________________
106
अव + V
अवट - अव + Vत
अवदात
अवधि
to cry out. सुरत्राणेनोचे-कुतोऽस्मिन् प्रस्तरे पादं न ददासि ? तेनोचेमहावीरोऽसौ कथ्यते । सुरत्राणोऽवकूयद्य[य]सावीदृग् नाम बिरुदं धत्ते तदा कस्मान्मौ
नेन स्थितः। Int. 30.30-31. m. a pit, a well. 27.20; 127.13. Vide PC., PK.
(causal) to take off from the body as an ornament). द्वारभट्टस्य तस्मिन् शृङ्खले दत्ते नृपेणोक्तमवतारय। 40.31. cf. Guj. उतारवू. Vide
उद् + Vतृ. n. brilliance, excellence, glory. मह( . त्य?)वदातवती विज्ञप्तिका निमन्त्रणार्थ प्रहिता । तत्रेदं काव्यम् -
इदं ज्योतिर्जालं जटलितविहायःस्थलमलं
सखे मा माणिक्य प्रथय परितः सर्वहरितः । अयं गुजापुजाभरणसुभगं भावुकवपुः
पुलिंद्राणा( ० दाना ?)मिन्द्रस्तव नहि परीक्षाक्षममति:। तथापि सूरयो नायाताः । तदा द्वितीयविज्ञप्तिकायां श्लोकोऽयं प्रहितः । तद्यथा “जडसङ्गमे प्रहषीं (१) द्विजिह जनवल्लभोऽतितुच्छपदः । वटका |" अनेन श्लोकेन सूरयो रुष्टाः । तत आशीर्वादे विशेषावदाते श्लोकोऽयं प्रहित:
वंशा परिस्फूर्त्या रे पिञ्जन ! विज़म्भसे । .
गुणालीजन्महेतूनां तूलानां हृद्विपाटयन् ॥ 76.24-33. m. knowledge by which one can see objects up to a parti
cular अवधि or distance. 97.14, 15; 100.27. [A Jaina
technical term.] Vide PK. . f. service, attendance. श्रीवीसलदेवस्याग्रेऽवसरे जायमाने रागानमिज्ञरय राज्ञो
रागसकेताः कृताः सन्ति श्रीनागलदेव्या । श्रीरागस्य शरीरं, वसन्तस्य कुसुमं, भैरवस्य मेरीरवः, पञ्च मस्याङ्गुलिएश्चकं, मेघरागस्याकाशः, नट्टनारायणस्य चक्र, कानडा कर्णः, धनासी धान्यं, नाटसारि पासकः, सोरठी पश्चिमा, गूर्जरी सिंहासनं, देवशाखायां द्वारशाखादर्शनम्-एवम् | एकदा कोऽपि बइकारः समागतो देवशाखायामवलगां करोति । राजा रागं न वेत्ति । राज्ञी तु वारं वारं द्वारशाखां दर्शयति । एवं बइकारेणोक्तम्-राज्ञि ! भवती चेत् द्वारशाखां विदारयति, ततोऽपि राजा न वेत्ति । 79. 1-63; एवमुक्ते तया मन्दं २ द्रव्यं पितृगृहे प्रविष्टं कृतम् | एकदा निशि गृहं ज्वालितम् । तदनु निर्धनतयात्म चतुर्थकुटुम्ब निःसृतम् । कस्मिन्नपि नगरपाद्रे सम्बलमिषेण पिता गतः, मातापि गता, सोऽपि तां विहाय गतः । सा तु द्रव्यबलेन राजकुमारवेषं विधायावलगां जग्राह ।.... त्रयमपि तया सड्गृहीतम् | II2. 26-29; ततो दत्ता हस्तिपदरक्षा । ततश्चतु पथे लोकैः सह कलहं कृत्वाऽऽगतः । ततो राज्ञा कस्यापि पूर्वव्यापारिणो नित्यमवलगां विदधतः पदभ्रष्टस्य हत्तिपदे रक्षाव्यापारो दत्तः । 115. 22-24. [In the first quotation it is mentioned that the songster was attending upon the king by singing the musical mode of देवशाखा which is popularly known as देशाख.] cf. Desi ओलग्गा; Pkt. ओलग्ग; Old Guj. ओलग; Old Mar. ओलग, वोळग, वोळगवट; उलिग; Modern Guj. ओळग; Kannada अळिग; Mar. ओळगणे. Vide उलगा, ऑलगा. Vide Sabda ane Artha, p. 152 for details about the derivation etc. of this vocable.
अवलमा
.
