Lexicographical Studies In Jaina Sanskrit

Author(s): B J Sandesara, J P Thaker
Publisher: Oriental Institute

Page 216

210
व्यापारिन्
व्यास
शक
शक
m.
शकटिका
शकुन्तिका
शब
शब्दः पत्
a government officer. 34.7; 35.28; 40.7; 55.24; 73.31,
333; 80.20; II5-I, 23. Vide वि + आ +/पृ, व्यापार. . m. a Brāhmana who expounds the Puranas in public. एवं
राजश्रीवीसलदेवस्य सदसि महं० सातूकस्य व्यासस्य च होडा जाता। 80.5, मन्त्रिणि श्री[ वस्तुपाले ] दिवंगते पं० सोमेश्वरदेवेन व्यासविद्या समर्थिता (०र्थना ?) त्यक्ता । 9, वस्तुपालस्याग्रे व्यासविद्यां विधाय नान्यस्य पुरो विदधामि । 10-II; तत्र जायमाने जागरणे व्यासेनेकेन वाहगस्याग्रे लोलीयाणकं व्याख्यातम् | 114.21-22. a Muslim. एकदा गर्जनकात् तुरुष्काधिपतिः पृथ्वीराजेन सह वैरं वहन् योगिनीपुरोपरि चचाल । ......तुरुष्कसैन्येन सह युद्धं जातम् । भग्नं शाकसैन्यम् । सुरत्राणो जीवन् गृहीतः । 86.5-8; मन्त्रिणि विसूत्रितेऽपि न त्यजति । स सुरत्राणाय मिलितः । तेन कटकं शकानामहूतम् । आयातं श्रुत्वा पृथ्वीराजः सम्मुखो निःसृतः। 87.2-3.
Vide तुर(रु)ष्क. . f. a portable iron grate. शकटिकामाधाय उदरसेकः कृतः 4.29. cf.
Guj. शगडी, सगडी. Vide अग्निशकटी. f. a kite. लाखणो घातजर्जरः कृतः पतितः । इतस्ते यावदुच्छ्वसितुं जनाः प्रवृत्तास्ता. वदसगिदेव्या गोत्रजया शकुन्तिकारूपं कृत्वोपरि निपत्य रक्षितः । 102.4-5. n. a corpse. 82.9; 128.25. cf. Guj. शब.
(causal) to give public notice. तया नगरमध्ये शब्दः पातितः। यः
कोऽपि मरुस्थल्याः समायातः सोऽभ्येतु 1 84.16. cf. Guj. साद पडाव्यो. m. a hand. श्रीजयसिंहदेवस्यान्यदा महं गांगाकेन आम्राणि प्रहितानि कस्यापि ... विप्रस्य शये। ततः स श्रीजयसिंहदेवसदो दृष्ट्वा क्षुभितः । तत आह-राजन् ! महं
आंबिल गांगे मोकल्यां छई । सता उपरी पसावउ । ततो हसितस्सः ॥ 36.30-32. Vide हस्ते. to go to ease one's bowels. स यदा शरीरचिन्तायां याति तदा निधा.. नमेव विलोकयति । 32.21. Vide तङ्गणिकायां /गम् . m. a royal officer; lit. : ' the wielder of a lance'. कुमुदचन्द्रेण लञ्चा
दत्त्वा बारही परावर्तिता। भाण्डागारिककपर्दिनं विना शल्यहस्तं बाहुकनामानं मन्त्रीश्वरं बाहुडदेवं च विना। 28.32-33; तस्य शल्यहस्तः श्रीमालज्ञातीयः प्रतापसिंहः, मन्त्री कईबासः । तयोरुभयोः परस्परं विरोधः । ......प्रतापसिंहः करमुद्राहयितुं याति गर्जनके। एकदा मशीर्ति विलोकितुं गतस्तत्र स्वर्णटङ्ककलक्षं दुर्वेसादीनां ददौ । मन्त्रिणा नृपायाभिदधे-देव! गर्जनकद्रव्येण निर्वाहः स्यात् । स तु इत्थं विद्रवति । ......इतः शल्यहस्तो नृपस्य कर्णे विलनः-यदेष मन्त्री वारं
२ तुरुष्कानानयति । 86.2-13. Vide PC. सेलभृत् . ___f. a (dry) sweet. तथा 'शुम्का शब्कुली भक्षयतो भगवतो बौद्धस्य पञ्चज्ञानानि
समुत्पन्नानि' इत्यादि श्रुत्वा बौद्धाचार्य जगौ-यदहं जैनः, परं त्वदर्शनमादरिष्यामि । 106.22-23. cf. Pkt. सकुली. [The following quotation will be found interesting in this connection:
शय
शरीरचिन्तायां /या
शल्यहस्त
शकुली