Lexicographical Studies In Jaina Sanskrit

Author(s): B J Sandesara, J P Thaker
Publisher: Oriental Institute

Page 78

72
निम् +/कार्
[1] to take out. दलवाटकं निष्काशयत् 122.12. [2] to dismiss. एकदा लोभात्किञ्चिच्चोरयन् भाण्डागारिको रुटेनाभडेन
निष्काशितः। 100.5-6. निस्+/च्युत्
(causal) to exploit ( for some one's benefit). तेजःपालेन पश्चात् सैन्यबलेन धवलकप्रतिबद्धग्रामपञ्चशतीग्रामण्यश्चिरसञ्चितं धनं हक्कयैव दण्डिताः,
जीर्णव्यापारिणो निश्योतिताः । - 103.19-20. cf. Guj. निचोवq. निःश्रेणी
f. a ladder. 24.4; 64.8. Vide PC. निस्तेजता
f. the state of being lustre-less. 36.22. [A spelling peculiar
ity.) निस्वान
n. sound, noise. ८४०० [एतावन्ति निस्वानानि निजदले परं एकस्यापि ]
निस्वानस्वनं राजा न शृणोति | 58. 4-5. [A spelling peculiarity.] नीलीराग adj. very staunch ; lit. : 'as fast as the indigo colour'. राजानं
प्रबोध्य नीलीरागजैनमकार्षीत् । 17.18. नीवृत्
__m., n., f. a country. 22.6. नुपूर
n. an anklet. 6.23. [A spelling peculiarity.] नैगम
__m. a trader. 76.12,14,20; तन्मौल्यप्रश्नार्थमुज्जयिन्यां रत्नपरीक्षिनैगमपार्श्वमा
गमत् । 83.12. Vide PC. नौवित्त
m. a sea-faring merchant. II9.9-10, 12; नौवित्तकः .108.14,21;
ततश्चोक्षवाटिनौवित्तकवाट्योः पार्थक्यं कृतम् | 109.12. Vide PC. नौवित्तक. न्यायराम
adj. who was like Rāma in ( discharging ) justice. 28.27. न्युञ्छन
n.. a high praise. न्युन्छने यामि वाक्यानाम् 34:30. Vide PC. पञ्चतीर्थी
f. a group of five principal places of pilgrimage. 12.20. [G.T.
mentions the following five places : Satrulijaya, Giranara, Ābu, Sammetaśikhara and Aștāpada. A Jaina technical
terin.] पञ्चमहाव्रत n. pl. the five great vows viz. refraining from injury to life, truth,
non-stealing, celebacy and freedom from worldly possession. 18.11; महाव्रतानि पञ्चैव 45.I. Vide Abhidhanarajendra, Vol. V, p. 50", where the term is explained thus : 'सर्व
प्राणातिपातविरत्यादिरूपेषु पञ्चसु महाव्रतेषु'. पटलिका
f. a basket. दास्याः पार्थान्मोदकपटलिकामानीनयत् । 72.15-16. Vide PC. पट्ट
[1] n. a throne. 28.19%; 47.1, 2. Vide PC. [2] m. a bandage. उदरे पट्टः, उदरं विद्यया स्फुटतीति कृत्वा 24.3. cf.
Guj. पाटो. पट्टकिल
m. a village headman. नायं तव प्रभोः पट्टकिलपरिपन्थनप्रदेशः, किन्तु सुभटस्य
क्रीडाक्षेत्रमिदम् | 108.29. Vide PC. पकूल
n. a fine or silken garment. दिव्यवस्त्र-पट्टकूल-स्वर्ण-रत्न-खचितसर्वाङ्गा
भरणादिकं 6.ro. cf. Guj. पटकूळ, पटोकुं. Vide PC. पट्टांशुक
n. a fine silk garment. 69.24-25. पट्टिका
f. a slab of stone. 59.23. Vide PC. पतग्रह
m. a spittoon. 36.19.