________________
અનંત ગુણ સુખ ત્યા છે. “અરિહંતના ધ્યાને અરિહંત બની જશો'ની જેમ સિદ્ધના ધ્યાનથી જીવ ત્રણે લોકને પૂજ્ય એવી મોક્ષ લક્ષ્મીને પ્રાપ્ત કરી લેશે.
આવી ગુરુ ભગવંતની દેશના સાંભળી મંત્રીશ્વરે સંસારને ઘટાડવા મદદરૂપ શ્રાવકના બારવ્રત સ્વીકાર્યા. કામ પતાવી જ્યારે મંત્રી રાજ્યમાં આવ્યો ત્યારે રાજાને મુનિના સમાગમની અને સ્વીકારેલા વ્રતની ધર્મચર્ચા કરી. વ્રત એ જીવનને મર્યાદીત પાપનો અનુબંધ કરવા માટે સર્વોત્કૃષ્ટ ઉપાય છે. એવો જાતિ અનુભવ પણ કહ્યો.
રાજા-મંત્રીની વાત સાંભળી હર્ષ પામ્યો. હૃદય મંદિરમાં મુનિના દર્શન કરવાની ભાવના ભાવવા લાગ્યો. મુનિ પણ ગ્રામાનું ગ્રામ વિહાર કરતાં વિશાળ પરિવાર સાથે નગરીના ઉપવનમાં પધાર્યા. રાજા પણ બધાજ કાર્ય છોડી મંત્રીરાજપરિવાર સાથે મુનિને વંદન કરવા આડંબરસહિત ગયો. વિધિપૂર્વક વંદના કરીસુખશાતા પૂછી યથાયોગ્ય સ્થાને વિનય પૂર્વક બેઠો. મુનિએ આલોકને પરલોકનું સંસારી અને સિદ્ધના જીવોનું સ્વરૂપ પ્રકાશતા કહ્યું.
ભવ્યાત્માઓ ! આ સંસારમાં તરવા માટેની નાવ તેનું નામ ધર્મ છે. શ્રાવકો શ્રાવકધર્મ દ્વારા શ્રમણો શ્રમણધર્મ દ્વારા આત્મકલ્યાણ કરે છે. શ્રાવકધર્મ એટલે દેશવિરતિધર્મ અને શ્રમણધર્મ એટલે સર્વ વિરતિધર્મ. જ્યાં સુધી આત્મા સંસારમાં રચ્યો પચ્યો હશે ત્યાં સુધી એ કર્મ ક્ષયના બદલે કર્મનો બંધ કર્યા કરશે. શ્રમણો અનિવાર્ય કારણે અનિચ્છાએ મર્યાદિત રીતે આ સંસારમાં નિર્લેપ થઈ જીવન જીવે. તેથી એ શાશ્વત સુખના અધિકારી જલ્દી થાય. દરેક જીવને જો જન્મ-મરણ ઘટાડવા હોય તો સર્વ વિરતિ પણે સ્વીકારવું પડે. એજ સિદ્ધ ગતિ પ્રાપ્ત કરવાનો સરળ માર્ગ છે.
મુનિની વૈરાગ્યવાસિત દેશનાએ હસ્તિપાલ રાજાનું મન ભવ ભ્રમણ ટાળવા માટે આરાધનાના માર્ગે આગળ વધવા તૈયાર થયું. ગુરુ પાસે સિદ્ધપદનું આરાધન કરવાનું માર્ગદર્શન મેળવ્યું. જે પુણ્ય ભૂમિમાંથી આત્મા સિદ્ધગતિને પામ્યા છે તે પુણ્યભૂમિની સ્પર્શનાકરવા “નમો સિદ્ધાણં' પદનો જાપ કરી પરમાત્મપદનું ધ્યાન શરૂ કર્યું. સમેતશિખર-શત્રુંજયાદિ પાવન ભૂમિની યાત્રા કરવા ત્યાંના પાવન પરમાણુથી ધન્ય બનવા એ રાજકાજ છોડી નિકળી પડયા. પતિતને પાવન કરનારી તીર્થભૂમિ કહેવાય છે.
તીર્થભૂમિની સ્પર્શનાએ નૃપને સંયમી બનવા પ્રેરણા આપી. જ્યાં સુધી મર્યાદીત સંસાર નહિં થાય ત્યાં સુધી ઈચ્છીત ફળ પ્રાપ્ત નહિં થાય એ ભાવનાથી મંત્રી સાથે રાજાએ ઉપકારી ગુરુ પાસે ચારિત્રધર્મનો ઘણાં ઉલ્લાસથી સ્વીકાર કર્યો. હવે રાજા અપ્રમત્તપણે જ્ઞાન સાધના કરે છે. દુષ્કર તપ તપે છે. ઉત્તમ પ્રકારે ધ્યાન ધરે
૧૯
