________________
આત્માથી દૂર કરે તે જિનકેવળી થાય છે. આવા જિનપદને વારંવાર જપીએ અને ભજીએ. કારણ કે તે પદ અતિ સુખદાયી છે. ૧
શ્રુતજ્ઞાની (ચૌદપૂર્વ) જિન કહેવાય, અવધિજ્ઞાની જિન કહેવાય; મન:પર્યજ્ઞાની જિન કહેવાય, વીતરાગ પરમાત્મા છંબસ્થપણામાં હોય ત્યારે દ્રવ્ય જિન કહેવાય, સામાન્ય કેવળી પણ જિન કહેવાય. આ જિનપદ મોટા સૌભાગ્યવાળું છે, તેનો મહિમા વચનને અગોચર છે. ૨ .
જિનેશ્વર, સૂરિ, ઉપાધ્યાય, સાધુ, બાળમુનિ, સ્થવિર (વૃદ્ધમુનિ), ગ્લાન મુનિ, તપસ્વી, ચૈત્ય અને શ્રમણ સંઘ એમની વૈયાવચ્ચ ગુણની ખાણરૂપ છે. ૩
એ દશ ગુણિજનની વૈયાવચ્ચ કરીએ. એ બધામાં જિનેશ્વર મુખ્ય છે. વૈયાવચ્ચ ગુણ અપ્રતિપાતી છે. એમ જિનાગમમાં હિતશિલારૂપે કહેલ છે. ૪
વૈયાવચ્ચ કરનાર આત્મા નીચગોત્ર ક્યારે પણ બાંધતો નથી ઉગગોત્રનો જ બંધ કરે છે. તેનો જે કર્મબંધ ગાઢ હોય છે તે શિથિલ થાય છે એમ શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં કહેલ છે. ૫
મનની શુદ્ધિથી એ પદનું આરાધન કરી શ્રી જિમૂતકેતુરાજા તીર્થંકર પદવી પામ્યા છે. અને વિજય-સૌભાગ્યરૂપ લક્ષ્મી અને સૂરિપણાની સંપદા પામી પરમાનંદ પદને જોઈ શક્યા છે. ૬
* જિન તેરે ચરણકી શરણ ગ્રહુ.
વિવરણ :
રાગાદિ અંતરશત્રુને જેઓએ સંપૂર્ણ રીતે જીત્યા છે તે જિન તીર્થકર ભગવાને પૂર્વના ત્રીજા ભવે વીશસ્થાનક તપની આરાધના કરી તીર્થકર નામકર્મ બાંધેલ હોવાથી જન્મથી નિર્વાણ સુધીના પાંચે કલ્યાણકોમાં દિકુમારીકાઓ ઈન્દ્રો-દેવોમનુષ્યો-વિગેરે પોત પોતાના ભક્તિ સેવા કરવાના પ્રસંગે મનુષ્યલોકમાં આવી તીર્થકર ભગવંતની ભક્તિ કરી ધન્ય બને છે. અષ્ટ પ્રાતિહાર્ય પ્રભુના કેવળજ્ઞાન પછી વિહારાદિ પ્રસંગે રોજ સેવામાં હાજર રહે છે. ૩૪ અતિશયો અને વાણીના ૩૫ અતિશયો દ્વારા વીતરાગ પરમાત્માનો મહિમા વધારે છે. તીર્થકરના પ્રબળ પુણ્યોદયના કારણે હજારો દેવ-દેવિઓ નિત્ય હાજર રહે છે.•
તીર્થકર ભગવાન કેવળજ્ઞાન પામ્યા પછી સમવસરણમાં બેસી ચતુર્મુખે દેશના આપે. જે સાંભળવા ત્રણગતિના જીવો બાર પર્ષદામાં યોગ્ય સ્થાને બેસે. આ પર્ષદામાં જિન-કેવળી પણ બેસી પરમોપકારી પ્રભુની દેશના સાંભળતા હોય છે.
- પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રણમીએ સ્તવનમાં જેની વિસ્તૃત વિગત છે.
૧૩૭
