________________
સૂત્ર-અર્કાદિથી યુક્ત વિચારવા તક મળી. મેળવેલા જ્ઞાનને વધુ નિર્મળ કરવામાં આવે તો તેથી આત્માના અનંતગુણના સ્વામી જલ્દી થવાય. જ્ઞાન એ નિત્ય પ્રાપ્ત કરવા લાયક પ્રવૃત્તિ છે.
આઠમા જ્ઞાનપદ દ્વારા પાંચ ઈન્દ્રિય અને તેના વિષયોની સમજ પ્રાપ્ત કરવા તેની આરાધના કરવા પ્રયત્ન કર્યો. હવે એ અક્ષરરૂપી સમજ પ્રાપ્ત કરવા તેની આરાધના કરવા પ્રયત્ન કર્યો. હવે એ અક્ષરરૂપી જ્ઞાનને વ્યાકરણના નયના દર્શનના સહારે પદાર્થરૂપે જે ૪૫ આગમ આદિ જ્ઞાનનું ગણધર ભગવંતે નિર્માણ કર્યું છે તે જ્ઞાનને તેના મર્મને ઓળખાવવા-સમજવાનો પ્રયત્ન કરવાનો છે. શાસ્ત્રમાં દેશ આરાધક ક્રિયા, સર્વ આરાધક જ્ઞાન” અને કહ્યું છે.
સૂત્ર-અર્થ-નિર્યુક્તિ-ભાગ્ય-ચૂર્ણિ-અવચૂરિ-ટીકા જેવા વિવિધ વિષયોનું અપૂર્વ પ્રયત્ન કરી ગ્રહણ કરવું તે અભિનવ જ્ઞાનપદ. બીજી રીતે આગમજ્ઞાનના શબ્દ શબ્દને ઓળખવા પ્રયત્ન કરવો. તેના ગૂઢ કથનને જાણવા પુરુષાર્થ કરવો તે શબ્દોને નવકારમંત્ર, ઉવસગ્ગહર, લઘુશાંતિ વિગેરે મંત્રસ્વરૂપ સ્વીકારી તેના દ્વારા આત્મોન્નતિ કરવી. કર્મક્ષય કરી જ્ઞાનોતરાયાદિ તોડવા, દ્રવ્યાનુયોગ, ગણિતાનુયોગ, ચરણકરણાનુયોગ, કથાનુયોગના સહારે જ્ઞાનને ૧૪ રાજલોકને સ્પર્શવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
કેટલાક ભાગ્યશાળીઓએ અભિનવનો અર્થ નવિન જ્ઞાન કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે. ન્યાયગ્રંથની સામે નવ્ય ન્યાયનું વિદ્વાનોએ નિર્માણ કર્યું છે. તેમ બુદ્ધિ, જ્ઞાનને વિકસાવવા આનંદ પ્રાપ્ત કરવા પદાર્થના મૂળ સુધી જવા આ અભિનવ જ્ઞાનનો અર્થ કરવો યોગ્ય છે. જેમ આત્માની અનંત શક્તિ છે. તેમ એ શક્તિનો અનુભવ એ શક્તિનો પરિચય આગમજ્ઞાનના શબ્દ શબ્દમાં છૂપાયો છે. તેજ કારણોથી આગમને સામાન્ય અલ્પજ્ઞાનીને વાંચવા શાસ્ત્રકારોએ નિષેધ કર્યો છે.
- સીએ, બીએ કે એન્જિનિયરના જૂનાં-નવા પુસ્તકોને વાંચવા માટે અધિકાર) તેના અભ્યાસી વિદ્યાર્થી જ લાયક કહેવાય. વાંચ્યા પછી સમજવાની તેઓની પાસે જ શક્તિ યોગ્યતા હોય તેજ રીતે આગમ અને આગમનું વાંચનના વિચારો સંકુચિત નહિ પણ દીર્ઘદ્રષ્ટિથી પાત્રતા કેળવવા માટેના સુરક્ષીત રાખ્યા છે.
પૈસો પૈસાને ખેંચે, કામ કામને કરાવે તેમ જ્ઞાન નવા જ્ઞાનને અપનાવેઆપે-સમજાવે. તેમાં શ્રદ્ધાનું બીજ મુખ્ય હોવું જોઈએ. સાથોસાથ જ્ઞાતા પુરુષ (જ્ઞાની)ની કૃપા મેળવવાની જિજ્ઞાસા જોઈએ. ઘણી વખત પૂર્વ ભવમાં પ્રાપ્ત કરેલું જ્ઞાન આ ભવમાં સ્મૃતિમાં સમજણમાં અપૂર્ણ હોય તો પૂર્ણ કરાવવામાં કામ આવે છે.
૧૫૦
