________________
પણ સંઘ કહેવાય છે. એ સંઘની કોઈ આશાતના કરે તો તેવા મિથ્યાબુદ્ધિ આત્માને સંઘ બહાર મૂકી દેવામાં આવે છે. પાપનો વિચાર કરનાર આત્માને પારાંચિત પ્રાયચ્છિત મહાપુરુષ આપે અને તે પૂર્ણ કર્યા પછી જ ફરી ચતુર્વિધ સંઘમાં લેવામાં આવે છે. હરિભદ્રસૂરિને ૧૪૪૪ ગ્રંથ લખવા પ્રાયચ્છિત્ત આપ્યું હતું.
પ્રાયઃ આરાધક-સાધક સાધુ પુરુષો નાભિ, હૃદય, નાસાગ્ર, ભાલ, તાલુ, ભ્રુ, આંખો, મૂખ, કર્ણ અને મસ્તક એમ ૯ અંગે સ્પર્શ કરી શક્તિને જાગૃત કરી શુભ ધ્યાન કરે છે, એમ શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે. ધ્યાનની સાથે આસનનો પણ મેળ હોવો જોઈએ. આસનો-૧૪ છે. તેમાંથી અનુકૂળતા પ્રમાણે ૧/૨ જો સિદ્ધ કરવામાં આવે તો ઘણો ફાયદો થાય. આસન-પર્યંકાસન, વીરાસન, વજ્રાસન, પદ્માસન, ભદ્રાસન, દંડાસન, ઉત્તાસન, ઉત્કટિક આસન, ગૌદોહિકાસન, કાયોત્સર્ગાસન, લગુડાસન, પાર્શ્વસન, નિષદ્યાસન, આમ્રકુબ્જાસન. આસન સિદ્ધ કરવાથી કાર્ય સિદ્ધ થાય છે. તીર્થરક્ષકો :
* દંડનાયક સાજનદેએ ૧૨।। કોડ સુવર્ણ મુદ્રાનો વ્યય કરી ગિરનાર તીર્થનો ઉદ્ધાર કર્યો.
* રાજા સિદ્ધરાજ જ્યારે ખંડણી લેવા ગુજરાત આવ્યા ત્યારે સાજનદેએ પ્રશ્ન કર્યો મહારાજા ! શું જોઈએ છે ? તીર્થરક્ષાનું પુણ્ય કે નશ્વરધન ? . * પેથડશાહે પ૬ ઘડી સુવર્ણની બોલી બોલી ગિરનાર તીર્થની પ્રથમ તીર્થમાળા પહેરી પ્રાચીન તીર્થની રક્ષા કરી હતી.
* સગરચક્રીના ૬૦ હજાર પુત્રોએ અષ્ટાપદગિરિની તીર્થરક્ષા પાછળ બલીદાન આપ્યું હતું.
* અલ્લાઉદ્દીન ખીલજીએ શત્રુંજય તીર્થના મંદિરો તોડવા પ્રયત્ન કર્યો તે અવસરે દાદાજી બારોટના તીર્થરક્ષાના આવ્યાનથી સુજાતા, અમર, અર્જુન, જેવા ૫૦ યુવકોએ બલીદાન આપ્યું હતું.
* સંપ્રતિ મહારાજાએ ગુરુના ઉપદેશથી તીર્થસ્થાપના, મંદિરો, હજારોની સંખ્યામાં મૂર્તિઓ ભરાવી જિનશાસનની અપૂર્વ સેવા કરેલી.
વર્તમાન કાળમાં દેરાસરાદિ સાથે સંઘ' શબ્દ જોડાયો છે. એ સંઘના અધિકારી જો બરાબર વહીવટ કરે, આશાતના ન થાય તેની કાળજી રાખે, સંઘની વ્યવસ્થા શાસ્ત્રોને નજર સામે રાખી કરે તો તેના અધિકારીઓ કરણ-કરાવણઅનુમોદનનું પુણ્ય (તીર્થંકર નામકર્મ ઉપાર્જન) બાંધે. આમ તીર્થંકર ભગવાન પણ સમવસરણમાં બિરાજે ત્યારે નમો તિથ્યુસ – (ચતુર્વિધ સંઘ) અવશ્ય કહે.
૧૬૩
