Ghadvaiya

Author(s): Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala

Page 138

૧.
૨.
૩.
૪.
અર્થક્રિયા - જેની જરૂરત હોય અને કરવી પડે તે. અનર્થક્રિયા – જેની જરૂરત ન હોય છતાં કર્યા કરીએ તે. હિંસાક્રિયા - પાપના આરંભ-સમારંભવાળી ક્રિયા. અકસ્માત્ ક્રિયા ઈર્યાપથિકી ક્રિયા – ગમણાગમણની પ્રવૃત્તિ. ઈરિયાપથિકી આદિ ૨૫ ક્રિયા નીચે મુજબ છે :
અચાનક જ એકદમ થઈ જાય તે.
૫.
૬.
૭.
-
કાયિકી ક્રિયા : જયણા, ઉપયોગ કે પ્રમાર્જન કર્યા વિના કાયા દ્વારા થતી પ્રવૃત્તિ. (બાળકો બગીચામાં વનસ્પતિ ઉ૫૨ ૨મે છે.)
અધિકરાિકી ક્રિયા : જીવ વિનાશક નવા શસ્ત્રોને બનાવવા અથવા જૂના શસ્ત્રોને સુધારવા-જોડવા.
પ્રાદેષિકી ક્રિયા : જીવ કે અજીવ ઉર દ્વેષ કરવો, મારવું-તોડવું. પારિતાપનિકી ક્રિયા : પોતાને અથવા બીજાને પરિતાપ-દુઃખ થાય તેમ કરવું.
પ્રાણાતિપાતિકી ક્રિયા ઃ કોઈપણ જીવની હિંસા કરવી. આરંભિકી ક્રિયા : ૭ કાર્યનો આરંભ સમારંભ કરવો.
પારિગ્રહિક ક્રિયા : પશુ, ધન, ધાન્યાદિના સંગ્રહ (મારાપણાના ભાવ) સંબંધી. ૮. માયાપ્રત્યયિકી ક્રિયા : માયા, છળકપટ દ્વારા બીજાને છેતરવું.
૯.
મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી ક્રિયા : અરિહંત પરમાત્માના વચન ઉપર અશ્રદ્ધા રાખવી.
૧૦. અપ્રત્યાખ્યાનિકી ક્રિયા : વ્રત-પચ્ચક્ખાણ ન કરવાથી.
૧૧. દ્રષ્ટિકી ક્રીયા ઃ ગમતા-અણગમતા પદાર્થો પર રાગ-દ્વેષવાળી દ્રષ્ટી કરવાથી. ૧૨. સ્પષ્ટિકી ક્રિયા ઃ રાગભાવથી બાળક વિગેરે જડ-ચેતન પદાર્થને સ્પર્શ કરવાથી. ૧૩. પ્રાતિત્યકી ક્રિયા : બીજાની રિદ્ધિ-સિદ્ધિના કારણે રાગ-દ્વેષ કરવાથી. ૧૪. સામતોપનિપાતિકી ક્રિયા : પોતાની રિદ્ધિ-સિદ્ધિ જોવા આવેલ લોકો પાસેથી
પ્રશંસા સાંભળી રાજી થવાથી તથા ઘી, તેલ વિગેરેના પાત્ર ઉઘાડા રાખતાં, તેમાં ત્રસ જીવોના આવાગમનથી અથવા નાટક આદિ દેખાડવાથી.
૧૫. નેશસ્ત્રકી ક્રિયા : રાજા વિગેરેની આજ્ઞાથી બીજા પાસે શસ્ત્ર વિ. કરાવવાથી. ૧૬. સ્વાહસ્તિકી ક્રિયા : આપઘાત કરવાથી કે બીજાને હાથ કે અન્ય સાધન દ્વારા મારવાથી.
૧૭. આજ્ઞાપનિકી ક્રિયા : આજ્ઞા કરી પાપ-વ્યાપારાદિ કાર્યો કરાવવાથી.
૧૦૯