________________
વા, ધુવેઈ વા) પામીને ચૌદપૂર્વની રચના કરી એવા શ્રી ગૌતમસ્વામીને વાંદવાથી ચોવીશે પ્રભુના ચૌદસે બાવન ગણધરને વાંદ્યા એમ સમજવું. ૨
ગણેશ, ગણપતિ કે મહામંગળપદ શ્રી ગૌતમસ્વામી વિના અન્ય નથી. સહસ્ત્ર પત્રવાળા સુવર્ણ કમળ પર બેઠેલા શ્રી ગૌતમસ્વામીને હે દેવો અને મનુષ્યો ! તમે પૂજો. ૩
ક્ષીણમોહી (૧૨-૧૩-૧૪ ગુણસ્થાનકે રહેલા) મુનિ રત્નના પાત્ર સમાન જાણવા. બીજા મુનિઓને સુવર્ણપાત્ર સમાન જાણવા. શ્રાવકને રૂપાના પાત્ર સમાન જાણવા. બીજા અવિરતિ મિથ્યાદ્રષ્ટિ વગેરેને લોહના અને માટીના પાત્ર સમાન જાણવા. ૪
એક હજાર મિથ્યાત્વી કરતાં એક અણુવ્રતધારી શ્રાવક, એક હજાર અણુવતી કરતાં એક સાધુ, એક હજાર સાધુ કરતાં એક ગણધર અને હજાર ગણધર કરતાં એક જિનેશ્વરને અધિક અધિક ઉપાધિના ટાળનારા કહ્યા છે. ૫
દશ પ્રકારના દાન કહ્યાં છે, તેમાં પાંચ પ્રકારનાં દાન મોટાં કહ્યાં છે. તેમાં પણ અભયદાન અને સુપાત્રદાન એ બે દાન પ્રસિદ્ધ ગણાય છે. એ દાન દેવાથી હરિવહન રાજા જિનવર થયેલ છે. સૌભાગ્યલક્ષ્મીસૂરિ તેમના ગુણ ગાય છે. ૬
* અનંત લક્વિનિધાન શ્રી ગૌતમ સ્વામીને નમઃ 'વિવરણ :
ગોયમ-ગૌતમ-ઈન્દ્રભૂતિ-અનંત લબ્ધિ નિધાન જેવા અનેક નામ લોકજીભે ચડેલા વિનયવંત શ્રી ગૌતમ સ્વામીને કોટીશઃ વંદન.
વર્તમાન કાળમાં ગૌતમપદનું આરાધન આરાધકો છઠ્ઠની તપસ્યા કરીને પૂર્ણ કરે છે. પ્રશ્ન એટલો જ છે કે, ભ. ઋષભદેવના શાસન કાળમાં ગૌતમપદ શાશ્વતું ન હોવાથી તેઓ કેવી રીતે આરાધના કરતા હશે ? વાત વિચારવા જેવી છે. તેથી પરંપરાગત જે જાણ્યું-વાંચ્યું તેના આધારે આ પદ વિષે લખાય છે.
સર્વ પ્રથમ ગૌતમ પદને “દાનપદ' તરીકે ઓળખાવવામાં આવે છે. “દાન દીયતે ઈતિદાન” એ ન્યાયે જે અપાય-આપવામાં આવે તે દાન. શાસ્ત્રમાં દાનના પાંચ ભેદ બતાડ્યા છે. *અભયદાન, સુપાત્રદાન, અનુકંપાદાન, કીર્તિદાન ઉચિતદાન. આ દાનની પાછળ સામી વ્યક્તિના પ્રત્યે કરુણા, વાત્સલ્ય કલ્યાણાદિ કરવાની ભાવના છે. અને તેજ કારણે તીર્થંકર પરમાત્મા જ્યારે તીર્થકર નામકર્મની નિકાચના • ગણેશ, ગણપતિ. * સંગ્રહદાન, કાયદાન, લજ્જાદાન, ગૌરવદાન, અધર્મદાન, કરિષ્યતિદાન કુતદાન જેવા દાનના નામો ઠાણાંગ સૂત્રમાં છે.
૧૨૯
