________________
મિત્રને આકાશમાર્ગે ઉપાડી અરણ્યમાં મૂક્યા. કુમારે આમ અચાનક સ્થળાંતર કરનાર વિદ્યાધર સાથે યુદ્ધ કરી તેને પરાસ્ત કર્યો.
અરણ્યમાં ફરતા કુમારે લક્ષ્મીદેવીના મંદિર પાસે એક રૂદન કરતી બાળા અને વૃક્ષપર ઉંધે મસ્તકે બાંધેલ પુરુષને જોયા. તપાસ કરતા બાળાએ કહ્યું, એ વિદ્યાધરનો સ્વામી છે, તેને બંધનથી મુક્ત કરો. કુમારે લક્ષ્મીદેવીને પ્રાર્થના કરી. દેવી પ્રસન્ન થવાથી વિદ્યાધરને મુક્ત કરવા વિનંતિ કરી. અરૂણદેવે વિદ્યાધરને મુક્ત કર્યો. વિદ્યાધરે બંધન મુક્ત થવાથી અભયદાન આપનાર કુમારને પ્રજ્ઞપ્તિ આદિ ૧૦ વિદ્યાઓ આપી.
હવે કુમાર વિદ્યાના બળે અરણ્યમાં નિર્ભયપણે વિચરે છે. ફરતાં ફરતાં શાંતિનાથ ભાનું મંદિર જોતાં ત્યાં જઈ અનુકૂળતા પ્રમાણે ભાવથી પુષ્પાદિ પૂજા કરી. તે અવસરે ત્યાં કોઈ દેવીએ આકાશવાણી કરી, હે કુમાર ! શાંતિદેવી કન્યાના અને વિદ્યાધરોના તમે સ્વામી થાઓ. થોડા જ દિવસોમાં દેવીના વચન અનુસાર કુમારના શાંતિદેવી સાથે લગ્ન થયા ને વિદ્યાધરોનો એ સ્વામી પણ થયો.
પુણ્યવાનના પગલે પગલે નિધાનની જેમ હવે કુમાર-પત્ની-મિત્રાદિ પરિવાર સાથે ત્રદ્ધિ-સિદ્ધિપૂર્વક પોતાના ઘરે પાછો આવ્યો. માતા-પિતા-પ્રજા યુવરાજને જોઈ હર્ષઘેલા થયા. હવે કુમારે જયંતસ્વામી ચારણ મુનિના સત્સંગથી સમકિતનો સ્વીકાર કરી ધર્મમય, આરાધનામય, ત્યાગમય જીવન જીવવાનું નક્કી કર્યું. કુદરતી રીતે પિતા મણિશેખર રાજર્ષિના દર્શનથી અરૂણદેવને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. તેમાં પૂર્વભવના ઉપકારમય ચરિત્ર-જીવન જોયું.
મુક્તિપુરી નગરીમાં પૂર્વભવે કુમાર વૈદ્યરાજ હતો. તેને એક તપસ્વી મુનિરાજને સુઝતું ઔષધ આપી સેવા કરી મુનિએ પણ યોગ્ય આત્મા જાણી પાપ-પુણ્યની વ્યાખ્યા સમજાવી. બીજી રીતે વૈદ્ય ભારેકર્મી હોવાથી આર્તધ્યાનથી મરીને ૫૦૦ વાનરીઓનો સ્વામી થયો. અરણ્યમાં ફરતાં ફરી એજ મુનિને જોઈ જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. તેથી મુનિની પૂર્વ જન્મની જેમ જંગલમાંથી ઔષધીઓ શોધી તેનો યોગ્ય ઉપચાર કરી મુનિને શલ્યરહિત કર્યા. મુનિએ તિર્યજીવ હોવા છતાં એ પણ મનુષ્યની ભાષા સમજશે એમ વિચારી ઉપદેશ આપી વ્રતધારી બનાવ્યો.
પૂર્વભવની અપૂર્ણ આરાધના વર્તમાન ભવે ભાવથી સામાયિકાદિ વ્રત સ્વીકારી ૩ દિવસ અનશન કરી, આરાધના કરી વાનરમાંથી રાજપુત્ર થયો છે. હવે આ ભવમાં પણ ઉત્તમ કોટીની આરાધના-વ્રત સ્વીકારાદિ કરી ધન્ય થા. વારંવાર ઉત્તમકુળ, જૈનધર્મ, ધર્મવાસિત માત-પિતા વિગેરે મળતા નથી. માટે મનુષ્ય જન્મને હવે સફળ કર.
