________________
ધનદેવનું જીવન આપત્તિથી ઘેરાઈ ગયું. ન શાંતિથી રહેવાય ન શાંતિથી જીવાય.
કુદરતી રીતે ધનદેવ શેઠ અને મદનશ્રેષ્ઠી નગરીની બહાર શ્રી ઋષભદેવ પ્રાસાદમાં પ્રભુના દર્શન કરતાં ભેગા થયા. દેરાસરની બહાર નીકળી ઓટલા ઉપર સામસામા ચિંતાગ્રસ્થ અવસ્થામાં બેઠા. થોડીવારમાં જ્યારે પરસ્પર ઔપચારિક વાતો થઈ ત્યારે પોત-પોતાની વિતક કથાઓ પરસ્પર કરીને બન્નેએ પોતાના મનને હલકું કર્યું.
ધનદેવ અને મદનશ્રેષ્ઠીને હવે અરસપરસ સ્ત્રીઓના લોભના કારણે દુઃખી થયા તે વાત સમજાઈ ગઈ. બન્ને સંસારથી વૈરાગ્યવાન થયા અને દેશના સાંભળી ગુરુની નિશ્રામાં ચારિત્ર સ્વીકારી ધન્ય બન્યા. રાજન ! તમે જે બે મુનિ જોયા એની જ આ સ્ત્રીઓના કારણે ઉત્પન્ન થએલી દુઃખદાઈ કથા છે.
ચંદ્રવર્મા રાજા બે મુનિના જીવન પરિવર્તનની અને ચક્રેશ્વર આચાર્ય ગુરુદેવની વૈરાગ્ય વાતો શ્રવણ કરી પ્રતિબોધ પામ્યો અને પુત્રને રાજગાદી આપી સંયમના માર્ગે ચાલી નિકળ્યા.
સંયમ એટલે ચારિત્ર. ચારિત્ર એટલે પાંચ મહાવ્રતોનું ઉત્તમ પ્રકારે પાલન. મહાવ્રતોમાં પણ બ્રહ્મચર્યવ્રતનું સુવિશુદ્ધ આરાધન. આ રીતે ચંદ્રવર્મા રાજા મહાવ્રતની આરાધનમાં, જ્ઞાનની સાધનામાં તલ્લિન થયા છે. ત્રિક૨ણયોગે એમાં ક્ષતિ-ખામી ન આવે તેની કાળજી રાખે છે. ગુરુએ વીશસ્થાનકનો મહિમા જે વર્ણવ્યો, તેમાં અસ્ખલીત બ્રહ્મચર્ય પદ દ્વારા આત્મસાધના કરી રહ્યા છે. આ રીતે ઉચ્ચ ભાવે એક ભવમાં અનેક ભવોને સુધારવાની તક ઝડપી લીધી.
‘કરણ-ક૨ાવણ-અનુમોદન સરીખા ફળ પાવે' એ પદ્ધતિએ દેવગતિમાં રાજર્ષિ મુનિની ઈન્દ્ર દ્વારા પ્રસંશા સાંભળી વિજયદેવ, મુનિની પરીક્ષા કરવા આવ્યો. અપ્સરાનું વૃદ્ઘ ઉભું કરી નાટ્યારંભ ચાલુ કર્યો. અનેક રીતે મુનિના મનને દૂષિત કરવા પ્રયત્ન કર્યા પણ સફળતા ન મળી. છેવટે દેવ પ્રસન્ન થઈ મુનિની સ્તવના કરી. શીલના પ્રભાવથી જિનપદ પામનારા મુનિનો મહિમા વધાર્યો.
ચંદ્રવર્મા મુનિ આયુષ્ય પૂર્ણ કરી બ્રહ્મલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાંથી મહાવિદેહમાં પુષ્કલાવતી વિજયમાં પુડરીકીણી નગરીમાં તીર્થંકર પદ પામી અક્ષય પદના સ્વામી થશે.
ત્રિક૨ણયોગે વંદન હો એ મુનિને !
૧૦૬
