________________
= |
હ
છે
જ
૨
નધિકી | કુરુદત્ત !
ક્રમ નામ | સહન કરનાર | મ | નામ સહન કરનાર સુધા |
હસ્તિમિત્ર ૧૨ આક્રોશ અર્જુનમાલી પીપાસા ધર્મશર્મમુનિ ૧૩ | વધા સપરિવાર અંધક શીત સાધુચતુષ્ક
યાચના બલભદ્ર ઉષ્ણ | અરહ#કમુનિ
અલાભ ઢંઢણ અણગાર દંશ શ્રમણભદ્ર સાધુ
રોગ કાલવેશિક અચલક સામદેવર્ષિ
તૃણસ્પર્શ ભદ્રમહર્ષિ ૭ | અરતિ | અહિંદ મુનિ
૧૮ | મલ સુનંદશ્રાદ્ધ | સ્ત્રી | સ્થૂલભદ્રમુનિ | ૧૯ | સત્કાર સાધુશ્રાદ્ધ ચર્યા સંગમાચાર્ય | ૨૦ | પ્રજ્ઞા સાગરાચાર્ય
કુરુદત્ત સુતર્ષિ | ૨૧ | અજ્ઞાન અંશકટા પિતૃ મુનિ ૧૧ | શવ્યા | સોમદત્ત સોમદેવર્ષિ | ૨૨. | સમ્યક્ત | આષાઢાચાર્ય
- સાધુ જીવનમાં પરિષદની જેમ ૨૫ ક્રિયાઓનો પણ વિચાર અવશ્ય જાણવા સમજવા લાયક છે “ક્રિયા એ કર્મ' એ કથન અનુસાર પાપ અથવા પુણ્યનો બંધ આ આત્મા ક્ષણે ક્ષણે કરે છે. તેથી જ ૨૫ પાપ બંધની (૧૮ પાપસ્થાનકની જેમ) ક્રિયા થોડી જાણી લઈએ. (૨૫ ક્રિયાની વિગત ૧૩માં ક્રિયાપદમાં જુઓ.)
ઉપાધ્યાયજી જેમ જ્ઞાનના ઉપાસક તેમ સમકિતના સ્વામી પણ છે ને દાતા પણ છે. સાથોસાથ સમકિત ચાલ્યું ન જાય તેની ચિંતા કરનારા છે. બીજા જીવો સમકિત પામી જાય તેવી શુભ ભાવના ભાવનારા હોય છે. સમકિત બીજાને પ્રાપ્ત થાય તે માટે શમ - શાંતિ, સંવેગ - વૈરાગ્ય, નિર્વેદ - સંસાર પર કંટાળો, અનુકંપા - દયા અને આસ્તિક્યપણું - દ્રઢ શ્રદ્ધા શ્રદ્ધાળુ સંઘમાં રાખવા પ્રયત્ન કરતા હોય છે. સમકિતને અશુદ્ધ કરનારા, નિંદા, અવહેલના, આશાતનાથી દૂર રહેવા ઉપાધ્યાયજી પ્રેરણા પણ આપે છે.
ઉપાધ્યાય પદની આરાધના કરતી વખતે ખાસ અગિયાર અંગ અને બાર ઉપાંગરૂપે આગમોના નામની મંત્રસ્મરણ પૂર્વક આરાધના તથા બહુશ્રુત એવા ઉપાધ્યાયજીની આરાધના કરી શ્રુતાનુરાગી જીવો સ્વ-પરનું કલ્યાણ કરવા માટે નિમિત્તરૂપ થાઓ એ જ ભાવના. ઉપાધ્યાય પદના આરાધક રાજા મહેન્દ્રપાલ :
બાળકને ઉછેરવા ધાવમાતા. પાઠશાળામાં સંસ્કારી જ્ઞાન આપવા ગુરુમાતા. જન્મ આપવા માટે જન્મમાતા. પશુને ટ્રેનિંગ આપનાર રીંગ માસ્ટર. સંસાર સમુદ્ર
૪૯
