________________
सूत्र ३५९-३६०
पुण्डरीक दृष्टान्त
નાવાર [૨૮૨ કમળે )થી સંપન્ન છે. તે પુષ્કરિણું જેનારના ચિત્તને પ્રસન્ન કરનાર, દર્શનીય, પ્રશસ્ત રૂપ સમ્પન્ન, અદ્વિતીય રૂપવાળી (અત્યંત મહર) છે.
તે પુષ્કરિણીના દેશ-દેશમાં (પ્રત્યેક ભાગમાં) तीसे णं पुक्खरणीप तत्थ तत्थ देसे तहिं
તથા તે-તે પ્રદેશોમાં-ચત્ર-તત્ર ઘણાં જે ઉત્તમોત્તમ तहिं बहवे पउमघरपोडरिया बुइया अणुपुब्व
પુડીકે (ત કમળ) કહ્યાં છે. જે ક્રમશઃ ઉપર ट्ठिया ऊसिया रूइला घण्णमंता गंधमंता रस. ઉઠેલાં છે. એટલું જ નહિ તે પાણી અને કીચડથી मंता फासमंता पासादीया दरिसणीया अभि- પણ ઉ૫૨ ઉઠેલાં છે. અત્યંત દેદીપ્યમાન છે, અત્યંત रूवा पडिरूवा।
સુંદર છે, રંગ-રૂપમાં અત્યંત મહર છે, સુગંધિત છે, રસથી ભરેલાં છે, કેમળ સ્પર્શવાળાં છે, ચિત્તને પ્રસન્ન કરનાર, દર્શનીય, અદ્વિતીય, રૂપસંપન્ન અને
तीसे णं पुक्खरणीए बहुमज्झदेसभाए एगे महं पउमवरपोंडरिए बहुए, अणुपुत्वहिए ऊसिते रूइले वण्णमंते गंधमंते रसमंते फासमते पासादीए दरिसणिए अभिरूवे पडिरूवे ।
सव्वावंति च णं तीसे पुक्खरणीए तत्थ तत्थ देसे तहिं सहिं बहवे पउमयर-पुण्डरीया बुइया અજુપુરાદિતા-ગાવ-પઢિવા
તે પુષ્કરિણીના બરાબર મધ્યભાગમાં મેટું એક વેત કમળ ફોભા પામી રહેલ છે. તે પણ ઉત્તમોત્તમ કમથી વિલક્ષણ રચનાથી સહિત છે, તથા જલ અને કાદવથી ઉપર ઉઠેલ છે અથવા ઘણું જ ઊંચું છે, અત્યંત સુંદર અને દેદીપ્યમાન છે, મને છે, અત્યંત સુગધથી યુકત છે, વિલક્ષણ સેથી સંપન્ન છે, કમળ સ્પર્શવાળું છે, અત્યંત આહ્લાદક, દર્શનીય, મને હર અને અતિસુંદર છે.
[તાત્પર્ય એ છે કે] એ સંપૂર્ણ પુષ્કરિણીમાં જ્યાં ત્યાં ચારે દિશાઓમાં અને વિદિશાઓમાં, સવ દેશપ્રદેશમાં, (ભાગોમાં) ઘણાં ઉ ત્તમ પુંડરીકે ભરેલાં છે. તે ક્રમશઃ એકબીજાથી સુંદર, જળ અને કીચડથી ઉપર ઉઠેલાં, યાવત્ પૂર્વોક્ત ગુણોથી સંપન્ન, અત્યંત રૂપવાન અને અદ્વિતીય સુંદર છે.
એ પુરિણીના ઠીક મધ્યભાગમાં એક મહાન ઉત્તમ પુંડરીક (તિ કમળ) બતાવવામાં આવ્યું છે. એ પણ ક્રમશઃ વિકાસ પામેલું યાવત પૂર્વોક્ત ગુણાથી સુશોભિત ઘણું જ મને રમ છે.
सवावंति च णं तीसे पुक्खरणीए बहुमज्झदेसभागे एगे महं पउमवरपोडरीप वुइते अणुपुवट्टिते-जाव-पडिरूवे ।
–-(એ., ૨, મ., ગુ.૬ ૨૮ पोंडरीयपग्गहणे चउरो वि असफला૩૬. અ૪ તિરે મિત્રો નાતો
पुक्खरणी तीसे पुक्खरणीए तीरे ठिच्चा पासति तं महं एगं पउमवरपोंडरियं अणुपुव्वहितं ऊसिगं-जाव-पडिरूणं।
શ્રેષ્ઠ પુંડરીક પ્રાપ્ત કરવામાં અસફળ ચાર પુરુષે – ૩૬૦. હવે કઈ પુરુષ પૂર્વ દિશા તરફથી તે પુષ્કરિણી
પાસે આવે છે અને તે પુષ્કરિણાના કિનારે ઊભે રહી તે મહાન એવા ઉત્તમ પુંડરીકને જુએ છે. જે ક્રમશઃ રચનાથી સહિત જળ અને કીચડથી ઉપર ઉઠેલું ચાવત પૂર્વોક્ત વિશેષણેથી યુક્ત ઘણું જ મનહર છે.
ત્યારબાદ તે ફરેત કમળને જોઈ તે પુરુષ મનમાં વિચારે છે - હુ ખેદજ્ઞ (હેવ-નિપુણ ) છું, કુશળ, પંડિત, વિવેકવાન કે બુદ્ધિવાન પુરુષ છું. હું બાલભાવથી નિવૃત્ત-ન્યુવક છું, હું માગસ્થ (દષ્ટ સિદ્ધિના ભાગને ડાતા) છું, માગની ગતિ તથા પરાક્રમને વિશેષજ્ઞ છું.
तए णं से पुरिसे पवं पदासी"अहमंसि पुरिसे खेत्तण्णे कुसले पंडिते वियत्ते मेधाची अबाले मग्गत्थे मम्गवि मग्गस्स જનિ-પરમાળ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
