________________
૨૨૦ ]
आश्रय संघर विवेक
"
आरम्भमाणे, सारम्भमाणे, समारम्भमाणे आरम्भे बट्टमाणे सारम्भे यमाणे, समारम्भे पट्टमाणे बहूणं पाणाणं जायसत्ताणं दुक्खायणताप सोपावणताप रायणताप तिप्पाणताण पिट्टावणताप परिताषणता वहुति,
से तेज मंडियपुत्ता ! एवं बुच्चतिजाये च णं से जीवे सया समितं पर्यातजाद परिणमति ताव' चणं तरस जीवरस असे अंतकिरिया न भवति ।
प० -- जीवे णं भंते ! सया समियं नो एयतिजाव-नो तं तं भावं परिणमति ?
૩૦—દેતા, મંક્રિયવ્રુત્તા ! ઝવે હું સય સમિય जाव-नो परिणमति ।
प०-जायचणं भंते! से जीवे जो पयतिजाव-नो तं तं भावं परिणमति तावं त्र णं तस्स जीवरस अ'ते अतकिरिया भवति
૩૦-મા,-નામ-મરણ ।
૪૦—સે ખતુળ મંત્તે --ાવ-મર્થાત ?
उ०- मंडियपुक्ता ! जाये व ण से जीवे सया समियं णो पयति-जाय णो परिणम तार्थ चणं से जीवे नो आरंभति, नो सारंभति, नो समारभति भो आरम्भे મત્તિ, यहद, णो सारस्मे वह जो समारम्भे વ, ચળામમાળ, જીવામાન, असमारम्भमाणे,
आरम्भे भवट्टमाणे, सारम्मे अवट्टमाणे, समारम्भे भवमाणे बहूणं पाणाणंઆથમતા” મનુષળવવા Iरियावणयाए बटर
से जहानामय केद्र पुरिसे सुक्कं तणहत्थयं जाततेयंसि पक्खिवेज्जा, से नूणं मंडियता से सुपके तस्य जायतेयंसि पक्यिते समाणे सिप्पामेव समसाविज्जह?
Jain Education International
सूत्र ३९८ આરંભ, સર્જ્બ અને સમાર૯ કરતા જીવ તથા આર્ભમાં, સમ્ભમાં અને સમારમાં પ્રવર્તમાન જીવ—
ઘઙા પ્રાપ્યા, ચાયત સત્ત્વોને દુઃખ પાંચાટવામાં, થાક કરાવવામાં, ચાલવામાં બિદ્યાપ કરાવવામાં), રડાવવામાં અથવા આંસુ સરાવવામાં, મારવામાં અને પરિતાપ દેવામાં, સંતપ્ત કરવામાં પ્રવૃત્ત થાય છે.
હું મહંતપુત્ર ! એટલા માટે એવુ કહેવામાં આવે છે કે જ્યાં સુધી જીવ સુમિતરૂપથી કંપે છે ચાવત્ તત્ સ'અ'ધી ભાવામાં પરિણત થાય છે ત્યાં સુધી તે જીવ અ ંતિમ સમય (મરણ કાળમાં) અક્રિયા કરી શકયા નથી.
ઞ. બન્ને ! જીવ હમેશાં (શારવત રૂપે) સમિત રૂપે જ કૃષિત થતા નથી ચાવત્ તત્ સબંધી ભાવામાં પતિ ધના નથી!
૬. હા, માહિતપુત્ર ! જીવ હંમેશાંના માટે સમિત રૂપમાં જ કાંપિત થતા નથી યાવત્ તત્ સ’અ'ધી ભાવામાં પતિ થતા નથી. (અર્થાત જીવ એક દિવસ ક્રિયા રહિત થઈ શકે છે.)
પ્ર. તે ! હોતે જીવ હમેશાના માટે સમિન રૂપથી કષિત થતા નથી યાવત્ તત્ સ’બધી બાધામાં પતિ ચતા નથી. ના ચુ તે જીવની અંતિમ સમયમાં 'તક્રિયા(મુક્તિ) નથી થતી ? ૩. હા મહંતપુત્ર ! અંગ ચાયત જીવની અત્તિમ સમયમાં 'ક્રિયા થાય છે.
મ. ભગવન્ ! એક શા કારી કહેવાવા આવે છે કે ઝબની ચાયત અતક્રિયા(સુતિ) થાય છે ? ઉ. મનપુત્ર ! જ્યારે તે છત્ર હમેશાં (ને માટે) સમિત રૂપથી (પણ) કૅપિત થતા નથી ચાવત તન પી. બાધામાં પતિ થતા નથી ત્યાં સુધી તે જીવ આરંભ કરતા નથી, સરભ કશ્તા નથી અને સમારમ્ભ પણ ફરતા નથી, અને તે જીવ આરભમાં, સરoમાં, સ૫૨મમાં પ્રવૃત્ત થતા નથી.
આરબ સર્બ અને સમારમ્ભ ન કરવાથી તથા આર ંભ, સરા અને સમાર ́ભમાં પ્રવૃત્ત ન ધવાથી જીવ પળ પ્રાણી, મુના, જીવો અને સત્ત્વોને દુઃખ પહોંચાડવામાં યાવત પરિતાપ ઉત્પન્ન કરવાની પ્રવૃત્તિમાં નિમિત્ત થતા નથી.
[ભગવાન—] જેમ કે (ધારા કે) ઈ પુરુષ સુકા ઘાસના પૂળાને અગ્નિમાં નાખેતા શું મન-પુત્ર તેા ઘાસનો પૂ નાખતાં તરત જ ખળી જાય છે?
અગ્નિમાં
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
