________________
सूत्र
९८६
तह मण्णामीति ओहारिणी भासा,
तह चिंतेमीति ओहारिणी भासा ।
૫. આર્પારી | મતે ! માસા જિ સવી, મોસા, सच्चामोसा, असच्चामोसा ?
૩. ગોયમા ! સિય સત્તા, સિય મોમા, સિય सच्चामोसा, सिय असच्चामोसा ।
प्रज्ञापनी भाषा
'ओहारिणी पं
प से कंणणं भंते! एवं वच्चइ भामा सिय सच्चा, सिय मोसा, सिय सच्चामोसा, सिय असच्चामोसा ?"
૩. શોથમા ! (૧) આરાહúી સત્ત્વા, (૨) વાદળી मोसा, (३) आराहणविराणी सच्चामोसा, (४) जा णेव आराहणी व विराहणी व आराहणविराहणी असच्चामांसा णाम सा चउत्थी भासा |
से तेणद्वेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ - “ओहारिणी णं भासा सिय सच्चा, सिय मोसा, सिय सच्चामोसा, सिय असच्चामोसा ।"
પાછળ, વ. ૨, સુ ૮૦-૮૩૨
पण्णवणी भासा૧૮૬, ૫. અન્ન મત ! ગાત્રો મિયા પસૂ પવતી પાવળી एसा भासा ? ण एसा भासा मोसा ?
उ. हंता गोयमा ! गाओ मिया पसू पक्खी पण्णवणी णं एसा भासा ण एसा भासा मोसा ।
ए. अह भंते ! जा य इत्थित्रयू, जा य पुमवयू, जा यापुंसगवयू पण्णवणी णं एसा भासा ? ण एसा भासा मोसा
૩. દંતા શોથમા ! ના ય સ્થિવન્યૂ, ના ય ઘુમવયૂ, जा य णपुंसगवयू पण्णवणी णं एसा भासा, ण एसा भासा मोसा ।
प. अह भंते! जा य इत्थि आणमणी, जा य एमआणमणी जा य णपुंसगआणमणी पण्णवणी णं एसा भासा ? ण एसा भासा मोसा ?
Jain Education International
चारित्राचार
५१७
તમારું જાણવું અને વિચારવું યથાર્થ અને નિર્દોષ છે. (માટે) તમે તેવી રીતે (પૂર્વમનનવત્) ચિંતન કરો કે ભાષા અવઘારિણી છે.
પ્ર, ભતે ! અવધારિણી ભાષા શું સત્ય છે ? મૃષા (અસત્ય) છે ? સત્યામૃષા (મિશ્ર) છે ? અથવા અસત્યામૃષા (ન સત્ય, ન અસત્ય ) છે ?
ઉ. ગૌતમ ! તે (અવધારિણીભાષા) કદાચ સત્ય હોય છે. કદાય અસત્ય હોય છે. કદાચ સત્યામૃષા હોય છે અને કદાચ અસત્યાકૃષા પણ હોય છે.
પ્ર. ભંતે ! કયા પ્રયોજનથી કહો છો કે અવધારિણી
ભાષા કદાચ સત્ય, કદાચ અસત્ય, કદાચ સત્યા
મૃષા અને કદાચ અસત્યામૃષા (પણ) હોય છે ?” ઉ. ગૌતમ ! ૧. જે આરાધની ભાષા છે તે સત્ય છે. ૨. જે વિરાધની ભાષા છે તે અસત્ય છે. ૩. જે આરાધની-વિરાધની (ઉભયરૂપી ભાષા છે તે સત્યામૃયા છે. ૪. જે આરાધની ભાષા નથી કે વિરાધની નથી અને આરાધની-વિરાધની પણ નથી તે ચોંથી અસત્યામૃષા નામની ભાષા છે. હે ગૌતમ ! એ પ્રયોજનથી એમ કહેવાય છે કે "અવધારણી ભાષા કદાચ સત્ય, કદાચ અસત્ય, કદાચ સત્યામૃષા અને કદાચ અસત્યામૃષા પણ હોય છે." પ્રજ્ઞાપની ભાષા :
૯૮૬, પ્ર. ભંતે ! ગાયો, મૃગો, પશુઓ અને પક્ષીઓ શું એ ભાષા પ્રજ્ઞાપની છે ? શું એ ભાષા અસત્ય તો નથી ને ?
ઉ. હા ગૌતમ ! ગાયો, મૃગો, પશુઓ અને પક્ષીઓ આ ભાષા પ્રજ્ઞાપની છે ? પણ એ ભાષા અસત્ય નથી,
પ્ર. ભંતે ! એ પ્રશ્ન છે કે જે સ્ત્રીવચન છે અને જે પુરુષ વચન છે, અથવા જે નપુંસક વચન છે.-શું એ પ્રજ્ઞાપની ભાષા છે ? શું એ ભાષા અસત્ય તો નથી ને ?
ઉ. હા ગૌતમ ! આ જે સ્ત્રીવચન છે અને જે પુરુષવચન છે, અથવા જે નપુંસકવચન છે, એ ભાષા પ્રજ્ઞાપની છે, એ ભાષા અસત્ય નથી. પ્ર. ભંતે ! જે સ્ત્રી-આજ્ઞાપનો છે અને જે પુરુષઆજ્ઞાપની છે, અથવા જે નપુંસક-આજ્ઞાપની છે, શું એ પ્રજ્ઞાપની ભાષા છે ? શું એ ભાષા મૃષા તો નથી ને ?
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
