Book Title: Bharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Author(s): Nagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
Publisher: Unza Aayurvedik Pharmacy
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आसवारिष्टप्रकरणम् ]
तृतीयो भागः।
[३७९]
(४१४५) प्रियजवाद्यं तैलम्
___ यह तैल विद्रधि और घावको नष्ट करता है। (वृ. यो. त. । त. ११०; ग. नि. । विद्र. अ. 1080 लामा ३५; र. र. । विद्र.; वृं. मा. । व्रणा.; वै.. से. । विद्र.)
(ग. नि. । ज्वरा. १) प्रियङ्गतिकीलोधं कट्फलं तिनिसत्वचा'। यवाईकुडवं पिष्ट्रा मधिष्ठापलं तथा । एतैस्तैलं विपक्तव्यं विदधौ व्रणरोपणम् ।। | अम्लप्रस्थरसोन्मिश्रं तैलपस्थं विपाचयेत् ।।
फूलप्रियङ्गु, धायके फूल, लोध, कायफल, । एतत्पादनं तैलं ज्वरदाहविनाशनम् ।। और तिरच्छ (सांदन ) वृक्षकी छाल । समान १० तो. जौ और २॥ तोले मजीठ को भाग मिश्रित ४ सेर लेकर ३२ सेर पानी में
पीसकर २ सेर तेलमें मिलावें और उसमें २ सेर पकावें जब आठ सेर पानी शेष रहे तो छान लें।
काजी मिलाकर पकायें । जब तेल मात्र शेष रह तदनन्तर २ सेर तिल के तेलमें यह काथ तथा इन्हीं चीजोंका समान भाग मिश्रित कल्क १३
जाय तो छान लें। तोले ४ माशे मिलाकर पकावें । जब तेल मात्र | इस तैलकी मालिश से ज्वर और दाह नष्ट शेष रह जाय तो छान लें।
| होते हैं।
इति पकारादितैलप्रकरणम् ।
अथ पकाराद्यासवारिष्टप्रकरणम्
(४१४७) पञ्चमूत्रासवः
| व्योषस्यापि पलं सार्द्धमभयैकपला मता। (ग. नि. । आसवा. ६) चुल्यग्रे वासरान् सप्त निक्षिप्याशु समुद्धरेत् ।। अजागोसुरभीणां च चतु:कर्ष खरोष्ट्रयोः। प्लीहोदरहरं दिव्यं मूढवातकफापहम् । मृत्रं संग्राहय कुम्भे च स्थाप्य चूर्ण प्रदापयेत् ।। अशीतिवातशमनं पश्चमूत्रासवं विदुः॥ बचाया वातकुम्भस्य लशुनस्यैलया सह। । बकरी, साधारण गाय, सुरा गाय, गधी और लवङ्गस्यापि प्रत्येकं पलार्द्ध कृमिनाशनः॥ । ऊंटनी का मूत्र ५-५ तोले । बच, अरण्डखरबूजा,
१ कटफल मिसिन्धवमिति पाठान्तरम् । तिलसैन्धवमिति च।
For Private And Personal Use Only