Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 151

अगारधर्मसञ्जीवनी टीका अ. १ सू. ११ निर्ग्रन्थमवचनमहिमा
[ धर्मकथामूलम् ]
धम्मम इक्खड़ - इणमेव निम्गंथे पावय णे सच्चे अणुत्तरे के बलिए संसृद्धे पडिपुण्णे याउए सल्लत्तणे सिद्धिमग्गे सुतिमग्गे णिवाणमग्गे णिज्जाणमग्गे अति[ धर्मकथा छाया ]
6
धर्ममाख्याति - इदमेव नैर्ग्रन्थ्यं प्रवचनं, सत्यमनुत्तरं, केवलिक, संशुद्ध, प्रतिपूर्ण, नैयायिक, शल्यकर्त्तनं सिद्धिमार्गों, मुक्तिमार्गो, निर्वाणमार्गो, निर्याणमार्गः, धर्ममाख्याति - अस्यादौ पुनर्विशेषतः ' इति शेषः । इदमेव लोकप्रसिद्धमेव, यद्वा युष्माभिर्यदिदानीं मन्मुखादनुभूयते तदेव नैर्ग्रन्थ्यं = बाह्याभ्यन्तरग्रन्थानिष्क्रान्ताः, यद्वा निर्गतो ग्रन्थो वाह्याभ्यन्तरस्वरूपो येभ्यस्ते निर्ग्रन्थास्तेषामिदं, प्रवचनं=प्रगतं प्रशस्तं वा वचनम् । सत्यं = सद्भः = प्राणिभ्यः पदार्थेभ्यो मुनिभ्यश्च हितं यद्वा यथावस्थित जीवादितव्त्रस्वरूपचिन्तनेन सत्सु = मुनिप्रभृतिषु साधु, किंवा सन्तं = जीवादिलक्षणमर्थमाययति = प्रत्याययति-स्वस्वद्रव्यगुणपर्यायरूपतया
3
१३५
१ - ' तस्मै हित' - मिति यत् । २ - ' तत्र साधु' रिति यत् ।
जन्मके पुण्य-पाप उस जन्मान्तर में भी शुभ-अशुभ फल देते हैं, अतः वे निष्फल नहीं, सफल ही हैं ।
पुनः विस्तारपूर्वक धर्मकी व्याख्या कहते हैं
लोकप्रसिद्ध अथवा अभी जो तुमने मेरे मुख से सुना है यह बाह्याभ्यन्तर परिग्रहसे रहित निर्ग्रन्थोंका प्रवचन ( श्रेष्ठ वचन) सत्य हैअर्थात् प्राणियों को पदार्थोको और मुनियोंको हितकारक है, अथवा जीव आदि पदार्थों का यथार्थ स्वरूप चिन्तन करनेसे मुनि आदिके लिए साधु (कल्याणकारी) है । अथवा सत् अर्थात् जीवादिके स्वरूपको द्रव्य गुण और पर्यायरूपसे यथार्थ प्रतिपादन करने वाला है। यह निर्ग्रन्थ જન્માન્તરને ધારણ કરે છે અને પૂર્વ જન્મનાં પુણ્ય—પાપ એ જન્માંતમાં પણ શુભ અશુભ ફળ આપે છે; તેથી તે નિષ્ફળ નથી, સફળ જ છે.
પુનઃ વિસ્તારપૂર્ણાંક ધર્મની વ્યખ્યા કરીએ છીએ:—
લોકપ્રસિદ્ધ અથવા હમણાં તમે મારા મુખથી જે સાંભળ્યુ છે તે ખાદ્યાભ્યન્તર પરિગ્રઠુથી રહિત નિગ્રન્થાનું પ્રવચન ( શ્રેષ્ઠ વચન) સત્ય છે-અર્થાત પ્રાણીઓને પદાઅંને અને મુનિઓને હિતકારક છે, અથવા જીવ આદિ પદાર્થાંનું યથાર્થ સ્વરૂપ ચિંતન કરવાથી મુનિ આદિને માટે સાધુ (કલ્યાણકારી ) છે. અથવા સત્ અ ર્થાત્ જીવાદિન સ્વરૂપને દ્રવ્યગુણુ અને પર્યાયરૂપે યથા પ્રતિપાદન કરનારૂ છે. એ નિગ્રન્થ પ્રવચન
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર