Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 335

३२०
.
उपासकदशासत्रे नियामकत्वेन न्यायव्याकरणादिषु विस्तरेणोपपादितत्वात् , तथा चोक्तम्" शक्तिग्रहं व्याकरणोपमान कोषाऽऽप्तवाक्याव्यवहारतश्च ।
वाक्यस्य शेषाद्विवृतेर्वदन्ति, सान्निध्यतः सिद्धपदस्य वृद्धाः ॥१॥" 'अर्थः प्रकरणं लिङ्गम् ' इत्यादि ।
अत एव सविस्तरश्रावकंधमकथोपदेशप्रसङ्गे भगवताऽऽनन्दाय प्रतिमापूजाविषये न किमप्युपदिष्टं न वा सम्यक्त्वत्रतातीचारवत्प्रतिमापूजाविषयकाऽतिचारो दर्शितः।
तीसरी बात यह है कि यहाँ यदि 'चैत्य' शब्दका साधु अर्थ न लिया जाय तो अन्ययूथिको (अन्यमत के साधुओं)में सम्मिलित हुए जैन साधु तथा पासत्था आदिको बन्दना-नमस्कार करनेका निषेध नहीं सिद्ध होगा;-अतः उन्हें भी वन्दना आदि करनेको प्रसंग होगा, और ऐसा करना इष्ट नहीं है । इस प्रकार 'इधर कुँआ इधर खाई' वाली कहावत चरितार्थ होती है। अत एव अहच्चौत्यानि ,का 'अर्हन्तप्रतिमा' अर्थ करना आगे-पीछेका संबन्ध नहीं बैठनेके कारण ठीक नहीं है।
शब्दार्थका नियम करनेवाला प्रकरण होता है। यह विषय न्याय व्याकरण आदिमें विस्तारसे कहा गया है । कहा भी है- "शक्तिग्रहं व्याकरणो०" इत्यादि, तथा
" अर्थः प्रकरणं लिङ्गम्" इत्यादि ।
इसीसे भगवान्ने विस्तारपूर्वक श्रावक धर्मके कथनमें न प्रतिमापूजनका उपदेश दिया है और न सम्यक्त्व या व्रतोंके अतीचारोंकी तरह प्रतिमा-पूजनके अतिचार ही बताए हैं।
- ત્રીજી વાત એ છે કે અહીં જે “ચેત્ય’ શબ્દનો અર્થ સાધુ ન લેવામાં આવે તે અન્યમૂથિકે (અન્ય મતના સાધુએ)માં સંમિલિત થએલા જૈન સાધુ તથા પાસસ્થા આદિને વંદના–નમસ્કાર કરવાનો નિષેધ સિદ્ધ નહિ થાય,-એટલે તેમને પણ વંદના કરવાને પ્રસંગ આવશે, અને એમ કરવું ઈષ્ટ નથી. તે રીતે “આ બાજુએ छ। भने सो मागपुर माजी ४डवत यरितार्थ थाय छे. मेटो अच्चैत्यानि' न। अर्हन्त-प्रतिमा' मेवे। मथ २३ ते २00100-५७ सय मेसता जापान કારણે બરાબર નથી.
શબ્દાર્થને નિયમ કરનારૂં પ્રકરણ હોય છે. એ વિષય ન્યાય વ્યાકરણ આદિમાં विस्ताथी भायु छ. ४यु छ ?-"शक्तिग्रहं व्याकरणो-" त्यादि, तथा
"अर्थः प्रकरणं लिङ्गम्" त्या . એ રીતે ભગવાને વિસ્તારપૂર્વક શ્રવકધર્મના કથનમાં પ્રતિમાપૂજનને ઉપદેશ
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર