Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi

Book Title: Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 344
________________

अमारधर्मसञ्जीवनी टीका अ० १ सूत्र ५८ 'अरिहंतचेइय' शब्दार्थनिरूपणम् ३२९ लुप्' इत्यर्थस्ततश्च यत्र प्रतिमया जीविकानिर्वाहो न तु मूर्तिविक्रयस्तत्रैव कन् प्रत्ययस्य लुबू-नान्यत्र,तदुक्तमत्रैव सूत्रे सिद्धान्तकौमुद्याम्-"देवलकानां जीविकासु देवप्रतिकृतिविद"मिति, तकि जीविकानिर्वाहहेतुः कल्पते मृत्तिभवते ।
ननु येषु येषु साक्षात् परम्परया वा चयनक्रियायोगस्तेषामेव यज्ञस्थानादीनां चैत्यशब्देन ग्रहणं संभवति न तु भवदुक्तरीत्या साधोरिति चेत्पतिमायाः कथमिति विभावयतु भवान् ,माग्दर्शितानि च प्रमाणानि क्रोडीकृत्य व्याकरणमनुसंधत्तां यतो न हो, उस अर्थमें कन् प्रत्ययका लोप होता है । अन्य किसी भी अर्थमें लोप नहीं होगा। इस बातको इसी सूत्रकी टीकामें सिद्धान्तकौमुदीकारने स्पष्ट कर दी है कि-" देवलकानां जीविकार्थासु देवप्रतिकृतिविदम् " अर्थात् यह सूत्र देवलकों ( देवलके पूजारियों )को जीविकाके लिए बनाई गई देवप्रतिमाओंके संबन्धमें है, अन्यथा ('चैत्यकी प्रतिमा' इस अर्थमें ) 'चैत्यक' होगा किन्तु 'चैत्य' नहीं। इस अवस्थामें क्या यह प्रतिमा जीविकानिर्वाहके लिए मानी जाती है, जिससे 'कन् ' प्रत्ययका लोप करते हो ?।
शंका-जिन-जिनमें साक्षात् या परम्परासे चयन क्रियाका योग है उन सब यज्ञस्थान आदिका 'चैत्य' शब्दसे ग्रहण होता है, किन्तु आपके कथनानुसार साधुका ग्रहण नहीं हो सकता।
समाधान-तो प्रतिमाका ग्रहण कैसे होता है ? यह आप विचारिये और पहले दिए हुए प्रमाणोंको लक्ष्यमें लेकर व्याकरणकी तर्फ ध्यान વન પ્રત્યયને લેપ થાય છે. બીજા કેઈ પણ અર્થમાં લપ નહિ થાય. એ વાત
मे सूत्रनी मा सिद्धान्तही हीरे २५८ ॥ छ है-“देवलकानां मीविकार्यास देवप्रतिकृतिष्विदम्" अर्थात्- Ba? (वजन रिया)नी qि४ाने भारे બનાવેલી દેવપ્રતિમાઓના સંબંધમાં છે. અન્યથા (ચૈત્યની પ્રતિમા” એ અર્થમાં) “ત્યક થશે, પરન્તુ “ત્ય” નહિ. એ સ્થિતિમાં શું એ પ્રતિમા છવિકાનિવને માટે માનવામાં આવે છે, કે જેથી જન પ્રત્યયને લેપ કરી છે?
शोभा मा साक्षात य॥ ५२ ५२राथी ययन जियाने। योग छे, मे -સર્વ યજ્ઞ-સ્થાન આદિનું ચત્ય શબ્દથી ગ્રહણ થાય છે, પરંતુ આપના કથનાનુસાર સાધુ” શબ્દનું ગ્રહણ નથી થઈ શકતું.
સમાધાન–તે પ્રતિમાનું ગ્રહણ કેવી રીતે થાય છે, તે આપ વિચારી જુઓ; અને પહેલાં આપેલાં પ્રમાણને લયમાં લઈને વ્યાકરણની તરફ ધ્યાન
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર


Page Navigation
1 ... 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587