Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi

Book Title: Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 379
________________

३६४
उपासक दशाङ्गसूत्रे
टीका - वर्णक - व्यासः = स्वरूपप्रकारः । शीर्ष = शिरः । 'गोकलिजे'-तिगवादेर्भक्षण सौकर्याय निर्मितं वंशमयं भाजनं- गोकलिखं तस्य यत्संस्थानं स्वरूपमर्यादधोमुखीकृतस्य तस्येति तद्वत्संस्थितमवस्थितम् । 'शाली' - ति - ' भसेल्ल इत्ययं शब्दो देशीयः कणिश-शुकार्थे, ततश्च शालिभसेल्लसदृशा इत्यस्य शालीनां ये भल्लाः = कणिश - शुकाः = मञ्जरीकिशारवस्तत्सदृशा इत्यर्थः । कपिलतेजसा= पिङ्गवर्णकान्त्या | 'महे'- ति महती चासावुष्टिका च महोष्टिका = विपुलमृद्भाजनं 'माटा' इति प्रसिद्धा, तस्याः कभ= कपालं तस्य संस्थानमाकारस्तद्वत्संस्थितम् । 'मुगुंसे'-ति- मुगुंसः = नकुलस्तस्य पुच्छवत्, फुग्ग-फुग्गो = विकीर्णरोमाणी, । 'मुगुंसे'-ति-मुगुंसः विकृतमत एव बीभत्सं, यद्वा विकृतं बीभत्सं च दर्शनं ययोस्ते । ' शीर्षे' तिशीर्ष = मस्तकं तदेव घटीवङ्गोलाऽऽकृतिस्वात् तस्या विनिर्गते= विनिष्क्रान्तेशीर्षघटी विनिर्गते घटयाकारमस्तकमतिक्रम्याऽवस्थिते इत्यर्थः, अक्षिणी = नेत्रे, विकृतेत्यादि मारवत् । शूर्पकर्त्तरे = शूर्पखण्डे, विकृतेति विकृतं बीभत्सं च यथा स्यात्तथा
टीकार्थ- 'तए णं से देवे ' इत्यादि उस देवने एक महान पिशाचके रूपकी विक्रिया की । उस पिशाचका ऐसा स्वरूप था - " गाय आदि पशुओं के घास सरलता से खाये जाने के लिए जो गोकलिंज नामक एक बांस आदिका पात्र ( वोइयाटोपला ) बनाया जाता है, उसके समान उसका मस्तक था । शालिभसेल्ल अर्थात् चावल आदिकी मंजरी के शुकके समान रूखे और मोटे भूरे रंगकी कांतिसे देदीप्यमान उसके केश थे । उसका ललाट बड़े मिट्टीके माटेके कपाल जैसा लम्बा-चौड़ा था । उसकी भौंहे नौलेकी पूंछके समान बिखरे हुए बालोंसे विकृत और बीभत्स ( भयानक ) दीख पड़ती थीं । उसकी आँखें शीर्षघटीमस्तकरूप गोल-मटोल घटी ( छोटा घड़ा ) से बाहर निकली हुई ( उंची
66
टीकार्थ- 'तए of से देवे' त्याहि मे देवेो महान पिशायना ३पनी વિક્રિયા કરી. એ પિશાચનું આવું સ્વરૂપ હતુ. ગાય આદિ પશુએ સહેલાઇથી ઘાસ ખાઈ શકે તે માટે જે ગાલિજ નામના અક વાંસને ટોપલા બનાવવામાં આવે છે, તેના જેવ ુ તેનું મસ્તક હતું. શાલિભસેલ એટલે ચેખા આદિની મંજરીના શૂકના જેવા સુકા અને મેટા ભૂરા રંગની કાન્તિથી દેઢીન્યમાન તેના કેશ હતા. મોટાં માટીના માટલાના કપાળ જેવું લાંબુ—પહેાળું તેનું લલાટ હતું. તેની ભમ્મરી નાળીયાની પૂછડીની પેઠે વીખરાયલા વાળથી વિકૃત અને ભયાનક જોવામાં આવતી હતી. તેની આંખેા શીષ ઘટી-મસ્તકરૂપ ગાળ મટેાળ ઘડી (નાના ઘડા)માંથી બહાર નીકળેલી (ઉચી ઉઠી આવેલી) હાવાથી વિકૃત અને અત્યંત ખરાબ દેખાતી
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર


Page Navigation
1 ... 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587