Book Title: Agam 07 Ang 07 Upashak Dashang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
उपासकशागसूत्रे 'चैत्य साधु'-रित्युक्तं बृहत्कल्पभाष्ये षष्ठोद्देशे, तथाहि तत्र"आहा आधयकम्मे, आयाहम्मे य अत्तकम्मे य ।
तं पुण आहाकम्म, कप्पवि ण व कप्पइ तस्स ॥"
इति गाथाव्याख्यायां क्षेमकीर्तिमूरिणोक्तम्-'त्योद्देशिकस्य-साधूनुदिश्य कृतस्य' इति ।
'अरिहंतचेइय'-शब्दस्यार्थः यत्तु 'अरिहंतचेझ्याई' इत्यस्याहत्मतिमेत्यर्थस्तदपव्याख्यानं प्रकरणभङ्गमसङ्गात् , तथाहि-आनन्दगाथापतिकर्तृकं प्रथमं धर्मस्वीकारमभिधाय सम्पत्यवसर"लिंग स्वतन्त्र होता है, वह लोक व्यवहार पर निर्भर है।"
अर्थात् प्रत्येक भाषाके धुरन्धर विद्वान् जिस२ शब्दको जिसर जगह जिस२ लिंगमें व्यवहार करते आये है उस२ शब्दमें उस जगह उसी२ लिंगका व्यवहार करना चाहिए, अतः यहांपर उस समयके प्राकृत व्यवहारके मुताबिक नपुंसक लिंग है ॥ ___'चैत्य' शब्दका अर्थ साधु होता है, बृहत्कल्प भाष्यके छठे उद्देशके भन्दर-' आहा आधयकम्मे०'-गाथाको व्याख्यामें शेमकीतिसूरिने 'चैत्योद्देशिकस्य'का "साधुओंको उद्देश करके बनाया हुआ अशनादि" यह अर्थ किया है । इससे सिद्ध होता है कि चैत्यका अर्थ साधु है ।
'अरिहंतचेइय' शब्दका अर्थ. 'अरिहंतचेइयाइं का 'अर्हन्तकी प्रतिमा' अर्थ करना असंगत हैं, क्योंकि प्रकरण ठीक नहीं बैठता। उसका स्पष्टीकरण इस प्रकार हैછે. તે લોક વ્યવહાર પર નિર્ભર છે.” અર્થાત પ્રત્યેક ભાષાના ધુરંધર વિદ્વાને જે જે શબ્દને જે જે જગ્યાએ જે લિંગમાં વ્યવહાર કરતા આવ્યા છે, તે તે રાદમાં તે તે જગ્યાએ તે તે લિંગને વ્યવહાર કરે જોઈએ; એટલે અહીં તે સમયના પ્રાકૃત વ્યવહાર મુજબ નપુંસક લિંગ છે. ચિત્ય’ શબ્દનો અર્થ “સાધુ थाय छ. डा४६५ मायना छ। शाम 'आहा आधयकम्मे०' गाथानी व्यायाभां मीति सूरिय 'चैत्योद्देशिकस्य'ना "साधुमाने अशी मनावे Aug" એ પ્રમાણે અર્થ કર્યો છે. તેથી સિદ્ધ થાય છે કે ચૈત્યને અર્થ “સાધુ છે.
___ मतियेय' शन्नोमर्थ 'अरिहंतचेइमाई न तनी प्रतिभा' म ४२ Kalad, બરણ કે પ્રાણ બાબર ધ બેસતું નથી. પછી આ પ્રમાણે છે -
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર
