Book Title: Yashojivan Pravachanmala
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004564/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ yavana avayanabhANA pravacanakAra zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUriziSya AcArya zrI pradyumnasUrimahArAja satirohiMdivAmaninjAisagAAsamiyANaMcAnimAraMyogaNa divAmAmaDAsayAtivAssayAgaNapagidinyamavAjhamAma yAIbArasapAgaNaMevAvadiyArovAramAtidiyArNabAramAyariMdiyAcAmalipavidiyAyAMvArasAmamipaMjiyama mahAjanaprasathAjJAekavAsaekadivAsanahisiviArAmAjamAmayaMgadivaseurimidyaniyimayasiyAra virakarANAmitimirAcyA diyAdavAminapAhavAmadAbudavividayAmaMsiyANicaMbA suyAdavayApaNamiAmAnIra pasAyaNasiskiraNAragozyapavaraNAdarvisaMtikaritaMgAmasAmiAjamAdhAnaMnavA saMvatazpazcaryakArtikavadhi splimaamaamnikaalikhinaacirnNdvnshraarkhaa|| a Fol Private www.jainerary.org Cerational Perso Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yazojIvana pravacanamALA - pravacanakAra zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUriziSya AcArya zrI pradyumnasUri mahArAja prakAzaka zrI zrutajJAna prasAraka sabhA amadAvAda-1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvRtti pahelIH 2000 mUlya: 25-00 nakala: 20OO vi.saM. 2055: zrI nemi ardhazatAbdI varSa vasaMtapaMcamI prAptisthAnaH jitubhAI kApaDiyA, ajaMtA prinTarsa, lAbha kaoNmpleksa, 12/bI, sattaratAlukA sosAyaTI, navajIvana, amadAvAda-1 zaradabhAI ghoghAvALA, bI/1, vI. TI. epArTamenTa, kALAnALA, bhAvanagara TAipaseTiMga: imprezansa jummA masjidanI sAme, gAMdhI roDa, amadAvAda-1 AvaraNa/leAuTa: apUrva Azara imeja sisTamsa amadAvAda-6 apu@vsnl.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa paramaguru pUjyapAda zAsanasamrATa zrI zrI zrI viya nemisUrIzvarajI mahArAjane - yazograntha zreNI bhaNI... dhArI... pAmI prasArI zrI saMghe upakRta thayA teha smRtimAM-- pra Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruupakAranA RNane yatkiMcita adA karavAnA namra prayAsarUpe zrutalAbha lenAranAM nAma pUjya sAdhu-sAdhvIjImahArAja tathA jJAnabhaMDAra mATe koTha jaina mahAjana saMgha, koTha. zrI kokilAbahena navInabhAI gAMdhI, AMbAvADI, amadAvAda zrI dAnezabhAI vi. zAha, pAla, muMbaI zrI zaradabhAI ghoghAvALA, bhAvanagara azokabhAI bhIkhubhAI, surata mUkezabhAI maganalAla jesaravALA upendrabhAI harSadabhAI zAha, Ayojananagara, amadAvAda che. jo : ke 11 ka aa il a : : 1. dUra koI hot Mdha karo - tArI ja che ke che, i ja nA 4 : 4-43 mAM kAkA kA kakSa T E this i s sti # koka , , . pa amAra, che : 4 : 'ra ja kare che . , to ' ' ' Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadA divALI saMta ghara bAre mAsa vasaMta upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA sAhityane saMkhyA ane satva iyattA ane guNavattA baMne dRSTie joIe chIe tyAre koka vAra zrIphaLanI upamA yAda Ave; kyAreka zeraDI yAda AvI jAya. te cIjonA guNadharma samAna dIse che. A bhAva eka suMdara doharAmAM maLe che. misarI pAna samAna chUvata kaThina lAgata | jo kIje rasapAna to jAne rasanA rasI zeraDIne aDavAthI te kaThina lAge che. cAvavAmAM mahenata paDe che. paNa jyAre tenA rasanuM pAna karIe chIe tyAre teno AsvAda jIbha ja jANe che. temanA graMtho, pado, stavano, DhALo, sajjhAyo, kAvyo, rAsAo A badhAmAMthI pasAra thatI vakhate ochevatte aMze badhAne Avo anubhava thavAno. paNa jyAre zabdanA kocalAnI bhItara vahetA saLaMga sUkSma arthane, tAtparyane pAmavAmAM Ave che tyAre mana tRpta banI jAya che; mana bharAI 5 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che; mana dharAI jAya che. vartamAnamAM evA keTalAya muni mahArAjo, vidvAno che jemaNe temanA graMtha-svAdhyAyathI nIpajelI rasAnubhUti pAse badhuM ja tuccha lAgyuM che. ane vAraMvAra teo svAda mANavA te te graMtho pAse jAya che ane anyane te graMtho pAse javA vAraMvAra preraNA Ape che. e mATe eka ja udAharaNa basa thaze. pUjyapAda paMnyAsajI mahArAjazrI bhadraMkaravijayajI mahArAje upAdhyAya mahArAjanA adhyAtmasAra, jJAnasAra, dvatrizikA vagere graMthonuM ekathI vadhAre vAra AkaMTha pAna kareluM. eTale temaNe eka munine ApelI doravaNIno prasaMga mananIya che. te teonA ziSya AcArya zrI kuMdakuMdasUrijI mahArAjanA zabdomAM joIe. "pUjyapAda, gurudeva, paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja pAse ghaNAM varSo pahelAM eka AtmArthI munirAja AvyA hatA. jemano nyAya vyAkaraNa upara sAro kAbU hato ane prakaraNonA paNa suMdara abhyAsI hatA. temaNe namrabhAve pUjya gurudevazrIne jaNAvyuM ke, meM dharmabindu, dharmasaMgraha, zrAddhavidhi, paMcAzakajI, zAMtasudhArasa, adhyAtma kalpadruma, upamiti bhava-prapaMcakathA, upadezamAlA, vairAgya kalpalatA, triSaSThizalAkA puraSa caritra, bhava bhAvanA Adi prakaraNa graMtho tathA Avazyaka, daza vaikAlika ane uttarAdhyayana Adi AgamagraMthonuM yathAzakti avagAhana karyuM che. have mAre yoga ane adhyAtma viSayaka graMthonuM vAcana karavuM che to mAre kayA kramathI te vAMcana karavuM te aMge ApazrInuM mArgadarzana icchuM chuM kAraNa ke ApazrIno e viSayamAM bahoLo anubhava che. munizrInA jijJAsAbharyA praznanA uttaramAM paramakRpALu pUjyapAd gurudevazrI e pharamAvyuM ke have tamAre sauthI prathama jJAnasAra graMtha kaMThastha. karI tenA padArtho barAbara manamAM avadhArI levA. pachI anukULatA pramANe yogazAstra, guNasthAnaka kramAroha, zrI haribhadrasUrijI ma. kRta aSTakajI, SoDazakajI, vizikAo, yogadaSTi - samuccaya, yogabiMdu, lalita vistaro, yogazataka dhyAnazataka, dhyAnavicAra, tAtrizat dvatrizikA, adhyAtmasAra, saTIka yogaviMzikA, vizeSAvazyaka bhASya, zAstravArtA samuccaya vagere graMthonuM avagAhana karavuM ane tyAra pachI jJAnasAra vAMcavuM. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jijJAsu munirAje pharIthI jJAnasAranuM nAma sAMbhaLatAM vacce ja kahyuM ke bApajI! Ape jJAnasAra vAMcavA mATe to prAraMbhamAM ja bhalAmaNa karI che to pharIthI kema? pUjyazrIe jaNAvyuM ke prAraMbhamAM jJAnasAra bhaNavAnuM jaNAvyA chatAM aMtamAM pharIthI jaNAvyuM che. temAM khAsa hetu che ane te e che ke prAraMbhamAM tamo jJAnasArane vAMcazo tyAre jJAnasArano tamane mAtra sAmAnya rIte ja khyAla Avaze. ane yoga ane adhyAtmaviSayaka A badhA graMtho vAMcyA pachI jJAnasAranuM avagAhana karazo. eTale tamane jJAnasAra graMthanA bhAvono vAstavika khyAla Avaze ane ema lAgaze ke yogaviSayaka A badhA ja graMthonA vAcana, manana ane anubhavano sAra eTale jJAnasAra." AvA zrutakevalI tulya jJAnayogI mahApuruSa mATe upamAbharyuM rUpaka sUjhe che. jamIna upara jeTalAM vana che te badhAMmAM AMbA nathI hotA. jeTalA AMbA hoya che te badhA upara mAMjara nathI AvatI ane jeTalI mAMjara Ave che te badhAne maravA nathI AvatA ane jeTalA maravA Ave che te badhAnI kerI nathI AvatI. ane jeTalI kerI Ave che te badhAnI zAkha nathI paDatI. ane jeTalI zAkhavALI kerI Ave che te badhI vaparAtI nathI. basa e ja rIte jeTalA zrAvako te badhA dIkSita na thAya. jeTalA dikSita thAya teTalA jJAnarasika nathI hotA. jeTalA jJAnamAM UMDA Utare te badhA cAritramAM daDharuci nathI hotA. jJAna ane cAritramAM daDha banelA badhAmAM adhyAtmano saMsparza nathI hoto ane chelle potAnA lakSyabiMdu svarUpa Atmadarzana sudhI badhA nathI pahoMcatA. jyAre pU. upAdhyAyajI mahArAja A badhAmAMthI pasAra thaIne lakSya siddha karanArA puruSa hatA. teonA samagra jIvana ane sarjana upara dRSTipAta karatAM jaNAya che ke teonuM jIvana Abhyatara guNavaibhavathI zobhatuM ane bharyuMbharyuM hatuM. tethI anahadanA hadanI laherano sparza sadA raheto teoe padomAM varNavyo. che. jANe temane haMmezAM divALI hoya tema lAge che. zrIpALa rAsanA cothA khaMDamAM chelle muja sAhiba jagano tUTho.nuM je gAna karyuM che. te temanA aMdaranAM tA. 5 lAikamAnAkA makamANa vada 3jIkAkaDA kaha4 sTa: yA kaws,gy SwdA kAmaka , rAka che. Dara karI zakAya cheja karI zake che ke Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamADa UghaDI gayA pachI AnaMdano phuvAro UDyo te mANyA pachInA e zAzvatInA uddagAro che. ane sarjananI zarUAta karyA pachI sadA vasaMta ja rahI che. kyAre paNa temAM pAnakhara nathI AvI. ekathI eka viSayamAM cAhe te bhASA hoya cAhe te viSaya hoya sAva sAdI saraLa racanAthI zarU karIne navyanyAyanA paricchedanI bharamAra hoya to paNa strInAyate mAratI. teo bhAratIne ramADatA hoya tema lAge. kalikAlasarvajJanA upAzraya mATe je mAratI pitRmandiram zabda prayojyo che te zabda upAdhyAyajI mahArAja mATe paNa pUro baMdha bese che. mAratI pitRndaram - eTale sarasvatInuM piyara. piyaramAM dIkarI jema yatheccha vihare tema e temanI pAse viharatI jovA maLe che. A rIte vartamAnamAM samagra upalabdha sAhitya ane teonuM alagArI jIvana vRtta ne yathAmati joyA jANyA ne kiMcita avagAhyA pachI teonA samagra vyaktitvanA e viziSTa svarUpe ApaNI sAme UpasatA jaNAya che. jJAnI yazovijayajI ane bhakta yazovijayajI ArAdhaka yazovijayajI ane prabhAvaka yazovijayajI, tarka, Agama ane yoganA pAraMgata abhyAsI yazovijayajI ane parama bhAvuka zAsanarAgI yazovijayajI. A baMne vyaktitva paraspara virodhI nathI, paNa pUraka che. vaLI teone jJAna-bhakti ane vairAgya siddha thayelA jaNAya che. tethI teno samyagu viniyoga pAtra zraddhAnvita vyaktine thajo. vartamAnamAM paNa anubhavAya che. mArA jIvanamAM upAdhyAyajI mahArAjano praveza dIkSAnA pahelA varSe thayelo. mArA moTA dAdA guru mahArAja zrI vijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja savAre vhelA sADAtraNaso gAthAnA stavananI chellI DhALo lalakAratA. te sAMbhaLIne jijJAsA thayelI tyArathI te pavitra zabdo kAnamAM dAkhala thatA rahetA. pachI eka vAra pUjyapAda AcArya mahArAja zrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAjanA mukhe derAsaramAM caityavaMdana karatAM eka muni mahArAja stavana bolavAnuM zarU karatA hatA. tyAre teoe Takora karI eka upAdhyAyajI mahArAjanuM raceluM stavana AvaDe che ! AvaDatuM hoya to te bolo. tyAre teonI racelI covIsI hakika geet & g. Re: 830.4 : jis . . . . . . . . . @DI vAra pachI A 2 TI . je DI mako te, je. Do. A je ke pachI keTalA . jA. che, e ja che - ' . nI jora, , #, ja " ja rI A phI. pa || ka la dha . je che "": "ii hI 8 je aa te 3 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarapha dhyAna gayuM. teo zrI derAsaramAM upAdhyAyajI racita stavanono Agraha rAkhatA ane sAMjanAM pratikramaNamAM sakjhAyamAM paNa upAdhyAyajI racita 18 pApasthAnakanI sajhAya samakitanA 67 bolanI sakjhAya, ATha dRSTinI sakjhAyano Agraha rAkhatA. have Aje samajAya che ke teo to darzanazAstra ane AgamagraMthonA UMDA abhyAsI hatA. chatAM temanuM mana upAdhyAyajI mahArAjanA sAhitya upara TharatuM hatuM. te pachInAM varSomAM jyAre jJAnasAra, adhyAtmasAra, vagere graMthonAM nAma sAMbhaLyAM ane teno kAMIka paricaya thayo tyAre paNa mugdhatA hatI paNa vi.saM. 2029 AsapAsamAM dvAtrizat dvAtrizikA bhaNavAno avasara maLyo tyAre temanA zabdonI bhItara DokiyuM karavA maLyuM. e zabdagucchonI nIce eka saLaMga artha gUMthAto ane tenAthI eka saLaMga sUtra AkAra baMdhAto joyo. temanI sAme padArtha spaSTa hoya che. tethI tenuM nirUpaNa paNa asaMdigdha bhASAzailImAM thatuM jovAya che. vi. saM. 2023mAM pUjyapAda samartha vidvAna zrIdharadhundhara mahArAja adhyAtmasAranA svAdhyAyanA paripAka rUpe adhyAtmasArAnugamanuM sarjana karatA hatA tyAre pUjya upAdhyAya mahArAjanA akSaranA amIrasanuM pAna karyuM. tRpti anubhavI. e rIte temanA graMthonuM sevana thatuM rahyuM hatuM. tyAM temanuM trizatAbdI varSa AvyuM A evo eka suMdara moko hato te nimitte temanA pratyeno anurAga pragaTa thayo. vi.saM. 2041mAM teonI pAvana janmabhUmi kanoDAnI sparzanA thayelI ane je dhanyatAno anubhava karyo hato. tevo bIjo avasara A trizatAbdI varSamAM teonA patitapAvana dehanA paramANu jyAM patharAyA hatAM. te DabhoImAM te tIrthanI paccIsa yAtrA thaI. zrI upAdhyAyajInA guNa paccIsa che te yogAnuyoga banyo. te veLAe eTale ke caitrI pUrNimAnA zubha divase savAre vIsamI yAtrA karI ne jevo e jhAMpAnI bahAra mUkyo tyAM cittamAM jhabakAro thayo ane "upAdhyAya zrI yazovijayajI jinavara zAsananAM zaNagAra." AvI pahelI paMkti AvI. basa pachI upAzraya pAvAvAmAM mA zA nA kAkA mAmANI zakazANA mAmA bhANA bAra jhAlA ra aa AkAza zA mA AI DI nAkhyA bAda jAjA rA yA jA jANa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcatAM pahoMcatAM to paMktio upara paMktio AvavA mAMDI ane sAMja sudhImAM e stuti aSTaka racAI gayuM. anAyAse ja racAI gayuM. te bhUminI sparzanAnI upalabdhi gaNAya. te pachI trevIsa prAkRta padyano eka patra AryA chaMdamAM mArA pUjya guru mahArAjane lakhyo. ane zarU thayeluM e kAvyajharaNuM roja eka prAkRta gAthA racavAnA kramathI mahinA sudhI cAlu rahyuM. Ama kSayopazamanI vRddhimAM e sparzanAe kAma karyuM. anurAga vadhu ne vadhu puSTa thato gayo. eka vAra ame zrI zaMkhezvara tIrthamAM hatAM tyAre amArA samudAyanA vidvadvarya AcArya zrI zIlacaMdrasUri mahArAja sAthenI vAtacItamAM teoe kahyuM ke "tame upAdhyAyajI mahArAja viSenAM pravacano Apo ane tene pustakAkAre prakAzita karo. tamane e vadhu mAphaka Avaze." ane vAta jacI gaI. ane kRSNanagara (bhAvanagara)nA comAsAmAM e pravacanazreNI sAta divasa cAlI. zrotAvarge mANI. e pravacano zrI ratilAla dIpacaMda desAInAM suputrI mAlatIbahena desAIe cIvaTathI lakhyAM ane lakhIne mane soMpyAM. temAM sudhArAvadhArA thayA. zAsanaprabhAvaka AcArya zrI rAjendrasUri mahArAjanA premAgrahane kAraNe zAMtisaurabhamAM kramazaH te lekhamALA rUpe AvyAM. vaLI temAM umeraNo thatAM rahyAM. upAdhyAyajI mahArAjanA sAhityathI abhibhUta thayelA zrI jayaMtabhAI koThArIe paNa te joI ApyAM. eTaluM ja nahIM premapUrvaka A pustaka viSe paNa be zabda lakhI ApyA. AnaMda thayo. ghaNI ghaNI prakriyAmAMthI pasAra thavA chatAM AmAM ghaNuM ghaNuM rahI gayuM hoya tevuM vAcakane lAgaze ane vAta paNa sAcI ja lAge che. kahyuM che ne ! "puNyAtmAnAM caritro to Abha jevAM agAdha che." paNa mane to "uttamanA guNa gAvatAM guNa Ave nija aMga" e nItine anusarIne A zubha yatna karavo gamyo che. vAcakone paNa AnAthI upAdhyAyajI mahArAja pratye ane temanI racanA pratye ahobhAva ane anurAga janma / vadhe to A zrama sArthaka- lekhe lAgaze. 10 che. jo dikarI che vAta karI hatI. temAM 1 karo kizo pharake che, te ja che. A A kAma ke jo rahI A che che ke jo ja e che ke A A A ke '' 12. dareka mA che che ... 83 A ! '' 3 E3 ka jo rI ke 1:ka ' 34 jI rahI che. saraka eka che Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane anta traNasvIkAra, bahaNa smRti A kAryamAM jeoe snehapUrvaka yogadAna karyuM che te badhAM yAda Ave che : lekhana-vAcananA kAryamAM jeonA premALa AzIrvAda satata sAMpaDatA rahyA che te pUjyapAda dAdAguru AcArya mahArAja zrI devasUrIzvarajI mahArAja tathA pUjyapAda paramopakArI guru mahArAja zrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanuM hUMphALuM sAMnidhya AnaMdadAyI banI rahe che. prapha vAcana / salAha sUcana vagere kArya mATe gaNi zrI rAjahaMsavijayajIno sahayoga sAMpaDato rahyo che. mudraNa mATe rohitabhAI koThArIne dhanyavAda ApavAnuM mana thAya che. chelle sudhInA umerA jeoe premapUrvaka svIkAryA che. apUrva Azara pote ghaNAM ghaNAM kAryamAM vyasta hovA chatAM potAnI AgavI sUjhabUjhathI A pustakanI zobhA vadhAravAmAM jahemata lIdhI che. jJAna pratyenA anurAganA kAraNe keTalAMka zrAvakoe zrutalAbha lIdho che. temane paNa dhanyavAda. prAMte AnA vAcanathI sarva jIvo vItarAga mArga praNIta satyane prApta karanAra bano. vi.saM. 2055 - vijaya pradyumnasUri gurupUrNimA operA jaina upAzraya, amadAvAda 380 007 99. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 A graMthanA AraMbhe be zabdo lakhavAno mAro adhikAra eTalo ja ke mane upAdhyAya yazovijyajI pratye bhakti che ane AcArya pradyumnasUrijIne mArA pratye prIti che. upAdhyAya yazovijayajI hemacaMdrAcArya jeTalI prasiddhi pAmyA nathI. paNa vANijyapradhAna gujarAta vidyAgatamAM potAnuM mAthuM UMcuM rAkhI zake evA madhyakALanA vidyApuruSa tarIke hemacaMdrAcAryanI sAthe yazovijayajInuM nAma levuM joIe. kAvya, kathA, kAvyazAstra, dharmopadeza, jJAnamImAMsA, nyAya tathA tarkazAstra, jaina siddhAMta, vedAMtasamIkSA, yoga, adhyAtma vagere viSayone vyApI vaLatI yazovijyajInI vidvattA paNa sarvadezIya che. yazovijayajInI zabdopAsanA bahudhA saMpradAyasevAmAM prayojAyelI che paNa emAM vyakta thatI bauddhika pratibhA, vicArazIlatA ane kAvyarasikatAno AsvAda sau koI laI zake tema che, temAMthI ghaNuMbadhuM pAmI zake tema che. jaina paraMparAmAM jJAna, darzana ane cAritra e ratnatraya gaNAya che. upAdhyAyajIe kAzI-AgrA jaIne vividha zAstrono abhyAsa karyo A Acamana ane apekSA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanuM apUrva jJAnasAhasa hatuM. sarva jJAnane emaNe syAdvAdanI samyagdaSTimAM saMkalita karyuM. A thayuM darzana. "samyakta SaTrasthAna caupai" jevA khaMDanamaMDanAtmaka graMthane aMte paNa e kahe che ke, "samyagdaSTi jIva sakalanavayukta vastune jue che ane koI viziSTa nayavAda pratye udAsIna rahe che. ene niMdato nathI, enI prazaMsA karato nathI. ziSyone samajAvavA vagere kAraNa vinA nayanI bhASAmAM bolato nathI "tathA zAstravacanano AdhAra Ape che ke mahAgrahI - ekAntavAdI ane apriyakArI bhASA pUjya kadI bole nahIM." A kharI ne UMcI dArzanikatA che. paNa darzana AgaLa aTakavAmAM paripUrNatA nathI. darzana jIvanAcAramAM pariNata thavuM joIe. A cAritra. yazovijayajIe adhyAtmasAra', "jJAnasAra' vageremAM dharmamaya jIvanano, adhyAtmajIvanano nakazo doryo che te jovA jevo che. A nakazo dhArmika kriyAkAMDo, AcAromAM aTavAI na rahetAM "anubhava" eTale ke Atmika anubhavanI chevaTanI maMjila cIMdhe che e enI vizeSatA che. A saMpradAyabhedane vaTI jatI AdhyAtmikatA che. yazovijayajIe racelAM gujarAtI-hiMdI padomAM paNa A AdhyAtmika bhUmikA rahelI che ane e emane kabIra vagere saMtakavionI haroLamAM besADe che. yazovijayajIno abhyAsa karanAra emanI A samagratAthI abhibhUta thayA vinA nahIM rahe. AcArya pradyumnasUrijI yazovijayajInA parama anurAgI che ane abhyAsI che. 1987 ane 1988mAM emanI nizrAmAM yasovijyajInA sAhitya vize aneka vidvAnonI sAmelagIrIvALI be saMgoSThIo yojAyelI eno svAda hajI manamAM tAjo che. yazovijayajInI asAdhAraNa pratibhAnI mane tyAre ja jhAMkhI thaI ne pradyumnasUrijInI nikaTa AvavAnuM, emanA samRddha vyaktitvano paricaya karavAnuM paNa tyAre ja banyuM. yazovAridhimAM DUbakIo mAravAnuM mAruM gajuM nahIM, huM to kAMThe chabachabiyAM ja karI zakuM. paNa pradyumnasUrijIe emAM avagAhana kareluM che ane e yazovijayajIthI 13 * ja (jaba che. 1 kapa makAnamAM kAma kAja ja ra ja che. hAvipra thI ja kAna Dita mAtA ched hA che para Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariplAvita che. A mULabhUta rIte jaina samAja samakSa apAyelAM pravacano che. pradyumnasUrijIne manorama pravacanakalA varelI che. emAM vicAranA phulliMgo hoya ne kAvyarasikatA paNa hoya, zAstrAdhAra hoya ne sAMprata sAthe anusaMdhAna paNa hoya, abhivyakti utsAhabharI, rasALa ane pravAhI hoya, emAM smRtimAM saMgharAI jAya evI uktio paNa Ave. A pravacanomAM paNa e guNo dekhAze. prasAdavidyA ane puruSArthavidyA, pariSadanI vyakti ane upaniSadanI vyakti - e bhedonI vAta ApaNA cittane camatkRta kare che. vizALa jaina samAjane anulakSIne racAyelAM vyAkhyAnono uddeza sadavastuno cepa lagADavAno ja hoya. emAM sarvabhogyatA sAcavavAnI hoya, UMDANamAM javAnuM khAsa na banI zake paNa zAstrasaMgati sAdhavAnA yazovijayajInA kauzalyanI zrAvakone agharI paDe evI vAta karyA vinA rahe to e pradyumnasUrijI zAnA? jaina samAja samakSanAM A pravacano hovAne kAraNae emAM yazovijayajInI saMpradAyasevAnI noMdha savizeSa levAya e svAbhAvika che paNa emanI bhaktipravaNatA, Atmika anubhavanI laganI ane jIvanaguNonI sAdhanAnI - hitazikSAnI je vAta thaI che te to sAMpradAyikatAthI upara UThe che ne sarvopayogI tema sarvane rasaprada bane tevI che. chevaTe, A yazojIvananI pravacanamALA che. A eka Acamana che. e bhUkha jagADe che - apekSA UbhI kare che yazovijayajInA sarva sAhityanA paricaya sameta emanA jIvana vyaktittva, vicAra ane kAryano mahimA karato koI eka graMtha hoya evuM mArI jANamAM nathI. e kAma AvI rasALatAthI thAya to ja vizALa samAja sudhI pahoMcI zake. pradyumnasUrijI yazovijayajI pratye parama gurubhAva dharAve che. e Avo graMtha racI gurutarpaNa kare ane ApaNI bhUkha saMtoSe ema ApaNe icchIe. 23 me, 1999 jayaMta koThArI 14 ja karI che ke ke , ' , " chokaDa :: kAkA kAra mAMkai ja che 8. 7 rakama ii , zA kAkA TharI ja mokA kA che ke, : hA, hA ka jo . 1 , 2 4.kaNa dAdA chu tArA phaTa :: thI 10 karI ja ne ke bALako ke ! Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // upakrama II // namonamaH zrI gurunemisUraye // pUjya AcArya zrI devasUrIzvarajI mahArAja tathA pUjya AcArya zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjanI zubha nizrAmAM kRSNanagara jaina upAzraya-bhAvanagaramAM pUjya paMnyAsa zrI pradyumnavijayajI mahArAja sAhebanAM pUjya upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanA jIvana ane kavana viSe bhAdaravA vadamAM tA. 16-1093 zanivArathI tA. 21-10-93 guruvAra sudhI savAranA 8-15thI 9-30 sudhI ane ravivAre bapore 2-30thI 4 sudhI viziSTa pravacano thayAM. A pravacanamALAno maMgala-prAraMbha savAre 8-15 kalAke zrI bhAvanagara jaina saMghanA te samayanA maMtrI zrI khAMtilAla phdacaMda zAhe maMgaladIpa pragaTAvI karyo. cha divasa ane sAta pravacanazravaNano lAbha bhAvanagaranI tattvapremI, dharmapremI janatAe lIdho hato. A tenuM nava vyAkhyAnarUpe vistRta svarUpa che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazojIvana vidyA yAtrA mukAmaH nava eka : yazasvI guruparaMparA be : dhanya kanoDA : "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dImbiyAe" cAra : zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya che : IzAnugrahasaMgatinuM suMdara darzana sAta : pratyakSa ane parokSa upakAra varSA ATha : samakAlIno para prabhAva nava : jJAnayoganI pUrNatA : AdhArazilA gurukRpA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... huM guruguNa gAuM harSa dharI.. zrI kalyANavijaya vaDa vAcaka, hIravijaya guru sIso, udiyA jasa guNasaMtati gAve, sura kinnara nizadIso re. |278 || ha. ll guru zrI lAbhavijaya paMDita, tAsa ziSya saubhAgI, vyutavyAkaraNAdikabahugraMtha, nitye jasa mati lAgI re. || 279 || ha. I zrI guru jitavijaya tasa ziSya, mahimAvaMta mahaMto zrI nayavijaya vibudha guru bhrAtA, tAsa mahA guNavaMto re. || 280 || ha. II je guru sva-parasamaya-abhyAse, bahu upAya karI kAzI samyagdarzana surUci surabhitA, mujha mati zubha-guNa vAsI re. || 281 || ha || jasa sevA supasAthe saheje, "ciMtAmaNi meM lahIyo tasa guNa gAI zakuM kima saghalA? gAvAne gahagahio re. | 282 // ha. II te gurunI bhakta zubha zakta, vANI eha prakAzI kavi jasavijaya bhaNe, e bhaNajyo, dina dina bahu abhyAsI re. || 283 ll (yazovANI) dravyaguNaparyAya rAsa - prazasti , , , , , , , , , , , iaaaa aaaa aaaa aa 1. nyAyadarzanano mahAna graMtha. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana eka : kapha phAisphaDapha Dakakakakakaka kakaka kakakaDa . jA re sA thI 40 ja che Gasii che. : jo hajI :::::::::::::ka jADejA ja kA ja kAphIka pharaja kAkI kAkI ja che . 1 :: jo ke, ::: ra ka ApaNe che . . . . . . ra4 kalAka . . yazasvI guruparaMparA tebhyonamastadIyAn guNAMstuve teSu me dRDhA bhktiH| anavarataM ceSTante jinavacanodbhAsanArthaM ye // je mahApuruSo nirantara jinezvara devanAM vacanone prakAzita karavAno udhama kare che teone mArA namaskAra thAo. teonA guNonI huM stuti karuM chuM. temanA pratye mane khUba bhakti che. ApaNA ananta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA lokottara zAsanane zobhAvanArA ane AtmasAt karanAra pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjasAheba AjathI traNaso varSa pUrve thaI gayA. paNa Aje koIpaNa jagyAe, koIpaNa granthanAM vyAkhyAnamAM pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAjanuM nAma to acUka levAya che. game te viSayanI carcAmAM temanA sAkSIpAThanI jarUra paDe che; lagabhaga ghaNIvAra vyAkhyAna karatI vakhate pahelo zloka temano racelo bolAya che. keTalIka vAra to upAdhyAyajIe nirUpelA viSayo ke temaNe racelA koI graMtha upara to mahinAo sudhI vyAkhyAna cAle che. derAsaramAM paNa temaNe racelAM stavanomAMthI ghaNAM stavano bhAvavAhI svare Aje paNa lagabhaga dararoja gavAya che. derAsaramAM gavAtAM daza : eka : yazasvI guruparaMparA 0 3 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 stavanomAMthI eka stavana to upAdhyAyajI mahArAjanuM hoya che. upAdhyAyajI mahArAje racelAM stavanonI lAkSaNikatA e che ke A stavano roja roja gavAya to paNa temAMno bhAva ocho thato nathI ane kadI teno abhAva thato nathI. jema jema A stavano vAraMvAra gavAya che, vAraMvAra saMbhaLAya che tema temAMthI navonavo bhaktirasa jharato anubhavAya che. ApaNA roja-ba-rojanA jIvanamAM paNa A stavanonA bhAvo upayogI jaNAya che. prakhara yogI zrI AnaMdaghanajInAM pado tattvajJAnathI bharapUra che. teno artha tata samajAto nathI. jyAre upAdhyAyajInI ghaNI racanAo sAva saraLa chatAM bhAvavAhI che. 'jagajIvana jaga vAlo'" ke "giruA re guNa tuma taNA..." jevAM stavanone jema jema tame vAgoLo tematema temAMthI tamane navAnavA bhAvo prApta thAya che. upAdhyAyajI mahArAjanI vizeSatA e che ke temaNe AvI AvI saraLa ane sugama racanAo karI che. to vidvAnone paNa samajavAmAM khUba mahenata karavI paDe tevA agharA graMthonI racanA paNa temaNe karI che. temanA sAhityamAM Aje paNa jIvaMtatA jaNAya che. zItala paramAnaMdinI zuci vimala svarUpA sAcI re jehanI racanAcandrikA rasiyAjana seve rAcI re" gujarAtI, saMskRta, prAkRta bhASAmAM racAyela temanA sAhityamAM viSayavyApa ghaNo che, to UMDANa paNa eTaluM ja che. jaMbusvAmI rAsa jevI temanI kRtimAM sAmasAmA pakSe rasavatI zailImAM je kathAo kahevAya che te sAva sugama che. to temanI keTalIka kRtio tene samajavA mATe moTA moTA diggaja vidvAno paNa mAthuM khaMjavALe tevI durbodha che. AvA prakhara vidvAna ApaNA gujarAtanA panotA putra hatA e ApaNA mATe gauravanI vAta che. potAnA sAdhujIvana daramyAna teo gujarAtamAM paNa vicaryAM che. dA.ta. A bhAvanagaranI najIkamAM ja zrI navakhaMDA pArzvanAtha tIrtha ghoghAmAM teozrI vi. saM. 1716mAM yazojIvana pravacanamALA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsa virAjamAna hatA. vi.saM. 1717nA kArtika mahinAmAM ekathI vadhAre sAdhu mahArAje sAthe rahIne lakhelI kammapayaDInI pothI maLe che. tenI puSmikAmAM A pramANe ullekha che. paM. zrI jasavijayagaNi navInagrantharacanA kRtaH zrI ghoghAvelAkUle saMvat 1717 varSe kArtika mAse zubhavAsare sakala samudAyena lipikRt:| paMDita zrI yazovijayajI gaNIe navIna grantha racyo ane ghoghAbaMdaramAM vi. saM. 1010nI sAlamAM kArtika mahine zubhavAre badhA sAdhue sAthe maLIne lakhyo. AmAM saM. 1717nA kArtika mahinAnI vAta che. jo cAturmAsa tyAM hoya to ja A bane. ane e ja rIte ghoghAnA dariyAmAM UchaLatAM mojAM ane temAM AvatAM vahANone juve che. A samudranI sAthe vahANano saMvAda thAya che tevI eka bhavya kalpanAnA AdhAre gujarAtI bhASAmAM sattara DhALamAM suMdara zailImAM "samudra vahANa saMvAda nAme kAvyanI racanA kare che. A kAvyamAM samudranuM abhimAna dUra karavAno suMdara zailImAM prayatna thayo che. teo vihAramAM saurASTranAM unA, pAlitANA, siddhagirirAja kyAreka ja AvyA jaNAya che. to pATaNa, amadAvAda, khaMbhAta temane vAraMvAra rahevAnuM-javAnuM banyuM che. TheraThera vicaratAM vicaratAM teoe ApaNA ajJAnanuM aMdhAruM dUra thAya tevI aneka racanAo karI che. ghaNI maLe che, chatAM kALabaLe lupta thaelA ghaNA granthanAM to mAtra nAma ja ApaNane prApta thAya che. upAdhyAyajI mahArAjane temanA samayamAM "kUrcAlI zArada', zrutakevalI" jevAM vizeSaNothI biradAvavAmAM AvyA che. temanA ja samakAlIna upAdhyAyazrI mAnavijayajI mahArAja temane zrutakevalI' kahIne temanuM bahumAna kare che te ghaNI mahattvanI vAta che. ke A " "" FOR TET 1 SphI karI vi . kAra che. paNa ane kAma karI DhIkara ke ,, . . roja ja che kA eka yazasvI guruparaMparA 0 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 tarkapramANanayamukhyavivecanena, prodbodhitAdimamunizrutakevalitvAH / cakruryazovijayavAcakarAjimukhyA, granthe'tra mayyupakRtiM parizodhanAdyaiH // upAdhyAya zrI yazovijayajInA samakAlIna upAdhyAya zrI mAnavijyajI svaracita dharmasaMgraha nAmanA granthanI prazastimAM jaNAve che ke tarka-pramANa ane naya vagerenuM vivecana karIne jeoe pUrve thaI gayelA zrutakevalI puruSanuM smaraNa karAvyuM che evA upAdhyAya zrI yazovijayajIe A graMthanuM saMzodhana vagere karIne mArA upara khUba upakAra karyo che. 'zrutakevalI'ne mAtra be ja, matijJAna ane zrutajJAna hovA chatAM enI rajUAta 'kevalI' jevI hoya che. tema ja pU. upAdhyAyajI mahArAja pAse agAdha jJAna hatuM. samakAlIna vyaktinuM bahumAna jaladI koI karatuM nathI. ane jo koInAmAM asAdhAraNatA hoya to ja kare che. pUjya upAdhyAyajI mahArAjanI pratibhAne samajavA mATe temanI guruparaMparAne jANavI jarUrI che. maNinI utpatti maNinI khANamAMthI ja thAya....! Ajare padmAmAnAM garbhAvamaLe: ta: ' padmarAgamaNinI khANamAM kAca na thAya, tema temanA guru paNa tevA hatA. temanA gurunuM nAma zrI nayavijayajI AvA guru koIkane ja maLe. nayavijyajInA gurubhAI te jItavijyajI. upAdhyAyajI mahArAje ghaNA graMthomAM teo banne pratyenA RNano svIkAra karyo che. AnI sAthe sAthe potAnA sahodara moTAbhAI evA zrI padmavijyajI mahArAjano ullekha paNa vAraMvAra kare che. guruparaMparA joIe to....upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA guru te pU. nayavijyajI gaNi ane pU. nayavijayajInA guru te pU. lAbhavijayajI gaNi. pU. lAbhavijyajInA guru upA. kalyANavijayajI ane upAdhyAya zrI kalyANavijayajInA guru yazojIvana pravacanamALA 6 -- Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. hIravijayasUrIzvarajI mahArAja hatA. Ama joIe to pU. hIravijayasUrIzvarajInI cothI peDhIe pU. upAdhyAyajI mahArAja Ave, paNa temanI vacce kALanuM aMtara ghaNuM moTuM che. pU. hIravijayasUrIzvarajI ma. vi. saM. 165ramAM unAmAM kALadharma pAmyA. pU. vijayasenasUrijI vi. saM. 1672mAM kALadharma pAmyA ane te pachI vijayadevasUrijI mahArAjanuM ane te pachI vijayasiMhasUrijI mahArAjanuM sAmrAjya pravartamAna hatuM. pU. upAdhyAya zrI kalyANavijayajI mahArAjano janma palakhaDI (gujarAta)mAM vi. saM. 1601 Aso vadi ane somavAre thayo hato. teonuM nAma ThAkarazI hatuM. pitAnuM nAma harakhAzA hatuM tathA mAtAnuM nAma pUMjIbahena hatuM. temanI dIkSA vi. saM. 1616 vaizAkha vadi rane divase mahesANAmAM pUjyapAda jagadguru pAse thaI hatI ane upAdhyAyapada vi. saM. 1624 phAgaNa vadi 7 pATaNamAM thayuM hatuM. teoe rAjapIpaLAmAM moTA vAdIne harAvyo hato ane rAjAe te nimitte khUba sanmAna karyuM hatuM. upAdhyAya kalyANavijayajI mATe "zrutasuvaryAvasapaTTa' zabda vApare che. jema sonAne tenI parIkSA mATe kasoTI upara kasavAmAM Ave tema "AgamanAM sUtrono sAco artha kayo?" te bAbatamAM teo je kahe te ja pramANabhUta manAtuM. teo potAnI pUrvAvasthAmAM bAhoza maMtrIzvara hatA ane ahIM paNa teo khUba nipuNatA dAkhavI zakyA. temanuM kaMThastha jJAna ghaNuM hatuM. SaTradarzananA vettA hatA ane vAdakaLAmAM nipuNa hatA. temanA ziSya paMDita lAbhavijayajI gaNi vyAkaraNamAM nipuNa hatA. "hema guru samavaDo zabda anuzAsane" te vAta upAdhyAyajI mahArAja pote vAraMvAra lakhe che. gaddaguru zrI hIravijayasUrijI mahArAja akabara bAdazAhanA AmaMtraNathI vi. saM. 1639nA jeTha vada 13nA dilhI padhAryA tyAre teo sAthe 13 munivaro hatA temAM eka A paMDita lAbhavijayajI mahArAja. kara che ke dizAmAM eka : yazasvI guruparaMparA 0 0 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrIno eka prasaMga jANavA jevo che. saM. 1634mAM jagadguruzrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAja bhUgarbhamAM rahevA gayA tyAre A paM. zrI lAbhavijayajI mahArAja temanI sAthe hatA. banyuM che evuM ke jagadguruzrI Adi ghaNAM ThANAM kuNagera gAme comAsuM hatAM. comAsAmAM ja eka upadrava thayo ane jagadgurune kuNagerathI vaDAvalI gupta suraMganA raste pahoMcADavAnuM nakkI thayuM. sAthe paM. zrI lAbhavijyajIne lIdhA. sAMjanA samaye kuNagerathI vaDAvalI javA mATe jyAMthI suraMgano rasto hato te khADAmAM jevA UtaryA te vakhate zrI lAbhavijayajIne sarpa karaDyo. vedanA thavA lAgI. hIrasUrirAsamAM A prasaMga kavi RSabhadAse varNavyo che. hIra khAimAM utare jise. lAbhavijayane ahI valago tise te ja vakhate jagadgurue je sthAne sApe DaMkha dIdho hato tyAM hAtha pheravyo ane sApanuM jhera UtarI gayuM. lAbhavijayane pheryo hAtha, bhujaMga viSa te utarI jAta chIDe nIkalyo munivara sAtha, vaDalImAM Avyo muninAtha." AvI mahattvanI ghaTanAmAM jagadgurue jemane sAthe rAkhyA hatA te zrI lAbhavijayajI mahArAja upAdhyAyajI mahArAjanA dAdAguru hatA. bIjo eka mahattvano ullekha e paNa maLe che ke ajamera pAse vairATanagaramAM vi. saM. 1644mAM indravihAra prAsAdamAM pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThAnI caityaprazasti saMskRta zlokabaddha che. tenI racanA paNa A ja zrI lAbhavijayajIe karelI che. vi. saM. 1710mAM poSa mahine pATaNamAM je nayacakragranthanI nakala sAta munivaroe sAthe rahIne karI temAM zrI lAbhavijayajInuM nAma che. te lAbhavijayajI judA che. te pachI temanA ziSya pU. nayavijayajI mahArAja te pU. upAdhyAyajI mahArAjanA guru. potAnA guru mATe pU. upAdhyAyajI ja che : e to ja taka che, je kara : : reraka 8 * yazojIvana pravacanamALA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che A 5. nayavijayajI mahArAja mahArAja UMcAmAM UMcA zabdo vApare che, temanA upara apAra bhakti che. "jeonI kRpAthI amArA jevA mUrkha paNa paMDitonI paMktimAM bese che." (gurutattvavinizcaya) "zrI nayavijaya guru taNo nAma parama che maMta." gurumahArAjanuM nAma parama maMtra svarUpa che. potAnA gurunA kAraNe ja pote kAzI jaI zakyA che, te RNa teo kyAreya bhUlyA nathI. "tathA vIrasya vadhamamanas ye mama te'' "rahIya kAzImaThe eka : yazasvI guruparaMparA 0 9 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jehathI meM bhale nyAyadarzana vipula bhAva pAyA." khUbInI vAta to e che ke upAdhyAyajI mahArAja je kRtionI racanA karatA tenI zuddha svaccha nakalo karavAnuM kAma temanA guru pU. nayavijayajI bhaDArA 42ta. ghal.d. vi. saM. 1711bha rayAyedA 'drvy-raaparyAyano rAsanI nakala pAlanapuranA bhaMDAranI, pU. navijayajI mahArAjanA hAthanI lakhelI Aje paNa sacavAyelI che : saM. 1711 varSe paMDita jasavijayagaNinA viracita: saMghavI hAMsAkRte AsADha mAse zrI siddhapuranagare likhitazca zrI bhaTTAraka zrI devasUrirAjye paM. nayavijayena zrI siddhapuranagare prathamAdarza: sakala vibudhajanacetazcamatkArako'yaM rAsa: sakalasAdhujanairabhyasanIya: zreyo'stu saMghAya / (patra 11-15 pAlaNapura saMgha bhaMDAra dA. 46 naM. 10 jaina gU. kavio bhA. 4, pR. 200) ma maM shvrsspjhivijymlinaavirsiNghviisaarulegraaghaattmaa||shrmipur| nAlisitadhanArakalIvijayadevamirAjye-nayarijamenAmAsiuranagarepramAra kAmakajanavetamakArakArakAyarAmAsakasmArajAnarasAmanAmAbhimenusaMdhAna wwee e w arRAMMARIKE0936800%ARRB00003083RBARABARI828-09829858080288 RISRRENTIWASIRISHMIRMIRE C IRSANARASIMARITM700-10RIRINRNSMITNIRAINRIRAik 10 * yazojIvana pravacanamALA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ess guru je lakhe tenI nakala ziSya kare evA to aneka dAkhalA maLe, paNa ahIMyAM to ziSya je koI navuM navuM sAhitya race tenI nakala karavAnuM kAma gurue karyuM che. jo ke paMDita nayavijayajI paNa vidvAna che. teoe racelI eka bhaktAmara stotra uparanI saMskRta vRtti maLe che. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja sAheba pU. nayavijayajIno guru tarIke, pU. vijayadevasUrijI mahArAjano dIkSA ApanAra tarIke, pU. lAbhavijayajIno dAdAguru tarIke, pU. paM. zrI jItavijayajI mahArAjano gurujInA moTA bhAI tarIke ullekha kare che ane khAsa to potAnAmAM je zatamukhI vidvatratibhA khIlI tenuM zreya teo A paMDita jItavijayajI ma. ke jeo paM. zrI navijayajInA sahodara bhAI ane gurubhAI hatA - temane Ape che. aindrastuticaturvizatinI TIkAnI prazastimAM teo mATe noMdhe che ke 5. jItavijayama.nuM karuNAkalpavRkSa mArA samA naMdanavanamAM phalyuM. e kalpavRkSamAM zAstrAbhyAsa navIna suMdara aMkura che. padonI vyutpatti pallava che, kAvya ane alaMkAra puSpa che, tarka ane nyAyano abhyAsa phaLa che." Ama 5, jItavijayajInI vidvattA paNa vyApaka hatI. ema A pAMceyano ullekha potAnI kRtiomAM vAraMvAra kare che. sAmAcArI prakaraNanI vRttinA aMte paNa khUbaja uttama zabdomAM stuti karI che te zloka A pramANe che: yeSAM kIrtiriha prayAti jagadutsekArthamekAkinI pAthodhervaDavAnalAd dhusarito bhItA na zItAdapi / SaTtarkazramasaMbhavastavaravakhyAtapratApazriyaM zrIkalyANavirAjamAnavijayAste vAcakAstenire // 6 // eka yazasvI guruparaMparA 0 11 sational Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 svaprajJAvibhavena merugiriNA vyAloDitAda yatnato haimavyAkaraNArNavAjjagati ye ratnAdhikatvaM gatAH / ete siMhasamAH samagrakumatistamberamatrAsane zrIlAbhAdvijayAbhidhAnavibudhA divyAM zriyaM lebhire // 7 // dattaH sma pratibhAM yadazmana iva prodyatpravAlazriyaM yeSAM mAdRzabAlizasya vilasatkAruNyasAndre dRzau / gItArthastutajItajItavijayaprAjJottamAnAM vayaM tatteSAM bhuvanatrayAdbhutaguNastotraM kiyatkurmahe // 8 // viprAnAtmavazAMzciraM paricitAM kAzIM ca bAlAniva kSmApAlAnapi vidviSo gatanayAn mitrANi cAjIgaNat / mannyAyAdhyayanArthamAtraphalakaM vAtsalyamullAsya ye sevyante hi mayA nayAdivijayaprAjJAH pramodena te // // 6 // jagatane sIMcavA mATe jeonI kIrti samudranA vaDavAnalathI ke AkAza gaMgAnI ThaMDIthI bIdhA vagara ekAkinI vicare che te vAcaka zrI kalyANavijaya mahArAje SaT tarka (darzana) aMge karelA zramathI utpanna thayela stavananA dhvanithI prasiddha thayela pratApazrIne vistArI || 6 || svaprajJAnA vaibhavarUpa meru parvatathI prayatnapUrvaka maMthana karAyelA haimavyAkaraNarUpa samudramAMthI prApta karela ratnonA kAraNe jeo ratnAdhika banyA te A samagra kumatarUpa hAthIone trAsa ApavAmAM siMhasamA zrI lAbhavijaya nAmanA paMDita divya zobhAne prApta karI. || jeonI vilasatI karuNAthI vyApta be AMkhoe mArA jevI bAliza vyaktirUpa pattharane camakatA pravAlanI zobhArUpa pratimA ApI te, gItArthothI stavAyela che AcAra jeono evA prAjJottama zrI jItavijaya mahArAjanA traNe bhuvanamAM adbhuta evA guNonuM stavana ame keTaluM karIe | 8 || mArA nyAya-adhyayananuM prayojana mAtra che phaLa evuM vAtsalya yazojIvana pravacanamALA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTAvIne jeoe viprone Atmavaza karyA, (taddana aparicita evI) kAzIne ciraparicita karI, rAjAone bALaka jevA haThIlA gaNI yathA yogya AcaraNa karyuM temaja nyAyanIti zUnya evA uddAma zatruone paNa mitra gaNI teonI sAthe mitranI jema vartI mArA adhyayana kAryane sAdhyuM te prAjJa zrI navijya mahArAjanI haMmezAM mArA vaDe pramodapUrvaka upAsanA karAya che | 9 | upAdhyAyajI mahArAje A rIte potAnA guruo prati kRtajJatA. pragaTa karI che. emane AvA uttama puruSonuM sAMnidhya maLavAthI temanI pratibhA khUba pAMgarI che. have pachI teozrInA jIvana-janma vagere vigatone joIzuM. : ja phADA lADakA : sarakArI kara pha : hA jI rarara 3 raju to taiI karI zake che , mArI jAte chejo ke rIte jANa nI vigata nI ja mata nI majA Ave che eka : yazasvI guruparaMparA 0 13 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .......... zramaNajIvanasaMjIvanI .... I vAyA cetana! jJAna ajuAlaje, yalaje moha saMtApa re, durita nija saMcita gAlaje, pAlaje AdaryuM Apa re. cetana! jJAna ajuAlaje. 1 khala taNI saMgati parihare, mata kare koIy krodha re; zuddha siddhAMta saMbhAraje, dhAraje mati pratibodha re. cetana! harakha mata ANaje tUsavyo, dUhavyo mata dhare kheda re; rAgadveSAdi saMdhi (saMghe) rahe, mani vahe cArU nirveda re. cetana! 3 prathama upakAra mata avagaNe, tuM gaNe guruguNa zuddha re; aaiN tihAM mata phare phUlato, jhUlato ma rahe muddha re. cetana: 4 cAlato ApabuMde rakhe, mata bhakhe puMThano maMsa re; kathana gurunuM sadA bhAvaje, Apa zobhAvaje vaMza re. cetana: 8 dhAraje dhyAnanI dhAraNA, amRtarasa pAraNA prAya re; Alasa aMganuM parihare, tapa karI bhUSaje kAya re. cetana! 11 15 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya kanoDA dhana sobhAgade dhana nArAyaNa dharmazUrA dhana suhaguru zrI navijayajI dhanadhana e dhanajI sUrA dhana siMhasUrijI jeNe hitazikSAnA dIdhAM dAna vandana karIe trividha tamane dejo amane sAcuM jJAna. bhara comAse mUsaLadhAra varase pANI divasa ne rAta bhaktAmaranI zravaNapratijJA kAraNa traNa upavAsI mAta sAta varasanA Ape tyAre saMbhaLAvyuM e stotra mahAna vandana karIe trividha tamane dejo amane sAcuM jJAna. 16 * yazojIvana pravacanamALA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana be E dit : ", roja zA mATe kaTika je ke dhanya kanoDA: "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" tebhyo namastadIyAn jinazAsanane prApta to ghaNA kare che, paNa prApta karyA pachI AtmasAt to koka ja kare che. A AtmasAt karavuM khUba duSkara che. koIpaNa sArI cIjanI prApti to anAyAse thaI jAya che, ghaNIvAra ghaNI rIte thaI jAya che, paNa te dareka vakhate AtmasAt, thatI nathI. dA.ta. 14 rAjalokano aMta Ave che tyAM bAdara pRthvIkAya jIvo siddhazilAnI pAse prApti meLavI zake paNa te badhA te sthAnane AtmasAtuM nathI karI zakatA. AtmasAt karavA ghaNI vakhata je pravAha cAle che tenAthI sAme pravAhe cAlavuM paDe che. sadIothI cAlyA AvatA jinazAsanamAM yuge yuge AvA sAme pravAhe cAlanArA puruSo thayA che, tethI ja jinazAsana TakI rahyuM che. AvA prabhAvI puruSo jinazAsananA jIvatattvanA piMDanuM saMmArjana karIne tene TakAvI rAkhe che. paramAtmAne kevaLajJAna thayuM tyAre zrI jinazAsananI prAptine bIjarUpe sthApyuM. A zAsana pAMcamA ArA sudhI cAlavAnuM che. temAM jyAre oTa Ave tyAre prabhAvI puraSo jinazAsananA mULa sattvane kyAMkathI ne kyAMkathI pAchuM laI Ave che ane zAsanano tAMtaNo vaLI 20300 varSa laMbAya che. be : dhanya kanoDAH "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" * 10 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArye potAnA prabaLa puruSArthathI jinazAsananI jyotine pradIpta karIne tene jAjvalyamAna banAvyuM. paraMtu te pachI chaso varSanA gALAmAM kALakrame temAM jhAMkhapa AvI gaI. te gALAmAM jinazAsanamAM ArAdhaka munivarga vizALa thayo, anekAneka AcAryo thayA paNa prabhAvaka munivarga sAva nahivat hato. ArAdhaka munio svakalyANamAM lIna hoya che, paraMtu jinazAsanamAM phelAyelA aMdhakArane ulecIne prakAza pAtharavAnuM kAma to prabhAvaka munio ja karI zake che. ArAdhaka svakalyANasAdhaka hoya che jyAre prabhAvaka sva-parakalyANasAdhaka hoya che. koIpaNa dharma ane tenuM zAsana svayaM pUrNa hovuM joIe. tenI potAnI aMdara to teja hovuM ja joIe sAthesAthe samakAlIna anya harIphonI sAme TakavAnI kSamatA paNa tenAmAM hovI joIe. A mATe prabhAvaka puruSamAM puNya ane pavitratA baMne joIe. kalikAlasarvajJa zrIhemacaMdrAcAryamAM A baMne aMgo hatAM. rAjA kumArapALane paNa teo saMpUrNa evA jainadharmanA anuyAyI banAvI zakyA. A kAma khUba duSkara che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya ane upAdhyAyajI mahArAjanI vacce chaso varSanA gALAmAM zrI vallabhAcArye zRMgAranA dharmanI sthApanA karI. te pramANe zrInAthajI jevAM tIrthomAM traNa vakhata bhoga dharAvAya, kRSNalIlA thAya, te dharmanA anuyAyIo gopItulya gaNAya vagere lakSaNovALo zRMgArano dharma jaina dharma mATe paDakArarUpa hato. A to bAhya dharmano khataro pedA thayo hato, je ciMtA karAve tevo hato. dharmamAM ja adharmanI sthApanA thaI hatI. te e rIte ke je jinamUrti aitihAsika rIte puravAra thayelI hatI, je jinamUrti cittane sthira, zAMta ane nirmaLa banAvavA samartha hatI te mUrtino ane maMdirano joradAra virodha karyo. soLamA saikAmAM dharmanI cAlI AvatI paraMparAne rokavAno A prayatna joradAra hato. AvA kaparA samayamAM AvA puruSo na thayA hota to Aje yazojIvana pravacanamALA * 1 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI sthiti zuM hota? te khabara nathI. jagadguru zrIhIravijayasUrIzvarajI mahArAjanI pATe AvelA zrI vijayasenasUrijI kALadharma pAmyA pachI dhImedhIme zithilatA AvatI gaI ane vijayasiMhasUri kALadharma pAmyA tyAre to jinazAsana mATe khataro pedA thAya tevI paristhiti pedA thaI hatI. A viSamakALamAM nirbhIkatApUrvaka kahevAnuM bIDuM jhaDapI levAnI hiMmata upAdhyAyajI mahArAje karI. teo ArAdhaka to hatA ja, prabhAvaka paNa hatA. temanI prabhAvakatA be rIte noMdhapAtra hatI. eka to, graMtho racIne temaNe potAno prabhAva phelAvyo hato, ane bIjuM pratipakSanevirodhapakSane evA javAbo ApatA ke sAmo pakSa niruttara to thaI ja jAya ane sAthesAthe ni:saMzaya paNa thaI jAya. koIne niruttara karavA te to saheluM che. tenAthI mANasa tatkAla dalIlano javAba ApI zakato nathI, paNa tenA manamAM zalya to rahI ja jAya che, jyAre ni:saMzaya karavuM agharuM che. sAmA pakSanI vyaktinA cittamAM saMzaya mAtra raheto nathI ane tethI te pUrNapaNe samarpita thaI jAya che. potAnI sAme vAdI AvyA tyAre upAdhyAyajI mahArAje temane niHsaMzaya paNa karyA. AvA pratikAra mATe mAtra tarka paryApta nathI, zraddhA paNa jarUrI che. AvA puruSane satyane ane sattvane jIvatuM rAkhavA mATe khUba sahana karavuM paDyuM che. vahetA pravAhanI aMdara rahelA kharAba tattva sAme AMgaLI cIMdhavI sahelI nathI. upAdhyAyajInA samakAlIna yogI zrIAnaMdaghanajIe je satyone potAnAM pado dvArA samAjamAM mUkavAno prayatna karyo tene te vakhatano samAja jIravI na zakyo ane zrI AnaMdaghanajI mahArAja samAjanI vaccethI khasIne sAdhanA mATe jaMgalamAM cAlyA gayA. vyavahAra choDIne teo nizcayamAM jatA rahyA. yogI banIne jaMgalamAM gayA. jyAre upAdhyAyajI mahArAje kyAreya vyavahAra mArga choDyo nathI. pote racelA savAso gAthAnA stavanamAM teoe khUba hiMmata dAkhavI che. pahelI DhALamAM temanA hRdayano ka . be : dhanya kanoDA : "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" 0 19 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhaNajhaNATa saMbhaLAya che. mArganI rakSA khAtara satya kahetAM teo kyAreya paNa acakAyA nathI. upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjanA gurumahArAjanA dAdAguru upAdhyAya zrI kalyANavijayajI mahArAjanuM jIvanavRttAMta thoDuM paNa maLe che paNa paM. zrI lAbhavijayajI mahArAja tathA paM. zrI nayavijayajI mahArAjanA jIvanano khAsa vRttAnta maLato nathI. koIka pUrvAzramanI thoDIka vAto kyAMka kyAMka kare che, jyAre keTalAka to A vAta kyAMya kahetA ja nathI. amastAya jinazAsanamAM dIkSA dhAraNa karyA pachI temanA pUrvAzramanI - saMsAranI vAtone jarAya mahattva ApavAmAM AvatuM nathI. upAdhyAyajI mahArAje pote potAnI vAta kyAMya paNa karI nathI, tethI temanA jIvananI khAsa vigato ApaNane maLatI nathI. pATaNanA saMghe Agraha karyo tyAre zrI kAntivijayajIe upAdhyAya zrI yazovijayajInA jIvana mATe cAra DhALamAM "sujasavelI bhAsanI racanA karI tethI temanA jIvananI ATalI paNa vigato maLe che. vi.saM. 1743mAM upAdhyAyajI mahArAja svargavAsI thayA. paNa A ghaTanAnAM vAra, tithi, mahino to maLatAM ja nathI. te ja rIte janmatithi, janmasaMvata paNa maLatAM nathI. temanAM mAtA, pitA, bhAI, gAma vagerenAM nAmonI vigato ApaNane prApta thaI che. bAkI jo "sujasavelI bhAsa'nI racanA thaI na hota to ATalI vigata paNa maLata nahIM. temanuM janmasthAna kanoDA. A kanoDA gAmanI vAta karIe to eka jamAnAmAM kanoDA gAma jainothI UbharAtuM hatuM. dA.ta. 17mAM saikAmAM lakhAelI pATaNanA bhaMDAranI "upAsakadazAMganI hastalikhita pothInI puSyikAmAM jaNAvyuM che ke A graMtha bhAdaravA suda chaThanA divase kanoDAmAM pUrNa thayo. zrI acalagacche zrI bhAvasAgarasUri sakSa (ziSya) vA. jinavardhana gaNi zrI upAsakadazAMga sUtra zrI kaNuDA 20 * yazojIvana pravacanamALA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma saMvat 1608 varSe bhAdravA zudi 6 ravau // || nakSatta || cha || (nivRtam) arthAt vi. saM. 1608nA bhAdaravA sudi 6 ravivAre acalagacchanA AcArya zrI bhAvasAgarasUrinA ziSya upAdhyAya zrI jinavardhana gaNIe kanoDAmAM upAsakadazAMga grantha (mUla) lakhyo. Ano artha e ja thAya ke sAdhu mahArAja tyAM comAsuM rahyA che. to ja bhAdaravo mahino Ave. ane jaina sAdhu koI paNa gAmamAM comAsuM kyAre rahI zake? jyAre temAM zrAvakonAM pUratAM ghara hoya, jinAlaya hoya. paNa kALanA pravAhamAM sthiti badalAI. A kanoDA gAma rUpeNa nadInA kAMThe AveluM che. A rUpeNa nadIno pravAha khUba avyavasthita che. kyAreka kyAreka te pravAha paNa badale che. pahelAM te gAma AgaLa hatuM. tyAM kaMsArAvADo hato, kaMsArA tyAM hatA. atyAre kaMsArA badhA visanagara jatA rahyA che. atyAre derAsaranI jagAe TIMbo che. atyAre zrI yazovijayajI sarasvatI sadana' banAvyuM che te tarapha pahelAM gAma hatuM. A kanoDA te kyAM AvyuM? te vAta varSo sudhI saMzodhananA viSayarUpe ja rahI hatI. eka to A gAmamAM jainonuM eka paNa ghara nahIM, derAsara nahIM. vaLI te vihAranA gAma tarIkenA rastAmAM Ave nahIM. sAva aMdaranuM gAma. tethI sAva ajANyuM rahyuM. ghaNAM varSo pahelAM pUjya AgamaprabhAvaka zrI puNyavijayajI mahArAje jijJAsAthI prayAsa karelo. vi. saM. 2000nI sAla AsapAsa teo dhINojathI A ja kanoDAmAM AvelA. gAmamAM pharyA. rAmajI maMdiranA oTale beThA. paNa gAmanA koIpaNa mANase temanI sAthe vAta sudhdhAM na karI. eka brAhmaNa che ane tene tyAM purANAM pustaka che tevuM jANavA maLyuM. tapAsa karatAM khyAla Avyo ke te brAhmaNa bahAragAma gayo che. tethI kazI ja cokkasa mAhitI meLavyA vinAnA teo pAchA pharyAM. be dhanya kanoDA : "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" : 21 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ame paNa A kanoDAnI zodhamAM hatA ja. vi. saM. 2033mAM pATaNa jatI vakhate dhINoja AvelA tyAre tyAMnA sthAnika zrAvakone pUchaparacha karelI paNa koInI pAsethI mAhitI ja na maLI. te pachI sAteka varSa e rIte vItyAM. are, ame vi. saM. 2038mAM pATaNa comAsuM karyuM tyAre paNa tenI kazI bhALa na maLI paNa vi.saM. 2040nA devakInaMdana sosAyaTInA comAsA pachI to dRDha saMkalpa sAthe ja vihAra karyo. uttara gujarAta javuM che ane kanoDA zodhavuM che. ane sAce ja ame balolamAM prabhujInI varSagAMTha UjavIne pAlaja thaIne gAMbhU tarapha jatA hatA tyAre rastAmAM gAMbhU-hAiskulanA parIkSA ApavA jatA vidyArthIo maLyA. teonA moDhe kanoDA gAmanuM nAma sAMbhaLyuM ane manamAM AnaMdanI laherakhI pharI vaLI. kahe ke gAMbhUnI najIkamAM ja che. pachI to gAMbhU pahoMcyA. tapAsa karI. tyAMthI mAtra cha ki.mI. kanoDA che te jANyuM. vaLate divase eTale ke mahAmahinAnI pUname khUba romAMca sAthe kanoDA gAmanI dharatI upara paga mUkyo ane tenI raja mAthe caDhAvI. vaLI prazna thayo ke A kanoDA gAma sAcuM, paNa paMDita zrI nayavijayajI kuNage2thI kanoDA AvelA te A ja kanoDA ke bIjuM? vaLI zrI yazovijyajI ahIMnA ja ke bIjA kanoDAnA? gAmanuM eka mANasa paNa A vAtamAM sAkSI pUre to vizvAsa bese. eTale gAmamAM e vAtanI khAtarI karavA mATe tapAsa karavA mAMDI. gharaDAmAM gharaDAM janone zodhyAM. temAM amane jemane 99muM varSa cAlatuM hatuM tevA zrI chabAbhA jAnI maLyA. ane teoe kahyuM ke "hA. amArA gAmano eka jasavaMta karIne chokaro varSo pahelAM jaina sAdhu thaelo.' basa, amane ghaNo saMtoSa thayo. emaNe kahyuM ke derAsaranAM khaMDero ame joelAM. eka derAsara hatuM, jainonI vasatI hatI. bhAvasAranAM paNa ghara hatAM paNa kALakrame e badhuM gayuM tethI vakhata jatAM jainonA nakazAmAMthI gAma nIkaLI gayuM. A kanoDA gAma gAMbhUthI pUrvamAM cha kilomITa2e che. tenI dakSiNe dhINoja che. 'sujasavelI bhAsa'mAM ullekha karatAM zrI kAMtivijyajI jaNAve che ke, yazojIvana pravacanamALA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujjaradhara maMDana achejI nAme kanoDuM varagAma tihAM vase vyavahAriyojI nArAyaNa ehave nAma. tasa gharaNI sobhAgadejI tasa naMdana guNavaMta laghu paNa buddhe AgaLojI nAme kuMvara jasavaMta saMvata sola adyAsiyaeNjI, rahI kuNagera comAsa zrI navijaya paMDitavarujI, AvyA kahoDe ullAsa. mAtA putracyuM, sAdhunAjI, vAMdi caraNa suvilAsa suguru dharma upadezathI re, pAmI vairAga prakAza." sujasavelI bhAsa) A kathana anusAra visaM. 1688mAM kuNageramAM comAsuM karIne zrI navijayajI kanoDA AvyA tyAre mAtA ane putra vaMdana karavA gayAM. AmAM pitAno ullekha kyAMya nathI. mAtra nAma Ave che. "tihAM vase vyavahAriyojI nArAyaNa ehave nAma" kadAca te vakhate te hayAta na paNa hoya, te vyavahAriyA eTale vepArI hatA. nArAyaNa temanuM nAma. pATaNathI zaMkhezvara jatAM hArIjanA raste kuNagera Ave. tyAM paNa zrAvakonI vastI te vakhate haze, to ja tyAM paM. zrI navijayajI comAsuM rahI zake. atyAre to zahero vadhatAM nathI paNa vakare che. pahelAMnA samayamAM zahero vastIthI chalakAtAM hatAM, paNa vakaryA na hatAM. te samaye gAmaDAM paNa samRddha hatAM. potAnA gAmamAM je cIja Upaje temAMthI ja AjIvikA calAvatA. kuNagerathI cANasmAnA raste mahesANA avAtuM. te mATe pATaNa javuM na paDe. zrI nayavijayajI kuNagerathI kanoDA AvyA tyAre mAtA potAnA bALakane laIne, bALakane saMskAra paDe te mATe, gurune vaMdana karavA mATe AvyAM. A samayanI eka daMtakathA pracalita che. A vAtano lekhita purAvo na hovAthI tene ApaNe daMtakathA kahevI paDe, te samaye to kadAca te ghaTanA banI paNa hoya, ATalAM varSothI A daMtakathA TakI - koTI koka che ja ra ja Eii . raja, be : dhanya kanoDA: "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" * 23 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zakI che tethI temAM kadAca kAMIka to satya haze. A daMtakathA upAdhyAyajI mahArAjanI prabhAvakatAne lagatI che. temanA bALapaNanI vAta che. temanI mAtAne bhaktAmara stotra' sAMbhaLyA pachI ja pANI ke anna levAno niyama hato. koIpaNa samAjamAM mAtRvargamAM dharma otaprota thavo joIe, to ja samagra parivAramAM dharma prasarI zake. mAtA to samasta gharanuM pAvarahAusa che dA.ta. gAMdhIjInAM mAtA pUtaLIbAIne niyama hato ke comAsAnA divasomAM sUrya na dekhAya to anna moMmAM na nAMkhavuM. A mATe kyAreka ATha-ATha upavAsa paNa thatA. mAtAnA A saMskAro dIkAne vArasAmAM maLyA hatA ane tethI teo upavAsa sahaja rIte karI zakatA hatA. kahevAya che ke bALakane 80% vAraso tenAM mAtA ta2phathI, 10% vA2so tenA pUrvabhavano ane 10% vA2so tenA pitA, zikSako, bhAIbahena vagereno maLe che. temanI mAe niyama rAkhyo che. niyama vagaranAM to Dhora hoya, mANasa nahIM. eka kahevata che nAtha vinAno baLada ane niyama vinAno ma26 nakAmo. niyama mANasane aMkuzita kare che. je Dhorane lagAmathI aMkuzita karavAmAM Ave che te Dhora paNa kAma karatAM thaI jAya che, tenI sAra-saMbhALa levAya che. bAkInAM to harAyAM Dhora banIne gAma AkhAnI lAkaDI khAya che. mAtA sobhAgadene paNa sAdhvIjI mahArAja pAsethI bhaktAmara sAMbhaLyA pachI ja anAja ke pANI levAno niyama che. satata traNatraNa divasa varasAda thatAM mAtAne traNa-traNa upavAsa thAya che. sAdhvIjI mahArAjanA upAzraye jatAM rastAmAM nadI AvatI hatI. (Aje paNa kanoDA ane saduthalA gAmanI vacce rUpeNa nadI Ave che.) nadImAM pANI ghaNuM tethI upAzraye javAyuM nahIM. traNa divasa Ama rahyuM. jasavaMtanI cakora naja2thI A chAnuM na rahyuM. divasa Akho mAtA mALA kare che, sAmAyika kare che paNa kAMI khAtIpItI nathI. tyAre jasavaMta jIda laIne mAtAne pUche che ke "tuM kema yazojIvana pravacanamALA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che je mana ne yA ' T OS ' . . . . ne pati ne manamAM tenA ja tenI che . khAtI pItI nathI?" vAraMvAra pUchatAM mAtA kahe che ke "bhaktAmara sAMbhaLIne pachI ja khAvAno mAro niyama che eTale" tyAre jasavaMta kahe che ke "bhaktAmara to mane AvaDe che. huM boluM?" mAtA saubhAgyadevI A javAbane ramUja mAne che. mAtAne ema ke A nAnA bALakane 44 gAthAnuM saMskRta stotra kyAMthI AvaDavAnuM che? mAtA amastI hA pADe che ane nAno bALaka ThAvako thaIne bhaktAmara stotranA eka pachI eka saMskRta zloka bhUla vagara bolavA mAMDyo. sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM mAtAnI AMkhomAMthI harSanAM AMsu cAlyAM. mAtA vicAre che ke "rojeroja sAMbhaLavA chatAM mane cotho bhAga paNa yAda nathI, ane ramata-ramatamAM sAMbhaLIne jasavaMtane 44 gAthAnuM AkhuM "bhaktAmara stotra' yAda rahI gayuM!" be : dhanya kanoDA : "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI'' 25 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 AkhA gAmamAM A vAta covIsa kalAkamAM ja prasarI gaI. badhA vAraMvAra tene pUchavA lAgyA. gAmamAM jANe eka joNuM thayuM. A vAta paM. zrI nayavijayajIne paNa gAmamAM AvatAMveMta jANavA maLI. ane AvAmAM ja paM. zrI nayavijayajIne mAtA-bALaka vandana mATe AvyAM. gurujIe pUchyuM: bhaktAmara AvaDe che? ane jasavaMta bhaktAmaranA zloka bolavA lAgyo. gAmaDA gAmano nAno chokaro spaSTa uccAre badhA ja zloko bolI zakyo tethI gurujIne paNa ghaNuM Azcarya thayuM. gurujIne sAmAnya vicAra sphuryo ane mAtAne pUchyuM ke "A bALaka zAsananA caraNe dharavAmAM Ave to sva ane paranuM kalyANa kare. saMsAramAM rahIne to zuM karaze?" sa2La-svabhAvI haLukarmI mAtA saubhAgyadevIe A vAta vadhAvI lIdhI. bhAre karmI vyaktine haiye dharmanI vAta jaladI UtaratI hotI nathI, jyAre haLukarmI jIvane sAMsArika vAta karatAM dharmanI vAtamAM vadhAre rasa hoya che. mAnA javAbamAM harSollAsa hato. jasavaMta pote paNa taiyA2 hato. tenI AMkho AvuM ja kAMI zodhatI hoya tevuM lAgyuM. zrImad bhagavadgItAmAM jaNAvyuM che tema mANasane uttamakuLamAM - saMskArI kuTuMbamAM janma paNa pUrvanI adhUrI rahelI sAdhanA pUrI karavA mATe maLe che. yogabhraSTa AtmA eTale jenI sAdhanA adhUrI rahI che tevA AtmAono janma uttama kuLamAM thAya che. (zuddInAM zrImatAM pote, yogabhraSTo'pi nAyate"") pachI to jasavaMtanI dIkSAnI taiyArI thavA lAgI vagere adhikA2 AgaLa u52 joIzuM. * yazojIvana pravacanamALA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devatAprasAdathI vidyAprApti naca devatAprasAdAt ajJAnocchedAsiddhiH, tasya karmavizeSavilayAdhInatvAdaitivAcyam. devatAprasAdasyApi kSayopazamAdhAyakatvena tathAtvAt; dravyAdikaM pratItya kSayopazama-prasiddheH // (yazovANI) stutivRtta 9/8. prazna: devatAnI kRpAthI ajJAna dUra na thaI zake kAraNa ke te jJAnAvaraNIya karmanA ghaTavA sAthe saMbaMdha dharAve che. uttara: nA. A tevuM nathI. devatAnI prasannatA paNa e jJAnAvaraNIya karmane ghaTADavAmAM kAraNa banI zake che jema (brAhmI vagere oSadhi sevanathI) dravya = padArthano Azraya karavAthI kSayopazamanI vRddhi thatI jaNAya che tema. Assistriji * 20 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAzItala vahetI gaMgAnA kAMThe nizcala dhyAna dharI bhagavatI devI sarasvatIne rijhavIne varadAna varI guruvaracaraNapasAye jene lAgyuM AtamaanubhavajJAna vaMdana karIe trividha tamane dejo amane sAcuM jJAna. 28 * yazojIvana pravacanamALA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana traNa nA kepha dIkSA: "dhana suhaguru jeNe dIkhiyA e" tebhyonamastadIyAn 0 ApaNAM ananta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA lokottara zAsanano mahimA nirALo che. uttara gujarAtanA nAnakaDA gAmamAM janmelI vyakti prabhuzAsananA mahArathamAM bese che to te kyAM ne kyAM pahoMce che. mAtA-pitAne dhanyavAda ApavAmAM Ave che, gurune paNa biradAvAmAM Ave che paNa kharekharato yogabhraSTa e AtmA poteja potAnuM e janmanuM adhUruM kAma pUruM karavA ke AgaLa dhapAvavA sthAna zodhI le che nahIMtara 89 varSanI nAnI vayamAM jinazAsanano zramaNajIvanano kaparo mArga kevI rIte game? kevI rIte levAya! ane evAM kaThora lAgatA zramaNajIvanamAM kevAM kALano kATa na lAge tevAM kAma karI gayA. - sAdhujIvana ane mAnavajIvananI maryAdAmAM keTaluM kAma thaI zake tenuM eka camatkArika udAharaNa upAdhyAyajI mahArAja pote ja che. temaNe jeTalA graMtho racyA che teTalA graMtho Aje koI eka vyakti mATe racavA azaprAyaH che. yazovijayajIno janma kanoDAmAM thayo che ane jANe ke temane traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dIkhiyA e" * 29 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhatA zodhatA ja pUjya nayavijayajI mahArAja tyAM AvyA evuM banyuM che. ratna to potAnA sthAne ja paDyuM hoya che, jhaverI tene zodhato zodhato tenI pAse Ave che. kavi kAlidAsanI eka ukti cheH "ra ratnaviSyati mRte di tatva' "ratna zodhavA jatuM nathI paNa ratna koInA vaDe zodhAya che." te samaye kharataragaccha vagere ghaNA gaccho hatA, paNa tapAgaccha mAtra TakI zake tevo gaccha hato. A koI atizayokti nathI. A paraMparAne jagadguru zrI hIravijayasUrijI mahArAjanuM netRtva maLyuM che. pU. hIravijayasUrijI mahArAja jyAre akabara bAdazAhane maLavA gayA tyAre temanI pAse cunaMdA, bahoLA anubhavavALA tera sAdhuo hatA, lagabhaga 2000 sAdhuomAMthI tera sAdhuone cUMTavAmAM AvyA hatA. eTale A kasoTI keTalI AkarI haze te vicAravAnuM che. A tera sAdhuomAMnA eka te zrI lAbhavijayajI, ane khUba bahoLA anubhavavALA zrI lAbhavijayajI pAse pUnayavijayajI mahArAjano uchera thayo che. AvA zrI navijayajI mahArAja ratnane zodhatA zodhatA kanoDA AvyA che. upAdhyAyajI mahArAjanI dIkSAnuM pavitra kAma paNa uttama, varadAyaka karakamalo vaDe thAya te mATe temanI dIkSA pATaNamAM pUjya vijayadevasUrijI pAse karAvavAno nirNaya zrI nayavijayajI le che. te samaye pU. hIrasUri mahArAjanA samudAyanA vaDA zrI vijayadevasUri mahArAja hatA. tapAgacchamAM teo mukhya hatA. vi.saM. 168mAM dIkSA pATaNamAM thAya che. pATaNamAM paMcAsarA pArzvanAthanA derAsaranI bAjumAM je poLiyAno upAzraya kahevAya che te upAzrayamAM teonI dIkSA thaI hatI. upAdhyAyajI mahArAjanA moTAbhAI padamasiMha hatA. padamasiMha bIjo vaLI jI tasa baMdhava guNavaMta, eha prasaMge prerIyojI te paNa thayo vratavaMta." che , ke , je ja jai che. hAla daza thI rU . . zAka kaDaka kAkI sApha karI 2 : ju 30 * yazojIvana pravacanamALA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama sujasavelI bhAsamAM varNana che. tenA uparathI tAraNa e nIkaLe che ke padamasiMha temanAthI uMmaramAM moTA che e vAta to upAdhyAyajI mahArAje paNa lakhI ja che. "zrI padmavinayAnuna:|" ''prAjJAnunanA zizu: / '' vagere ullekho tathA paMDita zrI padmavijayajI mahArAjanA ziSya gaNI zrI lakSmIvijyajIe lakhelI upAdhyAya zrI yazovijayajI viracita pratimAzatakanI saMvata 1723mAM lakhAyelI pothInI puSTikAmAM. paNa spaSTa ullekha che. eTale to traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dIkhiyA e" 31 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 e vAta nakkI thAya che. paNa dIkSAmAM upAdhyAya zrI yazovijayajI moTA che e vAtano nirNaya kobA zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiranA ha.li. bhaMDAramAM eka patra paMDita padmavijyajInA hAthano lakhelo maLyo che. A patra upAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAja upara lakhAyo che. temAM teone vaMdanA lakhe che ane pUnyArAdhya lakhe che. tethI dIkSAparyAyamAM teo nAnA che eTale ke upAdhyAyajInI dIkSA thaI te joIne temane preraNA maLI ane te pachIthI teonI dIkSA thaI haze. eTale paM. zrI padmavijyajI uMmaramAM moTA paNa dIkSAmAM nAnA hatA e nizcita thAya che. temanI dIkSA kyAM thaI teno ullekha maLato nathI. paNa upAdhyAya zrI yazovijayajI ma.nA yogodvahana ane vaDI dIkSA paNa pATaNamAM pU. vijyadevasUri mahArAja pAse ja thAya che. te pachI to jotajotAmAM temaNe khUba pragati sAdhI. saMjogo sAnukULa hatA tethI abhyAsamAM temanI gati khUba tIvra thaI. 'sujasavelI bhAsa'mAM jaNAvyuM che ke "sAkara-dalamAM miSTatAjI, tima rahI mati zruta vyApa" eTale ke zrutajJAnamAM temanI ti, sAkaranA kaNekaNamAM jema mIThAza hoya tema eka sarakhI phelAI gaI hatI. koI paNa graMthamAM temanI gati tomaya thatI hatI. vi.saM. 1689thI 1699nAM daza varSamAM ja sAdhujIvanamAM jarUrI dhArmika, saMskRta, prAkRta, vyAkaraNa, nyAya, sAhityano abhyAsa temano pUro thaI gayo. AvA pratibhAsaMpanna puruSone cha mAsano abhyAsa pUro karatAM paMdara divasa jeTalo gALo mAMDa jato hoya che. granthastha je kAMI Apo te badhuM ja kaMThastha, pU. nayavijyajI mahArAja paNa potAnA ziSyanI pratibhAthI sabhAna hatA ane A bAbatamAM kAMI paNa karavA mATe paLepaLa taiyAra hatA. sAdhujIvananI AkhI AyuSyamaryAdAmAM je bhaNavAnuM hatuM te bhaNI lIdhuM. have zuM? temane hajI AgaLa bhaNAvI zake tevA koI ahIMyAM gujarAtamAM to che nahIM. badhA lokone temanAmAM agAdha pratibhAnAM darzana thatAM hatAM. te kALe jainazAsananuM mukhya kendra amadAvAda hatuM, je tyAre yazojIvana pravacanamALA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjanagara kahevAtuM hatuM. pATaNano eka jamAno hato paNa teno prabhAva osaravA mAMDyo hato. paMDita zrI nayavijayajI mahArAja, zrI yazovijayajI mahArAja vagere amadAvAda AvyA. te jamAnAmAM zrAvako sAtheno sAdhuno saMbaMdha UMcA prakArano hato. nivyAja ane lAgaNIbharyo e saMbaMdha hato. AjathI so savAso varSa pahelAM paNa A saMbaMdha kevA prakArano hato tenuM eka daSTAMta che. te vakhate saMskRta, vyAkaraNa vagereno abhyAsa ghaTelo hato. eka sAdhu mahArAja paryuSaNanA cothA divase pATa upara besIne vyAkhyAnanA prAraMbhamAM saMskRta zloka zarU kare praNamya paramazreyaskaraM zrI jagadIzvaram / kalpe subodhikAM kurve vRttiM bAlopakAriNIm // ATalo zloka sAMbhaLyo tyAM to AgaLa beThelA eka zrAvakanAM romAMca khaDAM thaI gayAM ke "ohoho ! Aje sAdhu mahArAja saMskRta vRttinA AdhAre bolaze! tenA haiye AnaMda AnaMda thaI gayo. te jamAnAmAM zrIphaLa, patAsA, khArekanI prabhAvanA vAraMvAra thatI paNa rUpiyAnI prabhAvanA to kyAreka ja thatI. te zrAvaka te samaye ghare jaIne rUpiyA laI AvyA ane rokaDA cAMdInA rUpiyAnI prabhAvanA karI. Avo suMdara saMbaMdha te vakhate hato. te samayanA kharataragaccha, vimalagaccha, acalagaccha, pUnamiyAgacchanA sAdhuoe paNa zrI yazovijayajInI pratibhA viSe sAMbhaLyuM. tyAre zrI navijayajI, yazovijayajIne kahe ke "tuM zrI saMghane kaMIka saMbhaLAva to khyAla Ave." A vakhate yazovijayajI ATha avadhAna kare che. avadhAnanI paNa eka kaLA che. ATha viSayanA ATha mANaso Ave che ane koIka umAM zAyarI bole che, koIka aMgrejImAM kAvya bole che, koIka gaNitamAM dAkhalo kahe che, koIka saMgItano rAga gAya che. pachI koNa zuM bolyuM hatuM te ADuMavaLuM traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dImbiyA e" * 33 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puchAya che. koI paNa jAtanI pUrvataiyArI vagara eka paNa bhUla pADyA sivAyanA A ATha avadhAna zrI yazovijayajIe karyA tyAre badhA tAjAba thaIne khuza thaI gayA. te jamAnAmAM zAstrArtha pracalita hatA paNa Ama janatAne temAM khAsa rasa na paDe, jANe tuMbaDImAM kAMkarA khakhaDatA hoya tevuM lAge. samagra zrIsaMgha A avadhAnathI khuzakhuzAla thayo. temAMnA mukhya zrAvaka zA dhanajI sUrA hatA. A zAha dhanajI sUrA amadAvAdanA osavALa saMghavI hatA. temanA pitA sUrA ane temanA bhAI ratana se 1674 pahelAM vidyamAna hatA. saM. 1687nA dukALamAM emaNe dAnazALA calAvelI ane zrI zatruMjayanA kula aDhAra saMgha kADhelA. dhanajI ane ratananA putra nijIe sametazikharanI yAtrAno saMgha kADhelo emAM eka lAkha eMzI hajAranuM kharca kareluM. ane A ja dhanajI sUrAe vijyaprabhasUrijIno gaNAnuzAno naMdimahotsava amadAvAdamAM saM. 1711mAM 8000 mahamUdika kharcAne karyo hato. teo UbhA thaIne vinaMti karatAM kahe che keH yogya pAtra vidyAtaNuM jI, thANyuM e bIjo hema' A sAdhu mahArAja to vidyAnuM yogya pAtra che ane bIjA hemacaMdrAcArya thaI zake teTalI kSamatA dharAve che. paNa kSamatA dharAve che ema kahevA mAtrathI to koI thaI na jAya, te mATe AgaLa abhyAsa karavo jarUrI banI jAya. te kALamAM diggaja vidvAnonI bAbatamAM gujarAtanI eka maryAdA hatI. jenadarzana sivAyanAM bIjAM darzanonA moTAmoTA pravAhono paricaya meLavavA mATe to kAzI jaIne abhyAsa karavo paDe. te vakhate sarasvatI devInAM besaNAM kAzImAM hatAM. "sujasavelI bhAsamAM jaNAvyuM che tema jo kAsI jaI abhyarse jI, SaTa darzananA graMtha; kari dekhADe UjavuM , kAma paDatre jina-paMtha." arthAt kAzI jaIne, SaDU darzanano abhyAsa karIne, prasaMga wwwwwww je 80 kI ,ke ! si . sI. je. * ke * * * Tii. teNe ja che rIte TImamAM karI che jI : jADA, che ke ahI , cha, . joke, che kAra ? Po ja zA che , ke jANe kiDanI zakAyadAkArI che. jo A 8 %, huM 14, , 34 0 cazojIvana pravacanamALA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI paDe to, jina-paMtha - jaina dharmanI tAkAta batAvI zake. paNa A vAta ema ne ema to zakya nathI. tarata prazna nANAMno Ave. "kArya eha dhanane adhIna" ema guru kahe che, tyAre sAme cAlIne javAba ApatAM zA dhanajI sUrA jaNAve che keH "doI sahasa dInAra, rajatanA kharacaryuM ho lAla, paMDitane vAraMvAra, tathAvidhi aracaNyuM ho lAla, che muja ehavI cAha, bhaNAvo te bhaNI ho lAla, ima suNI kAzIno rAha, rahe guru dinamaNi ho lAla." cAMdInA be hajAra dInAra eTale te jamAnAmAM ghaNA kahevAya. paMDitane vakhatovakhata je ApavuM paDe tenI taiyArI paNa batAvI. pahela karanAra koIka joIe, pachI to pagamAM ghaNuM jora Ave ane pahela karanAranI pAchaLa cAlanArA nAnuMmoTuM dAna denAra paNa ghaNA maLI Ave. temAM nAma to A mATe dAna ApavAnI pahela karanAra zA dhanajI sUrAnuM ja jANItuM thayuM. jasa temane maLyo. kAzI javA mATe pUjya vijayasiMhasUri mahArAje AzIrvAda ApyA. ane zrIsaMghe paNa khUba AzIrvAda ApyA. vikaTa saMyamajIvana mATenAM paNa mamatApUrvaka jAtajAtanAM sUcano ane zikhAmaNa paNa badhAMe ApyAM. - nA che ka pharaja che A che ke ke kaDaka ke A ja upara | " ' A kAra kaIka DI. DI che . ke. traNa : dIkSA : "dhana suhagura jeNe dImbiyA e" * 35 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yazovijayajIne kAzIdeza abhyAsa karavA javAnI taka maLI. kAzI jatAM pahelAM vi.saM. 1781nuM comAsuM temaNe kapaDavaMja pAse AvelA 'AMtarolI gAmamAM karyuM che. A samayamAM temaNe syAdvAdarahasya' nAme graMtha racyo che, jeno racanAsamaya saMvata 1781 noMdhAyela che. kAzIgamana pahelAM temanA hAthe Avo sarasa graMtha racAyo che, je temanI uccakakSA batAvavA mATe paryApta che. A graMtha Aje paNa maLe che. A uparAMta vi.saM. 1710mAM gujarAtamAM AvI gayAnA ullekho maLe che. eTale vi. saM. 1702thI 1708nA gALA daramyAna teo cAra varSa kAzImAM ane traNa varSa AgrAmAM rahyA che te nizcita thAya che, ane vacce eka varSa vi.saM. 1709nuM comAsuM kyAMka karIne vi.saM. 1710mAM gujarAta pAchA AvI gayAnA ullekhanI vAta ApaNe AgaLa upara joIzuM. yazovijayajI mahArAjane kAzIprayANa vakhate je zikhAmaNo maLI temAM eka e hatI ke kAzImAM praveza karatAM pahelAM gaMgAtaTe maMtrasAdhanA karAvI levI. A maMtrasAdhanA sarasvatI devI mATenI che. jema 'OM' paMcaparameSThI mATe, 'hIM covIsa bhagavAna mATe, "klI" lakSmI mATe bIja maMtra che tema "eM' e vidyA mATeno bIjamaMtra che. e bIjamaMtra guru mahArAja taraphathI zubha nakSatramAM zubha vidhipUrvaka apAya che ane apAyelA maMtranI sAdhanA ekavIsa divasa cAle che ane tyAre temane tyAM sarasvatI devInAM sAkSAt darzana thAya che ane vidyA mATenuM varadAna paNa maLe che. temaNe pote A vAta ghaNe sthaLe graMthanI AdimAM karI cheH 36 0 yazojIvana pravacanamALA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aiMkArajApavaramApyakavitvavittvavAJchAsuradrumupagaMgamabhaGgaraMgam / ghaNA graMthano prAraMbha paNa "ai padathI ja kare che ane A vAta bUsvAmi rAsamAM prAraMbhe ja A rIte mUkI cheH "sArada sAra dayA karo, Apo vacana suraMga; tU tUThI muja upari jApa karata upagaMga. tarka kAvyano teM tadA, dIdho vara abhirAma; bhASA paNi kari kalpataru zAkhA sama pariNAma." sArada eTale zAradA - sarasvatI devI. gaMgAnA kinAre jApa karatAM tuM mArA para prasanna thaI che ane te mane tarka-kAvyanuM varadAna ApyuM che. mArI bhASA paNa kalpataru jevI karI che eTale ke jyAre je bhASAmAM je vAta kahevI hoya te kahI zakAya. teo "ai maMtra dvArA sarasvatI devInI A rIte sAdhanA karIne kAzImAM praveza kare che. praveza karyA pachI paMDita mATe tapAsa karatAM tyAMnA te vakhatanA agragaNya gaNAya tevA bhaTTAraka pAse adhyayana zarU kare che. paMDitajIne roja eka rU. ApavAmAM Ave che. yazovijayajInI kSamatA khUba hatI tethI je kAMI vidyA maLatI gaI te letA ja gayA, letA ja gayA. eka daMtakathA- kaMIka vicitra lAge tevI, zrI yazovijayajInA kAzIadhyayana aMge pravarte che. te kyAMthI zarU thaI haze te khabara nathI, paNa te vAta sAva vajUda vagaranI che. daMtakathA evI che ke be jaina sAdhuoe jazulAla' ane 'vinayalAla' nAma dhAraNa karIne, jainatva chupAvIne kAzImAM vidyA prApta karI che. A be sAdhuo te jazulAla' eTale ApaNA zrI yazovijayajI ane bIjA 'vinayalAla" eTale temanA samudAyanA upA. zrI kIrtivijayajInA ziSya upAdhyAya zrI vinayavijayajI. paNa A kathA sAva AdhAra vagaranI che. ahIMyAM "naya'nuM vinaya thaI jaIne A nAma ahIM joDAI gayuM lAge che. AvuM kazuM ja kyAreya banyuM ja nathI. A * mArI jI traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dImbiyA e" 0 30 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAzImAM rahIne eTalI jhaDapathI teo vidyA grahaNa kare che ke je vidyAne prApta karatAM sAmAnya vidyArthIne bAra varSa thAya te vidyA prApta karatAM temane mAtra traNa ja varSa lAge che. teoe badhI ja vidyAone sugRhIta karIne AtmasAt karI hatI. jevI rIte jherI sarpane pakaDyo hoya to tenA moM nIceno jheranI kothaLIvALo bhAga pakaDAI jAya to pachI bIjA bhAgo dhamapachADA mAre toya vAMdho Avato nathI, te rIte koIpaNa vidyAne prApta karavA mATe tenA mULane athavA to tenA hRdayasthAnane pakaDI levuM joIe, to te vidyAne ApaNe AtmasAt karI zakIe. kAzImAM traNa varSamAM abhyAsa pUro thayo te daramyAnano eka prasaMga che. te jamAnAmAM vAda cAlatA. cheka AtmArAmajI mahArAja sudhI vAda thatA. vidyAmAM UMDANa hoya to ja vAda thAya. AjathI sittera varSa pahelAM paNa vAda thatA pachI vidyAmAMthI UMDANa jatuM rahyuM ane vAdanI paraMparA paNa lupta thaI gaI. eka vAdI traNa traNa divasathI kAzImAM pharato hovA chatAM koI paMDita tenI sAthe vAda karavAnuM bIDuM jhaDapatA nathI. A vAta yazovijayajInA vidyAguru bhaTTAraka pAse AvatAM temaNe potAnA samartha paMDita vidyArthIo vacce kahyuM ke "mAro eka paNa vidyArthI bIDuM na jhaDape to to mArI varSonI mahenata pANImAM gaI." badhAnAM moM nIcAM paDI gayAM ane koI na bolyuM tyAre zrI yazovijayajIe kahyuM ke jo ApanI saMmati hoya to mArI taiyArI che." bhaTTAcArya pote vidyA brAhmaNono ijAro che tema mAnatA tethI eka jainane saMmati ApatAM acakAyA. vidyAnA kSetramAM jaina to AgaMtuka che, tethI te jItI jAya tenA karatAM koI brAhmaNa jIte to sAruM ema lAgavAthI pharIvAra gurue badhAMne pUchyuM, paNa koI na bolyuM tyAre temaNe zrI yazovijayajIne jaNAvyuM ke "jo tArI taiyArI hoya to ApaNI pAThazALA vatI bIDuM jhaDapo." ane A rIte bIjA divase vAda karavAnI jAherAta thaI. 38 0 cazojIvana pravacanamALA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAra sudhI zrIyazovijyajI, pAThazALAmAM bhaNatA tyAre guru temanA pAThamAM je bhaNAve te to bhaNatA ja, paraMtu pAThazALAmAM anya vidyArthIone sAMkhya, mImAMsA vagere je chae darzano bhaNAvavAmAM AvatAM temAM paNa satata dhyAna rahetuM. bIjA badhA vidyArthIo to niHzulka bhaNatA, rAjya taraphathI gurune paisA maLatA, rasoI mATe sIdhuM maLatuM. jyAre zrI yazovijyajI jaina hovAthI temane bhaNAvavA mATe rojanA eka rUpiyAnI phI hatI. te jamAnAmAM sATA paddhatithI vyavahAra cAlato eTale tevA vakhatamAM gurune rojano eka rUpiyo maLatAM guru saMtuSTa hatA, chatAM jainane bahu poSatA na hatA. bIjA divase nakkI karelA sthaLe, nakkI karelA viSayono vAda zarU thayo. vAdI eka pachI eka viSayonA prazno mUkatA jAya che, ane zrI yazovijayajI uttara ApatA jAya che. prazna tarapha sabhAnA be kAna hatA, to uttara tarapha to cAra kAna hatA. bilakula kSobha vagara satata traNa divasa javAbo ApIne vAdIne harAve che, haMphAve che. sAmAnya praznonA paNa akATya evA uttarothI bhaTTAraka pote paNa Azcarya pAmyA. kbhArI pAse to nyAya-vaizeSika ja zIkhyA hatA, jyAre teNe je javAbo ApyA temAM sAMkhya, mImAMsA vagerenuM jJAna paNa pragaTa thatuM hatuM. tenA eka eka uttaranI rajUAta eka eka graMtha jeTalI hatI.' zrI yazovijayajInI A vidvattAne ane AtmavizvAsane joIne kAzInA paMDitoe temane 'nyAyavizArada' ane 'nyAyAcArya' A be birudo ApyAM. temano vizeSa Adara karIne mAnapatra ApyuM, ane kAzIno zrI saMgha zrI pArzvanAtha bhagavAnanA sthAnake vAjategAjate traNa dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dIkhiyA e" 39 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 laI gayo. bIjA divase pAThazALAmAM temanA guru bhaTTAcAryajIe kahyuM ke "mArI pAsenuM jJAna jo koIe niHzeSa laI lIdhuM hoya to te A eka mAtra vidyArthI che. have tene bhaNAvavA jevuM mArI pAse kAMI nathI. tamArA vidyAguru tarIkenuM mane gaurava che." koI paNa vidyA bIjAne bhaNAvIe to te dasagaNuM phaLa Ape che, lakhIe to sogaNuM phaLa Ape. zrI yazovijayajIe kAzImAM je vidyA meLavI te bIjA vidyArthIone bhaNAvavA mATe bhaTTAcArya have temane AgrA javAnuM sUcana kare che. vRddha gurunA AzIrvAdavALI vidyA ja khare TANe kAma lAge che. vidyA be prakAranI che. eka prasAdavidyA ane bIjI puruSArthavidyA, gurumahArAjane prasanna karIne meLavelI vidyA te prasAdavidyA che. te kUvA jevI che. tenuM pANI akhUTa hoya che jema vAparo tema vadhe. jyAre puruSArtha karIne - guruthI nirapekSapaNe je vidyA meLavAya che te hoja jevI hoya che. dekhAvamAM ghaNI lAge paNa tene sukAtAM; ke melI thatAM vAra na lAge. upAdhyAyajI mahArAjanI vidyA prasAdavidhA hatI. gurumahArAjazrI jItavijyajI tathA zrI nayatiyajI ane kAzInA vidyAguru e badhAne prasanna karIne meLavelI hatI. A rIte gurunA AzIrvAda meLavIne teo AgrA tarapha prayANa kare che ane cAra varSa tyAM ja rahe che. tamane jema jema vidyAnI prIti thaI jAya tema tema vidyA tamArA nAmanI jema tamArI sAthe joDAI jAya che. ahIMyAM gujarAtamAM temanA vidyAbhyAsanI ujjvaLa vAto sAMbhaLIne zrIsaMgha temane maLavAne utsuka banyo che. te samaye tapAgacchamAM pU. vijayadevasUrijI mahArAje potAnI pATe pU. vijayasiMhasUrijI mahArAjane birAjamAna karyA. pachI thoDA samaya bAda be ja varSamAM, vi.saM. 1708nA aSADa suda bIjanA divase pU. vijayasiMhasUrijI mahArAja kALadharma pAmatAM pharI pAchI zAsananI yazojIvana pravacanamALA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhurA pAchalI uMmare paNa pU. vijayadevasUrijI mahArAjane saMbhALavI paDe che. bIjI bAju ahIMyAM yationI paraMparA cAlu thaI gaI hatI. ane sAdhuonA jIvanamAM saMyamaviSayaka zithilatA AvI gaI hatI. A badhA samAcAra paNa temane maLe che. tethI teo paNa gujarAta AvavA utsuka che. vi. saM. 1709mAM AgrAthI nIkaLIne gujarAta tarapha temanuM prayANa cAlu thAya che. vi.saM. 1709nuM comAsuM vacce kyAMka karIne vi.saM. 1710mAM teo gujarAta AvyAno ullekha ApaNane maLe che. vi.saM. 1710mAM saMvegI pakSanA paM. zrI RddhivimalajIe banAsakAMThAnA golA gAmamAM kriyoddhAra karyo hato. te prasaMganA varNanamAM temanA ziSya vibudhavimalajIe, zrI yazovijayajI gujarAtamAM AvyAno ullekha vi.saM. 1813mAM racelA samyakatvaparIkSA tathA tenA bAlAvabodhamAM karyo che tevo ja bIjo ullekhamAM temaNe upadezazatakanI prazastimAM paNa karyo che. zrI RddhivimalajIe je kriyoddhAra karyo temAM zrI yazovijayajIe sahAyatA karI hatI. A vimala zAkhA paNa tapAgacchanI aDhAra zAkhA paikInI ja eka zAkhA che. e aDhAra zAkhAnAM nAma A pramANe che: vijaya, vimala, sAgara, candra, harSa, saubhAgya, sundara, ratna, dharma, haMsa, AnaMda, vardhana, soma, ruci, sAra, rAja, kuzala, udaya. Aje paNa A nAmanA zabdo sAdhumahArAjanA nAmamAM jovA maLe che. vi.saM. 1710mAM pATaNamAM bIjuM paNa eka mahattvanuM kAma thayuM che. vAta evI banI che ke jyAre paM. zrI yazovijayajI vi.saM. 1710mAM poSa mahinAmAM pATaNa padhAryA tyAre temane jANavA maLyuM ke zrI mallavAdIgaNI racita nayacakragraMthanI eka durlabha pothI ahIMnA eka brAhmaNa paMDita pAse che. sAmAnya rIte A graMtha anya gAmonA bhaMDAromAM jovA maLato nahoto, 'virala pothI' gaNAtI hatI. tethI e bhaTajI pAsethI e grantha meLavavA prayAsa karyo paNa : : : : : : traNa : dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dImbiyA e" 0 41 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e brAhmaNe ApavAnI dharAra nA kahI. te pachI zrAvaka varga sAthe vicAraNA karIne jyAre bhaTajI bahAragAma hatA tyAre gorANIne khuza karIne e grantha mAtra paMdara divasa mATe meLavI lIdho. poSa mahino hato, 18 hajAra zloka lakhavAnA hatA ane AvI bIjI prata na hatI. eTale je lakhAya te zuddha ja lakhAvuM joIe. eTale bhaNelAgaNelA sAta munivaroe A yajJa mAMDyo ane temAM mukhya javAbadArI zrIyazovijayajI ma.nI rahI. tethI 5. zrI navijayajI, paM. zrI kIrtiratnajI, paM. zrI tattvavijayajI, paM. zrI ravivijayajI, paM. zrI lAbhavijayajI, paM. zrI jayasomajI A cha munivaro ane sAtamA zrI yazovijayajIe paMdara divasamAM grantha pUrNa lakhyo. "pakSe na pUrato prastha: " A sAta munivaronA bhinna akSaravALo samagra nava prastha Aje paNa ApaNI pAse vidyamAna che. A ja vAta hajI thoDAM vistArathI AvatIkAle karIzuM. A RtabhaktinuM mahAna kArya kAzIthI AvyA pachInuM paheluM ja kAma thayuM. teoe kAzI ane AgrAmAM je vidyA prApta karI, te bIjAropaNa jevI ghaTanA che. have teno pAka levAno samaya AvI gayo che. jeTha mahinAmAM je bIja vAvyAM hoya, jenA choDane ucheryA hoya te pAka taiyAra thatAM Aso-kArtika mahinAmAM gADAMnAM gADAM bharAya che, tevI rIte temaNe vAvelI vidyAnI prAptino have samaya che. vi.saM. 1711thI teo moTA moTAgraMtho racavAnI zarUAta kare che. eTale have ApaNe kramazaH temaNe racelA sAhityano paricaya meLavavAno che. mAtra 1. pratimAzatakanI pratilekhananI prazasti OM iti zrI pratimAzatakaM saMpUrNa likhitaM ca saMvat 1723 varSe azvinamAse zvetapakSe 12 dvAdazItithI zanivAre paMDita zrInayavijayaga / ziSyopAdhyAya zrI 5 zrIyazovijayagaNi jyeSThasahodara paMzrI 5 zrIpadmavijayagaNi padapaMkaja madhukararasikena vineyena gaNi lakSmIvijayena lipIkRtam zrIrAjapuranagare zubhaM bhavatu lekhaka pAThakayoH / mahesANA peDhI bhaMDAra - naM. 510, patra-7 , lAka : - rAkepha ka na ke livo na ka *, che, jo , *** : kAkA :- puNAka mAM rakama ra aa : rAjakoTa maha: ama 4jI desAI taLAva - kAra che. kare che bha' ja che ke je rIte kadI - 2 jAna 1 TL | ha ya ka aa ka hakaka da che , jarA ya ka ra , na ja che 42 * yazojIvana pravacanamALA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. // 60 // zrI svasti zrIpArzvaparamezvaraM praNamya zrImatI tatra zrIbajANA zubhathAne pUjyArAdhya sakalapaMDitaziromaNI paM. zrI 6 jsbijyg| zrI dasADA thakI la. bhAI padmavijaya ma vaMdanA 108 vAra vAMcajo'tra sukhaM tatrApyastu'paraM tamAro samAcAra metA dayAzaMkaranA mukhathI jANyA / paM amRtavijenA ziSya mu. kalyANa phAgaNa vada 14 aDisarathI rAte nIsaryA daga jha nimayeM palAsue thaIneM zrI siddhAcala saMgha bhegA thayA temAM eka caloToM ne eka kapaDAM varANa bIjuM kaneM kAMI nathI te jANajo. bAkI 1 muM. kRSNa che ane potAne paNa DIle ardha aMga jhalANuM che jimaNo aMga akajja che te jANajo. kAmakAja lakhajo heta saneha rAkhajo dikSA avasare AvI pUgajo celA bAdaravorA becaradAsanI vaMdaNA vAMcajo. tatra sAdhune vaMdaNA kevI. valatA patra lakhavA. mitI caitra premapatra devAjI (joDaNI mULa pramANe rAkhI che) pujyArAdhya sakalapaMDita ziromaNI pa. zrI jasavijaya.... (paM. padmavino patra 1 ubhuM cIrIyuM kobA. zrIkailAsasAgarasUri jJAnabhaMDAra naM. 38329) 3. dhatte nyAyayazA yazovijayatAM zrIvAcako nAmani sAhAyyAd budhaRddhinAmavimalaH saMvegamArgasthitaH / tacchiSyo gurukIrtikIrtivimalo buddho gurustacchizuH sUri : zrIvibudhAbhidhAnavimalo granthaM vyadhattAmamum // 76 // samyaktvaparIkSA xxx tehanA guru zrI RddhivimalagaNi mahApuruSa mahAtapasvI saMvegI thayA. te saMvat 1710nA varSe gujarAtamadhye dhANadhAramadhye zrIpAlaNapurane pAse golAgrAma madhye zrImahAvIrasvAmInI sAnidhye kriyAuddhAra karyo. tehakAle zrIyazovijayaupAdhyAya kAzImahi nyAyazAstra bhaNIne ihAM padhAryA che teha saMvegIpakSI bahuzruta vicaratA hatA tenI sAhAyye zrIRddhivimalagaNI kriyA pAlatA havA xxxx patra 448. samyaktvaparIkSA bAlAvabodha. lA.da.vi.maM.naM. 23946 kartA : vibudhavimalajI. racanA saM. 1813. gItArthI granthakartA vijayapadaparaH zrIyazovAcakezI. yaH satsaMvignapakSIti biruda vividhastarkasaMparkabuddhiH / nyAyAcAryastu kAzyAM dvijakRtamahimo labdhavidyApratiSThastatsAhAyyapradAnAnmuditajanamado'bhUnmunisiMhazUraH // upadezazataka prazasti. bharA : hIkSA : "dhana suhaguru mero hI jjiyA je" 43 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 0 yazojIvana pravacanamALA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuharibhadre karelI zrI haribhadrasUrijInI stuti...... chaThThuM guNaThANuM bhavaaDavI, ullaMghaNa jeNe lahiyuM, tAsa sobhAga sakala mukha eke kema karI jAye kahiyuM. tehavA guNa dharavA aNadhIrA, jo paNa sUkuM bhAkhI jinazAsana zobhAve te paNa sudhA saMvega pAkhI. duHkakAra thakI paNa adhikA jJAnaguNe Ima teho dharmadAsagaNI vacane lahiye, jehane pravacananeho. (yazovANI) suvihita gaccha kriyAno dhorI, zrI haribhadra kAyo eha bhAva dharato te kAraNa, muja mana atihI suhAryo. 350 gAthAnuM stavana * 45 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 * guruguNa gAthA hoya samAdhi upAdhi na bAdhe Adhi vyAdhi savi jAyejI, guNa gAto ehavA munivaranA, jyotisyuM jyota milAyajI. ehavA gurunA guNa kema visare, je jagamAM tAjAjI, guruguNa gAtAM savi siddhi lahIe, nitya nitya maMgaLa divAjAjI. (yazovANI) (jaMbUsvAmI rAsa, DhALa 37mI, pR. 83) yazojIvana pravacanamALA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI tebhyonamastadIyAn 0 vArANasI (kAzI) ane AgrA banne sthAne maLIne sAta varSa rahIne SaTdarzananA diggaja vidvAna banyA pachI nyAyAcArya ane nyAyavizArada evAM babbe mAnavaMtAM biruda brAhmaNa paMDita maMDalI dvArA meLavIne vi.saM. 1710mAM poSa mahine potAnI dIkSAbhUmi pATaNamAM padhAryA che. saMghanA harakhano pAra nathI. teonAM prajJA ane zIlanI suvAsa comera prasarI che. pATaNamAM paNa jeo gaMbhIra tattvajJAnanA premI hatA temane bhAvatuM bhojana maLyuM che. granthabhaMDAronuM kendrasthAna pATaNa hatuM eTale purANA grantho jovAnuM banatuM rahyuM. tevAmAM eka noMdhapAtra ghaTanA banI. tyAMnA vidvAno dvArA ja jANavA maLyuM ke ahIMnA eka brAhmaNa paMDita pAse nayavano jUno graMtha che. tenI pothI kyAMye jovA maLatI nathI. mATe tenI nakalo karAvavA jevI che. A kAma ka2vA jevuM che. eTale A bhaTajI pAsethI pothI meLavavI to joIe ja, ema temane lAge che. zrI mallavAdIjIe racelA nayajJa grantha mATe tarata ja bhaTajI pAse jaIne te graMthanI mAgaNI karI, paNa bhaTajIe te cAra : zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI pravacana cAra 47 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha ApavAnI spaSTa nA pADI. ghaNI rIte prayatno karI joyA paNa saphaLatA maLI nahIM, tyAre zrAvakone kahI rAkhyuM ke bhaTTajI jyAre bahAragAma javAnA che tenI tapAsa karyA karajo. tapAsa karatAM khabara paDI ke bhaTTajI bAra divasanI kathA mATe bahAragAma javAnA che, temAM AvavA-javAnA traNa divasa umerIne kula paMdara divasa bahAragAma rahevAnA che. bhaTTajI je divase bahAragAma gayA te ja divase vastra, AbhUSaNa, mIThAI vagerenA thALo bharI saMgha sAthe zrIyazovijayajI bhaTTajInA ghare gayA. gorANI sAthe prAsaMgika vAta karI ke, "bhaTTajI bahAragAma gayA che te amane khabara nahIM. paNa amAre to eka graMtha ja joIe che." gorANIe pahelAM to nA pADI paNa emane vizvAsamAM lIdhAM ke graMthane kazuM nahIM thAya, paMdara divase graMtha pAcho ApIzuM, tyAre gorANI saMmata thayAM ane graMtha Apyo. - have graMtha to maLyo paNa divasa paMdara ja che. ane graMtha aDhAra hajAra (18,000) zloka pramANa che. jherokSa, phoTogrAphI, mAIkrophilmano te jamAno nahi. lahiyAo che, paNa te bhUla kare, gAbaDAM pADe, keTalIka paMkti paDI jAya. uparAMta bIjI nakala nathI eTale kAma to cokkasa karavuM paDe. pote graMtha racI zake tevA hovA chatAM graMthanI nakala karavA besI gayA. cha bIjA sAdhuo ane sAtamA pote ema sAte sAdhuoe kAma zarU karI dIdhuM. teonAM nAmo A pramANe hatAM; paM. zrI navijayajI, paM. zrI kIrtiratnajI. paM. zrI tattvavijayajI, paM. zrI ravivijayajI, paM. zrI lAbhavijayajI, paM. zrI jayasomajI ane zrI yazovijayajI pote. poSa mahinAnA TUMkA divaso che, rAtre kAma na thAya. divase paNa daza kalAka ja prakAza hoya. bIjAM kAmomAM ochAmAM ocho samaya ApIne graMtha lakhavA mAMDyo. pATaNanA upAzrayamAM ekAgra thaIne beThA. jyAM jyAM adhUruM rahyuM te zrI yazovijayajIe pUruM karyuM. AkhI prata jovAnI javAbadArI teonI. sahakArI badhA cha e cha. A lakhANamAM kyAMka kalama jADI * * re. kAkA kAma aTakaTaka skITa - ra : ja pa kAkAsArA sArA rasa ja jIta ne ja A ja che ke te ja 48 * yazojIvana pravacanamALA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, kyAMka pAtaLI che, pote sudhAravA mATe ceka-bheMsa karI che. A hastaprata tenA mULa svarUpamAM Aje paNa amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI vidyAmaMdiramAM sacavAyelI rahI che. paMdara divasa yajJa cAlyo ane graMtha pUro thayo. pAchA vastra, AbhUSaNa, alaMkAra, mIThAI vagere laIne gorANI pAse gayA ane graMtha sAbhAra pAcho soMpyo. nakala karavA mATe paNa ATalI mahenata thatI, tyAre vicAra thAya che ke jinazAsananuM kevuM puNya tapatuM haze? kalama keTalI jhaDapathI cAlI haze? zrutano keTalo prema! kevI laganI ! graMthanI zarUAta karatAM pahelAM guruone vaMdana karIne maMgalAcaraNa karavAmAM AvyuM che. praNidhAya paraM rUpaM rAjye zrI vijayadevasUrINAm / .nayacakrAsyAdarza prAyo viralasya vitanomi // teo jaNAve che ke paramAtmAnA rUpanuM dhyAna dharIne, devasUrinA rAjyamAM, A graMthanI pothI virala che mATe tenI nakala karuM chuM. graMthanA aMte paNa sAte sAdhunAM nAma lakhIne saMvata 1710nA poSa vada cAra: zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI : 49 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *bly cl2X++ Ge Song Zeng Ba Shan Wei Wei 50 terasano divasa noMdhelo che. chelle zlokamAM prazasti lakhI che. 309 pAnAMno Akho A graMtha Aje akhaMDita ApaNI pAse che. devasAnA pADAnA bhaMDAramAMthI A hastaprata pU. ramaNikavijayajIne tathA AgamaprabhAkarazrI puNyatiyajIne maLI ane atyAre te INDOLOGYmAM surakSita che. vimaLagacchanA bhaMDAramAMthI upAdhyAyajInA lakhelA graMtho sauthI vadhu maLe che. A rIte teonA lakhelA ghaNAM graMtho maLe che. svaracita grantho to kharAja paNa anya graMtho paNa potAnA svAdhyAya mATe teo lakhI letA. anuyogadvAra sUtranI maladhArI hemacandrasUkRita TIkA teoe lakhI che ane e TIkAmAMthI mUla sUtrane samajAvato bhAga ja rAkhyo che. Aje e prata maLe che. A nayacakranI pothInI jema ja sAta munivaro dvArA vi.saM. 1717mAM ghoghA baMdaramAM lakhAyelI karmapravRtinI pothI paNa maLe che, tenI puSpikA paNa maLe che. pATaNathI A bAju madhyagujarAta Ave che tyAre vacce ghaNA banAvo banyA che. gacchAcArya zrI vijayasiMhasUri mahArAja sAheba kALadharma pAmI gayA che. temanA upara jinazAsananI moTI AzAo hatI ane te jatAM saMghamAM jANe aMdhakAra chavAI gayo hato. jagadguruzrInA kALadharma pachI uttarottara zrI saMghamAM kalezanAM bIja ropAyAM hatAM. khaTapaTanuM vAtAvaraNa hatuM. konA para mITa mAMDavI? te prazna hato, ane temAM pU. siMhasUrijI mahArAja jatAM jANe ke mobha paDI gayo hoya tevuM thayuM. AvA viSama kALamAM upAdhyAyajIno gujarAtapraveza thayo. A gALA daramyAna paM. zrI satyavijayajIe krioddhAra karyo te lokone mAnya na hato. temanI vAta so TakA sAcI hatI, paNa lokone te bahu gamatI na hatI. paraMtu zrI vijayasiMhasUrijI mahArAjane A vAta sAcI lAgI hatI. vi.saM. 1709mAM kALadharma pAmyA te pahelAM upAdhyAya zrI yazovijayajIne temaNe saMdezo yazojIvana pravacanamALA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvyo tyAre kudaratI rIte jaNAvyuM hatuM ke, "tamAre A kriyoddhArano svIkAra karIne paM. satyavijayajIne sahakAra Apavo." A saMdezo aitihAsika rIte jotAM khUba mahattvano banI gayo. temaNe pote ja A vAta noMdhI cheH jAsa hitazIkhathI mArga e anusaryo jehathI savi TaLI kumati corI" A gALA daramyAna upAdhyAyajInI jJAnane lagatI pravRttio paNa cAlu ja hatI. dravya-guNa-paryAyano rAsa A gaMbhIra tattvajJAnanA khajAnA jevo grantha saraLa gujarAtImAM eka agatyanI kRti ane "jJAnasAra aSTaka' e gaMbhIra viSayone loko samajI zake te rIte mUkavAnI zailIthI lakhAyela kRti A temanI mahatvanI be kRtio vi.saM. 1711mAM siddhapuramAM racAyelI che. jJAnasAra grantha to teozrInI samagra kRtopAsanAnA nicoDa svarUpa che. saMghane eka mahAmUlI bheTa che. zabdabiMdumAM arthano siMdhu samAyo hoya tevo e grantha che. zAstronuM UMDuM adhyayana karatAM temane jaNAyuM ke sUripuraMdara AcArya zrI haribhadrasUrijInA sAhityamAM bhArobhAra satya paDeluM che, paNa ApaNe tenI sAva upekSA ja karI che. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya paNa haribhadrasUrijInA sAhityane, te pravAhane aDakyA vagara ja cAlyA ane temaNe svataMtra rIte potAnA sAhityanuM sarjana karyuM. haribhadrasUrijIne na mAnanAro eka moTo varga te jamAnAmAM hato. ane teo be kAraNa AgaLa dharatA. (1) eka to e ke A. zrI. haribhadrasUrijInI racanAmAM viSayonA bhAvo gaMbhIra ane tenI zailI paNa agharI tethI jevA tevAnI cAMca temAM DUbe nahIM ane (2) bIjuM teoe je lakhyuM che tenAM mULa AgamomAM maLatAM nathI tethI zenA AdhAre teoe lakhyuM che te khabara nahIM hovAthI svIkArya nathI. eka navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrijI jaNAve che ke cauda re che. na jI ra ka aa - ka, - , che. kAraNa , - , , , , - , , TI.vI kAra , , cAra: zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI * 51 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 pUrva graMthomAMthI chelluM pUrva paNa jyAre vIsarAtuM jatuM hatuM tyAre zrI haribhadrasUrijIe A pUrvagraMthone kyAMka saMkSepathI to kyAMka vistArathI vaNI lIdhAM che, eTale temanA sAhityanA mULa srota pUrvagraMthomAM ja maLe che. A sivAya bIjA koI vidvAnoe, sAdhumunivaroe zrIharibhadrasUrijInA sAhityano khAsa upayoga karyo nathI. zrI yazovijayajInA samaya sudhI zrI haribhadrasUrijIe racelA sAhityanI kRtionA tADapatrIya graMtho sacavAyelA hatA. tenuM adhyayana karatAM upAdhyAyajIne jaNAya che ke jinazAsana mATe atyAre je kAMI jarUrI che, je kAMI tathyapUrNa satya che te to AmAM paDeluM che. eTale teo zrI haribhadrasUrijInI keTalIye kRtiono upayoga karIne potAnI kRtio racI che. zrI haribhadrasUrijInI keTalIye kRtio dA.ta. SoDazaka, yogaviMzikA, zAstravArtAsamuccaya vagere para temaNe vivaraNa lakhyAM che. upadezapada mahAgranthanA niSkarSa rUpe saMkSepamAM upadezarahasya granthanI racanA karI to paMcavastu mahAgranthanA niSkarSa rUpe saMkSepamAM mArgaparizuddhi nAmano adbhuta grantha racyo. yogadRSTisamuccayane sAme rAkhI gujarAtImAM te te viSayane samAvatI ATha sajjhAyo racI. AvA tattvajJAnane A rIte geyamAM gujarAtImAM avatirata karavuM te nAnIsUnI siddhi nathI. sarjana ane anusarjana banne temane lIlAmAtra hatAM; sahaja hatAM. upamitine teoe svataMtra rIte ja vairAgyakalpalatA nAme ApaNI samakSa mUkI ApI. kAraNa khabara nathI paNa e ja viSayane laIne te ja rIte teoe vairAgyarati nAmano tAttvika mahAkAvya kahI zakAya tevo grantha saMghanA caraNe bheTa dIdho. jo zrIyazovijyajIe AvAM kAma na karyAM hota to zrI haribhadrasUrijInuM sAhitya ApaNA sudhI pahoMcata nahIM. A temano moTo upakAra che. laghuharibhadra 'evuM biruda temane AvA kAraNathI ja ApavAmAM AvyuM che. have ApaNe upAdhyAyajInuM vidyAjIvana jovAnuM che. yazojIvana pravacanamALA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. paM. zrI jasavijayagaNi navInagrantharacanA kRtaH zrI ghoghAvelAkUle saM. 1717 varSe kArtika mAse zubhavAsare sakala samudAyena lipIkRtaH / 2. vijyasiMhasUrijI mahArAjano upakAra pUjya upAdhyAyajI mahArAja u52 ghaNo hato ane teno ullekha* paNa pote karyo che, eTaluM ja nahIM paNa pote teonA jIvanathI AkarSAyA hatA ane teonA jIvanane lagatA eka mahAkAvya 'vinayollAsa"nI pote racanA karI hatI, jo ke te kAvya adhUruM rahyuM che. thoDAM varSa pahelAM te kAvya vRtti sahita prakAzita thayuM che. te A. zrI vijayasiMhasUrijI mahArAja. *tAsa pATe vijayadevasUrIzvara mahimAvaMta nirIho, tAsa pATe vijayasiMhasUrIzvara sakala sUrimAM lIho te gurunA uttama udyamathI gItArtha guNa vAdhyo, tasa hitazIkha taNe anusAre jJAnayoga e sAdhyo. jasa udyama uttama mArgano bhale bhAvathI lahIe, jasa mahimA mahImAMhe vidito tasa guNa kema na rahIe. dravya-guNa-paryAya rAsa, DhALa-17. jehathI vi TaLI kumati corI.' 3. "tAsa pATe vijyadevasUrIsaru, pATa tasa guru vijayasiMha dhorI; jAsa hitazIkhathI mArga e anusaryo, sImaMdhara svAmI 350 gA. stavana, DhALa 17 ahIM "kumati corI" e padano kriyoddhAra-saMvigna mArgamAM sahAyatArUpa artha A. jJAnavimalasUrikRta bAlAvabodhanA AdhAre karyo cheH jehanI hitazikSA thakI AjJA pAmIne e saMvegamArga - zuddhakathana yathAsamaye zaktine anusAre saMyama mArga pALavAno khapa, te saMvegamArga Adaryo, jeha saMvegamArga aMgIkaraNathI kumata kuguru kathana-zravaNa rUpa corI tIrthaMkara adattAdikanI TaLI, mITI gaI. - jJAnavimalasUrino Tabo 4. A dravyaguNaparyAyanA rAsanI prathamAdarza pothI temanA guru ma. paM. zrI nayavijayajI mahArAjanA hAthe lakhelI maLe che. guruziSyanA saMbaMdhanI madhuratAnuM A eka ujjvaLa dRSTAnta che. 5. hA. kalikAlasarvajJa thayA tenI pahelAM thayelA AcArya zrI jinezvarasUrijI mahArAja, AcAryazrI municandrasUrijI mahArAja ane AcArya zrI yazobhadrasUrijI mahArAja jevAe paNa temanA grantho upara nAnA moTA vivaraNa lakhyA che. cAra : zrutasevAnI akhUTa saravANI vahIM * 53 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 0 yazojIvana pravacanamALA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...cazovANI. bolIyA bola te huM gaNuM saphaLa jo che tuja sAkha re. nANa paramaguNa jIvano nANa bhavanava pota mithyAmati tama bhedavA nANa mahA udyota. - dravya-guNa-paryAya bahu bhAMta phelI jaina zailI sAcaluM mana dhAra re khoTaDU je kAMI jANe - tihAM citta nivAra re. - dravya-guNa-paryAya sAmAnya ma jANo e to jina brahmANI bhalI pare sAMbhaLo tattvarayaNanI khANI e zubha mati mAtA durmativelI kRpANI e zivasukhasurataru phlarasasvAda nisANI. - dravya-guNa-paryAya * 55 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada * caraNakaraNamAMhI je atirAtA navi svasamayasaMbhAlejI nija-parasamayaviveka karI navi Atamatattva nihAlejI saMmatimAM kahiuM teNe na laho caraNakaraNano sArojI te mATe e jJAna abhyAso eha ja citta dRDha dhArojI, yazojIvana pravacanamALA yazovANI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana pAMca dAdA dIkarI ja zake. jo , A dila kAma ja karI che jemAM nI AratI hatI ane zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya tebhyonamastadIyAn 0 ApaNA ananta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA zAsanane zobhAvanAra pUjyapAda upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA jIvanane ane teonI vidyAnI upAsanAne ApaNe samajavAno prayatna karIe chIe, paNa teonuM zruta ane zIla bane evA prakAranAM che ke ApaNI alpa buddhi tene samyagu rIte samajI zake tema nathI. zrutanI agAdhatA joIne to atAga ratnAkara yAda Ave ane zIlanI Abha UMcI UMcAI joIe to himAlayanAM uttega zikharo yAda Ave. zrutasAgaraavagAhana karavAnI temanI rIta nirALI hatI. eka prasaMge teo lakhe che: vAta che vizeSAvazayaka bhASyanA AdhAre temaNe racelA grantha jJAnArNavanI. temAM teo prAsaMgika rIte lakhe che. granthAntaraM ratnajighRkSayA'nye, jaDAstaDAgaM parizIlayanti / ratnAkaraM jainavacorahasyaM, vayaM tu bhASyaM parizIlayAmaH // nA mArA, tA kaDANA rakArI kAma ka che, kAraNa ra :- 5 nA pAka na ja ra ta ra sa na sI ane pAMcaH zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya 0 5o Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDa mANaso tattvarUpI ratna meLavavA mATe anya grantho rUpI taLAvanuM parizIlana kare che jyAre ame to jenA vacanonA rahasyathI bharelA vizeSAvazyaka bhASyarUpI ratnAkara (samudra)nuM ja parizIlana karIe chIe. A zloka dvArA teoe potAnI adhyayanazailIno Adarza rajU karyo che. teoe je rIte yogaviSaye ane dArzanika viSayomAM haribhadrasUrimahArAjanA granthonuM dohana karyuM, tAtparya sudhI pahoMcyA e rIte syAdvAda - nayavicAra saptabhaMgI viSayamAM teoe mUlasrotathI siddhasenadivAkarajI ane kalikAlasarvajJanA graMthonuM talasparza adhyayana karyuM. A zloka dvArA teoe potAnI adhyayanazailIno Adarza rajU karyo che. arthAt pote mRtagrahaNa mATe mUla strota pAse javAnuM pasaMda karatA, ane mUla strota pAse jaI tenuM talAvagAhana karatA. talAvagAhana karIne pratibhAbaLathI marma-rahasyanI prApti karatA ane te prApta karIne pacAvIne - AtmasAta karIne anya yogya AtmAmAM teno viniyoga karatA. A traNe cIjo temanAmAM kriyA rUpe na rahetAM. te kaLA ane yoga svarUpe vikselAM dIse che. emanI mati mATe sujasavelI bhAsamAM eka suMdara upamA prayojI cheH "sAkaradalamAM miSTatA jI, tima rahI mati zrata vyApa" jema sAkaranA gAMgaDAmAM aNuaNumAM mIThAza vyApelI hoya che tema teonI mati zrutamAM vyApI rahe che. tethI ja sAmAnya vidyArthIne je abhyAsakrama bhaNI letAM pUrAM bAra varSa lAge te abhyAsakrama teo mAtra traNa varSamAM bhaNI le che. teonI sAme saMskRta-prAkRta bhASAno, koI paNa viSayano, vyAkaraNa, sAhitya, kAvyakoza ke darzanano, prAcIna ke arvAcIna koIpaNa granthakArano graMtha Ave to teo tene sugRhIta karI letA, kare to : che ja rIta : ka pha ke je va ! hajI : para nArAyaNa kare che te ja rIte * sajaja ja kAraka rIkSA + + # #na # ## # # # # # #st , , , ; ; ; ;.44 / act: $ *rNkt. of #3 # ; 4/ 4 4 4 : *: * ;%d :: : : 58 * yazojIvana pravacanamALA. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA guNadoSa temanI sAme hastAmalakavatuM pratyakSa thaI jatA ane te granthanI koI paNa sArI-uttama vAta hoya to teo teno asaMkoca svIkAra karatA. dA.ta. digambara paraMparAnA grantho che te teonA jovAmAM AvyA. digambara paraMparAnI je, strI mokSe na jAya ane kevaLajJAnI AhAra na kare, prabhu dezanA Ape tyAre zabda na bole mAtra dhvani ja nIkaLe vagere mAnyatAo che te zAstrathI, tarkathI, yuktithI paNa kevI asiddha che tenuM temaNe akADhya dalIlothI pratipAdana karI. potAne te mAnya nathI tevA pratipAdana karyuM teonI mAnyatAnI pokaLatA puravAra karavA mATe, adhyAtmamata parIkSA, dikyuTa corAzI bola vagere grantha dvArA jaDabAtoDa javAba ApyA che. to digaMbarAcArya zrI vidyAnaMdi racita aSTasara pravachara temaNe joyuM ane te granthamAM zramaNabhagavAna mahAvIradeve prarUpelA syAdvAda dharmanuM vizada nirUpaNa dekhAyuM to pote khullA manathI tenI prazaMsA karI eTaluM ja nahIM tenA upara pote saMskRtamAM ATha hajAra zloka pramANa vivaraNa racyuM. racanA karatI vakhate pote spaSTatA karI che: syAdvAdArtha: kvApi kasyApi zAstre ya: syAt kazcid dRSTivAdArNavottha: / tadvyAkhyAne bhAratI saspRhA me __ bhaktivyaktau nAgraho'Nau pRthau vA // kyAMya paNa koInA graMthamAM paNa syAdvAdano artha nirUpita thayelo dekhAya to te dRSTivAdarUpI samudramAMthI ja nIkaLelAM binduo che ane e rIte tenA vyAkhyAna mATe mArI vANI spRhA dharAve che. jyAM bhakti ja prakaTa karavI che tyAM pratimAjI) nAnAM che ke moTAM che te vAta gauNa banI jAya che, Ama lakhIne teoe syAdvAdano samAdara karyo che. eTaluM ja nahi digaMbara paraMparAnA AcAryazrI prabhAcandrakRta sAmyazataka temanA jovAmAM AvyuM to te granthanA vacananI asarakArakatAnA kAraNe te parathI temaNe hindI A e ja ke ke sArI kare che ders herA lAkaDI , , , 4.3 . # kadara . . . . ke jI.' ja ' 3 dozI , ' ja jo che sA aa jo che. ke A eka ma , che , che kAra ja za ke chezarIramAM pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya - 59 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASAmAM duhArUpe zatakanI racanA karI dIdhI. Ama temane zrutano pUrNa rAga hato. pote ja vi.saM. 1742nI sAlamAM suratamAM racelI agiyAra aMganI sajhAyamAM eka kaDImAM kahe che ke: khAMDa gaLI sAkara gaLI vaLI amRta gaLyuM kahevAya, mAhare to mane zruta AgaLa te koI na Ave dAya." A zrutajJAnano svAda pote cAkhelo tethI te sivAyanA tamAma padArthamAMthI teonuM mana virAma pAmI gayeluM. jJAnasAramAM pote lakhe AsvAditA sumadhurA yena jJAnarati: sudhA / na lagatyeva tacceto viSayeSu viSeSviva // pragADha zrutAnurAganA kAraNe kyAMyathI paNa uttama maLyuM che to teno samAdara karyo ja che. pataMjalinA yogasUtra upara pote TippaNa lakhyuM, eTaluM ja nahIM, jyAM teonA vacanamAM khAmI jaNAI tyAM ahaMndu paraMparAnA AgamanA baLe te dUra karI jema ke yoganuM eka sUtra che. "vozcittavRttinirodha: " to pote TippaNamAM lakhyuM ke "tho: prazamavittavRttinirodha: " pataMjalinA sUtrano artha evo thAya ke cittanI vRttiono nirodha eTale yoga. jyAre upAdhyAyajI lakhe che ke azubha vRttiono nirodha eTale yoga. AvuM ja bIjuM eka yAdagAra udAharaNa che. te kuMvaravuM mahI naM A vAkya ApaNe tyAM atiprasiddha che. temanI najare A vacanamAM ATaluM je khUTatuM tattva jaNAyuM te temaNe umeryuM. jJAtvA ti zeSa: jANIne dehane duHkha devAthI te mahAphaLane Ape che. ATaluM umeravAthI AkhuM vAkya nayasApekSa banI gayuM. eja pramANe umAsvAtijInuM vAcana cheH namavatidharma: zrota: temAM vavatu: pada Ave che te padano artha tArthI ATalo karyo che tethI AkhI vAta nirdoSa banI jAya che. hara rasa., koi ko .. jA ja che te to che ko ja .. . jaa : kare mArI kAM ja e Aje che je vAta kare te na ja mAne jo sArI 11, Sid. I wiphaka ja ka 2 4 5 6 thI phoka karI do ja phI .. nI jarUra 60 * yazojIvana pravacanamALA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama jene jene teonI kalamano sparza thato te viSaya parizuddha banI jAya che. vANI vAcaka rasataNI koI naye na adhUrI." teoe potAnA jIvananA kendrasthAne jJAnayogane pratiSThita karyo hato. eka prasaMge pote ja manovijaya ane indriyajayanA upAyarUpe jJAnayogane batAve che: adhyAtmabhAvanopabRMhitasamatApariNAmapravAhI jJAnAkhyo rAjayoga eva cittendriyajayasya paramendriyajayasya ca upAya iti yuktam / pAtaRla yogasUtra vyAkhyA) adhyAtmabhAvanAthI paripuSTa thayelo, samatArUpa pariNAmane vahana karanAra jJAnayoga e ja iMdriyajano ane manojayano upAya jJAnayoganA paripAkathI teoe samanvayanI dRSTino khUba vikAsa sAdhelo. eka-be udAharaNa joIe. jJAna-darzanavAda tarIke ApaNe tyAM eka vAda bahu jUnA samayathI jANIto che. moTA moTA dhurandhara vidvAno vacceno vivAda che. temAM traNa mata che. 1. AtmA karmathI sarvathA mukta banI jAya te pachI zuddha evA siddha AtmAnAM kevalajJAna ane kevaladarzana judAM che ane tenA upayoga paNa judA che. 2. bIjo mata evo che ke kevalajJAna ane kevaladarzana judAM che ane teno upayoga ekasAthe che. 3. trIjo mata evo che ke kevalajJAna ane kevaladarzana eka ja che ane upayoga paNa je samaye jJAnano upayoga vartato hoya te ja samaye darzanano paNa upayoga vartato hoya. yupatu arthAt eka sAthe ja vartato hoya che. pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya - 61 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 Ama traNa matonA paraspara khaMDana-maMDanavALA graMthonAM pAnAMnAM pAnAM bharelAM che. pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAje traNe matono nayavAdanA AdhAre suMdara samanvaya sAdhI Apyo ane te traNe potapotAnI apekSAe sAcA che tevuM pratipAdana karyuM. e vidhAna A rIte cheH bhedagrAhi vyavahRtinayaM saMzrito mallavAdI, pUjyAH prAyaH karaNaphalayoH sImni zuddharjusUtram / bhedacchedonmukhamadhigataH saGgrahaM siddhasenastasmAdete na khalu viSamAH sUripakSAstrayo'mI // zrI mallavAdIjI mahArAja siddha AtmAonAM kevalajJAna ane kevaladarzana judAM che ane teno upayoga paNa judo mAne che te vyavahAranayanI dRSTie barAbara che. pUjya jinabhadragaNI kSamAzramaNa mahArAja kevaLajJAna ane kevaladarzana judAM che ane upayoga sAthe hoya che tema mAne che te zuddha RjusUtra nayanI dRSTie barAbara che. kevalajJAna ane kevaladarzana eka ja che ane teno upayoga sAthe ja hoya che tevuM je zrI siddhasena divAkarajI mAne che te saMgrahanayanI apekSAe barAbara che, ane e rIte A traNe pakSomAM have vaiSamya rahetuM nathI. e ja pramANe zrI bhagavatIjI sUtramAM eka adhikAra Ave che ke zramaNa-jIvanano bAra mahinAno dIkSAparyAya thAya tyAre sAdhune anuttara vimAnavAsI devo karatAM vadhAre sukhano anubhava thAya. A bhAvanI gujarAtImAM paNa kaDI maLe che : "bAra mAsa paryAye jene anuttara sukha atikramIye" A vacanane AdhAre jyAre vartamAna 1 varSathI vadhAre dIkSAparyAyavALA sAdhunA anubhavane tapAsavAmAM Ave tyAre A vacana mATe manamAM ema thAya ke A sAcuM haze? jeTalA sAdhu maLe che te badhAne * yojIvana pravacanamALA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchavAmAM Ave ke temane bAra mahinAnA paryAya pachI AvA sukhano anubhava thAya che kharo? anubhavathI vacana jyAre viruddha jAya tyAre manamAM thAya ke sAcuM zuM? A zaMkAnuM sacoTa samAdhAna upAdhyAyajI mahArAje jJAnasAra graMthanA bIjA aSTakamAM ApyuM che. temaNe kahyuM che. ke bAra mahinAnA paryAyavALA sAdhune evo anubhava thAya e vAta sAcI paNa kevA sAdhune? AvA sAdhune evo anubhava thAya ema kahIne temanuM svarUpa batAvyuM che. pratyAhRtyendriyavyUha, samAdhAya mano nijam / dadhaccinmAtravizrAntirmagna ityabhidhIyate // 1 // yasya jJAnasudhAsindhau, parabrahmaNi magnatA / viSayAntarasaJcArastasya hAlAhalopamaH // 2 // svabhAvasukhamagnasya, jagattattvAvalokina: / / kartRtvaM nAnyabhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate // 3 // parabrahmaNi magnasya, zlathA paudgalikI kathA / kvAmI cAmIkaronmAdA:, sphArA dArAdarA: kva ca // 4 // tejolezyAvivRddhiryA, sAdhoH paryAyavRddhitaH / / bhASitA bhagavatyAdau, setthambhUtasya yujyate // 5 // indriyanA samudAyane padArtha taraphathI vALIne, tenuM saMvaraNa karIne, potAnA manane, samAdhAna karIne mAtra jJAnamAM ja vizrAma kare tene mane kahevAya, ane A rIte je jJAnamagna banyo tene parabrahmamAM magnatA Ave, ane tenA ja kAraNe anya viSayo viSa pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya * 63 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevA lAge. sva-bhAva-sukhamAM ja magna rahIne jagatane jue tyAre anya bhAvomAM kartAbhAva na hoya, mAtra sAkSIbhAva ja vartato hoya, ane e rIte parabrahmamAM magna sAdhakane pudgalanI kathA rasahIna lAge tathA kaMcana ane kAminI pratye Adara ja na hoya. kartAbhAva e ja du:khano paryAya che e ja nIkaLI gayo pachI to sukha ne sukha ja che AvA prakAranA sAdhune bAra mAsanA paryAye anuttaravimAnavAsI devo karatAM vadhAre sukhano anubhava thAya che. eTale paMcamAMga zrI bhagavatIjI sUtramAM je lakhyuM che te A rIte ghaTe che, susaMgata thAya che. A prakAre teozrIe potAnA granthomAM puSkaLa jagAe AgamavacanonI saMgati sAdhI che. Avazyaka niryuktimAM eka gAthA Ave che: savvasurA jai rUvaM aMguTTapamANayaM viuvvejjA / jinapAdaMguThaM pai na sohai taM jahiMgAlo // 569 // A ja vAta lalitavistarAmAM AcArya zrI haribhadrasUrijI mahArAje paNa lIdhI che. "paM puna: sai surasvapramAvivinirmitAparinidarzanAtizayasiddha." badhA devo bhegA thaIne eka aMgUThA jeTaluM paNa rUpa vidurve to paNa arihaMta paramAtmAnA aMgUThA sAme te na zobhe - baLatA aMgArAnI vaccenA kolasAnI jema. Ane sAme rAkhIne teoe A bhAva zrI aMtarikSapArzvanAtha bhagavAnanA stavanamAM gUMcyo che: koDI deva milake kara na zake eka aMgUTharUpa pratichaMda eso addabhuta rUpa tihAro varasata mAnuM amRta ke buMda jaya jaya jaya jaya pAsa jiNaMda... teo kavi che eTale upamAmAM pheraphAra karyo. tyAM kolasA ane aMgArAnI vAta hatI, ahIM pote uakSAlaMkAra prayojIne jANe e che : : * * * * * che cAra zaka 46, pharAmajanaka rIte kare te karI zako cho je kAMI che ja . * darara karI zakA,*ka are! rAka : a zAkhA : jAya che TS + kA vIrA : phara ka a kAma .DI . jo A ja hatuM. te che, to ja jAya che. te che. jo ke, A ke sArI rIte 64 * yazojIvana pravacanamALA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgUThAmAMthI amRtanI varSA na thaI rahI hoya ema varNave che. ATaluM to barAbara che. AvuM kavikarma to ghaNAnuM kareluM jovA maLe che. kharuM kAma have zarU thAya che. teonI tArkikatA ahIMthI AgaLa najara tAke che. sarva devo karatAM AvuM adbhuta rUpa ahaMtanuM AvyuM kyAMthI? dehanA atizayo che, vagere vAto to AgamapramANamAM jaze. anumAna pramANamAM zuM? eTale teo kahe che ke jyAre AtmA tIrthaMkaranAmakarmanI nikAcanA kare che tyAre teo eka eka AtmAne potAnI karuNAnajarathI nIrakhe che. e nIrakhatI vakhate temane AtmAne AtmasvarUpa eTale zuddha svarUpe jovo paDe, vicAravo paDe. AtmAnuM zuddhasvarUpa to atyaMta jAjvalyamAna teja tejanA aMbAra jevuM che. te vakhate AvA tejanA paMjasvarUpa anaMtAnaMta AtmAnuM dhyAna karavAnA kAraNe dhyAtA jenuM dhyAna kare che te svarUpe dhyAtA banI jAya che. e nyAye ahaMte tejasvarUpa sarva AtmAnuM dhyAna karyuM. to te tejomaya pote banI gayA. mATe sarva surendro karatAM paNa vadhu tejasvI teo lAgatA hatA. A vAta teoe eka stotramAM A rIte mUkI cheH dhAma dhyAyasi yat purA trijagatI dhAmAtizAyi sphuran tatsaGkrAntivazAdiveyamanizaM mUrtistavodyotinI / aGguSThAt puratastavakramabhavAdiGgAlalIlAvahaM no cet sarvasurAsuraiH kathamaho zaktyA jitaM rUpakam / / AvI temanI vizeSatA hatI. A ja temanI vizeSatA che. teozrIe je rIte graMthonA saMkSepa, rUpAntara ApyAM, zAstranirdiSTa pAThonI arthasaMgati sAdhI ApI te rIte zAstramAM AvatA zabdone ema ne ema rajU na karyA paNa dezakALasaMyoga vagerene lakSyamAM laIne tenI saMgati karI. dA.ta. daza- vaikAlikamAM ekAkI vihAranI anujJA che ke na vA nagenA nivaUAM sadIyaM yogya sahAyaka na maLe to sAdhaka ekAkI vihArI bane te vAta pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM phIzalya 0 65 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezarahasyamAM kahI pachI sADI traNaso gAthAmAM prasaMga Avyo to kahyuM "to paNa paMcamakALamAM rUDo bheLo vAsa". vaLI e vAta paNa upadezamALAnA Dukkasa ko do vagere zAstravacananA AdhAre karI. Ama teonI najara AkAzamAM che paNa paga dharatI para che. zAstravacana to badhAM maLe paNa teno yathAsthAne viniyoga e ja gItArthatA che. e temanAmAM jaNAya che. Ama zrutasamudranuM talasparzI avagAhana karI maMthana karI nakkara ratnanI prApti karI anyane khobe khobe tenuM dAna karyuM che. AvA adbhuta zrutajJAnanAM mULa teonA zIlamAM jovA maLe che. pariNata zrata e ja zIla bane che. zIlazobhita sAtvika jIvanano nakazo teono kevo haze teno aMdAja ApaNane teoe adhyAtmasAramAM je vAta graMthanA aMte sAdhakane hitazikSA svarUpe kahI che temAMthI maLe che. teo svabhAvathI saMpUrNa nirdabhI jIvananA AgrahI jaNAya che. daMbha upara rItasarano sakhata aNagamo teoe darzAvyo che, ane kaDaka zabdo vAparyA cheH teSAM nAma pAkhane. jeo vrata pALavA mATe asamartha che chatAM vratadhArI tarIke ja jIve che teo daMbhI che ane Avo daMbha mahAdoSa teomAM hovAnA kAraNe teonuM nAma levuM te paNa pApa che, Ama kahe che. adhyAtmasAramAM teoe svataMtra 'daMbhatyAgAdhikAra' racyo che. eTaluM ja nahi paNa teonI pAkaTa darAkha jevI sumadhura racanA eTale zrIpALa-rAsamAM sAva aMte ArAdhaka AtmAne potAnI ekamAtra zikhAmaNa ApatAM paNa temane nirdabha thavAnuM ja kahyuM cheH thoDe paNa daMbhe duHkha pAmyA pITha ane mahApITho anubhavavaMta te daMbha na dhAre daMbha dhare te dhITho muja sAhiba jagano tUTho. AnA parathI cokkasa lAge che ke teo AcAramAM saMpUrNa nirdabha ane vicAramAM saMpUrNa nirkAnta haze. koInuM kazuM potAne te ja A 33 ja kAla na thAya te joi , M. 00 hada , . . . ie , , zake , , , IML ' . . waves in; 66 0 cazojIvana pravacanamALA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNagamatuM lAgyuM to teo sAme ja kahevAnA svabhAvavALA haze. je zrotA mAtra sAMbhaLavA ja Ave ane te paNa marmane samajyA vinA ja sAMbhaLe ane AcaraNamAM paNa kazuM na utAre, tenA pratyeno aNagamo teoe A rIte prakaTa karyo che: "marma na jANe mUlago, kaMThazoSa karAve pheka re, tehane hita kiNa pare huye?, phala lIye te rokAraka re"... AvuM kahIne turta vALI le cheH mata koI jANo re ulaTuM, aste pravacananA chuM rAgI re; zAsananI unnati kare, te zrotAne kahuM sobhAgI re"... paraniMdA pratye paNa teo nArAja haze. e adhyAtmasAramAM ApelI hitazikSA ApaNA jevA jIvo mATe khUba upayogI ane upakAraka che. kula ATha zloka A pramANe che: nindyo na kopi loke, pApiSTheSvapi bhavasthitizcintyA / pUjyA guNagarimADhyA, dhAryo rAgo guNalave'pi // 38 / nizcityAgamatattvaM, tasmAdutsRjya lokasaMjJAM ca / zraddhAvivekasAraM, yatitavyaM yoginA nityam // 39 // grAhyaM hitamapi bAlAdAlApairdurjanasya na dveSyam / tyaktavyA ca parAzA, pAzAiva saGgamA jJeyAH // 40 // stutyA smayo na kArya: kopo'pi ca nindayA janaiH kRtayA / sevyA dharmAcAryAstattvaM jijJAsanIyaM ca // 41 // che. te ke pAMca : zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya : 60 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zauya dhairyamato. vairAyuM rAtmaniprada:Arya: I dRzyA bhavagatadoSAzcintyaM dehAdivairUpyam // 42 // bhaktirbhagavati dhAryA, sevyo deza: sadA viviktazca / sthAtavyaM samyaktve vizvasyo na pramAdaripuH // 43 // dhyeyAtmabodhaniSThA, sarvatraivAgamaH puraskAryaH / tyaktavyAH kuvikalpAH stheyaM vRddhAnuvRtyA ca // 44 // sAkSAtkAryaM tattvaM, cidrUpAnandamedurairbhAvyam / hitakArI jJAnavatAmanubhavavedyaH prakAro'yam // 45 // koInI paNa kyAre niMdA na karavI, pApImAM pApI jIva aMge paNa saMsAranI paristhiti kevI viSama hoya che tema vicAravuM, guNothI jeo mahAna hoya teonI pUjA karavI. koIno nAno paNa guNa jovA maLe to tenA para rAga - prIti dhAraNa karavI. Agamatattvano nizcaya karIne potAnA jIvanamAM te bhAvone AtmasAt karI levA. lokasaMjJAno tyAga karavo, Agamatattvo pratyenI zraddhAthI ane laukika bhAvonA viveka(vastusvarUpano nirNaya)thI ja AtmakalyANanA mArgamAM yatna karavo. vayamAM nAnA bALa hoya tevA jIvanI paNa hitakArI vAta hoya to te grahaNa karavI. durjano dveSathI prerita thaIne game tevAM vacano kADhe to tenA upara dveSa na karavo. pArakI AzA tyajavI. ane je saMgamasaMyoga thAya che te badhAya anitya che ane AtmakalyANanA mArge baMdhanarUpa che tema samajavuM. kadAca koI prazaMsA kare to garva dhAraNa na karavo. ane koI niMdA kare to tenA para kopa na karavo, samabhAve rahevuM. dharmAcAryanI sevA karavI. teonAM vacana sAMbhaLavAM, tattvanI jijJAsA rAkhavI. pavitratA, sthiratA ane nirdebhatA ane vairAgya dhAraNa karavAM. AtmasaMyama keLavavo. saMsAranA doSa jovA. dehAdi anitya * yazojIvana pravacanamALA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArthanI virUpatAno vicAra karavo. bhagavAna pratye bhakti dhAraNa karavI. ekAnta pradezamAM rahevuM. samyaktvamAM rahevuM. pramAda na thavA devo. sarvatra Agamane AgaLa karavA. kuvikalpone tyajavA, vRddha puruSonI AcaraNA pramANe vartavuM. Atmatattvano sAkSAtkAra karavo. jJAnAnandamAM magna rahevuM. jJAnavAna puruSo mATeno A anubhavagamya hitakArI mArga che. AvI sonerI zikhAmaNa teoe ApI che. sAmAnya buddhivALA varga mATe teoe gurjara bhASAmAM paNa ghaNuM sAhitya racyuM che. tenI vAto have pachI joIzuM. e ja rIte samagra saMyamadhara puruSone mATe kAyama yAda rAkhavAlAyaka hitazikSA ApI che. pAMca zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya 69 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 0 yazojIvana pravacanamALA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ........ bahumUlya hitazikhAmaNa ...................... mana ramADe zubha graMthamAM, mata bhADe bhrama-pAza re; anubhava rasavatI cAkhaje, rAkhaje sugurunI Aza re. cetana! 17 Apa sama sakala jaga lekhave, zIkhave lokane tattva re. mArga kaheto mata hAraje, dhAraje tuM daDha sattva re. cetana! 18 zrI nayavijaya guru sIsanI, sIkhaDI amRtavela re; sAMbhalI jeha e anusare, te lahe sujasa raMgarela re. cetana! 19 (yazovANI) - amRtavelI (nAnI) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 kavi-sukavino bheda satkavi anya vacana taNo, jo navI jANyo phera, haMsa-kAka saMzaya patita; kulI zuM hoye bhera ? 3 akSara teha ja teha ja pada, kavi racanA kAMI anna, raMga tibhAga nAgarI jue, pAmarI loyaNa punna. 4 (jaMbusvAmI rAsa, dUhA, DhALa 23mI, pR. 53) (yazovANI) yazojIvana pravacanamALA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana che. kAkAra : zALA - - kaccha 176 karI che. rAjakAraNa ke eka dika karI zake to kema nA dara izAnugrahasaMgatinuM darzana tebhyonamastadIyAn0 ApaNA ananta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA zAsananA rasika jIvo upara amApa upakAra karanAra upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanI saMskRta bhASAnA graMthonI AcherI jhalaka ApaNe joI. eka bhAIe kahyuM ke, "mahArAja sAheba! gaIkAle amane bahu agharuM lAgyuM. AmAM to amArI cAMca na bUDe. bahu UMDA abhyAsIne ja AmAM khabara paDe." meM kahyuM ke "have saheluM Avaze. A to temaNe je kSetronuM kheDANa karyuM che tenI thoDI lakIra to batAvavI joIe. thoDAM biMdu cakhADavAM joIe. hajI to ApaNe temanA jIvana aMgenI ghaNI vAto karavAnI che." to Aje ApaNe teonA gujarAtI sAhityanI thoDI vAto TUMkANamAM karIe, jemAM tamane rasa paDaze. teonuM gujarAtI sAhitya be prakAranuM cheH eka bhakti sAhitya ane eka tAttvika sAhitya. bannenA zikharanI UMcAI ghaNI che. teonI pratibhA evI to sarvadigUgAminI che ke jene teo sparze te padArtha khIlI UThe. TADhuboLa candrakiraNa jene aDe te zItaLa zItaLa thaI jAya. temanA chaH izAnugraha saMgatinuM darzana * 03 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 graMtha mATe sujasavelIkAre ThIka ja lakhyuM che: zItala pa2mAnaMdinI zuci vimala svarUpA sAcI re jehanI racanAcandrikA rasiyA jana seve rAcI re. bhaktinA sAhityamAM teo varasI paDyA che. prabhu sAthenI goThaDI vakhate teo potAnI vidvattA-tArkikatA badhI cIjone khIMTIe mUkIne nAnA bALakanI jema prabhu sAthe zraddhAnI bhASAmAM ja vAta mAMDe che ane prabhunA kRpAkiraNathI potAnuM astitva ArapAra vIMdhAI jAya tema thAya che. teoe bhaktine sArthaka karI che. temanI tArkikatA zraddhAthI parizuddha thayelI che. tArkikatAnA doSo dUra thaI jAya ane tenI guNavattA jhaLakI UThe tevo kImiyo temaNe ajamAvyo che. teo prabhune pAmIne yAcakanI jema yAcanA nathI karatA paNa grAhakanI jema mAge che. pote potAnI jAtane dIna-hIna nathI mAnatA, khumArIthI bole cheH "mata kahezo tuja karame nathI, karame che to tuM pAmyo re muja sarIkhA kIdhAM moTakA, kaho teNe kAMI tuja thAmyo re' bhakto bhagavad tattvathI bhIMjAya pachI potAne bhagavAnanA aMza ja gaNe che. evI paNa eka bhUmikA Ave che. RSabhadeva bhagavAnanA stavanamAM aMte teo gAI UThe che ke: "jasa kahe aba mohe bahu nivAjo' e ja rIte AnaMdaghanajI mahArAje paNa zAntinAtha bhagavAnanA stavanamAM gAyuM cheH "aho aho huM mujane kahuM, namo muja namo muja re amita phladAna dAtAranI, jehane bheTa thaI tuja re." bhaktinA mAdhyamathI teonI traNa covIsI maLI che. te sivAya chUTAM stavano paNa ghaNAM maLe che. jyAre jyAre tenuM gAna karIe tyAre tyAre temAMthI navo navo rasa, navo navo artha maLe yazojIvana pravacanamALA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. teonI anubhUtinI parama kSaNonI abhivyakti sauthI vadhu A gujarAtI bhakti-sAhityamAM jhilAI che. Ama to ghaNe sthaLe tevuM bhAvAMkana thayuM che, paNa atyAre turta traNeka sthaLa yAda Ave che. zAntinAtha bhagavAnanuM eka jANItuM stavana cheH hama magana bhaye prabhu dhyAnameM e stavanamAM teoe bulaMda kaMThe AzAvArI rAgamAM gAyuM vAcaka jasa kahe moha mahA ari jIta lIo he medAnameM" munisuvratasvAmI bhagavAnanA eka nAnA mAtra traNa kaDInA stavanamAM to tyAM sudhInA akSaro cittakharalamAM ghUMTAIne sarI paDyA che ke: niyati hitadAna sanamukha hue svapuNyodaya sAthe jasa kahe sAhibe mugatinuM karyuM tilaka nija hAthe." ane zrIpALarAsanI racanA pUrNa karatAM to atizayoktinA raNakAra vinA kahI ja dIdhuM keH "mAre to gurucaraNa pasAye, anubhava dilamAMhi peTho re, Rddhi vRddhi pragaTI ghaTamAMhe, Atamarati huI beTho re. haravyo anubhava jora hato je mohamalla jaga lUMTho pari hari tehanA marma dekhAvI, bhAre kIdho bhUTho re." moharAjAne parAsta karIne AtmadarzananI, AtmaratinI nitya AnaMdaparyavasAyI anubhUti teone thaI hatI te vAta niHzaMka che. A anubhUti e ja jIvananI parama ane carama sArthakatA che. "ayaM hi paramo yogo yad yogenAtmadarzanam'' A vacanamAM je yoga dvArA AtmadarzananI vAta che te ghaNA { " ra4 zA ha zA ha pAka A che ke dara 33 ka che. A ja kArAkAra kI vAta A ja jIda karI hatI japhAma dozI taraphaes: che. 10 ja jAya che je mAM teo potAnA , ka CE) kIza. A kadAphaDaw:karajoharaNakAre kajAtakoIka, jAka jI. . . jo karIuahanIya che kaTAkaDA :haDakavAnane 2003 cha: izAnugrahasaMgatinuM darzana * 05 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogIne thAya che, paNa pachI tenI abhivyakti badhA karI zakatA nathI. AvA upAdhyAyajI mahArAja jevA yogI ja AvI spaSTa anubhUti ane te kAraNe spaSTa abhivyakti karI zake che. paramAtmatattva aMgenuM paNa temanuM spaSTa ane AgavuM ja darzana hatuM. sAmAnya rIte jaina darzanane vidvAno nirIzvaravAdI kahe che. kAraNa ke te Izvarane sRSTinA kata nathI mAnatA. paNa sRSTinA kartA tarIke Izvarane na svIkAre eTalA mAtrathI nirIzvaravAdI na kahevAya. kharekhara to IzvaranA astitvano ja je inkAra kare te nAstika kahevAya paNa vaidika dharmAvalaMbIoe vedane e dRSTie prasthApita karyA che ke vedane na svIkAre te nAstika paNa nirIzvaravAdI nahIM. nAstika. paNa A moTI bhUla che. ahIM jaina dharma Izvarane saMpUrNapaNe svIkAre che. sRSTinA kartA tarIke nahIM hA, eka ja vAta che. ApaNe tyAM paramAtmatattvanA svarUpane samajavAmAM ghaNI gaMbhIra bhUla thaI che, te nikhAlasatAthI kabUlavuM ja rahyuM. A vAta thoDI vigate joIe. paraMparAgata rIte tame badhA varSothI vyAkhyAnamAM sAMbhaLatA ja rahyA cho ke ApaNA bhagavAna jagata banAve nahi paNa batAve. ApaNA bhagavAna vItarAga. temAM rAga paNa nahIM ne dveSa paNa nahIM. bhagavAna sukha paNa na Ape ane duHkha paNa na Ape. AvI vibhAvanAthI paramAtmAnI karuNAno samULago cheda UDI jAya che, te ApaNA dhyAna bahAra gayuM che. ahaMtu paramAtmAnI karuNAne samajavA mATe zramaNa mahAvIra prabhu ane siMhaaNagAra vacceno saMvAda (bhagavatIsUtra zataka: 15) dhyAnathI vAMcajo, sAMbhaLajo to khyAla Avaze ke kevI karuNA che. bhagavAna sukha paNa na Ape ane duHkha paNa na Ape e kAraNe eka to kahe che. phakara che dara : 'judA kakaDA kaDaka kAkA amua : yes;"aa 5 zAkhA 06 0 yazojIvana pravacanamALA. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta jo satya hoya to emanI pUjA, sevA, jApa, dhyAna nirarthaka banI jaze! A saMdarbhamAM pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAje sAva sAdI gujarAtImAM subodha rIte A gUDha tAttvika padArtha ApaNI sAme spaSTa rajU karI dIdho che. paMdaramA zrI dharmanAtha bhagavAnanA stavanamAM A carcAno niSkarSa, ukela temaNe Apyo che, ane "nAmUrta niravyane briSyiti' e mudrAlekha to upAdhyAyajI mahArAjano che ja, tethI vizva nivira uparanI zrI haribhadrasUrijI mahArAjanI vRttimAM tisthara che pasIyaMta ane siddhaddhi mama visaMta A be padanA vivaraNamAM teoe je mitAkSaramAM A muddo dRSTAnta sAthe spaSTa karyo che te vAta ahIM rajU karI che. mULa sthAnanA akSaro A pramANe che: zItAdirteSu ca yathA dveSaM vahnirna yAti rAgaM vA / nA''hvayati vA tathApi ca tamAzritAH sveSTamaznuvate // tadvat tIrthakarAn ye tribhuvanabhAvaprabhAvakAn bhaktyA / samupAzritA janAste bhavazItamapAsya yAnti zivam // yadyapi te rAgAdirahitatvAt na prasIdanti tathApi nAnudidezyA' cintyacintAmaNikalpAnanta:karaNazuddhyA abhISTakartRNAM tat pUrvikavAbhilaSitaphalAvAptirbhavatIti pathArtha: (Avazyakaniyukti gA 1091 hAribhadrIya vRtti.) A bhAvane manamAM rAkhIne teoe A dharmanAtha bhagavAnanA stavanamAM "sevakanA tima duHkha gumAve prabhuguNa prema svabhAve." A paMktinI pahelAM A bhAvane puSTa karavA zreNibaddha upamAo ApI cheH acetana suramaNi jema phaLe che, caMdana zItaLatA upajAve che, agni zItaLatAne dUra kare che, candranuM teja vadhatuM jAya che tema tema samudramAM bharatI AvatI jAya che, A badhuM jema kare ka che. heko. jo ke A mArga che ke jo ja kisa ko cAra thI e ja ke jo sArI rIte 5% ja A wit/wii, s ' ' , , , che , , , ke cha: izAnugrahasaMgatinuM darzana * 70 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAbhAvika che te dravyonA svabhAve kAraNe bane che, basa te rIte prabhunA guNano svabhAva ja evo che ke temanA sAMnidhyanA prabhAve sevakanAM duHkho dUra thAya che. eka aitihAsika kAvyaprasaMgathI A vAta vadhu spaSTa thaze. kavikulaziromaNi kAlidAse raghuvaMza nAmanuM mahAkAvya racyuM che temAM zarUAtamAM maryAdApuruSottama zrI rAmanA pUrvajonuM varNana Ave che. temAM pahelA-bIjA sargamAM rAjA dilIpanI vAta che. te vanamAMthI pasAra thatA hatA tyAranuM varNana che : zazAma vRSTyApi vinA davAgnirAsId vizeSA phalapuSpavRddhiH / UnaM na sattveSvadhiko babAdhe tasmin vanaM goptari gAhamAne / raghuvaMza, sarga-2) je vanamAMthI rAjA pasAra thAya te vanamAM vRkSathI vRkSa ghasAvAne kAraNe je dAvAnala pragaTyo hoya te varasAda vinA zamI gayo, je phUla ane phaLanA choDa ke vRkSa hatAM temAM roja Ave tenA karatAM vadhAre phaLa-phUla AvyAM eTaluM ja nahi nirbaLa pazune sabaLa pazu herAna na kare tevuM vAtAvaraNa banI gayuM. eka prajAvatsala rAjAnA hRdayamAM rahelI potAnI prajA pratyenI karuNAnA prabhAve sacarAcara sRSTi upara jo AvI asara thatI hoya to traNa jagatanA jIvamAtra pratyenI karuNAthI temanA svabhAvathI ja sevakanAM duHkha dUra thAya te vAta Agama=zAstrasaMmata tathA A rIte tarkasaMgata paNa che. A vAtathI prabhu vItarAgI che, mokSamAM gayA che tene bhajavAthI te rAjI na thAya, temanI niMdA karavAthI te nArAja na thAya, evI vAto sAva vajUda vinAnI lAge che. A saMdarbhamAM upAdhyAyajI mahArAjanuM eka vacana che. vyaktyA zivapadastho'sau zaktyA jayati sarvataH / / AnAthI e viSaya vicArI zakAya che paNa vistAranA bhaye did.%. kALakA roDa , jI . vI. iha ! 1,684 2, , who is an indi.we 'vid Apii ja goTa. kriyA che. che , '';&N; WIDTHkowi? o8 * yazojIvana pravacanamALA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATalo izAro basa thaze. prabhuno guNa je jIvo pratyeno prema-vAtsalya tenA prabhu bhaMDAra che. AvI vAta A dharmanAtha bhagavAnanA stavanamAM karI che. pAMca kaDInA sAva nAnA stavanamAM AvI gaMbhIra vAta temaNe gUMthI dIdhI che. sArA kSayopazamavALAe to saMkalpa karavo joIe ke "huM A stavana-covIzI jarUra kaMThastha karIza." jyAre jyAre bolo tyAre tyAre roja roja navA bhAvonI sparzanA thAya. Avo akhUTa bhaktirasa temAM bharelo che. bhaktinI jema tattvanI dRSTie temanAM 125, 150 ane 350 gAthAnAM stavano, dravyaguNaparyAyano rAsa, kathAnI dRSTie jaMbUsvAmIno rAsa ane kautukanI dRSTie samudra-vahANa saMvAda A badhI kRtio noMdhapAtra che. koIpaNa vivecaka temanA samagra sAhityamAMthI temanI A racanA nabaLI che tevuM zodhI zake tema nathI. guru mahArAjanI kRpA ane mA zAradAnuM maLeluM varadAna tenuM A phaLa che. prAraMbhamAM muni, pachI vidvAna, pachI kavi ane te pachI RSi Ama uttarottara pUrNa adhyAtmamAM paryavasAna pAmatI teonI vidyAyAtrA e ApaNA mATenuM AtmapreraNAnuM akhUTa bhAtuM che. stavana covIzInI jema 125 gAthAnA stavananI chellI DhALa acUka kaMThastha karavA jevI che. potAnA Atmika vikAsa mATenI sAmagrI zodhanAra sAdhakane mATe teoe racelI ogaNatrIsa kaDInI amRtavela e sAce ja AtmasvasthatA rUpa amRtanA phaLane ApanAra amaravelaDI ja che. prabhunA dharmanA ArAdhanAnA prabhAve je aMtaraMga nirupAdhika AnaMdanI prApti karavAnI che te yAtrAno nakazo ja teoe ahIM Apyo che. zarUAtamAM cAra zaraNA, duSkRta gaha ane sukRtanI anumodanAne 22 kaDI sudhI vistArIne kahIne A vyavahAranayathI dharmamAM sthira thayA bAda zuddha nayathI AtmAne bhAvita karavo joIe, e kevI rIte karI zakAya? e mahattvanI vAta 24, 25, 26 ane 27, PS e ke karI, cha: izAnugrahasaMgatinuM darzana : 09 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema cAra kaDImAM je rIte ahIM varNavI che te ApaNane khUba ja upakAraka banI rahe tema che. deha mana vacana pudgala thakI, karmathI bhinna tuja rU5 re, akSaya akalaMka che jIvanuM, jJAna AnaMda sarUpa re... cetana....24 karmathI kalpanA Upaje pavanathI jema jaladhi-vela re, rUpa pragaTe sahaja ApaNuM, dekhatAM daSTi sthira mela re.... cetana...25 dhAratAM dharmanI dhAraNA, mAratAM moha vaDacora re, jJAnarucivela vistAratAM, vAratAM karmanuM jora re.... cetana...26 rAga viSa doSa utAratAM, jAratAM dveSa rasa zeSa re, pUrva muni vacana saMbhAratAM, vAratAM karma niHzeSa re.. cetana.27 A rIte vyavahAra ane nizcaya nayanuM saMtulana bIjA gujarAtI graMthomAM maLavuM muzkela che. vyavahAra nayanA kahI zakAya tevA alaga graMtho ane nizcaya (zuddha) nayanA kahI zakAya tevA graMtho alaga alaga maLe paNa eka graMthamAM banneno Avo taTastha, samatola samanvaya bhAgye ja jovA maLe che. vyavahAranirapekSa nizcaya ane nizcayanirapekSa vyavahAra ema be bhAgamAM vaheMcAyelA pakSo Aje jovA maLe che tyAre bannene samasthAne prarUpatI "nizcayadRSTi hRdaye dharIjI, pALe je vyavahAra, puNyavaMta te pAmazejI, bhavasamudrano pAra." temanI A eka kaDI anubhavanA nicoDarUpa che. tethI ja te amara kaDI banI gaI che. vyavahAra naya ane nizcaya nayane joDanArI paNa A ja kaDI che....AmAM bannene yathAsthAne prayojavAnI rIta batAvavAmAM AvI che. syAdvAda pariNamyo hoya to ja Avo niSkarSa sUjhe. A ja saMdarbhamAM teoe nizcayanirapekSa vyavahAramAM lIna banelA mATe zrI siddhasena divAkarajInA vacananA AdhAre je cImakI ApI che te yAda rAkhavA jevI che: video, . to A che. loko jo mAtAjI ne ja ka kAkA ne chokarI karI ke.jIjI : jaya jaja sAro che ? A BAD,A, 80 0 cazojIvana pravacanamALA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jima jima bahuzruta bahujanasaMmata bahu ziSya parivariyo tima tima jinazAsanano vayarI jo navi nizcaya dhariyo." (35ggAthA, stavana DhALa-1, kaDI-1) ahIM bahuzruta, bahujanasaMmata ane bahuziSyathI parivarelI vyakti A badhAM bhAvo to audayikabhAvo che ane te para bhAva che mane to kSayopazamabhAva ja upakAraka che te svabhAva che AvI samajaNa jo na hoya to te jina zAsanano vairI bane che. evo artha thAya che. Ama vyavahAra naya ane nizcaya naya, jJAna naya ane kriyA naya, AgamavAda ane hetuvAda, utsarga ane apavAda, dravya ane bhAva, AvA AvA padArthomAM teonuM nirmAnta darzana che ane tenuM asaMdigdha pratipAdana che. ane tene yathAsthAne prayojavAnuM kauzala paNa teomAM dekhAya che. A rIte teoe bahu moTo upakAra karyo che. A kALamAM AvA spaSTa mArgadarzaka maLavA durlabha che. zAstronuM maMthana karIne teoe gaMbhIra bhAvo saraLa gujarAtI bhASAmAM rajU karyA che. graMthakAranA manamAM jo abhilApya padArtha sphaTika jevo spaSTa hoya to ja tenI AvI anAkula abhivyakti thaI zake. bAkI bIjA graMthomAMthI vAto laIne bIjo graMtha banAvavo te kAMI agharuM nathI. zrIpALarAsanA aMte pote ja gAI UThe cheH pUrava likhita likhe sahukoI laI kAgaLa ne kAMTho, bhAva apUrava kahe te paMDita bahu bole te bAMTho." zrIpALarAsanI A chellI DhALa to temanA kavitvanI kasoTIrUpa che. dareka kaDInA aMtano akSara "Tha" Ave. Ama to kavio 'Ta' vargane te kaThora hovAnA kAraNe potAnI racanAmAMthI dezavaTo ja detA hoya che. kamalakomala kAMta padAvalIne ja pasaMda karatA hoya che. paNa ahIM to teonA varadAnaprApta kavitvanA sparze ThoThano "Tha" paNa che : izAnugrahasaMgatinuM darzana : 81 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zANo banI zobhArUpa banelo dIse che. e DhALanI chellI kaDImAM ApelA temanA jIvananA aMtima saMdezAne jhIlIne Aje ahIM aTakIzuM. saMdezo A pramANe che: teo potAnA jIvanamAM nirdabha hatA ane daMbhane dharmanA kSetramAM jIvaleNa zatru mAnatA hatA. e bhAva emaNe adhyAtmasAra vagere graMthomAM mukta kalame supere prakaTa karyo ja che. ahIM e bhAva eka dRSTAMta sAthe kahe che. sAvadhAna thaIne sAMbhaLo. thoDe paNa daMbhe duHkha pAmyA, pITha ane mahApITho anubhavavaMta te daMbha na dhAre, daMbha dhare te dhITho. muja sAhiba jagano tUTho. Ano artha to tame samajI gayA hazo. pITha-mahApIThanI vAta to jANItI che ja. have pachI teonA saMskRta graMthonI, teonA upadezanI asara zrAvaka saMghamAM kevI thaI che, temanA samakAlIna vidvAna munivaro sAthenA teonA saMbaMdho kevA hatA vagere vagere adhikAra AgaLa joIzuM. 82 * yazojIvana pravacanamALA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............ ... potAnI IDArelI manubhUta DIno nazo, mA avalambyecchAyoga, pUrNAcArAsahiSNavazca vayam / bhaktyA paramamunInAM, tadIyapadavImanusarAmaH // 29 // siddhAntatadaGgAnA, zAstrANAmastu paricayaH zaktyA / paramAlambanabhUto, darzanapakSo'yamasmAkam // 31 // vidhikathanaM vidhirAgo vidhimArgasthApanaM vidhIcchUnAM / avidhiniSedhazceti, pravacanabhakti: prasiddhA naH // 32 // adhyAtmabhAvanojjvalacetovRttyocitaM hi naH kRtyam / pUrNakriyAbhilASazceti dvayamAtmazuddhikaram // 33 // dvayamiha zubhAnubandhaH, zakyArambhazca zuddhapakSazca / ahito viparyaya: punarityanubhavasaGgataH panthAH / / 34 // (yazovANI) - adhyAtmasAre, AtmAnubhavAdhikAre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * 83 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ irachAyogane avalaMbIne ame saMyama pALIe chIe. zramaNajIvananAM pUrNa AcAra pALavA mATe asamartha chIe. pUrNaAcAra pALanArA paramazramaNonI bhUmikAne bhaktipUrvaka anusarIe chIe. zrI Agama granyo ane tenI upanIpaja rUpa zrI haribhadrasUrIzvarAdiracita granthono yathAzakti paricaya karatA rahevuM e amAro zraddhAno pakSa che. sAcI vidhinuM kathana karavuM, sAcI vidhino rAga keLavavo. vidhi mArge AvavA icchatAM hoya tene vidhinA mArge rathApavAM ane jyAM avidhi thatI hoya tyAM teno niSedha karavo - A rIte ame amArI zrI zAsana pratyenI bhakti prakaTa karIe chIe. adhyAtmabhAvanAthI ujvaLa cittavRttine anurUpa amArI kAryavAhI che ane pUrNa kriyA mATenI amArI abhilASA che. Ama A banne AtmAnI zuddhi karanAra che. zakya hoya teno prAraMbha karavo ane zuddha che teno pakSa karavo. A zubhAnubaMdhanuM kAraNa che. AthI viparIta te ahita karanAra che. Avo anubhava-saMgata mArga amane lAge che. 4 jajo 4 4 : I ka phADa : e che . :::::::: ra :::::: : ka kA % che phakara kArDa ka ke ko ja ka : je ka ka . ke. . va 8 ke dho. 1 - ; kaDakaDA vedAM , to zuM che A to che ke kema ? : . kahe che : : , :::: 48 kaba : che 84 yazojIvana pravacanamALA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa ane parokSa upakAravarSA tebhyonamastadIyAn 0 ApaNA ananta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA sthApelA vartamAna zrI saMgha upara je upAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAjano apAra upakAra che te pUjya puruSe gujarAtI bhASAmAM stavana covIsIo, maunaekAdazInA DhALiyAM, pratikramaNahetu garbha sajjhAya, amRtavelI ane 125, 150 ane 350 gAthAnA tAttvika padArthanA bhaMDAra jevAM stavano racIne ApaNane AtmakalyANa karanAra, zubha pariNatine prakaTAvanAra uttama padArthano anokho khajAno ja bheTa Apyo che. e badhI vAto TUMkANamAM ApaNe joI. have teozrI dvArA pratyakSa ane parokSa rIte zrI saMgha upara kevA kevA upakAra thayA che tenI vigata Aje jovI che. teonI hayAtImAM ja teoe upakAranI helI varasAvI che. vi.saM. 1733nI vAta che. teozrI AjanA amadAvAdamAM je vistAra mAdalapura tarIke oLakhAya che te, te vakhate iMdalapura tarIke jANItuM paruM hatuM, tyAM teo cAturmAsa virAjamAna hatA. tyAM sAta : pratyakSa ane parokSa upakAravarSA pravacana sAta 85 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 eka meghajI mUlajI dozI karIne sthAnakanI paraMparAmAM mAnanArA zrAvaka hatA. upAdhyAyajI mahArAjanA saMparkamAM AvyA ane upAdhyAyajI mahArAje zAstrapAThathI pratimAnuM sthApana karyuM. meghajIe paNa saraLatAthI A pratimApUjaka pakSano svIkAra karyo. A vAtano ullekha A nimittane pAmI racAyelA doDhaso gAthAnA stavanane aMte pote karyo che ane thoDI vigatathI A vAta e stavana uparanA bAlAvabodhamAM paMDita zrI padmavijyajI mahArAje karI che. banne pATha A pramANe che. "dosI mUlAsuta suvivekI dosI meghA hete jI e tavana meM kIdhuM suMdara siddhAMta akSara saMkete jI' DhALa kaLazanIH kaDI. pa. bAlAvabodha : dosI mUlAno putra ghaNo vivekI je dosI megho tene mATe karyuM e suMdara tavana. eTale meghajI dosI TUMDhiA hatA tene upAdhyAyajIe pratibodhyA ne zuddha zraddhA karAvI, siddhAMtane akSara saMkete. A stavanamAM pratimAsthApana mATe siddhAMtanA aneka pATho ApyA che paNa A badhuM gujarAtImAM che, jyAre temaNe A badhI ja vAtone AgamapramANa ane anumAnapramANathI satya sAbita karI ApanA2 pratimAzata" nAmano grantha racyo che je aneka tArkika padArthano khajAno che. nayanyAyanA talAvagAhI adhyayananA paripAkarUpe AgamaprarUpita bhAvone tarkathI kevI rIte siddha karI zakAya tenuM adbhuta udAharaNa A pratimAzata prantha che. tenA dvArA anekAneka buddhimAno upara upakAra thayo che. temanI sUkSma, tIkSNa ane vimala medhAnA camakArA pAne pAne jovA maLe che. chellAM varSomAM khUba paMkAyelA paMDita sukhalAlajInuM nAma to tame badhAe jarUra sAMbhaLyuM haze. mULa teonuM vatana saurASTra jhAlAvADamAM surendranagara pAsenA mULI gAmanI najIkanuM nAnuM lImalI * yazojIvana pravacanamALA mora (una * * Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma. nAnI uMmare zItaLAnA vyAdhimAM AMkhonuM teja gumAveluM. sthAnakavAsI jaina kuTuMbanA saMskAro temane janmathI maLelA. teonA gharanI pAse ja sthAnakano upAzraya, lImalI gAma vihAranuM gAma, jatAMAvatAM sAdhu-sAdhvI tyAM sthiratA kare. e sAdhu-sAdhvIjInA mukhethI temaNe puSkaLa gujarAtI sajjhAyo, thokaDA vagere kaMThastha kareluM. pachI teo saMskRta bhASAnA abhyAsa mATe kAzI-banArasa gayA ane tyAM kAzIvALA zrI dharmasUrijI mahArAja jeo amArA parama guru mahArAja zrI nemisUrIzvarajI mahArAjanA gurubhAI thAya temanA upadezathI kAzImAM upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA nAmathI saMskRta pAThazALA sthApelI, te pAThazALAmAM paM. sukhalAlajI bhaNavA rahelA. tIkSNa prajJA ane pracaMDa puruSArthanA yoge teo vyAkaraNa, kAvya ane nyAyanA TocanA grantho bhaNyA, vidvAna banyA. ApaNI mULa vAta have Ave che. teoe potAnI AtmakathA "mAruM jIvana-vRtta" e nAme lakhI che. temAM teonA citta upara A pratimAza ekamAtra zloke, te zlokanA mananIya arthe teonI kuLaprApta varSojUnI mAnyatAne dharamULathI kevI badalI kADhI tenuM dhyAna temaNe alaga alaga be pustakamAM ApyuM che. ApaNe temanA ja zabdomAM joIzuM te pahelAM teo A tarapha kevI rIte vaLyA te vAta joIeH "eka vAra kyAreka maMdiramAM navapadanI pUjA bhaNAvavAnI zarUAtamAM to huM paNa dekhAdekhIthI - gatAnugatikatAne anusarIne tyAM beThelo, paNa e bhaNAvAtI pUjAnAM arthaciMtana ane temAM thayela cittanimajjanane pariNAme mArA mana u52 eka navo camakAro thayo ane mAruM kaThina hRdaya paNa bhaktijanya azrupravAhane khALI na zakyuM. A vakhate mane upAsya sthUla AlaMbananI amuka bhUmikAmAM sArthakatA anubhavasiddha thaI. thoDAMghaNAM zAstro to sAMbhaLyAM ane vAMcyAM ja, paNa acAnaka banelI bIjI eka ghaTanAe sAta : pratyakSa ane parokSa upakAravarSA 87 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya zrI yazovijayajInA pratimA-zataka' nAmanA granthane avalokavA mane preryo. enA zAstrIya sacoTa purAvAone bAjue mUkuM toya temAMnI eka prabaLa yuktie mUrtimAnyatA viruddhanA mArA janmasiddha puSTa saMskArano bhAMgI bhukko karI nAkhyo, paNa mArI saMskAraparivartana prakriyA hajI cAlu ja hatI." (darzana ane ciMtana bhAga-2 pR.276) thoDA vistArathI A ja vAta pote AtmakathAnA pR.88-89 upara A pramANe lakhe cheH "jo ke, chevaTe vrajalAlajInI sAthe varADamAM to na gayo, paNa te vakhate vAMcavA pAmela sAhityamAMthI eka ja padya rahyAsahya mUrtinI mAnyatA viruddhanA suSupta saMskArone jaDamULathI ukhADI pheMkI dIdhA. e padya bIjA koInuM nahi paNa samarthatama tArkika yazovijayajInuM che. temaNe pratimAzataka' nAmano mUrtisamarthaka zAstrIya grantha racyo che, tenA mULa ane TIkAmAM temaNe ugrapaNe sAcI rIte mUrtivirodhano parihAra karI mUrtipUjAnuM Agamika temaja tArkika paddhatie samarthana karyuM che. je paLe mArA upara vIjaLIka asara karI temAM mAtra tarkano Azraya levAmAM Avyo che. temaNe ema kahyuM che ke, upAsya iSTadevanuM smaraNa to mUrtivirodhIne paNa mAnya che. have jo nAma tenuM smaraNa karavAmAM sahAyaka thatuM hoya to mUrti paNa tenuM smaraNa karavAmAM sahAyaka thAya che ja. vaLI jaina paraMparA pramANe nAma ane mUrti banne paugalika hoI jaDa ja che. evI sthitimAM smaraNanA sAdhana tarIke eka mAtra nAmane japa khAtara mAnavuM ane bIjA sAdhana - mUrtine na mAnavuM e kyAMno nyAya? jo mAnavuM ja hoya to smaraNamAM upayogI thatA nAma ane mUrti bannene samAnabhAve mAnavAM joIe, nahi to bane karI che. A rIte - ke te je karI 8 * yazojIvana pravacanamALA. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDavAM joIe. jyAre virodhI pakSa to mAtra nAmane svIkAre che ane mUrtine nahi, A pakSapAta gaNAya. upAdhyAyajInA e tarke mane vicAra karato karI mUkyo. pachIthI enA prakAzamAM zAstrIya pATho vAMcavA lAgyo ane banne pakSonI dalIlone toLavA lAgyo, tyAre bhrama sAva bhAMgyo, saMskAraparivartanano A prasaMga mULe tarkamUlaka hato. paNa bIjo eka prasaMga kAzImAM ja prApta thayo je Urmi ane bhAvanAmUlaka hato. pUjA bhaNAvAtI te vakhate thayela bhAvasabhara anubhavanI vAta A prasaMgamAM che. tarka ane bhAva bannenA yugale mUrtimAnyatA viSenuM saMskAracakra badalI to nAkhyuM paNa enA upara opa to caDAvyo AgaLa upara karela zAstranA vizeSa parizIlane, itihAsanA ciMtane ane samAjanA nirIkSaNe. atyAre mUrti viSenuM mAruM ciMtana mAtra jaina paraMparA pUratuM rahyuM nathI." ("mAruM jIvana-vRtta' pR. 88-89) je zlokanA vAcanathI temanI zraddhAnuM parivartana thayuM te zloka A pramANe che : kiM nAmasmaraNena na pratimayA, kiM vA bhidA kAnayoH saMbaMdha: pratiyoginA na sadRzo, bhAvena kiMvA dvayoH? / tadvandyaM dvayameva vA jaDamate! tyAjyaM dvayaM vA tvayA syAttarkAdata eva lumpakamukhe datto maSIkUrcakaH // 4 // nAmasmaraNathI zuM prayojana che?) athavA pratimAthI zuM nathI? (arthAta nAmathI je prayojano sare che te badhAM ja pratimAthI paNa sare che.) nAma ane pratimA vacce zo bheda che? (arthAta banne vacce khAsa bheda nathI) pratiyogI = bIjA nikSepAono nirUpaka bhAva, A bhAva sAthe nAma ane pratimAno saMbaMdha zuM sarakho nathI? (arthAta sarakho ja che.) tethI he jaDa! tArA mATe kAM to nAma ane pratimA A banne vaMdana yogya che, ane kAM to nAma ane pratimA - A banne tane tyAjya che. tethI nAma-nikSepAne sAta : pratyakSa ane parokSa upakAravarSA 0 89 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GO vaMdanIya tarIke svIkAravo ane pratimArUpa sthApanA nikSepAno tyAga karavo ucita nathI.) A pratibiMba nAmanA tarkanI sahAyathI pratimAlopakanA mukha para meSano paTTo copaDI zakAya che, arthAt pratimAlopakone mauna karI zakAya che. (4)" 'pratimAzataka' pR. 39-40 A vAta asAdhAraNa gaNAya. kAraNa ke paMDita sukhalAlanI gaNatrI mAtra tarkavAdI paMDitamAM thAya che. teonI buddhi je padArthano svIkAra kare te padArthano teo svIkAra kare. zraddhAthI ke AgamapramANathI kazuM ja na mAnI le. teone paNa A tarka aMdarathI halAvI gayo. AcAraparivartana te suzakya che, vicAraparivartana te duHzakya che. AvAM kAma teonA grantha dvArA thayAM che. jJAnIo pratyakSa ane parokSa rIte keTalA badhA upakAra karatA hoya che! teozrInI upakArakatAno bIjo eka mahattvano prasaMga paNa jANavA jevo che. vartamAna samayamAM tapAgacchamAM je sAdhusamudAya che temAM moTA bhAganA sAdhuo saMvegI zAkhAmAM samAI jAya che. saMvegImAM moTI be zAkhAH vijaya zAkhA ane sAgara zAkhA. vijaya zAkhAmAM moTA phAMTA beH eka paMjAbI sAdhuonI paraMparAmAM AvyA te ane bIjA atyAre je DelAvALAno samudAya kahevAya che te. have je paMjAbI sAdhuono samudAya che eTale ke pUjyapAd zrI vRddhicandrajI mahArAja ke jeonA A bhAvanagarazrI saMgha upa2 agaNita upakAra che te zrI vRddhicandrajI mahArAja, zrI mUlacandrajI mahArAja, zrI AtmArAmajI mahArAja, A traNano samudAya mukhya che. A traNenA gurunA guru eTale pUjyapAda buTerAyajI mahArAja. A pUjya buTerAyajI mahArAja tamArA A bhAvanagaramAM padhAryA hatA. padhAryA hatA eTaluM ja nahIM paNa ahIMnA jJAnabhaMDAranA grantho teoe joyA. joyA eTaluM ja nahIM paNa te vakhate ahIM je zAstrIjI hatA temanI pAse teoe emAMthI keTalAka granthono yazojIvana pravacanamALA Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAsa karyo. ApaNA sabhAgye temaNe abhyAsa mATe je grantho pasaMda karyA te upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA racelA pasaMda karyA. tamane Azcarya thaze ke A granthonA parizIlanathI ja teonI je mUMjhavaNa hatI, dvidhA hatI, manamAM gUMca hatI teno sukhada ukela Avyo. e Akhoya vRttAMta teozrIe AtmakathAmAM lakhyo che, te teonA ja zabdomAM joIe. joke ema karavA jatAM vyAkhyAna lAMbu thaze. paNa tame A jemAM chapAyuM che te pustaka jovA kyAM jazo? tethI lAMbuM to lAMbuM paNa ahIM sAMbhaLo. jo ke teonI bhASA paMjAbI mizrita hindI che tethI samajavI thoDI agharI che, paNa maulika che tethI temAM mIThAza che. "......zrI siddhAcalajIkI yAtrA jAya karI pIche bhAvanagarameM caumAsA jAya kiyA / uhAMke bhAIyAne hamAreko sUtrokA bhaMDAra dikhAyA, ketaleka grantha hamAreko dIyA. jauNase hamAre ko cAhIde the sI hamAreko de dIne, ThIka tapagacchameM zrI jasavijayajI hoya hai. isa kAla mujaba ghaNe zAstroMke jANakAra hoya dIse che. loka kahe cha tisa ne sau grantha racyA che. maine to pAMca dasa grantha dekhe che. piNa tinene ghaNA jIvAko upakArakArI grantha baNAye che. jinazAsanakI khojaNA ghaNI karI che. ApaNI zaktike aNusAra cola para cola ghaNI karI sambhava hotI hai, ghaNe upakArI puruSa dIsai / isa duSama kAlameM ehavA puruSa bI milaNA durlabha che. eha puruSa bahulatA upakArI dIse che, parantu kAla dUSama che tathA upAdhyAyajI naya nikSepeke jANakAra the so te puruSa naya binA bole nahi mereko aisI pratIta che. tathA koIka ghaNe kAlakA gADarI pravAha paDa gayA che. / zrI upAdhyAyajIne upayoga na dIyA hove to koIka aisA dravyaliMgIyAne juThA kadAgraha bacAyA che te likhyA jANa hove to kucha AzcaryaM nahIM. caudapUrvakA pAThI vacana lAi jAve to bIjAno kahayo kIso te pATha lIkhIe che // AdhArapannatidharaM / diTTivAyamahijjagaM / / vAyA vikkhaliyaM naccA / na taM uvahase muNI / / dasavaikAlaka adhyayana 8 gAthA-50 T RAPARAMETERIOR SRO Clomidigest RAM sAta : pratyakSa ane parokSa upakAravarSA 0 91 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAraMga bhagavatI cauda pUrvakA pAThI vacana khalAya jAve to sAdhu tisakI hAsI na kare hIle nahIM, kisa vAste nahIM hIle? hama chamasta che, upayoga diyA vinA bhASA nikala gaI hai tima upAdhyAyajI mahArAja isa kAlameM bhArI paMDita hove cha / zrI upAdhyAyajI mahArAjane to 363 pAkhaMDikA tathA jainI nAma dharAve che. nAma mAtra saMgha kahAve che tehanA piNa upAdhyAyajIne to ghaNA svamata paramatakA niraNA kiyA hai te puruSa AtmagaveSI disA hai tathA koI kahe haiM upAdhyAyIko tapegacchakA moha dIse hai aura gachAnAla dveSa dIse hai eha bAta mile nahIM. te puruSa aise mata kadAgrahI nathI dIsata. te puruSa bhale pakhako niMdaNevAle dIsate nahIM tathA bhuMDe pakhako sarAhaNevAle piNa sambhava nathI hote te puruSa guNagrAhI dIse hai| zrI upAdhyAyajI mahArAja juThA kadAgraha karaNevAle dIsate nathI / " (bhAza: mu23va. ane. mArza 2002' pR. 25-26) "...mereko to upAdhyAyajI parama upakArI puruSa dIse haiM. parantu mereko pratakSa jJAna nathI / upAdhyAyajIke graMthokI racanA dekhake mereko parama upakArI uttama puruSa dIse haiM. tattva to kevalajJAnI jANe / mereko mahArAjajI isa bhavameM mile nathI / parabhavakA sabandha to jJAnI milase taba pucharA~. zrI upAdhyAyajIne sau grantha baNAyA hai isI lokAko pAsoM maine suNA hai. tinA granthA vico maine adhyAtamasAra 1. dravyaguNaprajAyakA rAsa 2. jJAnasAra 3. devatattvanirNaya gurutatvanirNaya dharmatattvanirNaya 4. sADAtinase gAthAkA tavana 5. deDhase gAthAkA tavana 6. savAsI gAthAkA tavana 7. cauvIsI 8. vIsI 9. samAdhitantra 10. aDhArapApasthAnakI sajhAya ityAdika graMtha baNAya hai tinA bico maine to pAzo dasa grantha haranArAyaNa paMDita pAso vAMce che. vAMca kara maine tathA haranArAyaNane vicArayA / ...." / (mArgadarzaka gurudeva ane Adarza gacchAdhirAja' pR. 28-29) "....merI saradhA to jasovijayajIke sAtha ghaNI mileha. jisa upAdhyAyajI nAma mAtra tapegacchakA kahIlAtA thA tima mereko bI nAma mAtra tapagacchakA kahI lAyA joie. maine upAdhyAyajIke aNurAga karake Sha 1 0 yazojIvana pravacanamALA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka nAma mAtra zrI upAdhyAyajIkI samAcArIke pakhI dekhake loka vyavahAramAtra samAcArI aMgIkAra karI / " ('mArgadarzaka gurudeva ane Adarza gacchAdhirAja pR. 32) A rIte tame joI zakyA ke teonA zabdoe pUjyazrI buTerAyajI mahArAjanA citta upara kevI jAduI asara karI, mana zAMta banyuM. ApaNA eka pUjya puruSe potAnA guru tarIke upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjane svIkAryA. eTale e rIte to ApaNA badhAMnAM paNa sIdhI rIte ja upAdhyAyajI mahArAja guru banyA kahevAya. A ghaTanA daMtakathA nathI, dastAveja che. teonA sattAkALamAM jema teo iMdalapuranA dozI meghajIne kumArgamAMthI sanmArgamAM lAvyA te ja pramANe jesalameranA zrAvako sAthe paNa jJAnagoSThInA mAdhyamathI temano ghaniSTha paricaya raheto te vAta teo uparanA patrathI jANI zakAya che. te ja rIte suratanA rUpacaMda maMgalacaMda jhaverI tathA mANekazA vagerene agiyAra aMga temaNe saMbhaLAvyA teno paNa teoe ullekha karyo che. e ja pramANe samyakta SasthAna caupaInA bAlAvabodhanA aMte paNa tArAcaMda hemacaMda zrAvakane saMbhAya che. e ja pramANe jJAnasAranA bAlAvabodhane aMte paNa zrAvakane saMbhAryA che. AnI sarakhAmaNImAM temanA ziSya-samudAyamAMthI mAtra teoe eka ja munizrI hemavijayajInA nAmano ullekha samatAzatakanA aMte karyo che. upAdhyAyajI mahArAjanI sarjaka pratibhAnuM eka udAharaNa yAda Ave che. samyakatva SaTrasthAna caupaI e emanI racanA che. mUla kaDI ekaso covIsa che. e racanA pelA thaI pachI rAjanagaranA zrAvaka tArAcaMda hemacaMdanI prArthanAthI tenA para bAlAvabodha racavA mAMDyo. have AmAM evuM bane che ke mULa kaDIo lahIyA pAse lakhAvAya che rapha + : : : : : : - A che kAlaka pakaDa paNa e . 30% , , , . . :: kAma ka ratA sAta : pratyakSa ane parokSa upakAravarSA * 93 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 che ane eka pAnAmAM cAra/pAMca kaDI vacce vacce jagyA rAkhIne lakhAvAtI hoya che. ane e rIte mUla graMtha lakhelI pothI temanI pAse AvI ane e khAlI jagyAmAM bAlAvabodha lakhavAno zarU karyo. eka kaDIno bAlAvabodha e lahIyAe rAkhelI jagyAmAM na samAya tyAre pAnAnA hAMsiyAmAM teo lakhe che. lakhavAnI jhaDapa eTalI badhI che tene viSayanuM kAThinya naDatuM nathI. sAme paMkti Ave eTale khaLakhaLa vahetAM jharaNAMnI jema kalama cAlavA mAMDe kyAreka utAvaLamAM evuM paNa bane ke lakhatAM aradhepahoMcAya ane jevo khyAla Ave ke Ano artha to judo ja thAya che ke turta pote navIna rIte enI artha saMgati sAdhe che. u.dA. ekaso cAramI copAImAM lahIyAe lakhyuM che tyAM avyabhicArI joyuM ane te pramANe artha karyo pachI jhabakAro thayo ane thavA karIne zuddha pATha ri mitti pATha mujaba saMgata artha Apyo. A sarjaka pratibhAno camatkAra che. A rIte teoe karelA zrI saMgha uparanA upakAro ane prAsaMgika rIte karelA nAma vagerenA ullekho joyA. te ja rIte upAdhyAyazrInA ullekho paNa anya samakAlInoe karyA che. te vigato ane bAkI rahelI temanA jIvananI vAto AgaLa upara joIzuM. yazojIvana pravacanamALA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. gUrjara sAhityasaMgraha bhAga-2, pR. 116 2. agyAra aMga svAdhyAya, kaLaza gAthA-6 3. zreyorAjivirAjirAjanagaraprakhyAtahemAGgabhU tArAcandrakRtArthanAparihatavyAsaGgaraGga:spRzAm / eSA lokagirA samarthitanayaprasthAnaSaTsthAnaka vyAkhyA saGaghamude yazogyavijayazrIvAcakAnAM kRti: // 1 // zreyorAji ka. maMgalIkanI zreNi, teNI karI virAji ka. zobhatuM te rAjanagaraahammadAbAdanagara tihAM prakhyAta ka. prasiddha je hemazreSThi, tehanA aMgabhU ka. putra je sA tArAcandra nAma teNai karI je arthanA prArthanA, tehathI pariharyo chai vyAsaMga jeNe ehavA raMgaspRka AnaMdadhArI ehavAnI eSA ka. e lokagirA ka. lokabhASAI samA je nayaprasthAna-nayamArga, teNe karI SaTsthAnakanI vyA(khyA) saMghanA harSanaI kAji ho, yazovijayajavAcajaka tehanI kRti ka. nirmiti // sArAMza: A bAlAvabodha rAjanagaranA hemacaMdanA suputra tArAcaMdane mATe racyo 4. "mUranItanavantiHAsakramoDhakkAra/vinodad: #7: | AtmabodhadhRtavibhrama: zrIyazovijayavAcakairayam // 20 // " -- AtmajJAnanI zobhAne dhAraNa karanAra evo A bAlAvabodha zrImad yazovijayajI upAdhyAye zrI sUrajI zrAvakanA suputra zAMtidAsanA cittane AnaMda pamADavA mATe prasanna citta karyo che. - jJAnasAra, upasaMhAra, zloka-20 5. kavi jazavijaya suziSya e, Apa ApakuM deta; sAmya-zataka uddhAra karI hemavijaya muni heta. 105. 6. joke temanA bIjA ziSyo-praziSyonAM nAma maLe che ane tene AdhAre temanI paraMparA A pramANe batAvI zakAya. upA. yazovijayajI guNavijayagaNi tattvavi.ga. mAnavi. lakSmIvi. hemavijayajI kesaravijayagaNi u.sumativi. premavi. vinItavijayagaNi uttamavi. devavijayagaNi A zrI tattvavijayajIgaNIe racelI eka covIsa jinastavanAvali maLe che. stavano tAttvika bhAvothI bharelAM che. , ' karI * sara * koI kAma 3. Eid kare chejo ja mAna che. A kAraNe to ''' ka ka , 'koI ra sa ke te ka iza i ' jo . za . sAtaH pratyakSa ane parokSa upakAravarSA : 95 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haka 3 * t & Y"S ; zake che che ja na hatI 'mAM ' ,jI: IT'S dara pANIno kADho , R 1 rAjaka : A rI ke, . dikara: ka jAto . jo kapa aa. 1pa che : . ! 02 * "ja" ,D ki. ke. dAdarInA che ja . (11 kI che ke ra ane A 6 0 cazojIvana pravacanamALA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazojIvana citrazreNI 1. gurujI paMDita zrI navijyajI mahArAja 2. pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pUjya paMDita zrI padmavijayajI mahArAja (bhAI) bALajasavaMta saubhAgyadevI mAtAne bhaktAmara stotra saMbhaLAve che. jozIjI bALajasavaMtanI dIkSAnuM muhUrta joI rahyA che. bALajasavaMtanI pATaNamAM dIkSA thaI rahI che. muni yazovijyajInAM ATha avadhAna sAMbhaLIne zAha dhanajI sUrA kAzImAM abhyAsa karAvavAnI vinaMtI kare che. 8. kAzI tarapha prayANa karatAM pahelAM zrI siMhasUri mahArAja zrI yazovijayajIne hitazikSA pharamAve che. kAzImAM praveza karatAM pahelAM gaMgA nadInA kAMThe zrI sarasvatIdevInI sAdhanA karI rahyA che. 10. kAzImAM traNa varSanA abhyAsa pachI AvelA vAdInI sAthe vAda karI rahyA che. 11. kAzIthI gujarAtamAM AvyA pachI sAta munivaro sAthe maLI 'zrI nayacakra' graMthanuM punarlekhana kare che. 12. upAdhyAyajI graMthasarjanamAM sAMja samaye lIna che tyAre pANI vAparavA ziSya prArthanA kare che. 13. yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjanI sAthe AbumAM milana thAya che. 14. vi.saM. 1718mAM zrI vijayaprabhasUrijI mahArAjanA hAthe upAdhyAya pada pradAna mahotsava. 15. rAMderano saMgha upAdhyAya zrI vinayavijayajI racita 'zrIpALa rAsane pUrNa karavA vinave che. citra-kaLAkAra zrI gokuLadAsa kApaDiyA (muMbaI) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.jainelibrary Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VER Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education chal vale Page wwwilaire Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain ducation international For Private & P Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Pre Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Frsona Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educatie fational Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unonal Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na 1 zrI naryAvajaya mahArAja rAlaya) zrItavAvaca zrIlAbhAyA pA.zrI yazovijayajI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 sational buldse Only www -library.org Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TW Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovANI.. thoDalo guNa paNa parataNo sAMbhaLI harSa mana ANa re." guNabahumAnino hi jIvA bahumAnadvAropajAtAvandhyapuNyaprabandhasAmarthyAniyamAdihA'mutra ca zaratzazAGkakaranikaragauraM guNagrAmaM avazyaM Apnuvanti, tadbahumAnAzayasya cintAratnApyadhikazaktiyuktatvAt / / guNa pratye bahumAnavALA jIvo bahumAna dvArA utpanna thayelA avazya saphaLa thAya tevA puNyanA sAmarthyathI A lokamAM ane paralokamAM zarapUrNimAnA zveta-kiraNo jevA ujvaLa guNone jarUra pAme che. te te guNo pratyeno bahumAna - rAga-bhAva to cintAmaNiratnathI paNa adhika manovAMchita pUrNa karavAnI zakti dharAve che. thoDo paNa jihAM guNa dekhIje tihAM atihiM gahagahIche re. I , , , , , , , , , , sA, tA. aa aa aa aa . . che kAraNa jIvI TITLE che. ' %! , RAjI jAya che. . A varSa karatA ja zI rI ke nA. cheA ja . ke tane A ja kAraNa che ke ke he with ka ' at ANIAN I d bAda ' para . dareka kI ja che. pharaka che ke jo jo ke raDI te kadI T. M . !& * GO Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GC yazojIvana pravacanamALA AbunA pahADomAM AnaMdaghanajI sAthe thayeluM milana Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T dI rAha e mA , Nivi 3 | * * kAma karanAra che * - nikAla karI . pravacana ATha * 1 thI 8 :. 9 * W ka na ka kA kAma mATe mArA para che ke , ' thI karI che, je 8 praka samakAlIno para prabhAva tebhyonamastadIyAn ApaNAM anaMta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA lokottara zAsanane zobhAvanArA upAdhyAyajI zrI yazovijayajImAM jema purogAmI AcAryazrI haribhadrasUri mahArAjanA sAhityanI asara dekhAya che tema teonI asara teonA samakAlIno upara jaNAya che. ane anugAmIomAM paNa jhilAI che. samakAlInomAM khAsa karIne u. vinayavijayajI, u. mAnavijayajI, paM. RddhivimaLajI ane zrIvRddhivijayajI gaNie to teono ullekha paNa potapotAnA graMthomAM karyo che. samakAlInomAM eka agatyanuM nAma yogirAjazrI AnaMdaghanajInuM che. AbunA pahADomAM AnaMdaghanajI sAthe thayeluM milana e upAdhyAyajI mahArAjanA jIvananI viziSTa ane noMdhapAtra ghaTanA gaNAya che. teno purAvo to khuda upAdhyAjIe AnaMdaghanajI aMge racelI aSTapadI che. temAM teonA keTalAMka ullekho dhyAna kheMce che. tenAthI jANI zakAya che ke teo maLyA che ane paraspara bhaLyA paNa che. ! Nisws' , , paNa , hae AI 81 % || A , , " , "| |/ che ke, ' , ! '11"""""" " " ''ThI , , , 01 1 2 che , . ' ' '' * T ' , D : , , . . . che A 'hA ' ja che !!! koI ka . . . . . . . . : - ATha : samakAlIno para prabhAva - 9 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 jasaviya kahe suno ho AnaMdaghana hamatuma mIle hajUra ehI Aja AnaMda bhayo mere tero mukha nIrakha nIrakha. AnaMdaghana ke saMga sujasahI mIle jaba taba AnaMda sama bharyo sujasa. upAdhyAyajI mahArAje eka sthaLe evuM noMdhyuM che ke AnaMdaghanajIe potAnA mATe pArasamaNinuM kAma karyuM che. potAne loDhAmAMthI kaMcana banAvanAra AnaMdaghanajI nimitta banyA. aMtaraMga bIjako to paDyA hatA paNa tene bahAra ANavA mATe AlaMbananI jarUra hatI te kAma AnaMdaghanajI dvArA thayuM. game teTalo zAstrAbhyAsa thAya paNa tenuM phaLa adhyAtmamAM AvavuM joIe; nahi to zAstrAbhyAsa kevaLa buddhino vyAyAma ja banI rahe. upAdhyAyajI mahArAja pote paNa A vAtathI sabhAna che ane temaNe eka sthaLe e bhAva pragaTa karyo che. patinaM zAsanatti: ane sAce ja teonA uttarakALamAM je je racanA thaI che temAM spaSTa rIte Atmika bhAvonA UrdhyArohaNano nakazo jovA maLe che. ane eka bAju racanAmAM pAkaTatA ane prauDhatAnAM darzana thAya che to bIjI bAju racanAnuM saMkhyApramANa paNa ghaNuM dekhAya che. eTale ke guNavattA ane iyattA baMnemAM teo saphaLa rahyA che. temanA samakAlInamAM eka nAma che upA. vinayavijayajI mahArAjanuM; joke teo purovartI kahI zakAya tevA che. vayamAM ane saMyamaparyAyamAM moTA che paNa upA. vinayavijayajI mahArAjanA guNAnurAga nAmanA guNane kA2Ne temane yazovijayajInA vikAsathI pramoda anubhavyo che. ane teonA dharmaparIkSA graMthanI racanAmAM puSkaLa sahAya karI che. zAstrapATho zodhI ApavAnuM kAma temaNe karyuM che. ane upAdhyAyajIe kRtajJatApUrvaka dharmaparIkSAnI prazastimAM temane saMbhAryA che. eTaluM ja nahi keTalIka racanAomAM jotAM evuM anumAna karavAnuM mana thAya che ke racAtI racanAo paNa arasaparasa yazojIvana pravacanamALA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovAnuM banatuM haze. jemake saMskRta bhASAmAM upAdhyAyajI mahArAje RSabhadeva bhagavAnanuM stavana banAvyuM che. jJAtine vacce guNavattA A paMktithI te zarU thAya che. AkhuM jIvana zRMkhalAyamaka nAmanA alaMkAramAM che. zRMkhalAyamaka eTale eka zlokanAM cAra caraNa hoya che. temAM pahelA caraNano je chello zabda hoya te bIjA caraNano pahelo zabda hoya, sAMkaLanA aMkoDAnI jema. ahIMyAM ja juvone sanuM zabda pahelA caraNamAM chelle Avyo to bIjA caraNano pahelo zabda paNa e ja Ave eTale saMvanantImattalodham ? evuM bIjuM caraNa che. Ama TheTha sudhI cAle che. A stavana ApaNe tyAM saMskRta bhaNelA gaNelA sAdhuomAM ka ThIka jANItuM che. have A ja rItanI dezImAM RSabhadeva bhagavAnanuM ja saMskRta zRMkhalAyamakamAM eka stavana upA. vinayavijayajI ma.nuM maLe che. "zrI mavatinunAnuM mAnavaratna- muvAra ?' AmAM konI racanA pahelI ane konI racanA pachInI te jANavAnuM koI sAdhana nathI. paNa paraspara preraka banyA haze tema lAge che. evI ja rIte eka stavana upA. vinayavijayajI mahArAjanuM "zAMti tere locana he aNIyAre e padathI zarU thatuM maLe che. e nAnA pada jevA stavanamAM je rIte prabhujInI AMkhanuM varNana che - kIkI - teno kALo bhAga - sapheda bhAga; AMkhanI caMcaLatA, mAdakatA vagere bhAvo kavitvathI opatA thoDA zabdomAM gUMthyA che. assala e ja rItanuM upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanuM abhinaMdana svAmI bhanuM eka stavana maLe che. prabhu tere nayanakI balIhArI." ane temAM paNa prabhujInA locananuM hRdayaMgama varNana maLe che. baMne kavino varNa viSaya eka hovA chatAM kyAMya punarukti nathI. zabdAntare paNa e ja bhAva hoya tevuM nathI A ja khUbI che. sarjakapratibhAnuM A ja lakSaNa che. vaLI baMnenI kavitvazailInA paNa A paricAyaka namUnA banI gayA che. A cAre che : ja che ... , he che ke jo ". che. jemAM modI ATha : samakAlIno para prabhAva 0 101 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavana A pravacananAM aMte ApyA che. u. vinayavijayajInI prasAdamadhura darAkha jevI mIThI bhASA ane upAdhyAyajInI tarkamaMDita arthagaMbhIra ToparA jevI paripakava madhura bhASA ApaNane maLe che. paraspara maitrI paNa suMdara hatI tenAM darzana zrIpALa rAsanI prazastimAM thAya che. A zrIpALarAsanI racanA pAchaLa nAnakaDI kathA che tenIto tamane khabara hazeja. vi.saM. 1737nI sAlanI vAta che. rAMderanA saMghe zrI vinayavijayajIne zrIpALano rAsa ramavA AgrahapUrvakanI prArthanA karI. zrI vinayavijayajI kaheH jo yazovijayajI adhUrA rAsane pUrNa karavAnuM vacana Ape to huM zarU karyuM. ane yazo vijayajIe svIkAryuM. racanA zarU thaI ane vinayavijayajInI AgAhI sAcI paDI 750 gAthA racAI ane taTa taTa tUTe tAMta gamA jAye khasI te dekhI sabhA saghaLI hasI" A kaDIthI vinayavijayajInI racanA adhUrI rahI tyAMthI yazovijayajI mahArAje rAsa pUrNa karyo. te vAtano ullekha teoe karyo che: sArdha sapta zata gAthA viracI te pahoMcyA devalokejI. tehanAM guNa gAve che gorI milI milI thoke thokejI. bhAga thAkato pUraNa kIdho tAsa vacana saMketejI vaLI samakita daSTi je nara tAsa taNe hita hetejI - vaLI tyAMja upAdhyAya vinayavijayajInuM zabdacitra paNa kevA ja : rahI che. eka je che . jo ke jI kA kA kA , pharI pharI sAru koI ne te ja rIte kare : ko jI che . eka sAthe 1 AME ja che ke te mAM paNa che e karI rahyA che. . ke A eka rasa kemais 1 & ke kare che. jo A kAma kare che , IT, dA e ja to A che 102 * yazojIvana pravacanamALa! Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara ane sacoTa thoDA zabdamAM dore che ! vidyA vinaya viveka vicakSaNa lakSaNalakSita dehAjI gItAratha sAratha sobhAgI saMgIta sakhara sanehAjI" temanA vyaktitvanAM viziSTa pAsAM thoDA ja lasarakAmAM ApaNI samakSa mUkI ApyAM, vaLI uttarArdhamAM "sanI varNasagAI paNa sahaja rIte ja vahI AvI che. bAkI to vi.saM. 1696mAM u. vinayavijayajIe kalpasUtra upara subodhikA nAmanI vRtti paNa racI lIdhI che. jyAre zrI yazovijayajIno vidyAbhyAsa cAlu hato ane e ja rIte vayamAM paNa aMtara haze ja paNa hRdayanA snehane to hRdaya sAthe ja saMbaMdha hoya che. ane te to vayathI para hoya che. pachI bIjA samakAlInomAM eka nAma che upAdhyAya mAnavijayajI mahArAja. teo UMcI kakSAnA prabhubhakta hatA. temaNe dharmasaMgraha nAme be bhAgamAM eka moTo jena paraMparAno AcAravicAra viSayaka AkaragraMtha racyo che. A graMtha racyA pachI temAM koI bAbata truTi rahI gaI hoya, zAstra-paraMparAthI viparIta AvI gayuM hoya to tenA parimArjana mATe upAdhyAyajI mahArAjane vinaMti karI ane upAdhyAyajI mahArAje potAnA hAtha upara anekAneka dArzanika graMthonuM sarjana hovA chatAM e kAma svIkAryuM. ane rItasara te graMtha upara vizada TippaNa ja lakhI dIdhuM. tethI dharmasaMgraha graMthanI upayogitA ane upAdeyatAmAM khAsso vadhAro thayo. upAdhyAyajInI mahora hoya eTale graMtha zAstra banI jAya. A upAdhyAya mAnavijayajI mahArAje upAdhyAyajInI agAdha vidvatAthI prabhAvita thaIne prabhavAdika zruta kevaLIjI Age huvA paTa jema, kalimAMhI jotAM thakAMjI e paNa mRtadhara tema (suksavelI) AvuM vartamAna zrutakevaLI" jevuM biruda temane dharmasaMgraha prazastimAM hato ET . T ' , ja : , - sAkAkA kAkI kAkI 13 - - - - 1thA phADA nA kAkA na karatA paNa na " | | | | | Pyakita na hatA , ja ka kha ga ta ra ka ja deha bak; ke, mATe sarakArI, jaradI, ke A karatA karuM : kAkA kAkI : B M 1 " , " K L M | ba | Hindi * ? . :: ATha : samakAlIno para prabhAva * 103 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApyuM che. eka trIjuM samakAlIna nAma RddhivimalajInuM che. Ama to ApaNe tyAM A nAma bahu jANItuM nathI paNa teonA ziSyanA ziSya vibudhavimalajInA nAmathI ApaNe suparicita chIe. dara vakhate paryuSaNamAM "suNajo sAjana saMta pajusuNa AvyAM re, tame puNya karo puNyavaMta bhavika mana bhAvyAM re" e stavana ApaNe sAMbhaLIe chIe. e stavana A vibudhavimaLAjInuM che. e vibudhavimaLAjInA gurunA guru te zrI RddhivimaLajI. teo AcAryazrI AnaMdavimaLasUrijInI paraMparAnA che. AcArya AnaMdavimaLasUrijIe kriyoddhAra karyo hato tyAre temanA ziSyonA be bhAga paDyA. keTalAke AcAryazrInI sAtheja kriyoddhAra karyo ane keTalAke na karyo. kriyoddhAra eTale zramaNajIvanamAM AvI gayelI zithilatAne khaMkherIne zakya teTaluM vadhu zAstrAnusArI jIvana jIvavAno saMkalpa karavo te. ane AvuM zubha kArya vakhate vakhate thatuM rahyuM che. tethI ja to prabhuno mArga ApaNA sudhI Avyo che. A ddhivimaLajIne kriyoddhAra karavAmAM preraNA - sahAya upAdhyAyajI mahArAje karI hatI ane teno ullekha paNa maLe che eTale Ama to upAdhyAyajInA samakAlInomAM tenA vicAro samajanAro varga hato ja. teozrInA samakAlInomAM temanA pratye ahobhAvapUrvakano pUjyabhAva rAkhanAra eka hatA zrI jJAnavimalasUrijI mahArAja; teozrInuM AcAryapada pahelAnuM nAma hatuM navimalajI. temaNe stavanonI racanA pAra vinAnI karI che. temanA bAlAvabodha paNa ghaNAM maLe che. eka bAlAvabodha to rAMderanA zrAvaka zrI nemidAsa racita paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamALA uparano che te temanI zrutabhaktinuM uttama udAharaNa che. pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAjanA 350 gAthAnA stavana upara paNa temano bAlAvabodha maLe che. upAdhyAyajI mahArAja kRta dvAtrizadraddhAtrizikA mUlanI prata A. zrI jJAnavimalasUrijI mahArAje saMpUrNa lakhI. ane puSyikAmAM aMte : : : mAM re che. ' ja karI zako . . . # # # # 2 ka che ane : che te che ? A jI2 hari rIe ? - . haya che ; , 33 34 104 * yazojIvana pravacanamALA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM upAdhyAyajI mahArAja pratyenI apAprIti darzAvI che. e traNa zloko A pramANe che. dvAtriMzadlakSaNairdakSairlakSita: iva sArvabhauma yathA | puruSo dvAtrizat-zatasahasranRvaidyutaH // 9 // dvAtriMzaddazanairAsyamivAbhAti prasannakam / tadvad dvAtriMzikopeto graMtho'yaM nandatAcciram // 2 // prAptanyAyavizAradetibirudaH kAzyAM purA'cAryato gacche svacchatapAbhidhe'tra birudaM sadvAcaketi pratham / dhatte yo nitarAM yazovijaya ityAkhyAmatikhyApayan grantho'yaM niramAyi tena paramAnandAGkaityAhvayaH // 3 // iti varNavinyAsIkRto bhaTTAraka zrIjJAnavimalasUribhi: / paM. zrI vRddhivinayALivAvana-mRte / pUjyapaMDita padmavijyajIe paNa 350 gAthAnA stavana uparano bAlAvabodha maLe che. Ama samakAlIna sAdhu-zrAvaka vargamAM teo jANItA ane mAnItA hatA. hA. teo Mass(Ama varga)nA mANasa na hatA paNa Class(khAsa varga)nA mANasa che. pariSadamAM nahIM paNa upaniSadamAM ja teo khIlI UThe, sUrajanuM kiraNa aDe ne kamaLa khIle tema. Ama to AvA mahA puruSanA jIvana-kavananI vAto khUTe tema nathI chatAM je thoDI bAkI che te have karI laIzuM. zrAvakavargamAM paNa khaMbhAta, surata, amadAvAda (iMdalapura) ane jesalameranA zrAvakonAM nAma teonA graMthamAM Ave ja che. vaLI teo eka patramAM potAnA grantho lakhanAra lahiyAnuM nAma lakhe che - gadAdhara mahArAja. eoe je graMtho lakhyA temAM ATha : samakAlIno para prabhAva 105 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navyanyAyanA be lAkha zloka pramANa graMtha lakhyA che tevo ullekha karyo che. eka zrAvaka uparanA patramAM vAtsalyavaza teozrI evA bhAvanuM lakhe che ke tamArA jevA jJAnapremI zrAvakane AnaMda Ave evI jJAnagoSThI ahIM cAle che. dravya guNa paryAyanA rAsa jevI gujarAtI racanAmAM teoe je rIte dravya-guNa ane paryAyanA viSayanuM UMDuM chatAM vistRta nirUpaNa karyuM che te tarkasaMgata paNa lAge che. "zIta talAI pAkhatI tihAM thubha che sasasUro re. temAMhithI dhvani nyAyano pragaTe nija divase paMDUro re. jyAM agnisaMskAra karyo tyAM eka sUpa banAvavAmAM Avyo hato ane tyAM temanA svargavAsanA divase nyAyano dhvani vaccharAjIna' jevo prakaTe che. je cIja romaromamAM vasI gaI hoya te rIte pachI paNa prakaTatI hoya che. have temanA jIvanakalpavRkSanA mULa ane phaLa viSe thoDuM vicArIzuM. zrI yazovijayopAdhyAya viracittaM zrI zatruJjayamaNDana zrI RSabhadevastavanam / AdijinaM vande guNasadanaM, sadanantAmalabodham re / bodhakatAguNavistRtakIrtiM, kIrtitaprathama virodham re // Adi. // 1 rodharahitavisphuradupayoga, yoga dadhatamabhaGgam re / bhaGganayavrajapezalavAcaM, vAcaMyamasukhasaGgam re // Adi. // 2 saGgatapadacivacanataraGga, raGgaM jagati dadAnam re / dAnasuradrumamaJjulahRdayaM, hRdayaGgamaguNabhAnam re // Adi. // 3 bhAnanditasuravarapunnAgaM, nAgaramAnasahaMsam re haMsagatiM paJcamagativAsaM, vAsavavihitAzaMsam re // Adi. // 4 vAta ) ( . E' BE : : SEE :: nI ja na *.* * ra ; , 106 yazojIvana pravacanamALA WWW.jainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMsantaM nayavacanamanavamaM, navamaGgaladAtAram re / tArasvaramaghaghanapavamAnaM, mAnasubhaTajetAram re // Adi. // 5 itthaM stutaH prathamatIrthapatiH pramodAcchrImadyazovijayavAcakapuGgavena / zrIpuNDarIkagirirAjavirAjamAno, mAnonmukhAni vitanotu satAM sukhAni // 6 || zrI vinayavijayopAdhyAya viracitaM akabbarapuramaNDana zrI RSabhadevastavam // zrI marudevAtanujanmAnaM; mAnavaratnamudAraM re, dArai: saha haribhiH kRtasevaM; sevakajanasukhakAraM re. // 1 // kAraNagandhamRte'pijanAnAM; nAnAsukhadAtAraM re, tArasvarasvarajitaparapuSTaM; puSTazamAkUpAraM re // 2 // pAraGgatamiha janmapayodhe: ; yodhaiH saha guNadhIraM re, dhIrapuruSaiH saMstutacaraNaM; caraNamahIsUhakIraM re. // 3 // kIraNasaM yazasAjitacandraM; candrAmalaguNavAsaM re, vAsavahRdayaka jAhimapAda; pAdapamiva sacchAyaM re // 4 // sacchAyAkabbarapuradharaNI; dharaNIdharamiva kAmaM re, kAmaM namata sulakSaNanAbhiM; nAbhitanujamuddAmaM re // 5 // itthaM tIrthapatiH stutaH zatamakhazreNIsamagrodbhutajImUto'dbhutabhAgyasevadhiradhikSiptaH samagrerguNaiH / zrImannAbhinarendravaMzakamalAketurbhavAmbhodhi setuH zrI vRSabho dadAtu vinayaM svIyaM sadA vAJchitam // 6 // prabhu! tere nayana kI balIhArI (Teka.) yAkI zobhA vijIta tapasA, kamala karatu he jalacArI vidhuke zaraNa gayo mukha arIke, vaNarthe gagana haNi hArI....prabhu. 1 neun geoseseo geuneun i suhaenghaessgo soweoneul tonghan geudeuli jeonhaneun wiro upAdhyAyazrI yazovijayajI kRta zrI abhinaMdana jina-stavana (rAja-na2) ATha : samakAlIno para prabhAva 107 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahaja hi aMjana maMjula nirakhata, khaMjana garva dIyo dArI, chIne lahIti cakorakI zobhA, agni bhae so duHkha bhArI...prabhu. 2 caMcalatA guNa lIyo pInako, ali javuM tArA hai kArI, kahuM subhagatA keti InakI, mohI sabahI amaranArI prabhu. 3 ghUmata he samatArasa-mAte, jese gajabhara madavArI, tIna bhuvanamAM nahIM ko inako, abhinaMdana jina anukArI prabhu. 4 mere mana to tuM hI rUcata he, pare kuNa parake lArI, tere nayana kI mere nayana meM, jam kahe dIyo chabI avatArIprabhu. 5 upAdhyAyazrI vinayavijayajIkRta zrI zAMtinAtha jina stavana zAnti: tere locana hai aNiyAre. kamala kyuM suMdara mIna caMcala madhukara se atikAre jAkI manoharatA jita vanameM phirate harina bicAre. zAnti. catura cakora parAbhava nirakhata bahure cugata aMgAre. zAnti. upazamarasake ajaba kaTore mAnuM viraMcI saMbhAre. zAnti. kIrtivijaya vAcaka kA vinayI kahe muja ko ati pyAre. zAM. TippaNaH cakora paMkhI kAgaDAnA jevaDuM thAya che. ane te jIvatA - baLatA - dhIkatA - aMgArAne khAI jAya che. aMgArA khAya te ja cakora evI tenI parIkSA che. A paMkhI baMgALa tarapha ghaNAM thAya che. x vIdata vaMya sAro (pravAsIra lahara 26/30) ja nA # # STD rAhadAra ,ro ro , 1 nA kAkA kA kA kakana karavA ... sAmA ya ka mana kAyama kadara thI pharaka ? karI - THERE: 108 * yazojIvana pravacanamALA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava AnaMdagAna......... mAhare to gurucaraNa pasAthe anubhava dila mAMhi peTho; Rddhi vRddhi pragaTI ghaTamAMhi, Atamarati huI beTho re. | mu. || 10 || Ugyo samakita-ravi jalahalato, bharamatimira savi nATho; tagatagatA durnaya je tArA, tehano baLa paNa dhATho re.. mu. || 11 . merUdhIratA savi harI lInI, rahyo te kevaLa bhATho; harI suraghaTa suratarU kI zobhA, te to mATIkATho re. 1 mu. || 12 || haravyo anubhava jora hato ke, mohamalla jaga luMTho; pari pari tehanA marma dekhAvI, bhAre kIdho bhuTho re. mu. | 13 || anubhavaguNa Avyo nija aMge, miTyo rUpa nija mATho, sAhiba sanmukha sunajara jotA, koNa thAye uparAMTho re. I muja sAhiba jagano tUTho. / 14 ll yazovANI (zrIpALarAsaH kaLaza DhALa) rahyA na hatA kA kA sahaka rAzi 1 dALa, zAka karI raju 3 rana' nI ha *N tNi dosts ' . karI hatI. A kAkA hADakA . . . chA pharaja . pADI jANI lo. .. ' vo to hAre che AI jaja, !, zAMhi , , " ' ,TH AARTI ' , ' ' ' , " mArI uDI | H IT, AT & kisa ja pha 109 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 * yazojavana pravayanamAlA prAmArAdhIjavAmikAmiyamaghadadAvamAbhanyAzayAmamA pramukhajaladhitAmiyA:murAdamujAvata lalitAlayAMmAra mycaa:priyH|nismudaa tAnAnAmUnasAmAjakAviSayaviSayAkarIbinitA navativipakrayebaiyatrAyajemihasuyazazrIsampatikArazAitizrIvirAgyakAlatAyAmAkA loniyavarsalonAmavacamastakSakA vadhavA -zrIlAtavijayazavyat-nayadijayalikhitaHsvasmInAra aghAtivanikalita badigaMmanoharAmAroponivadamAnamahAtmavicAralIlAgaliyAmadAnovilasatkarA jnvmhaamnohbrmshriy|217ctrsghikaanaaraamaaraamkynmH2ponvjaagaamaapriimkaanlaayaa || nuavyAyIkamalanetrI divAkapralamadAna yA vimamukAsuna nivimalAmikSAvAlaMkAlidimAzanAdhIna navezikhAmadArampativATakA pikAmA vivAArasurAmomadebAmadAdhanapAepenilayastasyAmA kanaka muMdachipavelistampApradaMpuSpodayAcanaH navinayanayAkAlImAmAzamatadAbaNIlAAtronayana saMvat 1716 varSe svarNagirau ( jhAloranagare) paM. nayavijayagaNihastalikhitAyAH zrImadupAdhyAyayazovijayagaNiviracitavairAgya kalpalatAyAH prateH patrapratikRtiH / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana navA jJAnayoganI pUrNatA : AdhArazilA gurukRpA tebhyonamastadIyAn ApaNA anaMta upakArI zrI arihaMta paramAtmAnA tAraka zAsanane pAmIne tene AtmasAt karIne jagatanA bIjA jIvo paNa prabhuzAsananA rAgI bane, teo mArganI sanmukha bane tevI karuNAthI upAdhyAyajI mahArAje jIvananA chellA zvAsa sudhI jJAnayoganI upAsanA karI. temanuM jIvana jJAnayogamaya hatuM chatAM jIvananA uttarakALamAM upAdhyAyapadArUDha thayA pachI prasaMgopAtta prabhupratiSThA vagerenAM kAryo teonI nizrAmAM thayAM haze enI sAbitIrUpa eka lekha maLe che: surata vaDAcauTAnA kalyANa pArzvanAtha bhagavAnanA derAsaramAM vi.saM. 1984mAM eka siddhacakrajI (gaTo) hatA (hAla vi.saM. 2053mAM te na jovA maLyA. temAM A pramANenA lekha hato: saMvata 1737 varSe poSa sudi 1dine puSpArka zrI nAthabAI putrIyA zrI phulabAI nAgnA zrI siddhacakra) yaMtra hAla A ja zA kANA mA A kAraNa jANI lo zALA ja jAta jA jA kAma paNa karI zakAya. ja kAraNa nava : jJAnayoganI pUrNatA AdhArazilA gurukRpA * 111 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 kArita pratiSThita mahopAdhyAya zrI yazovijaya gaNibhiH zrI vijayadevasUri gacche." prakAzitaH "jaina' poSa 1984 varSaH 3, aMkaH 5, pR. 159) AvA pramANathI lAge che ke prasaMgopAtta sAmethI prasaMga AvI gayo ane A rIte kArya thaI gayuM. bAkI temano svadharma jJAnopAsanAno ja rahyo ane te temaNe AjIvana supere bajAvyo. jJAnayogI tarIke ja teone ApaNe oLakhIe. temane jJAnayoga evo pariNata thayo hato ke chellAM varSomAM racelA graMthomAM teo potAnuM nAma paNa lakhatA na hatA. aMte mAtra 'paramAnanva' eTalo ja zabda vAparatA. batrIsa batrIsImAM Ama ja maLe che. stotromAM paNa yazaHzrInA badale paramAnanda zabda ja Ave che. A temanA jIvanamAM sahaja rIte ja AvelI nispRhatAnI-nirlepatAnIsAkSIbhAvanI sAbitI che, ane A ja rIte jIvanane uttarottara jJAnathI paripakva banAvyuM. pravRttithI jIvanane niSkalaMka vitAvyuM ane vRttithI niSkaSAya banAvavAnI koziza karI. aMtima cAturmAsa vi.saM. 1743mAM DabhoImAM rahyA. tyAM birAjamAna loDhaNa pArzvanAtha bhagavAnanA kA2Ne te gAma sthAvaratIrtha svarUpa che ane A jaMgamatIrtha svarUpa upAdhyAyajI mahArAjanA kALadharmathI tenI tIrtharUpatAmAM ora vadhAro thayo. Ama teonA kALadharmano saMvata maLe che paNa mahino maLato nathI. ApaNane teozrInA jIvana viSenI mAhitI pUrI pADe tevA khAsa aitihAsika saMdarbho-prabaMdho maLatA nathI. je rIte teonuM vyaktitva hatuM te rIte teonI jIvananI vigato maLavI joIe. paNa maLatI nathI. teonA svargavAsane mAtra traNaso varSa thayAM. traNaso varSano gALo e bahu moTo gALo na kahevAya. temanI keTalAMya varSa pahelAM thaI gayelA mahApuruSanA jIvananA pUrNa prabaMdho maLe che. dAkhalA tarIke vikramanA bAramA saikAmAM thaI gayelA vAdI devasUrijI mahArAjanA guru zrI municandrasUri mahArAja ke jeonuM yazojIvana pravacanamALA *3 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmasthAna DabhoI hatuM ane jeoe yAkinImahArAsnu zrI haribhadrasUrijI mahArAjanA lalitavistarA, upadezapada vagere grantho upara vivaraNa lakhyAM che teo vi.saM. 1176 kA.va. pAMcame pATaNamAM kALadharma pAmyA, ane te paNa sakala zrI saMghane navakAra bolAvatAM bolAvatAM. AThamo navakAra bolAvyo ane pachI svargavAsI thayA, te vakhate temanA zarIramAM kAsa, zvAsa vagere ATha rogo hatA. AvuM badhuM vigatavAra varNana maLe che. jyAre ApaNane ApaNA upakArI upAdhyAyajI mahArAja mATe mAtra eTaluM ja maLe che ke vi.saM. 1743mAM upAdhyAyajI mahArAja DabhoImAM comAsuM rahyA ane tihAM surapadavI anusarI". ATalA ja zabda maLyA, na to mahino ke na to tithi, ane te paNa mAtra eka "sujasavelI bhAsamAM. tenA racayitA zrI kAMtivijayajI mahArAjano ApaNe ghaNo ghaNo upakAra mAnavo joIe ke jeoe pATaNanA zrI saMghanA AgrahathI A sujasavelInI racanA karI to ATaluM ya maLyuM. mane eka evI aTakaLa sUjhe cheH teozrI potAnA uttarakALamAM vyavahAra-nizcaya vagere bAbatomAM nirmAnta banI gayA hatA. to bIjI bAju aDhAramA saikAmAM zrIpUjyonuM sAmrAjya cAre bAju chavAI gayuM hatuM. pote nirdabha ane nirbhIta hatA tethI prasaMge prasaMge satyakathana karatA. vaLI te samayanA 350 gAthAnA stavana vageremAM chaDecoka e vyavahArAbhAsanuM khaMDana ane nizcayanuM maMDana karatA. te badhI vAto te te samayanI bahujanasaMmata vyaktione khUMcatI hatI, ane khUce te svAbhAvika che. tethI temano anurAgI varga e rIte bahoLo na hoya. hoya to paNa e varga chUTo chavAyo hoya. game te samaya hoya, AvI "hADasAcI vyaktine tenA samakAlIno taraphathI sahevAnuM ja Ave che. paNa pachI. samakAlIno sarvathA AthamI gayA hoya che tyAre AvI vyaktinAM nAma ane kAma kALano kATa na lAge tema pUrNa kaLAe khIlI rahetAM hoya che. AvI vyakti pariSadUnI nahIM paNa upaniSadranI hoya che. tethI teo bahujana samAjane priya na rahyA hoya tema lAge che. T . zarIra ne . hA nA karI zake cheeso keTalAkaak: zAdd all hill, ed. ix kahA jaja ja hae ke'r - "kaDaka haka koNa che: DI::::::::: :::: dharatA'' A aM ka - kANA : mATe che. ja rokI nahI cho. jo why, kism , so do we >> R kAraka jaja lokazA ja A kAraNa nava : jJAnayoganI pUrNatA: AdhArazilA gurukRpA * 113 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ToLAne laIne cAlanArA teo na hatA. AvAM kAraNosara teono DabhoImAM svargavAsa thayo tenA vizeSa kazAM smRticihno itihAsamAM, prabaMdhomAM jhilAyAM nathI ema lAge che. teonA caraNapAdukAnI sthApanA paNa kALadharma pachInAM be varase eTale ke vi.saM. 174pamAM thaI che. A rIte caraNapAdukAnA nirmANamAM doDha-be varSa jevo gALo vItyo tethI temAM paNa tyAranA saMghanI udAsInatA jaNAya che. ane "sujasavelImAM "tihAM surapadavI aNusarI aNasaNa karI pAtaka dhoI je ullekha che temAM aNasaNa karyuM ema lakhe cheH zA mATe aNasaNa svIkAryuM? sAmAnya rIte AvA kRtadhara puruSo aNasaNa svIkAravA icche to paNa saMgha anumati na Ape tema banatuM hoya che. tethI teone e varSomAM temanI nizcayapradhAna vicArasaraNInA kAraNe AvuM kAMIka banyuM haze tema lAge che. e je hoya te. ApaNane to teonA "moharvapasamuM va:" e uktine sArthaka kare tevAM vacanothI bharelA grantho maLyA te ja ApaNuM saddanasIba che. vacano dvArA to AvA mahApuruSa saikAo sudhI jIvaMta raheze. mane to evuM lAge che ke hajI jema jema vakhata vItaze tema tema AvA mahApuruSonAM vacano vadhu ne vadhu prastuta jaNAze. yuge yuge ane vyaktie vyaktie teonA zabdonA navA navA artha thaze. zAstrakAronA zabdo to laukika hoya che paNa artho alaukika hoya che. A ja temanI upakArakatA che. emaNe lakhelA graMthono rasAsvAda karAvavA jaIe to varasonAM varaso lAge chatAM te adhUrA rahe evA e addabhuta arthothI bharelA che. ahIM A rIte nava pravacana ApaNe teonA guNonI stuti karI. kalikAla sarvaze gurunA guNanI stutine svAdhyAya jevI Avazyaka ane lAbhadAyI kahI che. AvA AbhaUMcA ane sAgaragaherA jIvanane ApaNA nAnA khobAmAM kema samAvI zakAya? paNa temanI vAto karatAM AnaMda Ave che. dhanyatA anubhavAya che huM samajuM chuM ke A rIte nava divasomAM kAMI teonuM pUruM - aMka che, jAjarAje ajara, *** * jo ke jak # # # # # # # # # # $, tvpha. jaja ja ra para 5 TakA , , ka re , ja rIte karI za ke che ke eka ja ja ! 114 yazojIvana pravacanamALA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rekhAcitra dorI na zakAyuM chatAM tamane teo pratye bahumAna to jagAvI zakyo chuM. eka zAyaranI paMkti yAda Ave cheH "mAnA ki isa jhamIna ko gulajhAra na kara sakA kucha khAra' kama to kara gae gujare jidharase hama." ane anne upasaMhAraH zrI saMghamAM to jinazAsanagaganane zobhAvanArA-ajavALanArA anekAneka jANItA, ajANyA puNyapuruSo thayA che. te badhAmAM upAdhyAyajI mahArAja pratyenuM AkarSaNa koI akaLa kAraNasara prabaLa rahyuM che. temane joyA to nathI paNa temanA asAdhAraNa jIvana ane asAmAnya vacanothI huM temano dAsa banyo chuM. zrutvAvava: surata 6 pRthar vizeSaN. eTale ke teonA granthono vizALa zrutarAzi ane temAM rahelAM asaMdigdha vacano te temanI nirbhrAnta dRSTinA dyotaka che. A vizALatA ne vipulatAnI dRSTie agAdha lAge tevA jJAnarAzine joIne mugdha banyo hato. te pachI tenAM phaLa ane mULane paNa joyAM. zAsanarAga te phaLa che ane gurubhakti te mULa che. A traNe adbhuta che. jJAna te game teTaluM hoya topaNa eka sAdhana che. teno upayoga sAdhya mATe thavo joIe. jJAnadazA (jIvanane AtmadRSTie jIvavuM te) e sAdhya che. ane emaNe e sAdhya siddha karyuM che. emanA potAnA ja zabdomAM e joIe : adhItAstarkAH zrInayavijaya vijJAMhribhajanAd prasAdAd ye teSAM pariNatiphalaM zAsanaruciH / ihAMzenApyucyairavagamaphalA yA sphurati me tayA dhanyaM manye janurakhilamanyat kimadhikam // guruzrI nayavijayajI mahArAjanI kRpAthI (kAzImAM) je tarkazAstranuM adhyayana thayuM tenA phaLa svarUpe zAsanano rAga pragaTyo. tenAthI aSTasahasrIvivaraNa 1. khAra eTale kAMTA. ahIM gerasamajo evo artha prastuta che. nava: jJAnayoganI pUrNatA: AdhArazilA gurukRpA i zake ke 115 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNati paNa nirmaLa banI. jJAna-bodhanA phaLa svarUpe je ucca zAsanarAga kurAyamAna thayo tethI mArA janmane dhanya gaNuM chuM, AthI vadhAre zuM joIe. temanA graMthomAM ThAmaThAma daDha zAsanarAganAM darzana thAya che, eTaluM ja nahi samagra sarjanamAM saghaLA nAnAmoTA granthomAM pracchannapaNe prabhuzAsanano rAga antaHsrotA kallolinInI jema vaheto jovA maLe che. eka sthAne to teo gAI UThe che: "zAsana tAharuM ati bhaluM jaga nahi koI tasa sarakhuM re tima tima rAga vadha ghaNo jima jima jugatizuM parakhuM re (350 gAthAnuM stavana) A zAsanarAga temano coLamajITha jevo daDha hato ane temaNe karelI mRtopAsanAnA aMte vyaktigata prArthanA paNa A ja rahI che. ekabe, zloka e bhAvane prakaTa karanArA ApaNe joIe: viSayAnubandhabandhuramanyanna kimapyahaM phalaM yAce / kintvekamiha janmani jinamatarAgaH paratrApi // pAMca indriyonA viSayonA anubaMdhathI manohara evA phaLane (sAMsArika phaLane) huM yAcato nathI - mAgato nathI, paNa A. janmamAM ane pachInA janmamAM mAtra jinezvara bhagavAnanA zAsanano rAga ja mAguM chuM. asmAdRzAM pramAdagrastAnAM caraNakaraNahInAnAm / abdhau pota iveha pravacanarAga: zubhopAyaH / / caraNa sIttarI ane karaNa sIttarIthI hIna, vaLI pramAdamAM DUbelA amArA jevAne samudramAM vahANanI jema prabhuzAsanano rAga e ja zubha upAya che taravA mATe. A rIte zAsanarAgane lakSya banAvanArA teo ja che. Ane hRtopAsanAnuM phaLa gaNe che. to AvA vizALa jJAnarAzinI yazodAyinI upalabdhinA mULamAM gurukRpAne kAraNa gaNe che. akSarajJAnathI laI anubhavajJAna sudhInI virATa vidyAyAtrAmAM eka mAtra A gurakapAne ja kAraNa gaNe che. A vAta temaNe ThAmaThAma kAma-majAkanA haka cheto : B : * ka ra ja na tuM che , * * mAM : ka ka te tema rIte ke ' ja ' ke ' kI : che . * karI zakAtI rAja karI : Rs.3 ke je $", jai ? dareka ke " ja che ke jIta ? : S nahI * . hii n i te , . . ja T 'T 116 * yazojIvana pravacanamALA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktakaMThe gAI che. kAzIvAsa ane te dvArA temaNe parama durlabha kahevAya tevA gaMgezopAdhyAyakRta tattvaciMtArmALa granthane teo hastAmalakavat sugRhIta karI zakyA temAM teo guruvara paM. zrI nayavijayajI mahArAjanI kRpAne ja jasa Ape che. zrI haribhadrasUriracita zAstravArtAsamuccayanI, SaTkarzananA vicArapravAhonI samIkSA karIne jinamatanI sthApanA karavAnuM atyanta duSkara kAma paNa teonI kRpAthI ja karI zakyA che tevuM pratipAdana karyuM cheH nirasyA abhiprAya: sUrerahi hi gahano darzanatatinijamatasamAdhAnavidhinA / zrImannayavijayavijJAMhibhajane durdharSA tathApyantaH akhaNDA bhaktizcennahi niyatamasAdhyaM kimapi me // (zAstravArtA samuccaya uparanI syA. kalpalatA vRtti prazasti) zrI haribhadrasUrIzvarajInA zAstranuM tAtparya gahana hoya che. vaLI bauddha, vedAnta vagere darzanonA matanuM nirasana karavA pUrvaka arhaddarzananuM sthApana karavAnuM kAma agharuM che. chatAM zrI nayavijayanA caraNakamalamAM akhaMDa bhakti che tethI kazuM ja asAdhya nathI rahetuM. A rIte potAnA guruvarane granthonA aMte prazastimAM khUba ja hRdayanA bahumAnapUrvaka vAraMvAra saMbhAre che to ghaNA granthanA AraMbhamAM paNa yAda karyAM che. jaMbUsvAmI rAsanA maMgalAcaraNamAM to be ja lITImAM yogya zabdomAM aMjila ApI che : "zrI nayavijyaguru taNo, nAma parama che maMta ehanI paNa sAMnidha karI kahIzuM e virataMta' to gurutattvavinizcaya nAmanA graMthanA maMgalAcaraNamAM guruvara zrI nayavijayajI mahArAja mATenI hRdayanI lAgaNI ja sIdhI zabdamAM avArita karI che. e gAthAo joIe to tene gurugItASTaka kahevAnuM mana thAya tevI e gAthAo che. AthI vadhAre suMdara rIte nava : jJAnayoganI pUrNatA: AdhArazilA gurukRpA 110 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgye ja koI ziSya potAnA guru mATenA bahumAnane prakaTa karI zake. e gAthAo mULa tamane saMbhaLAvuM pachI teno sAmAnya artha kahIza. bhavya AtmAe kaMThe karavA jevI e gAthAo cheH paNamiya pAsajiNiMdaM saMkhesarasaMThiyaM mahAbhAgaM / attaThThINa hiyaThThA gurutattaviNicchayaM vucchaM // 1 // guru ANAe mokkho guruppasAyA u aThThasiddhio / gurubhattIe vijjA-sAphallaM hoi niyameNaM // 2 // saraNaM bhavvajIvANaM saMsArADavi-mahAkaDillammi / muttUNa guruM anno Natthi, Na hohI Navi ya hutthA // 3 // jaha kAruNio vijjo dei samAhiM jaNANa jariyANaM / taha bhavajaragahiANaM dhammasamAhiM gurU dei // 4 // jaha dIvo appANaM paraM ca dIvei diti guNajogA / taha rayaNattayajogA guru vi mohaMdhayAraharo // 5 // je kira paesIrAyApamuhA pAviThTha-duThTha-dhi-nillajjA / guruhatthAlaMbeNaM saMpattA te vi paramapayaM // 6 // ujjhiyagharavAsANa vi jaM kira kaThussa Natthi sAphallaM / taM gurubhattIe cciya koDinnAINa va havijjA // 7 // duhagabbhi, mohagabbhe, veragge saMThiyA jaNA bahave / guruparataMtANahave haMdI tayaM nANagabbhaM tu // 8 // amhArisA vi mukkhA paMtIe paMDiANa pavisaMti / aNNaM gurubhattIe kiM vilasiamabbhuaM itto // 9 // sakkA vi Neva sakkA guruguNagaNakittaNaM kareuM je / bhattIi pelliyANa vi aNNesiM tattha kA sattI // 10 // bhAvArtha : "zaMkhezvaramAM rahelA pArzvanAtha bhagavAnane praNAma karIne AtmArthInA hitane mATe gurutattva vinizcayane kahIza. gurunI AjJA pALavAthI mokSa thAya che, gurunI kRpAthI aSTasiddhinI prApti thAya che, eTaluM ja nahi guru pratyenI bhakti vaDe ja vidhA (bhaMbha) ije che. mahAbhayaMkara saMsAraaTavImAM bhavyajIvone guru vinA koI zaraNa BM M RSHANTIWARESSrganice 118 * yazojIvana pravacanamALA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che nahi, thaze nahIM ane hatuM nahIM. jema koI dayALu vaidya tAvanI vyAdhivALAne samAdhi Ape che tema guru paNa saMsArarUpI tAvanA vyAdhivALAne dharmasamAdhi Ape che. jema dIvo potAne ane bIjAne prakAza Ape che tema ratnatrayInA jogathI guru paNa moharUpI aMdhakArane haranAra che. pradezI rAjA jevA pApI, duSTa ne nirlajja jIvo paNa gurunA AlaMbanane kAraNe paramapadane pAmyA. kauDinya vageree saMsArano tyAga karavA dvArA je kaSTa veThyuM te gurubhaktinA, guru pratyenA anurAganA kAraNe saphaLa thayuM. temane kevaLajJAna prApta thayuM. duHkhagarbhita ane mohagarbhita vairAgyavALA ghaNA jIvo hoya che. gurune parataMtra je jIvo hoya che teone jJAnagarbhita vairAgya hoya che. amArA jevA mUrkha paNa paMDitonI paMktimAM gaNAtA hoya to AnAthI vadhAre gurubhaktino adbhuta prabhAva zuM hoI zake! bhaktithI prerita thayelA zakra indra paNa AvA gurunA guNanuM kIrtina karavA samartha nathI to bIjAnI zaktinI to zI vAta karavI!''10 vAta paNa sAcI che. AvA guru to koIkane ja maLe. keTalI badhI rIte teomAM paraspara saMvAditA haze! vi.saM. 1711, siddhapuramAM dravyaguNa paryAyano rAsa racyo teno prathamAdarza (mULa racanA uparathI pahelI svaccha nakala) guru mahArAjazrIe lakhyo, evuM kyAre bane! eTale upAdhyAyajI mahArAjanI vidyA prasAdavidyA che. puruSArthano temAM phALo che mATe puruSArthavidyA to kahevAya, paNa mukhyatve to te prasAdavidyA ja che. temanA graMthomAM pAtALajharAnI jema je layabaddha arthAnusArI zabdaguccha UbharAya che te prasAdavidyAnI sAbitI che. AvA puruSonI vAkzaktimAM zuddhi to hoya che ja. tethI teone vAsiddhi paNa varelI hoya che. A rIte teonA adbhuta jIvanasiddhinAM mULa gurukRpAmAM jaNAya che. samagra jIvananI vidyopAsanAnA parama phaLasvarUpa anubhavajJAna jJAnadazAnI prApti thaI te paNa gurumahArAjanI kRpAthI thaI che navaH jJAnayoganI pUrNatA: AdhArazilA gurukRpA 119 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM teo kahe che. "mAre to gurucaraNa pasAthe anubhava dIlamAM peTho, Rddhi siddhi pragaTI gharamAMhI Atamarati huI beTho" (zrIpAla rAsa, khaMDa-4) eka bIjI jagyAe paNa teoe gAyuM che - icchAyogAd yadapi vayamime yat sukhaM saMpratImaH / tasyAdhastAt surapatipadaM cakrINAM cApi bhogAH / / icchAyoganI bhUmikAe thatI ArAdhanAnA prabhAve paNa ame je sukhano anubhava karIe chIe te sukhanI pAse indranA ke cakravartipaNAnAM sukho paNa haTha che. Ama mULa, phaLa ane teonA svarUpane sAMbhaLIne ApaNe ApaNA jIvanamAM teonA anugrahathI teonA jevo zAsanarAga Ave, teonA jevI jJAnayoganI laganI Ave ane aMte tenA phaLa svarUpe jJAnadazA prApta thAya tevI prArthanA teonA pavitra caraNomAM mastaka namAvIne karIe. A nava pravacana daramyAna tame badhAe pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAjazrInA guNonuM zravaNa karyuM. te nimitte mane paNa ghaNo zrutalAbha thayo. tame badhAe zrotA tarIkenI sArI bhUmikA adA karI. tamane paNa AnAthI zramaNa paraMparAnA eka tejasvI nakSatrano paricaya thayo haze. A divasomAM mArA vaDe matimaMdatAnA kAraNe je kAMI asatya vacana uccArAyuM hoya to micchAmi duva6 sarvamaMgala 1. eka caraNapAdukA DabhoImAM padharAvyA ane bIjA caraNapAdukA pAlitANAsiddhagirirAja upara padharAvyAno ullekha zrI mohanabhAI dalIcaMda desAI kare che. paNa hAla te girirAja upara kyAM che teno patto nathI. AvI aitihAsika vastu to zrI saMghe avazya sAcavavI joIe. paNa kheda sAthe kahevuM paDe che ke AvI bAbatomAM ApaNe ghaNA pachAta chIe. ka kA nA jaya . fka vAta kat : 4 ra ra Na kuka rada dapha 120 * yazojIvana pravacanamALA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazasvI guruparaMparA dhanya kaknoDA : "mAthe dharuM dhULa vasuMdharAnI" dIkSA : "dhana suhaguru jeNe dIkhiyAe" zrutasevAnI akhUTa saravANI vahI. zAstranA saMvAdI arthazodhanuM kauzalya IzAnugrahasaMgatinuM suMdara darzana pratyakSa ane parokSa upakAra varSA samakAlIno para prabhAva jJAnayoganI pUrNatA : AdhArazilA gurukRpA slimohiNdivaamhiNddblaaisgaa|smiyaannNcaanimaaiiyognndivaamiimhaasyaanivaarsmaagnngidivymbaajhmaam yAIbArasapAgaNaMevAvadiyAraNevAramAdiyANaMbArasAvaridiyArAMsamipaMdhidiyAyAMvAramAmalmiviriyama mahAjamAmathAiekavAsapakadivAsavadimircatiArAsAbummamayaMgadivasAMudimidyaniyamAvimayasiyacara viMdakarANAsitimirAsayAdiyAdavabhizapAvAmadAuhavividyAmaMsiyANivAba suyAdavayAraNamiAmAnIra pasAyaNasiskiyaMpAraNocaNepavaraNAdavisaMtikaritaMyAmasAmiAnavAcA navasaMvatazyazvakAtrikadi racanalimAmAmanikAlikhitAviraM davA zrArakha Biss Er dugat Private & wwwairteliorary