Book Title: Ranakpurni Panch Tirthi
Author(s): Ambalal P Shah
Publisher: Yashovijay Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005403/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OSOKOKKKKKKKKKKKKKKIOKUSSKOKOSIa e Uapren [ifehli Galli TITLE . // Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | devavimAna jevuM maMdira devavimAnanI upamA A maMdira mATe sArthaka che. sapheda saMgemaramaranuM A bhavya maMdira pahADonI vacce keAI zAMta sarovaramAM vikasita sahastradala zveta padmanI mAphaka zAbhe che. maMdiranI pAse nAnI nadI maMdiranI divyatAnuM guNagAna karatI vahI rahI che. zailezvadIpaka nAmanuM A maMdira madhyakAlIna gujarAta tathA rAjasthAnI sthApatyakaLAnA eka anokho namUno che. A devAlaya upara paNa AbunAM maMdiranA prabhAva spaSTarUpe dekhAya che. nakazI ane mUrtividhAnamAM AbunA maMdiranI spardhA A maMdira na karI zake, paraMtu sthApatya ane racanAnI dRSTie to A trAkadI5ka kharekhara potAnA nAma anusAra traNe lokane Alokita karI denArA dIpaka jevuM ja che. maMdirane traNa majalA che. emAM 24 raMgamaMDapa, 85 zikhara ane 1444 suMdara stabha che. | mevADanA jainapAravADa maMtrI dharaNAzAhe karADe rUpiyA lagAvIne A maMdirane khUba premathI baMdhAvyuM hatuM. evI daMtakathA che ke, zeTha dharaNAzAhe potAnA svapnamAM 'nalinIguhema' nAmaka devavimAnane joyuM ane te pachI potAnA zi9pIone bolAvIne evuM ja devavimAna jevuM A maMdira baMdhAvyuM. -zrI dilIpa koThArI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I gaNA rANakapuranI paMcatIthI [sacitra] :lekhaka: 5. aMbAlAla premacaMda zAha zrI yazovijaya jaina graMthamALA gAMdhIceka, bhAvanagara (saurASTra) For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI. bhAIcaMda amaracaMda vakIla bI. e. elaela. bI. maMtrIH zrI yazovijaya jaina graMthamALA, bhAvanagara (saurASTra) vIra saM. 2482 ] dharma saM. 35 [vi. saM. 2012 kiMmata paNAbe rUpiyA mudraka , , goviMdalAla jagazIbhAI zAha zAradA pAnakora nAkA : amadAvAda, For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagapUjya zAstravizArada jainAcArya sva. zrImad vijayadhamasUirIzvarajI mahArAja For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . . . - a zAntasUti pU. munirAja zrIjayantavijayajI mahArAjanA ziSya pU. zrI. vizALavijayajI For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zAMtamUti munirAja zrIyaMtavijayajI mahArAjazrInA ziSyaratna, Adarza gurubhakta pU, mu. zrIvizAlavijayajI "jagAvolane sAdara savinaya samarpaNa For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI AvRttinuM prakAzakIya nivedana A pustaka pragaTa thatAM tenA upADa sArA thayeA. amane lAgyuM meM lekAne AvAM pustakrAmAM vizeSa rasa che, tethI ame A tIrthAvalI graMthamAlAnAM pustaka pragaTa karavAnA krama jArI rAkhyA che. pU. munirAja zrI vizALavijayajIe taiyAra karelAM--nAkADA tIrtha, bhArAla tIrtha ane cArUpa-metrANAnI traNa pustikAo ame pragaTa karI che. bIjI sAta-ATha pustikAo taiyAra thayelI che. e pustikAo paNa sagavaDa maLatAM yathAsamaya pragaTa thatI raheze. ahIM tA rANakapuranI prathama AvRtti lagabhaga doDha--be varSathI alabhya hatI ane leAkeAmAM enI satata mAgaNI rahyA karatI hatI paraMtu bIjI AvRttimAM karavA joitA sudhArA-vadhArA karavAnu kAma kaMIka vilae paDayu hatuM; mArDa mADe paNa pragaTa thatI A bIjI AvRttimAM dhA sudhArA karavAmAM AvyA che; ane eka TrAmanA vadhArA thayA che. vaLI, pahelI AvRttimAM ame 20 citrA ApI zakayA hatA jyAre A AvRttimAM 25 citrA ApyAM che ane traNeka khIjA citrA gaNatAM 28 citrA A AvRttimAM ApyAM che. Ama chatAM enI kiMmatamAM agAu karatAM mAtra cAra AnAnA vadhArA karyAM che. For Personal & Private Use Only -prakAzaka Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAva rANakapura 500 varSanuM jUnuM sthaLa che. saM. 1496 mAM dhanakubera dharaNuzAhe ahIM anupama bhavya maMdira nirmANa karyuM tyArathI A tIrtha astitvamAM AvyuM che. e samayamAM ke te pachInA kALamAM A sthaLe baMdhAyelAM keTalAMka maMdire nAmazeSa banyAM chatAM A unnata. ane vizALa maMdira aNIzuddha bacI zakyuM che e ja enI vizeSatA che. agiyAramI ane teramI zatAbdImAM nirmANa thayelAM AbudelavADAnAM prasiddha maMdiranI bAMdhaNI ane kArIgarIne vArase paMdaramA saikA sudhI barAbara jaLavAyelA rahyAnuM pramANa A maMdira pUruM pADe che. zilpakaLAnA tulanAtmaka abhyAsIne Avazyaka evI badhI sAmagrI pUrI pADI zake e ja A maMdiranI vizeSatA, enA prAcIna svarUpamAM jaLavAyelI jovAya che; enuM kAraNa e che ke, hAlamAM ja zeTha ANaMdajI kalyANajI (amadAvAda)nI peDhIe eno jIrNoddhAra karAvatAM enA prAcIna svarUpane jarA sarakhI AMca na Ave evI khAsa * cIvaTa rAkhI che, je kharekhara, bIjAM maMdiranA jIrNoddhAra prasaMge dhaDo levA yogya bInA gaNAya. rANapura karatAM purANuM evAM nADela, nADalAI vakANa ane ghANerAva-mUchALA mahAvIranAM tIrthasthaLo paNa pAse ja AvelAM che. e sthaLanAM caityomAM jIrNoddhAra thayA pachI enuM prAcIna svarUpa kevuM hatuM e jANavAnuM muzkela banyuM che; chatAM keTalAMka maMdiramAM zilA-- lekho hajI jaLavAyelA che te uparathI enA prAcInatvano khyAla Ave che ane enA ItihAsa upara Acho ghere prakAza paDe che. Adhunika zikSaNathI ApaNI ItihAsa vizenI bhUkha jAgI che tyAre maLI AvatI sAmagrInA AdhAre AvAM tIrthono itihAsa saMkalita karavAne A prayAsa karyo che. emAM prAcIna evA zilAlekhIya For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAre, sAhityaka ullekha ane te te sthaLanA ghaTanAprasaMgane paNa kALakrame jeDIne Adhunika svarUpa sudhI pahoMcavAnI ame koziza karI che. maLI AvelI sAmagrI jUja che ethI ja tIrthonA kALakramika vikAsa upara joIe tevo prakAza na paDe e svabhAvika che, chatAM e dizAmAM ame zakya prayAsa karyo che. zrI yazovijya jaina graMthamALAe tIrthonAM keTalAMka pustako prasiddha karyA che ane A pustakanA prakAzana pachI paNa bIjA tIrthaviSayaka pustako taiyAra karAvavAne IrAdo rAkhe che tenA prakAzano AdhAra AvA pustakanI saphaLatA upara ja rahe che. A pustakane suMdara-sughaDa rUpe prakAzita karavA badala huM graMthamALAne AbhArI chuM. pU. munirAja zrI. vizAlavijyajIe ApelI keTalIka mAhitI ane sUcane mATe huM temano saNuM chuM. janatA A pustakane bhAvathI vadhAvI leze to AvAM bIje pustako taiyAra karavAnI preraNuM sutarAM maLaze. dehagAma [e. pI. relve] ). paryuSaNa prAraMbhadina 5 2008 - aMbAlAla premacaMda zAha For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI AvRtti prasaMge A pustakanI pahelI AvRtti pragaTa thaI tyAM sudhI huM rANakapura gayA nahAtA; paraMtu sAhityika ullekhA eTalA badhA maLyA ane jee rANakapura jaI AvyA hatA temanI pAsethI e maMdiranI racanAnuM varNana jema jema sAMbhaLatA gayA tema tema mane A pustaka lakhavAnI preraNA prabaLa thatI gaI. pariNAme prathama AvRtti prakAzamAM AvI. e pachI te mAre be vakhata rANakapura javAnA prasaMga banyA. temAM khIjI vakhate rANakapuranA pratiSThAprasaMga hatA tyAre maMdiramAMthI utthApana karelI mRtionA lekhA barAbara joi zakAya evI sthiti hatI. zeTha ANaMdajI kalyANa.nI peDhI taraphathI meM pacIzeka divasa sthiratA karI tyAMnI 350-400 jeTalI mUrtionA zilAlekhA lIdhA hatA. ane e prasaMge rANakapuranA maMdiranI jhINAmAM jhINI vigata me ekaThI karI hatI. tethI pahelI AvRttinI badhI khAmIo dUra karavAnA meM A AvRttimAM yathAzakaya prayatna kayA che. navI AvRtti taiyAra karavA mATe graMthamALA taraphathI vAraMvAra kahevAmAM AvatuM paraMtu avakAzanA abhAve bIjI AvRtti joI e teTalI vahelI taiyAra karI zako nahi ane jyAre navI AvRtti taiyAra thaI tyAre ahIMnA presAmAM pAcapustakA vagerenuM kAma bharacaka rahetAM taratamAM ' A pustaka pragaTa thaI zakayu nahi. pariNAme doDha-be varSathI A pustaka alabhya hatuM ane lokeAmAM AnI vizeSa mAgaNI thayA karatI. A navI AvRttimAM keTalIka navI vigate ane zeTha ANa MdajI kalyANajInI peDhInA rANakapura Adi tIrthonA vahIvaTa karatA suyeAgya munIma zrI. haragAviMdadAsabhAi hemacaMda zAha pAsethI stavanA ane mAhitI maLyAM tene upayAga karyo che. e badala temaneA ahIM AbhAra mAnuM chuM. A AvRttimAM ghaNA sudhArA-vadhArA karIne varNanane leAkeAyegI anAvavAnA prayatna karyAM che. dehagAma sa. 2011 zrAvaNa sudi pa -a'bAlAla premacaMdde zAhu For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya anukrama prakAzakIya nivedana prastAva viSayasUcI citrasUcI AdhAra graMtha gAma mAravADa " goDavADa ane AsapAsanA pradezamAM jainadharma sAdaDI 1. rANapura gAma rANapura tIrthane koTa rANigapura zrIdharaNavihAra maMdiranI racanA maMdiranI kaLA-kArIgarI jinapratimA saMkhyA maMdiranimAtA dharaNAzAha bIjuM maMdira trIjuM maMdira prAcIna varNane dANa ane mArI vArSika meLA. vyavasthA 2. ghANerAva-mUchALA mahAvIra ghANerAva 15 18 S che 38 40 For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1989 95 mUchALA mahAvIra 3. nADalAI 4. nADola 1. vakANuM pariziSTa paheluM 1. rANigapura-caturmukhaprAsAda stavana (kavi meharacita) 2. rANakapuratIrthanuM stavana (zrIjJAnavimalasaricita) 3. rANakapura stavana (zrIvijyaprabharacita) 4. rANakapura stavana (zrIsamayasuMdara upara racita) 5. rANigapuramaMDana zrIAdijina stavana (zrIrAmavijayaracita), 6. rANakapuranuM stavana * (zrIvizAlasuMdararacita) 7. rANakapura stavana (zrIudayaratna upA. racita ) pariziSTa bIjuM rANakapuranA zilAlekha nADalAIne zilAlekha nADela nagaranA zilAlekha bhAratanuM eka anupama devAlaya : gelekyadIpaka : le. zrI. dilIpa koThArI 102 104 105 111 118 126 For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrasUcI ja kha che dharaNavihAranA mULanAyaka zrI. AdIzvara bhagavAna. bAMdhaNImAM anupama gaNAtA dharaNavihAranI vizALatA ane bhavyatAne khyAla ApatuM pAchaLanI DuMgaramALA sAthenuM sarvagrAhI dazya. dharaNuvihAraprAsAdanuM gaganacuMbI bhavya zikhara. rANakapuranA sImADe AvelI nadI, vakSarAji ane dUrathI dekhAtI pahADanI kudaratI zobhAmAM devaprAsAdanuM dUradUrathI thatuM suramya dazana. pahADanI ekAMta godamAM, jANe UtarI AvelA devavimAna jevuM dharaNuvihAranuM dUrathI lIdheluM dazya. dharaNuvihAranA sammukha bhAganuM sAMgopAMga bhavya dazya. dharaNavihAranA sammukha bhAganuM bhaMyataLiyethI laIne trIjA mALanA. balAnaka ane ghUmaTa sudhInuM dazya. 8. khIcokhIca karaNa ane pUtaLIonA aMbArathI bharapUra dharaNa vihArane meghanAmaMDapa tathA staMbha. dharaNavihAranA dvArane bhavyatA arpatA ekasarakhA kaLAmaya staMbhanI hAramALAnuM eka dazya. dharaNuvihAranA eka bhAganI staMbhAvalInuM dazya. 11. dharaNavihAramAM AvelI eka keraNIbharI jALInuM surekhAMkana. dharaNavihAramAM taMbhAvalInA AdhAre khaDA karelA traNa mALanI eka taraphanI chatane bhAga. staMbhanI jADAI, temAMnI suMdara keraNI, jemAM makaramukhathara, cakranI hAramALA, haMsathara vagerenuM aMkana che, evA eka staMbhane eka bhAga. 14. koI mUka gItane pitAnA nRtya ane Dhela sAthe tAla ApatI eka nati kAnuM bhAvamaya dazya. For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. eka natikAnA lAvaNyamaya agamarADanuM surekha zilpa 16. dharavihAranI bahAranI bhIMtamAM vacce AlekhelI eka devI sAme nRtya karatI devI ane tenI nIce utsuka vadane jotA huM satharanuM dRzya. 17. dharavihAranI bahAranI bhIMtamAM vacce kArelA devAnI sAme thoDA nRtyanA prakArA darzAvatI strIo. zrIpArzvanAtha bhagavAnanuM sahastraphaNAnuM zilpa; A zilpamAM kamane upasarga ane dhaNuM nAga-nAgaNI sAthe gUMthAIne bhagavAnane eka hajAra phaNAethI chatra dhAraNa karyuM che tenuM Abeba dRzya ApyuM che. saMpUrNa maMdirane khyAla ApatI derImAM bhagavAnanI prazamarasanimagna mUrtinI sAme deva-devIonI bhAvanApUrNa bhaktinuM dRzya. 20. dharaNavihAranA medhanAdamaDapanA ghumaTanI lAlakavALI chatamAM seALa devIonA hRdayagama abhinaya. 18. 19. 21. dharavihAranA medhanAdamaDapanA ghumaTanI chatamAM AlekheluM suMdara zatalakamala suzobhana ane tenI AsapAsa seALa vidyAdevInI AkRtionuM dRzya. 22. dharaNavihAranA eka ghUmaTanI chatamAM AlekheluM deva-devIyugalanu tAlabaddha mayUranRtya; jemAM mayUrapIMchAMneA kalApa kaLAmaya rIte aMkita karavAmAM AvyA che. 27. dharavihAranA eka ghUmaTanI chatamAM AlekheluM eka aTapaTu dRzya; jemAM eka mukhane judI judI dizAethI jotAM cAra AkRtionA vividha agamarADanuM darzIna thAya che. lokahRdayane peAtAnA maMgalanAthI jAgRti ApatA dharavihAranA bhavya sudhASA-ghaMTa. 25. rANakapura tIrthadhAmanuM sarvagrAhI suMdara dRzya. (1) dharaNavihAranA mULanAyaka caumukhajInI cAra pratimAomAMnI eka zrI. RSabhadeva bhagavAnanI pratimA. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) gata pUjya zAstravizArada jenAcArya sva. zrImad vijya dharmasUrIzvarajI mahArAja. (3) pU. munirAja zrI. vizAlavijayajI mahArAja. AdhAra graMtho 1. "prAcIna jaina lekha saMgraha" bhA. 1, saM. muni jinavijyajI, prakAzaka: zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. "jena lekha saMgraha" bhA. 1 saM. zrIpUraNacaMdajI nAharaH prakAzaka: vividha sAhitya zAstramALA, banArasa. jaina" sAptAhikane rauyamahatsavAMka. merI goDavADa yAtrA" le. A. zrIviyatanasurijIH prakAzakaH rAjendra pravacana kAryAlaya. "yatIndravihAra digadarzana" lekhaka: prakAzakaH upara mujaba. "prAcIna tIrthamALA saMgraha" bhA. 1, prakAzakaH zrIyazovijaya jaina graMthamAlA, bhAvanagara. 7. "guruguNaratnAkarakAvya" prakAzaka upara mujaba. "zrIvijayaprazasti kAvya" prakAzaka upara mujaba. samasaubhAgyakAvya." "jena satya prakAza" mAsikanI phAIla varSa : 7 11. "rAjapUtAnekA ItihAsa." 12 For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna zrI kaSabhadeva [ dharaNavihAranA mULanAyaka caumukhajInI cAra pratimAomAMnI eka pratimA ] ational For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara zake chekAra dara ja * - - " - " . rANakapuranI paMcatIrthI mAravADa mAravADa rAjya rAjapUtAnA rAjyanA pazcima bhAgamAM che. enI uttare bikAnera, uttara-pUrvamAM kyapuranuM zekhAvaTI paragaNuM, pUrvamAM mevADa rAjya ane ajamera-meravADA jile, dakSiNamAM sirohI ane pAlanapuranAM rAjya, pazcimamAM kacachanuM raNa ane pAkistAnanA siMdha prAMtane tharapArakara jile temaja uttara-pazcimamAM jesalameranuM rAjya AveluM che. mAravADane pradeza retI ane anaupajAu che. ahIM pANInI khUba taMgI rahe che. A pradezamAM pahADa-pahADIo paNa ghaNuM che ane mArgo bhAThA temaja kAMTAthI chavAyelA hoya che. mAravADa e "mAruvArane apabhraMza che, jene prAcIna For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI kALamAM leke "marusthAna" kahetA. marusthAnane vAstavika artha mRtyusthAna che, je raNanA arthane uddezIne prajA hoya ema lAge che. mAravADa rAjyanuM vartamAna rAjadhAnInuM nagara jodhapura che, je rAThoDa rAjapUta rAjA je dhAjIe vi. saM. 1516mAM vasAvyuM che. e pahelAM mAravADanI rAjadhAnI maDara nagaramAM hatI, je tyAMthI 5 mAIla dUra che. mAravADane loke "jodhapura rAjya" paNa kahe che. mAravADa pradeza upara rAjya karanArA rAjavIe prasiddha kane japati rAThoDa jayacaMdana vaMzajo hevAnuM kahevAya che. I. sa. 1194mAM zAhabuddIna gorIthI hArIne jayacaMda nAsate -bhAgate gaMgAmAM DUbI gaye te pachI tene pautra sIhAjIrAva I. sa. 1212mAM rAjapUtAnAmAM AvIne vasya, jeNe mAravADa rAjyano pAyo nAkhyA. e samayathI enA vaMzajo A pradeza upara rAjya kare che. mAravADanAM aneka ramaNIya sthAne darzanIya che. mAravADanA manuSyanI sthitinuM eka kavie sAcuM ja darzana karAvyuM cheH rayALi sukha vinezvarALa, zraddhA catra vasatti zrAddhaH | muddA ghRtaM takramayA ca rabbA, marusthalI sA na kathaM prazasyA ? // " goDavADa ane AsapAsanA pradezamAM jainadharma A mAravADa pradezanI dakSiNa-pUrva sImA para vaselA gaDavADa paragaNuM upara kudarate kaMIka kRpA varasAvI che. bIjAM For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goDavADa paragaNuM karatAM geDavADa paragaNuM upajAu che. enAM jaMgale jhADIothI bharapUra dIse che ane khetaramAM dareka jAtanuM dhAnya pAke che. Aje A geDavADa jodhapura rAjyanA vibhAgamAM AveluM che paraMtu agAu ahIM mevADanA rANAonuM Adhipatya hatuM. mevADanA rANAo sAthe jenene ghaniSTa saMbaMdha hate evuM itihAsathI jANavA maLe che. jainadharma mAravADanA A prAMtamAM apekSAkRta adhika saMpanna, ujajavaLa, ane vistArayukta che. e ja kAraNe A pradezamAM jaina tIrtha sthaLo ghaNuM che ane jIrNoddhArathI AjasudhI pitAnI prAcIna sthitine jALavI rahyAM che. prAcInakALathI laIne Aja sudhImAM maLI AvatAM e maMdiranA zilAlekhIya ane graMthastha pramANe ahIMnA jenenA sAmarthya ane dAnazIlatAne ItihAsa batAvI rahyAM che. keTalAka samabhAvI vidvAnee enA upara A prakAza pADyo che khare, paraMtu mAravADanA jainene ItihAsa hajI lekavizruta banyA nathI. eTaluM ja nahi jene paNa pitAnA pUrvajonA ItihAsathI ajANa che ane tIrthasthaLa vize bahu ochuM jANe che, ema kahevuM vadhAre paDatuM nathI. A dezamAM jenee kyAre praveza karyo tenA akATaya pramANe maLatAM nathI. paraMparA pramANe te bhagavAna mahAvIranA samayathI ahIM jenI vastI hatI ema jANavA maLe che paraMtu aitihAsika draSTie joIe te lagabhaga sAtamA- AThamA saikAmAM ahIM jenenI vastI vipula hatI evAM nibaMdha pramANe maLe che. sAtamA-AThamA saikAmAM jenenI puSkaLa For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI vastIthI zobhatAM bhinnamAla ane jAlera jevAM nagaramAM jaina maMdire pitAnI vijayapatAkA pharakAvI rahyAM hatAM evuM pramANa kuvalayamAlA"nI prazastimAMthI phalita thAya che. pIMDavADAnA maMdiramAM rahelI saM. 744 nI jene pratimA ane bIjI pratimAo paNa-ahIMnA jaina maMdiranI pUrvakAlIna sthitinuM sUcana ApI rahyAM che. AnuM kAraNa te e ja che ke, eka kALe aneka prabhAvaka jainAcAryo A bhUmimAM viharatA hatA ane moTA rAjavIone paNa pratibaMdha pamADatA hatA. temanA upadezathI meTI saMkhyAmAM ahIMnA kSatriya ane brAhmaNee jainadharma svIkArI laI jainatvane vijayavAvaTo pharakAvyuM hatuM. bhinnamAla (zrImAla) ane esiyA enAM kendrasthaLe hatAM jemAMthI zrImAla, piravADa ane ozavAla jevI jJAtione janma thaye hate. ene vistAra dhIme dhIme eTale vadhavA lAgyuM ke, gujarAtanA cAvaDA ane solaMkI rAjAonA samayamAM te e jJAtio gujarAta, mAravADa, mevADa vagerenA khUNekhUNAmAM vyApta banI gaI dazamA-agiyAramA saikA ane te pachInA samayamAM te aneka jaina maMdire Aje paNa A pradezamAM vidyamAna che, jemAMthI prApta thatA zilAlekhethI jaNAya che ke, mAravADane pradeza jenethI samRddha hatuM ane te te samayanA rAjavIoe paNa jenadharma svIkArI athavA te pratye sahAnubhUti darzAvI jene pratiSThA ApI hoya ema lAge che. aneka rAjavIoe jaina maMdiranA nibhAva mATe jamIne ane vepAra paranA lAgAenAM dAnapatra ApyAM hatAM. jena maMdira baMdhAvanArA ane For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ geDavADa pratimAo bharAvanArA keTalAye maMtrIo, bhAMDAgArike, dANike, sAMdhivigrahika AdinA zilAlekhIya pramANethI mAlama paDe che ke, jene pahelAM rAjakIya kSetramAM paNa pUrepUre bhAga letA hatA, ane A pradezanA yazavIra ane maMDana jevA maMtrIvIe te sAhityanA nipuNa paMDita tarIke paNa prasiddhi meLavI hatI. A rIte jainoe rAjakAraNa, arthakAraNa ane samAjamAM pitAnA sAmarthya ane buddhitejanAM kiraNene prakhara tApa phelAvI dIdhuM hatuM. jANe emanA madhyAhnanI jhAMkhI karAvatA A pradezamAM eka tarapha jainAcAryoe saMskAra ane sAhityanI dhArAo vahetI karI tyAM bIjI taraphathI jena gRhasthAe saMpattine satata dhodha vahete karyo hato. Ama saMskAra, sAhitya ane saMpattinA triveNI saMgama para jenee pitAnA bhakti ane kaLApremathI jyAM tyAM devamaMdiranI zikharamALAo UbhI karI dIdhI. pariNAme jenanI ochI vastIvALuM gAmaDuM paNa ekAda jainamaMdirathI nagaranI zobhA dhAraNa karatuM hoya ema lAgatuM. eka veLA aheniza gUMjatA sAtvikatA ane saMyamanI suvAsathI mahekatAM keTalAMka sthaLe esiyA, sAcera, maMDera, bADamera, hathuMDI, hamIragaDha, muMDaLa vagere pavitra saMskAradhAmamAM te Aje jANe prANa UDI gayA hoya ane asthipiMjara jevA chUTAchavAyA ITo ane paththaranA gaMja khaDakAyA hoya evI karuNa sthiti bhAse che. je gAmamAM eka paNa jaina maMdira hoya tyAM enA For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI pramANamAM jenenI vastI hovI joIe paNa Aje te keTalAMye evAM gAme jenenI vastI vinAnAM sUnAM paDyAM che. evA ujajaDa pradezamAM maMdironI sthiti dayAjanaka hoya emAM navAI nathI. pariNAme keTalAMka maMdire kALane ghasAre pAmI khaMDera banyAM che, jyAre keTalAMka maMdira jainetaree theDeka pheraphAra karI pacAvI pADyAM che. A sthiti jenonA bhaugolika parivartanane AbhArI che. vastuta: rAjakAMtiothI jenenI vastI e pradezamAMthI ghaTavA mAMDI ane keTalAMka sthaLe verAna banyAM, paraMtu bhUtakALanA e sonerI samayanI jhAMkhI karAvatAM maMdire te Aje paNa jANe svargIya devavimAna pRthvI para UtarI AvyuM hoya tevAM ekalA aTulA prazAMtapaNe UbhAM che ane kALanA bharatI-oTane mUMge upadeza ApI rahyAM che. buddhimAna mAnavI evA upadezane sArthaka karI levA pitAnI caMcala lakSmIne upayoga evAM bhagavamaMdiro pAchaLa karI laI lekajIvanamAM pitAnAM sthAyI ane sAcAM kIrti maMdiranuM smAraka banAvI le che. AvAM maMdiranI yAtrA karavAthI bhAvanA pavitra banatI rahe ane kavacit sparzatA evA mUMgA upadezane khAtara jainAcAryoe vAraMvAra tIrthayAtrA karavA para bhAra mUkyo hoya ema lAge che. mAravADamAM prAcIna kALanAM aneka vizALa ane unnata jaina maMdire Aje paNa vidyamAna che. sAmAnya rIte tIrtha karenI kalyANaka bhUmione tIrtha tarIke oLakhAvavAmAM AvelI che, paraMtu keTalIka vakhata bhUmimAMthI sahasA nIkaLI AvelI prAcIna kalApUrNa pratimAonA kAraNe navAM maMdira racAvA For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADavADa chatAM ene tIrthanuM gaurava apAya che. evAM tIrthonI yAtrA veLA paNa ekAda evI apUrva ghaDI AvI jAya che tyAre jIvana kRtakRtya banI jAya che. A kAraNe ahIMnI paMcatIthIrUpa gaNAtA yAtrAdhAmane ItihAsa jANavA preraNAdAyI nIvaDaze. kemake atItanA gauravamAM ja ApaNuM mahAmUlA saMskArane vAraso sAMpaDe che, ethI ja evA punita dhAmene ItihAsa jANIne yAtrA karavAthI ApaNI saMsakAra-samRddhi ane AdhyAtmika bhAvanA vikasita thAya che ane vadhu ujajavala bane e anubhUta bInA che. adhyAtmajIvI mAnI paraMparAmAM ja jenadharmane vAraso UtarI Ave che evI lekapratIti che. [ A paMcatIthImAM mukhya tIrtha rANakapura che. yAtrALuone rANapura AvavA mATe pazcimI relave (W. R)nI nAnI lAInamAM AvelA Abu ane ajameranI vaccenA rANI ke phAlanA sTezane UtaravuM. phAlanAmAM jaina dharmazALA ane jaina maMdire che. phalanAthI 16 mAIla dUra sAdaDI sudhI meTara basa jAya che. vacce khuDAlA, bAlI, koTa ane muMDArA gAme Ave che. koTa sivAya badhAM gAmomAM prAcIna jaina maMdira che. e gAmone vaTAvIne sAdaDI mukAme AvavuM paDe che. sAdaDIthI 6 mAIla dUra bharacaka jhADIvALA pahADI raste rANakapuranuM tIrtha AveluM che. sAdaDIthI vAhana maLI zake che. ] rANakapura jatAM sAdaDI AvanAra yAtrALuoe, sAdaDInAM maMdiranA darzanane lAbha laI zakAya e khAtara sAdaDInI hakIkta jANavI joIe. For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rANakapuranI paMcatIthI sAdaDI : jodhapura rAjyanA geDavADa prAMtamAM phAlanA sTezanathI pUrvamAM 16 mAIla dUra A kasabo maghAI nadInA kinAre AbAda che. vyApArI sagavaDavALA A gAmamAM anumAnataH kula 12000 nI vastI che. temAM vetAMbara ozavAla-paravADanAM maLIne 1000 gharamAM 4000 jenenI vastI che, jyAre sthAnakavAsIonAM 250 ghare che. 6 upAzraye, 2 dharmazALAo, 1 jenI pAThazALA ane 1 chAtrAlaya che. ahIM kula 5 jena maMdire che. - sAdaDInAM 4, rANakapura tIrthanAM 3, rAjapuranuM 1 ane mAdAnuM 1-ema kula 9 derAsarane vahIvaTa karatI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI ahIM che. atyAre tenA kuzaLa vahIvaTakartA munima zrI. haragoviMdadAsa che, jemanI dekharekha nIce rANakapura tIrtha ane mUchALA mahAvIra tIrthane jIrNoddhAra thaye che. pratyeka yAtrALune teo sArI sagavaDa karI Ape che. ( vizALa rAjamArganI DAbI bAjue rAvaLAmAM moTI dharmazALA che, tenI sAthe nAnuM devaLa che. dharmazALAmAM vAsaNa- godaDAMnI badhI vyavasthA rahe che. pANI mATe reMTa gaThavele kuve che ane sAthe bAga che. bhejanazALAnI paNa ahIM sagavaDa che. 1. rAvalAnI pAchaLa AveluM zrI pArzvanAtha bhagavanAnuM zikharabaMdhI maMdira sauthI moTuM vIza jinAlayavALuM che. ahIM pASANanI 144 ane dhAtunI 78 mUrtio che. mULa For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdaDI nAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAnanI badAmI varNanI 1 hAtha UMcI pratimA che. saM. 1228nI sAlane lekha che. bheMyarAmAM dhAtunI prAcIna pratimAo che. saM. 1750mAM A maMdirane jIrNoddhAra thaye che. maMdiranI sthiti sArI che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI vahIvaTa kare che. 2. meTA derAsaranI joDe zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM gharaderAsara che. tene saM. 1750mAM zrIsaMghe jIrNoddhAra karAvyuM che. AmAM pASANanI 3 pratimAo che. A maMdiranI sthiti sArI che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI ene vahIvaTa kare che. 3. zrI AtmAnaMda vidyAlayanI pAchaLa zikharabaMdhI zrI, AdIzvara bhagavAnanuM maMdira che, je saM. 1999mAM zeTha caMdanamala pukharAjajIe baMdhAvyuM che. vahIvaTa paNa temane ja che. A maMdiramAM pASANunI 3 ane dhAtunI 1 pratimA che. 4. gAmathI Azare 1 pharloga dUra rANakapura javAnA rastAnI DAbI bAjue jUnI dharmazALAmAM zrIcaMdraprabha bhAgavAnanuM zikharabaMdhI maMdira saM. 1950mAM baMdhAveluM che. maMdiranI AjubAjue UMce vaDe bAMdhe che. chUTA taMbhe upara khullA maMDapavALuM A maMdira madhyama vizALatAvALuM che. mULanAyakanI mUrti 29 AMgaLI UMcI vetavaNuM che. eka gRhastha yugalanI mUrti paNa vidyamAna che. A maMdiranI bAjumAM zeTha mULacaMda manajIe dharmazALA baMdhAvelI che. tenI pAse eka hIrAvAva ane cetare paNa che. te cetare sAdaDIvALA zeTha mULacaMda chajamalajIe baMdhAvyuM che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI maMdira ane dharmazALAne. vahIvaTa kare che. For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 rANakapuranI paMcatIthI 5, rANakapuranA rastA upara gAmathI 1 mAIla dUra zrI AdIzvara bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira che. tene saM. 1750 mAM jIrNoddhAra thayeluM che. maMdiramAM pASANanI 9 ane dhAtunI 1 pratimA che. maMdiranI sthiti sArI che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI vahIvaTa kare che. ( [ sAdaDIthI dakSiNa dizAmAM 6 mAIla dUra rANapura javA mATe be rastAo che. eka jUne ane bIje nave. jUno rasto sAdaDI bagIcAthI zarU thAya che, jyAre navo rasto chellA zrI. RSabhadeva bhagavAnanA maMdira AgaLa thaIne jAya che. navo rasto sagavaDabharyo che. be eka varSa thayAM saDaka bAMdhavAmAM AvI che. uparyukta maMdirathI AgaLa jatAM baMne tarapha nAnI nAnI TekarIonI hAramALA che. vacce vacce khetaze ane jhADavAMnAM jhuMDa najare paDe che. eka tarapha nadIne pravAha dara--najIka banate yAtrIne sAtha Ape che. mArgamAM e nadIne pAMca-cha vakhata oLaMgavI paDe che. 2 mAIla lagabhagano rasto vaTAvIe tyAre jamaNI tarapha vaTavRkSonI chAyAmAM AvelI "hIrAvAva' nAmanuM vizrAma sthaLa Ave che. ahIM paraba besADelI che. tyAMthI e ja mAge 2-rA mAIla AgaLa cAlatAM "caMdanavAva' nAme parabanuM sthaLa Ave che. tyAMthI 1 mAIla dUra rANakapura tIrthanA mArge jatAM aMte patharALI nadInA pravAhamAMthI pasAra thaI DAbI bAjunA saghana vanane ane jamaNI bAjue bAMdhelA taLAvanA bhavya baMdhane nihALate yAtrI nadI pravAhamAM sthApelI hagata (zakti) mAtAnA sthAna pAse AvI pahoMce che, tyAMthI rANapura tIrthanA vizALa kaMpAuMDamAM rahelAM traNe maMdiranAM zikharanAM darzana kare che.] For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. rANakapura jodhapura rAjyanA goDavADa prAMtanA desUrI jillAmAM sAdaDIthI 6 mAIla dUra pUrva-dakSiNa dizAmAM, madyArka nAmanI vahetI nadInA kinAre 'rANakapura' nAme gAma che. A gAma ADAvalA (aravalI)nI pazcima bAjunI khINamAM saghana vanarAjithI vITAyeluM che. atyAre A gAma ujajaDa che. gAma : rANakapura gAma kayAre ane kevI rIte vasyuM enI vigata evI jANavA maLe che ke, dharaNAzAha ane ratnAzAha nAmanA e jaina bhAI e mevADanA rANAnA rAjyamAM adhikArapade hatA. temAM dharaNAzAha te rAjAnA khuda matrIpade hatA; temaNe jaina maMdira bAMdhavA mATe mevADanA rANA pAsethI jamIna kharIdI tyAre emane e jamIna evI zarate ApavAmAM AvI ke, jaina maMdiranI sAtheAsAtha gAma paNa vasAvavAmAM Ave ane tenuM nAma rANAnA nAma uparathI pADavAmAM Ave. A uparathI mAdrI parvatanI ramya upatyakAmAM vaselA 'mADI ' gAmanI je jamIna maMdira mATe pasa Mda karavAmAM AvI tene rANAnA nAma uparathI 'rANakapura' nAma ApavAmAM AvyuM ane e rIte e prasiddhimAM AvyuM. jo ke rANakapura Aje khaMDiyera hAlatamAM verAna banyuM. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI che paraMtu enI bhUtakAlIna mahattA AMkavAne ApaNI pAse keTalIka tatkAlIna varNanasAmagrI che. zrImeDa kavae saMvata 14bhAM racelA "frig-agaziA-mAM temaNe pratyakSa joyelA A gAmanuM varNana karyuM che.' "rANakapura jaIne atyaMta ullAsa ane saMtoSa thAya che. A nagara aNahilapura (pATaNa) jevuM che. tenAM gaDha, maMdira ane piLo atyaMta suMdara che. vacce saritAnAM nIra vahe che. kUvA, vAva, vADI, hATa ane jinamaMdira ghaNAM che. temAM aDhAra varNanA loka, lakSmIvaMta vepArIo ane puNyazALI mAnavIo vase che. e saumAM yazasvI dAnIzvara dharasiMda nAmane saMghavI mukhya che. te jinamaMdirane uddhAraka che. tenI puNyAtmA mAtA kAmalade nAme che, je ratnasiMha ane dharaNiMda nAmanA be nararatnane janma ApI dhanya! dhanya !! gavAya che." A varNana uparathI jaNAya che ke, paMdaramI sadImAM A rANakapura ghaNuM samRddhizALI ane AbAda nagara hatuM. e samaye jenenAM 2700 jeTalAM ghare hatAM. rANakapuranA nivA 1. juoH pariziSTa paheluM, stavana: 1, 1 thI 7 kaDI. 2. vastutaH maMdiranA kaMpAuMDanI AsapAsanI jamIna jotAM ahIM kaI vizALa gAma vasyuM hoya ema lAgatuM nathI. hA, dharaNuvihAra jevA moTA maMdiranuM kAma varSo sudhI cAlyuM hoya ane te samaye zilpIo, kArIgara ane majUrone joItI vastuo pUrI pADavA vepArIo ahIM AvIne asthAyI rUpe vasyA hoya, dukAne mAMDI hoya e banavAjoga che. uttara dizAnI sAMkaDI jamInamAM paDelAM khaMDiyerene jotAM paNa ahIM For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura 13 sIoe paNa ahIMnAM madizamAM mUrti / bharAvyAnA zilAlekhA A maMdizamAMthI maLI Ave che. zrIme kavinA kathana mujaba te samaye ahI 7 jaina maMdiro hatAM. tyAra pachI sa'. 1755mAM zrIjJAnavimalasUrie racelI tIrthamAhA mAM 3 ane aDhAramA saikAmAM 5. mahimAe racelI tIrthamAja mAM ja ahI 5 jaina maMdirA hovAnu varNana maLe che. vastuta: ahIM traNa maMdiro uparAMta khIjA' maMdire hAya ema jaNAtuM nathI, eTale dharavihAranA cAre khUNAnA cAra moTA gabhArA ane mukhya caumukha madirane gaNatAM pAMca athavA traNa mALanAM maMdirane gaNatAM traNa ane bAkInAM zrInemanAtha ane zrIpArzvanAtha bhagavAnanAM maMdiro maLIne sAta ane pAMcanI saMkhyA tI mALAkArAe gaNAvI hAya ema lAge che. uparyu kta kavie ullekhelI maghAi nadI Aje paNa uttara pazcime patharAyelI che; je sadA vahyA kare che. thAuM dUra AvelA taLAvanA pazcima kinAro majabUta khAdhelA che; jenI divAlanI pahALAI lagabhaga 42 hAthanI che. ane jamInathI 56 phUTa UMcI che. taLAvamAM aMdhanI pAse 40 vAma UMDuM kAI gAma vyavasthita rIte vasyu hAya ema na kahI zakAya. kemake hiMduranA kaMpAuMDanI cAre dizAmAM pahADIe che ane uttara taraphathI AvatI maghAI nadI maMdiranA kapAuMDane aDIne ja pazcima tarapha thaI dakSiNa dizAmAM vahe che. na 3. prAcIna tIrthamALA saMgraha." pRSTha : 136, prakAzaka : yAvijaya graMthamALA, bhAvanagara. 4. ejana : pRSTha : 58 ' For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI pANI hoya che, jyAre varasAdamAM 75 vAma jeTaluM vadhe che. taLAvamAMthI kADhelI naherethI ziyALu ane unALu pAka thAya che. saM. 1956nA dukALamAM A baMdha bAMdhavAmAM AvyuM che. rANakapura tIrthanA keTanI bahAra sUryanArAyaNanuM maMdira che. A maMdira mahArANA kuMbhAe baMdhAvyuM hatuM ema kahevAya che. maMdiranA zikharamAM bhAtabhAtanI keraNa che. gUDhamaMDapa paDI gayo che. tenI bAjumAM mahAdevanuM eka maMdira khaMDita avasthAmAM paDeluM che, temAM eka bheMyaruM che. mahAdevanA maMdira pAse bhairavanuM sthAna che. ahIMnA leke tene "bhAMgariyA khelejI" kahe che. AsapAsanI pahADIo ane saghana jhADIethI AkhuMye jaMgala bhayaMkara lAge che. hiMsaka pazuone bhaya paNa rahe che. saMbhava che ke, mevADanA rANAoe A sthAnane vipattikALamAM AzrayanuM sthAna banAvyuM hoya. raNakapura tIrthanI dakSiNa taraphanI eka pahADI para eka nAnuM sarakhe mahela baMdhAvele najare caDe che. vaLI dakSiNa dizA taraphanA bhayaMkara jaMgalamAM thaIne mevADa tarapha javAne eka raste che. "A mArge jatAM 2 mAIla dUra eka cokI Ave che. tyAMthI eka raste uttaramAM bhAnapurAnA vikaTa vanamAM thaIne jAya che ane cekIthI bIjA mArge jatAM eka AkiyA upanada (khAra) Ave che. tenA caDAva upara eka prAcIna killo che. tenA siMhadvAra para mahAbhaya, mahAbhaya" evA zabda kerelA che ane kille paNa e ja jaNAya che. killAthI dakSiNa pUrvamAM 7 For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura mAIla dUra mevADanA sAyarA gAme pahoMcAya che." ahIMthI eka mArga desUrInI nAlane che. uttara dizA taraphanI pahADImAM rANu kuMbhAe vasAvelA kuMbhalagaDhane prasiddha kille jovAya che. A kuMbhalagaDhathI 10-12 mAIla dUra mAla gaDha nAme gAma che; jyAM dharaNazAha ane ratnAzAha rahetA hatA. kuMbhalagaDha ane mAlapuranA raste mAdrI parvata Ave che. e parvatanI taLeTImAM mAdaDI gAmanA sthaLa upara rANanA nAmathI rANakapura vasAvavAmAM AvyuM che. rANakapura tIrthane keTa: cAre taraphane keTa 59 vIghAnA vistAravALI jamInane gherI vaLe che. e koTamAM UbhelAM makAne--dharmazALAo, maMdire ane te aMge rahetA munima, pUjArIo ane paheregIre vagere sivAya ahIM bIjA koI makAna ke vastI nathI. maMdiranA kaMpAuMDamAM praveza karatAM maghAI nadInA beThA DhALavALA pUla upara thaIne javAya che. nadIne jotAM ja meha kavinI kAvyapaMktionuM smaraNa thaI Ave che : "niramala nAra vahaI vIca gaMge pApa pakhAla suaMge " sAce ja, nadInAM vahetAM gaMgA jevAM nirmaLAM nIramAM pApa dhaMI nAkhI pavitra thaIne ApaNe prabhunA tIrtha maMdiramAM javA mATe daravAjAmAM praveza karIe chIe. pa. juoH "merI geDavADa yAtrA" lekhaka zrI vijyavatIndrasUrijIH prakAzaka: rAjendra pravacana kAryAlaya. pR. 60-61 For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI lekhaMDI bhavya daravAjAmAM praveza karatAM jamaNA hAtha tarapha eka suMdara jaLakuMDa Ave che. tenA upara keTalAMka devI devatAnI mUrti padharAvelI che. pAse be nAnI sarakhI derIe che. ahIM ziva ane pArvatInI eka kaLAmaya mUrti ApaNuM najare paDe che. DAbA hAtha tarapha bhojanazALAnuM makAna che; je sAdaDIvALA zeTha pannAlAla pUnamacaMdajIe baMdhAveluM che. tenI pAse ja saM. 199hmAM sAdaDIvALA zeTha nyAlacaMda nathamalajIe eka suMdara dharmazALA baMdhAvI che. tenI sAme eTale mArganI jananuM bAjue kUve che ane tenI pAse ja amadAvAdanivAsI zeTha jamanAbhAI bhagubhAInAM dharmapatnI mANekabena zeThANIe saM. 198 mAM baMdhAvelI moTI suMdara dharmazALA che. A dharmazALAthI dakSiNa dizAmAM lagabhaga 200 gaja cheTe zrI. nemanAtha bhagavAnanuM maMdira che. A maMdiranI najIkamAM paraMtu keTanI bahAra agAu kaheluM sUryanArAyaNanuM maMdira vidyamAna che. zeThANuM mANekabene baMdhAvelI dharmazALAnI pUrva dizAmAM jUnI dharmazALAnA mArge jatAM vacce zrI. pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira Ave che. A maMdirathI lagabhaga 75 gaja cheTe vizALa vaMDAthI gherAyelI jUnI dharmazALA che. tenA daravAjAmAM praveza karatAM vacce meTuM gAna che. eka tarapha phUle ane ane snAnAgAra che ane cAre dizAmAM bAMdhelI dharmazALAnI lagabhaga 41 eraDIo che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIkAryAlaya ahIM ja che, je yAtrIo mATe vAsaNa-godaDAM temaja For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakapura, bhejanAlaya vagerenI badhI sagavaDa pUrI pADe che. dharmazALAnI dakSiNa dizAmAM eka makAna navuM bAMdheluM che, je upAzraya tarIke sAdhu-sAdhvIo mATe upayogamAM levAya che. A jUnI dharmazALA saM. 108 mAM amadAvAdanivAsI zeTha haThIsiMha kesarIsiMhanAM dharmapatnI zeThANI harakuMvara bAIe baMdhAvI che. A jUnI dharmazALAne aDIne ja dharaNavihAranuM vizALa maMdira AveluM che. e maMdiranI sAme nagArakhAnAnuM be mALanuM makAna che ane tenI pAse nAne bagIce che. nagArakhAnAnI dakSiNa dizAmAM sAme eka kUve paNa che. atyAre ahIM je traNa jaina maMdire vidyamAna che, temAMnuM prathama tIrthakara zrI AdIzvara bhagavAnanuM caumukha maMdira, jene dharaNavihAra kahevAmAM Ave che te mukhya che. geDavADanI moTI paMcatIthImAM jeTalAM prAcIna jaina maMdiro che, temAM sauthI meTu, kimatI ene zipanI daSTie A maMdira anupama che. A maMdira keNe kyAre baMdhAvyuM ane maMdirane AkAra temaja zila5prakAra ke che e jANavAthI ene mahimA samajI zakaze. rASabhadAsa kavie te A tIrthanuM mAhAsya gAtAM kahyuM che ke - "gaDha Abu navi pharasiya, na su hIra rAsa; rANakapura nara navi gaye, triye garbhavAsa.6 kharekhara, Abu ane rANakapura tIrthanI yAtrA jeNe karI nathI, enuM jIvatara nakAmuM che. evI lekavANInuM kathana e tIrthonAM varNana vAMcyA-sAMbhaLyA pachI ane sAkSAt darzana karyA pachI yathArtha lAge che. 6. "AnaMdakAvya mahedadhi" hIravijayasUrirAsa. pRSTha: 92. prakA devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra paMDa, surata. For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. . rANakapuranI paMcatIthI "rANigapura zrIdharaNavihAra dhanakubera dharaNazAhe rANakapuramAM zilpakalAnA atyuttama namUnA samAna "dharaNuvihAra prAsAda baMdhAvyuM che. ene kailezvadIpaka prAsAda, tribhuvanavihAra, nalinI gulmavimAna ane caturmukhaprAsAda" evAM nAmathI paNa saMdhAya che. A maMdira ADAvalAnI cheka pazcimI taLeTImAM aneka prakAranI vanarAji vacce jhINI nakazIthI suzobhita vimAnasamuM dekhAya che. pAMca varSathI dharaNAzAhanI kIrtigAthA saMbhaLAvatuM unnatazIla ane pitAnI zilpakaLAnI sauMdarya sugaMdha prasarAvatuM A aTuluM gelekyadIpaka maMdira, jANe kALa ane AkramaNe sAme aDagapaNe UbheluM hoya ema lAge che. maMdiranI racanA: A dharaNuvihAra maMdira 48000 varga phITanA vistAramAM AveluM che. maMdiranI UMcAIne pramANamAM jagatI-bheMyataLicAnI UMcAI ane vistAra, cAre dizAmAM ekasarakhAM pagathiyAM, pratelIo (zaMgArakI), te upanA maMDapa, daravAjAobadhuM mApasara ekasarakhuM najare paDe che. aMdaranI bAjue cAre dizAnA cAra daravAjA yukta mukhya maMdira, tenA cAra sabhAmaMDapa, cAra vizALa meghanAda maMDapa, tenAM tAraNe yukta UMcA staMbhe, mukhya maMdiranA cAre khUNAmAM babbe maMDapa yukta cAra zikharabaMdhI derAsare, bhamatInI zikharabaddha devakulikAe, vacce vacce cAre taraphanA ekasarakhA moTA gabhArA, upara be mALa ane zikharabaMdhI racanAvALuM A maMdira che. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 rANakapura AkhuMye maMdira sevADI temaja senANunA paththarathI bAMdhavAmAM AvyuM che. maMdiranI manahara bAMdhaNI, majabUta ghATa, ane pAyAnuM UMDANa kevuM haze ene khyAla Ave che. zrI. meha kavi kahe che ke, A maMdirane pAye sAta mAthaDAM che. A uparathI AmAM keTaluM kharaca thayuM haze ane keTalI mahenata majUrI ane samaya vItye haze enI kalpanA thaI Ave che. maMdiramAM 1444 staMbhenI racanA karelI che. temAM cAre dizAnA meghanAda maMDapanA staMbhe te 40 phITathIye vadhu UMcA ane pratyeka keraNIyukta che. A maMDapa sivAyanA bIjA staMbhe sAdA che. maMdiramAM stanI racanA evI kuzaLatAthI samAMtara karelI che ke game te sthaLe UbhA rahI sAmenI dizAmAM birAjamAna prabhumUrtinAM darzana karatAM keI staMbhanuM naDatara thatuM nathI. mukhya maMdira ane khUNunA cAra gabhArAonAM maLIne 5 meTAM zikhare, 24 maMDapa, 84 derIo,9rbhoyarAM, mukhya maMdira upara baMne mALamAM cAra daravAjAyukta caumukha pratimAo vagerenI ekasarakhI racanA A maMdiramAM karelI che. AvuM meTuM vizALa ane bhavya maMdira jotAM Azcaryamugdha banI javAya che. jo ke maMdiramAM pravezavA mATe cAre dizAnA daravAjAthI jaI zakAya che paraMtu pazcima taraphanuM dvAra khulluM rAkhavAmAM Ave che. 7. pariziSTa paheluM: kaDI: 8 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI pazcima taraphanAM viza-pacIza pagathiyAM vaTAvI zaMgAracekInI uparanI chatamAM najara karIe te deTalAMka ghaTanAcitra --bhAve karelA najare paDe che. e bhAve mArI upalaka najare jotAM rAmAyaNa ane mahAbhAratanA prasaMganA hoya ema lAge che. paraMtu ene barAbara joIe te ja e bhAvene spaSTa khyAla AvI zake. zRMgArakInA daravAjAmAM praveza karatAM DAbA ane jamaNuM hAtha tarapha lAMbAM bhoMyarAM che, jemAM tIrthakara mUrtie saMgharI rAkhelI che. tyAMthI AgaLa jatAM lagabhaga dazeka pagathiyAM vaTAvIe te ApaNe caumukha maMdiranI sAme bIje sabhAmaMDapa, jene "meghanAda maMDapa" kahe che, tyAM AvIe chIe. maMDapanA UMcA ane vividha keraNIyukta staMbhe uparanI gummajAkAra chatanI gaLAkAra paTTImAM vividha bhAve suMdara rIte AlekhyA che. A bIjA maMDapathI cAra-pAMca pagathiyAM caDatAM prabhu sammukhanA prathama raMgamaMDapamAM avAya che. A ja pramANe jevI pazcima dizAmAM racanA che tevI ja bIjI traNe dizAmAM ekasarakhI racanA che. mULamaMdiramAM cAre dizAmAM sthApana karelI bhagavAna SabhadevanI 6 phUTa UMcI manahara mUrti birAjamAna che. pUrva, pazcima ane dakSiNa dizAnI mUrtio upara saM 1498 nA phAgaNa vadi panA lekhe kotarelA che. 8 jyAre mAtra uttara dizAnI mUrti upara saM. 1679nA vaizAkha sudi 11 ne budhavArano lekha che. jemAM rANA karNasaMhanA rAjyamAM zrI. vijaya 8. juo, pAraziSTa bIjuM lekhAMka: 2. For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura devasUrinA upadezathI pratiSThA thayelI che. A uparathI anumAna thAya che ke, cAre mUrtionI zrIsemasaMdarasUrie eka ja samaye pratiSThA karI haze, paraMtu te pachI uparyukta mUrtine kaI kAraNasara badalavI paDI haze. vaLI, cAre mUrtio saparikara che, paraMtu enAM parikare khaMDita thatAM tene kADhI nAkhI - saM 2009nI pratiSThA vakhate navAM parika gaThavyAM che. mULagabhArAmAM upayukta caumukhajI sivAya bIjI 18 pASANa mUrtio che ane dhAtunI 2 paMcatIthIo che. A mUrtio paikI eka pASANa mUrtine gautamasvAmInI mUrti tarIke oLakhAvAya che. temanI pAse e nathI, paraMtu eka hAthamAM muhupatti ane bIjA hAthamAM navakAravALI che. mUrti upara lekha nathI. zrI.aMbikAdevInI mUrti paNa 1 che. mULa maMdirane cAre bAjue cAra vizALa maMDapa che. tenA mukhya maMDapa ane raMgamaMDapi judA judA che. mukhya maMDapamAMthI raMgamaMDapamAM javA mATe nALa mUkelI che. nALanI bahAra eka khullI kamAna che ane UMce eka nALamaMDapa che. mULa maMdiranA 4 dvAre upara khUNAmAM uparAuparI banne derAsaro che. A derAsare pakI vAyavya khUNanA derAsarane "karmAprathama mahAdhara caitya, agnikhUNAnA derAsarane "kaprathama mahAdhara cetya", IzAna khUNAnA derAsarane "staMbhanakAvatAra ciMtya" ane naitya khUNAnA derAsarane "arighAta caturtha mahAdhara caitya" evAM nAme zilAlekhamAM ApyAM che. cAre dizAnA A cAra maMdira judI judI vyaktioe banAvyAM che. 9. ejana, lekhaka. 13. For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 rANakapuranI paMcatIthI temAM saM. 1507, saM. 1507, saM. 1507 ane saM. 1503 nA lekhe che. A derAsaranA raMgamaMDapa ane mukhamaMDapa darekane judA judA che. A rIte badhA maLIne kula 24 maMDapa ghUmaTavALA che. maMdiranI kaLA-kArIgarI: - mULa gabhArAnI bahAra mULanAyakanI sanmukha Arasa pASA-- sunA eka ja paththaramAMthI ArapAra karIne addhara goThavelAM teraNo te AbunI zilpakaLAnI yAda apAve evAM manehara che. pahelAM ahIM 128 teraNe hatAM. have mAtra cAra ja bacyAM che. temAM AgaLanA ane pAchaLanA bhAgamAM sAta-sAta maLIne kula 14 jinapratimAo utkIrNa che. AvAM ja bIjAM 2 toraNe che, temAM paNa e ja prakAre jinapratimAo aMkita hovAthI kula 4ra mRtie gaNAya che. A tAraNene mAravADamAM "vAMdaravAva"nAme oLakhe che. prathamanA teraNanA uparanA bhAgamAM DAbI bAjue suMdara bhAva utkIrNa che, jemAM tIrthaMkaranI mAtA zayanAvasthAmAM 14 svapna nihALI rahyAM hoya evuM Alekhana paththaramAM utkIrNa che. sabhAmaMDapanA ghUmaTamAM goLAkAre 16 vidyAdevIo ane vacce kaLAbharyuM velabuTTAnuM suzobhana AlekhyuM che je AbudelavADAnA maMdiranI AbehUba nakala svarUpa jaNAya che. maMdiranI chatamAM ane thAMbhalAomAM vaividhyabharyuM zilpalAvaNya te AMkhane AMjI de tevuM UbharAya che. eka ja mastakamAM joDAyelI 5 pUtaLIe, kamalapatranI bArIka nakazI, kalAmaya. For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 rANakapura . jhummare, velabuTTA vagere AkRtio zilpakaLAnA ajoDa namUnA samAna che. maMdiramAM praveza karatAM je ghumaTa Ave che temAM eka sthaLe AcArya mahArAja beThelA che ane temanI pAchaLa 3 sAdhuo hAthamAM e rAkhIne UbhA heya e bhAva kerelo che. pazcima taraphanA meghanAda maMDapamAM praveza karatAM DAbA hAthanA eka staMbhamAM barAbara prabhunI sanmukha dharaNazAha ane pati devAnI nAnI AkRtio karelI che. bIjA ghUmaTamAM zrI neminAtha bhagavAnane paMcakalyANakane bhAva darzAvyA che. eka tarapha zrIkRSNano mahela, zrIneminAtha bhagavAnanI jAna, lagnanI cerI, pazuonuM pAMjaruM, pazuone choDI mUkavAM ane rathane pAchA vALavAnuM AkhuMye ghaTanAdastha utkIrNa che. eka tarapha eka govALiye lAkaDInA Teke Ubhe rahele che, tenI pAse pazue carI rahyAM che ane eka tarapha chAza levatI strIonuM dazya upasAvyuM che. bIjA eka khUNAmAM samavasaraNane bhAva Alekhe che. A sivAya bIjAM keTalAye ghaTanA jovAlAyaka che. - pazcima taraphanA sabhAmaMDapanA eka thAMbhalA upara saM. 1611 nA vaizAkha sudi 13 ne lekha che, jemAM usamAnapuranA rahevAsI zreSThI khetAe "meghanAda" nAmane maMDapa karAvyAne ullekha che. 10 cAra khUNanA maMdire upara 4 ghUmaTe che, je 420 staMbha upara rahelA che. dareka cAra samUhanI madhyanA ghUmaTo 10. juo : pariziSTa bIjuM lekhAMkaH 11 For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI traNa mALa sudhI UMcA che ane e ja samUhanA bIjA ghUmaTethI UMce jAya che. AvA madhyanA ghUmaTomAMne eka je mukhya dvAranI sAme che tene aMdara ane upara ema bevaDA ghUmaTo che, jene AdhAra 16 staMbha upara rahela che. - pUrva ane pazcima dvAranI pratelI-zaMgArakInA maMDayamAM mULa maMdiranA prabhunI barAbara sammukha gajArUDha mAtA marudevAnI pratimA che. dakSiNa dvAranI pratelI uparanA maMDapamAM eka vedikA upara eka gRhastha mUrti che. tenA upara saM. 1723 ne lekha che. uttara dvAranI pratolI uparanA maMDapamAM sahastrakUTa staMbhanI apUrNa racanA che, jene "rANaka staMbha paNa kahe che, AnI apUrNa racanA vize evI daMtakathA pracalita che ke, rANA kuMbhAe dharaNazAhanuM anukaraNa karavA mATe A staMbha banAvavAnI zarUAta karelI paraMtu evuM na banI zakyo, pariNAme e staMbha adhUro ja rahI gaye. A staMbhanI vacce vaccenI nAnI paTTI upara lAMbA lekhe che, je seLamI zatAbdInA che ane bhinna bhinna vyaktionA che. cAre bAjue pharatI 80 devakulikAo paikI 76 te ekasarakhI nAnI ane zikharabaMdhI che. AmAMthI cAra devakulikAo meTI che. ane darekanI AgaLa ekeka raMgamaMDapa che. cAra dizAmAM rahelA cAra mahAdhara prAsAda derAsarone gaNatAM kula 84 devakulikAo che. tenI AgaLanA bhAgamAM vaividhyabharI mane hara keraNuM karelI che, derIo uparanA lekhethI jaNAya che ke, dharaNazAha pachI judI judI vyaktioe maLIne derIo banAvI che, e vize thoDIka vigata A pramANe che: For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 pazcima daravAjAnI DAbI bAjunI derI naM. 2 upara sa. 1511nA mAgazara vida 13 ne seAmavAranA lekha che, jemAM satyapura ( sAcAra )nA rahIza ozavAlajJAtIya bhAI ee maLIne derI karAvI ema lakhyuM che. rANakapura derI naM. 5 upara sa. 1511nI sAlanA lekha che, temAM muDArAvAsI madAputra rAjAe devakulikA karAvI ema jaNAvyuM che. derI naM. 6 sImalIpAvAsI zA. dveSAe devakulikA karAvI. derI naM. 7 upara mAlavIya usAriyA gAmavAsI devA hariyAe devakulikA karAvyAnA lekha che. derI naM. 8 mAlavIya pI paliyAvAsI dveSA pAlheNasIe derI karAvyAnI hakIkata lekhamAM che. derI naM. 10 rANapuranA ja vAsI nayaNAnA putra lINA, velaNu mAva khAla (?) vageree derI karAvI evA lekha che. derI na'. 11 siraiAhIvAsI sa. vaghA bhAryAM vajra temanA putra saM. mahirAja, nInA, bhAdA, bhAdAnA putra bhAkhara ane guNurAje derI karAvI ema lekhamAM jaNAvyuM che. derI naM. 12 mAM AsA ane tenI bhAryAM AsalaTrue A derI karAvI. derI naM. 13mAM saM. 1548 mAM vAstanAgara (?) sa'. manA, tenI bhAryAM rolI, temanA putra jerApAla, tenI bhAryAM jAhudee A derI banAvI. A 13 mI derInA eTalA uparanA lekhamAM jaNAvyuM For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 rANakapuranI paMcatI che ke, sAraMgapuravAsI sa. jayatA ane pAtAe derI banAvI. derI naM 1''mInA eTalAnA lekhamAM jaNAvyuM che ke sAMbeAsaNavAsI zA. sAle derI karAvI. DherI naM. 15 mAnA daravAjA pAsenA lekhamAM jaNAvyuM che ke, sa. 1516 nA vaizAkha vide1 nA 2.4 kuMbhalamera ane dezavADAnA rahevAsIo--pAravADa vyava bhAdA ane tenI patnI sAmInA putra karmAe temaja vyava0 dhanA, ane tenI patnI mAkhInA putra mehAe temanI patnI lAchI ane UDhI, temanA putrA meghA, zivA, jagamAla vagerenI sAthe rANakapuranA catumukhaprAsAdamAM zrI naminAtha bhagavAnanI pratimA yukta derI banAvI ane tenI zrIratnazekharasUrie pratiSThA karI. Ama derIenA daravAjAmAM ane tenA eTalA upara moTA bhAge lekhA kAtarAyelA vAMcavAmAM Ave che. aDI te ATalA namUnA pUratA batAvyA che badhIye derIe seLamA saikAmAM maMdhAi cUkI hatI ema e lekhothI jaNAya che. mukhya gabhArA pAse AvelI sIDInI pAchaLa sa. 1662 nA caitra vi 11 ne guruvAranA lekha che; temAM khAlInivAsI peAravADa zeTha hIrAnA putra-pautrAe 35 derIe karAvyAnA ane te mATe zrIsumatisuMdarasUrie temane AzIrvAda ApyAne ullekha che. bhramatImAM dakSiNa dizAnA daravAjA upara jamaNI tathA DAkhI khAjue naMdIzvaradvIpanA paTTa goThavelA che. A paTTa sa 1551 nA vaizAkha sudi 8 nA divase sa MgrAma seAnIe anAva For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura rAvyAne meTe lekha derInA daravAjAnI pAse che. A maMDapamAM eka ja zilAmAM karelI traNa kAusagiyA mUrtio manahara che. mukhya caumukha maMdiranI uttara dizAmAM pAMca varSathI UbheluM rAyaNavRkSa ane tenI nIce zrIAdIzvara bhagavAnanAM pagalAMnI kaLAmaya derI che, je zatruMjayanuM smaraNa apAvI rahI che. uttara-pazcimamAM AvelAM derAsare pakI ekamAM zrIsametazikharanI keraNavALI racanA che. tenA upara saM. 1532 no lekha che. sAmenA bIjA maMdiramAM aSTApadanI adhUrI racanA che, tenA daravAjAmAM saM. 1532 nA caitra sudi 13 ne lekha che. be moTI zilAo upara karelI ane maMtrAkAre goThavelo naMdIzvaranI racanA, sametazikharavALA derAsaranI bhItanA lAMbA pahoLA paththara upara karelA zatruMjaya ane giranAranA paTe, DAbI bAjue nAlamaMDapamAM sahasakUTanI suMdara racanA-vagere AkRtionI keraNI benamUna che. uttara taraphanA nAlamaMDapa pAse khUNAnA derAsaranI bhIMtamAM eka meTI zilA upara sahastraphaNu pArzvanAtha bhagavAnanuM AMTI gUMcyA jevuM zi95 te so keIne dilmaDha banAve evuM che. e zilpamAM zrI pArzvanAthanI mUrti nAgendranI pITha upara kAyetsargapUrvaka dhyAnamAM UbhelI che ane e ja nAgendra bIjAM nAganAgiNuo sAthe AMTA lagAvI gUMtheluM 1008 phaNAnuM chatra dhAraNa karI rAkhyuM che. nAga ane nAgiNIoe pitAnI samagra zakti jANe kAme lagADI heya tevuM A zilpa evI khUbIthI upajAvI kADhyuM che ke sAmAnya najare e keyaDArUpa banI rahe. A kRtimAM zilpIe pitAnA utkRSTa kalAkauza-- For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI pacatIthI lane paricaya karAvyA che. AvI mAna-sAmaMjasyamAM ajoDa kRtio bhAgye ja bIjethI jaDI Ave. kahevAya che ke, A zilA bIjethI lAvavAmAM AvI che. tenA upara saM. 1903 ne lekha che, A zilA traNa sthaLethI bhAMgelI che, jene pAchakaLathI cUnAthI sAMdhI dIdhI che. kahevAya che ke, A maMdiramAM agAu 84 beMyarAM hatAM. lagabhaga 18 mA saikAnA zrI jJAnavimalasUrinA kathana mujaba temAM 9 bheMyarAM vidyamAna hatAM. Aje paNa 9 bheMyarAM mejuda che. dharaNazAhe agamacetI vAparIne e bheMyarAomAM mUrtio ane dravya bharI rAkhyuM hatuM. muslima kALamAM A maMdiranI mUrtio nAza pAmI tyAre bhaMDArelI mUrtionI sthApanA karavAmAM AvI hatI. saM. 2009 nI sAlamAM pratiSThA thaI tyAre traNe maMdiranA bheMyarAomAM je akhaMDita mUrtio hatI te badhIne dharaNavihAranA pazcima dvAramAM pisatAM jamaNuM ane DAbA hAtha taraphanA bheMyarAmAM lAvI kramasara goThavI mUkI che, te badhI mUrtionA lekhe tapAsatAM te 15mA saikAthI laIne 18mA sikA sudhInA mArA vAMcavAmAM AvyA che. saM. 1496 pahelAMne kaI zilAlekha ke mUrtAilekha mArA jevAmAM AvyuM nathI. moTI 4 mUrtio, 4 meTA kAusagiyA che, je 28 IMca UMcA ane mane hara che ane saM. 1551 nA mahA vadi 2 nA divase mAMDavagaDhavAsI saMgrAma sonIe bharAvyA che, tenI aMjanazalAkA zrI udayasAgarasUrie karI che. bIjI keTalIka nAnI pratimAo paNa che. For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura uttara dizAnA derAsaramAM pAghaDI, khesa ane kaMThamAM mitInA hAra vagere vastrAbhUSaNathI sajA ane hAthamAM mALA sAthenI padmAsanastha dharaNazeThanI mUrti hovAnuM kahevAya che. paraMtu e mUti dharaNazAhanI lAgatI nathI. mUrti upara lepa karele, che ane mUrtinuM nAka jarA khaMDita thayuM che. bIjA mALamAM paNa caumukha pratimAo virAjamAna che. temAM pazcima dizAnA mULanAyaka zrIAdIzvara bhagavAnanI palAMThI nIce saM. 1507ne lekha che. bAkInI traNe bAjue kamaza: saM. 1507, saM. 1508 ane saM. 1509nA lekhe che. badhI pratimAonI pratiSThA zrIratnazekharasUrie karelI che. A derAsara paNa cAra daravAjAvALuM che. bIjA mALamAM paNa pahelA mALanI jema cAre khUNe 4 derAsara bAMdhavAnI zarUAta karelI jovAya che. 2 maMdira adhUrAM banelAM che jyAre 2 maMdiranAM kAmanI zarUAta karelI lAge che. adhUrAM maMdire pikI ekamAM caumukhajI virAjamAna che. ahIM 8 thAMbhalA che. te pratyeka thAMbhalAmAM 9 jinapratimAo utkIrNa che; e rIte 8 thAMbhalAmAM maLIne kula 72 jinapratimAo che. saMbhavata: bhUta, bhaviSya ane vartamAna vIzInI A sthApanA haze. trIjA mALamAM paNa caumukha pratimAo virAjamAna che. temAM zrI saMbhavanAtha, AdinAtha vagere tIrthakaronI maLIne 4 mUrtio che. dakSiNa dizAnA mUlanAyaka upara saM. 1509 11. pariziSTa bIjuM : lekhAMka: 4 , , For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 rANakapuranI paMcatIthI lekha che. A derAsarane paNa cAra daravAjA che. mULanAyaka bhagavAnanA maMdiranA zikharamAM cAre bAjue pUtaLIo ane vacamAM kAusagiyA, bhairavajI, aMbAdevI vagerenAM svarUpe darzAvyAM che. zikhara 101 phUTa UMcuM che. uparanA mALe ane ghUmaTamAM pharatAM nIce UtaravAne mArga zodha paDe evI mALanI racanA karelI che. A rIte mALanI racanA, thAMbhalAnI beThavaNI, bahArathI najare paDatI vAMkIcUkI jamIna uparanI derIonI ekasarakhI racanA-A badhuM zilpInI asAdhAraNa kaLAkuzaLatA batAvI Ape che. maMdiranuM sthApatya ja evA prakAranuM che ke, jyAM juo tyAM ekasarakhI derIo, derAsara, thAMbhalA, ghUmaTo ane mUtione joIne bhulAvAmAM paDI javAya. AvA kaLAmaya maMdiranI samagra racanA pAchaLa dAnavIra ane kaLAvIranA mukta hastanuM anupama arpaNa najare caDe che ane A maMdira karatAMye temanI bhAvanAnuM virATa darzana karAve che. baMnenI amApa bhakita, zakti ane audArya bhAvanAthI sarjAyelI triveNImAM ApaNe eka vAra te evA lIna banI - jaIe ke enA varNana mATe vAcA ja na kure. samartha zilpamImAMsaka sara pharagyusana pitAnI be sAcuM kahe che ke A devAlayanuM bheMyataLiyuM UMcuM hovAne lIdhe tathA mukhya ghUmaTenI vadhAre UMcAIne lIdhe eka mahAna jaina 12. pariziSTa bIjuM lekhAMka: 5 For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura, 31 devAlayane barAbara dekhAva Ape che. kAraNa ke, bIjAM jUnAM devAlamAM bahAranA bhAga upara kotarakAmane abhAva heya che. A devAlayamAM ghaNuM ane nAnA bhAge pADelA che, tethI zikSavidyAnI kharI zobhA temAM dekhAI Ave tema nathI, paraMtu dareka staMbhe ekabIjAthI judA che, temaja uttama rIte gaThavelA che ane temanA upara bhinna bhinna UMcAInA ghUmaTe goThavelA che. A badhAya uparathI mana upara ghaNI sArI asara Upaje che. AvI sArI asara kare tevuM tathA staMbhenI suMdara goThavaNIne khyAla Ape evuM hiMdustAnamAM bIjuM eke devAlaya nathI." A dharaNuvihAra maMdiranI jamIna saM. 1411mAM rANuM mokalanA samaye kharIdavAmAM AvelI evuM eka tAmrapatra hovAnuM jANavAmAM AvyuM che.13 ane paM. zIlavijayajInA kathana mujaba A maMdirane pAye saM. 1446mAM nAkhavAmAM AvyuM ane maMdiranI pratiSThA saM. 1498nA phAgaNa vadi 5 nA divase 13. A tAmrapatranI nakala rANapura-sAdaDInAM maMdirane vahIvaTa karatI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA munima bI. goviMdadAsa pAsethI jevI maLI tevI A rIte che - "sAdha zrI mahArANAjI zrI mokalasIMgajIke datta parasta zahIyenA paravAlA nagama sAdaDIrA sImasu kara dharatI bIgA 51 akhare ekAvana nAma zIma zuddhA zrI rANakapurajIre maMdIra vaMdAbA sAra kara dIyo. gamabacana maMdarakA nAma baca badAkhA darasu para dharatI 7 akhare sAta zrI rANakapurajIrA bAga sAra kara dIdho se kuzIthI karAvajo jINarA te vApatarA kara dIdo aNaro ke besala karazI jINe ekaliMganAtha pugaze. saMmata 1431 kAratakarAta sudi 13 dasagata pAMcolI cuNapAdakA." For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI bahattapAgacchIya zrImasuMdarasUrinA hastakamalathI karavAmAM AvI. e samaye dharaNazAhe bhAre utsava karyo hate. jinapratimA saMkhyA 1. dharaNuvihAra-caumukha maMdira mULanAyaka caumukhajInA mULa gabhArAmAM - 22 pratimA bhamatInI ekasarakhI 76 derIomAM - 217 zrI AdIzvaranA maMDapamAM - meTA mahAvIra svAmInA maMDapamAM - zrI aSTApadajInA maMDapamAM - IzAna khUNanA derAsaramAM agni khUNAnA che maitrAtya khUNAnA , - vAyavya khUNAnA ,, upara nisaraNa pAsenA maMdiramAM - upara bIje mALe - upara trIje mALe - upara mekSa bArInA derAsaramAM - bheMyarAomAM lagabhaga - 2. zrI pArzvanAthanA maMdiramAM - 3. zrIneminAthanA maMdiramAM - maMdiranirmAtA dharaNAzAha: A "tribhuvanadIpaka" devamahAlayanA nirmAtA dharaNAzAha piravADa hatA. temanA pitAnuM nAma kuMrapAla ane mAtAnuM 178 For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura nAma kAmalade hatuM. temanI patnInuM nAma dhAralade hatuM. temane jAjJA ane jAvaDa nAme be putra hatA. temanA moTA bhAInuM nAma ratnAzAha ane temanI patnInuM nAma ratnAde hatuM. temane lAkhA, manA, senA ane sAliga-ema cAra putro hatA. teo sihI rAjyanA nAdiyA gAmanA vatanI hatA. daMtakathA evI che ke, eka vakhata mAMDavagaDhanA muslima bAdazAhane putra gajanIkhAM pitAnA pitAthI rIsAIne rAjapUtAnAmAM thaIne jatuM hatuM. A baMne bhAIoe tene samajAvIne pitAnA pitAnI rAjadhAnImAM mokalyuM. AthI zahenazAha bahu khuza thaye ane te baMne bhAIone teDAvI potAnA darabAramAM rAkhyA. paraMtu thoDA samaya pachI gAmanA gapagoLAthI kAcA kAnanA bAdazAhe temane aTakamAM lIdhA. teo judI judI jAtanA 84 sikkAone daMDa bharyA pachI mukta thayA ane pitAnA mulakamAM pAchA pharyA, paraMtu temane temanA vatana nAdiyAmAM rahevuM yogya na lAgyuM. AthI teo rANakapuranI dakSiNe AvelA pAlagaDhamAM jaIne vasyA. dharaNazAha khUba buddhizALI mutsaddo hatA. temanI kIrti sAMbhaLIne mevADanA rANAe (saMbhavata: rANuM mekala ane te pachI rANA kuMbhAe paNa) temane potAnI rAjasabhAmAM sanmAna ApyuM hatuM. eTaluM ja nahi, temane maMtrIpade sthApyA hoya ema paNa manAya che. thoDA samayamAM ja pitAnI kuzaLatAthI eNe khUba dravya ekaThuM karyuM. saM. 1746mAM zrIzIlavijayajIe racelI tIrthanAnA ullekha pramANe saM. 1446mAM zrIsemasuMdara sUrinA upadezathI e prabhAvita thayA ane temanI buddhine For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 rANakapuranI paMcatIthI pravAha dhArmikatA tarapha vaLyo. temane potAnI lakSamInI caMcaLatAne anubhava thayela hatuM tethI tene sArthaka karI levA pAchaLathI teo mAdaDImAM jaI vasyA ane tenI najIkamAM eka maMdira baMdhAvavA mATe ekAMtamAM AvelI suMdara bhUminI pasaMdagI karI saM. 1431mAM jamIna kharIdI, je pAchaLathI "rANakapura" nAme prasiddhi pAmI, e vize agAu kahevAI gayuM che. e ja tIrthanAhyA mAM dharaNA zeTha mATe khAsa dhyAna kheMce evI hakIkata maLe che, ene sAra e che ke "zrIdharaNA zeTha batrIza varSanI bharayauvanamAM zatruMjaya para AvelA batrIza saMgha vacce saMghatilaka karAvI IdramALa laI cothuM brahmacarya vrata uccaryuM hatuM. A rIte temaNe yauvana ane saMpattine sArthaka karI uttama dharmakAryo karyA hatAM. eka rAtre svapnamAM dharaNAzAhe bAramA devalekanuM nalinI gulama vimAna" joyuM. emane bhAvanA thaI AvI ke, "AvI racanAvALuM devAlaya je bhUmaMDala upara mArAthI bane te kharI prabhAvanA karI kahevAya ane sva-paranA kalyANanuM kAraNa bane. koI paNa rIte A manorathane pAra pADavAne saMkalpa karIne teo kuladevInI ArAdhanA karavA lAgyA. saMkalpa pramANe temaNe pacAseka moTA semapurA zilpIone bolAvyA ane temanI AgaLa pitAne mane ratha vyakta karyo. svapnamAM joyelA vimAnanA AkAranI temane vAta karI. ane siddhapuranA caturmukhaprAsAda(rAjavihAra)nI khUba prazaMsA karatAM jaNAvyuM ke "mAre paNa ahIM tenA jevuM ja devaLa meTA 14. prAcIna tIrthamAlA saMgraha : pRSTha 106 : kaDI : 65 thI 70. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 rANakapura maMDANe baMdhAvavuM che; e mujabanA nakazAo derI lAve." keNa jANe kema, dharaNAzAhanI Arthika sthiti ane temanA mAratha vacce meTe taphAvata hovAnuM zilpIonA manamAM vasI gayuM hatuM. AthI zeThanI temaNe dhArelI sthiti anusAra teo nakazA derI lAvyA, paNa keIna nakazAo temane na ruccA. chevaTe bhaMDArA gAmanA rahevAsI depA nAmanA zilpIe dorele nakaze temane gamI gaye. meTA meTA zilpIo paNa e joIne Azcaryacakti thaI gayA. depe ardhasaMnyAsI je hatuM ane e samayamAM gAMDA je gaNAte. bIjA zilpIonI preraNAthI depAe zeThanI sthiti jANI levA pAyA mATe sAta prakAranI dhAtuo, kasturI ane bahumUlya vastuo maMgAvI. dharaNazAhe te badhI vastuo mAgatAveMta hAjara karI A joI saune dharaNAzAhanI bhAvanA ane sthitinI vAstavika pratIti thaI AvI. maMdirane pAyo naMkhAye tyAre zilpIone kabaMdha paherAvI temaNe khuza karyA. badhA kArIgare ane majUranI jarUriyAta pUrI pADI sagavaDa karI ApI ane jotajotAmAM jaMgalamAM maMgala" nI pratIti karAvatA e sthaLe seMkaDe zilpIenAM TAMkaNuM rAtadahADe gAjavA lAgyAM. daramiyAna dharaNAzeThane aneka sukRte karatAM meTA maMDANanA devAlayane baMdhAvavAmAM keTalAMya varSo vItI gayAM. zrIzIlavijayajInA kathana mujaba saM. 1446 mAM maMdirane pAyo naMkhAye hoya te saM. 1496 sudhImAM pacAsa varSo sudhI For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 rANakapuranI paMcatIthI '' tenuM kAma cAlyuM. 5 jyAre " keTalIka ghaTanAonA samayanirdeza" nAme eka chUTA prAcIna hastalikhita patramAM A pramANe ullekha sAMpaDe che: "saMvat 1433 rAMNapura nagarameM devala karAyo dhanne poravADa / ninnANu lAkha dravya lagAyo / tiNa re pAkhatI devala 1 somala jovAi jAyo tiLame nAnI putI che| '16 A uparathI ' dharavihAra' baMdhAvavAmAM ceAsaTha varSI vItI gayAM; ema jaNAya che. vaLI uparyukta prAcIna patramAM zrIje sthaLe nirdeza che ke-- saMvat 1493 rANapura devala thApanA kIdhI / -17 A ullekhathI A maMdira baMdhAvavAmAM ( cAra-pAMca ) varSa lAgyAM, ema manAya. 66 matalaba ke, AvuM vizALa madira baMdhAvavAmAM ghaNAM varSo lAgyAM haze emAM zaMkA nathI. chatAM dharaNAzeThanI manArathanI siddhi pUrNa na thai. svapnamAM joyelA adhUrA vimAna sudhI ja emanA devaLanuM kAma aTakyuM. kahevAya che ke, dharaNAzAhane sAta mALanuM ma Mdira khaMdhAvavAnA IrAde hatA. paNa temane yamarAjane kALadhaTa saMbhaLAvA lAgyo. mULanA traNa mALa pUrA thayA ane e mALAnuM bIjuM kAma adhUruM paDatuM mUkI, e samayanA yugapradhAna bRhattapAgacchAcArya zrIseAmasuMdarasUrinA hAthe A ma MdiranI pratiSThA karAvavAnA ni ya karyAM. 15. prAcIna tIrthamALA saMgraha : pRSTha 106, kaDI 67. HH 16-17 juo " jaina satyaprakAza ' varSa 7, aMka 5.pRSTha 321: For Personal & Private Use Only d Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 saMghavI dharaNAzeThanI vinatithI zrIseAmasuMdarasUri rANakapura padhAryAM ane dharaNAzeThe baMdhAvelI pauSadhazALAmAM UtaryAM, zrIseAmasuMdarasUri sAthe 500 sAdhuonA parivAra hatA; jemAM cAra sUrivaro ane nava upAdhyAye vagere hatA. maMdiranA zilAlekha mujaba sa, 1496mAM ane pratimAonA lekha mujaba sa. 1498 mAM sUryabiMba samAM tejasvI mULanAyaka zrI. yugAdidevanAM cAra baMbAnI pratiSThA zrIseAmasuMdarasUrinA hAthe karAvI. e samaye dharaNAzeThe garIbene khUba dAna ApyuM. kUvA, vAva ane taLAva kheAdAvI leAkeApakArI kAryAM ane sAdhI - vAtsalyeA karyAM. rANakapura e mahAtsava pachI e ja varSamAM zrIsAmadeva vAcakane temaNe AcArya padavI apAvI ane temanA mahAtsavamAM puSkaLa dravya vAparI sukRta prApta karyuM..18 maMdiranA sa, 1496nA eka zilAlekha uparathI jaNAya che ke, dharaNAzAhe A ma Mdira sivAya ajArI, pIDavADA, sAlera Adi sAta gAmAmAM navAM sAta devaLeA adhAvyAM ane aneka jinama MdizanA punaruddhAra karAvyA.19 pIDavADAnA maMdiranA mULanAyaka upara sa. 1465 nA dharaNAzAhanA lekha adyApi mejUda che. dharaNAzAha kacAre svarga vAsI thayA e vize kayAMyathI kaMI jANI zakAtuM nathI, paraMtu temanA saM. 1507 nA pratimAlekha 18. 'guruguNaratnAkara kAvya.' pRSTha : 2, zloka : : 110; sAmasobhAgyakAvya' sa : 9, zlAka : 58, 59. 19. pariziSTa trIjI : zilAlekha naM. 1 For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI maMdiramAMthI maLI Ave che. 20 eTale teo tyAM sudhI hayAta haze ema te jaNAya che, paraMtu temanI aMtima ghaDIomAM ema kahevAya che ke, temanA moTAbhAI ratanAzAhe temanI abhilASAne banatI zaktie pUrNa karavAnuM vacana ApyuM hatuM ane te mujaba pAchaLanAM ATha-daza varSa sudhI ratanAzAhe maMDapamAM je kAmakAja karAvyuM te dharaNazAha karatAMye vadhu kaLAmaya bane evI dRSTi temaNe rAkhI hatI. eka zilAlekhathI jaNAya che ke, ahIM zrIhIravijayasUrinA upadezathI jIrNoddhAra ane pUrva dizA taraphane meghanAda" maMDapa navesara thaye hate. devakulikAonA mULanAyakanI judA judA zrAvakee pratiSThA karAvyAnI hakIkata paNa zilA lekhamAMthI maLI Ave che. bIjuM maMdira mukhya maMdira-dharaNavihArathI lagabhaga 75 gaja dUra pazcima dizAmAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI manahara maMdira uttara dvAranuM che. temAM mULagabhArAmAM mULanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAnanI vetavarNa pratimA rA phITa UMcI che. sabhAmaMDapamAM baMne bAjue prabhumUrti birAjamAna che. maMdiramAM kula 28 pASANanI mUrtio che. A paikI raMgamaMDapamAM rahelI lekha vinAnI dasamA-agiyAramA saikAnI eka mUrti rANakapuranAM badhAM 20. ejana, zilAlekha naM. 3 For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura maMdiramAM kaLAnI dRSTie sarvazreSTha che. maMdiramAM bheMyaruM che, temAM keTalIka mUrtie saMgharI rAkhelI che. A devaLane maDavara keI kuzaLa zilpIe nirAMtanI veLAe karyo hoya ema lAge che. maMDovaramAM katarelA svarUpanuM nartana, aMgamareDa, hAvabhAva te bhAratanI prAcIna nRtyakaLAne hUbahu citAra rajU kare che. bhiTTamAM traNe bAjue 1-1 phUTanI paheLI paTTImAM kAmazAstrIya cerAsI AsanemAMthI keTalAMka Asane ketaryA che. A nagna pUtaLIone joIne keTalAka vidvAne judA judA abhiprAye ApavA deravAyA che. keTalAka vidvAne A saLaMga paTTInAM citro joIne kahe che ke, e zrI neminAtha bhagavAnanI jAnanA vaDAnuM drazya che, tyAre keTalAka yugalika manubenI prAkRtika avasthAnuM dazya hevAnuM kahe che. keTalAka ene zrIsthUlabhadra muni kezA vezyAnI citrazALAmAM caturmAsa rahelA e veLA kozAe batAvelA nATayAbhiyanuM Alekhana che ema batAve che. kahe che ke, A maMdira dharaNAzeThane munie baMdhAvyuM che. jyAre keTalIka ghaTanAone samayanirdeza" nAmanA eka prAcIna patramAM AvI neMdha maLe che: ___"tiNarai pAsvatI devala 1 somala poravADa kraayaa| ti nA putaDhI che." 21 A hakIktathI jaNAya che ke, semala nAmanA piravADe A maMdira baMdhAvyuM. zuM A somala piravADa dharaNAzAhane munima 21. "jena satya prakAza" varSa 7, aMka , pRSTha 321 For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 rANakapuranI paMcatIthI te nahi hoya ne! jo ke AmAM samayanirdeza karyo nathI, paraMtu maMdiranA sthApatya uparathI jaNAya che ke dharaNavihAra baMdhAye tenI AsapAsanA samayamAM A maMdira baMdhAyuM hovuM joIe. A maMdira pAse bagIce, araTa-vAvaDI che, je kArakhAnAne tAbe che. maMdirane be tarapha keTa bAMdhe che. trIjuM maMdira dharaNavihArathI pazcimamAM 250-300 gaja dUra zrIne manAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI manahara maMdira AveluM che, je pUrvAbhimukha dvAravALuM che. temAM mULa gabhArAmAM zyAmavarNa zrInemanAtha bhagavAnanI suMdara mUrti birAjamAna che. tenA sabhAmaMDapamAM baMne tarapha mUrtio padharAvelI che. kula maLIne 21 mUrtio che. maMdira sAduM ane zrI pArzvanAthanA maMdira je zikharabaMdhI ghATa che. A maMdiramAM paNa eka bheMyaruM che, jemAM khaMDita mUrtionA seMkaDo avazeSe bharI rAkhyA che. keTalAka A maMdirane "salATekA maMdira paNa kahe che. eTale ke dharaNavihAramAM je salATe kAma karatA hatA temaNe maLIne zrInemanAthanuM maMdira baMdhAvyuM che. jyAre keTalAka dharaNAzAhanA keI mitre A maMdira baMdhAvyuM ema kahe che. prAcIna varNane sa. 1499mAM zrImeha nAmanA kavie tatkAlIne racelA For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura ' ' 41 stavanamAM jaNAvyuM che ke "dharaNA zeThe eka ja muhUrtamAM ekasAmaTAM cAra kAma AdaryA hatAM. paheluM devaLanuM maMDANa, bIjuM satrazALA, trIjuM devaLanI sAme suMdara pauSadhazALA ane zuM pitAnA vAsagRhanuM muhUrta karyuM hatuM." - zrIsemasuMdarasUrinA ziSya zrI pratiSThA me saM. 1524mAM racelA mAthA mAM maMdiranI racanA ane pauSadhazALAnuM hUbahu varNana karatAM kahyuM che ke - eka divase (saM. 1446mAM) sUri(semasuMdarasUri)e vyAkhyAnamAM jinapratimA ane jinamaMdira karAvavAthI thatA puNyaphaLanuM varNana karyuM. e upadeze dharaNA zeThanA hRdayamAM suMdara asara nipajAvI ane kailAsagirisamuM unnata ane manahara maMdira baMdhAvavAne temaNe nirNaya karyo. e mujaba zreSTha zilpIone bolAvI siddhapuranA "rAjavihAra' jevuM anupama maMdira bAMdhavAne Adeza karyo. "zilpIoe prathama ghaDelA paththarone baMdhabesatI rIte jaDane pIThabaMdha bAMdhyuM. tenA upara traNa mALa caNavI madhyamAM aneka prakAranA UMcA maMDapa banAvyA. aneka prakAranI pUtaLIe ane suMdara nakazIthI suzobhita thayelA maMdirane joI lekonAM citta Azcaryamagna banI gayAM. e mULa maMdiranI cAre bAjue cAra ujajavaLa bhadraprAsAda banAvyA. Ama naMdIzvara tIrthanA avatArasanuM ane traNe lokamAM dedIpyamAna 22. pariziSTa paheluM. kaDI 23; ane "guruguNaratnAkara kAvya." pRSTha 11. lekaH 61. 23. sarga 9, zloka 40 thI 54. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI lAgatuM hovAthI tenuM nAma "gelekyadIpaka rAkhavAmAM AvyuM. pachI temAM sUryabiMba samAna tejasvI AdinAtha bhagavAnanAM cAra biMbanI pratiSThA zrIsemasuMdarasUrinA hAthe karAvI. saMghapati dharaNAnA AgrahathI zrIsemasuMdarasUri rANakapura nagaramAM jyAre padhAryA tyAre teo dharaNu zeThe banAvelI vizALa pauSadhazALAmAM UtaryA. A pauSadhazALAmAM uttama prakAranA kAchanA 84 staMbhe hatA ne vyAkhyAnazALA, ceka temaja aneka oraDAo hatA. 24 - zrImeha kavi uparyukta maMdiranA varNanamAM umero karatAM kahe che ke, 25 "caturmukhaprAsAda upara bAvana karmasthAyakArIgaranAM pUtaLAM mUkavAmAM AvyAM che. temAM haMmezAM bhUgalabherI Adi vAjiMtre tAlabaddha vAgatAM hoya ema jaNAya che. cAre daravAje cAra biMba padharAvelAM che. pazcima dizAnA daravAje atyaMta suMdara maMDapa che. tyAM hamezAM nATaka-occhava thayA kare che. uttara dizAnA dvAre zrIsaMgha. ane bhejaka-bhATa besIne kalarava-kelAhala karyA kare che. pUrva dizAnA dvAre sAme rahelA UMcA vidhyagirinI bhIMta che, te tarapha lokone vAsa che. tethI prabhAte UThIne teo AdinAthane praNAma karIne pUjA-sevA kare che. dakSiNa dizAnuM dvAra atyaMta vizALa che ane te tarapha pauSadhazALA che, tyAM guNabhaMDAra guruvAre siddhAMtanuM adhyayana kare che, jemAM tapAgacchAdhirAja zrIsemasuMdarasUri virAje che. 24. "samasaubhAgya kAra' sarga: 8, zleka 42, 43 : 25. pariziSTa paheluMH 14 thI 23 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura zatruMjaya ane giranAranI jema vidhyAcaLanI taLeTImAM vaselA rANakapuranA dharaNuvihArane joIne manuSya janma saphaLa karavuM joIe. caumukha upara 4 zikhara ane traNa bhUmikAne maLIne 12 zikharavALA sthAnamAM mULanAyake birAje che. traNa bhuvanane prakAzatA ane traNe bhuvananA (jJAna) dAtA hevAthI tenuM nAma "tribhuvanavihAra" paDayuM che. tenA jhaLahaLa. tejomaya suvarNanA daMDa-kaLaza jotAM te te traNe bhuvanane meha pamADe tevAM che. devaccha de, sAta maMdiramAM cAra jinezvare, vIza viharamAna ane vaza jinanAM bAvana maLIne 72 jinAlaye tyAM che. ene pharatAM cAre bAjue jinabiMbane pAra nathI." kavi uprekSA karatAM kahe che ke, "jANe naMdIzvarane avatAra ja dharaNuvihArarUpe thaye na hoya ! "vividha prakAranI apAra pUtaLIo ane jhINuM ketarakAmathI A maMdira AbunA bIjA avatArasamuM lAge che. teNe ane thAMbhalA te eTalA badhA che ke te gaNI zakAya tema nathI." kavi prazaMsAnI parAkASTAe pahoMcI kahI de che ke, "AnuM varNana mArA jevA eka jIbhe te na ja karI zake, 26 satrazALA (dAnazALA) vize A ja kavi kahe che ke, "saM. 145mAM duSkALa paDyo. temAM lekene rAhata ApavA dharaNAzAhanA bhatrIjAe kahyuM : "kAkA! ApaNA ghera lakSamInI 26. pariziSTa paheluM kaDI 35 thI 44 27. ejana. kaDI 13 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI lIlAlahera che. mATe jagaDuzAhanA jevuM kaMIka kare. je ke jagaDuzAha te rAjA-mahArAjeone paNa AdhAra banyuM hatuM, jyAre ApaNA para te mAtra lekane ja AdhAra che. A sAMbhaLI temaNe satrazALA khullI mUkI." TUMkamAM - 1 caumukhajI zrI AdinAtha, 2 zrIsupAzvanAtha, 3 zrI zAMtinAtha, 4 zrIneminAtha, 5-6 zrI pArzvanAtha, ane 7 AdinAtha madaDIyamaMDaNa-e prakAre mULanAyakavALAM sAta maMdire dharaNavihAramAM che. saM. 155 mAM tIrthayAtrA karIne zrI jJAnavimalasUrie racelI tIrthamAtrA mAM kahyuM che ke-28 "ahIM pAMca maMdira che. temAM zrIdharaNuvihAra caumukhajInuM maMdira mukhya che. tenA jevI mAMDaNa bIje kyAM nathI. A maMdira traNe bhuvanamAM tilakasamuM che. emAM meTA meTA maMDapa, uttuMga, staMbhe, aneka prakAranI keraNI, sahastrakUTa ane meru vagere tIrthonA avatAra che. bheMyarAomAM aneka biMba che. maMgaLa citya ane badhI bAjue derIo che." uparyukta zrI jJAnavimalasUrie svataMtra "rANakapura tIrtha stavana racyuM che temAM A dharavihAra saMbaMdhI suMdara varNana che. teo kahe che - nalinI gulma vimAnanI mAMDaNIvALuM A maMdira bahu UMcuM che. mevADanA rANakapuramAM piravADa dhannAzAha ane temanI patnI dhAna(2)dee A maMdira baMdhAvI nAma rAkhyuM. dharaNazeThe 28. "prAcIna tIrthamALA saMgraha" pRSTha: 136, kaDI 44, 45. For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura aThThama ane pauSadha tapa karavAthI saudharma devakane deve AvIne vara mAgavA kahyuM. AthI temaNe deruM baMdhAvavAnI IcchA darzAvI. devatAe temane devavimAna je paTa AlekhIne Ape ane depA nAmane salATa temaja paththaranI khANa paNa batAvI. "saM. 145mAM dharaNAzAhe trASabhadeva prAsAda baMdhAvyuM. temAM pAMca meru, cAre tarapha meTa gaDha, brahmAMDanA jevI bAMdhaNI, 84 derIo, cAre tarapha cAra piLa, 1424 (44) thAMbhalA, ekeka dizAmAM batrIsa-batrIza teraNe, cAre dizAe cAra raMgamaMDapa, sahasakUTa, aSTApada, nava beMyarAmAM aneka jinabiMba, rAyaNanI nIce pAdukA, arbada mUrti vagere yukta traNa mALanuM A derAsara che. saM 147nA vaizAkha sudI 7 ne divase tapAgacchAcArya zrIsemasuMdarasUrie enI pratiSThA karI. emAM mULanAyaka caumukhajI zrI RSabhadeva bhagavAna parikara sahita che. traNa bhUmikAo che. e samaye 34000 pratimAonI pratiSThA karavAmAM AvI hatI. dharaNuvihAra sivAya bIjA cAra maMdira pAse pAse che." 29 aDhAramI sadInA yAtrI paM. mahimA viracita tIrthamArA mAM paNa ahIM pAMca maMdire hevAnuM jaNAvyuM che. je traNa mALanAM traNa derAsara ane zrI pArzvanAtha temaja zrInemanAthanA maMdirane gaNune jaNAvyuM hoya ema lAge che. 29. juo: pariziSTa paheluM : stavana : 3. 30. "prAcIna tIrthamALA saMgraha : pRSTha: 59, kaDI: 6. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI dharaNuvihAramAM pazcima taraphanA mULanAyakanA daravAjA bahAra jamaNI taraphanI bhIMtamAM eka zilAlekha che, te uparyukta hakIkatanuM samarthana kare che. e zilAlekhamAM guhilavaMzI rAjAenI 41 peDhIonAM nAma paNa ApyAM che. temAM jaNAvyuM che ke yugAdIvara caturmukha jinane namaskAra thAo. saM. 146mAM medapATa(mevADadeza) nA mahArAjAdhirAja 1 zrIbampa, 2 zrIguhila, 3 bheja, 4 zIla, 5 kAlabheja, 6 bharyuM bhaTa, 7 siMha, 8 mahAyaka 9 zrIkhumANa (putra ane strI sAthe suvarNathI tela karAvanAra), 10 aTa, 11 naravAhana, 12 zakitakumAra, 13 zucivarmA, 14 kItivarmA, 15 garAja, 16 varaTa, 17 vaMzapAla, 18 vairasiMha, 19 vIrasiMha, ra0 zrIarisiMha, 21 eDasiMha, ra2 vikramasiMha, 23 raNasiMha, 24 bemasiMha, 25 sAmaMtasiMha, 26 kumArasiMha, ra7 mathanasiMha, 28 paddhasiha, 29 jetrasiha, 30 tejasvIsiMha, 31 samarasiMha, 32 zrIbhuvanasiMha. (bampane vaMzaja ane kautuka coDANane jItanAra) 33 zrIjayasiMha, 34 lakSmIsiMha (mAlavapati, gaMgAsiMhane jItanAra), 35 putra ajayasiMha, 36 bhrAtA zrIarisiha, 37 zrIhammIra, 38 zrI khetasiMha, 39 rAjA zrIlakSa, 40 suvarNatulAdi dAnapuNya, popakArAdi guNarUpa ka95vRkSane Azraya ApanAra naMdanavana samAna rAjA mokala 41 tenA kulakAnanamAM siMha samAna rANA zrIkuMbhakarNa thayA. rANu kuMbhakarNa sAraMgapura, nAgapura, gAgaraNa, naraNaka, ajameru, maMDora, maMDalakara, bUdI, khATu, cATavsa, jAna ane 31. pariziSTa bIju : lekhAMka : 1. For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura bIjA aneka majabUta killAone lIlA mAtramAM jItI laI parAkrama batAvyuM hatuM. A rAjA siMhanI samAna pitAnA bhujAbaLathI unnata hatuM ane teNe garuDanI samAna banIne sarpa jevA sleccha rAjAone nAza karI aneka zubha lakSaNavALA hAthIone saMgraha karyo hate. aneka abhimAnI ane zaurya zALI rAjAonI mastakAvalI tenA caraNakamalamAM vaMdana karatI hatI. A (rAjA) rAjAonI duzmanAvaTane pitAnA hastadaMDathI toDavAmAM mahAsamartha ane rAjyazrI-lakSmIdevInI sAthe gevidanI mAphaka akhkhalita lIlAvilAsa karate hate. ene prabhAva teja dunItirUpI jhADIne bALavAmAM agni sarakhuM kAma te hatuM. tenA AvavAthI pazuonAM TeLAM samAna zatru rAjAo nAsI jatA hatA. gujarAta ane dillInA bAdazAhae ene rAja chatra ane hiMdu sulatAnanI padavI ApI hatI. A (rAjA) suvarNa chatrane AgAra, cha dazanIone AdhAra ane caturaga rAjalakSmIrUpI nadIne sAgara hatuM. A (rAjA) kIti, dharma, prajApAlana ane sattAdi guNothI zrIrAma ane yudhiSThira Adi rAjAonuM anukaraNa karate hate. AvA sArvabhoma zrIkuMbhakarNa rANAnA vijayamAna rAjyamAM piravADa jJAtimAM mukuTa samAna saMghapati sAMgaNane putra saM. kurapAla, tenI bhAryA kAmalade, temanA putra saM. dharaNaka, je rANu kuMbhakarNane prItipAtra, custa jainadhama, ane zarIra para vinaya, viveka, dhairya, audArya, zubha karma, nirmala zIla Adi abhuta guNarUpa alaMkArene dhAraNa karate hate. mahammada sulatAnanuM pharamAna prApta karanAra saMghavI guNa For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI rAjanI sAthe jeNe aneka devAlayethI suzobhita zatruMjayAdi mahAtIrthonI yAtrA karI hatI ane ajArI, pIMDavADA, sAlera Adi gAmamAM navIna jinamaMdira baMdhAvyAM hatAM, jIrNa maMdiranA uddhAra karAvyA hatA ane padavI-sthApanA karAvI hatI. vaLI, duSkALapIDita lokone mATe annakSetra khullAM mUkyAM hatAM ane jainasaMghane mahAsatkAra karyo hate. A prakAre aneka sadguNarUpI bahumUlya vastuothI bhareluM dharaNAkanuM jIvanarUpa vAhana saMsArasamudrane tarI javA zakitamAna banyuM hatuM. zrIdharaNake potAnI patnI dhAraladevI, tenA putra saMghavI jAjJA ane saM. jAvaDa tathA pitAnA moTAbhAI ratnA, temanI patnI ratnAde ane temanA putra-lAkhA, manA, sonA ane sAliga Adi kuTuMbanA nAmathI sthApelA rANakapuramAM kuMbhakarNanA AdezathI grejyadIpaka nAmanuM yugAdIzvara (ASabhadeva)nuM caumukha maMdira baMdhAvyuM ane tenI bRhatapAgacchIyA zrIjagatacaMdrasUri-zrIdevendrasUrinA saMtAnIya zrIdevasuMdarasUrinI pATe sUryasamA suvihita puraMdara gacchAdhirAja zrIsemasuMdarasUrie pratiSThA karI. A caturmukha devAlaya sUtradhAra depAke banAvyuM, te caMdra-sUryanI sthiti paryata kAyama rahe." - eka bIjA zilAlekhathI jaNAyuM che ke-"saM. 1697mAM amadAvAdanI pAse AvelA usamAnapurAnA rahevAsI piravADa jJAtIya zA. khetA ane nAyake, jemane akabara bAdazAhe jagadagurunuM biruda ApyuM che evA zrIhIravijayasUrinA upadezathI rANakapura nagaramAM saM. dharaNae baMdhAvela caturmukha vihAramAMnA pUrva dizAnA daravAjAnA samArakAma mATe 48 sonA For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura 49 mahere ApI tathA te ja daravAjA pAse "meghanAda" nAmane eka maMDapa karAvyuM.32 bAkInA keTalAka lekhamAM amuka sAlamAM, amuka gAmanAM amuka zrAvakoe devakulikA Adi karAvyAnI hakIkate sAMpaDe che. - zrImeDa kavinuM stavana, zrIjJAnavimalasUri AdinAM stavane ane saM. 1496 ne meTe mULa zilAlekha temaja bIjA zilAlekhe ame pariziSTamAM ApyA che. dANu ane mAphI : dharaNavihAranA daravAjAnI bahAra DAbA paDakhe be zilAlekhe che. pahelA zilAlekhane bhAvArtha A prakAre che - saM. 1507nA caitra vadi 13 thI vaizAkha sudi 2 nA divasamAM rANapuramAM je meLo bharAya temAM eka gADA dITha 4 paisA ane peThiyA dITha 1 paise kara levAnuM nakkI thayuM che, te kAyadAne je teDe tene segana che."--A ullekha che. bIjA lekhane bhAvArtha A prakAre che . ' saMvata 163nA A sudi 3nA divasathI mahArANA jagatasiMhajInA rAjakALamAM yAtrAnimitte ahIM kara nahi lavAya evuM rAmasiMhe vacana ApyuM" e ullekha che. vArSika meLA: : A sudi 13 ane phAgaNa vadi 10 (mAravADIcaitra vadi 10) ema be meLAo ahIM bharAya che. phAgaNane meLe meTI saMkhyAmAM maLe che. meLAmAM hajAro yAtrALuo 32. pariziSTa bIjuM lekhAMka naM. 2. For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 rANakapuranI paMcatIthI ekaTho thAya che. meLAnA divasomAM sAdaDIthI rANakapura sudhImAM AsapAsanA jAgIradAre potapotAnA mANasa sAthe aDhAra sthaLamAM cekI para bese che. Azare pAMca mANaso yAtrIonI rakSA kare che. caitra vadi 10 nA roja mULanAyaka upara dharaNA zAhanA vaMzajomAMthI koI paNa dhajA caDAve che. bAkInI dhajAe zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI caDAvavAmAM Ave che. kahevAya che ke, dharaNu zAha ane ratanA zAhanuM kuTuMba pAlagaDhathI sAdaDImAM AvIne vasyuM ane te pachI teo ghArAva rahevA lAgyA. dharaNazAha ane tenA zAhanA parivAranA vaMzaje Aje paNa ghaNerAvamAM che. temAMthI potAne dhajA caDAvavAne haka Aja sudhI jALavI rAkhe che. vyavasthA : ema kahevAya che ke, mukhya maMdira baMdhAyA pachI lagabhaga basa eka varSe rANakapura tUTayuM. te pachI sAdaDInA zrIsaMghe AnI vyavasthA saMbhALI paraMtu hiMsaka prANuo ane lUMTArAone trAsa divase divase vadhavA mAMDyo. ekala-dekalane tyAM javuM azakya banyuM, te samayamAM ja amadAvAdanA zeTha hemAbhAI haThIsiMha saMgha laIne tyAM AvyA ane A julamanI kathA sAMbhaLI tyAre temaNe ATha Arabene rekIne rakSA-vyavasthA karI. seMyarAmAMthI navI pratimAo kaDhAvI, dharmazALAne keTa karAva zarU karyo ane sAdaDIthI rANakapura sudhI cekIe. besADavAne pAke bahebasta karyo. e pachI saM. 1952 sudhI sAdaDIvALA zreSThIo A tIrthane vahIvaTa karatA hatA paNa For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapura 51 khUba azAtanA thatI joI A. zrIvijayadhasUri mahArAja jyAre sAdaDImAM caturmAsa birAjamAna hatA tyAre temaNe sAdaDIvALAone samajAvI sa', 1953 mAM A tInA vahIvaTa zeTha ANu dajI kalyANajInI peDhIne suparata karAvyeA. Aje amadAvAdanI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI sAdaDImAM kAryAlaya rAkhIne tI nA praznadha kare che. A vyavasthAthI bhaya ocho thaye che jIrNoddhAranuM kAma pUrNa thatAM sa. 2009mAM pharI pratiSThA thaI che. For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tria 2. ghANerAva-mUchALA mahAvIra mUchALA mahAvIranA tIrthe jatAM ghANerAva gAma thaIne javAya che. tethI ahIMnAM maMdiranAM darzanane prAsaMgika lAbha lenArA mATe tenI vigata jANavAnuM upayogI thaI paDaze. * ghANerAva rANa sTezanathI 15 mAIla dUra ADAvalA (aravalI)nA pazcimI DhALa upara ane desUrIthI 4 mAIla dUra dakSiNapazcimamAM A ghaNerAva kasabe vasele che ane te jodhapura rAjyamAM Avela che. ahIM ezavAla zrAvakenAM 350 ane piravADa zrAvakenAM 50 ghare che. mUrtipUjaka jainenI lagabhaga 1200 mANasonI vastI che. 5 upAzraye, 4 dharmazALA ane 1 jaina vidyAlaya che. gAmamAM 11 jena maMdire darzanIya che. temAM 5 maMdire zikharabaMdhI ane bAkInAM ghUmaTabaMdhI ke dhAbAbaMdhI che. 1. navI pArTImAM zrIkuMthunAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira TheDa amIcaMda nAthAbhAIe saM. 1872mAM baMdhAvyuM che. e saMbaMdhI lekha maMdiramAM mojuda che. maMdiramAM pASANanI 12 mUrtio che. zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI peDhI Ane vahIvaTa kare che. For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T rANa hara chANa nADela che romagnetometri sAMDerAva jaMkazana' rANakapura rANakapuranI paMca tI thI ma banner einenren oiro, For Personal & Private Use Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ghArAva-mUchALA mahAvIra 2. vAvaDIkamAM zrI jIrAvalA pArzvanAtha bhagavAnanuM ghUmaTabaMdhI maMdira hIMgaDa sutaradAse saM. 1800 lagabhagamAM baMdhAvyuM che. e saMbaMdhI emAM lekha che. AmAM pASANunI 19 ane dhAtunI 2 mUrtio che. Ane vahIvaTa zrIsaMgha kare che. 3. hIMgaDAnA vAsamAM zrIgeDI pArzvanAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira leDhA bihArIdAsa rUpacaMde saM. 1814mAM baMdhAvyuM che. e saMbaMdhI emAM lekha che. zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. 4. vAMsAnA vAsamAM zrI abhinaMdana svAmInuM zikharabaMdhI maMdira rATheDa lAlacaMda haracaMde saM0 1836mAM baMdhAvyuM che. e saMbaMdhI emAM lekha che. temAM pASANanI 10 ane dhAtunI pamUrtio che. zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. 5. piravADenA vAsamAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM ghUmaTabaMdhI maMdira saM. 196ramAM zrIsaMghe baMdhAvyuM che, e saMbaMdhI temAM lekha che. AmAM pASANanI 7 ane dhAtunI mUrtio che. ene vahIvaTa piravADa zrIsaMgha kare che. 6. bajAramAM koTavAlInI pAse zrIdharmanAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira zrIsaMghe baMdhAvyuM che. AmAM pASANanI 8 ane dhAtunI 1 mUrti che. zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI peDhI Ane vahIvaTa kare che. 7 bajAramAM gaDhanI pAchaLa zrI AdinAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira saM. 1500mAM zrIsaMghe baMdhAvyuM che, paraMtu maMdiranuM sthApatya bAramA saikAnuM lAge che. emAM pASANanI For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 rANakapuranI paMcatIthI 44 ane dhAtunI 11 mUtio che. zrI mahAvIrasvAmI bhagananI peDhI ene vahIvaTa kare che. 8. rAjAvatAnA vAsamAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM ghUmaTabaMdhI maMdira saM. 1963mAM zrI saMghe baMdhAvyuM che. AmAM pASANanI 8 ane dhAtunI 9 mUrtio che. zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. 9. gurAMsAnA upAzrayamAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM ghUmaTabaMdhI maMdira zrIsaMghe baMdhAvyuM che. temAM pASANanI mUrtie che. zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. 10. tapAgacchanA upAzrayamAM zrIdAdA pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira saM. 1981mAM zrIsaMghe baMdhAvyuM che. emAM pASANanI 3 ane dhAtunI 3 mUrtio che. zrImahAvIrasavAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. 11. sAlariyALamAM zrI AdinAtha bhagavAnanuM dhAbAbaMdhI maMdira zrIcaMdanamalajI vajecaMdajIe baMdhAvyuM che. AmAM pASANanI 1 ane dhAtunI 1 mUrti che. zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI peDhI vahIvaTa kare che. mUchALA mahAvIra ghANerAvathI 3 mAIla dUra dakSiNa-pUrva dizAmAM zuSka nadI kinArAthI dUra gIca jhADI ane nAnI nAnI pahADIonI ekAMta khINamAM AvelA cogAnamAM zrI mahAvIra bhagavAnanuM covIsa jinAlayavALuM prAcIna bhavya maMdira UbhuM che. "jagalamAM maMgalanI kahevatane caritArtha karatuM hoya ema kudaratanA national For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghANerAva-mUchALA mahAvIra 55 Lei mAnavI buddhinuM arpaNa kevuM udAtta ane ekAkAra banI zake che tene A namUne che. devaLa uttara dvAranuM che. daravAjAnI baMne bAjue seMkaDo mANase besI zake evA vizALa oTalA bAMdhelA che. baMne bAjunI dIvAlamAM paththaranA meTA hAthIe banAvelA che. zRMgArakInI jamaNI bAjue saM. 1907nA mAgazara vadi 1 ne lekha che. devaLamAM be maMDapa che, jemane bIje maMDapa khaMbhe upara Ubhe heI khullo che. devaLane be rIte pradakSiNA karAya che. eka devaLanA aMdarathI ane bIjI devaLanA bahArathI. AkhuM devaLa ta plAstarathI ArasapASANa jevuM ujajavaLa ane cakacakti dekhAya che. maMdirane raMgamaMDapa vizALa che. bhamatI paNa che. bhamatIna gavAkSemAM goThavelI paththaranI vividha keraNInI jALIo ane vividha deva-devIo temaja nartikAonA aMgapratyaMgamAM pUrelA raMgo manahara lAge che. devaLamAM cAre dizAe derIo saLaMga nathI paNa chUTI chUTI che. temAM pagalAM vagere sthApana karelAM che. - bhamatImAM jamaNuM taraphanI derIonA pAchalA bhAgamAM eka gekhale che. temAM adhiSThAyaka devanI mUrti che. DAbI bAjue cAra derIonA pAchaLanA bhAgamAM deva-devIonI mUrtio che. DAbI bAjue 10 derIo che ane AThamI derI pachI meTe gabhAre che, temAM zrI mahAvIra prabhunI veta, vaNa pratimA kA phITa UMcI che, tenA upara saM. 1903 ne lekha che. jemAM ghArAvanA samasta zrIsaMghe maLIne bharA For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada rANakapuranI paMcatIrthI byAnA ullekha che. bIjI taraphanI devakulikAmAM zrImunisuvratasvAmI bhagavAnanI 1aa hAtha UMcI mUrti che, je sa 1893mAM pratiSThita che. eka rInA pATaDA upara saM0 1213 nA bhAdaravA sudi 6 ne magaLavAranA lekha che. temAM daMDanAyaka vaijaladeva' vaMcAya che ane temAM zrImahAvIrasvAmInA nimitte kaMika dAna apAyAnA ullekha karelA che. maMdiramAM pASANunI kula khAvana ane dhAtunI 1 mUrti che. mULagabhArAmAM mULanAyaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI UMcI parikara sahita zveta mUrti birAjamAna che. A pratimA khaMDita thayelAM hAvAthI tenA para lepa karAvelo che. A khaDita mUrtine sthAne bIjI mUrti sthApana karavAne lAvavAmAM AvI paraMtu mULa mUrti gAdI uparathI uThAvI zakAI nahi. AthI navI mUrtine khAjunI derImAM padharAvavAmAM AvI. mULanAyakanI mUrti nIce 'saMso 0AgaLa muvi 1 ddine vRMdee' ATaluM vaMcAya che. zikharamAM traNe bAjue ArasanI traNa tIthI mUti e che. A uparathI A maMdira agiyAramA samra karatAM prAcIna haiAvAnuM anumAna che. A mUrtine lAkA 'mUchALA mahAvIranA nAme eLakhe che. A nAma kevI rIte prasiddhimAM AvyuM e vize eka AvI daMtakathA saMbhaLAya che. ' ' " eka vakhata udayapuranA mahArANA peAtAnA hajUriyA sAthe pharatA pharatA ahIM AvI caDayA, tyAre pUjArIe bhagavAnanuM nhavaNa vATakImAM lAvI mahArANA AgaLa dharyuM. vATakImAM kALA vALa dekhAye, AthI pAse UbhelA hajUriyAe pUjArIne AvI bedarakArI mATe Thapako ApavA majAkamAM kahyuM: ' pUjArI! For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghANerAva-mUchALA mahAvIra tamArA bhagavAnane paNa dADhI-mUcha UgatAM lAge che, nahitara nDavaNamAM vALa kyAMthI Ave?" sAcA dilanA bhakta pUjArIthI hA" kahevAI gaI. mahArANAe A sAMbhaLIne kutUhalabhAve kahyuM: "je tArI hakIkata sAcI hoya te tArA dADhI-mUchavALA bhagavAna mane batAva." pUjArIne bhagavAnanA mahinAmAM zraddhA hatI tethI teNe bhagavAna AgaLa pratijJA karI ke, "jyAre bhagavAna dADhI-mUcha sAthe darzana Apaze tyAre ja huM annajaLa laIza." pUjArIe traNa divasa sudhI bhagavAnanI upAsanA ekAgra manathI karI ane adhiSThAyaka deva prasanna thatAM saune Azcarya vacce mahArANAnI abhilASA pUrI thaI. A alaukika prabhAva joI sau thIjI ja gayA paNa eka hajUriyAnA manamAM zaMkA hatI ke AmAM pUjArInI kaMIka banAvaTa lAge che. AthI teNe pratimA pAse jaIne dADhIne vALa kheMce ne kheMcatAMnI sAthe dUdhanI dhArA vachUTI. mahArANuM te A joIne dhrujI UThayA. prabhunI . AvI ThekaDI pUjArIthI sahana na thatAM, teNe zApa Ape ke, tArA kuLamAM have kaI dADhI-mUchavALe nahi janme." Aje paNa e kuTuMba na mUchiyAnA" nAme prasiddha che." - - A vAta bIjI rIte paNa daMtakathArUpe pracalita che. prAcIna kALe ghArAva gAma devaLanI AsapAsa vaseluM hatuM, jenAM nizAne atyAre paNa jovAya che. tyAMthI e gAma atyAranA sthaLe vasyuM che. A pheraphAranuM kAraNa evuM hovAnuM kahevAya che ke, eka veLA maMdirane pUjArI rAjadarabAra taraphathI apAtuM dIvela levA darabAramAM game tyAre e ApatAM vilaMba thavAthI For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI teNe jaladI ApavA jaNAvyuM. darabAre kahyuM: "tArA bhagavAna kaMI mUchovALA che te ATalI badhI utAvaLa kare che?" AvA javAbathI pUjArIne mAThuM lAgyuM. teNe rANune savinaya javAba Ape ke, "vApasI thai padhArI mUchArA darazana kare." e vAtanI khAtarI karavA paNa temane vinavyuM. ahIMnA pUjArIo vaMzaparaMparAgatathI sthAyI pagAra vinAnA hoya che ane pitAnI kuLamAnyatAne anusaratAM jemanI pUjA teo kare che temanA pratye paNa temane pUjyabhAva ane zraddhA anerI hoya che. basa, pachI te pUjArIe bhagavAnanuM ekaniSThAthI traNeka divasa dhyAna dharyuM ane rANae AvIne joyuM te sAce ja bhagavAna mUchovALA dekhAyA. rANAe nizcaya karyo ke, eka ja jagAe be mUchALA rahI na zake. AthI e sthaLathI dUra nadI kinAre killo baMdhAvI gAma vasAvyuM. e divasathI A bhagavAna mUchALA mahAvIranA nAmathI prasiddha thayA. meLAne divase ahIMnA rANA AvIne prathama pUjA kare e rivAja che." ( A daMtakathAmAMthI eTaluM phalita thAya che ke, A tIrtha ghaNuM prAcIna che. keTalAka te A pratimAne rAjA naMdivardhananA samayanI mAne che ane jUnI sthApatya racanAnI daSTie A maMdira 11 mA saikAnuM te jaNAya che. jo ke prAcIna zilAlekhe maLI AvatA nathI eTale saMbhava che ke jIrNoddhAra prasaMge lekhe nAza pAmyA haze. For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghANerAva-mUchALA mahAvIra devaLanI pazcima dIvAle dakSiNapazcima osAranI be dharmazALA che. uttaramAM pazuone rAkhavAnuM sthAna che. eka kU, phUlavADI ane eka haja che, dharmazALA avAvara paDI che. temAM thaIne maMdiramAM javAya che. caitra sudi 13nA divase prativarSa ahIM meLo bharAya che. maMdirane vahIvaTa ghaNerAva-zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanI peDhIne hastaka che. A maMdirane jIrNoddhAra zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe hAlamAM ja karAvyo che. For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. nADalAI mAravADanI paMcatIthI mAM nADalAI trIjuM tIrtha gaNAya che. rANe sTezanathI 14 mAIla pUrvamAM ane desUrIthI 4 mAIla dUra uttara-pazcimamAM AvelI be UMcI TekarIonI vacce A prAcIna kasaba vasele che. prAcIna zilAlekhe ane graMthamAM AnAM naDulaDogikA, naMdakulavatI, nAradapurI, naDulAI, nADalAI, valabhIpura vagere nAme maLI Ave che, zrAvikArasta nA kartA A nagarane nArade vasAvI tethI enuM nAma nAradapurI paDyuM ema kahe che.' eka samaye A eka bhAre jAhejALIvALuM meTuM nagara hatuM. ahIMnI bhUmi uparanAM khaMDere ane maLI AvatI jinapratimAothI jaNAya che ke, A nagara prAcIna, sArI AbAdIvALuM ane jainonI vastIthI bharapura hatuM. sonagirA saradArenI rAjadhAnI banavAnuM ene saubhAgya varyuM hatuM. e samaye banele eka kile Aje paNa khaMDiyera avasthAmAM ahIM vidyamAna che. nADalAI ane nADelanA vistAre jotAM lAge che ke, eka samaye A baMne gAme eka vizALa nagaramAM samAyelA 1. ekatra tatra pRthivIM pravilokya pRthvI, so'vIvasanagaramRddhimayaM svanAmnA / bhuvyatra nAradapurIti purIgarIyaH, zrIstailavinduriva pAthasi paprathe sA // 26 // For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAIna haze. pAchaLathI tenI vacce 3 gAunuM aMtara paDI jatAM be judAM nagara rUpe astitvamAM AvyAM ema keTalAkanuM mAnavuM che. ahIMnA zrI AdIzvara bhagavAnanA maMdiranA zilAlekhathI jaNAya che ke, e maMdira 10 mA saikAthI paNa prAcIna hovuM joIe. zrIsamayasuMdara upAdhyAye racelI tIrthamAmAM nADalAI jAda" kahIne A tIrthane bhAvapUrvaka ullekha kare che. vaLI, zrI zItavijayajIe racelI tIrthamAM mAM nADulAI nava maMdira sAra, supAsa prabhu nemakumAra, ema kahIne 9 maMdira hovAnuM jaNAvyuM che. A ullekha A tIrthanI prAcInatA ane pavitratAne nirdeza karI rahyA che. ahIM AvelA jeSala nAmaka pahADa upara zrIneminAtha bhagavAnanuM maMdira zrIkRSNanA putra pradyumna baMdhAveluM hatuM ema manAya che.? zrIhIravijayasUrinA mukhya ziSya zrI vijayasenasUrinA janmathI A nagara pavitra baneluM che. Aje te A gAma paDI bhAMgyuM che. nAmaneye vepAra nathI. gAmamAM lagabhaga 700 gharanI vastImAM jenenAM 60 jeTalAM ghara vidyamAna che, temAM lagabhaga 200 jenI vastI haze. 5 upAzraya, 2 ezavAla-paravADanI jena dharmazALAo che. eka AyaMbila khAtAnI dharmazALA piravAnI che. ane zikharabaMdhI devamahAlaya jevAM unnata 11 jinamaMdire vidyamAna che, jemAMnA ke koI maMdira te khUba UMcAM che. A uparathI paNa 2. pradyumnasaMjJamadhujittanujena yatrAbhyarNAvanidhrazikhare jinanemicaityam / nirmApitaM pathi dRzostadupaiti ramyamadyApi ca sphurati tanmahimA mahIyAn // 27 // For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI agAu ahI jainAnI vastI sArA pramANamAM hovAnuM sUcana maLe che. eka daMtakathAthI evu' jANavA maLe che ke, A gAma mevADanA rANAnA tAmAmAM hatuM tyAre ahIMnA amaladAra upara rANA taraphathI evA hukama thayA ke gAma leAkeA pAsethI rAjyanA lAgA ugharAvI ahIM mokalI ApavA. gAmanA leAkeAnI sthiti sArI na hAvAthI leAkeA lAge| bharavAnI ciMtA karavA lAgyA. koI gAmanA be zrImaMta jainAne A vAtanI khabara paDatAM temaNe tarata ja lAkha rUpiyA gAma lokone mokalI ApyA. rANAne A vAtanI khakhara paDI tyAre teNe lAgAnI mArI ApI. zrImaMtAe mekalelA rUpiyA gAma lAkAe ahIMnA derAsaranA chA~ddhAramAM vAparI nAkhyA. 1. gAmanI mahAra pahADI nIce zrIAdinAtha bhagavAnanuM ahu purANa ane vizALa zikharabaMdhI maMdira Ubhu` che. AnA sabhAmaMDapanA 6 staMbha upara 5 lekhA che; jemAM sauthI prAcIna lekha sa. 1187nA phAgaNa sudi 14ne guruvAranA che. bAkInA cAra lekhA cauhANa rAjA rAyapAlanA samayanA saM. 1189 thI sa. 1202 sudhInA che. uparyuM ta khadhA lekhAmAM zrImahAvIrasvAmInI pUjA nimitte dAna ApyAnA ullekhA che. AthI spaSTa che ke, agAu AmAM mULanAyaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI4 pratimA pratiSThita hatI, paraMtu e mUrti kArya kAraNe lupta thatAM saM. 1674mAM 3. pariziSTaH khIjuM, lekhAMka; 19,11 4. ejana: lekhAMka: 16, 17, 20 For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADelAI ' zrI AdinAtha bhagavAnanI pratiSThA karavAmAM AvI che. saM. 1686nA eka lekhathI pragaTa thAya che ke, A maMdira saMprati mahArAjAe baMdhAveluM hatuM. vaLI, parikaranA lekhathI samajAya thAya che ke, A maMdirane pahele uddhAra maMtrI sAyare, bIje uddhAra judA judA gAmanA saMghee maLIne ane trIjo uddhAra maMtrI sAyaranA vaMzajoe karAvyuM hatuM ema jaNAya che. zrI AdinAtha bhagavAnanI vetavaNI pratimA 3 phITa UMcI che. A maMdiramAM pASANanI kula 24 mUrtio che. eka gurumUrti paNa che. saM. 1597nA eka lekhathI spaSTa thAya che ke A maMdira saMDerakagacchIya zrIyazobhadrasUri saM. 964mAM maMtrabaLe valabhIpurathI ane bIjA mate kheDanagarathI UThAvIne ahIM lAvyA hatA e vize eka camatkArika daMtakathA jANavA jevI che. AcArya yazobhadrasUri ane zaiva degI tapesarajI baMne bALapaNanA mitra hatA. temaNe eka ja guru pAse vidAdhyayana karyuM hatuM. baMne maMtravidyAnA aThaMga abhyAsIo hatA. baMnemAM keNu caDhiyAtuM che e jANavA parasparamAM aneka vakhata vAdavivAda thatA. yazobhadrasUri tapesarajIthI jarAya eAchA na UtaratA. lekamAM yazebhadrasUrinA vijayanAM gIta gavAtAM. A kAraNe tapasarajInA manamAM IrSyA ane zreSanAM bIja ropAyAM. yazobhadrasUrine harAvavA mATe tapesarajI kaI paNa taka jhaDapI letA. 5. ejanaH lekhAMkaH 27 - ka. ejanaH lekhAMkaH 25, 26 * 7. ejanaH lekhAMka: 25 For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI pa'catI eka prasaMge rAjasabhAmAM ane vivAda cAlu hatA. tapesarajInI hAra thaI cUkI hatI, tyAre chelle dAva phUMkatAM tapesarajIe kahyuM: "je potapotAnA dharmAMnAM dirA valrabhIpurathI maMtra zakti vaDe AkAzamAM uDAvI lAvI sUrNAMdaya pahelAM nADalAImAM sauthI pahelAM sthApe tenI jIta gaNAze." 4 A pratijJA anusAra ane jaNA maMdirone maMtra maLe AkAza mArge uDAvI rahyA hatA tyAre tapesarajInuM maMdira AgaLa nIkaLI gayeluM jANyuM tyAre yazeAbhadrasUrie kukaDAnA kRtrima avAja karyAM, AthI tapesarajI vicAramAM paDI gayA ane sUryadaya thayA ke zuM e jovA lAgyA. eTalAmAM yazebhadrasUrinuM maMdira tenI kharAkhara AvI paheAMcyuM ane sUdiya thaI javAnA lIdhe baMne jaNAe TekarInI nIce ja pAtapAtAnAM maMdira sthApana karyAM. A ghaTanAnA samaya vize nIce pramANenA prasiddha dohA melAya che ke-- " saMvata daza heAttA, diyA cArAsI vAda; kheDa nagarathI lAvIyAnA De lA I prAsAda" A dohAmAM ullekheluM madira mAravADamAM AvelA mahANInA kheDanagarathI lAvyAnI hakIkata che jyAre sodhamajIpaTTAvIkAra kahe che ke " valabhIpurathI ANIyA, RSabhadeva prAsAda " ' A kathAmAM tathya keTaluM che e kahevuM muzkela che chatAM A baMne ma Mdire Aje paNa ahI UbhAM che, ane yazebhadrasUrinuM gAma khahAra AveluM jaina maMdira ' jasiyA 'nA For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAI 65 nAme ane tapesarajInuM mahAdeva maMdira "kesiyA nA nAme prasiddha che. A hakIkatanuM sUcana ahIMnA zilAlekhamAM paNa che. tapesarajInuM mahAdeva maMdira paNa gAmamAM pUrvAbhimukha vizALa ane zikharabaMdhI che. AnI cAre dizAmAM devakulikAe che, jemAM uttara ane dakSiNa taraphanI derIomAM sUrya ane gaNapatinI mUrti sthApita che. gAmathI dakSiNa dizAmAM trIzeka kadama dUra mahAjananA smazAnanI pAse saMDerakagacchIya zrIyazobhadrasUrine mUti sahita stUpa che ane tenI pAse tapesarajI cagIne paNa stUpa che. kahevAya che ke yazabhadrasUrine stUpa javane zatA vadhe che jyAre tapesarajIne stUpa eTale ja ghaTe che. 2. gAma bahAra pahADInI nIce zrI AdIzvara bhagavAnanuM ghUmaTabaMdhI maMdira zrIsaMghe baMdhAveluM che. AmAM pASANanI 5 ane dhAtunI 15 pratimAo che. 3. gAmanI bahAra pUrva bAjue AvelI TekarI nIce zrIsupArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira che. hAlamAM ja plAsTara karAvIne maMdirane suzobhita banAvyuM che. mULanAyakanI pILA pASANanI mUrti paMcatIrthI yukta che. tenA para saM. 1999 ne lekha che, temAM zrI vijayadevasUrie pratiSThA karyAne ulekha che. bhamatImAM jamaNI bAjue eka ja tarapha 14 derIe che eka derImAM sarpanI AkRti che. tenA mukhamAM mALA. batAvI che ane zrI supArzvanAtha bhagavAnanAM pagalAM che gUDha 8. pariozaSTa bIjuM : lekhAMkaH 25 For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI maMDapamAM 14 pratimAo che. temAM zrI munisuvratasvAmInI mUrti upara lekha che. tene bhAvArtha A che - saM. 1721 nA jeTha sudi 3 ne ravivAre mahArAjA dhirAja abhayarAjanA rAjyamAM nADalAInA rahevAsI prAgvATa jJAtinA zreSThI nAthAe zrI munisuvratasvAmInuM biMba banAvyuM ane tenI pratiSThA bhaTTAraka zrIvijayaprabhasUrie karI. A derAsaranI pAse pANIne kuMDa che. keTa bAMdhe che paNa jIrNa thaI gayo che. daravAjA upara nagArakhAnuM che. derAsaranI pAse vizALa cagAna paDeluM che. 4. gAma bahAra TekarI nIce AveluM zrI ajitanAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira zrIsaMghe baMdhAveluM che. mULa nAyakanI mUrti parikayukta che. tenI UMcAI 1 hAtha che. 5. jeSala parvatanI TekarInA mULamAM kaMIka UMcANa bhAgamAM AveluM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM kaTa sahita zikharabaMdhI jinAlaya zrIsaMghe baMdhAveluM che. ghaNAM pagathiyAM caDyA pachI mULa bhUmikA Ave che. mULanAyakanI 1 hAthanI UMcI manahara pratimA parikaravAnI che. tenI saM. 1622mAM pratiSThA thayelI che. mULanAyakanI eka bAjue eka mUrti che, jyAre bIjI tarapha ekalatIrthI che. kula 3 pASANa pratimAo che, jemAMnI eka pratimA sthApatyanI daSTie dazamA saikAnI jaNAya 9. A abhayarAja nADalAIne meDatiyA jAgIradAra hovAne saMbhava che. bIjI mUrtio upara saM. 1721 mAM zrIrAjasUrie pratiSThA karyAnA ullekho che. For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAI che. maMdiranA sthApatyamAM keTaleka sthaLe kAmazAstrIya prasaMge darelA che. zikharamAM ekeka hAramAM pUtaLIo goThavelI che. 6. jeSala parvatanI taLeTImAM zrIneminAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI prAcIna ane vizALa maMdira AveluM che. mULanAyakanI mUrti paMcatIthI yukta che. tenI nIce lekha ghasAI gayele hevAthI vAMcI zakAtuM nathI. mULanAyakanI baMne bAjue chUTI kAusagiyA mUrtio che. DAbI bAjue zrI pArzvanAtha bhagavAnanA parikarane uparane bhAga vidyamAna che paNa phaNA tUTI gayelI che. emAM baMne tarapha phUlamALA ane kaLaze laIne UbhelA zrAvake batAvyA che. baMne bAjue hAthIonI AkRtio che. gUDhamaMDapamAM khAlI pabAsana che. agAu tenA para mUrtio haze ema lAge che. navacekImAM baMne bAjue be gokhalA che ane baMne taraphanI traNa traNa derIo khAlI paDelI che. AmAM paNa pASANanI mAtra 3 pratimAo che ane zilpa dazamA saikAnAM jaNAya che. 7. e ja jeSala parvatanI taLeTImAM saMgaThiyA zrI supArzva nAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira AveluM che. AmAM mULanAyaka bhagavAnanI 1 mAtra suMdara pratimA che je paMcatIthI yukta che. mUrti prAcIna che paNa lekha nathI. maMdiranuM zilpasthApatya dazamA saikAnuM pratIta thAya che. 8. e ja jeSala parvatanI taLeTImAM zrIgeDIpArzvanAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira uttarAbhimukha che. mULanAyakanI pratimA 1 hAtha pramANunI che, jenI pratiSThA saM. 1767mAM For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIrthI zrIjinakuzaLasUrie karI che. enI AsapAsa zISabhadeva ane zrI pArzvanAtha bhagavAnanI be bhavya pratimAo virAjamAna che. tenI aMjanazalAkA saM. 1724 mAM zrIvijaya ratnasUrijIe karelI che. kula 6 pratimAo pASANanI che. keTalAMka zilpa dazamA sikAnAM hoya ema lAge che. bhamatImAM jamaNI bAjue pAMca ane DAbI bAjue traNa derIo che. jamaNI tarapha moTA gabhArA che, temAM zrI pArzvanAtha bhagavAna vagerenI maLIne traNa mUrtio che. A maMdira mATe evI daMtakathA saMbhaLAya che ke zrIyazobhadrasUrijI ahIM besIne dhyAna karatA hatA. 9 e ja jeSala parvatanI taLeTImAM zrIvAsupUjya bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira AveluM che. mULanAyakanI paMcatIthI yukta pratimA saM. 1749 mAM pratiSThita che. mUrti badAmI varNanI 1 hAtha pramANa UMcI che, AmAM pASANanI mAtra 3 pratimAo che. gUDhamaMDapanA eka thAMbhalAmAM padmAsanastha eka jinamUrti che. jamaNI bAjue kAusagiyA mUrti che. 10. e ja jeSala pahADanI TekarI upara zrI AdinAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira che. A TekarIne leke "zatru jyanI TekarI" kahe che ane A vizALa maMdira samrATa saMpratie baMdhAvyAnuM sUcave che. maMdira sudhI caDavA mATe pagathiyAM bAMdhelAM che. maMdiranI cAre bAjue bAMdhele keTa Aje bhagnAvasthAmAM For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhADalAI jevAya che. temAM eka pANIne kuMDa paNa evI ja hIna avasthAmAM che. AkhuM maMdira sArI sthitimAM vidyamAna che. mULanAyaka zrI AdinAtha bhagavAnanI suMdara pratimA nA hAtha UMcI che. tenI pratiSThA saM. 1686 mAM mahArANA zrIjagatuMsiMhajInA rAjakALamAM zrI vijayadevasUrie karI che, e saMbaMdhI lekha vidyamAna che. 10 mULanAyaka sivAya bIjI pratimA maMdiramAM nathI, 11. gAmathI dakSiNapUrva kinArAnI dizAmAM eka nAnI jAdava TekarI" che jene leke "giranAra' nAme oLakhe che. uparyukta zrI ajitanAtha bhagavAnanA maMdira pAsethI TekarI tarapha javAne raste che. DuMgaramAMthI pagathiyAM kerI kADhelAM che. zatruMjayanI TekarI je caDAva kaThaNa nathI. upara lagabhaga paNo bhAga pasAra karatAM zrIneminAtha bhagavAnanI derI Ave che. temAM zrIneminAtha bhagavAnanAM pagalAM che. - TekarI upara zrIneminAtha bhagavAnanuM nAnuM paNa zikharabaMdhI ramaNIya maMdira che. zrI pradyumnakumAre je maMdira baMdhAvyAnuM agAu ame sUcavyuM che te A ja maMdira che. tene aMdarane maMDapa bAMdhe che. jyAre bahArane maMDapa khule che. mULanAyaka zrIneminAtha bhagavAnanI Azare 2-rA phUTa UMcI mRti che, je dhULevamAM rahelA kesariyAjInI mULanAyaka pratimAnA raMga ane ghATanA zilpamAM barAbara maLatI Ave che. A maMdiramAM ja zrIhIravijayasUrijIne saM. 160-8mAM paMnyAsa ane upAdhyAya padavI ApavAmAM AvI hatI. maMdi 10. pariziSTa bIjuM lekhAMkaH 27 For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI rane uddhAra bAramA saikAmAM thayelA rAjyapAla rAjAnA samayamAM thayeluM che. e darzAvatA saM. 115nA Aso vadi 15 (amAvAsyA)ne maMgaLavAranA divasanA lekhathI jaNAya che ke, ahIMnA ThAkora rAjadeve piThiyAothI prApta thatA karane me bhAga A maMdirane arpaNa karyo hato.11 vaLI, eka staMbha uparanA lekhathI jaNAya che ke, saM. 1443nA kArtika vadi 14ne semavAre cauhANa mahArAjAdhirAja zrIvaNavIradevanA rAjyamAM zrIdharmacaMdrasUrinA ziSya zrIvinayacaMdrasUrie A maMdirano jIrNoddhAra karAvarAvyo, enI hakIkata che.12 A maMdirathI thoDuM nIce UtaratAM pUrva dizAmAM giranAranI mAphaka sahAsAmravananI racanA ane pagalAMnI sthApanA karelI che. gAmathI 1 mAIla dUra dakSiNa-pazcimamAM mahAdevanA maMdiranI najIka eka lekha caulukya rAjA kumArapAlanA samathane vi. saM. 1228nA mahA sudi 13ne somavArane che; jemAM sabhAmaMDapa banAvavAno ullekha che. AthI e paNa patto lAge che ke A sthaLa e samaye naDelanA cauhANa kalhaNanA adhikAramAM beDI rANI lakSmaNanA ane senANu ThAkura aNasIhanA adhikAramAM hatuM. 11. pariziSTa bIjuM : lekhAMkaH 18 12. ejanaH lekhAMka: 22 For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. nADela nADela mAravADanI paMcatIthI mAMnuM cothuM tIrtha che. prAcIna graMtha ane zilAlekhomAM naDula, naDula, nadula, nardhalapura, nandapura vagere nAme maLI Ave che. rANI sTezanathI 7 mAIla dUra pUrvottara khUNAmAM ane desUrIthI 10 mAIla dUra uttara pazcima dizAmAM A kasabe AbAda che. * eka samaye cohANa saradAranuM A pATanagara hatuM. samaravijayI thayelA ahIMnA cauhANa rAjavIo ItihAsamAM prasiddha che. jAleranA sonagarA cauhANe A nagaramAMthI ja gayA hatA ane jAleranA sonagiranuM rAjya karavAnA kAraNe teo "senagarA" kahevAyA. cauhANa vaMzanA sthApaka rAjA lakSmaNanA samayanA saM. 1024 ane saM. 1039tnA be lekhe karnala TeDane maLyA hatA, je zilAlekhe temaNe laMDananI riyala eziyATika sosAyaTIne ApI dIdhA hatA. temAMthI A nagaranI prAcIna rAjakIya sthitine khyAla Ave che. bhArata sarakAre rAjAnuM ekIkaraNa karyuM te agAu A kasaba ghANerAva ThAkaranA hAthamAM ane jodhapura rAjyanI hakumata heThaLa hate. Aje rAjasthAna sarakAranA tAbAmAM che. gAmamAM ane gAma bahAra keTalAMka jainetara sthaLo che, je prAcIna ItihAsanI zodha karanArAo mATe darzanIya che. For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI aNahilavADa ane seminAtha jatI vakhate mahamUda gijanI A nagaramAM thaIne gayA hatA. kutubuddIna aibake paNa aNuhilavADa jatI vakhate bAlI tathA nADolanA gaDhane jhuMTavI lIdhA hatA. purAtattvanI daSTie ahIMnI sUrajapaLa nAmane daravAje mahattvapUrNa che. enA viSayamAM prasiddhi che ke Ane nADelanA cauhANenA mULapuruSa rAva lAkhaNe (lamaNe) banAvyA hate. ahIM eka lekha vi. saM. 1243nA zrAvaNa vadi 15 (amAvAsyA)ne maMgaLavArane cauhANa kalhaNanA samayane che, jene ghaNo kharo bhAga ghasAI gaye che. ahIMthI thoDe dUra pazcimamAM nIlakaMTha mahAdevanuM maMdira che, jenA eka gokhalAmAM vi. saM. 1666 jeTha suda 15 ne budhavArane pAtasAha zrIsalImazAha nUradI mahamada jahAMgIra (akabaranA putra)nA samayane lekha che. emAM lakhyuM che ke jAleranA svAmI gajanIkhAe nADela sAme jahAMgIranA nAme eka zaharapanAha banAvI. A maMdiranI pAchaLa prAcIna gaDhanAM avazeSe che. nagaranI bahAra uttara kinAre somezvaranuM maMdira che, jenA sta 12 mI zatAbdI AsapAsanA banelA pratIta thAya che. staMbhe upara khelA lekhamAM cauhANa rAjA je jaladevanA samayane vi. saM. 1147 vaizAkha sudi 2 ne budhavArane lekha sauthI prAcIna che. anya be lekhe cauhANa rAjA rAyapAlanA samayanA vi. saM. 1198 zrAvaNa vadi 8 ne ravivAranA ane vi. saM. 1200nA bhAdaravA vadi 8 ne budhavAranA che. ahIM pahelAM khaMDiyera ane vAvaDIethI anumAna thAya che ke, samaye A nagara samRddha haze. For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 vaLI, kAi kALe ahI. jainAnI vastI khUba haze, ema paNa lAge che. jeneAnA tIrtha tarIke A sthaLanI prasiddhi pAchaLa tenA goravanA ItihAsa ghaDAyA haze. zrIdevasUrinA ziSya zromAnadevasUri Azare vi. sa. 300 pahelAM nADAlamAM cAmAsuM rahyA hatA ane zAka bharImAM vyApelA mArInA upadravanI zAMti mATe ahIM rahIne ja temaNe duzAntitttavanI racanA karI hatI, ahIM ja vAdivetAla zrazAMtisUrie zrImunicaMdrasUrine nyAyazAstranA abhyAsa karAvyA hatA ane vi. sa. 70mAM zrIjayAna dasUri ziSya zrIraviprabhasUrie zrIneminAtha bhagavAnanI pratiSThA karI hatI. saM. 992mAM bhaMDArIeAnA mULapuruSa nADAlanA rAjA lAkhanasI (lakSmaNa)nA putra dAdarAvane zrIyazebhadrasUrie jaina dharmanI dIkSA ahIM ApI hatI. nADAla hAlamAM ahIM zvetAMbara ezavAlAnAM 250 ghare che, temAM 1000 jainonI saMkhyA che. 3 upAzraya, 2 dha zALAo ane 1 pauSadhazALA vagere che. jaina pAThazALA paNa cAlu che. ahI zikharabadhI cAra maMdira che. temAM zrIpadmaprabha jinezvara ane zrIneminAtha bhagavAnanAM maMdira sauthI prAcIna vizALa ane ramaNIya che. madirAnA vahIvaTa gAmanA zrIsa'ghane AdhIna che. 1. zropadmaprabha jinezvaranuM maMdira khUba UMcuM che. tenI bAMdhaNI ane kAraNI apratima che. ahIMnA zilAlekhAmAM A maMdiranuM nAma 'rAyavihAra 'ullekhAyeluM jovAya che. 1 AmAM zrIpadmaprabhasvAmInI ra hAtha UMcI badAmI raMganI suMdara 1. pariziSTa khIjuM: lekhAMka: 34 For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 rANakapuranI paMcatIthI pratimA virAjamAna che. tenA nIce saM. 1696ne lekha che, jenAthI jaNAya che ke, mahArANu jagatasiMha prathamanA samayamAM A mUrti sthApana karavAmAM AvI hatI. mULanAyakanI baMne bAjue zrI AdinAtha ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanI be pratimAo che. te pikI zrI zAMtinAtha bhagavAnanA pabAsanamAM saM. 1686ne zukravArane lekha kerelo che. gUDhamaMDapamAM baMne tarapha zrI zAMtinAtha ane zrI neminAtha bhagavAnanI UbhI (kAusagiyA) vetavarNanI pratimAo che. te baMne upara saM. 1215nA vaizAkha sudi 10 ne maMgaLavAranA ekasarakhA lekhe che. A lekhe uparathI jaNAya che ke, A baMne pratimAo bIsADA gAmanuM maMdira ke kAraNe naSTa thatAM ahIM lAvIne padharAvavAmAM AvI che. A maMdiranI bhamatImAM cotarA upara eka derI che, temAM kasoTIthI oLakhAtA zyAma paththaranuM eka ja zilAmAMthI kerI kADheluM caumukhajInuM akhaMDa derAsara che. kasoTI jevA kaThaNa paththaramAM karelI jhINI nakazI Azcaryacakita banAve evI che. A derAsaramAM caumukhI cAra pratimAo virAjamAna hatI, jene lUMTArAo corI gayAnuM kahevAya che. A maMdiramAM keInA kahevA pramANe paramahaMta mahArAjA kumArapAlanI, jyAre bIjAnA kahevA pramANe mahArAjA saMpratinI eka adhArUDha pratimA che. maMdiranA kaMpAuMDamAM 2. pariziSTa bIjuM: lekhAMka: 34 3. ejanaH lekhAMka: 33 4. ejanaH lekhAMkaH 30, 31 For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADela 75 eka nAnA zikharavALA derAsaramAM mULa nA. zrI ajitanAtha bhagavAnanI pratimA che, tenA upara saM. 18Tsane lekha che. mukhya maMdiranI DAbI bAjunA derAsaramAM zrIgeDI pArzvanAtha bhagavAna vagerenI 15 pratimAo ane zrI siddhacakrapaTTa sthApita che maMdiranA pAchaLanA bhAganA bagIcAmAM zrI AdinAtha bhagavAnanI saM. 1951mAM pratiSThita karavAmAM AvelI caraNapAdukAo che. - A maMdira uttara dvAranuM che, jemAM kula 29 pASANanI ane 31 dhAtunI pratimAo che. maMdirane jIrNoddhAra karAvavAnI jarUra che. 2. zrI neminAtha bhagavAnanuM devAlaya zikharabaMdhI che. AmAM zrIneminAtha bhagavAnanI eka hAtha UMcI zyAmavarNanI pratimA che, je pAchaLathI 18mI zatAbdImAM jIrNoddhAra samaye pratiSThita karavAmAM AvI che. A maMdiramAM jamaNI tarapha majabUta bAMdhaNInuM sAta khaMDanuM eka prAcIna bheMyaruM che, je khulluM rahe che. temAM kaI jaI zakatuM nathI ema kahevAya che. emAM sthAnanI pavitratA sAcavavA mATe akhaMDa dI rakhAya che. kahevAya che ke A bheMyarAne mArga TheTha nADalAI sudhI che ne A sthaLe zrImAnadevasUri pitAnI sAdhanA karatA hatA. temaNe punitattara nI racanA ahIM beThAM ja karI hatI. zrIjayAnaMdasUrinA ziSya raviprabhasUrie zrIneminAthanI pratiSThA karI te maMdira A ja haze. A maMdiramAM pASANanI kula 7 pratimAo che. uttara dIvAle bAraNuM che, tyAM eka vizALa dharmazALA che For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 rANakapuranI paMcatIrthI ane dharmazALA vacce pIpaLAnuM jhADa che. dharmazALAnA dvAranI bAjumAM vahIvaTa karanArI peDhInuM kAryAlaya che. A dharmazALAne agnikhUNe kUve che, temAM reMTa goThavela che. tenI pAse ja eka haja che. tamAma jaina ozavALanI strIo ahIM ja pANI bharavA Ave che. A ja devalanI uttara dakSiNa e sAromAM zatruMjaya, sametazikhara ane aSTApadanI racanA je kaI paNa utsava prasaMge karAvI haze te emane ema rahevA devAmAM AvI che, te jovAlAyaka che. devaLane pharate eka vizALa che. devaLa pazcima dvAranuM che ane tene daravAje bajAramAM paDe che. baMne devaLo darabAra gaDhanI pelI bAju ekAMtamAM AvelAM che paNa te eka vizALa cogAnamAM che, jenI AjubAju vaDe bAMdhe che. 3. zikharabaMdhI maMdira che, jemAM mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAna che, tenA parikara upara saM. 1181ne lekha che. bhIMta para dhArmika citro derelAM che. AmAM pASANanI traNa pratimAo che. 4. A maMdiramAM mULanAyaka zrIjIrAvalA pArzvanAtha bhagavAna birAjamAna che. A maMdira ghUmaTabaMdhI che. AmAM pASANanI 3 pratimAo che. saM. 1755mAM zrIjJAnavimalasUri racelI tIrthamAM mAM "nADola triSya prAsAda"--nADelamAM traNa maMdira hovAne ulekha che eTale cothuM maMdira te pachI banyuM hoya ema jaNAya che. gAmathI zA mAIla pUrvamAM "jUnA kheDA" nAme sthaLa che. pahelAM A nADela gAma A sthAna para hatuM. ahIM prAcIna maMdiranAM aneka bhagnAvazeSe paDelAM che. For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. varakA rANa sTezanathI 2 mAIla dUra AveluM varakANuM mAravADanI paMcatIthI mAMnuM pAMcamuM tIrtha che paraMtu prAcInatAnI daSTie A badhAM tIrthomAM prathama naMbare gaNAya che. RtarthavaMdanA-stotramAM "varakANe pAsathI A tIrthane bahu bhAvapUrvaka ullekha kare che. sivAya keTalAMka ghA pargha-stotra Adi tetro, stavane paNa prasiddha thayela che, jenAthI A tIrtha keTaluM prAcIna haze ene khyAla Ave che. AjanA varakANunuM prAcIna nAma "varakanakapura athavA varakanakanagara" hatuM. saikAo pahelAM A nagara samRddha hovuM joIe ane jaina zrImaMte temaja adhikArIonI saMkhyA adhika hevI joIe. enuM samarthana karatAM jeta paraMparA te kahe che ke, samrATa saMprAMtanA samaye A nagaranI bhAre jAhojalAlI hatI. temaNe zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM vizALa maMdira ahIM baMdhAvyuM hatuM, paraMtu varSonA TADha-taDakA jhIlI e jIrNa thayuM kAM te AkramaNakArIonA hAthe e bheMyabheguM thayuM ane enA upara varSonI dhULa pharI vaLatAM e bhUgarbhanI vastu banI gayuM. e prAcIna nagara upara saMbhavata: AjanAM dAdAI ane bIjevA nAmanA gAme vasyA hoya ema jaNAI Ave che. For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 rANakapuranI paMcatIthI keTalAMka varSo pahelAM eka bharavADane ahIMnI jamInamAMthI eka jinamUti hAtha lAgI hatI. e mUrti saMpratikAlIna hoya ke na hoya paraMtu zatAbdIo pahelAMnI prAcIna te avazya che ja. bharavADane mUrti maLI AvyA pachI dAdAI ane bIjovAnA sAthe maLIne ahIM eka nAnuM jinamaMdira baMdhAvI e mUrtinI pratiSThA karI hatI. atyAranA maMdiranI navacekInA eka staMbha upara tadana ghasAI gayele zilAlekha che, temAM saMvata 1ra11 nI sAla vaMcAya che. A uparathI ema mAnavAmAM harakata nathI ke e samaye ke te pahelAM baMdhAyeluM maMdira varakanakapura tIrthane jIrNoddhArarUpe saM. 1211 mAM astitvamAM AvyuM haze. e pachI eTale rANA kuMbhAnA samaye (seLamI zatAbdImAM) dAdAImAM rahetA zrImAlapuranA eka zreSThIe bAvana devakulakAvALuM zikharabaMdhI bhavya maMdira ahIM baMdhAvyuM, te ja hAla vidyamAna che. maMdiramAM enA prAcIna samayanI bAMdhaNIne keTaleka bhAga najare caDe che, je enA bhUtakAlIna gauravanI sAkha pUrI rahyo che. varakANa Aje te nAnuM gAmaDuM che, je desUrI jillAmAM AveluM che. ahIM jenenI vastI bilakula nathI paraMtu AkhA geDavADa prAMtanI paMcAyatanuM mukhya sthaLa che, A paMcAyatamAM 308 gAmenuM jUtha che. jJAti ane saMghanA baMdhAraNanI bAMdhachoDane nikAla karavAnuM A pITha che. tIrthane vahIvaTa prAMtIya samitinA hastaka che. geDavADa prAMtamAM aneka lakhapatio hovA chatAM keLavaNImAM e pachAta hate. sarasvatInI upAsanAnuM eke sthaLa ahIM nahotuM. A khAmIne dUra karavA mATe sva. AcArya zrIvijaya For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varANA ha vallabhasUrijInI preraNAthI temanA ziSya sva. AcArya zrIvijaya lalitasUrie athAka parizrama sevI ane keTalAka vidyApremIonA sahakArathI "zrI pArzvanAtha jaina vidyAlayanI ahIM sthApanA karI, je vidyAlaya A tIrthanI chAyAmAM pratidina pragati karI rahyuM che. lagabhaga 250 vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che ane jenenI vastInA abhAvamAM A vidyAlaya yAtrALuo mATe eka visAmArUpa banI rahe che. je ke zrIsaMghe yAtrALuo mATe be dharmazALAo ahIM baMdhAvelI che. temAM yAtrALune badhI sagavaDa rahe che A dharmazALAnI pAse ja zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM bAvana jinAlaya bhavya maMdira UbhuM che. lagabhaga 150 vAranA gherAvavAmAM A maMdirane vistAra che, maMdira pUrva dvAranuM che, tenI pUrva ane uttara bAjue vizALa ceka ane pharate vaMDe che. vaMDAnuM pUrva dvAra baMdha rAkhavAmAM Ave che. jyAre uttara dvAra mAtra khulluM rahe che. AkhuM maMdira paththarathI bAMdheluM che. mULa gabhArAmAM mULanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAnanI nAgaphaNAvALI ramaNIya mUrti lagabhaga 1 hAtha UMcI che ane tenI cAre bAjue dhAtunuM meTuM ane suMdara parikara navuM lagADeluM che. e parikaramAM 23 bhagavAnanI pratimAo karelI che. eTale mULanAyaka sahita vIzI gaNAya. parikara upara saM. 1707ne lekha che paNa mUrti upara lekha nathI, maMdirane raMgamaMDapa vizALa che. tenI bhIMtemAM thoDIka suMdara keraNI jovAya che. navacekInA staMbhe prAcIna jaNAya che. eka staMbha upara saM. 1211 ne ghasAI gayele lekha che, jene ulekha agAu ame karyo che. navacekInA eka staMbha For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (0. sAthe bhAdarya e che ke suMdara che chatAM, rANakapuranI paMcatIthI pAse paththaranA eka hAthI upara zeTha-zeThANInuM yugala beTheluM che paraMtu tenA upara lekha nathI. saMbhava che ke, maMdiranirmAtA zeTha-zeThANInI A mUrtio heya. maMdiranA cokamAM saMvata 1806nA 3 zilAlekhe che paraMtu temAM maMdiranA baMdhAvanArane kazo ullekha nathI. devaLane bAhya maMDapa je ke suMdara che chatAM tenA kAraNe devaLanuM bAhya sauMdarya e thayeluM jaNAya che, AgalA maMDapa sAthe bhamatI lagabhaga maLI gayelI che. bhamatI ane gabhArA vacce eka mANasa jaI zake eTalI ja mAtra jagA che ane devaLanA garbhagRhamAM prakAzane keI avakAza nathI. daravAjAnI bahAra baMne tarapha paththaranA 2 hAthIe UbhA karelA che. daravAjAmAM pesatAM DAbI taraphanA hAthI pAse eka 1 gaja lAMbe zilAlekha karela che. temAM mevADanA rANuo upara jainAcAryoe pitAnI sAtvika siddhine pUre prabhAva pADyAne nirdeza che. saM. 1686 pahelAM yAtrIo pAsethI amuka kara levAtuM haze, te tapAgacchAcArya zrI vijayadevasUrinA upadezathI mevADanA rANA zrIjagatasiMhajIe saM. 1696nA samayathI piSa vadi 8 thI mAMDIne 11 sudhInA eTale meLAnA 4 divase mATe yAtrIo pAsethI levAte kara baMdha karyo hato -e saMbaMdhI ullekha che. rANakapuranI nakalarUpe A tIrtha atyAre vidyamAna che ane bhavyatAmAM bIjAM maMdirathI jarAye ochuM Utare evuM nathI. ahIM prativarSa piSa dazamI (mAgazara vadi 10)nA rAja maTe meLo bharAya che. nadInA sAmA kAMThe jaina zvetAMbara kArakhAnAne bagIce che. For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke make Jv TO karaF ' ' , - ' mAnato -hA ! : .1 TI pariziSTa paheluM [stavana-1] zrI. meha kavi racita rANigapura-caturmukhaprAsAda-stavana vIra jiNesara calaNe lAgI, sarasava kanDa sumati maI mAgI, vRddhi heI jima AghI. 1 haUM hapa hiva majha ulasiuM, rANagapura dIThau maIvalila, aNahilapura ahinANi. 2 gaDha maDha maMdira pili sucaMge, niramala nIra vahaI vica gaMge, pApa pakhAlaNa aMge. 3 kumA vAva vADI haTTasAlA, jiNava bhavazuM dIsaI devAlA, pUjaI tahiM bAlA. 4 varaNa aTTAra leka suvicArI, lakSamIvaMta vasaI vivahArI, puNyavaMta navi pAre. 5 tIhaM sukhya saMghavI zrIdharaNau, dAna puyi jagi jasavistaraNa, jiNa bhaNuM udharaNau. 6 dhanya jaguNi kAmalade mAyA, puruSaratana be kukhaI AvyA, ratanasiMha paraNida For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - rANakapuranI paMcatIthI [ThavaNi] sAMbhala caumukha taNi, vAta pAyala paviu puruSa sAta; dharaNiMda Avi prAsAdaThAmi, beliA devi sAsaNa sAmI. 8 huM tuThI tuha solaha pramANi, - maMDAvi deula meTa maMDANi; mani haraSiu dharaNiMda karaI kalela, saMghaha divarAvaI tahiM taMbela. 9 thApIa muhurata giu AvAsi, teDAvyA selAvaTa paMcAsara sIdhapura caumukha karaI vakhANuM, maMDau deula hiva tiNi maMDANi. 10 depau kahaI huM sAsatra pramANi, maMDisu deula meTaI maMDANika IgiI vacaniI harabiu dharaNAsAha, selAvaThTha pahirAvyA kabAhi. 11 bhiDa pUraI selAvaTa majUra, tihiM jIpa paMcANavA pUraka Aleca beTA taNiya bela, hiva sadgakAraha taNiya vela 12 liyAIta lakhapati INi ghari, kAkA hiba kI jaI jagaDU (5)Ira; jagasAha kahII rAya sadhAra, ApaNupaI leka li AdhAra. 13 For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI maha kavi racita stavana [ kavaNa ] paMcaNavaI kamaThAu kau caumukha prAsAde, vAjaI bhuMgala jori tAla nita navala nAde, prathamaNisara AdinAtha tIrthakara rAu, bhAI bhagatiI kuNuuM sAmi marudevI jAuM. 14 kesara naI kapUracUra aMgiI lAIjaI pUjio paNamia zuNie sAmi manaraMgi gAIjaI dhUpa ugAhaNa ativizeSa manavaMchita bhoga, tUTha sAmia AdinAtha riddhi vRddhi sAga. 15 cihuM bAre jaI cAri biMba zrI Adijisara; niramala che ati karIe aMgi pUjau paramesara jAI vela sevaMtrI sAra maruu kamhAre, mUla gabhAI ja keI biMba manisuddhi juhAre. 16 [ vastu ] seguMja sAmiya seguMja sAmiya prathama jiNanAha, sopArA siri maMDaNao, vimala maMtriasa) buddhi thApIe IDaragaDhi ArAsaNi kulyapAki mahimA nivAsie, viMdhyAcalagiri talahaTTIe nita nita navalA nAda, rANigapuri thira thApIu caturamukha prAsAda. 17 [ laDhaNi] pazcima diliI je bAra achaI, - tihiM maMDapa aticaga tu (2); For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI pacatIthI khelA khelAM nita navA, nita nitu ucharaMga tu (ra). 18 uttara disiMi je bAra AI, tihAM baIsaI saMghaghATa tu (2); kalirava kailAhara(la) karaI e, baTUbA bhejaga bhATa tu (2). 19 pUrva disii ji bAra achaI, - tihi sAhu giribhAtti tu (2), viMdhyAcalagiri parabata vaDa e, girUSNa eha ji rIti tu (2). 20 tehu Thabhe sahu vasaI e, kI I jiNavara seva tu (2); praha UThI prabhu paNamI e, Adi jiNesara deva tu (2). 21 dakSiNa disiI ji bAra achaI, - tehu chaI suvisAla tu (2); teha Agali hila viI e, manaraMjaI pisA tu (2). 22 bhaNaI guNaI siddhAMta save, giruA guNaha bhaMDAra tu (2); tapAgari guru vaMdii che, semasuMdare gaNadhAra tu (2). 23 bhyAraI muharata sAmaTAM e, ' lIdhAM ekaI vAri tu (2) For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI meha kavi racita stavana pahilaI deula maMDiuM e, bIjaI sadgakAra tu (2). 24 piSadhasAlA atibhalia, maMDiA deula pAsi tu (2); cauthIM muhurata gharataNuuM e, maMDAvyA bAvAsa tu (2). 25 jAvela caMpAkuliA, sadasevaMtro mAla tu (2) pUjA karaEUR paramesaraha, zrI caumukhi triNi kAla [ tu (2)]. 26 mAvAsa [vastu ] pahas caumukha sAmIya caumukha sAmIya pUja triNa kAla, ArattI UtArI, paDaha ghaMTa jhallaraninAdi, gItagAna gaMdhava karaI madhura nAdi; tihi cila maMDape khela khela raMga bhare, zrAvI diI nitu zasa; kharataravasahI pUjaI, sahaja salUNa pAsa. 27 kharataravasahI ati ANuM de, tihAM pUjau siriyAsa jiNi do; sAmala vana rUpaI jaga sAre, sakala kalA mahimA bhaMDAre. 28 For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 pata phArmANa kamaThAsurabha ja gu camukha jo(A)mali caDDaTAmAMhi, devAlaI devAlaI devAI zrIdharaNa . mukha malakaI jina pUnima caDhA; bhayaharaNa, sevaka cha" tu payazaraNuM. 29 deula karAvyuM Apamalla sAhli; vAde, pAse. najhUlA vi cA tiNi jiSNu va che saviryuM suvihAra, rANakapuranI paMcatIrthI picchu chaMI kharataravasahI mAdaDIya vAse, Nivara pUjja mani sAyara jiSNuddha karAvi bhavaNuM; acalagacchi tihu~mAM vihuM mAhara ArA. 31 valI, jiSNuvara pUjau tihAM mani rulI; supAsanaI gayAM, I Anana tAho thayAM. 32 nagara vakhANa nahI mati bhrAsa; te jAmali hima kIjai kavaNu, majhapADe, thAnika savaDuM [ vastu ] camukhasAmIya caumukhasAmIya acala, 30 caitrapravADe. 33 zrIAdi devAlaI supAsa jiSNu satinAha; For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6), zrI maha kavi racita stavana siri nemi sAmiya prAsAde, bihuM pAsajiNa AdinAtha madaDIyamaMDaNa, sAte thAnika pUjA karI vItarAga mani yAI, rANigapura yAtrA gayAM kAyA niramala thAI 34 [ ThavaNa ] e zrIsaMtruji e giranAra, rANigapura zrIdharaNavihAra vidhyAcala adhikauM phala lIjaI, saphala janama zrIcaumukhi kI jaI 35 caumukhi sikhari tri bhUmi bAra, mUlanAyaka jina karuM juhAra trituM bhUmihiM tribhuvana dIpatau, tribhuvanadAyuka nAma dharaMtauM. 36 daMDa kalasa kaMcaNamaI sehaI jetA tribhuvana mina) mahaI tejaji jhalahalaI apAra, jANe tihUaNu lachi bhaMDAra, 37 devachaMda tihAM avadhAri, sAtaya jiNavara jANe Ari; viharamANu vasaI avatArI, cauvIsa mUrati jiNavara sAri. 38 tIha ji biMba bAvana nihAlauM, sayala biMba bahuta jiNalauM For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 rANapuranI paMcatIthI phiratAM biMba navi jANuuM pAra, tIratha naMdIsara avatAra. 39 vividha rUpa pUtalI apAra, keraNIe abuMda avatAra teraNa thaMbha pAra navi jAuM, eka jIbha kiNi parI vakhANuuM. 40 vastupAla jAmala e karaNau, kuMarapAla kuli saMghavI dharaNu, bharati nAma cakkahiva bhaNaI, sala pramANihiM riddhi ghari ghaNaI 41 [ bhASA] saNigapura huM Aviu e, hiyau khiNa mAtra, nita nitu Avi saMgha ghaNuM. zrIcaumukhi yAtra; havaNa pUjA AratI, karI maMgala utAraI, cAri mahAdhaja diI bhAvi, te be bhava tArII. 42 jaMgama tIratha jayavaMtA e, goma sama gaNahara, zrI sa ma suMdara sUri rA ya, vadau saMgha jayaka(kA); tasa payapaMkaja bhamara jima, nita dharaI ANaMda, prAgavaMsi dharaNiMda sAha, cira kAliI naMdau. bhakti karI sahammataNI e, che darisaNa dAna, cihuM disi karati vistarI e, dhana dharaNa pradhAna; saMvata cauda navANuvaI (149) e, dhuri kAtI mAse, me ha u kahaI maI tavana kayauM, manaraMga ulase. 44 che iti zrIdharaNuvihAra zrIrANigapura-caturmukhaprAsAda stavana 4che. For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ stavana-2] zrI. jJAnavimalasUri racita zrI rANakapura tIrthanuM stavana [ rAga DuMgara vArU-e dezI ] [ DhAla 1lI ] prahasane praNamI premasu re lAla, gAu rASabha jiNuM re, manamehana mhArA. sakala mane ratha mAhare re lAla, udyasya aMge ANaMda re, manamehana mhArA. tribhuvana tilakasehAma he lAla, poDhe pra(pu)vi pAyAra re, manamehana vhArA. unnata uMcapaNe karI re lAla, kare gaganazuM vAda re, manamehana mahArA. siddha nilayane pahoMcavA re lAla, ubhA mAnuM thaMbha he, manamehana mhArA. jatAM tRpti na pAmIe re lAla, chUTA je bhavaMda bhare, manamehana mahArA. nalinI guma vimAnanI re lAla, mAMDaNuM eka acaMbha re, manamehana mhArA. putalI mise mAnuM AvIne re lAla, jovA thira raMbha re, manamehana mahArA. For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI meTA deza mevADa che ho lAla,jihAM rAgipura abhirAma re, manamehana mamhArA. piravADa tihAM paragaDe re lAla, dha zA ja nAma re, manamehana mahArA. dhanya dhAna(2)lade tehanI re lAla, tarUNuM puNya pradhAna re, manamehana mhArA. dharma kAraja karI meTika re lAla, avicaLa rAkhyuM nAma re, " manamohana mhArA. aThThama pisahe AdarI re lAla, dharatAM dharmanuM dhyAna re, manamehana hAza. sudhamavAsI sura kahe re lAla, vAMchita devuM dhana re. manamehana mahArA, vara mAgIye devataNe re lAla, ane pama atihi udAma re, manamehana mahArA. paTTa AlekhI ApIye re lAla, sura vimAna upamAna re, manamohana mahArA, depA zilAvaTane diye re lAla, karaNi na vIghana hoya re, manamehana mahArA. paththara khANa kaI tihAM re lAla, vighana nahi kIyA keya re, manamohana mhArA. DhALa : bIjI [ rAga keIle parvata dhuMdhale re lela-e dezI ] saMvata cauda paMcANavA re lela, zubha muhUrate zubha vAra re, jimuMdarAya; For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jJAnavimalasUri racita stavana mATe maMDANa maMDAvIye re lola, dharaNe trAjavahAra re, jimuMdarAya, A Ave, jina vaMdIe re lela. 1 brAhmAMDa mAMDa mAMDANuM re lola, kIdhAM vaLI paMca mera re; ji', prauDhA prAkAra cihuM dise lela, mAnuM mehane karavA jera re, ji. A0 2 deharI cAsI dIpatI re lela, cihu dise paLa che cAra reji lakha corAsI enimeM re lela, mAnuM cau gaI bhramaNa nivAra re. ji. A0 3 unnata zira thAMbhA bhalA re lola, caudasIyA vIsa re; ji 0 teraNa elI sohAmaNI re lola, eka eka dise batrIsa re. jiA0 4 vividha prakAre karaNI re lola, - pUtalI gaNIya na jAya re, ji maMDapa cAra cihuM dise re lola, raMgamaMDapa sukhadAya re. jiva A0 5 sahasakUTa temAM sohIye re lola, aSTApada, pratibiMba re, ji. navanidhi pare nava bhUMDarAM re lola, - tihAM aneka jina biMba re. ji. A0 6 For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI zAcaNa taLe prabhu pAdukA re lola, adabhuta mUrati aMga re, ji. tribhuvana uddharavA bhaNI re lola, mAnuM vihuM bhUmi uttaga re. ji. A0 7 ge zAzvata dehAM re lola, tima purI tale e re; ji. e sajAvaTa je ANI re lela, teha na dIThe keya re. ji. A0 8 DhALa : trIjI [ rAga : dhAraNImAM--e dezI ] saMvata cauda sattANue re, sudi pAMcama zubha ga; mAsa vaizAkha taNI bhalI re, ANI bahuvidha raMga re zrIjina sevIe. 1 suvihita tapagaccha yatipati re, zrI se ma suMdara sUri, kare pratiSThA ati bhalI re, vAjate maMgaladUra re. zrI. 2 mUlanAyaka zrIrASabhajI re. caumukha thApe re samavasaraNanI thApanA re, caugati vAraka teha re. zrI. 3 parikarayuta vihuM bhUmikA re, tribhuvanane uddhAra; For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 4 zI jJAnavimalasUri racita stavana cauvIsa sahasane mAjane re, biMba pratiSThA teNu vAra re. nATaka vividha prakAranA re, ochA ati ghaNu thAya saMgha Ave daza dizi taNuM re, bheTI pAvana thAya re zrI pa zrI 9 zrI. 7 acala hae avanItale re, tIratha mahimAvaMta; dha 2 Na vihAra manaharU re, jasa guNane nahi aMta re. Aja lage raha cityanI re, pUjA bhakti vizeSa; dina dina thAye dIpatI re, thApe puNyanI rekha re. ciha dizinA saMgha sAMbhaLe che, e Ave samajAya; paNa e pharatA sa ihyA re, ehave citya te sAMbhaLe che. zAzvata citya te sAMbhare re, dIThe INi prAsAda; janma saphala tene have re, nAse savi vikhavAda re. zrI. 8 thI 9 For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rANakapuranI paMcatIthI cAra prAsAda pAse che re, ' puNya taNA te ThAma, Aja lage thAtAM ache re biMba prAsAdanAM kAma che. zrI. 10 tenuM dhyAna sadA dhare re, - samakita nirmala thAya; jJA na vi ma la sukha saMpadA re, pAme sujasa savAya re. zrI. 11 For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -2 (O ) [stavana-3]. zrI. vijaprabha racita zrI rANakapura-stavana zrI rANakapura raLiyAmaNuM lAla, prathama tIrthakara deva sukhakArI re, huM A UlaTa dharI re lAla, saMprata karavA seva sukhakArI re. rANaka. 1 nayaNakamalanI pAMkhaDI re lola, athavA abhiyaka eLa sukhakArI re; mUrata diThI jinavara taNuM re lola, muja mana harSa kilela sukhakArI re. rANaka2 darisaNa jatAM hIrA jaDiyA re lola, adhara pravAlane raMga sukhakArI re; bAha sehe berakhAM re lola, - tilaka virAjita bhAla sukhakArI re. rANaka. 3 civIsa maMDrapa cihuM dise re lola, pratimA cAra hajAra sukhakArI re kya dIpaka, deharAM lAla, mAMhe aSTApada mera sukhakArI che. rANaka. 4 For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI dIThI bahetare deharI lAla, INa same maLe nahIM saMsAra sukhakArI re; bheMyarAM dIThAM ati bhalAM re lola, sUtAM UThI savAra sukhakArI re. rANaka 5 paMca vaLI tIratha bhalAM re lola, za7 jaya giranAra sukhakArI re; teraNa ekase ATha, jANIe re lola, dhajA deya hajAra sukhakArI re. rANaka da pAMcaze bAvana pUtaLI re lola, apachI ne ANa DAra sukhakArI re; AdinAtha darzana dekhIye re lola, piLa cahu diza cAra sukhakArI re. zaNaka 7 caumukha dIpe daherAM re lola, kSaNa eka meLe. nava jAya sukhakArI re, jima niradhana dhana pAmIe re lola, jIva rahela palAya sukhakArI re. rANaka 8 jinavara guNasAyara bhalA re lola, jhIlI rahyo manamAMya sukhakArI re, te keIka dhAme nahI re lola, " nayana huA layalIna sukhakArI re. rANaka 9 devAMganA tINa deharI re lola, tINo raMga pataMga sukhakArI re; phATe paNa phITe nahi re lola, - jiNavara majITho raMga sukhakArI re. rANaka. 10 For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. vijaprabha racita stavana dekhata nayaNAM nA kare re lAla, bheTatAM sukha thAya supuname vi vIsare 2 lAla, sukhakArI re; zrIdIzvarajInA pAya sukhakArI re, rANaka0 11 rANakapurane mahimA kahyo re lAla, kahetAM na Ave pAra sukhakArI re; 97 OM lAla, jina bheTatAM jANajo ke meru taNe vistAra sAMbhaLa sAhimA vinatI re lAla eka karu aradAsa sukhakArI re; je sevA kare tuma taNI re lAla, te pUrA manI mAza sukhakArI re. rANaka 13 kuberA sama mATe kahyo ke lAla, mATe deza mevADa sukhakArI re meTAtI mAMDIe re lAla, sukhakArI re. rANuka 12 dhana dhane! pAvADa sukhakArI re. rANaka0 14 savata sattarase panarAme re lAla, caitrI punama semavAra sukhakArI re; jAtrA kIdhI jivarataNI re lAla, dhana dhana jaya jayakAra sukhakArI re. rANaka0 15 tapagaccha mAMhu dIpatA ke lAla, zrI vijayaprabharAya sukhakArI re, nAbhinaMdana guNa gAvatAM re lAla, Jain EducaCon International kavijanane sukha thAya sukhakArI re. raNuka 16 For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i - [stavana-4] zrI samayasuMdara upAdhyAya racita rANakapura stavana zrIrANakapura raNiyAmaNuM re lAla, zrI AdIzvara deva, mana mohyuM re; unaMga teraNa deharuM lAla, nirakhI nityameva mana mehyuM re. zrIrANakapura 1 cauvIsa maMDapa caudise re lAla, caumukha pratimA cAra, mana mohyuM re tribhuvanadIpaka deharuM re lAla, caumukha samevaDa nahIM saMsAra, mana mehyuM che. zrIrANa0 2 deharI corAsI dIpatI re lAla, mAMDayo aSTApada mera, mana mehyuM re, bhale juhAryA bheMyarAM re lAla, sUtAM UDI savera, mana mehyuM re. zrIrANa0 3 deza jANItuM deharuM re lAla, meTo deza mevADa, mana mezuM re; lAkha navANuM lagAviyA re lAla, dhana dhane piravADa, mana mehyuM re. zrIrANa4 For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samayasuMdara upAdhyAya racita stavana kharataravasahI khAMtasu re lAla, nirakhatAM sukha thAya, mana mohyu` re; pAMca prAsAda khIjA vaLI re lAla, jotAM pAtika jAya, mana meluM re, zrIrANu Aja kRtAratha huM thayA re lAla, Aja thayA AnaMda, mana medhuM re; yAtrA karI jinavara taNI re lAla, dUra gayuM dardula, mana mohyuM re, zrIrANu 6 saMvata seALa ne chetare re lAla, mAgazara mAsa mAjhAra, mana meNu re; rANakapura yAtrA karI re lAla, samayasuMdara sukhakAra, mana mehyuM re. zrIrANu 7 99 For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [stavana-5] zrImuktivijaya-ziSya zrIrAmavijaya racita rANugapura maMDana zrIAdijinastavana [ nIMdaraDI veraNa ho rahI--e deza che rANapura libAmaNa, rehANe haM sAMkha nirakhya Aja ki, duHkha dehaga dUra rahyAM, phalya va chata he sIdhA savi kAja ki. raNaga 1 dhana dhana dharaNe sAhajI, jiNi kharA he sokha dravya aneka kika deula Adi jaNaMda, nApAye hai dharI hRdaya viveka ki. rANagaDha 2 caumukha cihuM dizi dIpa, ati UMce he jiye megirida ki; mULanAyaka zISabhajI, liM bheTo ho marudevI naMda ki. rANa 0 3 raMgamaMDapa raliAma, tihAM gAvaI ho suranara nArI ki; the thakAra karI karI, aMga vAlI ho nAca nATikA sAra ki. rANaga4 cihuM dizi cyAra suDDAmaNI, pAli UMcI ha jhAjhaI vistAra ki; teraNa thaMbha naI pUtalI, nirakhI nirakhI ho thaye harakha apAra ki. zaNaga. 5 For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImukitavijaya-ziSya zrIrAmavijaya racita stavana 101 cihuM kRNi ccAra dIpatA, sakhi suMdara che preDhA prAsAda ki; daMDa kalasa dhajA lahalahaI, ghaNuM UMcA he karaI gaganasya vAda ki. rAga 6 pazcima dizinaI bAraNuI, gaja caDhIA he marudevI mAta ki; rAyaNi ruMkha tale bhalAM, pUje pagalAM hai prabhunAM vikhyAta ki. rAga 7 dhanya kamAI tehanI, jiNI bheTo he eka tIratha sAra ki; janama saphala thayau tehane, vili lA he mAnava avatAra ki. rANa0 8 AdikiNesara pUjatAM, pAmI jaI ho sakhi saMpatti keDi ki; kavi zrImuktivijaya taNe, rAma praNamaI he harabiMkarejeDI ki. rANaga9 iti zrIrANagapuramaMDana Adijina stavana saMpUrNama | medI makarapaDanAthama che mArI pAsenA eka chUTA hastalikhita patra uparathI. For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = ' stavana-6 ] zrI vizAlasuMdara racita rANakapuranuM stavana sakala surAsura jehanAjI, bhagati praNamaI pAya; prathama tIrthaMkara praNamAI, sAce mugati upAya. jinesara jaya jagajIvana deva, tuM tribhuvanane jijI; avicala huM tuja seva. jinesara0 1 deza mevADI zobhatuM ja, viMdhyAcalagiri pAsa; rANigapura rANaya ghaNIjI, je mana ulAsa. jine 2 tribhuvana dIpaka dIpanuM jI, caumukha dharaNavihAra dekhI tribhuvana mehayuM che, pRthivI pITha gAra. jine 3 cihuM dIse jina pUjIejI, marUdevI taNe re malhAra, kaSabha laMchana sukha pUraNejI, manavaMchita dAtAra, jina4 upari bihu bhUmihIM bhalAjI, cihuM rUpe jinarAja; saparikarAM bhaviyaNa taNejI, sAre vaMchita kAja. jina5 tapagaccha guru gautama samAjI, zrIsamasuMdara gaNadhAra; saI hAthe kIdhI thApanAjI, vara jayajayakAra. jine6 caumukhA cihuM dizi dIpatAjI, saghara bhara prAsAda, aThThotera e deharIjI, jetAM hare viSAda, jine. 7 For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 03 zrI vizAlasuMdara racita stavana triNi triNi maMDapa Ika dizijI, saravALe huI bAra, dhana dhana dharaNiga sahu bhaNejI, prAgavaMza siNagAra. jina8 bAvana jiNahara zobhatAM jI, dvIpa naMdIsara mAMhi; tasa taDavaDI maMDAvIejI, caumukha dharaNiga sAhI. jine 9 nalinI guma vimAnanuM che, utAre je nAda; tribhuvanadIpaka sAcaluMcha, cira jaya e prAsAda. jineTa 10 teraNa thaMbhe pUtaLIjI, keraNI atiDI maMDANa; suraguru paNa jiNahataNAjI, na zake karIya vakhANa. jine 11 gayaegaNi bhaM nita tapejI, ku ravi tArA caMda; saMgha mane ratha tyAM lagejI, pUre prathama jiNaMda. jina. 12 RSabha jinesara vaMdatAMjI, pahece vaMchita keDika zrI vizAlasuMdara guru tehanejI, zIza kahe karaDI. 13 For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ stavana-7] zrI udayaratna upAdhyAya racita rANakapura tIrtha stavana jagapati jaye ja trASabha jimuMda, dhAraNA zAhe dhana kharacIojI; jagapati prauDha karAvya prAsAda, UlaTa bhara sura nara aracIja. 1 jagapati Abha zuM mAMDe vAda, sevana kaLaze jhaLahaLe; jagapati celAre cesAla, pekhatAM pAtika gaLe. 2 jagapati atisuMdara uddAma, nalinI gulama vimAna jagapati uttama puNya aMbAra, nirupama dhanada nidhAnazya. 3 jagapati eLe eLe thaMbha, kIdhI anupama keraNI, jagapati karatI nATAraMbha, pUtaLIo citta ceraNa. 4 jagapati nAbhi naresara naMda, rANakapurane rAjiye; jagapati sahu rAyA siradAra, jagamAMhe jasa gAjiye. 5 jagapati deva tuM dInadayALa, bhaktavatsala bharI bheTIo; jagapati dekhaMtAM tuja didAra, mehataNe mada meTIo. 6 jagapati udayaratana uvajajhAya, saMvata sattara tANuM same; jagapati phAgaNa vadi paDave re dina, sAdaDI saMgha sahita name. 7 For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa bIjuM rANakapuranA zilAlekho [1] // ] zrIcaturmukhajinayugAdIzvarAya namaH // vi kramataH 1496 saMkhyavarSe zrImedapATarAjAdhirAja zrIbappa 1 zrIguhila 2 bhoja 3 zIla 4 kAlabhoja 5 bhartRbhaTa 6 siMha 7 mahAyaka 8 rAjJIsutayutasvasuvarNatulAtolaka zrIkhummANa 9 zrImadallaTa 10 naravAhana 11 zaktikumAra 12 zucirma 13 kIrtivarma 14 yogarAja 15 vairaTa 16 vaMzapAla 17 vairasiMha 18 vIrasiMha 19zrIarisiMha 20 coDasiMha 21 vikramasiMha 22 raNasiMha 23 kSemasiMha 24 sAmaMtasiMha 25 kumArasiMha 26 mathanasiMha 27 padmasiMha 28 jaitrasiMha 29 tejasvisiMha 30 samarasiMha 31 cAhumAnazrIkItUkanRpazrIallAvadInasuratrANajaitrabappavaMzya zrIbhuvanasiMha 32 sutazrIjayasiMha 33 mAlaveza gogAdevajaitra zrIlakSmIsiMha 34 putrazrIajayasiMha 35 bhrAtR zrIarisiMha 36 zrIhammIra 37 zrIkhetasiMha 38 zrIlakSAhvayanarendra 39 naMdanasuvarNatulAdidAnapuNyaparopakArAthisAraguNasuradrumavizrAma 40 naMdanazrImokalamahIpatikulakAnanapaMcAnanasya / viSamatamAbhaMgasAraMgapura nAgapura gAgaraNa narANaka ajayameru maMDora maMDalakara bUMdi khATU cATa For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI paMcatIthI I sUjAnAdinAnAmahAdurgalIlA mAtragrahaNapramANita jitakAzitvAbhiyAnasya / nijabhujorjitasamupArjitAnekabhadra gajeMdrasya / mlecchamahIpAlavyAlacakravAlavidalanavihagameMdrasya / pracaMDadordaMDakhaMDitAbhinivezanAnAdezana rezabhAlamAlAlAlitapAdAraviMdasya / askhalitalAlitalakSmIvilAsagoviMdasya / kunayagahanadahanadavAnalAyamAnapratApayApapalAyamAnasakalabalUlapratikUlakSmApa - shvaapdvRNdsy| prabalaparAkramAkrAMta dillI maMDalagUrjara trAsuratrANadattAtapatraprathitahiMdusuratrANavirudasya suvarNasatrAgArasya SaDdarzanadharmAdhArasya caturaMgavAhinIpArAvArasya kIrtidharmaprajApAlanasattvAdiguNakriyamANazrIrAma yudhiSThirAdinarezvarAnukArasya rAgAzrIkuMbhakarNa sarvovapati sArvabhaumasya 41 vijayamAna - rAjye tasya prasAdapAtreNa vinayaviveka dhairyaudAryazubhakarmanirmalazIlAdyadbhutaguNamaNimayAbharaNabhAsuragAtreNa zrImadahammadasUratrANadattaphuramANasAdhuzrIguNarAja saMghapatisAhacaryakRtAzcaryakAridevAlayADaMbarapuraH sarazrA zatruMjayAdi tIrthayAtreNa / ajAharI piMDaravATaka sAlerAdibahusthAnanavIna jainavihArajIrNoddhArapadasthApanAviSamasamaya satrAgAranAnAprakAraparopakAra zrIsaMgha satkArAdyagavyapuNya mahArthakayANakapUryamANabhavArNavatAraNakSama manuSyajanma yAnapAtreNa -- prAgvATavaMzAvataMsa saM0 sAMgaNasuta saM0 kurapAla bhA0 kAmalade putra paramAta saM0 dharaNAkena jyeSThabhAtR saM0 ratnA bhA0 ratnAde putra saM0 lASA majA sonA sAliga svabhA0 saM0 dhAralade putra jAjJA (jA) jAvaDAdipravarddhamAnasaMtAnayutena rANapuranagare rANAzro kuMbhakarNa nareMdreNa svanAmnA nivezita(te) tadIyasuprasAdAdezatatrailokyadIpakAbhidhAnaH zrIcaturmukhayugAdIzvaravihAraH kArita [:] pratiSThitaH zrIbRhattapAgacche zrIjagaccanda[sU ]ri zrIde[veMdrasUrasaMtAne zrImat ] [zrIdevasuMdara] sUri [paTTaprabhA ] karaparamagurusuvihitapuraMda For Personal & Private Use Only 606 , Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranA zilAlekho 107 ragacchA]dhirAjazrIsomasuMdarasUri[bhiH // [kRta midaM ca sUtradhAradepAkasya ayaM ca zrI[caturmukhaprAsAda AcaMdrArka naMdatAt // zubhaM bhavatu / [2] saM0 1498 phA0va0 5 saMgha0 dharaNAkena bhrAtRja saM0 lAkhAdikuTuMbayutena zrIyugAdidevaH kA0 pra0 tapAgacchanAyakasomasuMdarasUribhiH / / [3] // 0 // 1507 varSe mAgha su0 10 UkezavaMze saM0 bhIlA bhA0 devalasuta saM0 dharmA saM0 kelhA bhA0 hemAde putra saM0 tolhA gAMgA molhA kolhA AlhA sAlhAdibhiH sakuTuMbaiH svazreyase zrIrANapuramahAnagare trailokyadIpakAbhidhAnazrIcaturmukhazrIyugAdidevaprasAde........ ............mahAtIrthazatrujayazrIgirinAratIrthadvayapaTTikA kAritA pratiSThitA zrIsUripuraMdaraiH // tIrthAnAmuttamaM tIrtha nagAnAmuttamo nagaH / kSetrANAmuttamaM kSetraM siddhAdriH zrIgi........ [4] saM0 1507 caitra vadi 5 zrIcaturmukhazrIdharaNavihAre dvibhUmimUlanAyakazrIyugAdidevaH // [5] saM0 1508 vai0 zu0 1 prAgvATa saM0 dharaNAkena puri vihAraH kA0 pra0 tapAgache(cche) zrIsomasuMdarasUriziSyazrIratnazekharasUribhiH / / 2. pahelA mALamAM dakSiNa dizAnA mU0 nA caumukhajI uparano lekha. 4. bIjA mALamAM pazcima dizAnA mU0 nA caumukhajI uparano lekha. 5. trIjA mALamAM dakSiNa dizAnA mU0 nA caumukhajI uparane lekha. For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108 rANakapuranI paMcatIthI [6] saMvat 1535 varSe phAlguNa zudi....dine zrIusavaMze maMhorAgotre sA0 lAdhA putra sA0 vIrapAla bhAryA nemalAde putra sA0 gayaNAkena bhA0 metAdepramukhayutena mAtA vimalAdepuNyArthaM zrIcaturmukhadevakulikA kAritA // [7] saMvat 1551 va0 vaizAkha vadi 11 some se0 jAviH bhA0 jisamAi pu0 guNarAja bhA0 sugaNAde pu0 jagamAla bhA0 zrIvacha karAvitaM vA0 gaMgAde nAgaradAsa va0 sADApati zrImUjA kArApitA zrA0 nIttavi0 rAmA bhA0 kama.... [8] saMvat 1552 va0 mA ga]zara zudi 9 gurudine zrIpATaNavAstavya usavaMzajJAtIya maM0 dhaNapati bhA0 cAMpAi maM0 haraSA bhA0 kIkI pu0 maM0 miha (mahI)pAla // karAvataM // [9] saM0 1556 vai0 su0 6 zanau zrIstaMbhatIrthavAstavya zrIusavaMza sA0 Asade bhAryA sapAMDu su0 sA0 sAMjA bhAryA rAjIsuta sA0 zrIjogarAjena bhrAtRsamAgA svabhAryA pratha0 sovatI dvitI0 saMkhA....sahano -sA0 bhAkara pramu0 kuTuMbayutena svazreyase zrIrANapuramaMDanazrIcaturmukhaprAsAde devakulikA kAritA zrI (5) udayasAgarasUribhiH pratiSThi ]tA / [10] saM0 1556 varSe vai0 su0 6 zanau zrI stambhatIrthavAstavya For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranA zilAlekha 109 zrIusavaMza sA0 gaNapati bhA0 gaMgAde su0 sA0 ha ra rAja bhA0 dharamAi su0 sA0 ratnasIke bhA0 kapUrA pramu0 kuTuMbayutena rANapuramaMDana zrIcatumukhaprAsAde devakulikA kA0 zrIusavAlagacche zrIdevanAtha (1)-sUribhiH / / [11] // 0 // saMvat 1611 (?) varSe vaizAkhazudi 13 dine pAtasAhizrIakabbarapradattajagatgurubirudadhA ra]ka paramagurutapAgachA(cchA)dhirAjabhaTTArakazrI 5 hIravijayasUrINAmupadezena zrIrANapuranagare catumu(M)kha zrIdharaNavihArazrImadamhadAvAdanagaranikaTavatyu(yu)samApuravAstavya prAgva(gvA)TajJAtIya sA0 rAyamalabhAryA varajUbhAryA sarUpade tatputra sA0 khetA sA0 nAyakAbhyAM bhA0 varadhAdikaTuMbayutAbhyAM pUrvadiga(ka)pratolyA 1 meghanAdAli(bhi)dho maMDapa(paH) kAritaH svazreyorthe / / sUtradhAra samalamaMDaparivAnAdaviracita(taH) [ // ] [12] . ||rd0 // 1647 varSe zrIphAlgunamAse zuklapakSe paMcamyAM tithau guruvAsare tapAgacchAdhirAjapAtasAhazrIakabaradattajagadgurubirudadhArakabhaTTAri(ra)ka zrIzrIzrI 4 zrIhIravijayasUrINAmupadezena / caturmukhazrIdharaNavihAre prAgvATajJAtIyasuzrAvaka sA0 khetanAyakena va putra yazavaMtAdikuTaM(TuM)bayutena aSTacatvAriMzat 48 pramANAni suvarNanAMNakAni muktAni pUrvadiksatkapratolInimittamiti zrIahimadAvAdapArthe / usamApurataH // zrIrastu // 11. pUrva taraphanA sabhAmaMDapanI nIcenA maMDapanA eka staMbha uparano lekha. For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 rANakapuranI paMcatIthI [13] . saMvat 1679 varSe vaizAkha sudi 11 vAra budhe medapATarAjAdhipati rANAzrIkarNasiMhavijaya(yi)rAjye tatsamayena tapAgacchAdhipatibhaTTArakazrIvijayadevasUri upadezena paM0 velA paM0 jayavijaya paM0 tejahaMsena pratiSThitaM / tatzrAvakaprAgvATjJAtIya sA0 vIradhana tatputra sA0 hemarAja nanajI kAritaH(taM) zrIrastu / zrIyugAdIzvarabiMbaM / [14] ||sNvt 1903 varSe vaizAkha suda 11 / zrIjinezvarANAM caraNeSu / paM0 zivasuMdaraH samAgataH // [15] // saMvat 1903 vaizAkhasuda 11 gurau dine pUjyaparamapUjyabhaTTArakazrIzrIkakkasUribhiH gaNeza (ziSya !) sahitA yathA (yAtrA ?) saphalIkRtA zrIkavalAgacche / li / paM0 / zivasuMdaramuninA // zrIrastu // 13. pahelA mALamAM uttara dizAnA mUhanAne caumukhajI upara lekha. For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAInA zilAlekhA nADalAInA zilAlekhA [16] // 60 // saMvat 1187 phAlguna sudi 14 guruvAra zrISaMDerakA - nvayadezIcaitye devazromahAvIra[[]] dattaH morakarAgrAme ghANakatailavalamadhyAt caturthabhAgacA humANapApayarAsutaviMzarAkena kalazo dattaH // rA. vIccharA sametasAkhiyabharADau nAgasiDa UtiSarAvIddharAmosari lakSmaNa ( ? ) bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / ja ( ya ) sya 2 yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // 111 [17] oM // saMvat 1989 mAgha sudi paJcamyAM zrIcAhamAnAnvaya zrImahArAjAdhirAja [rAyapA]ladeva (vaH) tasya putro (trau ) rudrapAla amRtapA[lau] tAbhyAM mAtA zrIrAjJI mA[na]ladevI tayA [nadU ]la[DA ]gikAyAM satAM parajatInAM [ rA ] jakulapala[ma]dhyAt palikAdvayaM ghANa [kaM] pratidharmAya pradatta (ttaM ) / maM0 nAgasivapramukha samasta grAmINaka rA0 ttimaTA vi0 siriyA vaNika posari lakSmaNa ete sAkhiM ( etAn sAkSiNaH) kRtvA dattaM lopakasya yadu (tU) pApaM gohatyA sahasreNa / brahama ( jha ) hatyA sa ( sa ) tena ca tena pApena lipyate saH // * zrI // 16. zrIAdinAtha bhagavAnanA maMdiramAMnA lekha. 17. zrIAdinAtha prabhunA maMdiranA sabhAma'DapamAM be staMbha upara rahelA cAkaDAmAMnA lekha. For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 rANakapuranI paMcatIthI [18] oM0 // namaH sarvajJAya / / saMvat 1195 Asauja vadi 15 kuje // ayeha zrIna[DU laDA[gi]kAyAM mahArAjAdhirAja zrIrAya[pAladeve / vijayI(yi) rAjyaM kurvatItyetasmin kAle zrImadurjitatIrtha(\) zrI ne]minAthadevasya dIpadhUpanave dya]puSpapUjAdyarthe gRhilAnvayaH rAu0 UdharaNasUnunA bhoktAri (?) Tha0 rAjadevena svapuNyArthe svIyAdAnamadhyAt mArge gacchatAnA vRSabhAnAM zekeSu yadAbhAvyaM bhavati tanmadhyAt viza]timo bhAgaH caMdrArka yAvat devasya pradattaH // asmavaMzIyenAnyena vA kenApi paripaMthatA na karaNIyA / / asmada(6)ttaM na kenApi lopa nI]yaM // svahaste parahaste vA yaH kopi lopaSyaM(Sya)ti / tasyAhaM kare lagno na lopyaM] mama zAsanamidaM // li0 pAM]silena // svahastoyaM sAbhijJAnapUrvaka rAu0 . rA[ja devena matu dattaM // atrAhaM sAkSiNA jyotiSika[ dUdU ]pAsUnunA ginH(naa)| tathA palA0 pAlA0 pRthivA 1 mAgula] / depasA / rApasA / / maMgalaM mahA[zrIH] / [19] // da0 // saMvat 1200 kArtika vadi 7 ravau mahArAjAdhirAja zrIrAyapAladevarAjye zrInaDUlaDAgikAyAM rA0 rAjadeva ThakurAyAM zrInaDUlA[I]yamahAjanena(naiH) sarvaiH militvA zrImahAvIracaitye dAnaM dattaM []tatailacopaDa pAiya prati / ka01 dhAnalavanapi tat droNaM prati bhA0 3 kapAsa lohagUDha khAMDa hIMgu mAMjIThAtolye dhaDI prati ghu03 puga harI 18. TekarI upara AvelA zrI neminAthanA maMdiramAM lekha. For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAInA zilAlekha 113 takIpramukhagaNitaiH sahasraM prati pugu 1 etattu mahAjanena vetareNa dharmAya pradattaM lopakasya jatu (yat) pApaM / gohatyAsahasreNa brahmahatyAzatena c| tena pApena lipyate // [20] oM / / saMvat ] 1200 jeSTa (jyeSTha) [sudi 5 gurau zrImahArAjAdhirAjazrIrAyapAladevarAjye .. hAsa....samae (ye) rathayAtrAyAM Agatena rA0 rAjadevena AtmapAilA madhyAt / sarvasAuputra ] biso(zo)pako dttH|| AtmIyaghANakatelava(pa([la] mdhyaat| mAtA(tR)nimittaM palikAdvayaM so 2 dattaH (ttaM) mahAjanagra(grA)mINajanapadasagakSAya(kSaM) dharmAya nimitta viMso(zo)pako(kaH) palikAdvayaM dattaM / / gohatyAnAM sarohaNa brahmahatyAsa(za)tena ca // strIhatyA bhrUNahatyA ca (bhyAM) jatu (yat) pApaM tena pApena lipyate saH // [21] oN|| saMvat 1202 Asoja vadi 5 zukre zrImahArAjAdhirAja zrIrAyapAladevarAjye pravarta mAne] zrInadUlagADikAyAM / rA0 rAjadeva ThakkureNa pravarti mAnena // [zrI]mahAvIracaitye sAdhutapodhananiSThArthe] zrIabhinavapurIyabadAryA atritye]SuH sami]stavaNajArakeSu desI militvA (dezyAM militeSu) vRSabha[bha]rita jatu (yat) pAilAlagamAne (naM) tatu (d) vIsa prati rUA 2 kirADauA gADaM prati rU01 vaNa jArakai. 20. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranA sabhAmaMDapamAM be staMbhonA cokhaThAnI sAmI bAjune lekha. Jajn Education International For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 rANapuranI paMcatIthI dharmAya pradattaM / / lopakasya ja[ tu] (yat ) pApaM [ go]hatyAsa(za)tena pApena lipyate saH / / [22] oM // svasti zrInRpavikramasamayAtIta saM. [1] 443 varSe kArtika vadi . 4 zukra zrInaDulAInagare cAhumAnAnvayamahArAjAdhirAjazrIvaNavIradevasutarAjazrIra]NavAradevavijayarAjye a[trastha ] svacchazrImada(d ) vRhadga[ccha]namastaladinakaropamazrImAnatuMgasUrivaMzodbha[va] zrIdharmacaMdrasUripaTTalakSmI zravaNo u(No) palAyamAnaiH zrIvinayacaMdrasUribhiranalpaguNamANikyaratnAkarasya yaduvaMzazaMgArahArasya zrInemIzvarasya nirAkRtajagadAd viSAdaH prAsAda(daH) samudadhe AcaMdrArka naMdatAt // zrI // [23] 1568........vIramagrAmavAstavya shriisNghen............| saM. 1569 varSe kutabapurApakSe tapAgacchAdhirAjazrIiMdranaMdisUrigurUpadezAt muMjigapurazrIsaMghena kAritA devakulikA ciraM naMdatAt // [24] saMvat 1571 varSe kutabapurAtapAgacchAdhirAjazrIiMdranaMdisUriziSya 21. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiramAM be staMbhanA uparanA cakhaThAnI sAmI bAjune lekha. 22. TekarI upara AvelA zrI neminAtha bhagavAnanA maMdiranA staMbha uparano lekha. 23. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranI devakulikAnA lekha. For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 nADalAInA zilAlekha zrIpramodasuMdaragurUpadezAt caMpakapuryazrIsaMghena kAritA devakulikA ciraM jIyAt // 1571....caMpakadurga shriisNghen....| 1571....pattanIya shriisNghen....| 1571....cNpknersNghen....| 1571....iMdranaMdimUriziSyazrIsaubhAgyanaMdigurUpadezena shriishmiisghen........| 1571....mahamadAvAdasaMghena.... / [25] di0|| zrIyazobhadrasUrigurupAdukAbhyAM / namaH saMvat 1597 varSe vaizAkhamAse zuklapakSe SaSThayAM tithau zukravAsare punarvasuRkSaprAptacaMdrayoge / zrIsaMddhe (De)ragacche / kalikAlagautamAvatAraH samastabhavikajanamanoM'bujavibodhanakadinakaraH / sakalalabdhivizrAmaH yugapradhAnaH / jitAnekavAdIzvaravRMdaH praNatAnekanaranAyakaH mukuTakoTiva(ghR)STapAdAraviMdaH zrIsUrya iva mahAprAsAdaH catu[:]SaSTisureMdrasaMgIyamAnasAdhuvAdaH shriissNdderekiiygnnbudhaavtNsH| subhadrAkukSisarovararAjahaMsayazovIrasAdhukulAMbaranabhomaNisakalacAritricakravarticakracUDAmaNiH bha0 prabhuzrIyazobhadrasUrayaH tatpaTTe zrIcAhumAnavaMzazRMgAraH labdhasamastaniravadyavidyAjaladhipAraH zrIbadarAdevIdattagurupadaprasAdaH / svavimalakulabodhanaikaprAptaparamayazovAdaH bha0 zrIzAlibhadrasUriH 24. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranI devakulikAnA le. otional For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 rANakapuranI paMcatIthI ta0 zrIsumatisUriH ta0 zrIzAMtisUriH IzvarasUriH / evaM yathAkramamanekaguNamaNigaNarohaNagiroNAM mahAsUrINAM vaMze punaH zrIzAlisUriH ta0 zrIsumatisuriH tatpaTTAlaMkArahAra bha0 zrIzAMtisUrivarANAM saparikarANAM vijayarAjye / athehazrImedapATadeze zrIsUryavaMzIyamahArAjAdhirAja zrIsi(zi)lAdityavaMze zrIguhiladattarAulazrIbappAka zrIkhumANAdimahArAjAnvaye / rANA hamIra zrISe(khe)tasiMha zrIlakhamasiMhaputra moklmRgaaNkvNshodyotkaarkprtaapmaartddaavtaar| AsamudramahimaMDalAkhaNDala atulamahAbalarANA zrIkuMbhakarNaputra raannaashriiraaymllvijymaanpraajye| tatputramahAkumArazrIpRthvIrAjAnuzAsanAt zrIUkezavaMze rAyabhaMDArIgotre rAula zrIlASa(kha)Naputra maM0 dUdavaMze maM0 mayUrasuta maM0 sAdU(ha)laH / tatputrAbhyAM maM0 sIhA samadAbhyAM sadbAMdhava maM0 karmasI dhArA lAkhAdisukuTuMbayutAbhyAM zrInaMdakulavatyAM puryAM saM0 964 zrIyazobhasUrimaMtrazaktisamAnItAyAM ta0 sAyarakAritadevakulAyuddhArataH sAyaranAmazrIjinavasatyAM zrIAdIzvarasya sthApanA kaaritaa(kRtaa)| zrIzAMtisUripaTTe devasuMdara ityaparaziSyanAmabhiH A0 IzvarasUribhiH / iti laghuprazastiriyaM li0 AcAryazrIIzvarasUriNA utkIrNA sUtradhArasomAkena // zubhaM / [26] saMvat 1674 varSe mAghavadi 1 dine gurupukSa(Sya)yoge usavAlajJAtIya bhaMDArIgotre sAyaraputrasAhala tat pu0 samadA lakhA dharmA kama 25. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranA raMgamaMDapamAM DAbI bAjunI bhIMtamAMno lekha. For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADalAInA zilAlekho 117 sIhA samadA. pu0 paharAja putra kalA bhaM0 nagA putra kAlA bhaM0 padamA putra jayacaMda bhaM0 bhImA putra rAjasI saM0 kAlA putra saMkara usavAla jaicaMda putra jasacaMda jAdava bhaM0 zivAputra pUMjA jeThAsaMyutena zrIAdinAthabiMba kAritaM pratiSThitaM tapAgacchA dhirAja bhaTTA0 zrIhIravijayasUritatpaDAlaMkAra zrIvijayasenasUri tatpaTAlaMkArabhaTTArakazrIvijayadevasUribhiH / [27] di0|| saMvat 1686 varSe vaizAkhamAse zuklapakSe zanipuSyoge aSTamIdivase mahArANAzrIjagatsiMhavijayirAjye jahAMgIrI mahAtapAbirudadhAraka bhaTTAraka zrIvijayadevasUrIzvaropadezakAritaprAkprazastipaTTikAjJAtazrIsaMpratinirmApitazrIjekhalaparvatasya jIrNaprAsAdAddhAreNa zrInADulAivAstavya- .. samastasaMvena svazreyase zrIzrIAdinAthabiMbaM kAritaM pratiSTitaM ca pAdazAha zrImadakabbarazAhapradattajagadgurubirudhArakatapAgacchAdhirAja bhaTTAraka zrIhIravijayasUrIzvarapaTTaprabhAkarabha0 zrIvijayasenasUrIzvarapaTTAralaMkArabhaTTArakazrIvijayadevasUribhiH svapadapratiSThitAcAryazrIvijayasiMhasUripramukhaparivAraparivRtai : zrInADulAimaMDanazrIjekhalaparvatasya prAsAdamUlanAyakazrIAdinAviva shrii| [28] mahArAjAdhirAja zrIabhayarAjarAjye saMvat 1721 varSe jyeSTha zudi 3 rakhau zrInADulAinagaravAstavyaprAgvATajJAtIya vR0 saa| javA bhAryA 26. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranI mUDa nA zrI AdinAthanI mUrti uparano lekha. 27. jUnA killAnA zrI AdinAtha bhagavAnanI mUrti uparano lekha. For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 rANakapuranI paMcatIthI jasamAdesuta sA / nAthAkena zrImunisuvratabiMba kArApitaM / pratiSTitaM ca / bhaTTAraka zrovijaya[prabha?] sUribhiH / [29] saMvat 1765 varSe vaizAkhasudI 2 dine UkezajJAtIvoharAkAgagotre sAha ThAkurasIputralAlAkena suvarNamayakalazakArApitaM zrIAdinAthajI sattarabhedapUjAsahitena saMprati tapAmANikyavije ziSyajitavijaya ziSyakuzalavijayaupadezAt zubhaM bhavatu // nADola nagaranA zilAlekha [30] saMvat 1215 // vaizAkha zudi 10 bhaume vIsADAsthAne zrImahAvIrace tye samudAyasahitaiH devaNAganAgaDajogaDasutaiH demhAjadharaNa jasacaMdra jasadeva jasadhavala jasapAlaiH zrIneminAthabiMbaM kAritaM // bRhadgacchIya zrImaddevasUriziSyeNa paM0 padmacaMdragaNinA pratiSThitaM / [31] saMvat 1215 vaizAkha zudi 10 bhaume vIsADAsthAne zrImahAvIracaitye samudAyasahitaiH devaNAga nAgaDa jogaDasutaiH demhAjadharaNa jasacaMdra 29. zrI AdinAtha bhagavAnanA maMdiranA raMgamaMDapamAM sitAM DAbA hAtha taraphane lekha. 30. zrIpadmaprabhunA maMdiranA gUDhamaMDapamAM rahelI zrI neminAtha bhagavAnanI pratimA upara lekha. For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADolanA zilAlekha 119 jasadeva jasadhavala jasapAlaiH zrIzAMtinAthabiMba kAritaM pratiSThitaM bRhadgacchIya zrImanmunicaMdrasUriziSya zrImaddevasUrivineyena pANinIya paM0 padmacaMdragaNinA yAvadivi caMdraravI syAtAM dharmo jinapratItosti tAva jI yAdeta[jinayugalaM vIrajinabhuvane // [32] saMvat 1432 varSe poha(Sa)sudi-yavata jaitAbhAryA0 kaha [lA putra nAmasIbhAryA kamAlade pitRvyanimittaM zrIzAMtinAthabiMbaM kArApitaM pratiSThitaM zrInAMvadevasUribhiH / [33] saM. 1485 vai0 zu0 3 budhe prAgvATa zre0 samarasI suta do0 mahiSA bhA0 mAlhaNade suta do0 mulAkena pitRvya do0 dharmA bhrAtR do0 mAMiAbhyAM ca do0 mahipAzreyase zrIsuvidhibiMba kAritaM pratiSThitaM zrItapAgacchezazrIsomasuMdarasUribhiH // . [34] // 0 // saM. 1686 varSe prathamASADhava0 5 zukre rAjAdhirAjagajasiMhajIrAjye yodhapuranagaravAstavya maMNotrajaisAsutena jayamalajIkena 31. zrI padmaprabhunA maMdiramAM gUDhamaMDapamAM rahelI zrI zAMtinAthabhagavAnanI pratimA uparano lekha. 32. "ona semasa graha" mA. 1, pR0 207, mAMDa: 835. 33. zrIpadmaprabhunA maMdiranI zrIsuvidhinAtha bhagavAnanI pratimA uparano lekha. For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 rANakapuranI paMcatIthI zrIzAMtinAthavi karitaM pratiSThApitaM svapratiSThAyAM pratiSThitaM ca tapAgacchAdhirAjabhaTTAraka zrI] 5 zrIvijayadevasUribhiH svapaTTAlaMkAra AcAryazrIzraM vijayasiMhasUripramukhaparivAra sahitaiH] zropadmaprabhaviMbaM di0 // saM0 1686 varSe prathamASADha 5 zukre rAjAdhirAjazrIgajasiMhapradattasa kalarAjyavyApArAdhikAreNa maM0 jesA su0 meM jayamallajInAmnA zrIcaMdraprabhaviMbaM kAritaM pratiSThApitaM svapratiSTAyAM zrIjAlonagare pratiSThitaM ca tapAgacchAdhirAja bha0 zrIhIravijayasUri paTTAlaMkAra bha0 zrIvijayasenasUri paTTAlaMkAra pAtizAhizrIjahAMgIrapradattamahAtapAbirudadhAraka bha0 zrI 5 zrIvijayadevasUribhiH svapadapratiSThitAcArya zrIvijayasiMhasUripramukhaparivAraparikaritaiH / rANAzrIjagatsiMharAjye nADulanagararAyavihAre zrIpadmaprabhabiMbaM sthApitaM // tAmrazAsana [36] oN|| oM namaH sarvajJAya / disa(za)tu jinakaniSTaH karmabaMdhakSayiSThaH 34. zrI padmaprabhunA maMdiranA mULa gabhArAmAM mukhya vedikA uparanI zrI zAMtinAthanI mUrti uparano lekha. 35. zrI prabhunA maMdiranA mULa gabhArAmAM mULanAyakanI pratimA uparano lekha. A tAmrazAsana prasiddha karnala ToDa sAheba ahIMthI laMDana laI gayA ane te royala eziyATika sosAyaTIne pradAna karyuM che. For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADolanA zilAlekho 121 prihtmdmaarkrodhlobhaadivaarH| duritazikharisambaH svo vazIyaM ca sambastribhuvanakRtasevA zrImahAvIradevaH // 1 // asti parama Ajalanidhi jagatitale cAhumANavaMzo hi tatrAsIt naDUle bhUpaH zrIlakSmaNAdau (?) // 2 // tasmAt babhUva putro rAjA zrIsIhiyAstadanu sUnuH / zrIbalirAjo rAjA vigrahapAlonu ca pitRvyaM // 3 // tasmAt tanujo bhUpAlaH zrI mahendradevAkhyaH / tajjazrIaNahillo nRpativarobhUt pRthulatejaH // 4 // tatsUnuH zrIbAlaprasAda ityajani pArthivazreSThaH / tadbhAtA'bhUt kSitipaH subhaTaH zrIjeMdrarAjAkhyaH // 5 // zropRthivIpAlo'bhUt tatputraH zauryavRttizobhADhyaH / tasmAdabhavad bhrAtA zrIjIjallo raNarasAtmA // 6 // taddevarAjobhUcchImAn AzArAjaH pratApavaranilayaH / tatputra:] kSoNipaH zrIalhaNadevanAmAbhUt // 7 // yasya prtaappsaalskuldikckrpRthulvistaarN| siMcati suditAhitagaNalalanAnayanasalilaudhaiH // 8 // soyaM mahAkSitIzaH sAramidaM buddhimAn cintayate / iha saMsAra asAraM sarvaM janmAdijantUnAM // 9 // ytH| garbhastrikukSimadhye palalarudhiravasAmedasAbaddhapiNDo,mAtuH prANAMtakArI prasavanasamaye prANinAM sthaasnujnmaa| dharmAdInAmavettA bhavati hi niyataM bAlabhAvastataH syAt , tAruNyaM svalpamAtraM svajanaparibhavasthAnatA vRddhabhAvaH // 10 // khadyotodyotatulyaH kSaNamiha sukhadAH sampado dRSTanaSTaH, prANitvaM caMcalaM syAddalamupari yathA toyabindurnalinyAH / jJAtvaimaM svapitroH spRhayannamaratAM caihikaM dharmakIrti; dezAnto rAjaputrAn janapadagaNAn bodhayatyeva vostu // 11 // saM0 1218 varSe zrAvaNa sudi 14 rakhau asminneva mahAcaturdazIparvaNi / snAtvA dhautapaTe nivezya dahane datvAhutIn puNyakRnmArtaNDasya tamaHprapATanapaToH sampUryA caarryaaNjliN| trilokasya prabhuH carAcaraguru For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 rANakapuranI paMcatIthI saMsnapya paMcAmRtaiH, IzAnaM kanakAnavastranadanaiH sampUjya vipraM guruM // 12 // anutilakuzAkSatodakaH praguNIbhUtA pasavyakaH paanniH| zAsanamenamayacchad yAvat caMdrArka bhUpAlaH // 13 // zrInaDDUlamahAsthAne zrIsaMDerakagacche zrImahAvIradevAya zrInaDDUlatalapadazulkamaMDapikAyAM mAsAnumAsa dhUpavelArtha zAsanena dra0 5 paMca prAdAd asya devasyAnnaM bhuMjAnasya asmadvaMze jayivi (2) bhoktibhiraparaizca paripaMthanA na kaaryaa| yataH sAmAnyoyaM dharmasetuH nRpANAM kAle kAle pAlanIyo bhavadbhiH / sarvAn evaM bhAvinaH pArthivendrAn bhUyo bhUyo yAcate raamcndrH||14|| tasmAt / asmadanvayajA bhUpA bhAvibhUpatayazca ye / teSAmahaM kare lagnaH pAlanIyaM idaM sadA // 15 // asmadvaMze parikSINe yaH kazcinnRpatirbhavet / tasyAhaM kare lagnosmi zAsanaM na vyatikramet // 16 // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sgraadibhiH| yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya tadA phalaM // 17 // SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati dAnadaH / AcchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM vrajet // 14 // svadattaM paradattaM vA devadAyaM hared yaH saH / viSTAyAM kRmibhUtvA pitRbhiH saha majati // 19 // zUnyATavyato yAsu shusskkottrvaasinH| kRSNAhayobhijAyate devadAyaM haraMti ye // 20 // maGgalaM mahAzrIH / prAgvATavaMze dharaNiganAmnaH suto mahAmAtyavaraH sukarmA / sutaH babhUva pratibhAnivAso lakSmIdharaH zrIkaraNe niyogI // 21 // AsIt svacchamalaH manoratha iti prAg naigamAnAM kule, sudhArasaplAvitadhiSTajo bhavata vAsalaH (1) / putrastasya babhUva lokavasatiH zrIzrIdharaH zrIdhare sUpAsti () racayAMcakAra lilikhe cedaM mahAzAsanaM // 22 // svahastoyaM mahArAjazrIalhaNadevasya / / For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADolanA zilAlekha 127 tAmrapatra (mahAjananI pAse) [37] OM svasti / zriye bhavaMtu vo devA brahmazrIdharazaMkarAH / sadA visagavaMto ye jinA jagati vizrutAH // 1 // zAkaMbharI nAma pure puraasiicchriicaahmaanaanvylbdhjnmaa| rAjA mahArAjanatAhiyugmaH khyAtovanau vAkpatirAjanAmA // 2 // naDDUle samAbhUttadIyatanayaH zrIlakSmaNo bhUpatistasmAtsarvaguNAnvito nRpavaraH zrIzobhitAkhyaH sutH| tasmAcchIbalirAjanAmanRpatiH pazcAt tadIyo mahIkhyAto vigrahapAla ityabhidhayA rAjye pitRvyo'bhavat // 3 // tasmin tIvamahApratApataraNiH putro maheMdrobhavattajAcchIaNahilladevanRpateH zrIjeMdrarAjaH sutH| tasmAd durdharavairikuMjaravadhaprottAlasiMhopamaH satkIrtyA dhavalIkRtAkhilajagacchIAzarAjo nRpaH // 4 // tatputro nijavikramArjitamahArAjyapratApodayo yo jagrAha jayazriyaM raNabhare vyApAya saurASTrikAn / zaucAcAravicAradAnavasatirnaDDUlanAtho mahAsaMkhyotpAditavIravRttiramalaH zrIalhaNo bhUpatiH // 5 // anena rAjJA janavizrutena, rASTrauDhavaMzajavarAsahulasya putraH / annazradevIriti zIlavivekayuktA, rAmeNa vai janakajeva vidyaahitaasau||6||aabhyaaN jAtAH suputrA vimaladhiyo rUpasauMdaryayuktAH / zastraiH zAstraiH prAgalbhA pravaraguNagaNAstyAgavantaH suzIlAH / jyeSThazrIkalhaNAkhyastadanu ca gajasiMhastattathA kIrtipAlaH / yadvannetrANizaMbhostripuruSavadathAmI jane vNdniiyaaH||7|| madhyAdamISAM parivAranAtho jyeSThogaMjaH For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 rANakapuranI paMcatIthI kSoNitale prasiddhaH / kRtaH kumArI nijarAjyadhAraH zrIkalhaNaH sarvaguNairupetaH // 8 // AbhyAM rAjakulazroAlhaNadevakumArazrIkelhajadevAbhyAM rAjaputrazrIkIrtipAlasya prasAde dattanaDUlAIpratibaddhadvAdazanAmastato rAjaputra zrIkIrtipAlaH / saMvat 1218 zrAvaNa badi 5 some // adyeha zrInaDule snAtvA dhautavAsasI paridhAya tilAkSatakuzapraNayinaM dakSiNakaraM kRtvA devAnudakena saMtame, bahalatamatimirapaTalapATanapaTIyaso niHzeSapAtakapaMkaprakSAlanasya divAkarasya pUjAM vidhAya, carAcaraguruM mahezvaraM namaskRtya, hutabhuji homadravyAhutIrdattvA nalinIdalagatajalalavataralaM jIvitavyamAkalayya, aihikaM pAratrikaM ca phalamaMgIkRtya svapuNyayazobhivRddhaye zAsanaM prayacchati yathA // zrInaDUlAIgrAme zrImahAvIrajinAya naDUlAIdvAdazagrAmeSu grAma prati drammau snapanavilepanadopadhUpopabhogArtha, zAsane varSa prati bhAdrapadamAse caMdrAka kSitikAlaM yAvat prdttau||ndddduulaaii grAma / sUjera / harijo / kavilADaM / sonANaM / morakarA / harabaMdaM / mADADa / kANAsuvaM / devasUro / nADADa mauvar3o / evaM grAmAH eteSu dvAdazagrAmeSu sarvadApyasmAbhiH zAsane dttau| ebhimaradhunA saMvatsaraM lagitvA sarvadApi varSa prati bhAdrapade dAtavyau / ata Urva kenApi paripaMthanA na krttvyaa| asmadvaMze vyatikrAMte yo'nya[:] kopi bhaviSyati tasyAhaM kare lagno na lopyaM mama zAsanaM / SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati dAyakaH, AcchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM vaset / / bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // svahastoyaM mahArAjaputrazrIkIrtipAlasya // naigamAnvayakAyasthasADhanaptA zubhaMkaraH dAmodara mutolekhi zAsanaM dharmazAsanaM / / maMgalaM mahAzrIH // For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADolanA zilAlekho 125 [38] saMvat 1213 varSe mArgA vadi 10 zukre // zrImadaNahillapATake samastarAjAvalIsamalaMkRtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraumApativaralabdhaprasAdaprauDhapratApanijabhujavikramaraNAMgaNavinirjitazAkaMbharIbhUpAla shriikumaarpaaldevklyaannvijyraajye| tatpAdapadmopajIvini mahAmAtyazrIbAhaDadevazrIzrIkaraNAdau sakalamudrAvyApArAn paripaMthayati ythaa| asmin kAle pravarttamAne poritya voDANAnvaye mahArAja zrIyogarAjastadetadIyasutasaMjAtamahAmaMDalIka zrIvatsarAjastadasya sutasaMjAtA'nekaguNagaNAlaMkRta mahAmaMDalIka zrImatA pratApasiMha zAsanaM prayacchati yathA / atra nadUlaDAgikAyAM devazrImahAvIracaitye tathA'riSTanemicaitye zIlabaMdaDIgrAme zrIajitasvAmidevacaitye evaM devatrayANAM svIyadharmArthe vadaryamaMDapikA madhyAt samastamahAjanabhaTTArakabrAhmaNAdaya pramukha pradatta trihAiko rUpaka 1 ekaM dina prati pradAtavyamadaH / yaH kopi lopayati sa brahmahatyAgohatyAsahasreNa lipyate / yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM / bahubhivasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yaH kopi vAlayati tasyAhaM pAdalagnastiSThAmIti / gauDAnvaye kAyastha paNDitamahIpAlena zAsanamidaM likhitaM / For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratanuM eka anupama devAlaya tre leAkaya dvIpa ka lekhaka: zrI. dilIpa kAhArI kAi paNa deza athavA prAMta prAcIna saMskRti-dhananI avajJA karIne pragati karI zakatA nathI. kharAkhara e ja rIte bhUtakALanAM baMdhanAmAM ja badhAi rahevuM e paNa ajugatuM che. paraMtu enA artha e nathI ke ApaNe ApaNA bhUtakALanI siddhiothI taddana alaga thaI jaI e ane tenI khUMkhIonA paricaya meLavavAmAM zithila rahIe. bhAratanI prAcIna saMskRtinuM eka mahattvapUrNa aMga madira eTale devAlaya che. pazcimanA dezAmAM paNa prAcIna kaLA ane sAhityanA vikAsamAM dharma ane mandiranA saba dha haMmezAM ghaniSTarUpe rahyo che. eTalA mATe te Aje paNa yuropanAM kethIDralsa ane girajAonu adhyayana karyA vinA yuropanI saMskRtinA paricaya ApaNe meLavI na zakIe. raziyA jevA dharmavirodhI manAtA deza paNa potAnAM prAcIna devAlayeAnI sArI peThe saMbhALa rAkhe che. devAlayeAnA uddeza : manuSya prakRti-sAMDha tathA mAnavaracita kaLA-sAMdarya nA paricaya pAmI zake ane jIvananI dainika ghaTanAvalIthI mahAra nIkaLIne thADA samaya mATe AMtarika zAMti ane vikAsa upara citta keMdrita karI zake, e ja ApaNA devAlayeAne kalyANakArI uddeza hatA. A uddeza siddha thaI zake, e mATe ApaNAM maMdironI racanA karanArA maMdira khanAvavA mATe For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratanuM eka anupama 1ra7 pUba vicArapUrvaka keI atyaMta ramaNIya ane zAMta jagAne pasaMda karatA hatA. evA sthaLe zreSTha kaLAkAra ane zilpI pUrA prema ane bhaktithI pitAnI nirmANazakti lagAvIne bhaga vAnanA AlayanI racanA karatA hatA, jyAM AvIne prazAMta ane sAtvika sAMdaryanA paricayathI manuSya paNa pitAmAM paDI rahelI divyatAne vikAsa karI zakatA. rANakapuranuM zreladIpaka devAlaya: * bhAratanA suprasiddha ane kaLApUrNa maMdiramAM Abu parvata paranAM delavADAnAM jaina maMdiranuM sthAna ananya che. delavADAnA maMdire sivAya paNa e ja varganAM bIjAM paNa jaina maMdira che, je eTalAM prasiddha nathI, paraMtu delavADAnAM maMdirathI keTalI vAte adhiktara suMdara che. AbuthI uttaramAM dakSiNa mAravADanA rANakapuranuM jaina maMdira eka evuM ja maMdira che, je AbunA maMdiranI samAna suprasiddha nathI paraMtu nirmANa sthApatyanI daSTie AbunAM maMdirethI keTaluMye utkRSTa keTinuM che. AburoDathI ajamera jatI meIna rela lAIna para lagabhaga 3 kalAka pachI raNa sTezana Ave che. ahIMthI yAtrIo meTara-baso dvArA sAdaDI jAya che. sAdaDIthI 5-6 mAIla cAlIne agara baLadagADIthI rANapura pahoMcAya che. raste nirjana che ane devavimAnanI upamA A maMdira mATe sArthaka che. sapheda saMgamarmaranuM A bhavya maMdira pahADenI vacce koI zAMta sarovaramAM vikasita sahastradala zrata panI mAphaka zobhe che. maMdiranI pAse nAnI nadI maMdiranI divyatAnuM guNagAna karatI vahI rahI che. For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuranI pacatIthI veleAkacadvIpaka nAmanuM A maMdira madhyakAlIna gujarAta tathA rAjasthAnanI sthApatyakaLAnA eka aneAkhA namUnA che. A devAlaya upara paNa AbunAM maMdiranA prabhAva spaSTarUpe dekhAya che. nakazI ane mUrtividhAnamAM AbunA madiranI spardhA A ma Mdira karI na zake para Mtu sthApatya ane racanAnI STie te A baileAkacadvIpaka kharekhara peAtAnA nAma anusAra traNe leAkane AleAkita karI denArA dIpaka jevuM ja che.. maMdirane traNa majalA che. emAM 24 2gamaMDapA, 85 zikhare ane 1444 suMdara stabhA che. mevADanA jaina pAravADa maMtrI dharaNAzAhe karoDA rUpiyA. lagAvIne A maMdirane khUba premathI baMdhAvyuM hatuM. evI daMtakathA che ke, zeTha dharaNAzAhe peAtAnA svapnamAM 'nalinIgulama' nAmaka devivamAnane joyuM ane te pachI potAnA zilpIene belAvIne evuM ja devavamAna jevuM ja maMdira khaMdhAvyuM. madiranA mukhya zilpI ane tenI priyatamAe paNa bhAvutAthI prerAi ne peAtAnA kharce eka nAnuM paNa suMdara jaina madira mukhya maMdiranI pAse ja banAvyuM. 129 e samayamAM samAjanA sAdhanasapanna kalApASaka leAkeA kaLAkArone satuSTa rAkhatA hatA, ane kaLAkAra paNa pUrA sauhA ane niSThAthI peAtAnI zreSTha zaktio samAjanA caraNe apaNu karatA. rANakapuranuM A madira eka svasthayuganA saundarya maya LA AviSkAra che. , [ dharmayuga ' hindI sAptAhikaH varSa: 3, aMka: 29, 20-7-12 nA aMkamAMthI anUdita ] tA. For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citramaya rANakapura rANakapuranA dharavihAranA benamUna zilpasthApatyanAM vividha 25 dazyonA kaLAmaya citrasaMpuTa 5 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~MMA For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. dharavihAranA mULanAyaka zrI. AdIzvara bhagavAna. For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only 2. bAMdhaNImAM anupama gaNAtA dharaNuvihAranI vizALatA ane bhavyatAno khyAla ApatuM pAchaLanI DuMgaramALA sAthena, sarvagrAhI dazya. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI ja 43 : A ? che ' . 3. dharaNavihAraprAsAnuM gaganacuMbI bhavya zikhara. For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - For Personal & Private Use Only 4. rANakapuranA sImADe AvelI nadI, vRkSarAji ane dUrathI dekhAtI pahADInI kudaratI zobhAmAM devaprAsAdanuM dUradUrathI thatuM suramya darzana. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only * IT % it TTI " e che ke A ke pa. pahADanI ekAMta godamAM, jANe UtarI AvelA devavimAna jevuM dharaNavihAranuM dUrathI lIdheluM dazya. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. dharaNavihAranA sammukha bhAganuM sAMgopAMga bhavya dazya. Jain Education rent on For Personal & Private Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : sa ha ja . . / rIte e ja che jo che. ' * 7. dharaNuvihAranA sammukha bhAganuM bhaMyataLiyethI laIne trIjA mALanA balAnaka ane ghUmaTa sudhInuM dazya. For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI DI) | INDIDAT) yvr: gyl g'y A che 2))) )))))T . . ! . cho. {G} DIG) T TTT che For Personal & Private Use Only - +040 HIMATHY kALo baTeTI ne kALI 8. khIcokhIca keraNI ane pUtaLIonA aMbArathI bharapUra dharaNuvihArano meghanAda maMDapa tathA staMbho. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . che ja 9. dharaNavihAranA dvArane bhavyatA arpatA ekasarakhA kaLAmaya staMbhonI hAramALAnuM eka dazya. mAlAvI E raka che . . For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. dharavihAranA eka bhAganI staMbhAvalInuM dRzya. For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11. dharaNuvihAramAM AvelI eka keraNIbharI jALInuM surekhAMkana. For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che chejo cheDo 12. dharaNuvihAramAM taMbhAvalInA AdhAre khaDA karelA traNa mALanI eka taraphanI chatano bhAga. For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A 13. stanI jADAI, temAMnI suMdara kAraNI; jemAM makaramukhathara, cakonI hAramALA, haMsathara vagerenuM aMkana che, evA eka staMbhano eka bhAga. For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. kaI mUka gItane pitAnA nRtya ane Dhela sAthe tAla ApatI eka nartikAnuM bhAvamaya dazya. For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. eka nartikAnA lAvaNyamaya aMgamareDanuM surekha zilpa For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 re che ke eka For Personal & Private Use Only 16. dharaNuvihAranI bahAranI bhIMtamAM vacce AlekhelI eka devI sAme nRtya karatI devIo ane tenI nIce utsuka vadane jotA haMsatharanuM dazya. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke 17. dharaNuvihAranI bahAranI bhIMtamAM vacce karelA devanI sAme nRtyanA cheDA prakAro darzAvatI lalanAo. For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che . A che kAra 18. zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM sahastraphaNAnuM zilpa; A zi95mAM kamaThano upasarga ane dhara nAga-nAgaNIo sAthe gUMthAIne bhagavAnane eka hajAra phaNAothI chatra dhAraNa karyuM che tenuM AbehUba dazya ApyuM che. For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cherA. sanAtana 19. saMpUrNa maMdirane khyAla ApatI derImAM bhagavAnanI prazamarasanimagna mUrtinI sAme devadevIonuM bhAvanApUrNa bhaktinuM dazya. For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. dharavihAranA meghanAda maMDapanA ghUmaTanI lelakavALI chatamAM soLa devIone hRdayaMgama abhinaya. For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kAra che. ? - a. dara eDa. kaI sAlI ja A For Personal & Private Use Only vika 21. dharaNuvihAranA meghanAda maMDapanA ghUmaTanI chatamAM AlekheluM suMdara zatadalakamala suzobhana ane tenI AsapAsa soLa vidyAdevIonI AkRtionuM dazya. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only 22. dharaNuvihAranA eka ghUmaTanI chatamAM AlekheluM deva-devIyugalanuM tAlabaddha mayUranRtya; jemAM mayUrapIMchAMneA kalApa kaLAmaya rIte aMkita karavAmAM AvyA che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only 23. dharaNavihAranA eka ghUmaTanI chatamAM AlekheluM eka aTapaTuM dazya; jemAM eka mukhane judIjudI dizAethI jotAM cAra AkRtionAM vividha aMgamaroDanuM darzana thAya che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only *?? thless 1x1]ikk lehle D]l llPage #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke A 25. rANakapura tIrthadhAmanuM sarvagrAhI suMdara dazya. , che For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka -prApti- sthAnA (1). zrI yazovijayajI jaina graMthamALA gAMdhIceka : bhAvanagara ( 2 ) zrI jainadharma prasAraka sabhA rAdhanapurI bajAra : bhAvanagara zrI jaina AtmAnaMda sabhA rAdhanapurI bajAra : bhAvanagara, gUrjara graMtharatna kAryAlaya gAMdhI rastA : amadAvAda zrI sarasvatI jaina pustaka bhaMDAra ratanapoLa, hAthIkhAnA : amadAvAda zrI medharAja jaina pustaka bhaMDAra che. | gADIjInI cAla, pAyadhunI : muMbaI. For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - a mA ruM tI thava li sAhitya 1. Holy Abu (sacitra) | 10- 2. tIrtharAja Abu (sacitra) : Abu bhA. 1 5--4 3. abuMda prAcIna jaina lema sadehu : Abu bhA. 2 3-0 4. acalagaDha (sacitra) : Abu bhA. 3 | 1 -8 5. abu dAcala pradakSiNA varNana (sacitra) | Abu bhA. 4 26. abudAcala pradakSiNA jaina lekha sadehe : | Abu bhA. 5 7, zaMkhezvara mahAtIrtha (sacitra) 8. brAhmaNavADI (sacitra) - 9, hamIragaDha (sacitra) 10. pUrva bhAratanI jaina tIrtha bhUmie (sacitra) 11. upariyALA tItha 12. sametazikhara tIrtha 13. rANakapuranI paMcatIrthI (sacitra) 14. nAkoDA tIrtha 15. bherola tItha 16. siMdha-vihAra-vaNa na 17. be jaina tIrtho (cArUpa-metrANA) amArA citra- saMgraho - Aba mA 1. citramaya Abu (83 citro) - 2. citramaya zakhezvara (18 citrA) - 3, citramaya acalagaDha (16 citrA). che 4. citramaya rANakapura (25 citrA) | ( TapAla kharca darekanuM judu' samajavuM ) zrI ya zA vi ja ya je na graMtha mA LA gAM dhI co ke : bhAva na ga 2 (saurASTra ) r jilli19 TDI a Y For Personal & Private Use Only