________________
સકપુર, ભેજનાલય વગેરેની બધી સગવડ પૂરી પાડે છે. ધર્મશાળાની દક્ષિણ દિશામાં એક મકાન નવું બાંધેલું છે, જે ઉપાશ્રય તરીકે સાધુ-સાધ્વીઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે. આ જૂની ધર્મશાળા સં. ૧૦૮ માં અમદાવાદનિવાસી શેઠ હઠીસિંહ કેસરીસિંહનાં ધર્મપત્ની શેઠાણી હરકુંવર બાઈએ બંધાવી છે.
આ જૂની ધર્મશાળાને અડીને જ ધરણવિહારનું વિશાળ મંદિર આવેલું છે. એ મંદિરની સામે નગારખાનાનું બે માળનું મકાન છે અને તેની પાસે નાને બગીચે છે. નગારખાનાની દક્ષિણ દિશામાં સામે એક કૂવે પણ છે.
અત્યારે અહીં જે ત્રણ જૈન મંદિરે વિદ્યમાન છે, તેમાંનું પ્રથમ તીર્થકર શ્રી આદીશ્વર ભગવાનનું ચૌમુખ મંદિર, જેને ધરણવિહાર કહેવામાં આવે છે તે મુખ્ય છે. ગેડવાડની મોટી પંચતીથીમાં જેટલાં પ્રાચીન જૈન મંદિરો છે, તેમાં સૌથી મેટુ, કિમતી એને શિપની દષ્ટિએ આ મંદિર અનુપમ છે.
આ મંદિર કેણે ક્યારે બંધાવ્યું અને મંદિરને આકાર તેમજ શિલ૫પ્રકાર કે છે એ જાણવાથી એને મહિમા સમજી શકશે. રાષભદાસ કવિએ તે આ તીર્થનું માહાસ્ય ગાતાં કહ્યું છે કે –
“ગઢ આબુ નવિ ફરસિય, ન સુ હીર રાસ; રાણકપુર નર નવિ ગયે, ત્રિયે ગર્ભવાસ.૬
ખરેખર, આબુ અને રાણકપુર તીર્થની યાત્રા જેણે કરી નથી, એનું જીવતર નકામું છે. એવી લેકવાણીનું કથન એ તીર્થોનાં વર્ણન વાંચ્યા-સાંભળ્યા પછી અને સાક્ષાત્ દર્શન કર્યા પછી યથાર્થ લાગે છે.
૬. “આનંદકાવ્ય મહેદધિ” હીરવિજયસૂરિરાસ. પૃષ્ઠ: ૯૨. પ્રકા દેવચંદ લાલભાઈ પુસ્તકોદ્ધાર પંડ, સુરત.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
