Book Title: Bhaktamar
Author(s): Mahapragna Acharya
Publisher: Anekant Bharati Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005217/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vakatAmara / nAtAla nI pI AcArya mahAprajJA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdeha mAnavIne mAre che ane vizvAsa mAnavIne jIvADe che, tene jAgarUka banAve che. AtmavizvAsa bahu moTI zakti che. A stavana ane stotra AtmavizvAsa jagADanArAM che zraddhA ane manobaLane dRDha karanArAM che. jenAmAM AtmavizvAsa prabaLa haze, zraddhAbaLa ane manobaLa haze te vyakti samasyAne pAra karI zakaze. je saMzayAtmA rahe che, te kyAreya saphaLa thaI zakato nathI. khUba mahattvapUrNa vAta kahevAmAM AvI ke - na camatkAra mAno, na vismaya anubhavo, paraMtu niyamane jANo. je parivartanano niyama che, te che pAriNAmika bhAva. je pAriNAmika bhAvane jANI le che te potAne badalI zake che, Ikti pariNamana karI zake che. AcArya mAnatuMge A zlokomAM pAriNAmika bhAvanI carcA karI che. pAriNAmika bhAva dvArA baMdhano tathA samasyAomAMthI mukti meLavavAnuM A sUtra vyaktimAM apUrva AtmavizvAsa utpanna karI zake che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para Revie kare RE : RS EL :: - E == = TET fit= = 's sArI E : '', kaI : , , it is : GEET : a ke jo M " che - sAkara - E " - TT = 'ed' ' Tre , * : ka is : : - :: Forest is SEE ',. irth : a ut finitions : - kArataka kAkA: - t ests :: WE ARE - is very the : ' , ; THIS THE K N 1 yu ; ; che. EXAM MATERIALS the - - karI rahI che : mar . - :: * Fri * , , , * E * kaka kakaka * * bhaktAmara aMtastalano sparza AcArya mahAprajJa kats : anekAna bhAratI prakAzana amadAvAda-1pa. E RE , " stvAnI 2 - ka - - - S : ka * :: Essay : 1 **, * kAma che :... United che ke : -E- Dist : - - - - - - karI che , kAma karI 5:: - * ....!!! .. M SEE ka, A vAta karI . jo karI = var, pATI . = - pI. ma .. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- -- -- - a - - | | hindI AvRtti - saMpAdaka : muni dulaharAja, muni dhanaMjayakumAra L - - - - - - L , LOCAL l G gujarAtI AvRtti C anuvAdaka tathA saMpAdaka : rohita zAha HHHHHHH! - - - - - - HHHHHHHHHHHHHHH con saMsthApaka - nirdezaka : zubhakaraNa suraNA HHHH - - nA IN'NENININININininni! AvRtti : prathama akSayatRtIyA, 1998. IHHHHH ' kiMmata : 65/ - - - T 1 1 i _ _ 11 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - -- -- - - - - - - - - - - - LET TL TTrrrrrrrrrr H1N1HHHHHHHHHHHE ( ! 11 di prakAzaka: saMtoSakumAra surANA nirdezaka, anekA bhAratI prakAzana ne i/ra, cArula, sahajAnaMda koleja pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380 015. zenaH 467739, 2167127 TAipa seTiMgaH vela vIzara TreDarsa zAhapura, amadAvAda-1, mudrakaH mAruti ophaseTa prinTarsa ena. Ara. esTeTa, tAvaDIpurA, amadAvAda-4. ( phona : pa62 1312, 5625559 G ka Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da: ka - - - stotra, stavana ane stutinI paraMparA khUba jUnI che. sUtrakRtAMgamAM vIratyuI' Avazyaka sUtramAM caturvizati stava - covIsa tIrthakaronAM stavana, naMdInI sthavirAvali - A badhA prasiddha stutipATha che. Agamottara kALamAM aneka AcAryo dvArA aneka stutigraMtho racAyA che. emAM bhaktAmaranuM sthAna atyaMta mahattvapUrNa che. tene loka-mAnyatA prApta thayela che. seMkaDo, hajAro zraddhALu bhAviko teno dararoja zraddhApUrvaka pATha kare che ane viploavarodhomAMthI ukela pAme che. bhaktAmara stotra madhyama AkArano stotragraMtha che. tenuM viSaya-vastu (mULa uddeza) bhagavAna RSabhanI stuti che. te zvetAMbara ane digaMbara baMne paraMparAomAM samAna rUpe mAnya che. tenA zlokonI saMkhyAnA saMdarbhamAM be paraMparAo che. digaMbara paraMparAmAM tenAM aDatALIsa pada che zvetAmbara paraMparAmAM cuMvALIsa pado pracalita che. cAra pada svataMtrasRpe upalabdha che. A vize Da. nemicandra zAstrIno mata che ke zvetAmbara paraMparAmAM 44 pada mAnavAmAM Ave che. enuM kAraNa e che ke azokavRkSa, siMhAsana, chatratraya ane cAmara - A cAra prAtihAryonAM bodhaka padono samAveza karyo che ane puSpavRSTi, bhAmaMDaLa, dubhi ane divyadhvani - A cAra prAtihAryonAM bodhaka pado rada karyA che. A tarapha digambara saMpradAyanI keTalIka hastapratomAM Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara saMpradAya dvArA rada karAyela prAtihAryonAM bodhaka cAra navAM pada umeravavAmAM Avela che. A rIte padonI saMkhyA para gaNavAmAM AvI che. hakIkatamAM A stotramAM 48 pado che. DaoN. nemiyaja zAstrIe AcArya mAnatuMganA samaya vize be vicAradhArAono ullekha karyo che - "aitihAsika vidvAna mAnatuMganI sthiti harSavardhananA samayamAM mAne che. DaoN. e. bI. kIrtha mAnatuMgane bANanA samakakalalIna gaNAvyA che. suprasiddha ItihAsakAra . "premI"e paNa kavine harSakAlIna gaNAvyA che. bhaktAmarano racanAkALa sAtamI sadI che. eka mAnyatA dvArA mAnatuMga pahelAM zvetAmbara muni banyA, pachI thoDAka samaya bAda digaMbara muni banyA. bIjI mAnyatA e che ke - AcArya mAnatuMga pahelAM digaMbara muni ane thoDAka samaya pachI zvetAmbara muni banyA. dilhI cAturmAsamAM (I. sa. 1994)mAM bhaktAmara vize pravacanano prAraMbha thayo. lADanuM cAturmAsa (I. sa. 1996) sudhI A krama cAlyo. keTalAMka pravacano pUjya gurudeva zrI tulasInA sAMnidhyamAM ane keTalAMka pravacano svataMtra rIte apAyAM. prastuta pustakamAM bhaktAmara vize ApavAmAM Avela bAvIsa pravacanono samAveza karavAmAM Avyo che. AnA saMpAdanamAM muni dhanaMjayakumAre niSThApUrNa parizrama karyo che. prastuta pustakanA pariziSTamAM pradata bhaktAmarano anuvAda sAdhvI vizrutavibhA dvArA thayela che. A graMthanI gujarAtI AvRttinA anuvAda-saMpAdana kAryamAM zrI rohita zAha tathA zrI zubhakaraNa surANAe parizrama lIdho terApaMtha-bhavana gaMgAzahara (rAjasthAna) - AcArya mahAprajJa Ay ' Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukti-pathano pathika vizuddha AdhyAtmika parama thakI anurakta, padArtha thakI virakta toDI rahyo hato Antarika avarodha sahana karI rahyo hato bAhya pratirodha e adhyAtma-uttuMga baMdI hatA mAnatuMga dareka dvAra para lagADelAM hatAM tALAM lokhaMDanI beDIo ane sAMkaLo cAre tarapha praharI paristhiti hatI AkarI to paNa hato acala himAlaya vaja jevo saMkalpa, abhayano Alaya. saMpAdakIya jagyuM A ciMtana AtmavizvAsa thakI spadana jenI stuti dvArA tUTe che karma-baMdhana kema nahIM chUTe A ayasabaMdhana ? jAgyo eka daDha saMkalpa AsthAno abheda valaya AdinAthanA RSabhanuM zaraNa nibaMdha anta:karaNa. banyA dhyAnalIna, cinmaya ArAdhyanI sAthe tanmaya phUTyo zaktino strota bhakti thakI otaprota sAdhyuM abheda-praNidhAna eka laya eka tAna asaMkhya RSabha stuti kAvyamaya prastuti dhIra-gaMbhIra svaralaharI tUTyAM tALAM, tUTI beDI chUTI gayAM saghaLAM baMdhana vismita tuM rAjya-prabaMdhana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTyo agAdha vizvAsa thaI gayuMmukta AkAza sukha ane zAMtino zvAsa zakti ane bhaktino ujAsa vyApta thayo kaNa-kaNamAM mANasanA hRdayAMgaNamAM. baMdhana-muktinA e hastAkSara vizruta stotra che bhaktAmara hajAro vyaktionA smRtipaTala upara aMkita che akSara-akSara dararoja kare che stutigAna AdinAthanuM dhare che dhyAna. zuM vidhiyukta hoya che stuti ? jJAta che mahattva ane pariNati. kAvyanuM zuddha uccAraNa ? arthanuM samyagu avadhAraNa ? paLa-paLa ArAdhyathI anusmRti ? ISTanI sAthe tAdAbhyanI anubhUti ? mahAprajJanuM aNamola sarjana bhaktAmara : antastalano sparza stotra kAvya upara vizada vimarza mAnatuMganI kAvyAtmaka stutinuM apratima bhakti ane zaktinuM hRdayasparzI Alekhana vaijJAnika vizleSaNa jenAthI AplAvita thaze bhakta-hRdaya AtmavizvAsano udaya aMdhavizvAsano vilaya zaktino navo abhyadaya Urjano bhavya nilaya zraddhA ane AsthAno prakarSa arpaze jIvanane navo utkarSa - muni dhanaMjayakumAra terApaMtha bhavana gaMgAzahara (rAjasthAna) 5 sapTembara, 1997 M Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka rIte joIe to prastuta graMthane vivecanagraMtha kahI zakAya. AcAryazrI mAnatuMga dvArA racita "bhaktAmarastotra'nI ahIM samIkSA karavAmAM AvI che, paraMtu A samIkSAno hetu rasAsvAdano che. kavikarmanI bhAvAtmaka abhivyakti ane temAM rahelAM rasasthAnono paricaya karAvavAno upakrama vizeSa che. e dRSTie joIe to prastuta graMthane AsvAdagraMtha ja kahevo joIe. jaina dharmamAM "bhaktAmarastotra'no Agavo ane anero mahimA che. A stotra sAtha camatkAranI ghaTanA saMkaLAyelI che. zraddhA ane camatkAra kyAreka ekamekamAM evAM to otaprota thaI jAya che ke temane alaga pADavAnuM agharuM banI rahe che. AcArya mahAprajJajI evA adhyAtmamanISI che ke jeo sthULa camatkAronI bhUmikA upara rahevAnuM svIkAratA nathI. pratyeka camatkAranI pAchaLa rahelA koI ne koI niyamanI gahana tapAsa karavA teo udhata bane che. maMtra, stotra, prArthanA ane stuti vagere to mAdhyama che. e dvArA bhaktahRdaya potAnI zraddhAne abhivyakta kare che. evI bhAvapUrNa zraddhAmAM taraboLa thavAnI anokhI taka prastuta graMtha bakSe che. VII zraddhAnI abhivyakitano AsvAda pa rohita zAha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmara stotranA pratyeka zlokano, tenA pratyeka padano ahIM rocaka AsvAda karAvavAmAM Avyo che. AsvAda karavo ane AsvAda karAvavo e baMne bAbato mATe vizeSa yogyatA anivArya che. mahAmanISI mahAprazajI e yogyatA dharAvatA adhikRta sarjaka-vivecaka-bhAvaka che. vasaMtatilakA chaMdanI gaya layabaddhatA paNa bhAvakane maMtramugdha kare tevI che. bhaktAmara stotranA AvA utkRSTa AsvAdagraMthanA anuvAda temaja saMpAdananI kAmagIrInuM sadbhAgya mane maLyuM teno khUba AnaMda che. AdaraNIyazrI zubhakaraNajI surANAe e sadbhAgya mane vAtsalyapUrvaka ApyuM te badala temano dayapUrvaka RNI chuM. anekAna" DI-11, ramaNakalA epArTamenTsa, saMghavI hAIskUla relave krosiMga pAse, nAraNapurA, amadAvAda-380013. phona: 7473207 VIII . Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 22 27 3ra. 38 51 59 10. 77 stutino saMkalpa aMtardakano vilaya | buddhi ane saMvegano samanvaya stutinuM mUlya stavananuM pariNAma sauMdaryanI mImAMsA AkiMcanyanI utreraNA nidhUma jyotino udaya apUrvasUryaH apUrva caMdra jJAnanI ArAdhanA : prakAzanI sAdhanA mUlyAMkananI dRSTi | guNotkIrtana purAtana abhidhA : Adhunika saMdarbha pavitra AbhAmaMDaLa traNa atizaya : traNa prayoga pariNamananI zakti atizaya : AMtarika pariveza abhaya prakaMpana ane pariNamana nAmamAM chupAI che nAgadamanI da iiiiiAirA rAzi bhaFiI"ni0i krama-anukrama krama-anukrama krama-anukrama. krama-anukrama krama-anukrama 86 kario idaEudAdi ukAdAdA-dA) 13. 14. 104 15. 113 120 , 128 18. 134 19. 142 rakSAkavaca 1pa0 158 22. parivartananA niyamone jANIe guNonI mALA paherIe pariziSTa pa 173 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peTrana zrI mIThAlAlaporavAla [siMgala TrAnsaporTa korpo.] zrI caMdanamala bhaMvaralAla surANA [aruNA prosesarsa prA. li.] zrI bajaraMga jaina [kompyuTara poInTa li., kalakattA] anekAnta bhAratI prakAzana Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhaktAmara : bhaktAmara : aMtastalano sparza | Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. stutino saMkalpa bhaktAmara stotra jaina paraMparAmAM sarvamAnya stotra che. zvetAmbara ane digambara - baMne paraMparAo tenuM paThana atyaMta zraddhApUrvaka kare che. jIvanamAM aneka kaparA saMjogo Ave che, paraMtu jyAM adhyAtma hoya che tyAM koI kaparA saMjogo AvI zakatA nathI. jyAre ApaNe AtmAnI bahAra nIkaLIe chIe, AtmAnI anubhUtithI dUra thaIe chIe, tyAre badhA viparIta saMjogo utpanna thAya che. eka ukti banAvI zakAya ke jyAre ApaNe adhyAtmamAM rahIe chIe tyAre saMjogonA zikAra banatA nathI ane jyAre zarIramAM AvIe chIe tyAre saMjogonA zikAra banI jaIe chIe. na mANasa haMmezAM viparIta saMjogothI bacavAnA upAya zodhato rahe che. e icche che ke, saMjogo tene herAna na kare. ApaNI duniyAmAM aneka avarodho, vighno, apAyo ane samasyAo che. samasyAono pratikAra karavA mATe jarUra che manobaLanI. manobaLazUnya vyakti saMjogono pratikAra karI nathI zakatI. te hIna bhAvanAmAM cAlI jAya che. evuM koI vyaktitva nathI ke jenI sAme muzkelI ane samasyAo na Ave. jo nA Ave to mAnavuM joIe ke enuM hovuM athavA na hovuM baMne samAna che. mahAna vyakti e che ke je saMjogo sAme jhajhUme che, eno sAmano kare che. e manobaLa dvArA evA saMjogomAMthI pAra UtarI jAya che, saMkaTanI vaitaraNIne tarI jAya che. enI sAme pAra jaIne te ullAsa, zAMti ane sukhano zvAsa le che. saMkaTanI vaitaraNIne taravA mATe eka nAva joIe, koIka AdhAra joIe, jenA dvArA sAme pAra jaI zakAya. AcAryoe AdhAra mATe stotrane Alambana banAvyuM che. jaina paraMparA, bauddha paraMparA, vaidika paraMparA ane IslAma paraMparA - tamAma paraMparAomAM aneka stotronI racanA thaI che. aneka maMtro racAyA che. temanA AdhAre aneka samasyAone pAra karI, vighno ane bhaktAmara H aMtastalano sparza - 13 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avarodhone dUra karyAM, maMtra ane stotra thakI avarodhone samApta karyA. sUryanI AgaLa vAdaLa Ave che tyAre prakAza DhaMkAI jAya che. eka samaya evo Ave che; ke sUrya vAdaLone vera-vikhera karI pharIthI AkAzamAM camakavA lAge che. avarodhone dUra karavAnuM sauthI moTuM Alambana bane che - stotra. AcArya mAnatuMge bhaktAmara stotranI racanA karI. A racanA vizeSa saMjogomAM thaI. tenA saMdarbhamAM ghaNIbadhI kathAo pracalita che. jyAM zaktizALI stotra hoya che tyAM enI sAthe camatkAranI aneka ghaTanAo joDAI jAya che. bhaktAmaranI sAthe paNa camatkAranI ghaTanAo joDAyelI che. cAra mALanuM eka makAna. enA bhoMyarAmAM AcArya mAnatuMgane keda karyA. tamAma daravAjA baMdha karI dIdhA, tALAM lagAvI dIdhAM. hAthamAM hAthakaDI, pagamAM beDIo tathA samagra zarIrane lokhaMDanI sAMkaLathI bAMdhI dIdhuM. evA saMjogomAM maMtravid mAnatuMge A stotranI racanA karI. bhaktAmara stotra maMtragarbhita stotra che. AmAM maMtronA zabdonI evI racanA karavAmAM AvI che ke stotrajApa dvArA badhuM ja kAma ApameLe thaI jAya che. uttaravartI (pachInA) AcAryoe bhaktAmaranA aneka kalpa taiyAra karyA. bhaktAmaranA dareka zlokanI vidhi, dareka zlokano maMtra, dareka zlokanuM taMtra - A badhAnI racanA karI. bhaktAmaranI sAthe aneka maMtrono vikAsa karyo, uparAMta teno upayoga, ukela ane tenA aneka lAbhonuM vistArapUrvaka varNana karyuM. niHsaMkoca bhaktAmara eka zaktizALI stotra che. jaina paraMparAmAM hajAro sAdhu-sAdhvIo, zrAvaka-zrAvikAo tenuM dararoja paThana kare che. e bhaktAmara stotra vize ApaNe kaMIka carcA karavI che. te eka divasanI carcA nathI. lAMbA samaya sudhI cAlaze. ApaNe Aje phakta be zlokonI mImAMsA karIzuM - bhaktAmarapraNatamaulimaNiprabhANAmudyotakaM dalitapApatamovitAnam / samyak praNamya jinapAdayugaM yugAdA vAlambanuM bhavajale patatAM janAnAm / yaH saMstutaH sakalavADmayatattvabodhAdurbhUtabuddhipabhiH suralokanAthaiH / stotrajaMgatritayacittaharairudArai:, stogye kilAhamapi taM prathamaM jinendrama // bhaktAmaranA prathama zlokamAM bhagavAna RSabhanA pagamAM praNipAta (vaMdana) che ane bIjA zlokamAM bhagavAna RSabhanI stuti karavAno saMkalpa che. A baMne vAto che, be pratipAdya che. prathama zlokamAM praNipAta karavAmAM 14 = bhaktAmara H aMtastalano sparza - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avela che, bhagavAna RSabhanA pagamAM. prazna udbhavaze ke pagamAM praNipAta zA mATe ? zarIramAM uttama aMga che - mastiSka. je mastiSka uttama aMga che, ene praNAma nathI karavAmAM AvyuM. paga nimna che, nIce rahe che, jamIna upara cAlanAra che, jamInane aDanAra che, ene praNAma karavAmAM AvyA. evuM kema ? kharekhara to thavA jaIe mastiSkane praNAma ane karavAmAM AvyA che pagane. A bhAratIya ciMtananI eka moTI vizeSatA che. praNAma ene che ke, je jamInanI sAthe cAle che ane jamInane aDe che. namaskAra ene karavAmAM Ave che, je mULa che. ApaNe pAMdaDAMne joIe chIe, phUla ane phaLane joIe chIe, paraMtu mULane visarI jaIe chIe. jo mULa ja nA hoya to pAMdaDAM, phUla ane phaLa kyAMthI haze ? vRkSanI zobhA mULa ja che. paga ApaNA jIvanano AdhAra che, tethI ene praNAma karavAmAM AvyA che. je mULane choDIne pAMdaDAM, phUla ke phaLane praNAma kare che, pagane choDIne uttama aMgane praNAma kare che, dhvajadaMDane choDIne phakta dhajAne praNAma kare che, te kadAca satyane visArI de che. AdhAra che paga. AdhAra che dhvajadaMDa. AdhAra che mULa. te dareka vRkSanuM siMcana kare che. pAMdaDAMne siMco, phUlane siMco, to choDa sukAI jaze. - jyAM sudhI mULanuM siMcana nahIM thAya, tyAM sudhI kazuM ja nahi thAya. paga ApaNo AdhAra che, samagra zarIranuM mULa che - ApaNA paga. je loko ekyuprezarano siddhAMta samajyA che, te jANe che ke ApaNA pagamAM keTalI zakti che. AMkha kyAM che ? phakta e ja AMkha nathI, jenA dvArA ApaNe joIe chIe. ApaNA pagamAM paNa AMkho che. kAna, thAIroIDa glenDa, piTyuTarI glenDa - A badhuM ApaNA pagamAM paNa che, mastiSkanAM tamAma kendro ApaNA pagamAM paNa che. hArTa, lIvara, plIhA vagere zarIranA evA kayA avayavo che, ke je ApaNA pagamAM nathI ? zarIranA dareka avayava ApaNA pagamAM paNa che. paga eTalA zaktizALI che ke te samagra zarIranuM pratinidhitva kare che. ekyuprezaranA eka DaoNkTare kahyuM - jaina AcArya medhAvI ane buddhimAna thayA che. emaNe vidhAna karyuM - pagamAM caMpala paNa nA pahero. jamIna upara, bhUmi upara sIdhA cAlo. kevA vaijJAnika hatA, kevA buddhimAna ane kevA jAgRta hatA ! emaNe satyane jANyuM ane AvuM vidhAna karyuM. satya e che ke pagano mATI sAthe sIdho saMparka thavAthI anArogyanI aneka guMco ApoApa ukalI jAya che. paga zarIrano AdhAra che - jaina AcAryo A vijJAnathI vAkepha hatA, tethI temaNe paganI upekSA na karI ane praNAmanI praNAlI paganI sAthe joDI. pagamAM praNAma karavAmAM Ave che. koI paNa zraddhALu Avaze to te caraNasparza che karIne praNAma karaze. che A , he jI ka bhaktAmara : aMtastalano sparza 15 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM kAraNa che - samAjamAM paNa Aje paraMparA cAle che. vahu sAsune praNAma kare che, caraNasparza kare che. putra pitAne namaskAra kare che, caraNasparza kare che. vartamAna yugamAM AvuM karavuM Avazyaka nathI lAgatuM tethI A badhuM karavAmAM kyAreka saMkocano anubhava paNa thAya che. A ciMtananI sakIrNatA che. hakIkatamAM vinamratAnuM lakSaNa che -pagamAM praNAma karavA te. jo mAthAnI joDe jaIne mAthuM namAvazo to mAthe athaDAze, ahaMkArano udbhava thaze. koInA pagamAM mAthuM namAvazo to vinamratAno spaSTa nirdeza thaze. sAMkhyadarzanamAM pAMca indriyo ane pAMca karmendriyo mAnavAmAM Ave che. sparzana, rasana, prANa, cakSu ane zrotra - A pAMca jJAnendriyo che tathA gudA, upastha, vANI, hAtha ane paga - A pAMca karmendriyo che. gatinuM pratIka ane mAdhyama che paga. vyakti potAnA pUrvajo ane mahApuruSonuM anusaraNa kare che. emanAM pAdacihnonuM anusaraNa kare che. e pAdacihno amara banI jAya che. pAdacihnonA anusaraNanuM mAdhyama bane che - gati. gati paga dvArA thAya che. A paganuM mahattva che. ApaNA zarIramAM prANa-vidyuta che. gharamAM vIjaLI vIjaLIgharathI Ave che. enI sAthe joDANa thayeluM hoya che. vyakti baTana dabAve che, svica oNna kare che, goLo cAlu thAya che, gharamAM prakAza patharAI jAya che. ApaNA zarIramAM paNa prANa-vidyuta che, vIjaLI che. je aMgane vIjaLI aDe che, te aMge jAgRta thaI jAya che. vIjaLI baMdha hoya to, zarIra khoDaMgAI jAya che. hAtha-paga vagere badhuM nakAmuM thaI jAya che. zarIramAMthI vIjaLIne bahAra nIkaLavAno mukhya strota che - hAtha ane paganI AMgaLIo. AMkha ane bhASA paNa prANa-vidyutanA nirgamananA strota che. paganA aMgUThAmAMthI vIjaLI nIkaLe che, AMgaLIomAMthI vIjaLI nIkaLe che. AcArya mAnatuMge A satyane jANyuM ane e satya bhaktAmaranA prathama zlokamAM abhivyakta thaI gayuM. - bhagavAna RSabhanA baMne paga kevA che ? A prazna rajU karatAM mAnatuMga kahe che ke devatAono Indra bhagavAnano bhakta che. te jyAre AdinAthanAM caraNomAM praNata thAya che, tyAre tenA mugaTamAM jaDAyelAM maNionAM kiraNo bhagavAna RSabhanAM caraNomAM patharAya che. bhagavAna RSabhanA aMgUThA upara Indrano maNi-jaDita mugaTa sparze tyAre aMgUThAmAMthI nIkaLatAM kiraNo eTalAM badhAM tejasvI hoya che ke te pelA maNinAM kiraNone paNa jhAMkhA pADI de che, tene vizeSa prakAzathI chalakAvI de che. maNinI prabhA prakAza Ape che, paraMtu pUrNa prakAza ApI zakatI nathI. tenI aMdara aMdhakAra chupAyelo che. paraMtu bhagavAna RSabhanA aMgUThAmAMthI nIkaLatAM kiraNo te maNine paNa prakAzita karI mUke che, ke je svayaMprakAzI che ! aMdhakAramAM prakAza pAtharavo te eka vAta che. paraMtu 16 bhaktAmara aMtaratalano paNa che ane kAkI nI zAyarI kAkI kAkI kAkI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzIne prakAzathI bharI devo e bahu moTI vAta che. maNimAM prakAza pUrNa nathI ane te eTalA mATe nathI ke tenI sAthe paNa IndranA mohano aMdhakAra joDAyelo che. mohanI lIlAo anaMta che. A badho aMdhakAra che. prakAzanI aMdarano aMdhakAra che. bahAra prakAza che ane aMdara aMdhakAra che. arjune yogIrAja kRSNane pUchyuM, bhagavAna ! evI kaI preraNA che ke je pAmIne mANasa anicchAe paNa pApa karavA prerAya che ? dareka mANasa ema vicAre che ke huM sAruM kAma karuM, paraMtu tenA bhItaramAM eka evo taraMga jAge che ke vyakti pApamAM pravRtta thaI jAya che. evI kaI preraNA che ? zrIkRSNae javAba Apyo - kAma eSa krodha eSa rajoguNasamudbhavaH / mahAzano mahApAppA, viyenAmiNa vairiNam II rajoguNa thakI pedA thanAra kAma ane krodhathI prerita thaIne mANasa anicchAe paNa pApAcaraNa karI bese che. Indre RRSabhanAM caraNomAM zIza jhukAvyuM. tenA mugaTanA divya maNimAMthI kiraNo patharAI rahyAM hatAM. te kiraNo RSabhanAM caraNomAM pahoMcyAM, aMgUThA upara pahoMcyAM. te kiraNonI sAthe paNa moha joDAyelo hato. kAma ane krodha joDAyelA hatA. A pavitra, zuddha ane divya Alokamaya caraNano sparza karIne te pApano aMdhakAra dUra thaI gayo. je pUrNa prakAzI nahotuM, jenI bhItaramAM aMdhakAra chupAyelo hato, te prakAzazIla banI gayuM. prakAzanI aMdara paNa aMdhakAra chupAyelo rahe che. ema kahevAya che ke, 'dIvA taLe aMdhAruM', paraMtu jo tene saccAIpUrvaka samajIe to ema kahevuM joIe ke dIvAnI aMdara paNa aMdhAruM che. na mAtra dIvA taLe aMdhAruM hoya che, paraMtu prakAzamAM paNa aMdhAruM chupAyeluM hoya che. jyAM sudhI pavitra AtmAno prakAza maLato nathI, tyAM sudhI prakAzI paNa aMdhakArathI mukta rahI zakato nathI. jagatamAM koI evo aMdhakAra nathI, ke jenI aMdara prakAza chupAyelo na hoya ane evo koI prakAza paNa nathI ke jenI aMdara aMdhakAra chupAyelo na hoya ! mAnatuMga kahe che ke, bhagavAna RSabhano caraNasparza pAmIne te maNio paNa prakAzita thaI UThyA. IndranI aMdara je pApano aMdhakAra chupAyelo hato te paNa dUra thaI gayo ane temanuM aMtaHkaraNa prakAzathI jhagamagI UThyuM. Indre A pAdayugmone samyak zraddhA sahita vidhivata praNAma karyAM. praNAma karavAM e paNa eka kalA che. badhA loko praNAma karavAnuM jANatA nathI. keTalAka loko vidhivata praNAma kare che. komaLa hAtha vaDe athavA to mRdutApUrvaka mAthAno sparza thavo joIe. kyAreka kyAreka evuM paNa jovA maLyuM che ke aziSTa bhAva dhArA karavAmAM AvelA praNAmane kAraNe paganI cAmaDI paNa UtarI jAya che. praNAma karavA joIe khUba komaLatA ane vinamratApUrvaka. " bhaktAmara : aMtaHstalano sparza = 10 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna che ke praNAma kone karyA? praNAma e caraNone karyA ke je yuganA AraMbhe Alambana banyAM hatAM. yuganA madhyamAM Alambana banavuM te vismayanI vAta nathI. yuganA AraMbhe Alambana banavuM e AzcaryanI vAta che. e yuga ke je Adima yuga hato, yaugalikono yuga hato, te yugamAM kalpavRkSa dvArA jIvananI anivArya AvazyakatAone pUrNa karavAmAM AvatI hatI. bhojana vRkSo dvArA maLatuM hatuM, kapaDAM vRkSo dvArA maLatAM hatAM. kyAreka manamAM saMgIta sAMbhaLavAnI IcchA thatI to vRkSonAM pAMdaDAMno marmara sAMbhaLavAmAM Avato hato. jIvananI tamAma AvazyakatAo vRkSo dvArA pUrNa thatI hatI. te yuganA AraMbhe bhagavAna 2Sabha Alambana banyA. temaNe samAjanuM nirmANa karyuM, teno vikAsa karyo, lokone aneka kalAo zIkhavADI - kRSikalA, zilpakalA, surakSA, vyavasAya, lipikalA vagere. temaNe rAjanItinuM pravartana karyuM. temaNe rAjya ane samAjanI vyavasthA karI. samAja, rAjya ane artha A tamAmanI vyavasthA karIne temaNe eka navA mArganuM mArgadarzana ApyuM. temaNe kahyuM ke A prAthamika AvazyakatAo che, jIvana mATe Avazyaka che, paraMtu jo jIvanabhara temAM aTavAyelA rahIzo to A vyavasthAo paNa tamane bharakhI jaze. ghaNA loko A satyane visarIne cAle che, je prAthamika vayamAM AvazyakatA che tene jIvanabhara calAve che. eka saMskRta kavie yogya kahyuM che ke - prathame nArjitA vidyA, dvitIye nArjita dhanam | tRtIye nArjito dharma, tasya janma nirarthakam / mANasanuM AyuSya ekaso varSanuM mAnavAmAM AvyuM. jeNe zarUAtanAM paccIsa varSomAM vidyA prApta na karI, bIjAM paccIsa varSomAM dhananuM arjana na karyuM ane trIjI avasthAmAM dharmanuM arjana na karyuM teno janma nirarthaka che. ghaDapaNamAM na to vidyAnuM arjana thAya che, na dhana ane dharmanuM arjana thAya che. jIvananA traNa kALakhaMDa batAvavAmAM AvyA. prathama kALakhaMDamAM vidyAnuM arcana, dvitIya kALakhaMDamAM dhananuM arjuna ane tRtIya kALakhaMDamAM dharmanI ArAdhanA tathA samAdhimaraNanI taiyArI. A zlokamAM jIvananuM kevuM sauMdaryadarzana karAvavAmAM AvyuM che! bhagavAna RSabhe svayaM evuM jIvana jIvyuM. jyAre trIjo kALakhaMDa Avyo tyAre temaNe ghara choDyuM, rAjya choDyuM, vinItA nagarI choDI ane AtmasAdhanAmAM teo ekAgra thaI gayA. te yugamAM koI AtmasAdhanAnuM nAma paNa jANatuM na hotuM. bhAratIya saMskRtimAM AtmavidyAnA prathama pravartaka RSabha che. A tathyane mAtra jaina AcAryo ja nathI mAnatA, paraMtu bhAgavatamAM A satya abhivyakta thayuM che. bhAgavatamAM bhagavAna RSabha ane temanA putronuM varNana karatAM kahevAmAM 18 bhakatAmara aMtarAlano sparza karI bALakonA mArA , Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM che ke - "AtmavidyAvizAradA"RSabhanA putro AtmavidyAmAM vizArada hatA. A svIkAravAmAM koI muzkelI ke atizayokti nathI. pratyeka itihAsavid teno svIkAra karaze ke AtmavidyAnuM prathama darzana AdinAthe ApyuM. yugano AraMbha, dharmano AraMbha, AtmasAdhanAno AraMbha, samAjano AraMbha, kevaLajJAnano AraMbha A dareka bAbatamAM RSabha Adya banyA. AcArya mAnatuMge eTaluM gaMbhIra pada lakhI dIdhuM ke te pAdayugane praNAma. je yuganA AraMbhe Alambana banyuM, sauno AdhAra banyuM. A bhavanuM cakra che, samasyAonuM cakra che. samasyAnA sAgaramAM DUbI rahelA lokone eka AdhAra Apyo. Alambana ApyuM ane Alambana ApIne te saune ugAryA. mAnatuMge evAM pavitra caraNone namaskAra karyo, ke jemanI traNa vizeSatAo che - - te udyota karanAra che. ' - te Alambana ApanAra che. - te pApano nAza karanAra che. na mAnatuMge bIjA zlokamAM saMkalpa Apyo - huM bhagavAna RSabhanI stuti karavA icchuM chuM. temaNe RSabhanI caraNavaMdanA karIne e stutino saMkalpa karyo ane stutimAM tanmaya thaI gayA. beDIo ema ja tUTatI nathI. tAdAbhya vagara, tanmayatA ane samarasI bhAva jAgyA vagara beDIo tUTatI nathI. jyAre ekAgratA Ave che ane saMkalpa AkAra dhAraNa kare che, tyAre beDIo tUTe che. bAdazAha akabaranI sabhAmAM tAnasena jyAre jyAre saMgItanI dhUna cheDatA tyAre tyAre bAdazAhanuM zIza DolavA lAgatuM. jyAre bAdazAhanuM zIza DolatuM tyAre upasthita anya ghaNA loko potAnuM zIza DolAvavA mAMDatAM. bAdazAha saMgItano marmajJa hato tethI zIza DolAvato hato. ghaNA loko te joIne zIza DolAvatA hatA ke bAdazAha zIza DolAvI rahyo che tethI ApaNe paNa zIza DolAvavuM joIe nahitara bAdazAha zuM samajaze? eka divasa bAdazAhanA manamAM eka prazna jAgyo ke zuM mArI sabhAmAM sau koI saMgItanA marmajJa che? e praznanuM samAdhAna meLavavA mATe bAdazAhe bIjA divase pharamAna kyuM ke tAnasena gAze te vakhate jo koI vyakti zIza DolAvaze to tenuM zIza kApI nAkhavAmAM Avaze. have koNa zIza DolAve? jeTalA loko nakalI zIza DolAvanArA hatA te sau baMdha lAI gayA. tAnasene rAga cheDyo, potAnI dhUna cheDI ane evuM suMdara gAna karyuM ke yAdazAhanuM zIza DolavA lAgyuM. je loko saMgItanA marmajJa hatA temanAM zIza paNa malavA lAgyAM. temane dhyAna ja na rahyuM ke potAno ziraccheda thaI jaze. jyAre rAjA vikatA jIjAbAra kaDAkA bhaktAmara aMtastalano sparza 19 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmayatA hoya che tyAre bIjI vAto yAda nathI AvatI. vyakti ekarasa banI jAya che. khAMDa dUdhamAM je rIte ogaLI jAya che ane pachI te alaga rIte potAnuM astitva jALavI zakatI nathI. dUdha ane khAMDa otaprota banI jAya che. bAdazAhane khabara paDI gaI ke te sau nakalI zIza DolAvanArA hatA. hakIkatamAM saMgItanA marmajJa to bahu ochA loko hatA. AcArya mAnatuMga bhagavAna RSabhanI stutimAM tanmaya banI gayA. temaNe kahyuM, prabhu ! huM ApanI stuti karavA icchuM chuM paraMtu mArI sAme eka muzkelI che ke mArI pUrve ApanI stuti Indra karI cUkyA che. devalokamAM 'vyavasAya sabhA' nAmanI eka sabhA che, jyAM pustakono vipula saMgraha che. Indra tathA devatAo te sabhAmAM jAya che ane graMthonuM pArAyaNa kare che. jeNe saphaLa vADmayanuM pArAyaNa karI lIdhuM, jeNe graMthonuM pAna karI lIdhuM che tevA Indra dvArA ApanI stuti karavAmAM AvI che. temanI tulanAe huM to khUba nAno chuM. IndranAM pragalbha jJAna, gahana adhyayana ane zaktinI tulanAmAM mArI zakti atyaMta alpa che. huM zuM karuM ? mArA manamAM vikalpa jAgI rahyo che. mAnatuMga A vikalpa thakI nizciya sudhI pahoMcI gayA - huM Indra nathI, paraMtu huM paNa ApanI stuti karIza. mAtra 'ahaM' kahyuM hota to aMdhakAra thaI jAya che. ahaM ahaMkAravAcaka paNa che ane ahaM vinamratAvAcaka paNa che. ahaMnI sAthe 'api'no yoga thaI gayo, A yogamAM mAnatuMganI vinamratA jhaLakavA lAgI. mAnatuMge kahyuM ke huM paNa ApanI stuti karIza. jo ke huM Indra jeTalo zaktizALI nathI, eTalo vidvAna paNa nathI, chatAM huM ApanI stuti karIza, kAraNa ke huM Apano bhakta chuM. Indra Apano bhakta che, teNe ApanI stuti karI. huM paNa Apano bhakta chuM. huM paNa stuti karIza. - A prazna na mAtra mAnatuMga samakSa Avyo, hemacaMdra sAme paNa Avyo, siddhasena sAme paNa Avyo, sau koInI sAme Avyo ke teno pAra zI rIte pAmI zakIza ? Akhare samAdhAna maLyuM - eka dhAvaka doDato hoya to zuM bALakane cAlavAno paNa adhikAra na hoya ? eka bALaka cAlavAnuM zarU kare che tyAre kyAreka nIce paDe che, kyAreka Ubho thAya che, pharIthI cAle che, pharIthI paDe che. ema thaI zake che paraMtu zuM tene cAlavAno adhikAra nathI ? jo bALaka ema vicAre ke huM dhAvaka banIza pachI ja cAlIza to zuM te kyAreya cAlI zakaze kharo ? koI mANasa taravAnuM zIkhavA icchato hoya to te mATe teNe taLAva ke nadImAM UtaravuM paDe che. jo koI ema kahe ke jyAM sudhI huM taravAnuM nahi zIkhI lauM tyAM sudhI nadI ke taLAvamAM paga paNa nahi mUkuM, to zuM te vyakti kyAreya taravAnuM zIkhI zakaze kharI ? 20 - bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo mAnatuMga ema vicArI leta ke moTA moTA AcAryoe, devatAonA Indra stuti karI che. huM paNa jyAM sudhI emanA jeTalo samartha nahi banuM tyAM sudhI stuti nahi karuM, to zuM te bhaktAmara stotra racI zakyA hota ? mAnatuMge ema na vicAryuM. emaNe to ema vicAryuM ke huM paNa e prathama jinendranI stuti karavA icchuM chuM. jemaNe yugane badhuM ja zIkhavADyuM, yugabodha Apyo. A stutinA bahAne huM mArI jAtane vyakta karuM chuM - "bhaMte ! Ape yuganA AraMbhe samagra samAjane sarva kAMI zIkhavyuM. Apano bhakta ApanI samakSa Ubho che, stutinuM bahAnuM laIne. mane vizvAsa che ke Apa mane paNa sarva kAMI zIkhavazo ane huM uttama stuti karavAmAM samartha banI jaIza." A saMkalpa eka zaktizALI stotranA nirmANano AdhAra banI rahyo. karI che jANI kora TES . . bhaktAmara : aMtastalano sparza : 21 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : " ": 1ii .. ta ." ". ' : ' 1 fe 2. antarNaddhano vilaya. AcArya mAnatuMge saMkalpa karyo ke huM bhagavAna AdinAthanI stuti karIza. saMkalpanA amalIkaraNanI kSaNe vyakti vicAre che ke meM je saMkalpa karyo che, tene kevI rIte pUrNa kare ? AvI sthitimAM sauprathama zakyatA ane AvazkayatAnuM vizleSaNa thAya che. vyakti evuM ciMtana kare che ke meM je saMkalpa karyo che te vicArapUrvaka karyo che ke bhAvuka thaIne karyo che ? mArI zakyatA ane kSamatA keTalI che? zuM tIrthakaronI stuti karavI mArA mATe zakya che ? tIrthakaromAM paNa prathama tIrthakara bhagavAna AdinAthanI stuti karavI zakya che? jyAre AcArya mAnatuMge potAnI kSamatA ane zakti vize vicAra karyo tyAre emanA manamAM keTalAka vikalpo jAgyA. AcArye kahyuM - buddhayA vinApi vibudhArcitapAdapITha , stotuM samughatamativiMgatatrapoDahamT bAla vihAya jalasaMsthitamiCbimba - manya ka Icchati janaH sahasA grahItum // AcAryanA manamAM prathama vikalpa e jAgyo ke zuM bhagavAna AdinAthanI stuti karI zake teTalI buddhi mArI aMdara che ? buddhinA abhAve koI moTuM kAma thaI zakatuM nathI. buddhiyasya bala tasya" - jenI pAse buddhi che, tenI pAse baLa che. baLa aneka prakAranAM hoya che - dhanabaLa, sattAbaLa, naitikabaLa vagere. A tamAma baLa che, paraMtu jo buddhibaLa nA hoya to mANasa ghaNI jagyAe niSphaLatA pAme che. ApaNe bhAratIya sAhityano abhyAsa karIe. temAM abhayakumAra, dhannA zeTha, rohaka, rAjA bhojanI sabhAnA aneka vidvAno ane saMskRta kavi, akabara ane bIrabala jevA buddhisaMpanna lokonI paraMparA jovA maLe che. sAhityamAM A darekanI buddhicAturya vizenI aneka ghaTanAono ullekha 22 bhakatAmara aMtastalano sparza parAjita zakAya pIra rIte joI zakAya che . . zazI ke. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo che. buddhi e vijaya mATenA eka prakAranI kAmadhenu che. AcArya mAnatuMge vicAryuM ke meM saMkalpa to karI lIdho che, jemanI pAda-pITha devatAo dvArA pUjita che, teonI stuti karavAno meM saMkalpa karI lIdho che, paNa mArAmAM buddhibaLano saMpUrNa abhAva che. stutino saMkalpa zI rIte pUrNa thaze ? zuM saMkalpanuM pUrNa na thavuM mArA mATe zaramajanaka nahIM bane ? mAnatuMga A vikalpanA saMdarbhamAM kahe che ke, bhaMte ! buddhi ochI hovI te mArA mATe khedajanaka bAbata nathI, kAraNa ke huM ApanI samakSa potAne eka bALaka svarUpe prastuta karI rahyo chuM. bALaka e kAma karI zake che ke je koI samajadAra vyakti paNa nathI karI zakatI. AcArya A ja vicAradhArAmAM vicAre che ke, mAro stutino A upakrama te bALaka jevo che, ke je pANImAM candranuM biMba joIne tene pakaDavAnI icchA vyakta kare che. bALa-sulabha A IcchA upara koI hasatuM nathI. evI ja rIte mArI A icchAne paNa te svarUpe ja mAnavI joIe. vartamAna yuganA mAnavInI pravRtti ja kaMIka evI che ke te biMbane nahIM paraMtu pratibiMbane pakaDavA icche che. bhagavAna mahAvIre te ja kAraNe mULasparzI vRtti upara bhAra mUkyo. pAMdaDAM sudhI pahoMcavAnI vRtti pAMdaDAM sudhI ja sImita rahI jAya che. te mULa sudhI pahoMcI zakatI nathI, biMba sudhI pahoMcI zakatI nathI, pratibiMba upara ja aTakI jAya che. bALaka pratibiMba upara aTakI jAya che, kAraNa ke te bhoLuM che, saraLa che. AmAM je sauthI moTuM mahattvapUrNa tattva che, te e che ke bALaka samarpaNa karavAnuM jANe che. buddhizALI mAnavImAM samarpaNabhAvanA ochI hoya che. mAnatuMge potAne bALasvarUpe prastuta karIne prabhunA pagamAM saMpUrNa samarpaNa karyuM. temaNe kahyuM ke, meM jANyuM nathI, vicAryuM nathI, svayaMnI buddhine samajI nathI ane, bhagavAna AdinAtha ! ApanI bhakti karavAno saMkalpa karI lIdho. huM ApanI samakSa pUrNa rUpe samarpita chuM. have Apa ja pAra utAro." aneka prakAranAM baLano ullekha karyo, paraMtu te darekamAM sauthI moTuM baLa te samarpaNanuM baLa che. jeNe samarpaNa karI dIdhuM teNe divyazakti sAthe ja rahasya hatuM, tene kholI nAkhyuM. tenI sAthe tAdAbhya prasthApita karI dIdhuM. vaidika sAhityamAM bhaktinA aneka prakAro batAvyA che - sAlokya, sAmIpya, sAyujya, sASTi vagere. sAmIpyano artha che ke ApaNA bhagavAnanI sAthe, ISTa ane ArAdhyanI sAthe vizeSa najIka javuM. sAyujyano artha che ke ISTanI sAthe abheda (bhedarahita) saMbaMdho sthApavA, be alaga nA rahevuM. maharSi pataMjalie tene samApatti kahyuM che. jyAre dUdha ane khAMDa vacce tAdAbhya sadhAI jAya che, tyAre dUdha ane khAMDa vacce alagatA nathI rahetI. jyAre ekatA sthapAI jAya che tyAre zaktino srota vahI nIkaLe che. jyAM sudhI bhedarekhA rahe che, bheda-praNidhAna rahe jAmI . zatles', 'A bhaktAmara : aMtastalano sparza . 23 = * + ma Aja Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAM sudhI zakti upara praznArthacihna rahe che. jyAre abheda-praNidhAna thaI jAya che tyAre zakti ApameLe ja utpanna thAya che. A abheda-praNidhAna dvArA sAdhakoe aneka Azcaryajanaka kAryo saMpanna karyA che. mahArASTranA prasiddha saMta nAmadeve ane jJAnadeva kolAyata tarapha gayA. jaMgalamAMthI pasAra thatI vakhate teo tarasathI vyathita thaI gayA. jJAnadeva bahu moTA tattvajJAnI hatA. teo kuvA pAse gayA. pANI kADhyuM ane potAnI tarasa chIpAvI lIdhI. jyAre nAmadeva prakRtithI bhakta hatA, teo tattvajJAnI na hatA. temaNe tyAM ja beThAM-beThAM abhaMga dhAraNa karyo. kuvAnuM pANI ApoApa upara AvI gayuM. temaNe pote to potAnI tarasa chIpAvI ane sAthe cAlI rahelA bIjA lokoe paNa potAnI tarasa chIpAvI. AjubAjunAM pazu-pakSIoe paNa pANI dvArA tRpti meLavI. zakti ApoApa utpanna thaIne vyakti sAthe joDAI jAya che, paraMtu te tyAre utpanna thAya che jyAre koIka mAnatuMganI jema ja potAne bALasvarUpe vyakta kare che. huM nAno chuM ema mAnavuM koIne pasaMda nathI. huM moTo chuM ema mAnavuM sau koIne pasaMda che. jo koIne ema kahIe ke tame bahu moTA cho to te vyaktine eTalo badho AnaMda thaze ke, jeTalo AnaMda aDhaLaka ghI pIvA chatAM na thAya. moTA banavuM koI kharAba vAta nathI, paraMtu jeNe bALaka banavAnuM rahasya samakyuM tenA mATe pachI anya kaMIpaNa prApta karavAno prayatna mahattvarUpa raheto nathI. bALakano artha che - saraLatA. bALakano artha che -samarpaNa. IsAI dharmamAM saraLatAne keTaluM badhuM mahattva ApavAmAM AvyuM che ! prabhu IsA masIhane pUchavAmAM AvyuM - svargamAM javAno adhikArI koNa che ? temaNe eka bALakane potAnA hAthamAM UMcakIne kahyuM ke A bALaka, arthAta saraLatA. saraLatAno artha mahAvIre paNa samajAvyo che. temaNe kahyuM - dharma e ja AtmAmAM sthira thAya che je AtmAmAM saraLatA che. kapaTI AtmAmAM kyAreya dharma sthira nathI thato. bALaka thavuM e bahu moTI vAta che. avasthAnI dRSTie to dareka mANasa bALaavasthA pasAra kare che, paraMtu pacAsa varSanI uMmara thayA pachI paNa koI bALarUpamAM rahI zake to tenAthI moTuM saubhAgya bIjuM kAMI nahi hoya. mAnatuMge potAne bALasvarUpe prastuta karIne kahyuM ke, "prabhu ! huM bALaka chuM, Apa mArI azakyatAne mApha karo. caMdrane hAtha dvArA pakaDavAnA mArA prayAsane Apa hasI na kADho, tene bALa-sulabha caMcaLatA samajazo." bALapaLa e koI nirAzA nathI. A kAma nA thaI zake tenuM nAma nirAzA che. karI zakuM chuM paraMtu nathI karato, te ALasa (kAma na karavA)nI sthiti che. pahelI nirAzAnI ane bIjI ALasanI bhUmikA che. keTalAka loko trIjI 24 bhaktAmara : aMtara kA kakAra, , manI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNInA hoya che, je kAma to koIpaNa rIte karI le che, paraMtu tenuM rakSaNa nathI karI zakatA. te bedarakArInI bhUmikA che. A traNa bhUmikAomAMthI ApaNuM jIvana pasAra thAya che. AcArya mAnatuMgamAM koI prakAranI nirAzA nathI, ALasa ane bedarakArI nathI. jo ke teo potAnI azakyatA anubhave che, paraMtu temanA manamAM koI nirAzA nathI. teo potAnI azakyatAne darzAvavA icche che eTalA mATe mAnatuMga kahe che - vakta guNAnuM guNasamudra ! zazAMkakAntAna, kaste kSamaH suragurupratimopi buddhacA ! kalpAntakAlapavanoddhatanakacaruM, ko vA tarImalamabunidhi bhujAbhyAma // huM ApanI stuti nathI karI zakato, paraMtu bIjuM koNa che je AvuM karI zake ? je mANasa bRhaspati samAna buddhivALo che, te paNa jo kahI de ke huM bhagavAnanI stuti karavA mATe sakSama chuM to huM hAra mAnIne besI jaIza. paraMtu zuM AvuM kahevA mATe koI sakSama che? zuM koI potAnA be hAtha vaDe samudrane tarIne sAme kinAre jaI zake ? te paNa evo samudra ke jemAM pralayakALa jevAM bhayAnaka tophAno ane lahero UThatAM hoya, jemAM magara vagere jaLacara hoya. tene taravAnuM asaMbhava che. AvI sthitimAM mArA jevA tuccha prANI mATe to ciMtAno viSaya ja zo ? jyAre moTAmAM moTI vyakti paNa ApanI stuti karavA mATe sakSama nathI, to pachI mArI akSamatAno prazna ja zAne ? huM to nagaNya chuM. na mAnatuMganA manamAM eka attaoddha cAlI rahyuM che. jyAre vyaktinI sAme koI moTo prazna Ave che, tyAre tenA manamAM eka antardhaddha zarU thaI jAya che. AvA samaye mananI sthiti bahu vicitra thaI jAya che. AvI kSaNomAM ja prabhunI joDe, potAnA paramAtmAnI joDe, potAnA AtmAnI joDe sIdho saMbaMdha sthapAI jAya che. lokoe mArI pAse AvIne aneka vakhata pUchyuM ke "zramaNa mahAvIra'mAM Ape kevI rIte lakhI nAkhyuM ke mahAvIranI joDe meM saMbaMdha sthApita karyo che ? zuM paramAtmAnI joDe saMbaMdha sthApita thaI zake ? meM kahyuM ke, hA, thaI zake che - jo vyavasthita rIte sthApita karavAmAM Ave, vidhivata sthApita karavAmAM Ave to. "batAyo' eka sUphI phakIra hato. te bajAramAM gayo. tene bhUkha lAgI hatI. teNe mIThA tarabucano Dhagalo joyo. khAvAnI IcchA thaI, paraMtu tenI pAse phUTI koDI paNa na hatI. tarabUcavALAnI pAse gayo ane bolyo ke tarabUca Apazo? dukAnadAre javAba Apyo ke, "jarUra ApIza, paNa paisA maLyA pachI." phakIre kahyuM ke mArI pAse paisA nathI. zuM tame allAhanA nAma upara mane eka kA kA kA kA kA kA kA ulaTA ka bhakatAmara : aMtastalano sparza 25 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarabUca nA ApI zako? khUba AjIjI-vinaMtI pachI tarabUcavALAe eka saDeluM tarabUca tene ApyuM. tene saDeluM tarabUca khAvAnI IcchA na thaI. acAnaka batAyo'ne yAda AvyuM ke gaIkAle eka mANase tene eka Tako Apyo hato. te eka Tako tenI pAghaDImAM khoselo hato. "batAyo'e tarata ja te Tako kADhyo. pAcho dukAna upara gayo. pachI bolyo ke eka TakAnuM tarabUca Apo. tarabUcavALAe tarata eka mIThuM tarabUca ene ApyuM. "batAyoe kaMIka vicAratAM-vicAratAM tene kahyuM ke, "he bhagavAna ! tArA nAma upara eka saDeluM tarabUca maLyuM ane eka TakAnA nAma upara sAruM ane mIThuM tarabUca maLyuM. are ! A zuM ! TakAnI kiMmata allAha karatAM paNa vizeSa che ? jenA manamAM TakAnI kiMmata vizeSa che te allAha sAthe kyAreya saMbaMdha sthApI zakato nathI." jyAre samasyA Ave che tyAre mANasa antarlaeNndramAM aTavAI jAya che, tyAre te paramasattAnI sAthe saMbaMdha sthApita karavAnuM icche che. AcArya mAnatuMganA manamAM paNa antarhaddha cAlI rahyuM che. teo kahe che ke, ApanI stuti karavA mATe huM samartha nathI, to Apa ja batAvo ke koNa samartha che, jenI pAse jaIne stuti karavAnI kalA huM zIkhuM ? prabhu ! meM dUra sudhI dRSTi pheravI joyuM, A mRtyulokamAM ja nahi, amRtyulokamAM paNa koI deva athavA devaguru bRhaspati paNa ApanI stuti karavA mATe samartha nathI. jyAre saukoI ApanI stuti karavA mATe akSama che tyAre huM mArI akSamatAnAM gIta zI rIte gAuM ? mAnatuMga svastha thayA. temaNe manomana vicAryuM ke "mArAmAM jeTalI kSamatA che, teno upayoga mAre karavo che." A saMkalpanI sAthe antartanaddha vilIna thaI gayuM ane stutino pravAha avirata banI gayo. 26. bhaktAmara aMtastalano sparza za . sir, yAra kI eka lIka mATe te Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. buddhi ane saMvegano samanvaya AcArya mAnatuMge potAne buddhinI kasoTI upara kasIne potAno parAjaya svIkArI lIdho. teo A kArya mATe potAne saMpUrNa asamartha samajavA lAgyA. vyakti jyAre buddhine ja sarvasva samajI le che tyAre teNe parAjita thavuM paDe che. tenuM kAraNa e che ke vyakti mAtra buddhi dvArA saMcAlita nathI hotI. jIvanane saMcAlita karanAra tattvo be che - buddhi ane saMvega. ApaNA saMvego jIvanane vizeSa prabhAvita kare che. tethI ghaNI vakhata evo prazna udbhave che ke ATalI badhI buddhizALI vyakti hovA chatAM teNe AvuM kAma zA mATe karyuM? ApaNe e satya bhUlI jaIe chIe ke saMvegonI prabaLatA buddhine maMda banAvI mUke che. mAnatuMga jyAM sudhI buddhinA pariprekSyamAM jotA hatAM tyAM sudhI temane ema lAgyuM ke have A stutinA upakramathI khasI javuM joIe. paraMtu jyAre saMvegonuM pAsuM prabaLa banyuM, tyAre ciMtanano pravAha badalAI gayo. mAnatuMga bolyA - sohaM tathApi tava bhaktivazAt munIza ! katuM stavaM vigatazaktirapi pravRttaH | prItyAtmavIryamavicArya mRgo mRgendra, nAbheti kiM nijazizoH paripAlanArtham / mArI buddhi alpa che. te zrutasaMpanna vyaktio mATe parihAsanuM pAtra paNa banI zake che, paraMtu bhakti mArAmAM koInAthI ochI nathI. tethI huM ApanI stuti karIza." bhaktino saMvega evo prabaLa banyo ke temanA mATe buddhinI vAta gauNa banI gaI. buddhi prabaLa bane che tyAre zraddhA nabaLI paDe che. zraddhA ane bhaktino saMvega prabaLa bane che tyAre buddhi gauNa banI jAya che. te eka khUNAmAM saMkocAIne besI jAya che. bhakti-saMvegathI anuprANita mAnatuMge kahyuM ke mArA pachI e zrI pAraDI : mAha jA jA bhaktAmara aMtastalano sparza . 20 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe bhayanI koI vAta nathI. siMha koI mRga zAvaka upara AkramaNa kare to siMhanI tulanAmAM zaktinI dRSTie nagaNya hovA chatAM mRgalI teno pratikAra avazya karaze. mANasa hoya ke vanyajIva, potAnA bALaka pratye sau koIne svAbhAvika sneha hoya che. tenI surakSA mATe te jIva saTosaTanI bAjI lagAve che. te AvuM zA mATe kare che? tenI pazcAdbhUmAM kayuM preraka tattva che ? e che saMtAna pratyeno prema. premano saMvega eTalo prabaLa banI jAya che ke bhaya tenI nIce dabAI jAya che. karmazAstrIya dRSTie joIe to A saMdarbhamAM eka navuM rahasya udghATana pAme che ane te e che ke be karmonI prakRttio ke je paraspara virodhI che, temano ekasAthe vipAka thato nathI, alaga-alaga vipAka thAya che. eTale ke je samaye krodhano vipAka tIvra bane che te samaye bhayano vipAka maMda thaI jAya che. koI sainika yuddhamAM jatI vakhate Darato kema nathI ? yuddhamAM mRtyu paNa nipajI zake che, tethI teNe DaravuM joIe. paraMtu te eTalA mATe Darato nathI ke te vakhate krodha, uttejanA ane zatrune khatama karavAno saMvega eTalo badho prabaLa banI gayo hoya che ke tenI nIce mRtyunA bhayano saMvega dabAI jAya che. jyAre koI vepArI aprAmANika ke gerakAnUnI kAma kare che tyAre tene pakaDAI javAno bhaya lAge che, paraMtu lobhano saMga eTalo badho prabaLa bane che ke tenI sAme pakaDAI javAno bhaya dabAI jAya che. jyAre eka saMvega prabaLa bane che tyAre bIjo saMvega tenI AgaLa dabAI jAya che. eka mANase eka yuvakano upahAsa karatAM kahyuM ke meM amuka mANasa sAthe tArI patnIne rAtre vAto karatAM joI hatI. yuvakano Aveza tarata ja prabaLa banI gayo. hAthamAM lAkaDI laIne te daravAjA pAse Ubho rahyo ane bolyo, AvavA do ene, huM tenuM mAthuM phoDI nAkhIza ! thoDIka kSaNo vItI. saMvega thoDo maMda banyo. te ema vicArIne coMkI Uyo ke are, mArAM to hajI lagna ja nathI thayAM ! saMvega prabaLa thayA pachI yathArthanuM jJAna khUba ghaTI jAya che. laDAI-jhaghaDAmAM mAtra zarIra ja nathI laDatuM, saMvega paNa laDe che. cUMTaNIno samaya hato eka mANase umedavArane kahyuM, "e tamane gaMdI-gaMdI gALo Ape che. umedavArano Aveza prabaLa banI gayo. AvezanI prabaLatAmAM yathArthanI zodhano prazna UDI gayo. amuka vyaktie gALo ApI che ke nahi e vAtanI mAhitI meLavyA vagara ja te bolI UThThayo ke mane cUMTaNI jItI javA do, pachI juo, tenI kevI dazA karuM, chuM ! A saMveganI prabaLatAnuM nidarzana che. hakIkatamAM A badho khela saMvegono che. mAnatuMgamAM bhaktino saMvega prabaLa banI gayo. temaNe kahyuM ke kAMI nahi, mArAmAM buddhi bhale ochI hoya 28. bhakatAmara : aMtastalano sparza . . . . . Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu bhakti to che ne ! huM tenA AdhAre stuti karIza. jyAre eka abola prANI paNa potAnA bALakanA rakSaNa mATe siMha jevA zaktizALI prANIno pratikAra karavA taiyAra thaI jAya che tyAre tene potAnI zaktinuM bhAna nathI rahetuM, to huM zA mATe mArA buddhibaLanI alpatAno vicAra karuM? bhAvonI prabaLatAno eka utkRSTa prasaMga che. zikArIe dhanuSya upara bANa caDhAvIne haraNIne mAravA ichyuM. haraNI samajI gaI ke have bacavAnuM muzkela che. teNe zikArIne atyaMta karuNa svaramAM kahyuM - AdAya maMsamakhilaM stanavarjitAMgAt, mAM mucca vAgarika ! yAmi kuru prasAdam adyApi zasyakavalagrahaNAnabhijJA manmArgavIkSaNaparA zizavo madIyAH // he zikArI! tuM pahelAM mArI eka vAta sAMbhaLa, pachI mane mAraje. mArI vinaMtI mAtra eTalI ja che ke tuM mane mArIne mArA samagra zarIranuM mAMsa laI le. basa, mArA be stana rahevA de. mAre be nAnAM baccAM che, temaNe hajI ghAsa khAvAnuM zarU nathI karyuM. te banne atyaMta AturatApUrvaka mArI pratIkSA karI rahyAM haze. mArA upara nahi to mArAM baMne bALako upara dayA karIne thoDIka vAra mATe mane javA de." A koNa bolI rahyuM che ? premano saMvega bolI rahyo che. jyAre jyAre prIti, bhakti ane zraddhAno saMvega prabaLa bane che tyAre tyAre buddhi gauNa banI jAya che, anya saMvego paNa gauNa banI jAya che. AcArya mAnatuMga zraddhA ane bhaktinA sahAre bhagavAnanI stuti karavA Icche che. buddhinI alpatAne kAraNe stuti na karI zakavAnI ciMtAmAM je saMkalpa DagamagI rahyo hato, te zraddhA ane saMkalpano sahAro pAmIne sthira thaI gayo. teo bolI UThyA - alpazrutaM zratavatAM parihAsadhAma, tvadbhaktireva mukharI kurute balAnuM nAma yakokila kila madhau madhura virauti, taccArucAgrakalikAnikaraikahetu: // moTA moTA jJAnIo ane paMDito bhalene mArA A prayAsanI ThekaDI uDADe, mane kSudra samajIne bhale mAro upahAsa kare, paraMtu huM bhagavAna RSabhanI bhakti karIza. temaNe vicAryuM ke koyala tyAre ja bole che jyAre AMbA upara hora bese che. AzramaMjarIo khAdhA pachI ja tenAmAM sUrilI kaphaka Ave che. koyalanI mIThI kUhukanuM kAraNa AzramaMjarI che. A rIte bhalene huM alpajJAnI houM, paraMtu A stuti karavAnI preraNA to ApanI ja che. pha, HDTa karAcI A kalama nAma bhaktAmara aMtastalano sparza . 29 . Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mAnatuMge potAnA saMvegone sArI rIte jANI lIdhA. temaNe buddhinI maryAdAne samajI lIdhI. tene kasoTI upara kasI to emane nirAzA upajI. bhaktino saMvega prabaLa banyo tyAre temanAmAM punaH AzAno saMcAra thayo, temanuM manobaLa jAgI UyuM. ApaNA zarIramAM aneka tattvo evAM che ke je baLa vadhAre che. saMvegonI prabaLatAnI sthitimAM ApaNA zarIranA AMtarika avayavo baLa vadhAravA lAge che. eDrInalagraMthi te vakhate eTalo badho strAva kare che ke mANasamAM anicchita, ajANI zakti AvI jAya che ane te moTAmAM moTuM kAma karavAmAM samartha banI jAya che. - buddhinI jema saMveganI paNa maryAdA hoya che. sarvatra tenA dvArA ja kAma nathI thatuM. tenI paNa eka maryAdA che. tethI saMvegane paNa mApI levo jarUrI che. bhakti keTalI che ? zraddhA keTalI che ? ekAeka saMvega paNa na thavo joIe. mahAkavi bhAravie yogya ja lakhyuM che ke, "sahasA vidadhIta nakriyAm'ekAeka koI kAma na karavuM joIe. saMvega Ave, te prabaLa thAya ane tarata ja koI kAma karI levAmAM Ave to pazcAttApa sivAya zeSa kazuM ja bacatuM nathI. mRtyuno samaya najIka hato. mahAkavi bhAravie putrane kahyuM ke, "huM tane eka saMpadA ApIne jaI rahyo chuM." putrae pUchyuM ke te saMpadA zI che ? kyAM che ? bhAravie eka zloka lakhIne ApatAM putrane kahyuM, "jyAre paNa koI prakAranI Arthika muzkelI ke anya koI saMkaTa Ave tyAre tuM A zloka eka lAkha rUpiyAmAM vecI nAkhaje." te yugamAM nagaramAM hATaDIo maMDAtI hatI. evI paraMparA hatI ke hATaDImAM divasa daramyAnanA vecANa pachI je koI vastu dukAnadAra pAse vecAyA vagaranI rahI jatI tene rAjya dvArA kharIdI levAmAM AvatI hatI. bhAravinA mRtyu pachI teno putra Arthika saMkaDAzamAM gherAI gayo. vipattinI e kSaNomAM teNe potAnA pitA dvArA ApavAmAM AvelA zlokane vecavAno nizcaya karyo. pitAnI sUcanA mujaba te bloka laIne bajAramAM gayo. blokane eka gAe TIMgADI dIdho. loko AvatA, te zlokane jotA. bhAraviputra te zlokanI kiMmata kaheto, eka lAkha mudrAo. eka zloka mATe eka lAkha mudrAo koNa Ape ? loko Ave che, jue che ane kiMmata sAMbhaLIne cAlyA jAya che. tene kharIdanAra koI na maLyuM. sAMjano samaya hato. rAjA dvArA paraMparAnusAra bacelI vastuo tarIke te zloka eka lAkha rUpiyAmAM kharIdI levAmAM Avyo. rAjAe te zlokane phremamAM maDhAvyo. maDhAvIne zlokane potAnA zayanakhaMDamAM mukAvyo. kAlAntare rAjA koI kAryavaza bIjA pradezamAM gayo. dUra dUranA dezonI yAtrAmAM ghaNo samaya vItI gayo. je vakhate te ekAeka pAcho pharyo tyAre rAtrI gADha hatI. 30 bhakatAmara : aMtastAlano sparza rApara makara ra ra nA A 7 ka. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe kutUhalathI bArImAMthI potAnA zayanakhaMDanuM nirIkSaNa jhAMkhA prakAzamAM dekhAtuM e dRzya joIne te avAk thaI gayo. tenI rANI eka yuvaka sAthe sUtI hatI. A dRzya jotAM ja rAjA krodhathI tamatamI UThyo. te aMdara gayo. baMnenI hatyA karavA mATe teNe myAnamAMthI talavAra kADhI. jevo e talavArano vAra karavA mATe AgaLa vadhyo, tyAM ja tenI najara sAmenI dIvAla para TIMgADelA pelA bloka upara paDI - "sahasA vidadhIta nakriyAma"rAjA saMskRtano paMDita hato. zloka vAMcatAM ja talavAra sAthe ugAmelo hAtha nIce vaLI gayo. teNe rANIne jagADI. rANI jAgI. teNe bhAvavihvaLa thaIne patinuM svAgata karyuM. rAjAnA manamAM hajI paNa pela zalya DaMkhI rahyuM hatuM. te AvezamAM bolyo. tArI sAthe A koNa che ? rANI bolI, "zuM Apa Ane paNa oLakhI nathI zakatA ? A to ApanI ja putrI vasumati che. Aje teNe nATyagRhamAM rAjAno veza bhajavyo hato. rAtre moDethI ghera AvI ane e ja vezamAM mArI sAthe sUI gaI."rANIe putrIne gADI. putrI coMkIne jAgI ane teNe pitAnAM caraNomAM pramANa karyA. rAjA puruSavezamAM potAnI putrane joIne avAk banI gayo. atyaMta gagadita svaramAM te bolyo, A zlokane eka lAkha mudrAmAM kharIdIne meM ema vicAryuM hatuM ke koDInI cIjanI lAkha mudrAo cUkavI dIdhI, paraMtu Aje ema lAge che ke A zloka mATe eka karoDa mudrAo paNa ochI kahevAya. eka bhayaMkara ApattimAMthI A zloke mane bacAvI lIdho !" e atyaMta Avazyaka che ke buddhinI sImAne jANI levI ane saMveganI sImAne paNa jANI levI. AcArya mAnatuMge potAnI sImAne jANI ane pote Azvasta banyA. bhakti ke zraddhA stuti nathI karI zakatI. stuti karavI e buddhinuM kAma che. buddhi ane bhakti vacce samajUtI (samAdhAna) thaI gaI. saMvege buddhinI sImAne samajI lIdhI ane buddhie saMveganI sImAne samajI lIdhI. buddhi jyAM nabaLI paDatI hatI tyAM saMvege tene Teko Apyo. saMvega jyAM kAma karI zakato nahoto tyAM buddhie kAma karavAnuM zarU karI dIdhuM. saMvega ane buddhinA prAraMbhika taMdrane pAra karIne AcArya mAnatuMga bhagavAna RSabhanI stutimAM tanmaya banI gayA. kAza. Aja kAla nA kAkA ane kAra bhaktAmara : aMtastalano sparza 31 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. 4. stutinuM mUlya AcArya mAnatuMga bhagavAna RSabhanI stuti karavAnuM icche che ane stuti karatAM pahelAM teo stutinuM mahattva paNa pragaTa karavA icche che. stutinuM mahattva zuM che te vicAravuM paNa Avazyaka che. je prayAsa sArthaka hoya che (je prayAsanuM kaMIka icchita pariNAma maLavAnI saMbhAvanA hoya), tevA prayAsa ja mAnavI kare che. stutinuM potAnuM mahattva che. mAnatuMgasUrinA zabdomAM A stuti saMcita karmono vinAza karanArI che. teo kahe che ke hajAro-hajAro bhavo dvArA je pApa saMcita che, te ApanI stutimAtra thakI ja samApta thaI jAya che. ATalAM jUnAM ane ATalA janmonAM saMcita pApano kevI rIte nAza thaI zake ? A prazna svAbhAvika che, paraMtu teno uttara asvAbhAvika nathI. bhagavAna RSabha sAmyayogI che. temaNe samatAnI sAdhanA karI che, AtmAno sAkSAtkAra karyo che. sAmyayogamAM e ja vyakti jaI zake che ke je AtmAno sAkSAtkAra karI le che, AtmAnI sannidhi pAmI le che. koIpaNa vyakti AtmAnI anubhUti karyA vagara samatAnI sAdhanA karI zakatI nathI. jyAM bahAranuM vAtAvaraNa che, saMjogonI anukULatA-pratikULatAnuM cakra gatimAna hoya che, tyAM samatAnI siddhi nathI thaI zakatI. sukha-duHkha, saMyoga-viyoga vagere je bahAranAM nimitto che, enAthI alaga thaIne je AtmA ane cetanAno anubhava kare che, te ja vyakti samatAnI sAdhanA karI zake che. jyAM AtmA che tyAM viSamatA nathI. jyAM AtmA che tyAM Aroha-avaroha nathI. jyAM AtmA che tyAM koIpaNa prakAranI malinatA nathI. je AtmAnI anubhUti athavA AtmAno sAkSAtkAra karI le che enA mATe samatAnI sAdhanA alaga nathI rahetI. AtmAnI anubhUti kahIe athavA samatAnI sAdhanA - eka ja vAta che. 32 - bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samatAnI sAdhanAno artha che AtmAnI anubhUti. bhagavAna RSabhe khAtma-sAkSAtkAra karyo, AtmAno anubhava karyo ane AtmAnuM pratipAdana karyuM. mamatA sahaja rIte pragaTa thaI gaI. temano sAmyayoga atyaMta vilakSaNa che. RSabhanA sAmyayoganI jaina, jainetara sAhityamAM vistArathI carcA jovA maLe che. e mahApuruSanI stuti karavI ke je sAmyayoganA pratIka che, prazasya upakrama che ane te prazasya upakrama eTalA mATe che ke temanI stuti karanAra paNa sAmyayoga tarapha prayANa kare che. stuti karanAra vyakti jyAM sudhI potAnA ArAdhyanI sAthe ekAtmakatA ane tAdAbhya sthApita nathI karatI tyAM sudhI te stuti karavAnI adhikArI paNa nathI banatI, stutino koI vizeSa lAbha paNa te nathI pAmI zaktI. lAbha meLavavA mATe sAmIpya sthApita karavuM tathA ekAtmakatAno anubhava karavo jarUrI che. koI sAmyayogInI stuti karavI eTale sAmyayogamAM cAlyA javuM, samatAnI siddhi meLavI levI. jyAM samatA che tyAM e tadana upayukta prayoga che ke RSabhanI stuti dvArA kSaNavAramAM seMkaDo janmonAM saMcita pApa kSINa thaI jAya che. sAmyayoganI sAdhanA karanAra kSaNabharamAM je pApone kSINa kare che, te pApone tIvra tapasyA karanAra paNa sahajarUpe kSINa nathI karI zakato. tethI kahevAyuM che ke aneka janmonI tapasyA karanAra karmone eTalAM kSINa nathI karI zakato ke jeTalo sAmyayogI kSaNabharamAM karI le che. A sAmyayoganA mAhAbhyanA saMdarbhamAM mAnatuMganI vANInuM mUlyAMkana karIe. ema pratIta thAya che ke temaNe kevaLa stutinA bhAvAvezamAM taNAI jaIne ja A vAta nathI kahIM, paraMtu bhagavAna RSabhanA svarUpane dhyAnamAM rAkhIne A vAta kahI che. mAnatuMgano ArAdhya, AtmA ane samatAnuM pratIka che eTalA mATe ema kahevuM atizayoktibharyuM nathI. temAM arthavAda paNa nathI. te yathArthavAda che. kahevAya che ke dhyAnanI sAdhanA karanAra aDhI miniTamAM jeTalAM karmone kSINa kare che, teTalAM karmone dIrgha tapasyA karanAra lAMbA samaye paNa kSINa nathI karI zakato. dhyAnanI, sAdhanAnI niSpatti che - samatA. je vyaktinA jIvanamAM dhyAnanI sAdhanA che, tyAM samatAno udaya thAya che. tenI niSpatti upara pahoMcI janAra to ghaNAM karmone kSINa kare che. mATe stutikAranuM A vAkya ghaNuM yuktiyukta ane gaMbhIra ciMtananuM pariNAma che. temaNe A vAtane je udAharaNa dvArA spaSTa karI che te atyaMta mahattvapUrNa che. aMdhakAra eTalo vyApaka ane eTalo gADha hoya che ke pRthvIne jANe aMdhakAramAM DUbADI de che. kyAMya, kazuM jaNAtuM nathI. sUryodaya thAya che, aMdhakAranI khabara paNa nathI paDatI. je aMdhakAra ATalo gADha hato, ATalo saghana hato te eka sUryanuM Agamana thatAM ja vilIna thaI jAya che. kathA che. jayA nAma kAjaya bAda mAla" ja . bhaktAmara : aMtastalano sparza 33 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna udbhavI zake che ke kyAM ATalo vyApaka aMdhakAra ane kyAM phakta sUrya ? sUryano prakAza eTalo tIvra che, tenAM kiraNo eTalAM samartha che ke aMdhakAra bilakula naSTa thaI jAya che. aMdhakAra paNa kevo ? bhamaro jema kALo-nIlA raMgano hoya che, tevo kALo-nIlo aMdhakAra, jene nyAyazAstranI bhASAmAM kahI zakAya ke aMdhakAra eTalo zliSTa ke muThThImAM pakaDI laIe ! eTalo saghana ke soya dvArA tene bhedI zakIe ! evo saghana ane evo gADha aMdhakAra eka sUryanA AgamanathI naSTa thaI zakato hoya to pachI bhagavAna RSabhanI sAdhanA, ArAdhanA ane stuti karanAra vyaktinA bhItaramAM prakAza kema na patharAya ? tenA bhItaramAM aMdhakArarUpI je pApa saMcita che, te bhale game taTelA dIrgha samayanAM hoya, game teTalAM gADha ane saghana hoya, te zA mATe kSaNabharamAM nAza na pAmI zake ? upamA dvArA paNa AcAryazrIe potAnI vAtane spaSTa karI che. te eTalI sacoTa upamA che ke temAM saMdehanI koI zakyatA nathI. mAnatuMganuM e mahattvapUrNa kathana prastuta zlokamAM jIvaMta banyuM che - tvasaMstavena bhavasaMtatinnibaddha, pApaM kSaNAt kSayamupaiti zarIrabhAjAm / AkrAMtalokamalinIlamazeSamAzu, sUryAMzubhinnamiva zArvaramandhakAram | stutinuM mahattva batAvIne mAnatuMga svayaM potAnI vAta paNa kahe che ke huM stuti karI rahyo chuM. mAro A prayatna nirarthaka nathI. hu sArthakatApUrvaka stuti karI rahyo chuM. je bhagavAna RSabhanI stuti karaze, te potAnA aMdhakArane samApta karI zakaze, potAnAM karmonI zrRMkhalA toDI zakaze. tethI tenuM mahattva pratyeka vyakti mATe zakya che. mAnatuMge kahyuM ke sUryano udaya ja prazasya che. bIjA bhale game taTelA Uge, paraMtu teo sUryanI tulanAmAM nahI AvI zake. dIvo peTAvo ke battI karo, enAthI thoDoka aMdhakAra dUra thaI jaze paraMtu je prakAza sUrya pAtharI zake che, tevo prakAza nAnAMmoTAM sAdhano pAtharI zakatAM nathI. sUrya eTalo badho tejasvI hoya che ke tenA udaya pachI na to aMdhakAra rahe che ke na to anya tejasvI grahonakSatronuM teja TakI zake che. sUryano prakAza eTalo badho vyApaka hoya che ke anya tamAma prakAza tenAmAM vilIna thaI jAya che. mAtra sUrya ja A bhUmaMDaLane AlokathI chalakAvI de che. anya puruSonI stuti karavI sahaja che, paraMtu bhagavAna RSabhanI stuti karavAnuM atyaMta muzkela che. A evI vyaktinI stuti che ke jeNe AtmAne pAmI lIdho che. evI vyaktinI stuti karavAnuM eTaluM ja mahattvapUrNa che ke jeTaluM mahattvapUrNa sUryanA prakAza dvArA aMdhakArane miTAvI devAnuM che. 34 = bhaktAmara H aMtastalano sparza " Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavana karanAra vyaktinI sAme eTalI spaSTatA hovI joIe ke huM koI sAmyayogInI stuti karI rahyo chuM. mArI aMdara sAmyayogano vikAsa thaI rahyo che. sAmyayoga dvArA je lAbha niSpanna thaze, tenA thakI aneka janmonAM saMcita pAponI sAMkaLa tUTI jaze. evA AtmavizvAsapUrvaka je vyakti stuti kare che, te kharekhara pApamukta thaI jAya che. AvA manana sahita stutinuM mahattva batAvavAmAM AvyuM, e ja manana sahita stutikAre stavanano prAraMbha karyo. mAnatuMganI sAme eka anya samasyA uddabhavI. temaNe vicAryuM ke ArAdhya bahu moTA che ane ArAdhyanI stuti karavI e paNa bahu moTuM kAma che. jyAre moTuM kAma karavAno prazna hoya tyAre pratyeka vyaktie potAnI zaktine mApavI joIe. teNe azakya kAma na karavuM joIe, kAraNa ke asaMbhavane niSpanna karanAra zakti tenI pAse nathI. alpabuddhivALI vyakti mATe koIpaNa kAma karavAnuM khUba muzkela hoya che. kArya karatAM pahelAM zaktine mApavI khUba Avazyaka che. mAnatuMge A prazna tarapha dhyAna ApyuM - huM je vyaktinI stuti karavA IcchuM chuM, tenI stuti karavAnuM sAmarthya- buddhi mArAmAM che ke nahi. e tarapha dhyAna ApyuM to anubhava thayo ke buddhi to khUba sAMkaDI ane TUMkI che. kAma khUba moTuM che ane tene siddha karavA mATe zakti khUba ochI che. manamAM vikalpa jAgyo ke stuti karuM ke na kare ? stuti na karavI e paNa eka kamajorI che. je kAma huM karavA Icchato houM, ane te na karuM e durbaLatA kahevAya. je vyakti moTAM kAma Ave tyAre potAnI kamajorIno anubhava kare che te vyakti AgaLa vadhI zakatI nathI. tethI nirAza na thavuM joIe. koIka upAya zodhavo joIe. AcArya mAnatuMge upAya zodhyo ane upAya maLI paNa gayo. temaNe kahyuM he prabhu e samasyA to che e ja ke mArI zakti alpa che, buddhi alpa che paraMtu huM je vyaktinI stuti karI rahyo chuM tenAM anaMta prabhAva ane anaMta sAmarthyano lAbha mane maLaze. jenI stuti karI rahyo chuM te kamajora hota to te zakti prApta na thAta ane tenI stutimAM huM lIna paNa na thaI zakyo hota. Apano prabhAva bIjA lokone prabhAvita kare che. mane have vizvAsa besI gayo che ke kAma moTuM che, buddhi alpa che paraMtu mArA mATe te ciMtAno koI viSaya nathI kAraNa ke mArI pAchaLa bhagavAna RSabhanA prabhAvanuM AbhAmaMDaLa racAyeluM che. tethI mAruM kAma saMpanna thaI jaze. eka vikalpa samApta thaI gayo. stutinA kramane AgaLa vadhAratAM, tenI pUrve ja anya eka vikalpa pedA thayo - huM je stuti karI rahyo chuM te mArI stuti svIkRti pAmaze ke nahi ? mane loko eTaluM sanmAna Apaze ke nahi ? mArI stuti bIjA lokonA cittane prabhAvita karaze ke nahi? jo mArI stuti koInA ko ke kare . bhaktAmara : aMtastalano sparza . 35 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citta upara prabhAva na pADI zake, koInA manane AkarSI na zake to pachI mArA prayatnanI saphaLatA: zI rIte gaNAya ? A khUba moTo prazna che - koI vyakti lekha lakhe, kavitA lakhe, stuti lakhe anya kAMI paNa lakhe athavA te kAMI bole, vyAkhyAna Ape ane jo te bIjA lokonA cittane prabhAvita na kare, bIjA lokone AkarSI zake nahi to tenA prayatnanI sArthakatA gaNAtI nathI. mAnatuMgasUrinI sAme paNa A prazna Avyo ke mArI stutinI sArthakatA zI haze ? zuM huM ApanI evI stuti karI zakIza ke jethI bIjAonA cittane prabhAvita karI zakuM ? bIjA lokone AkarSI zakuM ? A praznanuM samAdhAna paNa stutikAre zodhI lIdhuM ke mArI stuti vidvAnonAM cittane prabhAvita karaze ane te eTalA mATe karaze ke jemanI stuti huM karI rahyo chuM temanI stutimAM ja eTalI zakti che. mArA dvArA prayukta racanA sAmAnya che, chatAM te cittAkarSaka banaze. kAraNa ke mAro ArAdhya khUba zaktizALI che, khUba sAmarthyavAna che. A saMdarbhamAM mAnatuMge prakRttinuM adhyayana karyuM ane e satyane samarthana ApanArI vAta paNa zodhI lIdhI. temaNe kahyuM ke saMparka thakI keTalo taphAvata Ave che ? pANInuM eka TIpuM garama loDhA upara paDe to khabara ja nathI paDatI ke pANInuM TIpuM paDyuM hatuM ke nahi. eka TIpuM nalinInA pAMdaDA upara paDe to te motIno AkAra dhAraNa kare che. saMsarga dvArA taphAvata pragaTa thAya che. saMsargano prazna khUba mahattvano che. ApaNe kono saMsarga karI rahyA chIe ? mAnatuMge kahyuM ke, huM bhagavAna RSabhanI pAse chuM tethI mAre ciMtA karavAnI koI jarUrI nathI. mArI stuti ApoApa vidvAno mATe AkarSaNanuM kAraNa banaze. kAraNa ke huM RSabhanI stuti karI rahyo chuM ane te mArA mATe moTo avasara banI raheze. stutimAM lIna mAnatuMga AvA ciMtanathI bhAvavibhora thaI UThyA ane temanI kAvyamaya abhivyakti vahevA lAgI - matveti nAtha ! tava saMstanaM mayeda - mArabhyate tanudhiyApi tava prabhAvAt / ceto hariSyati satoM nalinIdaleSu, muktAphalaghutimupaiti nanUdabiMdu: // stutikAre potAnI samasyAone pragaTa thavAnI taka paNa ApI ane temanuM samAdhAna paNa zodhI lIdhuM. je zraddhA sahita potAnuM kArya zarU kare che ane prakRtinuM adhyayana kare che te samAdhAna zodhI le che. je samAdhAna zodhavAnuM nathI jANato tene te nathI maLatuM. evI vyakti sAme samasyA AvatAM ja aTavAI jAya che. mAnatuMgasUri eTalA mATe aTavAyA nahi ke prakRti temanI sAthe hatI. prakRti evuM darpaNa che ke jemAM pratyeka vyakti saccAIne paNa joI zake che, 36 // bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibiMbane paNa joI zake che ane tenI pAsethI kAMIka ne kAMIka meLavI le che. e vyakti kyAreya uttama kavi nathI banI zakatI ke je prakRtinuM adhyayana nathI karatI. Ajaparyata kAvyanI je paraMparA rahI che, jemaNe kAvyamAM vizeSatA prApta karI che temaNe prakRtinuM UMDANapUrvaka adhyayana karyuM che. ema lAge che ke mAnatuMgasUri ucca kakSAnA kavi che. tethI teo prakRtinuM adhyayana karI rahyA che ane prakRtinAM upAdAno dvArA samasyAne ukelI rahyA che. stutikAre stutinA mahattvano anubhava karyo, stutinuM UMDANa tathA tenI vizALatA joIne teo abhaya rahyA, DaryA nahi. A baMne vAto temanA mATe sahAyaka banI ane tenuM pariNAma e AvyuM ke temanuM viziSTa stavana loko samakSa prastuta thaI zakyuM. tA 8 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' . . : : : : 5. stavananuM pariNAma stavana khUba mahattvapUrNa kriyA che. "astasamastadoSa" - stavana e che ke jenA thakI tamAma doSa maTI jAya che. tamAma doSono nAza karanAra che - stavana. uttarAdhyayana sUtramAM pUchavAmAM AvyuM ke, te stavana karavAthI zo lAbha thAya che ? mahAvIre uttara Apyo, 'nANadaMsaNacaritrabokilAbha jaNAyaI" - stavana thakI jJAna, darzana, cAritra ane bodhino lAbha thAya che. A lAbhacatuSTayI che. ajJAna bahu moTo doSa che. ghaNuMkharuM tenAthI moTo anya koI doSa nahi hoya. ajJAnI zuM karaze - jyAre ene khabara ja nathI ke hita zuM ane ahita zuM? pApa zuM ane puNya zuM? - A ajJAnatA bahu moTuM pApa che. tethI kahevAmAM AvyuM ke, "ajJAnaM khalu kaSTa" - ajJAna bahu moTu kaSTa che. stavana karavAthI ajJAnano nAza thAya che. stavanano A prathama lAbha che. stavanano bIjo lAbha mithyA dRSTikoNano nAza thavo. mithyA dRSTikoNamAM koIpaNa AcaraNa samyapha nathI hoI zakatuM, samasyA pedA thaI jAya che. trIjo lAbha che - stuti karavAthI anAcAra samApta thAya che, cAritrano lAbha maLe che. cotho lAbha che - durlabha bodhi sulabha banI jAya che. jJAna, darzana ane cAritranI samuccaya avasthA bodhi che. te traNa prakAranI hoya che - jJAnabodhi, darzanabodhi ane cAritrabodhi. jene bodhi prApta nathI thatI, tene na jJAna Ave che, na darzana Ave che ane na cAritra Ave che. stutinA lAbha vize mAnatuMge je kahyuM tenuM samarthana uttarAdhyana sUtra kare che. athavA uttarAdhyayanamAM je kahevAmAM AvyuM tenuM kAvyAtmaka pratipAdana mAnatuMga karI rahyA che. baMnenI phalazruti eka ja che. 38. bhaktAmara aMtastalano sparza jo , Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavana pramodabhAvanAnI abhivyakti che. te cetanAnA vikAsanI bahu moTI ghaTanA che. guNa grahaNa karavA e agharuM kAma che. sAmAnya mANasathI te thaI zakatuM nathI. te bIjA lokonA guNa jANe che, sAMbhaLe che, teno anubhava paNa kare che, paraMtu kahI nathI zakato. bIjA lokonA guNonuM kIrtana karavuM e agharuM kAma che. jyAM bIjAonI vizeSatAnI vAta Ave che tyAM mANasa mUMgo banI jAya che. ema to mANasa mauna nathI raheto, bolyA ja kare che, paraMtu jyAM bIjA lokonI zlAghA (prazaMsA)nI vAta Ave che tyAM te pUrNa mauna dhAraNa karI le che, vacanagupti sAdhI le che. tIrthakara ane gurunI stuti karavAmAM Ave che, e koI moTI vAta nathI. stuti to pratyeka vyaktinI karI zakAya che. jenAmAM je vizeSatA hoya tenuM pratipAdana karavuM, varNana karavuM e stuti che ane evI stuti karavAnuM pratyeka vyakti mATe zakya che. eka sAmAnya mANasanI paNa stuti thaI jAya che. aNuvratabhavana, dilhImAM pUjya gurudevano cAturmAsa hato. tyAM pravacana maMDaLamAM eka garIba rikSAcAlakane lAvavAmAM Avyo ane vizALa pariSada vacce tenI prAmANikatAnI khUba prazaMsA karavAmAM AvI. te rikSAcAlakane kImatI sAmAnathI bharelI bega maLI hatI. teNe darzanArthI yAtrIne te bahumUlya sAmAna pAcho Apyo hato tethI tenI prazaMsA karavAmAM AvI. tenA naitika guNonuM abhivAdana karavAmAM AvyuM. stuti mAtra ahaMta, tIrthakara, upAdhyAya, AcArya ane sAdhunI ja nathI thatI, sAmAnya mANasanI paNa thAya che. jyAre stuti thAya che, tyAre ApaNI pramodabhAvanA vikasvara bane che. pramodabhAvanA vagara stuti karavAnuM zakya nathI. prazna e che ke tamAma doSono nAza zI rIte thAya che? teno eka yaugika upAya che ane te e che ke tame je guNanI carcA karo, je guNanuM vyAkhyAna karo, jenA tarapha vAraMvAra dhyAna Apo, te guNa tamArI aMdara pravezI jaze ane bIjA avaguNo dhIme dhIme nAza pAmatA jaze. A yogano guNa-saMkramaNano eka mahattvano siddhAMta che - guNI janane teno guNa batAvo. tenAthI tene lAbha nathI thato, hAni paNa thaI zake che. tenAmAM ahaMkAra jAgavAnI bhAre zakyatA rahe che, paraMtu guNAnuvAda karanArane to avazya lAbha thaze ja. tame je prakAranI carcA karazo, tevuM ja pariNamana zarU thaI jaze. tethI vAraMvAra tame koIkanA guNanI carcA karo, tamAruM ajJAna ogaLI jaze. vAtevAte bAhubalInI carcA karazo to tamAruM parAkrama vadhaze, zakti vadhaze, manobaLa vadhaze. mahAvIranI vAraMvAra stuti karazo to tamArI sahiSNutA vadhaze, kaSTa sahana karavAnI zakti vadhaze, vIrya vadhaze. Fii vALI . A ja rasa ''GE , bAvA lAgyA bhaktAmara : aMtastalano sparza . 39 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdinAthanI stuti karazo to tamAruM AtmajJAna vadhaze, tame Atmastha banazo. enuM tAtparya e che ke jenI stuti karavAmAM Avaze tenI prabaLa vizeSatA stutikAramAM saMkrAMta thaze. e dRSTie kahI zakAya ke guNAnuvAdamAM eka rIte potAno svArtha che. vyakti niHsvArtha bhAve ja kAma nathI karatI, dareka kAryanI pAchaLa teno koI ne koI svArtha joDAyelo hoya che ane te koI kharAba vAta paNa nathI. huM ema mAnuM chuM ke jenAmAM svArthanI cetanA nathI tenAmAM paramArthanI cenatA hoI zake nahi. eTaluM cokkasa ke te svArtha bIjAnuM ahita karanAro na hovo joIe. jyAM koInuM aniSTa na thatuM hoya tevo svArtha nirdoSa gaNAya. bIjAonI stuti karIne tenA guNone ApaNe potAnAmAM saMkrAMta karIe chIe te vakhate ApaNe eka rIte darpaNa jevA banI jaIe chIe. nirmaLa jaLa jevA banI jaIe chIe. darpaNamAM ane nirmaLa jaLamAM je kAMI Ave che te saMkrAta thaI jAya che. mAnatuMgasUrie stutinA kramamAM eka atyaMta mahattvapUrNa vAta kahI che ke stutinI vAta to ghaNI moTI che, teno adhikAra maLe ke na paNa maLe, paraMtu huM to eTalAmAM ja saMtuSTa thaI jaIza ke ApanI kathA karato rahuM. mAre bIjuM kazuM na joIe. kathA karavAnI, vAta karavAnI pravRtti mANasamAM khUba ja tIvra hoya che. mAnavI bolyA vinA rahI zake e bahu kaThina sAdhanA che. bolyA vagara rahI zakAtuM nathI. kahevAya che ke be chokarIo maLe ane te kaMI paNa na bole, te zakya nathI. te baMne cUpa rahI zakatI nathI. temanI vAto kyAreya khUTatI nathI. Akhare evI kaI mahattvapUrNa vAta che ke jene te kahyA vagara rahI zakatI nathI ? mANasanI vAta javA do, be pakSIo paNa maLI jAya che tyAre cAMca bheLavIne potapotAnI bhASAmAM vAta karavAnuM zarU karI de che. koI mauna rahetuM nathI. kathAvArtAmAM sau koIne rasa maLe che, paraMtu mAnatuMga bhAre addabhuta vAta kahI rahyA che, "he prabhu ! ApanI A kathA tamAma pApono nAza karanArI che." vItarAga srotramAM kahevAmAM AvyuM ke, "bhagavAna !mAruM AyuSya ApanI vAtacIta karavAmAM vIte, basa, ethI vizeSa mAre kAMI na joIe." sthAnAMga sUtramAM cAra prakAranI kathAo batAvavAmAM AvI che - AkSepaNI, vikSepaNI, saMvedanI ane nirvedanI. A paramArthanI kathAo che. paramArthanI vAta karavAthI guNono vikAsa thAya che. tenI viparIta cAra prakAranI vikathAo che - kAmakathA, dezakathA, bhaktakathA ane rAjakathA. A cAreya vikathAo che. tenAthI guNono vikAsa nathI thato. mAtra indriya cetanAnA stara upara jIvanAra vyakti ja AvI kathAo kare che. je mANasa Indriya cetanAnA stara upara jIve che, te vRkSa, 40. bhaktAmara : aMtastalano sparza . , , " . " rIte karI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDa ke vanaspati samAna prANI hoya che, vikasita prANI nathI hoto. jenAmAM adhyAtmanI cetanA jAgI jAya che, te vyakti A kathAomAM rasa nathI letI. tenI kathA pachI bIjA prakAranI banI jAya che. mAnatuMga AcArya kahe che ke, 'ApanI stuti to ghaNI moTI vAta che, temAM huM sakSama nathI, tethI A kAmane huM anya yogya loko mATe choDuM chuM. huM ApanI kathA kahI zakuM e ja mAre mATe to ghaNuM che.' potAnA A kathanane teo eka udAharaNa dvArA spaSTa kare che. sUraja dharatIthI anaMta UMcAI upara che, chatAM tenuM eka nAnakaDuM kiraNa sarovaramAM rahelA kamaLane vikasita karI de che. e nAnakaDA kiraNanuM mAhAtmya che ke te dharatI upara hajAro-lAkho kamaLone vikasita karI de che. AcArya mAnatuMga AdinAtha bhagavAnanA stavanane sUrya samAna samajIne kahe che ke te dUra hoya ke najIka, tenuM eka kiraNa maLI jAya to mAruM hRdayakamaLa khIlI UThaze. AstAM tava stavanamastasamastadoSa, tvatsaMkathApi jagatAM duritAni hanti / dUre sahasrakiraNaH kurute prabhaiva, padmAkarevu jalajAni vikAsabhAz2i / / RRSabhanI A kathA AcArye AtmakartRtvavAdathI zarU karI. jainadarzanamAM AtmA ja pramANa che, puruSa ja pramANa che. anya koI vAtanuM prAmANya nathI. moTe bhAge dArzaniko graMthone pramANa mAne che, veda pramANa che, purANa pramANa che, bAibala pramANa che, kurAna pramANa che. temanI dRSTie A graMthothI moTuM koI pramANa nathI, paraMtu koI jainadArzanikane pUchavAmAM Ave ke svataH pramANa koNa che ? sthAnAMgasUtra pramANa che ? uttarAdhyayanasUtra pramANa che ? to te kaheze ke nA, Agama pramANa che. prazna thaze ke Agama koNa che ? kahevAmAM AvyuM ke je yathArthavaktA ane yathArthavettA che, te Agama che. te AgamapuruSa che. vaLI pAcho prazna thaze ke ApaNe to AcArAMgane Agama kahI chIe, sUtrakRtAMgane Agama kahIe chIe. uttara ApavAmAM Avyo ke, 'upacArAta AptavacanaM ca' A upacArothI Aptavacana che, paraMtu svataH pramANa nathI. svataH pramANa che - kevaLajJAnI, avadhijJAnI, manaHparyavajJAnI, caturdazapUrvI ane dazapUrvI. A svataH pramANa che, Agama che zeSa upacArathI Agama che, vAstavika Agama nathI. jainadarzanamAM puruSane ja mahattva ApavAmAM AvyuM che. puruSa ja pramANa che, e ja Agama che, kAraNa ke jainadarzana AtmakartRtvane svIkAre che. temAM AtmAno svIkAra che ane paramAtmAno asvIkAra che. te paramAtmA ke je bIjAonA bhAgyanuM nirmANa kare che, nirNaya kare che, te parAmAtmA jainadarzanane mAnya nathI. jyAM paramAtmavAda ke = bhaktAmara H aMtastalano sparza 41 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IzvaravAda che tyAM Izvara haMmezAM Izvara 2heze ane AtmA haMmezAM tene AdhIna raheze, haMmezAM tenI kaThapUtaLI banIne raheze. mokSa paNa haze to temAM AtmAno vilaya thaI jaze. astitva samApta thaI jaze. jainadarzananA mata mujaba saMsArI avasthAmAM paNa AtmAnuM svataMtra astitva che ane mukta avasthAmAM paNa tenuM astitva TakI rahe che. te kazAmAM vilIna thatuM nathI. A ja darzananA AdhAre mAnatuMge kahyuM - nAtyadbhutaM bhuvanabhUSaNa / bhUtanAtha ! bhUtaguMIbhuvi bhavantamabhiruvantaH / tulyA bhavanti bhavato nanu tena kiM vA, bhUtyAzritaM ya iha nAtmasamaM karoti / / he bhuvanabhUSaNa ! he bhUtanAtha ! emAM kazuM ja Azrarya nathI ke Apa bIjAone ApanA potAnA samAna banAvI do cho athavA bIjA loko ApanA samAna banI jAya che. evA bhagavAnano zo artha ke je bhaktane potAnA samAna na banAve ? ema nathI thayuM ke mahAvIra sadAya UMce rahyA ane gautama sadAya nIce rahyA. eka divasa gautama paNa mahAvIra banyA. gautama khUba jJAnI hatA paraMtu eka divasa teo khinna thaI UThyA. mahAvIre kahyuM, gautama ! tuM A rIte khinna nA thaIza. eka divasa evo Avaze ke jyAre tuM ane huM abhinna banI jaIzuM, ekArthaka banI jaIzuM. mahAvIra taraphathI A khUba moTuM AzvAsana hatuM. gautama mATe. bIjAne potAnA samAna banAvI devo e ghaNI moTI vAta che. e icchanIya nathI ke bhakta sadAya bhakta banI rahe ane bhagavAna sadAya bhagavAna banI rahe. mane to evA bhagavAna jarA paNa pasaMda nathI. mane to e bhagavAna pasaMda che ke je ApaNane paNa temanA samAna banAvI de. jainadarzanano A je AtmakartRtvano siddhAMta che, AtmAthI paramAtmA banavAno siddhAMta che, te atyaMta AkarSita karanAro siddhAMta che. A ja siddhAMtanA AdhAre stuti karatAM mAnatuMge kahyuM ke, 'prabhu ! bhUtaguNo - yathArtha guNo thakI je ApanI stuti kare che, te ApanA ja samAna banI jAya che.' mahAvIra kevaLI banyA, gautama paNa kevaLI banI gayA. mahAvIra mukta banyA, gautama paNa mukta banI gayA. mahAvIra siddha avasthAmAM che, gautama paNa siddhaavasthAmAM che. na hIna ke na vizeSa ! na alpa ke na adhika - baMne samAna ! - mAnatuMge kahyuM, prabhu ! ApanI stutimAM mAro paNa eka svArtha che ane te e che ke ApanI stuti karIne huM paNa ApanA jevo ja banI jAuM. je potAnA samAna aizvaryayukta na banAvI zake, evA bhagavAnano zo artha ? 42 - bhaktAmara : aMtastalano sparza Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjanItimAM to ema bane che ke koI potAnA karatAM AgaLa koIne paNa javA devA nathI icchatuM. koI AgaLa jAya to tenAthI potAnA astitva sAme jokhama pedA thAya che. eka samaya evo hato ke dezamAM eka ja cUMTaNIpaMca hatuM. rASTrapatie adhyAdeza ApIne cUMTaNI-Ayogane traNa sabhyonuM banAvI dIdhuM. ekamAMthI traNa karI devAthI mAmalo suprima korTamAM pahoMcI gayo. jainadarzane A ekAdhikArane samApta karI dIdho. tenI mAnyatA che ke saune samAna banAvI devAthI koI samasyA bAkI rahetI nathI. samasyA tyAM ja UbhI thAya che ke jyAM asamAnatA hoya che, vargabheda hoya che, UMca-nIcanI vAta hoya che. anuttara vimAnanA devatAo samAna hoya che. temanAmAM na koI svAmI hoya che ke na koI sevaka hoya che. temanAmAM kyAreya vivAda thato nathI. sau potapotAnI mastImAM rahe che. koI koIne dakhala karatuM nathI. te loko koIpaNa prakAranI vAtamAM paNa rasa letA nathI. teo ahamindra che ane khUba zAMtipUrvaka potAnuM jIvana jIve che. jyAM samAnatA hoya che, tyAM tamAma vivAdo ApoApa zamI jAya che. tethI AcArya mAnatuMge AtmakartutvanA darzananA AdhAre stuti karIne potAnI bhAvanA vyakta karI. A baMne zlokomAM AcAryanuM Atmanivedana atyaMta mahattvanuM che. bhagavAna AdinAthanI stuti karIne eka divasa huM paNa svayaM RSabha banI jaIza - AcArya mAnatuMga evA AtmavizvAsanA sAkSAt nidarzana banI gayA. * * . - - - . 3: - - bArI kAkA (1 DI DI DI : bhakatAmara : tAla - - Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a * ja .. essauMdaryanI mImAMsA AcArya mAnatuMganA manamAM stutinI sAthe sAthe aneka prazno ane aneka vikalpo jAgI rahyA che. prathama vikalpa e jAgyo ke ApanuM stavana karavAnuM to ThIka, paraMtu ApanI kathA kahevAnuM paNa muzkela che. basa, ApanI kathA kaheto rahuM e ja ghaNuM che. bIjo vikalpa e jAgyo ke ApanI stuti ja nahi, ApanAM darzana paNa paryApta che, kAraNa ke je vyaktie ApanAM darzana karI lIdhAM tenuM mana pachI anya koI paNa cIjamAM nahi lAge. A eka satya che. je sarvAdhika AkarSaNanuM kendra hoya che, tenAM darzana thaI jAya to pachI nAnImoTI cIjone jovAnuM AkarSaNa ApoApa samApta thaI jAya che. mAnatuMga kahe che ke ApanAM darzana jyArathI karyA che, tyArathI mArI pAMpaNo alapaka rahI che. animeSa najare huM joto ja rahyo chuM. A AMkho have anya kyAMya saMtoSa pAmatI nathI. jyAM sudhI ApanAM darzana karyA nahotAM, tyAM sudhI A AMkho cAre tarapha doDatI hatI - koIka priya vastunAM darzananI icchAthI. ApanuM darzana paramadarzana banI gayuM. mArI AMkho ApanA tarapha sthira banI gaI che. have bIjuM kazuM jovAnI icchA ja rahI nathI. eka vyaktine eka divasa cakravatanI khIra khAvA maLI gaI. te khIra evI hoya che ke je atyaMta virala dUdhamAMthI banAvelI hoya che. eka lAkha gAyonuM dUdha meLavavAmAM Ave che. te dUdhane eka hajAra gAyone pIvaDAvavAmAM Ave che. tyAra bAda te gAyone dohavAmAM Ave che. pachI te dUdhamAM viziSTa prakAranAM dravyo nAkhIne khIra banAvavAmAM Ave che. AvI khIra khAIne koNa mugdha na bane? te vyaktie khIra khAIne paramatRptino anubhava karyo. cakravartIno Adeza hato ke rAjyanA pratyeka gharamAM tene khIra-khAMDanuM bhojana maLavuM joIe. bIje divase te anya gharomAM jaIne khIra mAMgIne khAvA lAgyo. eka paNa gharanI khIrathI tene 44. bhakatAmara aMtastalano sparza . thI ja E ja bolAvI che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bevo svAda ane evI tRpti na maLyAM, je cakravartInI khIramAMthI maLyAM hatAM. anya gharonI khIra khAtI vakhate tenuM mana cakravartInI khIra khAvA mATe lalacAI - UThatuM, paraMtu te maLe zI rIte ? je vyaktie haMmezAM loTanA pANIne dUdha samajIne pIdhuM hoya, tene jo basalI dUdha maLI jAya to pachI zuM loTanA pANI pratye tene AkarSaNa rahe kharuM? e kyAreya zakya nathI. mAnatuMga kahe che ke he prabhu mAre paNa evI ja samasyA pedA thaI che. bApanAM darzana karyA pachI have mArI AMkho anyatra kyAMya saMtoSa pAmatI nathI. temane mATe have koI AkarSaNa bAkI rahyuM nathI. anya vastuomAMthI rUci dUra thaI ne mAtra ApanAmAM ja kendrita thaI gaI che. have Apa ja kaho, jeNe kSIrasamudramAM dugdha-pAna karyuM hoya tene pachI zuM khArA kUvAnuM jaLa game kharuM ? davA bhavantamanimeSavilokanIya, nAnyatra toSamupayAti janasya cakSuH / pItyA payaH zazikaratiduppasindho : kSAraM jala jalanidhei: rasituM kaH Icchata // prazna udbhave che ke tIrthakaromAM evI kaI vizeSatA che ke temanAM darzana karI lIdhA pachI anya koI upara dRSTi aTakatI nathI ? jo A praznano javAba zodhIe to eka kAraNa khUba spaSTa jovA maLe che ane te e che ke AkRti ane raMga-rUpanuM jeTaluM AkarSaNa hoya che, tenA karatAM aneka ghaNuM vadhu AkarSaNa pavitratAnuM hoya che, vItarAgatAnuM hoya che. koI vyakti suMdara nathI, rUpa-raMge hIna che, paraMtu atizaya zAMtithI saMpanna che to tenuM kSaNika sAMnidhya paNa bIjA lokone atizaya sukha ApanAruM banI raheze. sauthI moTuM AkarSaNa hoya che -- zAMtinuM, AbhAmaMDaLanI pavitratAnuM ane vItarAgatAnuM. vItarAgatA, zAMti ane AbhAmaMDaLanI pavitratA - temAM cuMbakIya AkarSaNa hoya che. jevI rIte cuMbaka lokhaMDane potAnA tarapha AkarSe che, tevI ja rIte A guNo pratyeka vyaktine potAnA tarapha AkarSe che. dilhI-pravAsa daramyAna pUjya gurudeva eka AzramamAM padhAryA. AzramanA adhiSThAtA vayovRddha vyakti hatA. temanA caherA upara karacalIo hatI ane temanA keza zveta hatA. ghaDapaNanAM lakSaNo spaSTa hatAM temanA zarIra upara. tema chatAM tamAma lokonI AMkho temanA upara sthira thaI jatI hatI. sauthI moTuM AkarSaNa zAMtinuM hoya che. zAMtino strota kaSAyanuM upazamana athavA vItarAgatA che. je vyaktimAM jeTalI vItarAgatA haze, tenA caherA upara eTalI ja zAMti haze, eTaluM ja tenuM AkarSaNa vadhaze ane dareka vyakti tene jovA icchaze. hakIkata kahI na kadf/5. kazas. We SLID} : " . bhakatAmara : aMtastalano sparza 45 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauMdaryamAM sahaja ja AkarSaNa hoya che. eka suMdara chokarI rastA upara jai rahI hatI. eka chogALA yuvAne tene joI, te mugdha thaIne Ubho rahyo. teNe chokarIne pUchyuM, 'mAre tane kaMIka kahevuM che. zuM tuM mArI sAthe vAta karIza ?' chokarI hoziyAra hatI. teNe kahyuM, 'kadAca mane suMdara joIne ja tuM AvI vAta karI rahyo che. mArI pAchaLa mArI bahena AvI rahI che, tene joIne tuM mane bhUlI jaIza.' yuvaka tarata ja pAcho vaLyo ane pAchaLa AvI rahelI chokarI tarapha AgaLa vadhyo. sAkSAta amAsanI rAtri jevI te chokarI hatI. te jhaDapathI doDIne pharIthI pelI chokarI pAse pahoMcyo ane bolyo, 'teM khoTI vAta kahIne mArI sAthe dago karyo che.' chokarIe kahyu, 'dago meM tane nathI karyo, tuM mane dago karI rahyo che. mArA karatAM vizeSa suMdara koIka anya hovAnI vAta sAMbhaLIne tuM e tarapha doDI gayo hato.' sauMdaryanuM AvuM tAratamya sarvatra jovA maLe che. eka karatAM bIjuM caDhiyAtuM che, bIjAM karatAM trIjuM caDhiyAtuM che ane trIjA karatAM cothuM caDhiyAtuM che. kone parama suMdara mAnavuM te kahevuM muzkela che. paraMtu e dhruva satya che ke jene joIne manamAM krodha jAge, te bhale game teTaluM suMdara hoya to paNa vAstavamAM suMdara nathI. jenI AkRtti upara chaLa-kapaTa, mAyA ane pravaMcanA paDachAyA hoya te kyAreya suMdara na hoI zake. evI vyaktinI AkRti paLe paLe badalAtI rahe che. eka kSaNamAM te suMdara ane bhalI lAge che, to bIjI ja kSaNe te bhaThThI ane kurUpa dekhAvA lAge che. mAnatuMgasUri bhagavAna AdinAthanI stuti karatAM kahe che ke, he bhagavAna ! Avo suMdara ane zAMtimaya AkAra meM anyatra kyAMya joyo nathI. tethI huM abhibhUta chuM. e spaSTa che ke AcArya mAnatuMga koI bAhya sauMdarya joIne AvuM kahI rahyA nathI. koI bAhya sauMdaryamAM teo aTavAtA ja nathI. jyAre ame ajaMTA ane IlorAnI guphAo joI, temanA sauMdaryane nihALyuM tyAre meM eka dIrgha kavitA lakhI. te kavitAnI eka paMkti A pramANe che H 'bAhara kA sauMdarya yahAM to bhItara kA pratibiMba rahA hai ' bahAra je sauMdarya dekhAya che, te bhItaranuM ja pratibiMba che. mAnatuMganI vAta aMtaraMga sauMdaryanA saMdarbhamAM che. teo kahe che ke Ape ApanA AtmAne evo suMdara banAvI dIdho, ApanI cetanAne evI suMdara banAvI dIdhI, ApanA bhAvone evA suMdara banAvI lIdhA ke have te sauMdarya ApanI bhItara-bahAra cAre taraphathI TapakI rahyuM che. A sauMdaryabodha atyaMta mahattvapUrNa che. kalA ane sauMdarya vagara darzananI vAta paNa vicArI zakAtI nathI. AjakAla sauMdarya darzananI eka zAkhA banI gaI che. sauMdaryanI mImAMsA karavAmAM Ave che. aneka AcAryoe bhItaranA sauMdaryane 46 = bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajavAno viveka Apyo che. eka saMte koIkane pUchyuM, "ema to pachI pazu paNa buddhizALI kahevAze, kAraNa ke te paNa potAnA zatrune mitra samaje che. jAnavaro ane jaMtuomAM badalAnI adbhuta bhAvanA jovA maLe che." saMte svayaM potAnA A tarka dvArA uttaradAtAne mauna banAvI dIdho. svayaM potAnA ja praznano uttara ApatAM saMte kahyuM, "buddhimAna e che je viveka karavAnuM jANe che ke kharAba cIjomAM sauthI vadhu kharAba cIja kaI che ane sArI cIjomAM sauthI vadhu sArI cIja kaI che. jenAmAM A viveka hoya te buddhizALI che." kharekhara mAnatuMge sauthI suMdara vastuno viveka karIne potAnI buddhimattAno paricaya Apyo che. sauMdaryazAstranA sauthI moTo prazna temaNe hala karI dIdho ke sauthI vizeSa suMdara koNa che. potAnI vAtane vizeSa spaSTa karatAM AcArya kahe che ke, he prabhu ! huM ApanA sauMdaryanI je vAta kahI rahyo chuM te nirAdhAra nathI. mArI pAse teno nakkara AdhAra che. te AdhAra bhautika paNa che ane AdhyAtmika paNa che. bhautika AdhAra e che ke je paramANuo dvArA ApanI racanA thaI che, tevA paramANu anya nathI. ApanuM zarIra nirmita thayA pachI te paramANuo paNa samApta thaI gayA, bAkI rahyA nathI. je mATImAMthI A pUtaLuM racavAmAM AvyuM, te mATI ekalI ja hatI - A vAta sAhityamAM ghaNI vakhata kahevAmAM Ave che. mAnatuMga paNa kahe che ke je paramANu dvArA ApanI racanA thaI, te eTalA ja hatA tethI ApanA jevuM bIjuM koI kyAMthI hoya ? zI rIte hoya ? anaMta paramANuonA skadhaMthI jagata sabhara che tethI ApanuM zarIra je paramANuomAMthI banyuM che, tenI vizeSatA zI che ? A praznano uttara ApatAM AcArya kahe che ke ApanA paramANuo zAMta, rAga-rucivALA che. zAMta-rAga-ruci A padanA be artha thaI zake che. eka artha e ke jemaNe rAgane zAMta karI dIdho che athavA jemanI rAganI ruci zAMta thaI gaI che. rAganuM tAtparya rAga-dveSa baMne sAthe che. mULavRtti rAga che. teSa to teno upajIvI che. rAga che tethI ja dveSa thAya che. rAga na hoya to dveSa thaze ja nahi. mAnatuMga kahe che ke je paramANuoe ApanI rAga-rucine zAMta karI dIdhI, te durlabha che. teno bIjo artha e che ke evuM zarIra durlabha che, je zarIramAMthI zAMtarasanAM kiraNo prasarI rahyAM hoya. nava rasomAM keTalAka lokoe zAMtarasane mukhya mAnyo che, to keTalAka lokoe zRMgArarasane mukhya mAnyo che. phroIDanI mAnasika avadhAraNA vize vicAra karIe to zrRMgArarasa mukhya lAge che. abhinava gukta kahyuM - [zAMta eva rasa:.] vAstavamAM zAMtarasa ja rasa che. bAkInA rasa kSaNika hoya che. Ave che ane cAlyA jAya che. sthAyI rasa to eka mAtra zAMtarasa ja che. ApaNe A vAtanI mImAMsA karIe - koI vyakti covIsa kalAkamAM zAMta keTalo vakhata rahe che ane | Par : rataka !) kapha ' . bhaktAmara: aMtastalano sparza . 47 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gussAmAM keTalo vakhata rahe che. huM nizcita rUpe kahI zakuM chuM ke vyakti zAMta vadhu vakhata rahe che. koI vyakti gussAmAM be kalAka raheze, cAra kalAka raheze, paraMtu covIse kalAka to gussAmAM rahI zakatI nathI. bahu jhaghaDALu haze to divasamAM vIsa vakhata gusso karI leze. paraMtu Akho divasa to koI gusso karatuM ja nathI. vyakti zAMta vadhu ane azAMta ochI rahe che. krodha alpa samaya rahe che, zAMti vadhu vakhata rahe che. svAbhAvika koNa che ? svAbhAvika e che ke je vadhu vakhata rahetuM hoya. je nimitta maLavAthI pedA thatuM hoya te asvAbhAvika ke vaibhAvika che. krodha koI nimittanuM pariNAma hoya che. eka mANasa zAMta beTho che. koIke AvIne kaMIka kaThora vAta kahI athavA tene gALa dIdhI. te vyaktine tarata ja gusso AvI gayo. jo zAMta vyaktine koI uttejita na kare to te krodha konA upara karaze ? tarkazAstranuM sUtra che ke nimittanA abhAve naimittikano paNa abhAva thaI jAya che. nimitta nahi hoya to naimittika paNa nahi hoya. A nimittanI vAta khUba mahattvanI che. tamAma rasonI utpatti nimitto dvArA ja thAya che. hAsya, zRMgAra, karaNa, raudra, vIra, bhayAnaka vagere tamAma rasa nimitto dvArA ja pedA thAya che. nimitta na rahe to pachI kayo rasa raheze ? zAntamevAvaziSyate- mAtra zAMta rasa ja raheze. koI vyakti covIsa kalAka na hasI zake che, na zRMgAra karI zake che, na raDI zake che, paraMtu te zAMta rahI zake che. jo mAnavI potAnA Avega-Aveza upara niyamananI sAdhanA karI le to pratikSaNa zAMtarasamAM lIna rahI zake che. mAnatuMga stuti karatAM kahe che ke zAMtabhAvanAM kiraNovALA paramANuo thakI ApanuM zarIra nirmANa pAmyuM che. te paramANuo eTalA ja hatA. jo evA paramANuo bIjA hota to sau koInuM citta zAMtarasathI Arda hota. jainadarzanano A ja marma che. tIrthakara e hoya che ke je sauthI vadhu zAMta hoya che. tIrthakarone krodha kyAreya Avato ja nathI. mahAvIra samakSa sAdhanAkALa daramyAna aneka bhayAnaka upasargo AvyAM chatAM teo kyAreya vicalita na thayA. jaina sAhityamAM kyAMya paNa evo ullekha nathI maLato ke mahAvIra kyAreya krodhita ke uttejita thayA hoya. krodha na hoya to ghaNA badhA jherI paramANuo naSTa thaI jAya. vaijJAnika parIkSaNa karavAmAM AvyuM nakhanA AdhAre. nakhamAM seMkaDo prakAranAM rasAyaNo maLe che. jyAre kharAba bhAva jAge che tyAre te, zarIramAM eka prakAranA viSanuM nirmANa kare che. A viSano prabhAva nakha upara atyaMta zIdhra jovA maLe che. sApa, vIMchI jevA jIvone khUba jherI mAnavAmAM Ave che, paraMtu mAnavIne sarvAdhika jherI mAnavAmAM Avyo che. bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke mANasa eTalo badho jherI hoya che ke potAnA zarIranA viSathI te hajAro koSa dUra rahelI vyaktine paNa prabhAvita karI zake che, samApta karI zake che ! eTaluM badhuM jhera mAnavInA zarIramAM hoya 48 bhaktAmara : aMtastalano sparza , pa lAInA kAkA amadA thAya Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ! keTalAka loko potAnA zarIramAM eTaluM badhuM jhera ekaThuM karI le che ke sApa ke vIMchI paNa temanA jherathI mRtyu pAme che. tevA mANasane koIpaNa DaMkhe to te marato nathI. UlaTAnuM DaMkhanAra ja mRtyu pAme che ! jenAmAM A Avega, Aveza, azuddha vicAra ane azuddhabhAva hoya che. tenuM samagra zarIra jherI banI jAya che. zAMtarasanA paramANuothI nirmita vyaktinuM AbhAmaMDaLa eTaluM badhuM pavitra hoya che ke tene game teTaluM juo to paNa tRpti thatI nathI. AjakAla AbhAmaMDaLa upara ghaNuM badhuM kAma thaI rahyuM che. jenuM AbhAmaMDaLa pavitra hoya tenI pAse jaIe to sukha ane zAMtino anubhava thaze. jenuM AbhAmaMDaLa dUSita hoya tenI najIka jaIe to becenIno anubhava thaze. e ja AbhAmaMDaLanI pavitratA ja vyaktine AkarSita kare che, mAtra rUpa-raMga koIne AkarSita karatAM nathI. na mAnatuMga je bIjI vAta kahe che te e che ke tribhuvanekalalAmabhUtaH - Apa traNe lokamAM lalAmabhUta cho. lalAmano eka artha che tilaka. Apa traNe lokamAM tilaka samAna cho. cakravartI samrATonA gaLAmAM suzobhita mALAne lalAma kahevAmAM Ave che. Apa traNe lokanA lalAma banI gayA cho. ApanA jevuM traNe lokamAM bIjuM koI jovA maLatuM nathI. AcArya mAnatuMganI A samagra stuti kaSAya-zAMti upara AdhArita che. Atmazuddhi mATe kaSAyanuM upazamana ane zArIrika pavitratA mATe paNa kaSAyanuM upazamana. ghaNA badhA loko divasamAM eka vakhata nahi, aneka vakhata snAna kare che, paraMtu temanA zarIramAMthI evI gaMdha Ave che ke bIjA loko mATe bhAre muzkelI pedA thaI jAya che. hakIkatamAM satyane pakaDavAnuM khUba kaThina hoya che. AcArya mAnatuMge bhItaranI saccAIne samajI ane tenA ja AdhAre bhagavAnanA daihika sauMdaryanuM varNana karyuM. ema mAnavAmAM Ave che ke tIrthakaranuM zarIra atyaMta suMdara hoya che. niyuktikAra kahe che ke, "tamAma devatAo potAnA sauMdaryane ekaThuM karIne eka aMgUThAnuM nirmANa kare, pachI tene tIrthaMkaranA aMgUThAnI sAme lAve to ema lAgaze ke jANe zItaLa jaLa samakSa koI aMgAro lAvIne mUkI dIdho hoya !" zakya che ke koI A vAtane zlAghA athavA atizayokti kaheparaMtu e satya che ke tIrthaMkaranuM sauMdarya apratima hoya che. jemanuM zarIra zAMti, pavitratA, nirmaLatA, vItarAgatA ane vizuddha legyAthI prabhAvita hoya che, temanuM AbhAmaMDaLa pavitra banI jAya che, jemanI AkRtimAMthI zAMti TapakatI hoya che, te vAstavamAM sauthI vadhu suMdara che. AcArya mAnatuMge A ja saccAIne kendramAM rAkhIne A zlokanI racanA karI - jAtanI ki) 's Ty:#7 - bhaktAmara : aMtastalano sparza 49 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiH zAntarAgarucibhiH paramANubhivaM nimapitastribhuvanakalalAma bhUta / tAvatta eva khalu teANavaH pRthivyAM, yatte samAna para nahi rUpamasti //. bhaktAmaranA A zlokamAM sauMdaryazAstranI adbhuta mImAMsA che. tenA AdhAre ja sauMdaryane samyapha rUpe vyAkhyAyita karI zakAya che. hakIkatamAM A zlokamAM bhagavAna AdinAthanA sauMdaryanI je vyAkhyA karavAmAM AvI che, te adhyAtma ane sauMdaryazAstra baMne mATe atyaMta mahattvapUrNa che. 50. bhaktAmara : aMtastalano sparza karI che tenI para zako Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' M 7. ArkicanyanI utpreraNA bhagavAna AdinAthanI stutino krama avicchinna banelo che. mAnatuMgasUra aneka samasyAomAM aTavAtA aTavAtA ukelanI dizAmAM AvI rahyA che. stutinA kramamAM temaNe sauthI prathama e dRzya joyuM, je ApaNI sAme Ave che. jyAre koI vyakti sAme Ave che tyAre sau prathama tenuM mukha dekhAya che athavA tenA paga dekhAya che. aneka AcAryoe paga joIne stuti karI che. AcArya somaprabhe siMdura-prakara graMthanI racanA pUrve bhagavAna pArzvanI stuti karatAM kahyuM ke, he pArzvaprabhu ! ApanAM caraNonA nakhanAM kiraNo amAruM rakSaNa kare. sinduraprakarastapaH kariziraH kroDe kaSAyATavI, dAvAcirnicayaH prabodhadivasaH prAraMbhasUryodayaH / muktistrIvadanaikakuMkumarasaH zreyastaroH pallavaH, mollAsa kramayornakhadyutibhara pArzvaprabho ! pAtu vaH // - AcArya mAnatuMge AdinAthanA mukha tarapha dhyAna ApyuM, mukha joyuM - AdinAthanuM mukha kevuM che ? mastiSka ane mukha - A be zarIranAM mukhya aMgo che. mukhanuM vizleSaNa karatAM stutikAre kahyuM ke, 'prabhu ! ApanuM mukha bahu vicitra che. vicitra eTalA mATe che ke te mananuM haraNa karanAruM che, netronuM haraNa karanAruM che. mana bhItaramAM rahe che. AMkha dvArA khabara paDI jAya che ke vyakti kaI tarapha joI rahI che. prazna jAgyo ke Apa netrahArI cho to konAM netronuM haraNa karI rahyA cho ? kahevAmAM AvyuM ke Apa sura, nara ane nAga traNeyanAM netronuM haraNa karanAra cho. ApanuM mukha devatAonAM netronuM paNa haraNa karI le che. koIpaNa deva Ave che ane ApanA mukha tarapha jue che to te ekadama apalaka jovA lAge che. ema lAge che ke jANe te kheMcAI gayo, baMdhAI gayo. evI ja sthiti mANasa ane nAgakumAranI che. prastuta saMdarbhamAM nAgakumArano ullekha khUba mahattvapUrNa che. bhaktAmara : aMtastalano sparza = 51 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauMdaryanI dRSTie nAgakumArIne khUba mahattva ApavAmAM AvyuM che. nAgakumArIo ane nAgakumAra atyaMta suMdara hoya che. sauMdarya devomAM che, sauMdarya mANasomAM che ane sauMdarya nAgakumAramAM che. mAnatuMga kahe che ke te svayaM suMdara hoya che, paraMtu jyAre ApanA mukhanuM darzana kare che tyAre ekAeka AkRSTa thaI jAya che. ema pratIta thAya che ke jANe tenAM netrone bAMdhI devAmAM AvyAM hoya, temanA upara jAdu karI devAmAM Avyo hoya." ApanA mukhanI eka vizeSatA e che ke te anupama che. arthAt traNe jagatamAM jeTalI upamAo che, te tamAma upamAone nirasta karI dIdhI che. mukha mATe aneka upamAo prayojAya che - mukhakamaLa, mukhacaMdra, mukhadarpaNa vagere. kamaLanI upamA eTalA mATe che ke te komaLatA, nirlepatA mATe prasiddha che. kamaLanI upamA aneka avayavone mATe prayojAya che. mukhakamaLa, caraNakamaLa, nakhakamaLa vagere. mAnatuMga kahe che ke mukha mATe kamaLanI upamA apAya che, paraMtu ApanA mukha mATe te upamA lAgu paDatI nathI. jyAM ApanA mukhanI komaLatA ane kyAM kamaLanI komaLatA ! kyAM ApanI nirlepatA ane kyAM kamaLanI nirlepatA ! ApanI komaLatA ane nirlepatAnI sAme kamaLanI komaLatA ane nirlepatA TakI ja na zake. mukha mATe eka upamA prayojAya che -- darpaNanI. darpaNamAM koIpaNa vyakti potAno hUbahU cahero nihALI zake che. kahevAya che ke mukha evuM camakadAra darpaNa jevuM che ke temAM koI potAnuM pratibiMba joI zake ! mAnatuMga kahe che ke kyAM ApanI pAradarzitA ane kyAM darpaNa! Apa jeTalA pAradarzI cho eTaluM pAradazI koI darpaNa nathI. mukha mATe trIjI eka upamA prayojAya che - caMdramAnI. A upamA goLAkAra AkRti mATe ApavAmAM Ave che. mAnatuMgasUri kahe che ke, meM vicAryuM, ApanuM mukha caMdra jevuM che. jyAre A vicArane abhivyakti ApavA lAgyo tyAre anubhava thayo ke kyAM ApanuM mukha ane kyAM caMdramA ! ApanuM mukha to anupama che. tene mATe koI upamA hoI ja na zake. prazna thaI zake ke caMdranI upamA zA mATe na ApI zakAya ? te prakAza pAthare che, zItaLatA Ape che. tenAmAM anya paNa aneka guNo che. te rajanIpati che, saumyatA pradAna karanAra che. ATaluM badhuM hovA chatAMya te upamA mATe upayukta nathI. tenuM kAraNa batAvatAM mAnatuMga kahe che ke caMdramAnuM biMba kalaMkathI meluM baneluM che. temAM lAMchana che, bhale te sApanuM hoya, mRga ke sasalAnuM hoya. bhale te mRgAMka hoya ke zazAMka, paraMtu cihnita che, nilaMchana nathI. bIjuM tathya e che ke tenI je jyosnA che, je zItaLatA che te paNa ekarUpa nathI. caMdra thoDIka kSaNo mATe prakAzita thAya che, zItaLatA Ape che ane pachI para bhaktAmara : aMtastalano sparza 15 : roDa ) : vaDA kalA' Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niprANa jevo banI jAya che. jyAre koIka vakhata divase caMdra dekhAya che tyAre koI vRkSanA jIrNa pAMdaDA jevo lAge che. jyAre vRkSanuM pAMdaDuM pILuM paDI jAya che tyAre te potAnI AbhA gumAvI bese che. divase jyAre caMdradarzana thAya che tyAre temAM na koI camaka hoya che, na kAMti hoya che ane na jyonnA hoya che. rAtrino divya kAMtisaMpanna caMdra divase potAnI kAMti gumAvI bese che. mAnatuMga kahI rahyA che ke evA caMdramA sAthe huM ApanI tulanA zI rIte karuM? ApanuM mukhamaMDaLa cihnarahita che. divasa ane rAte eka samAna camakanAruM che, zAMti ApanAruM che ane jyojJA karanAruM che. ApanA mukhanA A svarUpanI caMdramA sAthe tulanA kaI rIte zakya che?mAtra caMdramA sAthe ja nahi, paraMtu mukha sAthe joDAnArI koIpaNa upamA sAthe ApanI tulanA thaI zake tema nathI. A jagatamAM mukha mATe jeTalI upamAo prayojAya che, te tamAmane Ape jItI lIdhI che. tethI anupama che ApanuM mukhamaMDaLa. anupama te hoya che ke jyAM upamA kAmamAM AvatI nathI. A anupama mukha ja saunA mATe AkarSaNanuM kendra bane che. A zlokamAM e ja satya pratibiMbita thayuM che. vanne kva te suranaroganetrahAri, niHzeSanirjAitajagatatritayopamAna, bimba kalakamalinaM kva nizAkarasya, yaduvAsare bhavati pADDapalAzakalpam / mukhamaMDaLanA mahimAnuM varNana karIne mAnatuMge bhItaramAM praveza karyo. zarIrano koIpaNa avayava hoya, te Akhare zarIrano ja bhAga che. zarIra zarIra che, paudagalika che. A zarIranI game teTalI vizeSatAo batAvavAmAM Ave chatAM te pudgala saMracanAnI viziSTatA che. nakhathI zIza sudhIno mahimA gAvAmAM Avyo. tIrthaMkara ane cakravartInI zarIrasaMpadAnI stuti karavAmAM AvI. Ama karavAmAM AvatuM rahyuM che, paraMtu jyAM sudhI AtmAmAM praveza na thAya, guNo tarapha dRSTi na jAya tyAM sudhI na to mukhya kAmamAM Avaze, na hAtha ane na to paga kAmamAM Avaze. Akhare A badhAmAM vizeSatA kaI che ? koI AdhyAtmika ane ciMtanazIla vyaktine guNAtmakatA tarapha dhyAna ApyA vagara koI saMtoSa maLato nathI. tethI mAnatuMga have saMtoSanI vAta karI rahyA che, RSabhanA guNonuM AkhyAna karI rahyA che. AcArya mAnatuMge guNonI vyAkhyA paNa khUba UMDANamAM UtarIne karI che, prabhu ! huM kyAM paNa jouM chuM, je koI mANasane jouM chuM temAM ApanA ja guNa jovA maLe che. ema lAge che ke jANe ApanA guNa samagra saMsAramAM prasarI gayA che, traNe jagatanuM atikramaNa karI rahyA che. kAkA ) zA "( & T Collers we Song . bhaktAmara : aMtastalano sparza . 53 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te guNa kevA che ? A prazna uThAvatAM mAnatuMga kahe che ke saMpUrNamaMDalazazAMkakalA kalApazabhAH- ApanA guNa saMpUrNa caMdranI kalAnA samUha samAna zubhra che. caMdramAnI je kalAo che, je aMza che te eka jagAe ekatra thaI gayAM che. jyAM tamAma kalAo ekatra thaI jAya tyAM caMdramA sakala banI jAya che. jyAre kalAo vikharAI jAya che tyAre caMdramA sakala nathI raheto. sakalacaMdranI kalAo samAna zubhra ane dhavala che ApanA guNo. guNone dhavalanI upamA ApavAmAM AvI. raMga be prakAranA hoya che - zveta ane kRSNa. be zabdo che - aMdhakAra ane prakAza. guNone dhavala ane prakAza kahevAmAM AvyA. doSone kRSNa ane aMdhakAra kahevAmAM AvyA. Ayurveda ane sAMkhyadarzanamAM traNa prakAranA guNa mAnavAmAM AvyA che - satva, rajas, tamasU. satvaguNa zveta che. tamoguNa aMdhakAramaya che. mAnatuMga kahe che ke ApanA je guNa che te satvaguNa sAthe saMbaMdha dharAve che. - stutikAra AgaLa kahe che ke e guNonI vizeSatA e che ke te traNe jagatanuM atikramaNa karI rahyA che. te guNa ApanA pUratA sImita nathI rahyA. guNa be prakAranA hoya che - svAbhAvika guNa ane vaibhAvika guNa. jJAna, darzana ane cAritra - A guNa svAbhAvika che. audArya, dAkSiNya vagere guNo vaibhAvika che. vaibhAvika guNo kyAreka kyAreka rahe che, haMmezAM nathI rahetA. teo koI cokkasa avasthAmAM pragaTa thAya che. bIjI avasthAmAM temanuM prayojana samApta thaI jAya che. mAnatuMga kahe che ke ApanAmAM A baMne prakAranA guNo che ane te samagra vizvamAM prasarI rahyA che. prazna udbhavyo ke te guNo jagatamAM prasarI rahyA che to prasaravAnuM sAdhana kayuM che ? stutikAre kahyuM ke A prazna ThIka che paraMtu teno uttara paNa amArI pAse che. A je guNo che, te eka nAthanA Azraya laIne rahelA che ane te nAtha traNe jagatano Izvara che. traNeya jagatano Izvara koNa hoI zake ? zuM koI ekalI vyakti traNeya jagatano svAmI hoI zake? svarga athavA Urdhvalokano nAtha Indra che. koIpaNa vyakti Urdhvalokano ekalo nAtha nathI. UrdhvalokamAM aneka Indra che. manuSyalokamAM aneka rASTra che. jeTalAM rASTra che, teTalA ja rAjA, zAsaka athavA rASTrapati che. nIce pAtALaloka che. tyAM paNa aneka nAtha ane svAmI che. samagra jagatano Izvara koI eka nathI. je Urdhvalokano svAmI che, te manuSyaloka ane pAtALalokano svAmI nathI. je manuSyalokano svAmI che te Urdhvaloka ane pAtALalokano svAmI nathI. to pachI traNeya lokano Izvara koNa hoI zake? zuM koI paNa rAjA, samrATa ke zAsaka evo che ke je samagra jagatano Izvara hoya ? traNeya jagatano Izvara kone kahI zakAya ? 54 bhaktAmara : aMtastalano sparza rahI che , e ja che Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mAnatuMga kahe che ke traNe jagatano Izvara hoI zake che. atyAra sudhI niSedhanI bhASA hatI ke traNeya jagatano Izvara koIna hoI zake, paraMtu jyAre anekAntanI bhASA che, sApekSatA che, tyAM eka samAdhAna che ke hoI zake che. tenuM khUba suMdara samAdhAna adhyAtmanA AcArya ApyuM - tame akiMcana banI jAva, mAruM kAMI ja nathI - e saccAIne AtmasAta karI lo to tame traNe lokanA nAtha banI rahezo. jyAM mAruM kaMIka che evI vAta hoya tyAM maryAdA AvI jaze. mAruM ghara che. ema kahevAthI tame ghara pUratA sImita banI jAva cho."mAruM gAma che.' ema kahevAthI tame gAma pUratA sImita banI jAva cho. "mAro prAMta che', "mAruM rASTra che" - emA prAMta ane rASTranI sImAmAM badhAI javAya che. A badhI sImAo che. tame parigraha karI lIdho, tamArI pAse kaMIka che to tame tenI sImAmAM baMdhAI gayA. tamArI pAse kAMI ja nathI to tame ni:sIma banI gayA, badhuM ja tamAruM thaI gayuM. eka rAjAnA manamAM vikalpa jAgyo ke huM guru banAvuM. prazna e thayo ke guru koNa banaze? rAjAe kahyuM guru te banaze ke jeno Azrama sauthI moTo hoya. jAherAta karI devAmAM AvI ke rAjA guru banAvaze ane tene guru banAvaze ke jeno Azrama sauthI moTo haze. spardhA thaI gaI. rAjAnA guru banavAnI lAlasA sau koIne jAgI. seMkaDo sAdhu-mahAtmAo, saMnyAsIo AvI gayA. rAjAe kahyuM, mahArAja ! kaho. eka jaNa bolyo, mAro Azrama pacAsa ekaramAM patharAyelo che. bIjAe kahyuM, mahArAja ! mAro Azrama so ekaramAM patharAyelo che. trIjo bolyo, mAro Azrama baso ekaramAM patharAyelo che. cotho bolyo, mAro Azrama pAMcaso ekaramAM patharAyelo che. pAMcamo bolyo, mAro Azrama hajAra ekaramAM patharAyelo che. saue potapotAnAM vakhANa karI dIdhAM. hajAra ekaravAno sauthI moTo banI gayo. saue vicAryuM ke AnA karatAM moTo Azrama koIno nathI. A ja rAjAno guru banaze. eka saMnyAsI ema ja besI rahyo. te kAMI ja na bolyo. rAjAe kahyuM, mahArAja ! Apa paNa bolo, ApanI pAse zuM che ? te bolyo, rAjan ! huM ahIM batAvI zakato nathI, Apa mArI sAthe cAlo. rAjA tenI sAthe gayo. saMnyAsI rAjAne jaMgalamAM laI gayo. gADha jaMgala, mAtra jaMgala ja jaMgala ! na koI makAna, na bIjuM kAMI ! vaDanuM eka moTuM jhADa hatuM. saMnyAsI tenI nIce jaIne besI gayo ane bolyo, A mAro Azrama che. aa bhakattAmara : aMtastalano spa papa Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA bolyo, mahArAja ! Apano Azrama keTalo moTo che ? saMnyAsI bolyo, jeTaluM moTuM upara AkAza ane jeTalI moTI nIce dharatI eTalo moTo mAro Azrama che, tenI sImA nathI. rAjA tenAM caraNomAM paDyo. bolyo, Apa mArA guru cho. huM Apano ziSya chuM. sau jotAM ja rahI gayAM. guru e banI zake che ke jenI pAse kAMI ja na hoya. so ekara jamIna hoya athavA pAMcaso ekara jamIna hoya, Akhare to maryAdA che. mArI pAse kAMI ja nathI, eka phUTI koDI paNa nathI, eka IMca jamIna paNa nathI. kazuM ja mAruM nathI. huM akicana chuM. hakIkatamAM AvI vyakti ja traNe lokanI adhipati banI zake che. akicanohasityAsva, railokyAdhipatirbhavatI yogIgamyamida tathya, rahasya paramAtmanAm // jeNe sarvasva tyajI dIdhuM, te sauno nAtha banI gayo. jeNe kaMIka lIdhuM te anAtha banI gayo. A paramAtmAnuM yogIgamya rahasya che. A saMdarbhamAM joIe to mAnatuMgasUrinuM vacana kevuM sacoTa che ! teo kahe che ke, bhagavAna ! Apa traNe jagatanA Izvara kema cho. Apa rAjA hatA. Ape rAjya choDI dIdhuM. Ape vinItA nagarIne choDI dIdhI. Ape parivArane choDI dIdho. dhana, dhAnyane choDIne mAtra akiMcana banIne Apa vinItAnI bahAra nIkaLyA ane trilokanA Izvara banI gayA. ApanA guNoe eka nAthano Azraya lIdho, zaraNa svIkAryuM. te nAtha paNa kevo samartha ke je traNe lokano adhipati che ! tenuM zaraNa guNoe laI lIdhuM. have te game tyAM jAya, temane koNa rokI zake ? koNa sImA batAvaze ke ahIM na Avazo ? guNono praveza koNa niSiddha karaze ? dareka jagAe traNe lokamAM ApanI je vizeSatA che, te ekachatra cAlI rahI che ane te guNoe ApanuM zaraNa laI lIdhuM che. jyAM IcchA thAya tyAM saMcAra karI rahyA cho. koI paNa temane nivAraNa karanAra, rokanAra nathI. koI ema pUchanAra nathI ke tame kyAM jaI rahyA cho. koI avarodha nathI. A atyaMta mahattvapUrNa vAta che ke, tamAma guNo AkicanyamAMthI nIkaLe che. sarvatra ApanA guNa saMcArI banI gayA che. tenuM kAraNa e che ke te guNo AcinyamAMthI nIkaLelA che. dasa dharmomAM eka dharma che akicanatA - Akicanya. akicana e che ke je pUrNa aparigrahI che. tenAmAM guNono vikAsa thAya che. enuM tAtparya che - guNono vikAsa tyAgamAMthI thAya che. eka prasiddha sUkta cAle che - pa6pa bhaktAmara aMtastalano sparza . Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogI bheguM kare che ane yogI choDe che. jyAM bhoga che, kAMcanaya che, tyAM bheguM karavAnI vAta AvI jAya che - ekaThuM karo, khajAno bharo. jyAM tyAga che, yoga che tyAM vaheMcavAnI, vikheravAnI vAta Avaze. te guNa AcinyamAMthI pragaTa thayelA che, tethI prasaraNadharmA che, prasaranArA che. te saMsAramAM prasarI rahyA che, temane koI rokI zakatuM nathI. AcArye bhagavAna zraRSabhanI stutinA bahAne eka dArzanika satyanuM udghATana karI dIdhuM - jyAM jyAM guNa dekhAya che, te badhA tyAgamAMthI upajelA guNo che. jyAM tyAga nathI, Akicanya nathI, tyAM guNa nahi, doSa AvI jaze. vartamAnanI samasyAne eka ja zabdamAM rajU karavI hoya to kahI zakAya ke sauthI moTI samasyA bheguM karavAnI samasyA che, parigrahanI samasyA che. koI paNa kSetramAM juo to A eka moTI samasyA che tethI je guNavattA che teno lAsa thaI rahyo che. Aje guNAtmaka vikAsano, jIvanamUlyonA vikAsano svara mukhara thaI rahyo che. tenuM kAraNa e che ke Akicanya ghaTI rahyuM che, akicanatA pratye ApaNI AsthA ghaTI rahI che. jaina darzananuM sauthI moTuM sAdhanAsUtra che - AkiMca, zarIranA mamatvanuM visarjana ane zarIranA mamatvano tyAga. ahIMthI Akicanya zarU thAya che. bhagavAna RSabhanuM je varNana karavAmAM AvyuM che, te eka yogInuM varNana che. RSabha zarIra pratye eTalA badhA nirapekSa ane udAsIna rahetA hatA ke zarIranI kazI ja sAra-saMbhALa letA nahotA. teo na to AMkhonI saMbhALa letA ke na zarIranI saMbhALa letA ke na majjAnI saMbhALa letA. mAtra AtmavidyA ane yogavidyAmAM lIna rahetA. temaNe potAnA putrone paNa AtmavidyAnuM sUtra ApyuM. temanA putro AtmavidyAmAM vizArada banI gayA. A AtmavidyAnuM varNana AcArye A zlokamAM karyuM che. RSabhe AtmAne eTalo samajyo ke te AtmAnI samajamAMthI tyAga nIkaLyo, sAdhanA nIkaLI, saMyama nIkaLyo. A tamAma guNa nIkaLyA. je saMsAramAM have prasarI rahyA che, vyApta thaI rahyA che. guNono mULa strota che - RSabha. RSabhanI pUrve koIe AtmA upara koI pravacana karyuM nathI. AtmAnA astitvane sthApita karyuM nathI. RSabhe ja A badhuM karyuM hatuM, tethI tamAma guNono uddagamasrota RSabha che. jyAM paNa Aje AtmAnI carcA thaI rahI che, punaHjanma ane karmavAdanI carcA cAlI rahI che, adhyAtmanI carcA cAlI rahI che, tyAM te tamAmanI pRSThabhUmimAM RSabha vidyamAna che. ema mAnavuM joIe ke RSabha sivAya koI carcA thaI zake tema nathI. tethI mAnatuMgasUrinuM e vaktavya sArthaka che ke A tamAma guNoe eka evA nAthanI pasaMdagI karI lIdhI ke je samartha che. samartha nAthano sevaka paNa samartha hoya che. kI vAra mArA vALa karI jAti kI " . bhakatAmara aMtastalano sparza 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevakamAM sAmarthya kyAMthI Ave che ? te svAmImAMthI ja Ave che. svAmI samartha haze to sevaka samartha banI jaze. svAmI kamajora haze to sevaka kamajora banI jaze. samartha svAmInuM nAma paNa zakti Ape che, cihna paNa zakti Ape che. mAnatuMgasUrie yogya ja kahyuM ke je guNoe AvA samarthanAthano svIkAra karI lIdho, jemane Avo nAtha maLI gayo, te guNone rokavAnI tAkAta konAmAM che ? teo niHsaMkoca samagra jagatamAM prasarI zake che tethI teo traNe jagatanuM atikramaNa karI rahyA che. mAnatuMgasUrie prastuta zlokamAM SabhanI A guNAtmaka vyAkhyA atyaMta mArmika rIte karI che. temAM jaina dharmanuM AdhyAtmika pAsuM prabhAvaka rIte abhivyakta thayuM che. saMpUrNamaMDalazazAMkakalAkalApa / zubhA : guNAstribhuvane tava laMdhayanti ye saMzritAstrijagadIzvaranAthamekaM, kastAnuM nivArayati saMcarato yatheSTam // ApaNe e saccAInuM anuzIlana karIe ke AkiMca mAMthI guNo pragaTa thAya che. jyAM tyAga che, tyAM guNono vikAsa che. A tathyanuM anuzIlana tyAga ane AkiMcanyanI dizA udghATita karI zake che. padA bhakatAmara : aMtastalano sparza evI ja Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8. nirdhama jyotino udaya AcArya mAnatuMga stutikramamAM bhagavAna AdinAthanI ajkapa dhRtinI prazaMsA karatAM kahe che ke, "he prabhu ! Ape rAgane jItI lIdho. Apa vItarAgI banI gayA. have koIpaNa sthiti Apane vicalita karI zake tema nathI. devAMganAo ane surAMganAonA prayAso ApanA manane leza mAtra vicalita ke vikRta karI zake tema nathI." rAgamukta thayA pachI vyakti vicalita thatI nathI, temAM AzcaryanI koI vAta nathI. rAga hoya ane vicalana na thAya e moTA AzcaryanI vAta che. rAgane jItIne RSabhanI vRti ajkapa banI gaI, tethI teo avicaLa banI gayA. mANasamAM jeTalI vadhu dhRti haze eTalo ja vadhu te zaktizALI ane avicaLa banaze. dhRti upara ja badhuM nirbhara che. mananuM niyamana karanArI buddhi eTale dhRti. niryuktikAre kahyuM che ke, "jalsa dhiI tassa sAmarNA'- jenAmAM dhRti hoya che tenAmAM zrAmaya hoya che. e vyaktimAM ja kaSAyano vijaya ane rAgadveSano vijaya hoya che, jenAmAM dhRti prabaLa hoya che. dhRti na hoya to vyakti tarata ja vicalita thaI jaze. nItinuM A padya kevuM mArmika che. - vikAraheto sati vikriyanta, yeSAM na cetAMti ta eva dhIrA' - je dhRtimAna hoya che te vikAranuM nimitta AvavA chatAM vicalita thato nathI. | vicalana ane avicalananA saMdarbhamAM aneka sthitio hoya che. eka sthiti e che ke vikAranuM nimitta maLatAM ja vyakti vikRta banI jAya che. bIjI sthiti e che ke vikAranuM nimitta na maLyuM to vicalana na thAya. trIjI sthiti e che ke vikAranuM nimitta maLavA chatAM vyakti vicalita na bane. vikAranuM nimitta maLyuM ane vikRta banI gaI e sAmAnya vAta che. nimitta na maLavAthI vyakti vikRta na banI e pArivArthika vAta che. A baMne sthitiomAM koI mArA sama ! eka vAra eka vAra bhaktAmara : aMtastalano sparza 59 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzcaryanI vAta nathI, nimitta maLavA chatAM vicalana na thAya e vismayanI vAta che. AcArya mAnatuMga tethI ja kahe che ke ApanuM avicalana vismayakAraka che. jo ke huM Apane cothI bhUmikA upara nihALI rahyo chuM tethI mane Azcarya nathI. Ape nimittone nirasta karI dIdhAM che. temanAthI Apa prabhAvita thatA nathI. prabhAvita thavAnI je avasthA che tene Apa pAra karI cUkyA cho. bhAvita ane abhAvita evI be avasthAo che. mANasa A be avasthAomAM jIve che. je mANasa bhAvita che te nimittathI prabhAvita thaI jAya che. je abhAvita rahe che te nimitta maLavA chatAM prabhAvita nathI thato. AcArya mAnatuMge RRSabhanI ajhaMkapa sthitinuM yazogAna karyuM, 'Apa vItarAgI banI gayA, Ape rAganuM unmUlana karI dIdhuM. AvA saMjogomAM Apane koIpaNa nimitta vicalita na karI zake, ApanA manamAM kiMcita paNa vikAra na jAge temAM Azcarya zAnuM ?' potAnI vAtane udAharaNa dvArA spaSTa karatAM mAnatuMga kahe che ke, he prabhu ! huM jANuM chuM ke havA vegathI vahe ke dhImethI vahe, te prANIjagatane prabhAvita kare che. jo havA vegilI hoya, tophAnI hoya to te aneka vRkSone ukhADI nAkhaze, dharatI upara rahelI aneka vastuone astavyasta karI deze. jyAre pralayakArI tophAna Ave che tyAre nAnA-moTA parvato paNa prakaMpita thaI UThe che, paraMtu zuM pralayakArI tophAna maMdarAcala parvatane vicalita karI zake kharuM ? zuM parvatarAja kadIya kalpAntakALanI havAthI calita thAya che kharo ? te kyAreya vicalita nathI thato, temAM Azcarya zAnuM ? ApanI kRti maMdara parvatanI jema ajhaMkapa che. ApanuM AtmabaLa ane Apano kaSAyavijaya eTalAM dRDha ane paripakva che ke rAganuM koIpaNa uddIpana ane nimitta Apane vicalita karI zakatAM nathI. mAnatuMge potAnA A maMtavyane A zlokamAM gUMthI dIdhuM - citraM kimatra yadi te tridazAMganAbhinItaM manAgapi mano na vikAramArgam / kalpAntakAlamarutA calitAcalena, kiM maMdarAdrizikhara calitaM kadAcit / A zlokamAM eka AdhyAtmika tattvanuM rahasyoATana thayuM che. pratyeka vyaktie rAgavijaya mATe prayatna karavo joIe ane rAgavijaya mATe dhRtino vikAsa karavo joIe, jethI AvanArAM uddIpanothI teno bacAva thaI zake. dhRtino vikAsa khUba Avazyaka che. jeTalI dhRti vadhaze, teTalI mananuM niyaMtraNa karanArI zakti vadhaze, eTalI ja AzcaryanI vAta ochI thatI jaze. jyAM rAga upara vijaya hoya che tyAM jyota pragaTa thAya che. rAga, dveSa ane kaSAya A aMtarAtmAmAM aMdhakAra pedA karanArAM tattvo che, tamoguNa pedA 60 = bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanArAM tattvo che. kaSAyavijaya, vItarAgatA vagere aMtaHkaraNane prakAzita karanArAM tattvo che. mAnatuMga enA AdhAre ja stuti karatAM kahe che ke, he prabhu ! Apa jyotirmaya cho, Apa prakAzamaya dIpaka paraMtu mATInA koDiyA jevo nathI. mATInuM koDiyuM sAmAnya dIvo che. tene prakAza mATe aneka saMsAdhanonI jarUra paDe che. prakAzita thayA pachI paNa te kyAre bUjhAI jAya te kahI zakAtuM nathI. mATInA dIpakanA saMdarbhamAM pAMca tathyo spaSTa che - dIpa prajvalita karavA mATe jyoti joIe. dIpa prajvalita karavA mATe tela joIe. dIpa saLage che tyAre dhUmADo nIkaLe che. dIpakano prakAza cokkasa sImita sthaLane ja prakAzita kare che. evuM nathI banatuM ke dIvo koI eka gharamAM saLagato hoya ane te samagra nagarane prakAzita karato hoya. dIvAnI kSamatA sImita che. tene je rUmamAM mUkavAmAM Ave te e ja rUmane prakAzita kare che. jo tene bahAranA khullA AMgaNAmAM saLagAvavAmAM Ave to te AsapAsanI maryAdita jagAne prakAzita karaze. tenAthI vadhu dUra sudhI te prakAza jaI zakato nathI. dIvAnI sAthe joDAyelI eka samasyA e che ke te havAnI vegIlI laharathI bUjhAI jAya che. mAnatuMga kahe che ke, he prabhu! zuM huM evA dIpaka sAthe ApanI tulanA karuM, ? e vAta mane kaI rIte mAnya bane ? hakIkatamAM Apa evA dIpaka nathI, paraMtu aparva dIpaka cho, vilakSaNa dIpaka cho. apUrvatAnuM eka kAraNa che - Apa evA dIpaka cho, ke jene mATe telanI jarUra nathI. aparvatAnuM bIjuM kAraNa e che ke Apa evA dIpaka cho jenA mATe jyotinI jarUra nathI. ApanI apUrvatAnuM trIjuM kAraNa e che ke Apa evA dIpaka cho, jemAMthI dhUmADo nIkaLato nathI, mAtra divya prakAza ja nIkaLe che. Apa nidhUma dIpaka cho. pratyeka dIpaka dhUmADAnuM utsarjana kare che. prakAzanI sAthe dhUmADo e AzcaryanI vAta che. eka kavinA manamAM dIpakanI sAthe dhUmADAnI evI jijJAsA jAgI. te jijJAsAnuM samAdhAna teNe pote ja ApyuM : yAdazaM bhujayate cAnna, pacyate jaTharAgninA pradIpena tamo bhakta, nIhAropi ca tAdRza: // mANasa jevuM khAya che, tevuM ja bahAra kADhe che. aMdhakAranuM bhakSaNa karanAra dIvo kAlimA (mela) ja bahAra kADhaze. mAnatuMge kahyuM ke, Apa divyaprakAzI dIpaka cho, kAraNa ke ApanA bhItaramAM koI vikRti nathI, koI kharAbI nathI. Apa dhUmADAne paNa prakAzamAM parivartita karavA mATe samartha cho. zAka ja ka 'kAmana6i6STD :- 9 : bhakatAmara : aMtastalano sparza 1 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrvatAnuM cothuM kAraNa e che ke Apa dIpakanI jema eka sImita jagAne ja prakAzita karatA nathI, paraMtu saMpUrNa lokane prakAzita karI mUko cho. kevaLajJAna samagralokane prakAzita kare che. kyAMya aMdhakAra nathI raheto, kyAMya dIvAla nathI AvatI ane kyAMya avarodha nathI Avato. saMpUrNa jJeya kevaLajJAnano viSaya bane che. tene mATe kazuM ja ajJeya paNa nathI ane jANavA jevuM paNa kazuM hotuM nathI. badhuM ja jANavAnI sImAmAM AvI jAya che. A saMpUrNa lokane prakAzita karavAnI kSamatA thakI Apa apUrva dIpaka banI gayA cho. apUrvatAnuM pAMcamuM kAraNa e che ke Apa aprakaMpa dIpaka cho. tene na to havAnI lahara bUjhAvI zake che, ke na to parvatone prakaMpita karanAruM bhayaMkara tophAna bUjhAvI zake che. apUrva prakAzanI upalabdhi mATe A pAMca bAbato pratyeka AdhyAtmika vyakti mATe Avazyaka hoya che. temano niraMtara vikAsa ka2tAM rahevuM joIe. vikAsanI dRSTi ApanAro te zloka A pramANe che - nirdhamavartirapavarjitatailapUra:, kRkhkhuM jagatprayamidaM prakaTIkarosi / gamyo na jAtu marutAM calitAcalAnAM, dIpoDaparastvamasi nAtha ! jagatprakAzaH / hakIkatamAM A zloka-hrayImAM AcArya mAnatuMge AMtarika zaktinuM udbhAvana karyuM che, dhRti, rAga-vijaya, avicalana ane prakAzano mahAna saMdeza Apyo che. A baMne zloka eka prakAranA maMtra che, je vyakti mAnasika avicalananI sAdhanA karavA icchatI hoya tenA mATe A zloka mahAmaMtranuM kAma ka2ze. InTyuzana pAvara athavA AMtardraSTinA jAgaraNanuM paNa A zloka mahAna sUtra che. A pavitra jyotinuM dhyAna ane A zlokahrayInuM ArAdhana AdhyAtmika saMpadAnuM saMdhAna che. 62 - bhaktAmara H aMtastalano sparza na Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '9. apUrva sUrya : apUrva caMdra zakti ane prakAzanI pUjA thAya che. stutikAre jyotinI pUjA karI. temaNe joyuM ke AdinAtha jyotirmaya che. bAhya jagatamAM eka jyotirmaya padArtha che - dIpaka. mAnatuMge dIpaka sAthe tulanA karI paraMtu tulanA pUrNa na thaI. AdinAthanA vyaktitva samakSa dIpakanI AbhA phikkI lAgI. mAnatuMganuM dhyAna sUrya tarapha kendrita thayuM. temaNe vicAryuM ke sUrya atyaMta jyotipuMja che. pRthvI upara vicaraNa karanAra che. A ciMtananI sAthe ja mAnatuMga sUrya sAthe AdinAthanI tulanA karavA mATe samudyata banyA. jyAre kavi athavA lekhaka tulanA mATe upasthita thAya che tyAre te sauprathama prakRtinuM adhyayana kare che. te adhyayanapachI tulanA karavAmAM Ave che. je vyakti padArthanuM, prakRtinuM kAvyanA viSayanuM adhyayana karatI nathI te vyakti tulanA karI zakatI nathI. AcArya mAnatuMge sUryanuM adhyayana zarU karyuM. prazna udbhavyo ke sUrya sAthe AdinAthanI tulanA zI rIte karavI? mAnatuMga sUryanI prakRtinuM vizleSaNa karavA lAgyA. aneka tathyo temanI samakSa prasphaTita thaI rahyAM. sUrya jagatane prakAzita kare che, paraMtu te astapaNa pAme che. ' sUrya rAhuno grAsa (koLiyo) bane che. jyAre jyAre pUrNa sUryagrahaNa thAya che, tyAre dharatI upara aMdhakAra chavAI jAya che. sUryano prakAza maryAdita kSetrane ja prakAzita kare che. sUryanA prakAzanI cokkasa sImA hoya che. bhArata, amerikA, yuropa vegere kSetromAM eka sarakho prakAza nathI hoto. kyAMka divasa hoya che to kyAMka rAta hoya che, kyAMka rAta hoya che to kyAMka divasa hoya che. sarvatra ekasarakho prakAza nathI hoto. sUrya atyaMta tejasvI che, paraMtu jyAre AkAzamAM ghanaghora vAdaLo chavAI jAya che tyAre sUrya DhaMkAI jAya che. ghaNI vakhata to vAdaLonI saghanatA eTalI badhI hoya che ke divase paNa rAtri jevo AbhAsa jaNAya che. kavi che ke gujarAtI : ; . bhaktAmara aMtastalano sparza : 63 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnatuMge vicAryu ke AdinAthanI sAthe sUryanI tulanA zI rIte karavI ? kyAM AdinAtha ane kyAM sUrya ? AdinAtha sUrya karatAM aneka ghaNo mahimA dharAve che. AdinAtha kyAreya asta pAmatA nathI, satata prakAzazIla rahe che. teo rAhuno grAsa banatA nathI. teo sUryanI jema mAtra maryAdita kSetrane ja prakAzita karatA nathI. asIma kSetrone prakAzita kare che. teo kadIya vAdaLothI DhaMkAtA nathI. A cAra taphAvata atyaMta spaSTa che. mAnatuMge tethI ja ema kahevuM paDyuM ke, he prabhu ! huM sUrya sAthe ApanI tulanA karI zakato nathI. Apa na to kyAreya asta pAmo cho ke na to rAhu dvArA grasta bano cho. samagra jagatane Apa ekasAthe prakAzita karo cho. ghanaghora vAdaLo paNa ApanA A mahAprabhAvane avarodhI zakatAM nathI. he munIndra ! Apano A mahimA sUryAtizAyI che. nAstuM kadAcidupayAsi na rAhugamya :, spaSTIkarosi sahasA yugapajjagatti / nAmodharodaraniruddhamahAprabhAvaH, sUryAtizAyihimAsi munIndra ! loke / / A cAra pAsAMno vicAra karIe. paheluM pAsuM e che ke AdinAtha asta pAmatA nathI, teno tAtparyArtha zo che ? jenuM AvaraNa vilIna thaI jAya che te kyAreya asta pAmato nathI. jyAM sudhI kevaLajJAnAvaraNa hoya tyAM sudhI udaya ane asta thatA rahe che. kyAreka jJAna vadhI jAya che ane kyAreka jJAna ghaTI jAya che. jyAM sudhI AvaraNa haze tyAM sudhI parivartana thatuM raheze. jenuM AvaraNa kSINa banI jaze, jenuM jJAna nirAvRtta banI jaze, te kyAraya asta nahi pAme. kevaLajJAna utpanna thavAthI koIpaNa AvaraNa rahyuM nahi tethI udaya ane astano prazna ja niHzeSa banI gayo. bIjuM pAsuM e che ke teo rAhu dvArA grasta thatA nathI. rAhuno varNa kRSNa mAnavAmAM Avyo che. duSkRtano varNa paNa kRSNa che. Agama sAhityamAM pApanAM varNa, gaMdha, rasa ane sparza batAvavAmAM AvyAM che. pApano varNa kRSNa che. mAnatuMga kahe che ke, potAnA mohakarmane kSINa karI dIdho, tethI Apane rAhugrAsa thato nathI. moha kSINa thavAthI duSkRta paNa Apane pakaDI zakatAM nathI. tethI Apane koI pApano baMdha thato nathI. A AnaMdAtizaya athavA caritrAtizaya che. vItarAgatA eTalI badhI pragaTa thaI gaI ke rAhugrAsano prazna ja na rahyo. e satya che ke graha 64 = bhaktAmara H aMtastalano sparza // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAva pADe che, paraMtu te tyAre prabhAva pADe che ke jyAre bhItaramAM koI duSkRta hoya che. jyAre koI duSkRta na hoya, nimitta samApta thaI gayuM hoya tyAre koI prabhAva paDato nathI. be vyaktio upara grahono prabhAva paDato nathI. eka to e ke je sarvathA akiMcana che, jenI pAse kAMI ja nathI. bIjo e ke jenuM duSkRta kSINa thaI gayuM hoya che, jenI pAse kAMI ja nathI tene grahonuM jokhama hotuM ja nathI ane je vyaktie mohane kSINa karI dIdho hoya tenuM koI graha kazuM bagADI zakato nathI. graha bhale game teTalo duSTa hoya, paNa te vItarAgane zuM karI zake ? tethI mAnatuMga kahe che ke, he prabhu ! Ape mohakarmane kSINa karI dIdhuM tethI koIpaNa rAhu Apane grasta karI zakato nathI. trIjuM tathya che - jJAnAvaraNIyakarma kSINa ane mohanIyakarma kSINa. tenuM pariNAma e AvyuM ke ApanuM jJAna vikasvara banI gayuM. eTaluM badhuM vikasvara banyuM ke te samagra lokane ekasAthe prakAzita karI rahyuM che. kahevAmAM AvyuM ke dharmAstikAya che. A jJAna kyAMthI AvyuM ? adharmAstikAya che, AkAzAstikAya che, jIvAstikAya che - A bodha kayA jJAna dvArA thAya che ? A bodha te jJAna dvArA pragaTa thAya che ke je ekasAthe samagra lokane prakAzita karI de che. je kAMI AgamamAM che, te e ja jJAnAtizayanI niSpatti che. cothuM tathya che ApanuM jJAna vAdaLo dvArA Acchanna nathI. teno artha e ke ApanAmAM zaktino eTalo badho vikAsa thaI gayo ke ApanI zaktine koIpaNa skhalita karI zakatuM nathI. tenA upara koI DhAMkaNa DhAMkI zakatuM nathI. koI Apano avarodha banI zakatuM nathI. vAdaLo sUrajanA mArgamAM ADe Ave che, paraMtu te ApanA mATe avarodha banI zakatAM nathI. jyAre taDako na hoya tyAre ema kahevAya che ke vAdaLo sUryanI ADe AvI gayAM. jyAre zakti apratihata banI jAya che tyAre skhalita karanAra, avarodha pedA karanAra koI tattva rahetuM nathI. mAnatuMga kahe che ke, 'ApanAmAM zaktino eTalo badho vikAsa thaI gayo che ke kyAMya kazo avarodha rahyo nathI.' A zaktino atizaya che, vIryAtizaya che. jJAnAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya e traNeya kSINa thaI gayA. darzanAvaraNIyano paNa tenI sAthe vilaya thaI gayo. je ghAtyacatuSTayI che te kSINa banI cUkI che. AvA saMjogomAM koIpaNa vyakti sUrya sAthe ApanI tulanA karI zake nahi. tethI mAnatuMge ema kahevuM paDyuM ke, 'he prabhu ! huM sUrya sAthe ApanI tulanA karI rahyo hato, paraMtu karI zakyo nahi. sUrya ApanI sAme khUba nAno lAge che. Apa tenA karatAM ghaNA mahAna cho.' A bhaktAmara H aMtaHstalano sparza = 65 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya pachI AcArya mAnatuMganuM dhyAna caMdramA upara kendrita banyuM. jo temaNe prathama caMdramA sAthe tulanA karI hota to sAruM thAta. evI ApaNI kalpanA thaI zake che, paraMtu stutikAra to svataMtra hoya che. lekhaka ane vicAraka svataMtra hoya che. te potAnI sUjha-bUjha dvArA athavA vizeSa prayojana dvArA prathama varNanIyane pachI ane pachInA varNanIyane prathama varNita karI de che. te tenI potAnI icchAno prazna che. eka praznane kAraNe be vyaktio vacce jhaghaDo thayo. eka jaNe kahyuM ke, siMha tyAre ja pedA thAya che ke jyAre siMhaNa IDuM mUke che. bIjAe kahyuM, "nA, siMha IMDAmAMthI nathI nIkaLato, siMha zAvaka svarUpe ja pedA thAya che. A vAtane kAraNe vivAda vadhI gayo. e ja vakhate koI trIjo mANasa tyAMthI pasAra thayo baMnene vivAda karatA joIne teNe pUchyuM, "bhAI, tame zA mATe Ama laDI rahyA cho ? vAta zI che ? baMne e potapotAnI kalpanA jaNAvI. eka jaNe kahyuM ke 'siMha IMDAmAMthI pedA thAya che, bIjAe kahyuM ke siMha IMDAmAMthI pedA thato nathI. pelA mANase haMsIne kahyuM, "tame baMne mUrkha cho. siMha to jaMgalano rAjA che. e enI marajInI vAta che ke eNe IDAmAMthI pedA thavuM ke zAvaka rUpe pedA thavuM. tenI jevI icchA hoya tevuM te kare !" - kavi svataMtra hoya che. mAnatuMge e ja svataMtratAno prayoga karyo ane sUryane prathama tathA caMdrane pachI kAvyano viSaya banAvyo. temAM kaMIka kAraNa hoI zake che. kharekhara to baMne zloka joDAyelA che. tenI puSTi paNa prastuta zloka kare che - nityodaya dalitamohamahAndhakAra gamya na rAhuvadana na vAridA nAma / vibhAjane tava mukhAjamanalpakAnti vidyotayajjagadapUrvazazAMkabimbas / mAnatuMga kahe che ke caMdrano asta thaI jAya che. Apa nitya udita raho cho. sUryanA saMdarbhamAM kahevAmAM AvyuM ke Apa kyAreya asta nathI thatA ane caMdramAnA saMdarbhamAM kahevAmAM AvyuM ke Apa nityodaya cho. baMneno tAtparyArtha bhinna nathI. caMdramA rAtre camake che ane savAre vAdaLanA TUkaDA jevo banI jAya che. caMdramA aMdhakArane dUra kare che paraMtu te khUba ochA aMdhakArane dUra kare che. Ape mohanA gADha aMdhakArano nAza karyo che. nityodayano hetu e ja che. e ja nitya udita rahI zake che ke jeNe mohanA aMdhakArano vilaya karI dIdho hoya. jeNe mohane kSINa nathI karyo, kyAreka udita thAya che ane kyAreka asta pAme che. uditodita e ja che ke jeno moha kSINa thaI cUkyo hoya. dau bhaktAmara aMtastalano sparza jANItA kI ja dIdhI. koIkanI bharatI , Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmanuM e mahAnasUtra che. udaya ane asta thavAnA saMdarbhamAM cAra prakAranA loko batAvavAmAM AvyA che (1) keTalAka puruSo uditodita hoya che - prAraMbhe paNa unnata ane aMte paNa unnata. (2) keTalAka puruSo uditAstamita hoya che - prAraMbhamAM unnata tathA aMtamAM anunnata. (3) keTalAka puruSo astamitodita hoya che - prAraMbhamAM anunnata tathA aMte unnata. (4) keTalAka puruSo astamitAstamita hoya che - prAraMbhe paNa anunnata ane aMte paNa anunnata. je vyaktimAM mohakarma vidyamAna hoya te kyAreya nityodaya banI zakatI nathI. tenAmAM eka vRtti zAMta hoya che to bIjI vRtti jAgI jAya che. udaya ane astanuM cakra cAlyA ja kare che. kyAreka ema lAge che ke jANe eka vyakti zItalanAtha che ane kyAreka e ja vyakti jvAlAnAtha banI jAya che ! jaMgalamAM eka saMnyAsI dhyAna dharIne beThA hatA. dhUNI dhakhAvIne beThA hatA. sAme cIpiyo paDyo hato. eka musAphare joyuM ke saMnyAsI AMkho baMdha karIne beThA che. tenAthI rahevAyuM nahi. saMnyAsInI majAka karatAM te bolyo, pAkhaMDI moTo ! A jaMgalamAM dhUNI dhakhAvIne beTho che ! saMnyAsIe e sAMbhaLyuM. teNe AMkho kholI. tenAmAM Aveza chalakAyo. sAme paDelo cIpiyo UThAvyo. ugra svare bolyo, bevakUpha ! mane pAkhaMDI kahe che ? Ubho rahe, huM tane batAvuM chuM ke huM kevo chuM ! saMnyAsI cIpiyo laIne pelA musApharanI pAchaLa paDyo. zItalanAtha jvAlAnAtha banI gayo ! jyAM nityodaya na hoya tyAM AvI sthiti pedA thatI hoya che. keTalIka kSaNo evI hoya che jyAre ema lAge ke vRttio zAMta banI gaI che. thoDI vAre bIjuM nimitta maLe che ane zAMti gAyaba thaI jAya che. AkrozanI vRtti chalakAvA lAge che. evI vyakti nityodaya banI zakatI nathI. sadA udita e ja rahI zake che ke jeNe potAnI vRttione kSINa karI dIdhI hoya, potAnA mohane kSINa karI dIdho hoya. Apa sadA udita raho cho tethI rAhuno grAsa banatA nathI. sUrya sAthe tulanA vakhate paNa rAhugrAsanI carcA karavAmAM AvI ane caMdramA sAthe tulanA karatI vakhate paNa e ja carcA karavAmAM AvI rahI che. sUrya ane caMdramA baMnene rAhugrAsa thAya che, paraMtu Apane thato nathI. enuM tAtparya e che ke koIpaNa vyakti ApanA lakSyamAM bAdhaka banI zakatI nathI. AvI vyakti siddhayogI banI jAya che. te je icche te kArya karI zake che. bhaktAmara H aMtastalano sparza // 60 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnatuMga kahe che ke, caMdramA vAdaLonI pAchaLa chupAI jAya chuM, paraMtu Apano prakAzamAM kyAreya AvRtta thato nathI. mAnatuMganA A kathananuM hArda e che ke ApanI nirmaLa jyotine rAganAM vAdaLo kyAreya DhAMkI zakatAM nathI. traNa prakAranA rAga batAvavAmAM AvyA - kAmarAga, sneharAga ane dRSTirAga. AcArya hemacaMdra lakhyuM che ke, kAmarAga ane sneharAgane thoDAka abhyAsa dvArA athavA prayatna dvArA dUra karI zakAya che, paraMtu je dRSTirAga che te sAMpradAyika athavA dArzanika rAga che, te durucheda che. kAmarAgAsneharAgAvISatakaranivAraNI dRSTirAgatu pApIyAna, durucchedaH satAmapi // mAnatuMga kahI rahyA che ke, he prabhu ! A je kAmarAga ane sneharAganAM vAdaLo che, je dRSTirAganAM vAdaLo che te ApanA prakAzane kyAreya AvRtta karI zakatAM nathI. temanA mATe Apa atIta banI cUkyA cho. Apa temanAthI dUra jaI cUkyA cho. khUba gaMbhIratAmAM jaIne AcArye vizuddha AdhyAtmika svarUpanuM citraNa karyuM che. te AdinAtha ! Apa mahAna yogI ane sAdhaka cho. jeTalA doSa mAnavAmAM Ave che, te tamAmane Ape dUra karI dIdhA che. sAmAnya rIte aDhAra doSa athavA pAMca Azrava batAvavAmAM AvyA che. A doSa vAdaLa athavA dhummasa banIchavAI jAya che. Ape A doSonuM apanayana karI dIdhuM. tethI ApanuM mukhakamaLa ananya kAMtisaMpanna banI gayuM. caMdranI kAMti alpa hoya che. te samagra jagatane udyotita nathI karato. ApanI kAMti analpa che. ApanuM mukhakamaLa eTaluM badhuM tejasvI banI gayuM che ke te samagra jagatane udyotita karI zake che. - jyAre bhItaranI jyoti pragaTa thAya che tyAre bahAranI jyoti sAthe tenI tulanA thaI zakatI nathI. AcArye prayatna karyo - aMtarajyotinI tulanA bahAranI jyoti sAthe karuM. paraMtu temano e prayatna saphaLa na thayo. na to dIpakanI jyoti sAthe tenI tulanA thaI zakI ke sUryanA prakAza sAthe thaI zakI ane na to caMdramAnA udyota sAthe enI tulanA thaI zakI. tethI AcArya mAnatuMge kahevuM paDyuM ke Apa apUrva dIpaka cho. Apa sUrya karatAM vizeSa mahimA dharAvo cho. Apa apUrva zazAMkabiMba cho. hakIkatamAM bhItarano aMdhakAra bhAre jaTila hoya che. bahAranA aMdhakArane dUra karI zakAya che. tene dUra karavAnA aneka upAyo zodhavAmAM AvyA. be paththaro ghasIne vIjaLI pedA karavAmAM AvI. araNinAM lAkaDAMnuM maMthana karIne temAMthI agni pedA karavAmAM AvI. sUrya-UrjA, pAvarahAusa vagere eTalA upakrama che ke je bahAranA aMdhakArane prakAzamAM parivartita karI de che. paraMtu te paikIno koIpaNa upAya aMtaryotinI tulanAmAM TakI zake tema nathI. je vyaktimAM aMtaranI jyoti jAgI jAya che, te kharekhara AdinAtha banI jAya che. 68 bhaktAmara : aMtastalano sparza "gijha kI tArI kA para ja rA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mAnatuMge eka AdhyAtmika ane karmazAstrIya dRSTikoNa potAnI sAme rAkhIne stavanA karI. sAdhanAnA kSetramAM sAdhaka AMtarika jyotinA jAgaraNanI sAdhanA kare che. tenA prasphuTana mATe ja te dIpakanI jyotanuM dhyAna dhare che, maNinI prabhA, sUryanAM kiraNo athavA caMdramAnuM dhyAna dhare che. tenA A tamAma upakramo bhItaranI jyotine jagADavA mATe hoya che. jyAre bhItaranI jyoti jAgRta thaI jAya che tyAre dhyAna karavuM jarUrI rahetuM nathI. bhagavAna mahAvIre animeSa prekSAnuM dhyAna karyuM. eka pudgala upara dRSTi sthira karI, paraMtu jyAre kevaLajJAna upalabdha thaI gayuM tyAre na to animeSa prekSAnI jarUra rahI ke na koI bAhya jyotinI apekSA rahI. kevaLajJAna ane mohavilaya dvArA je jyotinuM jAgaraNa thAya che, te koI bAhya jyoti dvArA upamita thaI zakatI nathI. AcArya mAnatuMge A saccAInuM zlokadrayImAM udghATana karyuM che. jyAM bhItaranI jyoti jAgI jAya che tyAM sarvasva prApta thaI jAya che. tRSNA, duHkha, azAMti, ghRNA, hatAzA - A tamAmano vilaya bhItarI jyoti pragaTa thavAthI thAya che. jyAM sudhI te jyoti pragaTa thatI nathI tyAM sudhI vyaktinI mAnasika kakSA bIjA prakAranI hoya che. jyAM sudhI bhItaranI jyoti pragaTa nathI thatI tyAM sudhI tRSNA jAgyA kare che. bhItaranI jyoti pragaTa thaI jAya to pavitra jIvanano srota vahevA lAge, sadAya masti ane AnaMdano sAgara laherAvA lAge. mAnatuMge AdinAthanA anupameya vyaktitvanuM je citra rajU karyuM che te nirmaLa ane pavitra jyotinAM jIvaMta hastAkSara che. AdinAthanuM A atulanIya vyaktitva ja stutikAranA AkarSaNanuM kendra baneluM che, jeno sAkSAtkAra bhaktAmaranA pratyeka padamAM karI zakAya che. = bhaktAmara : aMtastalano sparza = 69 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0AkI 10. jJAnanI ArAdhanA : prakAzanI sAdhanA AcArya mAnatuMge bhagavAna AdinAthanI, stutinA kramamAM aneka pratIko ane upamAo sAthe tulanA karI, paraMtu tulanA mATe na to dIpaka ucita lAgyo, na sUrya ke na caMdra ucita lAgyo. jyAre koI paNa tulanAmAM tulya na maLyuM tyAre stutikAra bhaktirasamAM gaLADUba banI gayA. teo bhaktinA evA uttega zikhara upara pahoMcI gayA ke jyAM gayA pachI bhaktane mAtra bhagavAna ja dekhAya che, anya kazuM ja dekhAtuM nathI. te bhUmikA upara pahoMcIne je svara nIkaLyo te svara acaraja pamADe tevo che - rAtre caMdramAnI zI jarUra che? divase sUryanI zI jarUra che? koI jarUra nathI. na rAtre ApaNane caMdranI jarUra paDe che ke na divase suryanI jarUra paDe che. zA mATe ? kAraNa ke jyAre ApanuM mukhAraviMda aMdhakArano nAza karI rahyuM hoya tyAre koI anya prakAzanI zI jarUra ? caMdramA zuM ApanA mukhAraviMda karatAM vizeSa zAMti ApI zakaze? sUrya ane caMdramA ApanA mukhanI AbhA karatAM vizeSa kAMtimAna nathI. sthULa dRSTie joIe to A vAta avyAvahArika jevI lAge che. zuM sUrya ane caMdrano koI vikalpa hoI zake kharo ? tenA vagara kAma zI rIte cAle ? rAtanI zobhA caMdra thakI che ane divasanI zobhA sUrya thakI che. AcArya mAnatuMga A baMne saccAIne nakArI rahyA che. kAraNa ke teo alaga bhUmikA upara pahoMcI cUkyA che. alaga alaga bhUmikAo hoya che. ApaNe eka ja bhUmikAthI nihALIe to nyAya nahIM thAya. ApaNe tenuM aucitya paNa pramANita nahi karI zakIe. ApaNe bhUmikAnuM nirdhAraNa karavuM paDaze ke, e vAta kaI bhUmikAethI kahevAmAM AvI che. jyAre koI bhakta bhaktinA carama zikhare hoya che ane te 00 bhakatAmara : aMtastalano sparza ja rAjA nI vAta . , , , , Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikAmAM te je bole che, te vAta sAdhAraNa bhUmikAnI vAta nathI hotI. mIrAMe je kahyuM te dareka strI kahI zakatI nathI. sUradAse je kahyuM, tulasIdAsajIe je kahyuM te pratyeka mANasa kahI zakato nathI. te bhUmikAnuM jagata ja nirALuM che. mIrAM eka vakhata vrajabhUmimAM gaI, tyAM eka prasiddha saMta hatA jIvAsvAmI, mIrAMe temane maLavAnI icchA vyakta karI. jIvAsvAmIno saMkalpa hato ke teo koI paNa strIne maLaze nahi. mIrAM temanA nivAsasthAne gaI, temane maLavAnI icchA vyakta karI. jIvAsvAmIe kahevaDAvyuM ke teo koI paNa strIne maLatA nathI. mIrAMe tarata ja pratyuttara pAThavyo ke, 'huM to vrajamAM ema vicArIne AvI hatI ke ahIM mAtra gopIo ja gopIo che, paraMtu have khabara paDI ke te sivAya anya paNa koI ahIM rahe che.' A pratyuttaramAM chupAyelA marmane samajIne jIvAsvAmI tarata ja mIrAMbAInI sanmukha AvIne UbhA rahyA. bhaktinA zikhara upara UbhelI vyakti je vANImAM bole che, te vANInI tulanA ApaNe sAmAnya vANI sAthe karI zakIe nahi. te tadana alaga ja vAta hoya che. itihAsa sAkSI che ke jeTalA paNa alaukika bhakto pedA thayA, teo anuttara bhUmikA prApta karI cUkyA hatA. temaNe jyAre paNa bhaktimAM abhisnAta thaIne je koI vAta kahI te vAta sAmAnya mANasane samajavAmAM ghaNo samaya lAgyo. mUrdhanya bhakto, kavio dvArA kahevAyelI vAtanA Aja sudhImAM koNa jANe keTakeTalA ane kevA kevA artha vyakta thaI rahyA che ! sau potapotAnI dRSTi mujaba teno artha kare che. koI sAmAnya mANasa caMdra ane sUrajane vyartha kahI zake nahi. te ema nathI kahI zakato ke tene temanI jarUra nathI, paraMtu jyAre koI bhakta-mAnasa bhagavAnamAM ja prakAza nihALe che ane bhagavAnamAM ja zAMtino anubhava kare che tyAre tene mATe na kyAMya anyatra prakAza hoya che ke na kyAMya anyatra zAMti hoya che. AvI avasthAmAM te kahI zake ke - he bhagavAna ! mAre ApanA sivAya anya koInI jarUra nathI. rAmabhakta hanumAna vize jANItI vAta che ke teo jaDa-cetana tamAmamAM rAmanI ja chabI nihALatA hatA. sItA dvArA maLelo hAra toDIne temAM paNa temaNe rAmane ja zodhavAnI koziza karI hatI. jyAM A bhaktino atireka ane zraddhAnI carama sthiti hoya che, tyAM bhaktane mAtra bhagavAna ja dekhAya che. temanA sivAya anya kazuM ja dekhAtuM nathI. je vyaktinI zraddhA caritramAM che, vairAgyamAM che tene bIju badhuM ja phikkuM phikkuM lAge che. alaukika ciMtananI dhArA ane abhivyakti bhaktinI bhUmikA upara ja thatI hoya che. tethI AcArya mAnatuMge je kahyuM temAM na to kazI atizyokti che ke na koI upekSA che. te mAtra bhaktinI abhivyakti ja che. - bhaktAmara : aMtaHstalano sparza - 01 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mAnatuMga potAnI vAtanuM samarthana paNa khUba sArI rIte kare che. tenA dvArA samagra vAta spaSTa banI jAya che. teo kahe che ke mAruM tAtparya e nathI ke sUryanI koI jarUra ja nathI. huM ema nathI kaheto ke caMdranI koI jarUra nathI. temanI AvazyakatA che, paraMtu te AvazyakatAto jagatane che, mAre nahi. bIja vAvAmAM AvyuM, tene pANI ke varasAdanI jarUra paDe che, paraMtu phasala taiyAra thayA pachI paNa zuM tene e badhI jarUriyAto rahe che kharI ? jyAM sudhI phasala taiyAra na thAya tyAM sudhI ja tene varasAdanI jarUra paDe che. phasala taiyAra thayA pachI tene pANInI koI AvazyakatA rahetI nathI. ApaNe jANIe chIe ke zrAvaNabhAdaravo mahinAmAM kALA DibAMga vAdaLo ane varasAdanI helI sau koIne manoramya lAge che, paraMtu caitra-vaizAkhamAM jo evI sthiti thaI jAya to loko kahe che ke mosama kharAba che (mAvaThuM thayuM). je varasAda julAI-oNgasTamAM sAro lAge che te eprila-memAM kharAba kema lAge che? eTalA mATe ke tenI apekSA nathI, tenI jarUra nathI. jarUra vagaranI koI paNa vastu jabaradastIthI maLe to mUDa bagaDaze ja. jyAre vastu potAnI sArthakatA puravAra na kare tyAre te icchanIya rahetI nathI. AcArya kahe che ke, DAMgaranI khetI taiyAra thayA pachI pANInA bhArathI chalochala jalagharonI koI jarUra rahetI nathI. mane prakAza maLI gayo, mane zAMti maLI gaI ane sauthI moTI vAta to e che ke prakAza ane zAMti ApanAra mAro bhagavAna mane maLI gayo. have mAre zuM joIe ? A tamAma saMdarbhamAM AcAryanA kathyane ApaNe AtmasAta karIe to ema lAgaze ke temaNe koI arthahInavAta karI nathI, avyAvahArika vAta karI nathI. potAnI alaukika bhUmikAmAM temaNe basa eTaluM ja kahyuM che ke mAre have anya koInI jarUra nathI. kAraNa ke mArI phasala taiyAra thaI cUkI che. A bhakti-sabhara bhAvo vyakti karato A zloka kevo mArmika che ! kiM zarvarISa zazinAddhi vivasvatA vA, yusmabhupendudalitapu tamasu nAtha ! niSpazAlivanazAlinijIvaloka, kArya kiyanjalaghaoNrjalAbhArana // pachInA zlokamAM AcArya mAnatuMga kahe che ke, he prabhu ! ApanAmAM jJAnano je prakAza che te mane anyatra kyAMya jovA maLato nathI. jJAnane ApanAmAM je sthAna maLyuM te tene anyatra kyAMya maLyuM nathI. Ape tene sthAna ApI dIdhuM haze athavA teNe potAnuM sthAna zodhI lIdhuM haze. anyatra na to tene koI sthAna ApanAra maLyuM ke na tene zodhavAnI jarUra paDI. tethI jJAne jevI rIte ApanAmAM sthAna banAvI dIdhuM che tevuM anya koImAM te potAnuM sthAna banAvI zakyuM nathI. 02 bhakatAmara aMtastalano sparza aa ka ha La patha vidhI karI che ke jANe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A atyaMta dularbha vAta che. hakIkatamAM ghora sAdhanA pachI Ape A prakAza upalabdha karyo che. " A zlokanI sAthe AcArya mAnatuMga eka dArzanika carcAno prAraMbha karI rahyA che. teo kahe che ke, ApanAmAM jJAnano je prakAza che te anyatra nathI. tenuM sauthI moTuM pramANa e che ke Ape AtmAnuM je darzana ApyuM, evuM anya koIe nathI ApyuM. bhagavAna RSabha AtmavAdanA pravartaka hatA. temaNe AtmAnI zodha karI, AtmAnuM anusaMdhAna tathA pratipAdana karyuM. darzananA itihAsamAM AtmAnA sarva prathama pravaktA bhagavAna RSabha ja che. tyArapachInA dArzanikoe paNa AtmAnuM pratipAdana karyuM, paraMtu teo mArI dRSTie samIcIna nathI. koIe AtmAne sarvavyApI mAnI lIdho to koIe AtmAne aMguSThapramANa mAnI lIdho. A mAnyatAo yuktiyukta nathI. tenuM kAraNa e ja che ke je prakAza Apane maLyo che te temane maLyo nathI. bIjuM pramANa e che ke Ape AtmAnA kartutvanuM pratipAdana karyuM. AtmA ja karyA che, anya koI nahi. ApaNAM sukha-duHkhano kartA ApaNo AtmA ja che. sukha-duHkha AtmakRta che - evuM koI bIjAe nathI kahyuM. naiyAyika vagere dArzanike kahyuM ke karma AtmA kare che ane phaLa Izvara Ape che. sAMkhyadarzane kahyuM ke AtmA akartA che, phaLano bhoktA nathI. mAnatuMge kahyuM ke, A darzanomAM mAtra visaMgati ja jovA maLe che. evuM koI darzana nathI ke jemAM saMgati hoya. prAraMbhathI aMta sudhI, upakramathI upasaMhAra sudhI susaMgati jaLavAI rahevAnuM atyaMta muzkela che. e tyAre ja zakya che ke jyAre kevaLajJAna ke AtmAno sAkSAtkAra thaI jAya. eka prasaMga che. koI aparAdha mATe traNa vyaktione pakaDavAmAM AvI - pati, putra ane bhAI. traNe sagA hatA. te vakhate AjanI jema lAMbI kAnUnI kAryavAhI cAlatI nahotI. tatkALa nyAya karI devAmAM Avato hato. rAjAe bharyA darabAra vacce phAMsIno pheMsalo saMbhaLAvI dIdho. e ja vakhate rAjadarabAramAM AkraMda karatI eka mahilA pravezI. te bolI rahI hatI - anodakA nadI naSNA nagnararDa arAjakam indI vi vidhavA nagnA, jassAvi dasAtaro ! nadI nagna che kAraNa ke temAM pANI nathI. nadImAM pANI na hoya, te khAlI hoya to nagna kahevAmAM Ave che. e rASTra paNa nagna che ke jemAM koI rAjA na hoya. vidhavA strI paNa nagna ja kahevAya che, bhale pachI tene dasa tabhAI hoya. Eaa mAM ja potAnA bIjA jA 'kodauM . bhaktAmara : aMtastalano sparza . 93 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe jora zorathI bUmo mAratI te strIne joI. potAnA mANasone Adeza Apyo ke tene bIjAM vastro paherAvI do. kapaDAM to teNe pahelAM ja hatAM, paraMtu nagna hovAnI vAta vAraMvAra kahevAne kAraNe rAjAe tene bIjAM vastro ApavAno Adeza karyo. te strIe kahyuM, "rAjan ! vidhavA thayA pachI kapaDAM thakI mArI nagnatA DhaMkAze nahi." - rAjAnA manamAM karuNA chalakAI. teNe kahyuM, "bola, tAre zuM joIe ? A traNeyamAMthI koI ekanuM jIvana tuM mAMgI zake che. strI bolI, "mArA patine Apa zikSA karI zako cho. pati nahi hoya to punaH lagna thaI zakaze. putrane paNa Apa choDazo nahi, pharIthI lagna karyA pachI putra paNa pedA thaze. Apa mArA bhAIne mukta karI do, kAraNa ke mArI mAtA mRtyu pAmI cUkI che ane have bIjo bhAI pedA thaI zake tema nathI." jIvanamAM ATalo badho virodhAbhAsa che. eka tarapha te ema kahe che ke pati mRtyu pAme to dasa bhAI hovA chatAM strI vidhavA gaNAya. bIjI tarapha te ema kahe che ke pati ane putranI jarUra nathI, mArA bhAIne mukta karo. jIvananuM jo vizleSaNa karIe to jIvanamAM eTalo badho virodhAbhAsa jovA maLe che ke jenI kalpanA paNa karI zakAtI nathI. sAmAnya vyaktinI vAta javA do, kAlidAsa jevA vizruta mahAkavionAM kAvyomAM paNa aneka virodhAbhAsa jovA maLe che. e koI asvAbhAvika vAta nathI, paraMtu je vyaktie AtmasAkSAtkAra karI lIdho, kaivalya prApta karI lIdhuM tene mATe koI virodhAbhAsa raheto nathI. jyAM AtmasAkSAtkAra che tyAM koI paurya raheto nathI, koI vyavadhAna rahetuM nathI. atIndriya jJAnInI AgaLa beso ke pAchaLa beso, koI pharaka paDato nathI. bhAratIya sAhityamAM caturmukhanI kalpanA karavAmAM AvI che. caturmukha ene kahevAya ke jene cAre tarapha mukha hoya, jene moM pheravIne jovAnI jarUra na paDatI hoya. A caturmukha atIndriya jJAnanuM pratIka che. naMdIsUtramAM kahyuM che ke jene parama avadhi jJAna thAya che, te vyakti AgaLa joI zake che, pAchaLa joI zake che ane AjubAju paNa joI zake che. AvA atIndriya jJAnIonI vANImAM koI visaMgati nathI hotI. stutikAra kahe che ke ApanuM asaMvivAdI jJAna vilakSaNa che. Ape AtmAnuM pratipAdana karyuM. AtmakatRtvanuM pratipAdana karyuM ane AtmAnA trimukhI astitvanuM pratipAdana karyuM. jenuM astitva che te mRtyu pAmatuM nathI, tenAmAM mAtra parivartana thAya che. mAtra sApekSa dRSTie koIne amara ke koIne maraNadharmA kahI zakAya. anekAntamAM utpAda, vyaya ane dhrauvyano siddhAMta svIkArAyelo che, tethI 04pa bhaktAmara : aMtastalano sparza jAya , kAraNa ke sarakAra AkarA SEii Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM mRtyu ane amaratva baMne sApekSa che. stutikAra potAnI vAtanA samarthanamAM kahe che ke koI darzane padArthane kSaNika mAnI lIdho, koI darzane kUTastha nitya mAnI lIdho. he prabhu! Apa na to koIne kSaNika mAno cho ke na koIne kUTastha mAno cho. padArtha kSaNika paNa che ane nitya sthAyI paNa che. A tamAma avadhAraNAone AcArye potAnA mastiSkamAM ekatra karIne mAtra eTaluM ja kahyuM ke jJAnano prakAza jevo ApanAmAM jovA maLe che tevo anyatra maLato nathI. eTale sudhI ke harirasa vageremAM paNa evuM jovA maLatuM nathI. AcArya nAma daIne ahIM koInI upekSA karI rahyA nathI, ke na to teo mAtra zraddhAvaza ke Savaza ema kahI rahyA che. teo je kahI rahyA che te AptatvanI parIkSA karIne kahI rahyA che. na zraddhayeva tvayi pakSapAto, na dveSamAtrAdaci: pare" / yathAvadA-parikSayA tuM, -Ameva vIraprabhumAzritA sma / yogya pariprekSyamAM na joIe to ema lAge ke AcArye potAnA ArAdhyane mahAna dekhAvaDavA mATe bIjAone nimna darzAvyA che, paraMtu evI koI vAta nathI. AmAM na to zraddhAne kAraNe pakSapAta che ane na to dveSane kAraNe bIjAo pratye koI aruci che. kAraNa mAtra eTaluM ja che ke meM AptatvanI parIkSA karI lIdhI, tenA ja AdhAre huM kahI rahyo chuM ke jevuM jJAna ApanAmAM skurita thaI rahyuM che, tevuM jJAna mane koI anya darzanamAM jovA maLatuM nathI. yathArtha e ja che ke je teja maNimAM hoya che, te koI kAcamAM jovA nathI maLatuM. jo ke kAca paNa sUryanAM kiraNonuM sAhacarya pAmIne camake che, paraMtu je AbhA ane kAMti maNimAM hoya che ke koI kAcamAM hotI nathI. jJAnaM yathA tvayi vibhAti kRtAvakAza, navuM tathA hariharAdiSa nAyakey / teja: huranuM maNipu yAti yathA mahatve, navaM tu kAcazakale kiraNAkuleDayiA A zloka anubhUtithI pUrNa che ane te anubhUti e che ke je prakAza meM eka sarvajJamAM, kevaLajJAnI AtmAmAM nihALyo, te anyatra jovA maLato nathI. je darzanane AcArya mAnatuMga samajyA che, e darzanane teo abhivyakta karI Er wjAya che. aa bhaktAmara aMtastalano sparza 05 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyA che. temane anekAntanuM darzana ja sarvAgINa darzana lAge che, anya ekAMgI darzanomAM teo anekAnta jevI camaka nihALatA nathI. A baMne zlokomAM AcArye dhyAna ane tenI jyotinI stavanA karI che. jJAnanA vikAsa mATe prakAzanI sAdhanA atyaMta Avazyaka hoya che. sUrya samakSa UbhA rahIne AtApanA levAmAM Ave che. jaina Agama sAhityamAM A vize eka AkhuM prakaraNa che ke kevI rIte sUrya samakSa UbhA rahIne AtApanA levI joIe. A rIte prakAzanI sAdhanA karanArAonI aMtaHcetanA jAgI jAya che. trATaka paddhatinuM pracalana AnA AdhAre ja thayuM hatuM. hakIkatamAM nava zlokono A kulaka (bArathI vIsa) atyaMta mahattvapUrNa che. ema to bhaktAmaranA pratyeka zloka sAthe maMtro joDAyelA che, paraMtu A nava zloko jJAna-vikAsanI dRSTie khUba zaktizALI mAnavAmAM Ave che. temanI sAdhanA ane ArAdhanA dvArA durlabha jJAnarAzino srota udghATita thaI zake che. 6. bhaktAmara : aMtastalano sparza karI . kAra AkarA prakAzita kare Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. mUlyAMkananI draSTi stutino pravAha akhkhalita rUpe gatizIla che. AcArya mAnatuMge ekavIsamA zlokamAM potAnA AtmAnI vAta kahI, potAnuM Atmanivedana vyakta karyuM. temaNe kahyuM, he prabhu ! huM pahelAM Apano anuyAyI na banyo, pachIthI banyo chuM. huM pahelAM koI bIjA darzanano anuyAyI hato. meM vaiSNavadarzanano abhyAsa karyo che. sAMkhya vagere aneka darzanono abhyAsa karyo che. e tamAmano abhyAsa karIne temane jANyA pachI Apano abhyAsa karyo. jo ke te sAruM ja thayuM, jo huM pahelAM Apano abhyAsa karI leta ane te darzanono abhyAsa na karyo hota to e vAta manamAM ja rahI jAta ke koNa jANe kayuM darzana keTaluM sAruM haze ? A eka svAbhAvika AkAMkSA hoya che. je eka vastu vize jANe che te anyAna vastuo vize jANavA mATe utsuka bane che. tenA manamAM tevo vicAra jAge che ke koNa jANe te kevuM haze? keTaluM sAruM haze ? eka vyaktie dUdha pIdhuM, jo teNe bIjI vyaktine ghovana pItAM joI hota to te vicArata ke te zuM pI rahyo haze ? padArthanI AkAMkSA haMmezAM rahe che, paraMtu je vyakti anubhava karI le che, tenI AkAMkSA samApta thaI jAya che. AkAMkSAno eka artha ahIM tahIM javAnI icchA evo che. A icchA tyAre ja vilIna thAya che ke jyAre mAnavInuM mana koI eka zreSTha vastumAM kendrita thaI jAya che. na mAnatuMge hari, hara vagereno ullekha karyo che. A bhASA che, tAtparya nathI. eno zabdArtha e che ke meM hari, hara vagerene joI lIdhA che, je anya darzanonA nAyaka che. teno tAtparyArtha e che ke harinA darzanano abhyAsa karI lIdho che, haranA darzanano abhyAsa karI lIdho che, chaye darzanono abhyAsa karI lIdho che. A tamAmano abhyAsa karyA pachI meM Apano abhyAsa karyo tyAre mane parama saMtoSa maLyo. mAnatuMge na to harine joyA hatA ke na to harane joyA hatA. A kAraNa che. bhaktAmara aMtastalano sparza, bao Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSNa jyAre janmyA ane mAnatuMga kyAre jamyA ? hajAro varSanI kAlAvadhi. mAnatuMga zivane paNa joyA nathI. ziva atyaMta prAcIna che ane mAnatuMga vartamAna zabbAbdIonA che. to pachI mAnatuMga ema zI rIte kahI rahyA che ke e sAruM thayuM ke pahelAM hari, hara vagerene joI lIdhA ? A prazra svAbhAvika che. zabdArthamAM samagra vAta pakaDamAM AvatI nathI. mANasa aTavAI jAya che. A mUMjhavaNa tyAre ja dUra thAya che ke jyAre tAtparya samajAya che. mahArAjA takhtasiMhanI eka ghaTanA khUba prasiddha che. eka vakhata temane ghananI apekSA jAgI. hisAbakitAbanA jUnA copaDA tapAsyA. eka jagAe lakhyuM hatuM ke jo dhananI jarUra paDe to makarAnA ane khAsUnI vacce khajAno dATelo che. kyAM khATuM ane kyAM makArAnA ! vIsa-trIsa kilomITaranuM aMtara ! kyAM kyAM zodhavo? eka divAne te vAkyano tAtparyArtha samajyo ane khajAno maLI gayo. tAtparya e hato ke siMhAsananI eka bAju makarAnAno paththara lagADelo hato, bIjI tarapha khATUno paththara lagADelo hato. A banenI vacce akhUTa khajAno hato. loko moTe bhAge zabdArthamAM ja aTavAI jAya che, tAtparyArthamAM jatA nathI. teo ema nathI vicAratA ke kahenAranuM tAtparya zuM che ? je kahevAmAM Ave che tenuM hArda zuM che? hArda sudhI nathI pahoMcI zakatA tyAre hAthamAM kazuM ja AvatuM nathI. mAnatuMge kahyuM ke hari, hara vagerene joI lIdhA, tenuM tAtparya e che ke meM temanA vicArono abhyAsa karI lIdho. temano abhyAsa karyA pachI meM ApanA anekAnta darzanano abhyAsa karyo tyAre mane khUba saMtoSa prApta thayo. have evI sthiti thaI gaI che koIpaNa anya darzana mArA cittanuM haraNa karI zakatuM nathI. koI anya darzanamAM mane saMtoSa maLato nathI. keTalAMka darzano ekAMtavAdI che. ekAMta nityavAdano mata che - AtmA kUTasthanitya che. temAM koI parivartana AvatuM nathI. saghaLuM parivartana prakRtimAM thAya che, padArthajagatamAM thAya che. AtmA zuddha, buddha ane mukta che. ekAnta anityavAdano abhimata che ke AtmA kSaNekSaNe parivartana pAme che. utpanna thAya che ane nAza pAme che. mAnatuMga kahe che ke A baMne ekAMtavAdI darzanono abhyAsa karyA pachI meM anekAnta darzanano abhyAsa karyo. temanuM vaktavya che ke AtmA kaMIka aMze nitya che ane kaMIka aMze anitya paNa che. te nitya paNa che ane anitya paNa che. AtmA potAnA astitvathI kyAreya gruta thato nathI, tethI te nitya che. temAM niraMtara paravirtana thatuM rahe che tethI te anitya che. meM anekAntanA A darzanano abhyAsa karyo tyAre parama tuSTino anubhava karyo. mane je AnaMda ane tRpti maLyAM te apUrva che, tethI anya darzano pratyenuM mAruM AkarSaNa vilIna thaI gayuM che. 08 bhaktAmara aMtastalano sparza . nA bane mArI bAjI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A stutimAM stutikAre bhagavAna RSabhanA jJAnanI vizeSatA pragaTa karI che. ApanuM jJAna ane darzana eTaluM viziSTa che ke teno abhyAsa karyA pachI bIjAM darzanono abhyAsa karavAnI IcchA paNa thatI nathI. AcArya hemacaMdra lakhyuM che ke ApanAM jJAna-darzananI vAta javA paNa daIe, paraMtu ApanI mudrA ja kevI manohara che. paratIrthikoe ApanI A mudrAne paNa zIkhI nathI. paryakazayana, zarIranuM zithilIkaraNa ane A vyavasthAmAM baMne nayana apalaka nAsAgra upara kendrita evI ApanI mudrA che. vapuza paryakazaya lakaMca dRzo cA nAsA niyate sthire ca na zikSiteyaM paratIrthanAtha, jinendra ! mudrApi tavAnyadAstAm | bhagavAna prAyaH dhyAnanI mudrAmAM animeSa prekSA karatA, apalaka animeSa nAsAgra upara dhyAna karatA. nAsAgra upara dhyAna karavuM te vAstavamAM atyaMta mahattvapUrNa che. prekSAdhyAyanI bhASAmAM te prANa kendra che. prANanuM mukhyakendra nAsAgra che. bhagavAna mahAvIranuM dhyAna ghaNuMkharuM A kendra upara ja thatuM hatuM. teo eka pugala upara dRSTi sthira karatA, animeSa dRSTithI joyA karatA. A animeSa prekSA bAhya vastuo upara paNa thaI zake che ane zarIranA koI avayava upara paNa thaI zake che. mahAvIra jyAre animeSa prekSA karatA tyAre prAyaH nAsAgra upara dhyAna kendrita karatA. nAsAgra dhyAna karavAno artha che - cetanAnuM UrohaNa. je zaktikendra che, mUlAdhAra che, mULanADI che, te nAsAgra upara dhyAna karavAthI ApoApa sIdhI thaI jAya che. cetanA ane prANano pravAha UrdhvagAmI banI jAya che. AcArya hemacandra bhagavAnanI A viziSTa mudrAnI carcA karatAM kahyuM ke, huM bIjI koI vAtanI carcA zI karuM? anya tIrthakoe ApanI A mudrAne paNa zIkhI nathI ! je AMkhoe ApanI A mudrA joI hoya, te AMkho anya koI mudrAthI AkRSTha thaI zakatI nathI. mAnatuMga e ja bhASAmAM vAta karI rahyA che ke ApanA darzanane jANI lIdhA pachI anya koI darzana pratye AkarSaNa rahyuM nathI. meM tamAma prakAranI gAyonuM dUdha pI lIdhuM, tyAra pachI cakravartInI gAyanuM dUdha pIdhuM. A dUdhano svAda cAkhyA pachI koI anya gAyanA dUdha pratye AkarSaNa rahyuM nathI. jo meM sauthI pahelAM cakravartInI gAyanuM dUdha pIdhuM hota to manamAM evo vikalpa athavA kAmanA jAgata ke A kALI gAyanuM dUdha kevuM haze ! nIlI gAyanuM dUdha kevuM haze ! amerikana gAyanuM dUdha kevuM haze! paraMtu e tamAmanuM dUdha pIdhA pachI cakravartInI gAyanuM dUdha pIdhuM tyAre khabara paDI ke A dUdhamAM ane anya gAyonA dUdhamAM keTalo ? A " kANA vALA zAkabhAjI pAkomAsolA bhakatAmara aMtastalano sparza 09 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taphAvata che ! jeNe A gAyanA dUdhano svAda cAkhI lIdho te kyAreya anya gAyanA dUdhathI saMtuSTa nahi thAya. mAnatuMge potAnI apUrva saMtuSTine A svaramAM abhivyakti ApI che ke meM ekAntavAdI darzanono svAda cAkhyo, temano abhyAsa karyo, tyArabAda anekAnta darzananA svAdano anubhava karyo. hRdaya zItaLa banI gayuM, evI pratIti thaI gaI ke anekAnta evuM darzana che ke jemAM tamAma samasyAonuM samAdhAna che. Apane jovAthI, ApanA darzanano abhyAsa karavAthI zuM thayuM - evo prazna vyakta karatAM mAnatuMga kahe che ke ApanA darzanano abhyAsa karyA pachI koIpaNa darzana mArA mananuM haraNa karatuM nathI. koI anya darzana pratye mAruM mana AkRSTa thatuM nathI. AcArya bhikSunA saMdarbhamAM eka kahevata pracalita thaI gaI hatI - bhIkhaNajI rA bharamAyA, pAchA kadainI AyA - je AcArya bhikSunI pAse pahoMcI gayo te pachI kyAMya jato nathI. tenA daravAjA anya tamAma mATe baMdha thaI jAya che. tene kyAMya javAnI jarUra ja nathI paDatI. AcArya bhikSunI je vANI hatI, vAtacItanI je zailI hatI te vyaktine AkarSI letI, bAMdhI detI. temanI pAsethI tattvane samajanAra vyakti eTalI badhI zraddhAzIla banI jatI ke pachI anya koI paNa tene potAnI tarapha AkarSI zakatuM nahi. mAnatuMga kahI rahyA che ke ApanA darzanano abhyAsa karyA pachI mArI sthiti evI banI gaI che ke koI anya pratye kazuM ja AkarSaNa thatuM nathI. prabhu ! evuM pratIta thAya che ke A janmamAM ja nahi, pachInA janmamAM paNa anekAnta darzana sivAya anya koI mArA mananuM haraNa karanAra nahi hoya. sIdhAsAdA zabdomAM AcArya mAnatuMge khUba UMDI vAta rajU karatAM prastuta zlokanI racanA karI, jemAM temanI e bhAvanAo dhabakI rahI che. manya vara hariharAdaya eva dRSTA, dRSTapu evu hRdayaM tvayi toSamati / | kiM vIkSitena bhavatA bhuvi yena nAnya, kazcinuM mano harati nAtha ! bhavAntarapi // jo ApaNe A zlokanA zabdArtha upara aTakI jaIe, tAtparyArthamAM na jaIe to ema lAgaze ke stutikAre bIjA dArzanikone nIcA batAvavAno prayatna karyo che. vAstavamAM temAM koI dArzanika upara kazo ja AkSepa nathI. vyakti ane siddhAMta e be saMdarbha che. vyaktinI AlocanA na thavI joIe. siddhAMtanI AlocanA thaI zake che. amuka vyakti sArI nathI, kharAba che evuM na kahevuM joIe. amuka siddhAMta sAcI che ke nahi, sAco che to zA mATe ? khoTo 80. bhaktAmara aMtastalano sparza AjanA jAyA kAraNa karAra AkAranA sudhA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che to zA mATe ? siddhAMtanI e samIkSA athavA AlocanA che. vivekazIla mANasa potAnA tarka ane buddhibaLa dvArA AvI samIkSAo karato rahe che. bhagavatI sUtrano eka prasaMga che. ArdrakumAra ane AjIvaka zramaNonI vacce saMvAda cAlato hato. AjIvaka zramaNoe aneka prazno rajU karyA. ArdrakakumAre temanA praznonA khUba tIkhA uttaro ApyA. AjIvake pUchyuM ke Apa amArI niMdA karI rahyA cho ? tyAre ArdakakumAre atyaMta mArmika vAta kahI ke, huM koI vyaktinI AlocanA karI rahyo nathI, vicAra ane dRSTinI AlocanA karI rahyo chuM. dRSTi, vicAra athavA matanI AlocanA karavI e sarvamAnya vAta che. stutikAre A zlokamAM keTalAka zabdo pratikAtmaka mUkyA che. jyAM hari che, tyAM harinuM darzana che. jyAM hara che, tyAM zaivadarzana che. temanI sAthe 'Adi' zabdano prayoga karIne aneka ekAntavAdI darzano ta2pha saMketa karyo che. ekAnta dRSTinI AlocanA ane anekAnta dRSTino abhyupagama baMne A zlokamAM spaSTa parikSita che. mAnatuMganuM A kathana tenuM spaSTa sAthya che ke A anekAntadarzana bhavAMta2mAM paNa mane prabhAvita karatuM raheze. stutikramamAM mAnatuMga RSabhanI mAtAnI stuti karatAM kahe che ke, prabhu ! dhanya che ApanI mAtAne, jeNe AvA anupama putrane janma Apyo ! seMkaDo-hajAro strIo putrane janma Ape che paraMtu koI mAtAe evA putrane janma nathI Apyo ke jenI sAthe ApanI tulanA thaI zake. je mahApuruSa hoya che, tenAM mAtA-pitAne paNa dhanyavAda ApavAmAM Ave che. evA anupama putraratnane janma ApanAra mAtAnuM khUba mahattva mAnavAmAM AvyuM che. prAkRta ane saMskRta sAhityamAM A viSaya upara khUba vicAra thayo che ke mAtA kevI hoya, putra kevo hoya ? e mAtA, ke jenAmAM kaMIka viziSTa ahaMtA che, jenI viziSTa AkRti che, jenAmAM vizeSa guNa che tene viziSTa putra janme che. vartamAna AnuvaMzikI siddhAMtamAM paNa ema mAnavAmAM AvyuM che ke mAtA-pitA dvArA je saMskArabIja maLe che, te putra mATe khUba mahattvapUrNa hoya che. RRSabhanI mAtAnuM nAma marudevA hatuM. te evI mAtA hatI ke jene adhyAtma jagatamAM virala ane anupama kahevAmAM AvI. evI koI mAtA nathI thaI ke je hAthInI aMbADI upara beThAM beThAM mukta thaI gaI hoya. na to sAdhvIveza dhAraNa karyo, na to sAvadyayoganuM pratyAkhyAna karyuM, kazuM ja na karyuM. mAtra hAthI upara aMbADImAM besI rahyAM. bharata RSabhanI vaMdanA karI rahyo hato. bhagavAna RSabhe kahyuM - 'marudevA bhagavaI siddhA' - marudevA siddha thaI gaI. bharata e sAMbhaLIne avAk banI gayo. teNe kahyuM, bhagavAna ! hajI to huM hamaNAM ja = bhaktAmara : aMtastalano sparza // 81 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marudevA mAtAne hAthInI aMbADI upara mUkIne Avyo chuM. Apane ema kahevA Avyo chuM ke ApanI mAtA marudevA kevo vilApa karI rahI che ! kevAM zoka ane duHkha anubhavI rahI che ! ApanI keTalI badhI ciMtA karI rahI che ke mAro RSabha kyAM haze ? te zuM karato haze ? tene koNa khavaDAvatuM haze ? tene koNa pivaDAvatuM haze ? te sukhamAM haze ke duHkhamAM ? Aje Apano sukhasaMvAda maLyo. mAtA marudevA Apano sAkSAtkAra karavA mATe mArI sAthe AvyAM che. huM Apane e samAcAra ApavA Avyo chuM ane Apa kaho cho ke marudevA siddha thaI gaI ? RSabhe punaH sahaja svaramAM kahyuM, bharata ! marudevA siddha, buddha ane mukta thaI gayAM. bharata tarata ja pAcho vaLyo. teNe joyuM to marudevA kharekhara siddha banI gayAM hatAM. AvI mAtA kyAM maLe ? dularbha che AvI mAtAnI upalabdhi ! kadAca e ja ghaTanAone dhyAnamAM rAkhIne mAnatuMge kahyuM ke tamArI mAtAe jevo putra pedA karyo tevo anya koI mAtAe nathI karyo. - bhAgavatanA AThamA skaMdhamAM jyAM RSabhanuM varNana che tyAM kahyuM che ke nAbhi ane marudevA dvArA AThamA manu pedA thayA, jemanA paga vizALa hatA. RSabhanI vizeSatA batAvatAM kahevAmAM AvyuM ke RSabha tamAma Azramo dvArA namaskRta hatA - sarvAzramanaskRtaH. eka dharma athavA eka saMpradAya dvArA ja nahi, paraMtu tamAma dharmo ane tamAma saMpradAyo dvArA teo vaMdanIya hatA. e vizeSa vAta che ke RSabha sarvamAnya rahyA. jaina tIrthaMkaromAM traNa tIrthaMkaro evA thayA ke jemano prabhAva khUba vyApaka rahyo. teo mAtra jaina darzanamAM ja nahi, anya darzanomAM paNa pratiSThita thayA. temAM eka tIrthaMkara che RRSabha. vartamAnamAM madhya eziyA, magadha, siMdha vagere prAMtomAM jyAM khodANakAma thayuM tyAM aneka mUrtio maLI. temAM RSabhanI mUrtio ghaNI maLI che. e viSaya upara vidvAnoe ghaNuM kAma karyuM che ke RSabhanuM vyaktitva kevuM vyApaka ane sarvamAnya hatuM. Aje paNa aneka bhASAomAM RSabhanuM nAma pracalita che - kyAMka raSabhanA nAme ane kyAMya RSabhanA nAme Aje paNa RSabhanI pratiSThA che. RSabhanAM vividha rUpa maLe che. bIjA tIrthaMkara pArzvanAtha che. tulasI dAse rAmacirata mAnasamAM pArzvane vaMdanA karI che, mahAvIranI vaMdanA nathI karI. trIjA tIrthaMkara che - neminAtha. nAtha saMpradAyamAM AdinAtha, pArzvanAtha ane neminAtha A traNeyano ullekha che. anya sAhityamAM paNa A traNeyanI vyApaka carcA jovA maLe che. bhagavAna RSabhanuM varNana to prAyaH purANomAM maLe che. e vAta aneka jagAe kahevAmAM AvI che ke RSabhane mAtra jaina matanA anuyAyI ja nahi, tamAma dharmanA anuyAyI mAnatA hatA. evA sarvamAnya putrane janma mAtA marudevAe Apyo. mAnatuMga tethI ja kahe che ke hajAro strIbo putrane janma to Ape che, paraMtu mAtA marudevAe jevA putrane janma Apyo evA putrane janma koIe nathI Apyo. 82 // bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA nirmANamAM mAtAnI bhUmikA khUba mahattvapUrNa hoya che. eka mAtA hatI madAlasA. te potAnA putrone taiyAra karatI hatI. te vicitra mAtA hatI. tenA manamAM vikalpa jAgyo ke potAnA putrane saMnyAsI banAvavo che. jevo putra garbhamAM Avyo ke tarata ja mAtA madAlasAe tene evA saMskAra ApavAnuM zarU karyuM. garbhakALa saMskAranirmANano sonerI samaya che. eka mAtAe sukarAtane kahyuM ke mAro bALaka pAMca varSano thaI gayo che. have huM tene saMskAranirmANa tathA vidyArjana mATe pAThazALAmAM mokalI rahI chuM. sukarAne kahyuM ke khUba moDuM thaI gayuM che. saMskAranirmANano samaya jIvananI pahelI kSaNathI ja prAraMbha thaI jAya che. je kuzaLa ane divya mAtA hoya che te garbhakALathI ja bALakane saMskAra ApavAnuM zarU karI de che. madAlasA garbhakALamAM ja zizune evA saMskAra ApavA lAgI. zuddhoti, buddhoti niraMjanosi. saMsAramAyAparivarjitAsi tuM zuddha che, buddha che, niraMjana che, saMsAra-mAyAthI parivarjita che. madAlasA A pATha te garbhastha zizune dararoja saMbhaLAvatI. te eTalA mATe saMbhaLAvatI ke te bALaka tejasvI ane yazasvI muni bane. jyAre bIjo bALaka garbhamAM Avyo tyAre madAlAsAe vicAryuM ke tene kuzaLa rAjanetA banAvavo che. teNe garbhastha zizune rAjanItinA saMskAra ApavAnuM zarU karyuM. pariNAme te zizu AgaLa jatAM kuzaLa rAjanetA banyo. putranA nirmANamAM mAtAnI moTI bhUmikA hoya che. jo mAtA samajadAra hoya, vivekasaMpanna hoya to saMtAna khUba sAruM bane che. je mAtAo kazuM ja jANatI nathI temanAM saMtAno paNa evAM ja pAke che. jyAre paNa huM viklAMga bALakone jouM chuM, avikasita ane vikRta zarIravALAM bALakone jouM chuM tyAre tyAre mAruM mana e siddhAMta tarapha cAlyuM jAya che ke zizunI A avasthA mATe mAtA-pitA paNa javAbadAra che. jo mAtA-pitA jAgarUka hota to kadAca Ama na banyuM hota. mAtA-pitAnI ajJAnatAne kAraNe aneka vikRtio pedA thaI jAya che. saMtati pedA karavAnA ghaNA niyamo che. je loko te niyamo nathI jANatA ke kyAre zuM karavuM joIe, tevo viveka nathI rAkhatA, teo bALaka mATe samasyAnuM bIja vAvI de che. manovijJAnanI dRSTie, saMtAna-utpattinA siddhAMtanI dRSTie eka saraLa paraMtu mahattvapUrNa sUtra mAnatuMge prastuta karI dIdhuM - jevI mAtA hoya che tevo ja putra pAke che. sArI mAtA maLavI khUba muzkela che. huM pote ja anubhava karuM chuM - mArI saMsArI mAtA sAdhvI bAlujIe mane je saMskAra ApyA te mArA vikAsamAM yogabhUta banI rahyA che. huM nAno bALaka hato. te dararoja savAre khUba vahelI A bALaka " banI . bhaktAmara : aMtastalano sparza 83 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UThI jatI. be-traNa sAmAyika karatI. sAmAyikamAM te DhALo (gIta) saMbhaLAvatI. te DhALo mArA supta manane sparzavA lAgI ane temAMthI saMskAranuM nirmANa thayuM. e ja saMskAronA kAraNe huM AcArya bhikSu pratye AsthAzIla banI gayo. meM AcArya bhikSune kyAreya joyA nathI, chatAM temanA pratye zraddhA dRDha thaI gaI. e zraddhA kaI rIte utpanna thaI ? bALapaNamAM mAtAe vAraMvAra bhikSunAM stutigIto saMbhaLAvyAM, enA saMskAra banI gayA ane eka AsthAnuM nirmANa banI gayuM. ApaNe bhale sArI vAta sAMbhaLIe ke kharAba - je vAta vAraMvAra sAMbhaLIzuM. je cIja dararoja vAraMvAra joIzuM tenA saMskAra ApaNA mastiSkamAM dRDha thatA jaze. je mAtA saMtAnane saMskArI banAvavAmAM samudyata rahe che te haMmezAM zreSTha putranA nirmANanuM zreya pAme che. mAnatuMga mAtA ane putra baMnenI viziSTatAne rekhAMkita karI rahyA che. je mAtA saMskAranirmANanI potAnI javAbadArI na nibhAve te sArI nathI. je putra vinamra ane zaktisaMpanna na hoya, nakAmo ane bhArarUpa hoya te putra paNa sAro nathI. tethI stutikAre kahyuM - prabhu ! ApanAM baMne pAsAM khUba zaktizALI che. ApanI mAtA kevI viziSTa hatI, nirmaLa ane mahAna hatI ! Apa pote paNa kevA mahAna ane pavitra hatA ! mAtA ane putra baMnenA atulanIya caritrane najara sAme rAkhIne mAnatuMga sUrie A eka ja vAkyamAM ghaNuM badhuM kahI dIdhuM ke koI mAtAe ApanA putra jevA putrane janma nathI Apyo. potAnI vAtane AgaLa vadhAratAM mAnatuMga kahe che ke tamAma dizAomAM nakSatro ane tArA che. prakAza dareka dizAmAM jAya che, paraMtu sUryane tamAma dizAo udita sthI karatI. sUrya kaI dizAmAM nIkaLe che ? aMzu tamAma dizAomAM che, paraMtu aMzunI jALa tamAma dizAomAM nathI. aMzumAlIne pUrva dizA ja udita kare che. mAnatuMge khUba suMdara tulanA karI che - prakAza thavo eka vAta che, prakAzapuMjane pragaTa karavo te bIjI vAta che. jyAre prakAzapuMja pragaTa thAya che tyAre tamAma dizAo prakAzita thaI UThe che. mAtA marudevAe e prakAzapuMjane janma Apyo ke jeNe samagra adhyAtma jagatane Alokita karI dIdhuM ! A samagra bhAvanAne mAnatuMge prastuta zlokamAM samAhita karI dIdhI che : strINAM zatAni zataza janAnti putrAnuM, nAnyA sutaM tadupama jananI prasUtA / sava dizo dadhati bhAni sahastrarazmi, prAcceva diga janayati spharadaMzujAlam / A stutimAM AcAryuM na to marudevAnA janmane ke zarIrane mahattva ApyuM che, na to RSabhanA janma ane zarIrane mahattva ApyuM che. mAtra guNAtmaka 84 bhakatAmara aMtastalano sparza jANavA maLI rahI je A kula Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAnuM varNana karyuM che. guNI mANasanA guNone jANanAra loko A jagatamAM khUba ochA maLe che. mANasanA avaguNone grahaNa karavAnI dRSTi to khUba vikasita hoya che, paraMtu guNone grahaNa karavAnI dRSTi prAyaH saMkucita hoya che. jyAM koInA guNAnuvAdano prasaMga Ave che tyAre moM lagabhaga sivAI jAya che. jyAM avarNavAda ke niMdAno prasaMga Ave che tyAM mukha vikasvara banI jAya che. guNInA guNonI oLakha ane mUlyAMkana karavAmAM dareka vyakti kuzaLa nathI hotI. ratnanI oLakha ane mUlyAMkana jeTaluM eka jhaverI karI zake che, teTaluM koI AdivAsI bhIla nathI karI zakato. koI AdivAsI ratnane kAcano TukaDo samaje che ane tenuM mUlya pAMca rUpiyA hoya che. koI ratna-parIkSaka ratnane bahumUlya maNi ane mANeka tarIke jue che. tene mATe te savAlAkhano paNa hoI zake che, nava lAkhano paNa hoI zake che ane karoDano paNa hoI zake che. bhIla ane tenI patnI kyAMka jaI rahyAM hatAM. rastAmAM ceta motIno hAra maLyo. bhIle kahyuM, "motInI mALA che, paherI le." bhIlapatnI bolI, "nathI joItI AvI mALA. mAtra zveta motI che. enA karatAM to mArA gaLAmAM paDelo chIpalAMno hAra sAro che. lAla ane kALA raMgano A hAra kevo suMdara lAge che. tenI sAme A motInI koI visAta nathI." jeNe chIpalAMnA lAla-zyAma raMgane ja mUlyavAna jANyo hoya te kyAreya mahArNa ratnonuM mUlya AMkI zakato nathI. guNonA mUlyAMkana mATe jevI dRSTi joIe tevI sau koI pAse nathI hotI. mAnatuMga kahe che ke koI anya ApanA guNonuM mUlyAMkana kare ke na kare, paraMtu mArI dRSTie te guNonuM mUlyAMkana anirvacanIya che. tethI huM ema kahuM chuM ke Avo putra koI mAtAe pedA nathI karyo. 5 // mA. zAka Afts' per , kSaNa, rahA bhaktAmara : aMtastalano sparza . 85 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 12. guNotkIrtana bhaktAmaranuM prathama pada - "bhakta'. jyAM A bhaktino strota che, bhaktirasathI paripUrNa che tyAM temAM tattvajJAna ane darzana paNa che, AcAra ane vyavahAra paNa che. bhaktinuM sUcaka pada che - "tAm". koI moTA mANasane "tuM" athavA "tame kahIe to tene sAruM nahi lAge. loko "tame zabdaprayogane kharAba mAnI le che. tethI "Apa" kahevuM paDe che. "Apa" zabdamAM rasa to nathI, paraMtu vyakti ema mAnIne "Apa" zabdano prayoga kare che ke amuka vyakti amuka mANasa moTo che. bhagavAna paNa moTA che, paraMtu te bhakta karatAM moTA nathI. prazna thayo - "moTuM koNa che ? kahevAmAM AvyuM - "pRthvI moTI che." "zuM pRthvIthI moTuM koI nathI ? "pRthvI karatAM moTo samudra che. pRthvIno bhAga khUba nAno che, jaLano bhAga ghaNo moTo che." * "zuM samudra karatAM moTuM koI nathI ? AkAza samudra karatAM moTuM che. temAM badhuM ja samAyeluM che." tarka AgaLa cAlyo - "AkAza karatAM moTuM koNa che ? AkAza karatAM moTA che bhagavAna. temanAmAM AkAza samAyeluM che.' "zuM bhagavAna sauthI moTA che ?' nA, bhagavAna karatAM moTo che bhakta. bhaktanA hRdayamAM bhagavAna samAI jAya che, tethI bhakta bhagavAna karatAM paNa moTo che." bhakta moTo che tethI te bhagavAna mATe "tyAma" - "tuM" zabdaprayoga karI zake che. jo te moTo nA hota to tene "tuM" nA kahevuM paData. bhakti eTalI mahAna hoya che ke temAM "tuM"no prayoga thAya che. jo "tuM" nA hota to bhaktirasa ja 86. bhaktAmara aMtastalano sparza . . dIkarI parsa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApta thaI jAta. bhaktimAM je rasa che te "tAm" - "tuM" kahevAmAM che, te bhavantam - "Apa" kahevAmAM nathI mAnatuMganuM hRdaya bhaktithI paripUrNa hatuM tethI temaNe RSabha mATe "vAma" - "tuM" zabdano prayoga karyo. tAm" saMbodhana dvArA potAnI stutino AraMbha karatAM mAnatuMge kahyuM - munijana tamane parama pumAna kahe che. ahIM munino artha sAdhu nathI. munino artha che jJAnI. prAkRtamAM tenuM rUpa A rIte bane che - mukhayatIti muNI. saMskRtanuM rUpa che - manyate Iti muni athavA mananAta muni: munino artha A pramANe paNa karavAmAM Ave che - maunena muni - mauna pALe te muni. jo mauna pALavAthI muni banI javAtuM hota to ghaNA badhA amunio paNa muni banI gayA hota. aneka loko zArIrika vikRtione kAraNe bolI zakatA nathI. aneka bALako bALapaNathI ja svarataMtranI vikRtithI pIDita hoya che. aneka bALako evA hoya che ke jeo na sAMbhaLI zake che ke na to kAMI kahI zake che. keTalAka loko atyaMta rUpALA hoya che, paraMtu ajJAnI hovAne kAraNe teo bolI zakatA nathI. hakIkatamAM AvA loko muni na kahevAya. mauna eTale jJAna. AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke je jJAnI loko che, teo potAne parama pumA samaje che, parama puruSa mAne che. pumAna zabdanA be artha che - eka bAhya artha che, bIjo aMtaraMga artha. bAhya artha che zarIra, aMtaraMga artha che zarIramAM raheto jIva. mAnatuMge kahyuM - prabhu ! ApanuM bAhya pumAnuM paNa atyaMta parama che, suMdara che. aMtaraMga pumAn to parama che ja. enuM tAtparya che - bAhya pumAna ane aMtaraMga pumAn - zarIra ane AtmA - baMne utkRSTa che, zreSTha che. bAhya saudarya che tethI Apa parama cho. eka zaktizALI zarIra maLyuM che, jenA dvArA Apa vItarAga, kevalI banI zako cho, mokSa prApta karI zako cho. zarIranAM raMgarUpa - e bAhya dRSTi che. zarIra sAthe joDAyelAM tattvo che - saMhanana ane saMsthAna. samacaturasta saMsthAna ane vajaRSabhanArAca saMhanana - e baMne utkRSTa hoya che. A baMnenA yoga thakI ja ghaNI badhI Atmika upalabdhio vikasita thAya che. A baMne yoga ApanA zarIramAM upalabdha che, tethI jJAnIo mAne che ke - bAhya ane AMtarika baMne vyaktitva parama che. ApanI bIjI vizeSatA AdityavarNa hovAnI che. AMtarikazaktinA vikAsa mATe sauthI sAro raMga aruNa mAnavAmAM Ave che. prekSAdhyAnamAM darzana kendra upara bAlasUryanuM dhyAna karAvavAmAM Ave che. dhyAnanI kSaNe evo nirdeza ApavAmAM Ave che ke aMtardaSTinA vikAsa mATe aruNa raMganuM dhyAna karo. khUba mahattvapUrNa che AdityavarNa. temAM tamAma raMga samAI jAya che. spekTramanA je nA ja che lakSa6 16 kare bhakatAmara : aMtastalano sparza . 87 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta raMga mAnavAmAM Ave che, te sUryanAM kiraNomAMthI nIkaLe che. sUryanA raMgamAM tamAma varNo ane raMgono samAveza hoya che. mAnatuMge tethI khUba samajI vicArIne AdityavarNanI upamA ApatAM kahyuM - tamAma raMga ApamAMthI nIkaLe che tethI Apa anupama cho, doSarahita cho, tama (aMdhakAra)thI para cho. tama pAchaLa rahI gayuM ane Apa AgaLa nIkaLI gayA, kSitijanI pele pAra pahoMcI gayA. jyAM aMdhakAra hoto ja nathI. sadA prakAza rahe che, divasa rahe che. tyAM rAta ane aMdhakAranuM astitva ja nathI. tamanA traNa artha karI zakAya che. tamano eka artha che, aMdhakAra. sAMkhyadarzananI bhASAmAM tamano eka artha che tamoguNa. jaina dRSTie tamano eka artha che pApa. mAnatuMga kahe che - Apa tamathI para cho, tamoguNathI para cho ane pApathI paNa para cho. je Aditya che, amala che te nizcita tamathI 52 haze. je vyakti AdityavarNavALI nathI hotI, jenuM AbhAmaMDaLa mukhyatve aruNavarNA nathI hotuM te tamamAM rahe che. je amala nathI, te aMdhakAramAM rahe che. bhagavAna RSabha AdityavarNa banI gayA, amala banI gayA, tethI teo temane vinaSTa karIne tenAthI dUra cAlyA gayA. mAnatuMga stutinuM kAraNa jaNAvatAM kahe che - prabhu ! huM je stuti karI rahyo chuM tenuM eka kAraNa che. te kAraNa e che ke huM mRtyuMjaya banavA icchuM chuM, mRtyune jItavA icchuM chuM. eka vizruta maMtra che - mahAmRtyuMjaya maMtra. ema mAnavAmAM Ave che ke grahaviSayaka koI paNa vighna ke avarodha hoya, mArakayoga hoya, to te mahAmRtyuMjaya maMtranA jApathI TaLI jAya che. ema paNa mAnavAmAM Ave che ke jo mahAmRtyuMjaya maMtrano vidhipUrvaka, anuSThAnapUrvaka japa karavAmAM Ave to AyuSyamAM ochAmAM ocho dasa varSano umero thAya che. mAnatuMga kahe che ke A badhI mithyA vAto che. tenAthI koIpaNa vyakti mRtyuMjaya banI zakatI nathI. mAtra e ja vyakti mRtyuMjaya banI zake che, mRtyune jItI zake che ke je prabhune samyak rUpe prApta karI le che. hakIkatamAM sAcuM e ja che ke siddha sivAya bIjuM koI mRtyuMjaya nathI hotuM. mAtra siddha ane mukta AtmA ja mRtyuMjaya che. prabhune meLavanAra ja mRtyuMjaya ane amara hoya che. siddha sivAyanA tamAma maraNadharmA che. tarkazAstramAM kahevAmAM AvyuM ke mAnavI maraNadharmA che. tenuM kAraNa paNa batAvavAmAM AvyuM che - manuSyatvAt e mANasa hovAne kAraNe maraNadharmA che. jevI rIte devadatta mANasa hovAne kAraNe mRtyu pAmyo tevI ja rIte sAgaradatta paNa mANasa hovAne kAraNe mRtyu pAmaze. koI mANasa amara na hoI zake. je devone amara kahevAmAM Ave che teo paNa vAstavamAM amara nathI. temanA jIvananI paNa eka avidha hoya che. eka samaya evo Ave che ke teo mRtyu pAme che. mAtra vizuddha AtmA, zarIramukta 88 = bhaktAmara : aMtastalano sparza Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA ja amara hoI zake che. A satyane kendramAM rAkhIne mAnatuMge kahyuM - prabhu! tamAruM sAMnidhya pAmIne, tamane pAmIne mANasa kharekhara mRtyune jItI le che, amara thaI jAya che, paramAtmA thaI jAya che. tamArA vagara ziva pada - mokSanI prAptino anya koI kalyANakArI mArga nathI. mAtra eka ja mArga che ane te che tamAruM sAMnidhya, tamArI upalabdhi. A kAvyamAM AcArya mAnatuMge parama pumAnanI vyAkhyA karI che. parama pumAnano eka vAcaka zabda che - puruSottama. eka vAcaka zabda che paramapuruSa. eka vAcaka zabda che - paramAtmA paramAtmA svarUpanAM bodha ane upalabdhinuM darzana prastuta zlokamAM sahaja rIte prasphaTita thaI gayuM. tAmAmanatti munaH paramaM pumAnsa - mAdityavarNamamale tamasa parastA / -Ameva samyagupalabhya jayanti mRtyuM, nAvaH zivaH zivapadasya munIndra paMthA // bhaktithI paripUrNa stuti karatAM mAnatuMga kahe che - prabhu ! huM ApanA vize zuM kahuM ? mArI sthiti to e vyakti jevI che ke je koI vizALa bAgamAM puSpa levA mATe UbhI hoya ane puSpone eka cokkasa samaye eka sAthe toDavA mATe kaTibaddha hoya. zuM e zakya che? eTalAM badhAM puSpo che, eTalAM badhAM phUlo che ke eka nizcita kAlAvadhimAM temane toDavAnuM zakya ja nathI. mAruM mana e praznamAM aTavAI gayuM che ke huM kayAM kayAM phUlone pasaMda karuM ? keTalAM phUlone pasaMda karuM? eka puSpane pasaMda karuM chuM to bIjuM sAme AvI jAya che. bIjAne pasaMda karuM chuM to trIjuM ane cothuM puSpa sAme AvI jAya che. eTalAM badhAM kusuma che ke jenI gaNatarI karavI muzkela che. tamAma puSpo manohara che, cittAkarSaka che ane darekane pasaMda karavAnuM sahaja nathI. tethI huM potAnA manastoSa mATe keTalAMka phUlo pasaMda karIne eka mALA guMthavA icchuM chuM.' mArI mALAnuM prathama puSpa che - avyaya. Apa avyaya cho. Apano kyAreya vyaya thato nathI. anya koI vastu evI nathI ke je avyaya hoya, jeno kyAreya vyaya thato na hoya. vyaktinI pAse puSkaLa dhana hoya paNa jo navuM dhana na Ave to eka divasa te saMcita dhana samApta thaI jAya che. nadImAM pANI hoya che, paNa jo navo pravAha na Ave to nadI sukAI jAya che. vyaktinI pAse game teTaluM dhana hoya, padArtha hoya paraMtu jo tenuM saMvardhana na thAya ane mAtra teno vyaya "thato rahe to te samApta thatuM jAya che. eka divasa evo Ave che ke saMpanna vyakti paNa kaMgALa banI jAya che. dALa mikI . WE TthI mAdess : PE : bhaktAmara : aMtastalano sparza 89 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhikhArI eka moTA zeTha pAse gayo. zeTha bhikhArInI dazA joIne dravita thaI UThyA. temaNe khissAmAM hAtha nAkhyo. so rUpiyAnI noTa kADhI ane bhikhArIne ApI. bhikhArI bolyo, 'zeTha sAheba ! bhaviSyamAM dhyAna rAkhajo. ATaluM badhuM koIne na Apazo.' zeTha e sAMbhaLIne stabdha thaI gayA. temaNe vicAryuM ke A bhikhArI kevo che ! mAMganAra to haMmezAM ema ja icche ke so rUpiyAne badale baso rUpiyA maLe to sAruM. jyAre A to UlaTI ja vAta karI rahyo che ! zeThe pUchyuM, 'bhAI, tuM AvuM kema kahe che ?' bhikhArIe kahyuM, 'zeTha sAheba ! huM paNa pahelAM tamA2A jevo moTo zeTha hato. je koI mAMgavA AvatuM tene udAratAthI rUpiyA ApI deto. koI so rUpiyA mAMge to huM tene baso rUpiyA Apato. e rIte ApatAM ApatAM evA saMjogo AvyA ke Aje huM pote ja bhikhArI banI gayo chuM. tethI tame bhaviSyamAM dhyAna rAkhajo. A rIte koIne Apazo nahi, jethI tamAre pazcAttApa karavo paDe, bhikhArI banavA mATe vivaza thavuM paDe.' jyAM mAtra vyaya thAya che athavA Avaka karatAM vizeSa vyaya thAya che, tyAM khajAno khUTI paDe che. dhana ane padArthanuM satya e ja che. mAnatuMga kahe che - Apa avyaya cho. ApamAMthI game teTaluM kADhavAmAM Ave chatAM te kyAreya samApta thatuM nathI. ApanAmAM eTaluM badhuM samAyeluM che ke te kyAreya kSINa thatuM nathI. jo jJAnanI dRSTie vicAra karIe to Ape eTaluM badhuM ApyuM che ke jenI koI sImA nathI. chatAM kyAMya vyaya thayo nathI. kahevAya che ke vidyA ja eka evI vastu che ke jeno kyAreya koI vyaya nathI thato. jJAna jeTaluM vaheMcIe teTaluM vadhe che. akSara avyaya hoya che. akSarano kyAreya vyaya thato nathI. kahevAmAM AvyuM ke tamAma nadIonuM jaLa ekaThuM karI lo, te nadIomAM jeTalA bAlukAkaNa hoya te ekatra karI lo, jagatamAM jeTalA samudra hoya temane paNa ekatra karI lo. e badhA karatAM anaMtagaNo hoya che eka akSarano artha. a' eka akSara che. 'a'nA paryAya keTalA che ? anaMtaparyAya che. anaMtaanaMta paryAya hoya to artha paNa anaMta haze. saMskRta ane prAkRtanA kavioe dvi-saMdhAna, sapta-saMdhAna kAvyo lakhyAM. AcArya hemacandre sapta-saMdhAna kAvya lakhyuM. temAM rAjA kumArapALanuM caritra cAle che, tIrthaMkaronAM caritra cAle che, sAthe sAthe rAmAyaNa, mahAbhArata vagere paNa cAle che. eka aSTAkSarI padya che - rAjAno dadate saukhyam. eka AcArye tenA ATha lAkha artha karyA. temaNe kahyuM ke huM alpabuddhi chuM tethI tenA mAtra ATha lAkha ja artha karI zakyo. A koI moTI 90 = bhaktAmara H aMtastalano sparza " Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta nathI. mahAjJAnI vyakti tenA ATha karoDa athavA ATha kharava artha paNa karI zake che. eTaluM badhuM gahana che A pada. mAnatuMga kahe che ke eka AcArya paNa A padanA ATha lAkha artha karI zake che. Apa to kevA mahAna jJAnI cho, sarvajJa cho. eka akSaranA anaMta anaMta paryavonuM jJAna cho. tethI Apa avyaya cho. have bIjI dRSTie joIe. Apa paramAtmA banI gayA cho. zarIramukta banI gayA cho. tethI UrjAno koI vyaya thato nathI. saghaLI UrjA ApanAmAM bharelI che. jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI UrjAnuM grahaNa ane utsarjana thatuM rahe che. mANasa pANI pIe che. pANI pIvAthI UrjA maLe paNa che ane UrjAno vyaya paNa thAya che. khorAka khAvAthI UrjA maLe paNa che ane UrjAno vyaya paNa thAya che. tethI kahevAmAM AvyuM ke je vyakti mitAhAra kare che te so varSa sudhI jIve che. ema mAnavAmAM AvyuM ke sUI javuM anivArya che. tenA vagara saMtulana rahetuM nathI. paraMtu je vyakti vadhu paDatuM sUe che, tenI UrjA vadhu vaparAya che. je vyakti divasabhara sUtI rahe che, jyAre icchA thAya tyAre sUI jAya che tenuM AyuSya ghaTI jAya che. te akALa mRtyu pAme che, tethI parimita zayana ane parimita bhojanane vizeSa mahattva ApavAmAM AvyuM che. tenA thakI UrjAnI bacata thAya che, paraMtu jyAM zarIra che tyAM UrjAno vyaya thato ja rahe che. Apa zarIramukta cho tethI avyaya cho. ApanI UrjAno vyaya thato nathI. mArI mALAnuM bIjuM puSpa che vibhutA - vyApakatA. Apa vibhu cho. vibhunA be artha karI zakAya che. eka artha che samartha. Apa samartha cho, je iccho te karI zako cho. vibhuno artha che vyApaka. kharekhara RSabha khUba vyApaka che. AdinAtha mAtra eka paraMparA dvArA ja nahi, tamAma paraMparAo dvArA mAnya che, sammata che. A viSaya upara Adhunika vidvAnoe khUba saMzodhano karyAM che ane ghaNuMbadhuM lakhyuM che. temanI vyApakatA sau koIe svIkArI che trIjuM puSpa che - acittva. Apa acittva cho. acittva eka vizeSa arthano dyotaka che. te acittva hoya che ke jenA vize kazuM ja kahI zakAtuM nathI, kazuM ja vicArI zakAtuM nathI. saMskRtano eka prasiddha zloka che - acittvo hi maNimaMtrauSadhInAM prabhAvaH - maNi, maMtra ane auSadhano prabhAva acittva hoya che. nAnatuMga acintya zabda dvArA e ja kahI rahyA che ke ApanA mahimA vize kazuM 4 vicArI nathI zakAtuM, kazuM ja kahI nathI zakAtuM. - cothuM puSpa che - asaMkhya. Apa asaMkhya cho, saMkhyAthI AgaLa nIkaLI mUkyA cho. huM ApanA guNonI, vizeSatAonI gaNatarI nathI karI zakato. koI raNa vyakti ApanA guNonuM AkhyAna karavA samartha nathI. ApanA asaMkhya guNone koI saMkhyAmAM bAMdhI zakAtA nathI. = bhaktAmara H aMtaHstalano sparza - 91 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM puSpa che - Adya. Apa Adya cho. AdinAtha prathama tIrthakara che rAjA che. caMdracaritramAM RSabhanI A vizeSatAnuM suMdara Alekhana che- Apaprathama rAjA cho, prathama muni cho, prathama kevalI cho, prathama tIrthaMkara cho, prathama prajApati cho. A rIte bhagavAna RSabhanA jIvana sAthe aneka Adya joDAyelAM che. chaThuM puSpa che - brahmatva. Apa brahmA cho. paurANika sAhityamAM traNa vyaktitva mAnavAmAM AvyAM che - brahmA, viSNu ane maheza (ziva). brahmA sRSTinI saMracanA kare che, viSNu sRSTinuM pAlana kare che, ziva sRSTino saMhAra kare che. sRSTinuM nirmANa, sRSTinuM pAlana ane sRSTino saMhAra - A traNa tattvo che. mAnatuMga kahe che ke Apa brahmA cho. Ape sRSTinuM sarjana karyuM che. AcArya jinasene RSabha mATe dhAtA, vidhAtA, brahmA, prajApati vagere zabdono prayoga karyo che ane te eTalA mATe karyo che ke RSabhe saMpUrNa samAjavyavasthAnuM sarjana karyuM hatuM. dhAtA, vidhAtA koI paurANika hoya ke nahi, paraMtu RSabha kharekhara dhAtA, vidhAtA, brahmA ane prajApati che. - sAtamuM puSpa che - Apa brahmA cho, Izvara cho. Izvarane sRSTinA kartA mAnavAmAM Ave che. nyAyazAstramAM IzvaranI paribhASA ApavAmAM AvI - katumaka/manyathAkatuM sama: IzvaraH - je karavAmAM, na karavAmAM ane anyathA karavAmAM samartha che te Izvara che. Izvara kAjIne pAjI ane pAjIne kAjI banAvI de che. Apa Izvara cho. Ape ghaNuMbadhuM karyuM che, ghaNuMbadhuM badalyuM che ane ghaNuMbadhuM anyathA paNa karyuM che. RSabhanI gAthAno abhyAsa karanAra vyakti e jANe che ke temaNe zuM zuM karyuM ane keTaluM badalyuM. khUba vicitra kartutva hatuM RSabhanuM, tethI mAnatuMge AdinAthane IzvaranI upamA dvArA upamita karyA che. AThamuM puSpa che - anaMtatA. Apa anata cho. anaMta jJAna, darzana, zakti ane vIryathI saMpanna cho. navamuM puSpa che - Apa anaMgaketu cho. anaMga kAmadevane kahevAmAM AvyA che. jyotiSazAstramAM ema mAnavAmAM AvyuM che ke jyAre ketuno udaya thAya che tyAre kSaya thAya che, saMhAra thAya che. mAnatuMga kahe che ke Apa anaMga mATe ketu cho, kAmavAsanA athavA kAmadevano kSaya karanAra cho. AjanA itihAsavido ziva ane AdinAthane eka vyaktitva mAnavA lAgyA che. rati-pralApamAM kahevAmAM AvyuM che ke zive trIjA netra vaDe kAmadevane bALI nAkhyo, tene naSTa karI dIdho. RSabha mATe kahevAya che ke Apa anaMga - kAmadeva mATe ketu samAna cho. A baMnenI samyapha tulanA thaI zake che. anaMgaketuno eka artha che - ApanuM cihna anaMga che. ketuno artha che cihna ane anaMgano artha che azarIra. ApanuM cihna azarIra che, tethI Apa anaMgaketu cho. 92 . bhaktAmara : aMtastalano sparza ', se : Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM puSpa che - Apa yogIzvara cho. e sarvamAnya tathya che. bhAgavatamAM RSabhanuM je varNana che, te eka avadhUta yogInuM varNana che. haThayoga pradIpikAmAM sarva prathama yogI tarIke AdinAthane namaskAra karavAmAM AvyA che - zrI AdinAthAya namostu tasmai, yenopadiSTA haThayogavidyA, Ape tamAma yogo jANyA hatA. tamAma yogIomAM prathama yogI Apa hatA. tethI Apa yogIzvara cho. agiyAramuM puSpa che - eka-aneka. Apa aneka paNa cho ane eka paNa cho. e prazna anAdikALathI pUchavAmAM Ave che ke Apa aneka cho ke eka cho ? jJAtAsUtrano prasaMga che. somila brAhmaNe mahAvIrane pUchyuM, Apa aneka cho ke eka cho ? mahAvIra uttare Apyo, huM eka paNa chuM ane enaka paNa chuM. dravyArthikanayanI dRSTie huM eka chuM. jJAna, darzana vagere paryAyonI apekSAe huM aneka chuM. nizcayanayanI dRSTie huM ekalo chuM. paryAyanI apekSAe huM anaMta chuM. pratyeka vyakti, vyaktinI dRSTie eka che, paryAyanI dRSTie anaMta che. tethI mAnatuMga kahI rahyA che ke Apa aneka paNa cho ane eka paNa cho. Apa mukta thaI gayA cho. mokSamAM jIva eka che ke aneka che ? mokSamAM anaMta jIva che ane te tamAma eka jagatamAM rahelA che. temanI anekatA evI che ke kSetrano avarodha nathI. be tattvo che - avagAha ane kSetrAvarodha. avagAhana to che, eka-be nahi, hajA2-dasa hajAra nahi, asaMkhya ane anaMta samAI jAya che. eka nAnakaDI jagAmAM anaMta samAI jaze. chatAM kSetrano avarodha nahi hoya. kSetra aTakatuM nathI. bhale eka Ave ke vIsa Ave, koI pharaka paDato nathI. je avagAhanA che, te sau koImAM hoya che, paraMtu kSetrane rokavAnI zakti sau koImAM nathI hotI. te sthULamAM hoya che. Apa sUkSma banI gayA cho tethI A samasyAthI para cho. anaMta mukta jIva eka kSetrAvagAhamAM rahe che, paraMtu te tamAmanuM svataMtra astitva che. aneka darzanonI evI mAnyatA che ke mukta thavuM eTale paramAtmAmAM vilaya pAmavuM. temanuM svataMtra astitva rahetuM nathI. jaina darzananuM maMtavya che ke mukta thayA pachI paNa AtmAnuM svataMtra astitva rahe che. mAnatuMganuM A kathana e apekSAe che ke ekatra avagAhananI dRSTie Apa eka cho ane svataMtratAnI dRSTie, AtmAnI dRSTie Apa aneka cho, bAramuM puSpa che - Apa jJAna svarUpa cho. ApanuM svarUpa jJAnamaya che. audakiya ane kSAyopamika bhAva thakI thatuM ApanuM svarUpa samApta thaI gayuM. have mAtra kSAyika bhAvanuM svarUpa rahyuM che. ajJAnano sarvathA kSaya thaI gayo hovAthI Apa jJAnasvarUpa cho. = bhakatAmara H aMtastalano sparza ! 93 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM puSpa che - amalatA. Apa amala cho. je jJAnasvarUpa hoya, jenA raja ane maLa kSINa thaI gayA hoya te amala che. ApanA raja ane maLa niHzeSa thaI gayA che tethI Apa amala cho. Ama RSabhanA virATa vyaktitvanA aneka guNonuM cayana karIne mAnatuMge tera puSponI eka manorama ane nayanAbhirAma mALA gUMthI che. te mALAnuM sUtradhAra che A kAvya - tAmavyaya vibhumacijyamasaMgamAgha, brahmANamIzvaramanaMtamanaMgaketumT yogIzvaraM viditayogamanekameluM, jJAnasvarUpamalaM pravadaMti santaH // prastuta zlokamAM AcArya mAnatuMge gAgaramAM sAgara bharI dIdho che. eka-eka zabdanI vizad vyAkhyA karIe to A blokanA AdhAre aneka graMtho racAI zake che. ApaNe paNa gAgaramAM sAgara samAvavo che. jo sAgara jevA vistAramAM jaIe to pAra ja nahi Ave. saMkSepamAM eTaluM ja kahI zakAya che ke A zlokano pratyeka zabda eka eka vizeSatAnI vyAkhyA karI rahyo che. RSabhe zuM karyuM? teo kevA hatA? temanuM atizAyI kArya karyuM hatuM? A tamAma mATe eka eka pratikAtmaka zabdano prayoga karIne AcArye RSabhanA virATa vyaktitvanI stuti karI che. temAM bhakti, jJAna ane caritra - traNeyano samanvaya che. je artha ane tAtparyanA UMDANamAM jaIne A kAvyanuM anuzIlana kare che te kharekhara samApatti karI le che, tAdAbhyanI anubhUti karI le che. 94. bhakatAmara aMtastalano sparza . che Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. purAtana abhidhA : Adhunika saMdarbha bhagavAna AdinAthanI stuti bhAratanA pratyeka dharme karI che. teo mAtra jaina paraMparA dvArA ja mAnya nathI, paraMtu vaidika temaja anya zramaNa saMpradAyo dvArA paNa samADvata che. AcArya mAnatuMge A samagra saMdarbhane dhyAnamAM rAkhIne RSabhane aneka nAmathI saMbodhita karyA che. je nAma prasiddha pravartakonAM che, temAM bhagavAna RSabhano sAkSAtkAra karyo che. te tattvomAM bhagavAna RSabhanuM pratibiMba nihALyuM che. pratibiMba eTalA mATe nihALyuM ke teo ghaNI badhI bAbatomAM Adi hatA. jaina paraMparAmAM RSabhane AdikAzyapa mAnavAmAM Ave che. aMtima kAzyapa mahAvIra che. RSabhe AtmAne kendramAM rAkhIne je dharmanuM pravartana karyuM te dharmanuM anusaraNa pachInA loko e karyuM. tethI kahevAmAM AvyuM ke - aNudharmo muNiNA paveiyaM - munie anudharma pravedita karyo. je dharma RSabhe batAvyo e ja dharma mahAvIre pratipAdita karyo. tethI RSabhanI stuti saunI sAthe karI zakAya che athavA tamAma nAmomAM RSabhanI stuti karI zakAya che. A ciMtananI sAthe stutikrama AgaLa dhapAvatAM AcArya mAnatuMge RSabhane aneka nAmathI saMbodhita karyA che - mAnatuMge kahyuM ke Apa buddha cho. buddha zabda vyaktivAcaka nathI hoto. te sAmAnya vizeSaNa hoya che. je tattvane jANe che te buddha che. A sAmAnya vizeSaNa eka nAma banI gayuM. eka samaya evo hato ke mahAprajJa mAruM vizeSaNa hatuM ane eka samaya evo Avyo ke mahAprajJa mAruM nAma banI gayuM. gautama buddhanuM mULa nAma che zAkyaputra. paraMtu jJAnagarimA dvArA temanuM buddha nAma vizruta thaI gayuM. lai gayA che ke teo " , bhaktAmara : aMtastalano sparza . 5 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhanI stutimAM azvaghoSe lakhyuM ke buddhanuM nAma hatuM zAkyaputra ane pracalita thaI gayo buddha zabda. teo bauddha dharmanA pravartaka buddha kahevAyA. AcArya mAnatuMge buddhanA nAmano je svarUpa upayoga karyo che te temanI vidagdhatAno sUcaka che. navo zabda zodhavo e eka vAta che, paraMtu pracalita zabdomAM navo artha mUkI devo te eka vilakSaNatA che. bhagavAna mahAvIre paNa tevuM karyuM che. uttarAdhyayana sUtranuM bAramuM adhyayana vAMcanAra jANe che ke mahAvIra tIrthayAtrA, tIrthasthaLa jevA pracalita zabdone kevI rIte navA navA artha Ape che. tIrtha karo, yajJa karo, snAna karo - A zabdo laI lIdhA paraMtu temanA artha badalI nAMkhyA. zabda sAthe koI virodha nathI. virodha hoya che artha sAthe. e mahattvapUrNa vAta che ke kayA zabdano kayA arthamAM prayoga karavAmAM AvI rahyo che. Adhunika dArzanikono mata che ke koI paNa darzananuM pratipAdana karo to te darzana dvArA svIkRta saMjJAonuM spaSTIkaraNa karo. e jANo ke prastuta zabdano prayoga kayA arthamAM karavAmAM Avyo che. eka ja zabdano prayoga bhinna bhinna arthomAM karavAmAM Ave che. eka darzanamAM te zabda eka arthano vAcaka hoya che jyAre bIjA darzanamAM te zabda bIjA arthano vAcaka hoya che. Azrava zabda jaina darzanamAM paNa che ane bauddha darzanamAM paNa che. saMvara zabda paNa jaina ane bauddha baMne darzanomAM che. zuM A be zabdo baMne darzanomAM eka ja artha mATe prayojAyA che? karma zabda tamAma darzanomAM pracalita che. zuM tamAma darzanomAM karma zabda eka ja arthamAM prayukta thayo che ? jyAM ApaNe darzananA AdhAre zabdanI mImAMsA karIzuM, tyAM teno artha badalAI jaze. eka ja zabdanA aneka artha vyakta thaI jaze. tethI e jANI levuM jarUrI che ke kyA zabdano kayA arthamAM prayoga karavAmAM AvI rahyo che. munie brAhmaNone kahyuM ke, huM yajJa karuM chuM. pUchavAmAM AvyuM - "kayo yajJa ?' "je yajJa RSio dvArA prazasta che." tamArI jyoti - agni kaI che? tapa jyoti che." tamAruM jyotisthAna karyuM che?" jIva jyotisthAna che." "ghI homavAnI kaDachI kaI che ? "mana, vacana ane kAyAnI sapravRtti ghI homavAnI kaDachIo che." agni peTAvavAnAM chANAM kayAM kayAM che ?' "zarIra agni peTAvavAnuM chANuM che.' 96 bhaktAmara aMtastalano sparza / la ku rakama 'paNa zAkhAmAM , Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'IdhaNa kayuM che ?' karma iMdha che.' 'zAMtipATha kayo che ?' 'saMyamanI pravRtti zAMtipATha che.' bhagavAna mahAvIre A ahiMsaka homamAM jyoti, jyotisthAna, iMdhaNa, AMtipATha vagere zabdono svIkAra karyo che. zabda to e ja rahe che paraMtu artha badalAI jAya che, tAtparya badalAI jAya che. AcArya mAnatuMge paNa e ja paraMparAnuM anusaraNa karyuM. mAnatuMge kahyuM ke Apa buddha cho, tenuM kAraNa zuM che ? samajadAra mANasa koI vAta kahe to te sahetuka hovI joIe, ahetuka nahi. jenI pAchaLa spaSTa hetu ane tarka hoya che e ja artha hRdayaMgama banI zake che. hetu e che ke vibudha dvArA arcita buddhione kAraNe Apa buddha cho. vibudhArcita eTale devo dvArA arcita evo paNa artha thaI zake che ane vidvAno tathA gaNadharo dvArA arcita evo artha paNa thaI zake che. prastuta saMdarbhamAM gaNadharano artha iSTa che. mahAna gaNadharo dvArA arcita che ApanI buddhino bodha-prakAza. buddhi hovI e eka vAta che ane buddhino prakAza hovo e bIjI vAta che. AgamanA marmane jANanAra e jANe che ke jJAna ane upayoga be alaga bAbato che, jJAna alaga che ane upayoga alaga che. koI sAdhune hajAro zloka kaMThastha che. abhidhAna ciMtAmaNi nAmamALA kaMThastha che. dasa vaikAlika kaMThastha che. prazna thAya ke zuM vAstavamAM te kaMThastha che ? teo smRti prakoSThamAM saMcita che, paraMtu upayogamAM nathI. tyAre yAda Avaze ke jyAre ApaNe upayoga karIzuM. dasa vaikAlika prathama padya kayuM che ? te jyAre upayoga karIzuM tyAre yAda Avaze. ApaNe vAMcyuM che, ApaNane khabara paNa che, paraMtu upayoga vagara kazA kAmanuM nathI. jyAre buddhino bodha eTale ke prakAza thaI jAya tyAre upayoga mUkavAnI jarUra rahetI nathI. jyAM mAtra jJAna che tyAM abhIkSNa jJAnopayoga che. chadmastha ane kevalImAM e ja to taphAvata che ! chadmasthanuM jJAna upayoga-sApekSa hoya che ane kevalInuM jJAna upayoga-nirapekSa hoya che. pratikSaNa jJAnopayoga cAlyA kare che. kompyuTaranI jema InapuTa ane AuTapuTanI jarUra paDatI nathI. te niraMtara jAgRta rahe che. mAnatuMganA kathanano Azaya e ja che ke ApamAM buddhino bodha sadA pragaTa rahe che. tethI Apa buddha cho. hakIkatamAM buddha kevalIne ja mAnavA joIe. jenAmAM buddhino prakAza niraMtara raheto hoya, jJAnano sUrya kyAreya asta pAmato na hoya, kyAreya koI vAdaLa ADe AvatuM na hoya e ja buddha hoya che. mAnatuMge potAnI medhA dvArA buddha zabdane navA rUpamAM rajU karIne bhagavAna RSabhanI stuti karI che. pracalita zabdanA navA arthanI zodhanuM A eka nidarzana che. ja A bhaktAmara H aMtastalano sparza = 90 : ' Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddhika paraMparAmAM eka paurANika paraMparA che, jene mAItholojI kahevAmAM Ave che. A paraMparAmAM traNa deva mAnavAmAM AvyA che. brahmA, viSNu ane maheza (zaMkara). AcArya mAnatuMge RSabhane "zaMkara' zabda dvArA saMbodhita karatAM kahyuM ke, Apa zaMkara cho. tenuM kAraNa jaNAvatAM temaNe kahyuM ke Apa traNe loka mATe kalyANakArI cho, tethI Apa zaMkara cho. RSabhanI zaMkara svarUpe stuti karI rahyA che, paraMtu te stutimAM paNa eka dhvani che. saMskRta sAhityamAM dhvanikAvya ane vyaMgakAvyanuM mahattva svIkAravAmAM AvyuM che. jyAM abhidhA ane lakSaNA dvArA koI artha na thato hoya tyAM vyaMjanA dvArA artha vyakta thAya che. eka kAvya e che ke jemAM vyaMjanAmAM, zabdomAM kazuM ja nathI. zabdo judI ja vAta karI rahyA che ane dhvani kaMIka bIjo ja nIkaLI rahyo che, artha kaMIka bIjo ja dhvanita thaI rahyo che. AjakAla akhabAromAM vyaMgya pragaTa thAya che. temanA zabdomAM kazuM ja nathI hotuM, paraMtu temAMthI je dhvani nIkaLe che, te vyaktinA hRdayane sparzI jAya che. kuzaLa vyakti evA zabdano prayoga kare che ke potAnI vAta paNa kahI de che ane chatAM kyAMya phasAtI nathI. eka yuvAna vidvAna jaI rahyo hato. eka yuvAna strIe tene joyo. tenuM mana caMcaLa ane kAmuka banI gayuM. teNe vicAryuM ke huM kaI rIte mArA mananI vAta rajU karuM ? teNe e vidvAnane saMbodhita karatAM kahyuM ke - "he musAphara ! tamArI pAse pustako che. tame e kaho ke tame vaidya cho ke gaNitazAstrI cho ? jo vaidya hova to e kaho ke mArI sAsu AMdhaLI che, te kaI auSadhi dvArA dekhatI thaI zakaze ? jo tame jyotiSI hova to e kaho ke dIrghakALathI pravAsI mAro pati kyAre pAcho pharaze ? A zabdono artha karIe to kazuM ja samajAze nahi. paraMtu A zabdomAMthI je dhvani nIkaLe che, temAM pathikane AmaMtraNa che. te dhvani kaMIka Avo che - he musAphara ! mArI sAsu AMdhaLI che ane mAro pati paradeza gayelo che. huM gharamAM ekalI chuM. tuM mArA ghera AvI zake che ane rokAI zake che. dhvanikAvya khUba mahattvapUrNa kAvya mAnavAmAM Ave che. AcArya mAnatuMga RSabhanI buddha ane zaMkara rUpe stuti karI rahyA che, te spaSTa che. paraMtu stutimAM prayukta zabdomAMthI je dhvani nIkaLI rahyo che te aspaSTa che. te dhvani e che jemaNe kSaNikavAdanuM pravartana che, temane huM buddha mAnavA taiyAra nathI. hakIkatamAM buddha Apa cho, jemaNe pariNAmI - nityavAdanuM pravartana karyuM che. ziva-zaMkara ca che ke je kalyANa karanAra hoya. paurANika mAnyatA che ke zivanuM kArya che sRSTina saMhAra. mAnatuMga kahe che ke je vyakti sRSTino saMhAra karanAra hoya te zaMkarane zaMka 98 bhaktAmara aMtastalano sparza karavA nA kAkA che ke Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavA mATe huM taiyAra nathI. huM to Apane zaMkara mAnuM chuM. kAraNa ke Apa kyAreya saMhArakaratA nathI. niraMtara kalyANa ja kalyANa karo cho. eka paurANika devatA che dhAtA-brahmA. te sRSTinA kartA manAya che. ziva sRSTinA saMhartA che ane brahmA sRSTinA kartA che. mAnatuMge kahyuM - Apa brahmA cho, dhAtA cho. Ape mokSamArganuM vidhAna karyuM che. jJAna, darzana ane caritra mokSanA mArga che. A mArganuM vidhAna karI Ape sarjanAtmaka zakti utpanna karI che. huM te dhAtAne dhAtA nathI mAnato, jenI sAthe koNa jANe keTalIya kiMvadaMtio joDAyelI che. te nAbhithI utpanna thayo che, ke kamaLamAMthI utpanna thayo che ? jaLAzaya dvArA utpanna thayo che ? jaDatAmAMthI pedA thayo che ? nA jANe keTalIya bAbato brahmA sAthe joDAyelI che. mArI dRSTie dhAtA te ja hoI zake che, je mokSamArganuM vidhAna kare che. Ape A vidhAna karyuM che mATe Apa dhAtA cho. mAnatuMge RSabha mATe saMbodhanano eka vizeSa prayoga karyo - Apa puruSottama cho. viSNu mATe puruSottama zabdano prayoga thAya che. jenAmAM buddhino prakAza che, kaivalyano prakAza che, je niraMtara sukha ane kalyANa ka2nA2 che, je mokSamArganuM, zAzvata sukhanA mArganuM vidhAna karanAra che te vAstavamAM puruSottama che. je lIlA, yuddha vagere pravRttiomAM lIna rahe che te mArI dRSTie puruSottama nathI. tethI mAnatuMga kahe che ke ApanAmAM kaivalyano prakAza che, Apa kalyANa zarIra cho, Apa mokSamArganA vidhAtA cho tethI ja Apa puruSottama cho. mAnatuMge potAnI prakhara medhA dvArA dhArmika saMdarbhamAM pracalita, paurANika nAmono svIkAra karIne eka navI dizA batAvI che. te dizA dvArA pracalita zabdakoSane navo ja artha pradAna karIne je satya ane tathyane abhivyakti ApI te kharekhara spRhaNIya che. stuti-krama AgaLa dhapAvatAM mAnatuMge kahyuM - he bhagavAna ! Apa kaMIka cho, zaMka2 cho, dhAtA ane puruSottama cho tethI Apane namaskAra karavAnI icchA thaI rahI che. vyakti sau koIne namaskAra nathI karatI. vyakti tyAre ja namaskAra kare che ke jyAre te potAnAthI adhika yazasvI ane tejasvI puruSane jue che. darekane namaskAra karavAno koI artha nathI. namaskAra tyAM ja karo, prArthanA tyAM ja karo ke jyAM kaMIka upalabdhinI saMbhAvanA hoya. sau koInI sAme dInatAnA pradarzanano koI artha nathI. evI yAcanA na karo. eka kavie cAtakane uddezIne kahyuM, 'he cAtaka ! huM jANuM chuM ke tuM khUba abhimAnI che, paraMtu tArAmAM eka UNapa che ane te e che ke AkAzamAM vAdaLo Ave che ke tarata ja tuM bolavA mAMDe che. jevAM AkAzamAM vAdaLo chavAya che ke tarata ja tuM dIna svare pralApa karavAnuM zarU n bhaktAmara aMtaHstalano sparza - 99 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. tuM e nathI jANato ke tamAma vAdaLa samAna nathI hotAM. keTalAMka vAdaLo evAM hoya che ke je varasAda Ape che, dharatIne bhIMjave che, paraMtu keTalAMka vAdaLo evAM hoya che ke je mAtra vyartha garjanAo ja kare che, dharatI upara jaLanuM eka buMda paNa varasAvatAM nathI. tethI tAre evAM vAdaLone oLakhIne yAcanA karavI joIe ke je varasAda ApatAM hoya. jyAre evAM vAdaLone joIne tAre dInatAnuM pradarzana na karavuM joIe ke je mAtra garajatAM hoya, varasatAM na hoya." re re cAtaka ! sAvadhAnamaMnasA mitrakSaNaM zrayatA - maMbhodA bahavo vasaMti gagane sarvepi naitAddazA / keci vRSTibirAddhayaMti vasudhAM garjanti kecana vRthA, yaM yaM pazyasi tasya tasya purataH mA brahi dIna vacaH // sau koIne namaskAra karavAmAM AvatA nathI, sau koInI sAme zIza jhukAvavAmAM AvatuM nathI. jyAM kaMIka vizeSatA hoya, mahAnatA hoya tyAM ja zIza jhUke che. mAnatuMga kahe che - he prabhu ! Apa traNeya lokanI pIDAnuM haraNa karanAra cho tethI Apane namaskAra karuM chuM. e ja vyaktine namaskAra karavAmAM Ave che ke je bIjAonI pIDAnuM haraNa karatI hoya ! bIjAonI pIDAnuM haraNa karanAra kharekhara mahAna hoya che. e vyakti kevI mahAna gaNAya ke je traNeya lokanI pIDAnuM haraNa karatI hoya. jao AgamavettA che, Agamono svAdhyAya karanAra che tao e jANe ke jyAre tIrthakarano janma thAya che, jyAre tIrthaMkaranuM nirvANa thAya che tyAre eka vakhata narakamAM paNa zAMti prasarI jAya che, nArakonI pIDAnuM kSaNika haraNa thaI jAya che. thoDIka kSaNo mATe sarvatra zAMti prasarI jAya che. zuM koI DaoNkTara ke vaidya evo samartha che kharo ke je traNe lokanI pIDAnuM haraNa karI de ? devalokanA DaoNkTara che - azvinIkumAra. teo manuSyalokanA kAmamAM AvatA nathI. manuSyalokamAM evA DaoNkTara che ke je camatkAra jevuM kare che, mANasanI pIDAnuM haraNa kare che. traNeya lokamAM paNa pIDAnuM haraNa karanAra DaoNkTara hoI zake che, paraMtu evA koI DaoNkTara ke vaidyanuM nAma nathI sAMbhaLyuM je traNeya lokanI pIDAnuM haraNa karanAra hoya. AcArya mAnatuMga RSabhanI e ja vizeSatAnuM rekhAMkana karatAM kahe che ke ApanuM avataraNa traNeya lokanI pIDAnuM haraNa karanAra che. prazna thaI zake ke traNeya lokanI pIDA zI che ? bhale ApaNe manuSyalokane joIe, devaloka athavA pAtALalokamAM pahoMcI jaIe - sarvatra eka pIDA vyApta che ane te che kaSAya. A kaSAyano dAvAnaLa cAre tarapha prajaLI rahyo che. e eka vyApaka pIDA che. traNeya lokanI pIDA meleriyA ke tAva nathI, TIbI ke 100 bhaktAmara aMtastalano sparza karavA 1.89: 0 to 2 jI hA A pathArI mArI che Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kensaranI bImArI nathI. devatAo ane nArakone vaikriya zarIra hoya che. tethI koI zArIrika roga pedA thato nathI. temanI pIDA bIjA ja prakAranI hoya che. traNeya lokanI je arti che, pIDA che te che mananI azAMti, bhAvonuM uDhelana, e sAmAnya pIDA che. tamAma nArakomAM e pIDA jovA maLe che. nArakomAM paraspara khUba laDAI thAya che. eka prasaMga Avyo - samyakdaSTi ane mithyAdRSTi nairayikono, kahevAmAM AvyuM ke samyaSTi naiyiko kSetriya garamI vagerenI pIDA bhogave che, paraMtu mithyAdRSTi naiyiko kSetriya uparAMta paraspara saMgharSanI pIDA paNa vizeSa bhogave che. samyakdaSTi nAraka bahu laDatA nathI, teo moTe bhAge paraspara samajUtI karI le che paraMtu mithyAdRSTi nArako satata laDatA rahe che. A mAnasika azAMti, bhAvAtmaka udbelana ane paraspara saMgharSanI ghaTanAo devatAomAM paNa khUba hoya che. corI, laMTaphATa, koIkanI devInuM aparahaNa, saMpatti coravI vagere ghaTanAo cAlyA kare che. devatA khUba zaktizALI che, paraMtu A saMdarbhamAM mANasa ane nIcenA devalokanA devatAo vacce jhAjhuM aMtara nathI. A kaSAya, mAnasika azAMti ane bhAvAtmaka udbelananI je pIDA che tenuM samAdhAna Ape prastuta karyuM che. Ape sau prathama pravacana karyuM ke - AtmAne jANo, AtmAne juo, kaSAyane zAMta karo. A pravacanamAM traNeya lokanI pIDAnA samAdhAnanuM sUtra che. tethI mAnatuMge kahyuM ke Ape potAnA pravacana ane darzana thakI traNeya lokanI pIDAnuM zamana karyuM che. tethI Apane namaskAra karuM chuM. AcArya mAnatuMge namaskAranuM bIjuM kAraNa jaNAvyuM - Apa kSititalamAM eka nirmaLa alaMkAra cho, AbhUSaNa cho tethI huM Apane namaskAra karuM chuM. hakIkatamAM pavitra alaMkAra e ja hoya che ke je traNeya lokamAM vyApta kaSAyomAMthI mukti meLavI le che. jeno kaSAya prabaLa hoya te nirmaLa na hoI zake. nirmaLa e ja che ke je kaSAyamukta che. jyAM kaSAya hoya tyAM maLa jAmato rahe che. cAlu varSe sAdhu-sAdhvIonI saMgoSThImAM meM kahyuM - eka gRhastha dararoja snAna karavAnI vAta vicAre che. tethI vicAra kare che ke je covIsa kalAka daramyAna mela jamA thayo hoya, te sApha thaI jAya, zarIra svaccha thaI jAya. e ja rIte sAdhu-sAdhvIe dararoja bhAvonI azuddhi dUra karavA mATe snAna karavuM joIe. bhAvamAM vikRti AvI hoya, mAnasika uddelana thayuM hoya, aDhAra pApo paikI koI pApanuM AcaraNa thayuM hoya to tenuM vizodhana karavuM joIe. evAM AcaraNothI AtmA upara karmano je mela jamA thAya che tene pavitra bhAvonA jaLa dvArA dUra karI devo joIe. AtmAne nirmaLa ane pavitra banAvavAno mArga e ja che. mahAmaMtrano jApa, tIrthaMkaronI stuti, kAyotsarga, japa-dhyAna vagere upakrama eTalA mATe ja che ke je mela jAme che tenuM zodhana (zuddhIkaraNa) thatuM rahe. bhakatAmara : aMtastalano sparza = 101 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A tamAma maMgala abhikrama eTalA mATe che ke bAhya prabhAvo jIvanane dUSita na karI nAkhe. mAnatuMge kahyuM - Apa kSititalane zobhAvanAra evA AbhUSaNa cho ke jenI camaka bIjAone prabhAvita kare che. AbhUSaNanuM mahattva paNa khUba hoya che. AjakAla AbhUSaNa athavA ghareNAM paheravAnI vAta ochI thatI jAya che. pahelAM loko khUba gharaNAM paheratA. cakravartI paNa ghareNAM paheratA hatA. teo AbhUSaNanuM mahattva jANatA hatA. Aje AbhUSaNane mAtra paraMparA samajI levAmAM AvI che. paraMtu te mAtra rUDhi ke paraMparA nathI. Aje alaMkAronuM zAstrIya dRSTie vivecana thayuM che. ema kahevAmAM Ave che ke strIo vichiyAM pahere che, te nirarthaka nathI. teno artha che. je strI vichiyAM pahere che te uzRMkhala nathI hotI. saMbhavataH A jJAna khUba vikasita hatuM. kayuM AbhUSaNa paheravAthI kayo snAyu dabAya che ane tenAthI kaI vRtti prabhAvita thAya che. nAkanI nathaNI hoya, kAnanAM kuMDaLa hoya, gaLAno hAra hoya ke paganAM nUpura hoya - vRttio upara e tamAmano cokkasa prabhAva paDe che. AbhUSaNa dhAraNa karavA pAchaLa keTalAMka rahasyo garbhita hatAM. te rahasyanI jANakArI Aje nathI, tethI alaMkArone rUDhi samajI levAmAM Ave che. hakIkatamAM AbhUSaNa khUba ja arthapUrNa hoya che. tethI kahevAmAM AvyuM ke Apa kSititalanA amala AbhUSaNa cho. namaskAranuM trIjuM kAraNa e che ke Apa paramezvara cho, tethI huM Apane namaskAra karuM chuM. Izvara zabda aneka arthomAMthI pasAra thayo che. vaidika paraMparAmAM tathA nyAya ane vaizeSika paraMparAmAM Izvarano artha che - je sRSTino kartA che, te Izvara che. jaina darzananI bhASAmAM Izvara e che ke je mukta thaI cUkyo che. Izvara e che ke je parama sAmarthyavAna che. Apa parama sAmarthyavAna cho tethI Apane namaskAra che: namaskAranuM cothuM kAraNa e che ke Ape bhavasAgaranuM zoSaNa karyuM che. tethI huM Apane namaskAra karuM chuM. agamya RSie traNa aMjali (khobA)mAM samudranuM zoSaNa karyuM hatuM. traNa aMjali pANI pIdhuM ane samudranuM jaLa zoSAI gayuM. Apa ajaMli vagara A bhavodadhinuM zoSaNa karI do cho. namaskAranAM A cAra kAraNo prastuta zlokanI AdhArabhUmi banI gayAM - tulyuM namastribhuvanArtiharAya nAtha ! tulya nama: kSititalAmalabhUSaNAya / tulya namastrijagataH paramezvarAya, tulya namo jina ! bhavodidhizoSaNAya // 102pa bhaktAmara aMtastalano sparza rahI , kyAM che. A para che Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnatuMge A zlokamAM e praznane samAhita karyo che ke namaskAra kone karavA joIe ? je mArI pIDAnuM haraNa na karato hoya tene huM namaskAra nathI karato. huM e ja vyaktine namaskAra karuM chuM ke je mArI pIDAnuM haraNa kare che. sAdhusAdhvIo pAse loko zA mATe jAya che ? zA mATe loko temane namaskAra kare che ? teo koI DaoNkTara ke vaidya nathI ke je zarIranI pIDA dUra kare. loko temanI pAse eTalA mATe jAya che ke tyAM zAMtino anubhava maLe che, mAnasika pIDAnuM haraNa thAya che. aneka loko zokAkuLa saMjogomAM guradarzana mATe jAya che. te eTalA mATe jAya che ke temane AzvAsana maLe che, viyogajanita duHkha sahana karavAnI zakti maLe che, navo prakAza ane vairAgyano e bodha maLe che ke jenA thakI pIDAnuM haraNa thAya che. namaskAra e ja vyaktine karavAmAM Ave che ke je amala AbhUSaNa hoya che. jyAM nirmaLatA hoya che tyAM aneka samasyAo vilIna thaI jAya che. namaskAra e ja vyaktine thAya che ke je zaktizALI hoya che. durbaLa ane kamajorane koI namaskAra nathI karatuM. zarUAtathI ja evo vizvAsa rahyo ke nyAyanI bhIkha na mAMgo. kamajora mANasane kyAreya nyAya maLato nathI. potAnI zaktino vikAsa karo, zaktizALI bano. jyAM zakti che, baLa che, aizvaryA che tyAM sadhaLuM che. namaskAra e vyaktine ja thAya che ke je saMsAranA kIcaDane sUkavI nAkhe ane temAMthI ApaNane bahAra kADhe. kalakattAnI yAtrAno eka prasaMga che. kAnapura zaheranI bahAra nadI kinAre eka munizrI kicaDamAM phasAI gayA. temanuM zarIra bhArekhama hatuM. khUba muzkelIthI temane bahAra kADhavAmAM AvyA. jo kIcaDane sUkavI devAmAM Ave, jalodadhinuM zoSaNa karI devAmAM Ave to koI phasAya nahi. tethI je bhavodadhinuM zoSaNa karI nAkhe che te kharekhara namaskAranI ahaMtA pAmI jAya che. A zlokadrayImAM AcArya mAnatuMganI bauddhika prakharatA tathA bhakti pravaNatA - baMne jIvaMta banI gayAM che. arthagAMbhIrya jALavI rAkhatAM mAnatuMge bhaktinI je dhArA vahevaDAvI che te avicchina banI gaI che. rAjInA : ema vadhu bhaktAmara aMtastalano sparza 103 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. pavitra AbhAmaMDaLa guNa ane doSanuM eka yugala hoya che. guNI ane doSI - be prakAranA mANaso mAnavAmAM Ave che. paraMtu evo koI guNI mANasa nathI ke jenAmAM koI ja doSa na hoya ane evo koI doSI mANasa nathI ke jenAmAM koI guNa na hoya. pratyeka vyaktimAM guNa ane doSa baMne jovA maLe che. divasa ane rAta kyAreya alaga nathI hotAM. divasa Ugyo che to rAta tenA garbhamAM che ja. rAtanuM avataraNa thayuM che to divasa tenA garbhamAM che ja. divasa ane rAta, guNa ane doSa - baMnene kyAreya alaga pADI zakAtAM nathI, paraMtu koI vyakti evI paNa hoya che ke jenAmAM mAtra guNa ja guNa hoya che. doSa bilakula hoto ja nathI. koI paNa doSI vyakti evI nathI hotI ke jenAmAM mAtra doSa ja doSa hoya, koI ja guNa na hoya. ema svIkAravAmAM AMvyuM ke kSayopazamanI mAtrA pratyeka prANI mAM hoya che. koI paNa evuM prANI nathI ke jenAmAM vikAsanI koI saMbhAvanA na hoya. te ekendriya hoya, vanaspatikAyika nigodano jIva hoya, sau koImAM vikAsano avakAza che kSayopazama che tethI A jagatamAM mAtra doSI koI nathI, mAtra guNI avazya hoI zake che. A rIte traNa kakSAo phalita thAya che. doSapradhAna vyakti guNapradhAna vyakti mAtra guNI vyakti, jenAmAM koI ja doSa nathI. je doSapradhAna che tenAmAM guNa che. je guNapradhAna che tenAmAM paNa doSa hoya che. mAtra guNa e avasthAmAM ja hoya che jyAre mohakarma sarvathA kSINa thaI jAya che. A samagra dArzanika saMdarbhane dhyAnamAM rAkhIne mAnatuMge kahyuM, "he prabhu ! jeTalA guNo che tamAma ApanAmAM samAyelA che. ApanAmAM te guNo e 104. bhaktAmaraH aMtastalano sparza . Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte samAI gayelA che ke kyAMya kazo avakAza nathI. Ape doSo mATe koI khAlI jagA rAkhI nathI. jo thoDIka paNa jagA maLI hota to kadAca doSa paNa AvI jAta. tamAma guNoe Apano Azraya laI lIdho, tethI doSone avakAza na maLyo temAM Azcarya zuM?' stutikAre kAvyanI bhASAmAM tenuM kAraNa jaNAvatAM kahyuM - guNa ane doSa vacce spardhA thaI. doSane nimaMtraNa ApanArA ghaNA loko maLyA. temaNe kahyuM ke, Avo, amArI pAse beso, amArI aMdara samAI jAva. doSone eTalA badhA lokoe jagA ApI ke doSone ahaMkAra thaI gayo. temaNe vicAryuM ke amArI mAMga ghaNI moTI che. sau koI amane bolAve che. sau koI amane nimaMtraNa pAThave che. koI amArI upekSA ke avahelanA karatuM nathI. amane sarvatra Azraya ane AlaMbana maLI rahyAM che. evA ciMtane temane garvathI chalakAvI dIdhA ke AkhuM jagata amane mahattva Ape che. jo ekalA AdinAtha amane mahattva na Ape to kAMI vAdho nahi. sau koI bolAve che ane mAtra eka ja vyakti nathI bolAvatI. to amAre zA mATe tenI pAse javuM joIe ? jyAre doSonA manamAM Avo garva AvI gayo tyAre Ape temane bolAvyA nahi, sahAro ke AlaMbana ApyAM nahi. bIjI tarapha ahaMkArathI bharelA doSoe nizcaya karyo ke ame AdinAtha pAse nahi jaIe. teo AvyA nahi ane Ape bolAvyA nahi. tethI ApanI pAse mAtra guNo ja rahyA. temAM Azcarya zAnuM? jo Apa doSone bolAvata to guNone samagra sthAna maLyuM na hota. thoDIka jagA doSone paNa maLI hota. guNo ane doSo vacce jagAnI vaheMcaNI thaI gaI hota, paraMtu doSoe potAnA ahaMkArane kAraNe Apano Azraya gumAvyo. prastuta kAvyamAM vividha Azrayane badale vibudha Azraya evo vaikalpika pATha paNa pracalita che. tenuM tAtparya che - moTA moTA AcAryoe vidvanoe doSone sthAna ApyuM. je pravartaka kahevAya che te paNa doSone Azraya ApanAra che. A vibudha Azraya temanA garvanuM kAraNa banI gayo. temaNe vicAryuM ke ATalA moTA moTA loko ApaNane sthAna ApI rahyA che. ApaNuM svAgata karI rahyA che. to pachI ApaNe AdinAtha pAse zA mATe jaIe ? A garvane kAraNe teo ApanI pAse AvavAnuM icchatA nathI. tethI ApanI pAse mAtra guNa ja guNa rahyA. A stutimAM eka vakrokti che athavA vyaMjanA che, paraMtu te dvArA stutikAre eka pathadarzana karAvyuM che - je vyakti svacchatAnI pasaMdagI kare che tenI pAse doSo jatA nathI. doSone Azraya tyAM ja maLe che, jyAM svacchatA ane nirmaLatA nathI. 1 bhaktAmara : aMtastalano sparza 105 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vepArIe anubhavI vidvAna samakSa potAnI samasyA vyakta karatAM kahyuM ke, mArI pAse tamAma prakAranA grAhako Ave che. sArA-kharAba baMne prakAranA loko Ave che. sAcI-khoTI tamAma prakAranI vAto mAre sAMbhaLavI paDe che. aneka vAto huM sahana karI zakato nathI. ghaNI vakhata mAruM mana kharAba vAto tarapha AkarSAI jAya che. mAre evI vAtothI kaI rIte bacavuM ? Apa koIka upAya batAvo. anubhavI vidvAna pAse mUkelo kAcano glAsa hAthamAM lIdho. temAM thoDIka mATI nAMkhI. te glAsa vepArIne ApatAM anubhavI vyaktie kahyuM ke A glAsa laI jAva. pelA naLa nIce mUko. vepArIe pUchyuM, "glAsane keTalo samaya tyAM mUkavAno che ?' anubhavI vyaktie kahyuM, "jyAM sudhI pANImAM vahIne badhI mATI nIkaLI na jAya ane mAtra svaccha pANI na rahe tyAM sudhI." vepArI glAsa laIne naLa pAse gayo. teNe glAsane naLa nIce mUkyo. naLamAMthI pANI paDatuM hatuM. jema jema glAsa bharAto gayo tema tema nIcenI mATImAMthI thoDIka mATI upara AvatI jatI hatI ane pANInI sAthe te vahI jatI hatI. lagabhaga aDadho kalAka sudhI Ama cAlyuM. glAsamAM bharelI mATI bilakula nIkaLI gaI. glAsamAM mAtra svaccha pANI bAkI rahyuM. vepArI svaccha pANIthI bharelo glAsa laIne Avyo. pelI anubhavI vyaktinA hAthamAM e glAsa mUkatAM kahyuM, "mAnyavara ! have Apa samajAvo ke mAre zuM karavAnuM che? mArA praznano uttara zo che ? anubhavI vyaktie kahyuM, "meM uttara ApI dIdho che.' mahAzaya ! Ape zo uttara Apyo ?' 'uttara e ja che ke tame eTalI svacchatAnI pasaMdagI karo ke tamArI aMdara jamA thayelo badho ja kacaro bahAra nIkaLI jAya. tyAra pachI tamArA mana upara kharAba ane khoTI vAtono kazo prabhAva nahIM paDe. tamArI guNa-grahaNa zakti eTalI badhI vadhI jaze ke pachI tamane doSo AkrAMta nahi karI zake." AdinAthe potAnI vItarAgatA dvArA, AtmanirmaLatA dvArA glAsane eTalA svaccha pANIthI bharI dIdho ke saghaLo mela samApta thaI gayo. nirmaLatAnuM eka ja sUtra che ane te che vItarAgatA. jeTalI jeTalI vItarAgatA teTalI teTalI nirmaLatA ane svacchatA. jema jema vItarAgatA vadhe che tema tema ApaNA tamAma doSo samApta thatA jAya che. jyAM mAtra svaccha pANI hoya che tyAM malinatA mATe koI avakAza raheto nathI. mAtra svacchatA ja svacchatA zeSa rahe che. kacarAne kADhavAnI A je kSamatA che, pANIne svaccha karavAnI je kSamatA che te vItarAgatAmAMthI Ave che, samatAmAMthI Ave che. vItarAgatA kaho ke samatA 106 bhaktAmara aMtastalano sparza karo ' Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaho eka ja vAta che. mAnatuMge kahyuM, "he prabhu ! Ape samatA ane vItarAgatAno Azraya lIdho. nirmaLatAno Azraya lIdho, tamAma doSa dUra rahI gayA. mAtra svacchatA ja zeSa rahI. malinatA mATe kyAMya kazo avakAza na rahyo." potAnI A bhAvanA ane kalpanAne stutikAre A zlokamAM samAvI dIdhI - ko vismayoDatra yadi nAma guaurazeSe sva saMzrito niravakAzayA munIza ! doErupAttavividhAzrayajAgatagarve, svamAntaraDapi na kadAcidapIkSitoasi / A zlokanuM tAtparya che - Apa vItarAga banI gayA. tethI tamAma doSa samApta thaI gayA. jyAM jyAM rAga che tyAM tyAM doSoe potAno aDDo jamAvI dIdho. je lokonA dAMtamAM nAnakaDuM chidra hoya che te loko Avo anubhava kare che - je koI padArtha khAvAmAM Ave che teno keTaloka bhAga te chidramAM bharAI jAya che. TAmeTA, amaruda vagerenAM bIja to pIDAnuM kAraNa banI jAya che. be dAMtanI vacce je jagA hoya che tyAM anAjanA nAnakaDA kaNa samAI jAya che. evI ja sthiti doSonI che. jyAM avakAza maLe che tyAM te potAnI jagA banAvI de che. bIjI vAta e che ke jyAM mAtra guNa ja guNa hoya che tyAM doSonI avajJA ane avahelanA thAya che tethI te tyAM javAnuM paNa icchatA nathI. e to sarvamAnya siddhAMta che ke jyAM avajJA thatI hoya, pakSapAta thato hoya, hInatAnI bhAvanA hoya tyAM rahevAnuM koI pasaMda karatuM nathI. be bhAI sAthe rahetA hatA. eka bhAI khetaramAM khetInuM kAma karato hato. bIjo bhAI dukAne besato hato. te dukAnathI AvatI vakhate bajAramAMthI kaMIka mIThAI vagere lAvato ane baMnenA putrone khavaDAvato. je bhAI khetI karato hato te e joIne khuza thato ke mAro bhAI kevo sAro che, kevo taTastha che ke je potAnA bhAInA putrane paNa potAnA ja putranI jema prema Ape che ! kyAMya kazo pakSapAta karato nathI ! baMne bhAIonA A sukhI parivArane joIne loko IrSyA karatA. keTalAka lokoe nAnA bhAIne kahyuM ke tuM Akho divasa mahenata kare che, khetaramAM rahe che, haLa joDavuM - khAtara nAkhavuM vagere kevAM zramasAdhya kAryo tuM kare che !jyAre tAro moTo bhAI to dukAnamAM Akho divasa besI rahe che. ArAmanuM jIvana vitAve che. tuM eka kAma kara. jamIna ane dukAnanA bhAga paDAvI de. teNe pote haLa joDavuM paDaze. nAnA bhAIe hasIne javAba Apyo, 'tamArI salAha to ThIka che, paraMtu hajI sudhI vaheMcaNIno samaya Avyo nathI." " phI : ::karazo . . . bhaktAmara : aMtastalano sparza 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNAM varSo vItI gayAM. eka divasa saMdhyAnA samaye moTo bhAI dukAnethI Avyo. tenA hAthamAM be lADavA hatA. DAbA hAthamAM je lADavo hato te thoDoka moTo hato ane jamaNA hAthamAM je lADavo hato te thoDoka nAno hato. saMyogavazAta DAbA hAtha tarapha kheDUta bhAIno putra AvI gayo ane jamaNA hAtha tarapha potAno putra AvI gayo. pakSapAtanuM kiraNa pragaTI gayuM. teNe DAbA hAthano lADavo potAnA putra tarapha karI dIdho ane jamaNA hAthano lADavo nAnA bhAInA putra tarapha karI dIdho. kisAna bhAIe joyuM ke moTA bhAInI dAnata badalAI gaI che. taTasthatA ane samAnatAnI vAta samApta thaI gaI che. te tarata ja moTA bhAInI pAse gayo ane bolyo, "bhAI ! have vaheMcaNIno samaya AvI gayo che. have mAre tamArI sAthe nathI rahevuM." jamIna-jAyadAdanA bhAgalA paDI gayA. jyAM pakSapAta hoya che tyAM viSamatA hoya che, tyAM bhAgalA paDI jAya che. jyAM viSamatA che tyAM guNone paNa sthAna maLI jAya che ane doSone paNa sthAna maLI jAya che. bhagavAna AdinAtha vItarAga banI gayA. temaNe mAtra samatA ane taTasthatAne Azraya Apyo. jyAM samatA che tyAM tamAma guNo AvI jAya che. te guNo dvArA ApanA AtmAno kaNekaNa sabhara thaI gayo. doSo mATe kyAMya koI avakAza na rahyo. tethI mArA mATe e AzcaryanI vAta nathI ke ApanI pAse doSo na AvyA, temaNe ApanI tarapha joyuM paNa nahi. hakIkatamAM ApanI vItarAgatA ja evI che ke temAM mAtra guNo mATe ja avakAza che, doSo mATe koI avakAza nathI. vItarAgatAnI kAvyAtmaka bhASAmAM stuti karyA pachI mAnatuMga zarIranI vizeSatA batAve che. e vAta agAu paNa kahevAI cUkI che ke Apa vItarAga cho, e vAta ApanuM zarIra ja batAvI rahyuM che. ApanI AkRtimAM vItarAgatA jhaLakI rahI che. jyAM kaSAya zAMta hoya, tyAM zAMtinI jhalaka hoya che. jyAM Aveza hoya, tyAM uttejanA ane tanAvanI jhalaka hoya che. jo mULamAM kaSAyano agni prajaLI rahyo hoya to zarIrarUpI vRkSa kyAM sudhI haryuMbharyuM rahI zake? mULanI Aga haryAbharyA vRkSane paNa bALIne rAkha karI mUke che. prastuta saMdarbhamAM mAnatuMga kahe che ke ApanA zarIra upara azokanuM vRkSa che. rUpano artha che - zarIra. tIrthaMkaranuM eka pratihArya mAnavAmAM Ave che - azokavRkSa. kevaLajJAna thayA pachI tIrthakara jyAM jyAM bese che, tyAM tyAM eka nizcita UMcAI upara azokavRkSa avatarita thaI jAya che. mAnatuMgasUrie A ATha pratihAryomAMthI mAtra eka pratihAryano A zlokamAM ullekha karyo che - 108 bhaktAmara: aMtastalano sparza pharI pAchA jevI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azokavRkSa pa. divya puSpavRSTi 6. divya dhvani 7. devadubhi 8. siMhAsana bhAmaMDaLa cAmara Atapatra 3. 4. A ATha atizaya tIrthakaranA che. mAnatuMgasUrI azokavRkSano ullekha karatAM kahe che ke ApaNuM zarIra azokavRkSathI saMzrita che. ApanA zarIranA uparanA bhAgamAMthI kiraNo pragaTI rahyAM che. mahApuruSonAM citromAM mAthAnI pAchaLa eka AbhAnuM valaya darzAvavAmAM Ave che, jene bhAmaMDaLa (helo) kahevAmAM Ave che. eka AbhAnuM valaya hoya che, zarIranI cAre tarapha. jene AbhAmaMDaLa (orA) kahevAmAM Ave che. AbhAmaMDaLa eTale zarIrano uparano bhAga. ApanA bhAmaMDaLamAMthI kiraNo pragaTI rahyAM che. e vAta "unmayUkha' zabda dvArA kahevAmAM AvI che. ApanA mastiSkanA pAchaLanA bhAgamAMthI je kiraNo pragaTI rahyAM che temanA dvArA ApanuM zarIra atyaMta zobhI rahyuM che. ApanA samagra zarIramAMthI kiraNo pragaTI rahyAM che, ApanA AbhAmaMDaLamAMthI paNa kiraNo prasphaTita thaI rahyAM che. jevI rIte sUryamaMDaLamAMthI kiraNo phUTe che tevI ja rIte ApanA zarIranI cAre tarapha kiraNo prasphaTita thaI rahyAM che. ApanA zarIramAMthI nIkaLatAM kiraNoe, bhAmaMDaLIya ane AbhAmaMDaLIya kiraNoe aMdhakAranA sAmrAjyano asta karI dIdho che. AbhAmaMDaLa eTaluM badhuM zaktizALI hoya che ke tene kAraNe AsapAsano aMdhakAra nAza pAme che. AMtarika vyaktitva jeTaluM nirmaLa hoya che eTaluM ja AbhAmaMDaLa prabhAvazALI ane pavitra hoya che ane eTalo ja prakAza patharAI jAya che. mAnatuMga A vAta eka udAharaNa dvArA samajAve che - bhaMte ! Apa beThelA evA lAgo cho ke jANe cAre tarapha kAjaLakALAM vAdaLo hoya ane vacce sUrya potAnI prabhA dvArA dIptimAna thaI rahyo hoya ! tamAlapatranI jema zyAmala AbhAvALAM vAdaLonI vacce jevI rIte sUrya pratibhASita thAya che tevI ja rIte azokavRkSanI nIce Apa suzobhita lAgo cho. stutikAre kevI suMdara upamA ApI che - kAjaLakALAM vAdaLo vacce camakato sUraja ! azokavRkSano raMga ghero nIlo hoya che. te vAdaLa jevo kAjaLakALo che. tenI nIce eka sUraja camakI rahyo che. te kALA vRkSanI nIce, azokavRkSanA saMzrayamAM ApanuM A prakAzamaya zarIra dIptimAna banI rahyuM che. jevI rIte payodharavartI - kALAM vAdaLo pAse raheto sUraja vizeSa dIptimAna bane che tevI ja rIte zyAmala azokavRkSanA saMzrayamAM AsIna ApanuM e sUryarUpI zarIra camakI rahyuM che. mAnatuMge A che ja , ko kara lI 17 divasanA bhaktAmara : aMtastalano sparza . 109 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyamAM AdinAthanA zarIrAtizayanuM varNana karyuM che, pavitra bhAmaMDaLa ane AbhAmaMDaLanI stuti karI che - uccerazokatarusaMzritamunmayukhamAbhAti rUmamala bhavato nitAMtam . spaSTollasatakiraNamastamoviyAnama bilba raveriva padharapArthavarti // bhAmaMDaLa ane AbhAmaMDaLa dvArA ja vyaktitvanI sAcI oLakha thAya che. prAcIna kALamAM yogIo ziSya banAvatA tyAre teo vyaktinA raMgarUpane jotA nahotA, AkRti ane banAvaTane jotA nahotA. teo e paNa nahotA jotA ke amuka vyakti kALI che ke gorI che ? suMdara che ke asuMdara che ? teo to e jotA hatA ke vyaktinuM AbhAmaMDaLa kevuM che ? teo AbhAmaMDaLanA AdhAre e parIkSA karatA ke vyakti ziSya banavA mATe yogya che ke nahi. AbhAmaMDaLanuM A vijJAna vAstavamAM vyaktitvanA vizleSaNanuM vijJAna che. mArA eka pustakanuM nAma che - "AbhAmaMDaLa'. gujarAtanA prasiddha nATakakAra caM. cI. mahetAe te vAMcyuM. temaNe bhAvavibhora thaIne kahyuM ke, "meM mArA jIvanamAM hajAro pustako vAMcyAM che. atyAre paNa huM roja navAM navAM pustako vAMcu chuM. temAMthI mane ghaNuM badhuM jJAna maLyuM che, paraMtu "AbhAmaMDaLa" dvArA jevuM jJAna maLyuM tevuM anyatra kyAMyathI nathI maLyuM !' jene AbhAmaMDaLanuM jJAna thaI jAya che te ghaNuM badhuM jANI le che. Aje cikitsAnA kSetramAM DAyagnosisanAM aneka sAdhano vikasita thaI gayAM che. paraMtu AbhAmaMDaLamAM je prAmANikatA che te kadAca anya koI sAdhanamAM nathI. eka AMgaLI athavA aMgUThAnA AbhAmaMDaLano phoTo levAmAM Ave che ane tenA AdhAre dardInuM saMpUrNa nidAna karI levAmAM Ave che. e khabara paDI jAya che ke kaI bImArI che. zarIra, mana ane bhAvanA ArogyanuM rahasya che - pavitra AbhAmaMDaLa. - AcArya mAnatuMge RSabhanI A vizeSatAnA rekhAMkita karatAM kahyuM, - ApanuM zarIra kevuM che te ApanuM AbhAmaMDaLa darzAvI rahyuM che. A jagatamAM tIrthakara jevuM suMdara anya koI nathI. te eTalA mATe nathI ke temanA jevuM bhAmaMDaLa ane AbhAmaMDaLa anya koIne maLyuM nathI. aneka loko khUba suMdara kahevAya che, paraMtu temanA sauMdaryanuM kAraNa suMdara raMgarUpa hoya che, AbhAmaMDaLa nathI hotuM. ApaNe evA lokone joyA che ke jemanAM raMgarUpa khUba suMdara lAge che paraMtu temanI pAse jaIne besIe to ApaNuM mana vizAdathI chalakAI jAya che, ApaNA manamAM niSedhAtmaka bhAvo pragaTa thAya che. te vyaktinI pAse besavAnuM mana nathI thatuM. 110 bhakatAmara : aMtastalano sparza karI che, A Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM AbhAmaMDaLa pavitra hoya che te suMdara hoya che. bhale pachI tenAM raMgarUpa suMdara na hoya. evI vyaktinI pAse besavAthI prasannatA ane AnaMdanI anubhUti thAya che. AkarSaNa ane vikarSaNanuM kAraNa AbhAmaMDaLa che. jenuM AbhAmaMDaLa malina hoya che tenI pAse besavAthI becenI ane udAsInI sthiti banI jAya che. jenuM AbhAmaMDaLa pavitra hoya che tenI pAse besavAthI AtmasaMtoSa ane zAMtinI anubhUti thAya che. pavitra AbhAmaMDaLamAMthI prasphuTita thatAM kiraNo dvArA vAtAvaraNamAM zAMti prasarI jAya che. pUjya gurudeva dilhImAM birAjamAna hatA. eka DaoNkTare kahyuM, 'pUjatu gurudevanI upAsanAmAM dararoja seMkaDo baheno besI rahe che. gurudeva temanI sAthe eka zabda paNa kadAca bolI nathI zakatA, chatAM teo kalAko sudhI animeSa nayane gurudevane joyA kare che. temanuM mana kyAreya bharAtuM nathI. gurudevanI upAsanAno lobha tUTato nathI. tenuM kAraNa zuM che ? koNa AkarSe che temane ? meM kahyuM ke enuM kAraNa bane che AbhAmaMDaLa. pavitra AbhAmaMDaLanI sAme vyakti jAya che tyAre te zAMtithI AplAvita banI jAya che. aneka loko ema kahe che ke ame gurudeva pAse ghaNA badho prazno laIne jaIe chIe, manamAM phariyAdo paNa hoya che, AlocanAno bhAva paNa hoya che, paraMtu gurudevanI sAme jaIe chIe ke tarata ja tamAma prazno samApta thaI jAya che. phariyAdo dUra thaI jAya che. zuM kahevAnuM che ane zuM pUchavAnuM e badhuM visarI javAya che.' AvuM kema thAya che ? A kono prabhAva che ? A AbhAmaMDaLano prabhAva che. mAnatuMgasUrie bhagavAnanA sauMdaryanI carcA nathI karI. temaNe RSabhanA zarIranA sauMdaryanI carcA karI che ane te carcA bhAmaMDaLa tathA AbhAmaMDaLanI pavitratAnA AdhAre karI che. jyAM AbhAmaMDaLa ane bhAmaMDaLanI pavitratA hoya che tyAM badhuM ja barAbara thaI rahe che. paurANika kathA che eka vakhata IndranA manamAM kutUhala pedA thayuM. kutUhala saunA manamAM jAge che. bhale pachI koI devatA hoya ke mANasa hoya koI paNa vyakti kutUhalathI mukta nathI hotI. jyAM sudhI mANasa vItarAga nathI banato tyAM sudhI teno kutUhalabhAva naSTa nathI thato. gautamanA manamAM paNa aneka vakhata kutUhala pedA thatuM hatuM. teo tarata ja mahAvIra pAse jatA ane kahetA, he bhagavAna ! mArA manamAM Avo saMzaya ane AvuM kutUhala pedA thayuM che. Apa tenuM samAdhAna karo. IndranA manamAM paNa eka kutUhala jAgyuM. temaNe vicAryuM ke mAre mANasonI parIkSA karavI joIe. e ciMtanane kriyAnvita karyuM. rUpa badalIne teo dharatI upara AvyA. mahAnagaranA mukhya bajAramAM siddhayogI svarUpe teo . bhaktAmara H aMtastalano sparza = 111 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ besI gayA. emaNe evI jAherAta karAvI ke, "A nagaramAM abhuta saMnyAsI padhAryA che. teo koIpaNa kurUpa ane beDoLa cIjane suDoLa ane suMdara banAvI zake che. lokonI bhIDa UmaTI paDI. koIke potAnuM rUpa badalAvyuM to koIke potAnAM ghareNAM badalAvyAM. kALo mANasa goro banI gayo. asuMdara vyakti suMdara banI gaI. ghaNA divaso sudhI Ama thatuM rahyuM. nagaranA pratyeka nAgarike A durlabha takano lAbha lIdho. saMnyAsIe pUchyuM, "zuM nagaramAM have koI evI vyakti bAkI che ke jeNe potAnI koIpaNa vastumAM kazuM parivartana na karAvyuM hoya ? lokoe kahyuM, "he mahAtman ! nagaramAM bIjuM to koI bAkI nathI rahyuM. mAtra eka saMnyAsI bAkI rahyA che. te ApanI pAse AvyA nathI." siddhayogI pote saMnyAsInI pAse gayA. te thoDIka vAra saMnyAsIne jotA rahyA, pachI bolyA - bAbA, tamArI pAse kazuM ja nathI, zarIra paNa jarjarita ane kurUpa che, AvI taka kyAre maLaze? huM AvatI kAle prasthAna karavAno chuM. mAtra Ajano samaya che. kaMIka badalAvavuM hoya to bolo ? Apa ekadama navayuvAna puruSa banI jazo. saMnyAsIe smita karatAM dhIragaMbhIra svare kahyuM, "mahAtman ! mAre kazuM ja nathI joItuM." vismita siddhayogIe pUchyuM, "bAbA ! zA mATe kazuM ja nathI joItuM?" saMnyAsI bolyA, "mahAtman ! A jagatamAM manuSyajIvanathI vizeSa suMdara bIjI koI cIja nathI ane te mane prApta che. AtmasaMtuSTithI vizeSa koI AnaMda nathI ane te mane prApta che. A durlabha sauMdarya ane AnaMda ane upalabdha che tethI mAre kazuM ja nathI joItuM." siddhayogI A sAMbhaLIne avAk thaI gayo. je vyaktine pavitra bhAmaMDaLa ane AbhAmaMDaLa maLI jAya che, tenA mATe kazuM ja meLavavAnuM bAkI rahetuM nathI. te evA sauMdaryane upalabdha thaI jAya che ke jenI kalpanA paNa thaI zakatI nathI. AcArya mAnatuMge zarIrasauSThavanuM varNana karIne je tathyanuM pratipAdana karyuM che te khUba ja mahattvapUrNa che. jene azoka maLI jAya che, pavitra AbhAmaMDaLa ane bhAmaMDaLa maLI jAya che, tenAthI vizeSa koI sauMdarya nathI, koI AnaMda nathI. jyAM zoka che tyAM samasyA che, jyAM azoka che tyAM koI samasyA nathI. A azokanI upalabdhi pavitra bhAmaMDaLa ane AbhAmaMDaLanI sannidhimAM sahajasaMbhava che. 112 bhaktAmara aMtaratalano sparza . . " ka " , ke. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. traNa atizaya : traNa prayoga stutikAra aneka dRSTie potAnA ArAdhyanI stuti kare che. te aMtargata ane bAhyajagata baMnene jue che, baMnenI vizeSatAonuM Alekhana kare che. jaina darzanamAM upAdAna ane nimitta baMnene mahattvanuM sthAna ApavAmAM AvyuM che. ApaNe nimittone gauNa na mAnavAM joIe. bAhya nimitto dvArA zarIranI sthiti badalAya che. eka mANasa kapaDAM pahere che ane khUba cAturyapUrvaka pahere che to te sAro lAge che. kahevAya che ke vastravAna vyakti sabhAne jItI le che. je mANasa DhaMgapUrvaka vastro paherato nathI te sAro nathI lAgato. vastra ane tenA pAripArthika vAtAvaraNa thakI ghaNuM moTuM parivartana AvI jAya che, zarIranI sthiti paNa prabhAvita banI jAya che. stutikAra pArivArzvika vAtAvaraNanA saMdarbhamAM RSabhanA vyaktitvanuM avagAhana karI rahyA che. temaNe prathama joyuM ke azokavRkSanA saMzrayamAM RSabhanuM zarIra kevuM lAgI rahyuM che ? have mAnatuMga jue che ke siMhAsana upara AsIna RSabhanuM zarIra kevuM lAgI rahyuM che ? stutikAre khUba sUkSmatApUrvaka AdinAthanA zarIrane nihALI, siMhAsanane nihALyuM. siMhAsana ratnothI jaDita che, maNiothI vibhUSita che. te maNiomAMthI cAre tarapha kiraNo praphuTita thaI rahyAM che. te kiraNonI vacce birAjita bhagavAnanuM zarIra suvarNa jevuM caLakatuM prabhAsita thaI rahyuM che. svarNima zarIra, ratna jaDita siMhAsana tathA maNi-niHsRta kiraNo thakI ema lAge che ke jANe aMzu-kiraNonI eka vela banI gaI, eka mALA racAI gaI. te aMzulatA cAre tarapha phelAI rahI che. sUryanAM prabhAtI kiraNo cAre tarapha potAnI lAlImA bichAvI rahyAM che. te sUrya udayAcalanA zikhara upara che. jyAre marya udayAcalanA zikhara upara hoya che tyAre je lAlImA ane aruNimA jovA I Le che te madhyAhnanA sUryamAM nathI hotI. te samayanI aruNimAmAM sUryanuM jevuM ja : kA. mArA dhArA taLa uMdara bhaktAmara aMtastalano sparza 113 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biMba dekhAI rahyuM che, tevuM ja siMhAsana upara bhagavAnanuM zarIra dekhAI rahyuM che. tulanA karo - eka tarapha udayAcala zikhara, bIjI tarapha bhagavAna RSabhanuM siMhAsana - baMne samAna lAgI rahyAM che. eka tarapha udayAcala zikharamAMthI cAre tarapha sUryanAM kiraNo patharAI rahyAM che, bIjI tarapha siMhAsananAM maNi-niHsRta kiraNo cAre tarapha patharAI rahyAM che. jevI rIte sUryanAM saptaraMgI kiraNo phelAI rahyAM che, tevI ja rIte maNiomAMthI vicitra prakAranAM vividha raMgothI yukta kiraNo nIkaLI rahyAM che. te kiraNonI vacce jevI rIte sUryanuM biMba camakI rahyuM che, tevI ja rIte siMhAsananA prakAzanI vacce bhagavAnanuM zarIra suvarNanI jema camakI rahyuM che. azokavRkSa, siMhAsana, cAmara A prAtihArye atizaya manAya che. siMhAsana kevuM hoya che ? A saMdarbhamAM aneka prakAranAM ciMtana che. keTalAka loko ema mAne che ke devatAo siMhAsana taiyAra kare che. keTalAka lokono mata evo che ke bhagavAna je zilApaTa upara birAje che, te zilApaTa prabhAsvara banI jAya che. AbhAmaMDaLane kAraNe tenAmAM dIpti pragaTe che. stutikAre bhagavAna RSabhanA siMhAsanane atizayanA rUpamAM nihALyuM che, prAtihAryanA rUpamAM nihALyuM che ane te asvabhAvika paNa nathI ja. jyAM siddhayogI bese che tyAM AsapAsamAM tenA AbhAmaMDaLanAM kiraNo phelAI jAya che. e judI vAta che ke ApaNe temane ApaNI AMkho vaDe joI zakIe athavA na joI zakIe. - pUjya gurudeva dilhImAM pravAsa karI rahyA hatA. cittUrathI eka bhAI AvyA te AbhAmaMDaLa vize adhyayana karatA hatA. koI sAmAnya mANasane AbhAmaMDaLa dekhAtuM nathI, paMratu te bhAI AbhAmaMDaLane joI letA hatA. kaI vyaktinuM AbhAmaMDaLa keTaluM nirmaLa ane pavitra che athavA keTaluM malina ane kurUpa che tenI oLakha tene thaI jatI. rAjaladesaramAM videzathI eka AbhAmaMDaLavizeSajJa padhAryA hatA. temanI pAse evo kemaro hato ke jenA dvArA AbhAmaMDaLano phoTo pADI zakAya. temaNe aneka lokonA aMgUThAnA phoTA lIdhA ane tenA AdhAre tenA vyaktitvanuM vizleSaNa karyuM. ema lAge che ke eka prAtihAryane pratikAtmaka rUpa ApI devAmAM AvyuM hoya. tene vaijJAnika zabdAvalImAM vyAkhyAbaddha karavuM hoya to tema kahI zakAya ke AbhAmaMDaLa ane temAMthI nIkaLatAM kiraNono prakAza cAre tarapha phelAI rahyo che. prastutIkaraNano alaga alaga koNa hoya che. kyAMka sthULa jagatanI cetanAne pratIkAtmaka rUpa ApIne sUkSmajagatanI vyAkhyA karI devAmAM Ave che to kyAMya sUkSma cetanAnA stare ghaTatI ghaTanAne sthULajagatanA stara upara prastuta karI devAmAM Ave che ! jyAM stutino prasaMga hoya tyAM kaNane paNa meru banAvI devAmAM 114 = bhaktAmara H aMtastalano sparza = Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. kAvyAnuzAsananA mata mujaba kavine potAnA samaya ane siddhAMta hoya che. kavino samaya sAmAnya siddhAMta sAthe nathI maLato. sau jANe che ke samudramAM kamaLa nathI hotuM, kamaLa taLAvamAM hoya che, puSpakaraNImAM hoya che, mIThA jaLamAM hoya che. te kyAreya samudranA khArA jaLamAM nathI khIlatuM. kavinuM satya tenA karatAM sarvathA bhinna che. tenI sAme satya-asatya hotuM ja nathI. e kavinuM satya che ke jyAM jaLAzaya che, jaLa che tyAM kamaLanuM varNana karI do. sAmAnya mANasa to ema kaheze ke e vAta asatya che. samudramAM kamaLa nathI khIlatuM, paraMtu kavi mATe te satya che. te samudramAM paNa kamaLa khilAvI zake che. stutikAra potAnI kalpanA dvArA kathyane koIpaNa rUpa ApI zake che. yathArthane parakhavAno alaga dRSTikoNa hoya che. stutikAre je rUpamAM joyuM, te ja rUpamAM tenI tulanA karI dIdhI. jevI rIte udayAdrimAMthI kiraNo phUTe che, evI ja rIte AdinAthanA siMhAsanamAMthI kiraNo phUTI rahyAM che. jevI rIte aMzunI (sUryakiraNonI) latA hoya che, tevI rIte maNiomAMthI nIkaLatAM kiraNonI latA hoya che. te kiraNonI vacce jevI rIte sUryanuM biMba prabhAsvara che, tevI ja rIte AdinAthanuM zarIra prabhAsvara thaI rahyuM che. udayAdri ane siMhAsana, aMzulatA ane maNi niHsRta kiraNo, sUryanuM biMba ane AdinAthanuM zarIra - A tulanAne kAvyano viSaya banAvatAM mAnatuMgasUrie prastuta zlokanI racanA karI dIdhI - siMhAsane maNimayukhazikhAvicitra, vibhAjate tava vapuH kanakAvadAtam / bimba viyalisadaMzulatAvitAna, tuMgodayAdrizirasIva sahasrazyeH / / azokavRkSa ane siMhAsana pachI mAnatuMganI dRSTi cAmara upara kendrita thaI gaI. tIrthaMkarano eka atizaya e che ke temanI upara cAmara DhoLavAmAM Ave che. cAmara joIne mAnatuMgasUrinA mastiSkamAM eka navI kalpanA jAgI UThI. vikalpa jAgyo ke cAmaranA paripArzvamAM AdinAthanI chabI kevI lAge che ? ApaNo nirNaya paripArzvanA AdhAre thAya che, koI pariprekSya athavA saMdarbhanA AdhAre thAya che. saMdarbha vagara koI artha nathI thato. stutikAre cAmaranI sAthe bhagavAnanA zarIrane joyuM to zarIranI chabI badalAI gaI. AdinAthanI cAre tarapha zveta cAmara DhoLAI rahyA che. ema lAgI rahyuM che ke jANe cAre tarapha zvetimA prasarI rahI hoya. zvetimA mATe kavioe kuMdanAM phUlono khUba prayoga karyo che. kuMdanuM phUla khUba ja zveta hoya che. kuMdanA jevuM avadAta zveta cAmara sammohaka lAgI rahyuM che. zvetimA ja zvetimA pAtharI rahI che. jANe cAmara nahi, kuMdanAM phUlo ja varasI rahyAM hoya ! tenAthI bhagavAnanA paripArzvamAM kSetimA vyApta thaI gaI bhakatAmara : aMtastalano sparza = 115 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. cAre tarapha vyApta vaeNtimAnI vacce bhagavAnanuM zarIra kaladhautakAnta arthAt camakatI cAMdI jevuM kamanIya lAgI rahyuM che. ema pratIta thaI rahyuM che ke jANe pavartanA zikhara uparathI nirmaLa jharaNuM jaLanI zvetadhArA nIce pADI rahyuM hoya. zikhara uparathI paDatI e jaladhArA UgatA caMdra jevI pratIta thaI rahI che. evA vAtavaraNamAM AdinAthanuM zarIra ekadama zveta pratibhAsita thaI rahyuM che. Ugato zveta caMdra, meru partanA zikhara uparathI paDatI jaladhArA, DhoLAto zveta cAmara ane te tamAmanI vacce suzobhita bhagavAnanuM zarIra zubhra jaitimAthI chalochala hatuM. kundAvadAtacalacAmaracAzobhe, vibhAjate tava vapuH kaladhautakAttam | udyacchazakazucinirjharavAridhAra muccasta8 suragiriva zAtakaubhamu // mAnatuMge jyAre azokavRkSanI sAthe RSabhane nihALyA tyAre nIlA raMga sahita bhagavAnanAM darzana thayAM. jyAre siMhAsana upara AsIna RSabhane nihALyA tyAre aruNimA sahita bhagavAnanAM darzana thayAM. jyAre cAmara sAthe bhagavAnane nihALyA tyAre zvetavarNa sahita bhagavAnanAM darzana thayAM. nIlo raMga, aruNa raMga ane zveta raMga A traNeya raMga dhyAna mATe atyaMta upayogI che. bhagavAnanI stutino pATha karanAra mAtra zlokono pATha kare che, zabdonuM mAtra uccAraNa kare che. te ThIka che, paraMtu tenA dvArA jyAM pahoMcavuM che tyAM sudhI pahoMcI zakAtuM nathI. emAMthI je bodhapATha maLavo joIe te maLI zakato nathI. ApaNe stuti zA mATe karIe chIe ? eTalA mATe karIe chIe ke kaMIka lAbha prApta thAya ! jo ApaNane lAbha na maLe to koI artha sarato nathI. pratyeka ghaTanAnI pAchaLa eka bodhapATha chupAyelo hoya che. jyAre te maLe che tyAre sArthakatAnI anubhUti thAya che. eka saMnyAsI bALapaNamAM ja guru pAse dIkSita thaI gayA. te gurunI pAse rahetA, temanI sevA-bhakti karatA. je khaMDamAM guru rahetA tenI sApha-saphAI karatA. eka divasa te khaMDanI saphAI karI rahyA hatA, khaMDamAM gurunI priya mUrti hatI. ziSyanA hAthathI te mUrti nIce paDI ane tUTI gaI. ziSya gabharAI gayo, teNe vicAryuM ke gurujIne A mUrti potAnA guru pAsethI maLI hatI, te gurupradatta A mUrtino bhAre mahimA gAya che. A khaMDita mUrti joIne teo zuM vicAraze ? have huM zuM karuM? ekAeka tenA manamAM eka vicAra pragaTyo. thoDIka kSaNo pachI te e gurunA khaMDamAM gayo, ziSya gurune praNAma karIne kahyuM, "he guruvara ! eka jijJAsA che, Apa tenuM samAdhAna karazo ? 116 bhaktAmara aMtastalano sparza nAgaNa dvArA A 4 kArba karI che . [4 pharI jAya che, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru bolyA, "bola, tuM zuM kahevA icche che? "mANasa mRtyu zA mATe pAme che ? huM tenuM kAraNa jANavA icchuM chuM - ziSya kahyuM. eno sIdhosAdo uttara che ke samaya pUro thayo. jyAre samaya pUro thAya che tyAre mANasa mRtyu pAme che." e ja vakhate ziSya vastramAM chupAvelI mUrti guru samakSa mUkI dIdhI ane kahyuM, "gurudeva ! A mUrti tUTI gaI.' "are, te kevI rIte tUTI ?' gurudeva ! teno samaya samApta thayo." teno samaya samApta thayo ? hA, gurudeva ! Ape hamaNAM ja to kahyuM ke jyAre samaya samApta thAya che tyAre mANasa mRtyu pAme che, utpanna cIja naSTa thaI jAya che !" ziSyanA e kathana upara guru mugdha thaI UThThayA. ziSyanuM nAma hatuM - bokoju. gurue kahyuM, "bokoju ! mUrti tUTI gaI to kaMI vAdho nahi, paraMtu tuM e vAtanuM haMmezAM dhyAna rAkhaje, kyAreka tArI koI priya vyakti cAlI jAya, kyAreka atyaMta nikaTanI vyakti mRtyu pAme tyAre paNa tuM ema ja vicAraje ke eno samaya samApta thayo, tethI te cAlI gaI. te sivAya bIjuM kazuM ja vicArIza nahi." bokoju bolyo, "gurudeva ! mAre mATe eka bodhapATha che. A mUrtinA tUTI javAthI je bodha maLyo te huM yAda rAkhIza, kyAreya nahi bhUluM." boko jue evuM ja karyuM. jyAre paNa koI ghaTanA ghaTatI, koI vastu nAza pAmatI ke koI vastu khovAI jatI tyAre lokoja ema vicArato ke teno samaya samApta thayo tethI te cAlI gaI. A bodhapAThanuM pariNAma e AvyuM ke, priyano viyoga paNa tene kyAreya duHkhI karI zakyo nahi. te haMmezAM e saccAIne jIvyo ke jeno saMyoga thayo che teno viyoga nizcita che ja. pratyeka ghaTanA eka bodhapATha Ape che, jo ApaNe te levAnuM jANIe to. bhaktAmaranA A traNa zlokomAMthI ApaNane je bodhapATha maLI rahyo che te atyaMta mahattvapUrNa che. ApaNe AdinAthanuM nIla, aruNa ane zveta raMga sahita dhyAna karIe to aneka samasyAo samApta thaI jaze. nIlo raMga atyaMta zAmaka hoya che, te zAMti Ape che. je vyakti nIlA raMganuM dhyAna dhare che tene TekvelAIjhara ke anya koI zAmaka auSadhi levAnI jarUra paDatI nathI. jyAre ApaNe bhaktAmaranA A zlokanuM uccAraNa karIe tyAre azokavRkSanI nIce avasthita bhagavAna RSabhano sAkSAtkAra karavo joIe. nIla AbhAnI vacce bhagavAna RSabhanuM dhyAna dharavuM joIe. nIlAbha azokavRkSa, bhagavAna RSabha ane nIlo raMga e jA jA A jUna , , yAda karI karI na bhakatAmara : aMtastalano sparza . 110 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNeyane mAnasika stare jovAno prayatna A zlokanA uccAraNanI sAthosAtha thavo joIe. uccerazokatarusaMzritamunmayukhamAbhAti rUpamamala bhavato nitAnta / spaSTollasatakiraNamastatamovitAna, bilba raveriva payodhara pArthavati | nIlA raMga sahita kSabhanA sAkSAtkArano A prayoga mAnasika zAMtino prayoga che, uttejanA ane AvezanA zamanano prayoga che. jyAre ApaNe siMhAsana upara AsIna bhagavAna RSabhanuM dhyAna dharIe, tyAre tenI sAthe sAthe bAlasUryano sAkSAtkAra karavo joIe. te aruNa raMganuM dhyAna, bALasUryanuM dhyAna AMtarika zaktionA pragaTIkaraNano - aMtaradRSTinA jAgaraNano prayoga che. araNa raMga rti, sakriyatA ane jAgRtino raMga che. tenA dvArA skurti Ave che, jAgarUkatA vadhe che. siMhAsana upara AsIna RSabha, aruNa kiraNonuM prastuTana, Ugato bALasUrya - dhyAnamAM A badhI mAnasika kalpanAo sahita A zlokanuM uccAraNa karIe - siMhAsane maNimayukhazikhAvicitra, vizrAjave tava vapuH kanakAvAdAtam bilba vivilasadaMzulatAvitAnamu, tuMgodayAdvizirasIva sahasrarazna: // dhyAnanA A prayoga thakI zaktino visphoTa thaze, AMtarika zaktionuM jAgaraNa thaze. trIjo prayoga che zvetavarNa sahita AdinAtha RSabhanuM dhyAna. DhoLAto cAmara, zveta caMdranAM kiraNo, kuMdanAM phUlo athavA meru zikhara uparathI paDatI jaLanI zvetadhArAnI vacce AdinAtha RSabhano sAkSAtkAra evI mAnasika kalpanA sahita prastuta zlokanuM dhIragaMbhIra dhvanimAM uccAraNa karavuM joIe - kuMdAvadAtacalacAmaracAzobhe, vibhAjate tava vapuH kaladhautakAttama udyacchazakazucinirjaravAridhAra, muccastaTe suragiriva zAtakaumbham // A zveta raMganuM dhyAna Aveza ane uttejanAnA upazamanano mahattvano A prayoga che. bhaktAmaranA A traNa zloka (28, 29, 30) lezyAdhyAnanA traNa prayoga che. ApaNe mAtra stuti karIe, paraMtu stutinA je ArAdhya che tenI 118 bhakatAmara : aMtastalano sparza zako ke damoTI vAta vizvaka WYN) Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe tAdAmya sthApita na karIe, samApatti na karIe to stutino artha ghaTI jAya che. jyAre kuMdAvadAta.............." e zlokano pATha karIe tyAre kuMdanAM phUlo paNa najara sAme AvI jAya, DhoLAto cAmara paNa najara sAme dekhAya, merunA zikhara uparathI paDatuM zveta jaLanuM jharaNuM paNa sAme AvI jAya - evI samApatti thaI jAya to stuti karanAra jyAM pahoMcavA icche che tyAM suvidhApUrvaka pahoMcI jAya che. te je ArAdhyanI sAthe tAdAbhyanI anubhUti karavA icche che, te ArAdhya sAthe tene tAdAmyanI anubhUti thaI jAya che. bhaktAmaranA mAtra zlokapAThane khoTo to na kahI zakAya, paraMtu tenA thakI te upalabdhi nathI thatI, ke je samApatti athavA tAdAbhyanI anubhUti dvArA thAya che. tarkazAstramAM kahevAmAM AvyuM che, na hi kapardikAmAtraNa dhanavAna Ityucyate vyakti pAse eka kapardikA (koDI) che. koDI koI dhana nathI. te prAcIna samayamAM sikkA rUpe cAlatI hatI. paraMtu kapardikA mAtra hovAthI koI dhanavAna kahevAtuM nathI. te ja rIte mAtra stotranA pATha thakI koI bhakta kahevAze nahi. zabda, zabdano artha, tAtparyArtha ane tenI sAthe tAdAbhyanI anubhUti - jyAM A badhuM hoya che tyAM stutinuM vAMchita phaLa maLI zake che. bhaktAmara mahattvapUrNa stotra che. ema mAnavAmAM Ave che ke jyAre mAnatuMge bhaktAmaranI racanA karI tyAre camatkAra thaI gayo. baMdhano tUTI gayAM. e camatkAra mAtra zabdonA uccAraNa thakI thato nathI. jyAM sudhI zabdanI sAthe bhAvanAno yoga nathI thato, tenA arthanI sAthe tAdAmya nathI joDAtuM tyAM sudhI zaktino visphoTa nathI thato. pAMca tattvonAM pAMca ja na mAnavAmAM Ave che - ya vaM 2 haM. A bIjamaMtromAM zakti Ave che bhAvanA dvArA. bhAvanA puSTa thAya che tyAre A maMtro zaktizALI banI jAya che. A parIkSita tathya che. jo bhAvanApUrvaka "2'nuM eka hajAra vakhata uccAraNa karavAmAM Ave to eka DigrI tApamAna cokkasa vadhI jAya. jo bhAvanApUrvaka eka hajAra vakhata "vaMnuM uccAraNa karavAmAM Ave to eka DigrI zItaLatA vadhI jAya. bhAvanAnI A zaktinuM ApaNe mUlyAMkana karavuM joIe. stutikAre bhagavAnane je svarUpe nihALyA che, vAstavamAM te rUpa dhyAna mATe khUba upayogI che. A zlokamAM AcArya mAnatuMge je vaijJAnika rIte stuti karI che, tenuM UMDANapUrvaka anuzIlana karIe, prayoganI bhUmikA upara jIvIe to A stutino marma samajI zakIzuM, RSabha - sannidhinI upalabdhino mArga mokaLo banI jaze. lo bAbA rAma rAma kaates on kaI ja bhakatAmara : aMtastalano sparza 119 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - 4 F = thAya . - :: e *- * * : ka 11:44 * ': 16. pariNamananI zakti mANasa jAgaraNa samaye aneka pravRttio kare che. tenI pratyeka pravRttinuM alaga alaga citra bane che. mAnatuMgasUri dharmopadeza ApatAM AdinAtha RSabhanuM citra racI rahyA che - jyAre AdinAtha samavasaraNamAM birAjamAna thaIne dharmopadeza Ape che tyAre temanuM svarUpa kevuM hoya che ? jyAM tIrthakaro bese che tyAM azokavRkSa hoya che, paraMtu te dareka vakhate nathI hotuM. te dharmopadeza vakhate hoya che. A jeTalAM pratihArya batAvavAmAM AvyAM che te ghaNuMkharuM dharmopadeza vakhate hoya che. dharmopadeza vakhate devadundubhi thAya che, divyadhvani thAya che. jo sadAya bhagavAna bole ane te eka yojana sudhI saMbhaLAya to pachI teo koI gupta vAta to karI ja na zake. koInA kAnamAM to teo kazuM kahI ja na zake. maMtraNA, khAnagI vAta athavA rahasyanI vAta mATe koI avakAza ja na rahe. jo tamAma vAto eka yojana sudhI saMbhALavA lAge to bhAre muzkelI sarjAya. rAtre koIkane kaMIka kahe ane te paNa eka yojana sudhI phelAya to pachI sau koInI UMgha UDI jAya. vyakti mATe suI javAnuM duSkara banI rahe. A divyadhvani mAtra dharmopadeza vakhate ja thAya che. dharmapariSadamAM tamAma prakAranI vyaktio hoya che. jyAre bhagavAna dharmopadeza Ape che tyAre tamAma loko tene potapotAnA bhASAmAM samajI le che. devA daivI narA nArI, zabarAzcApi zAbarIm | tiryacoDapi ha tairazci, maniTe bhagavagiram | bhagavAnanA upadezane devatAo potAnI bhASAmAM samajI le che. devatAonI bhASA alaga hoya che. teo na to hindImAM bole che, na gujarAtI, na rAjasthAnI ke nA aMgrejImAM bole che. teo je mAdhyamamAMthI Ave che bhASA paNa e ja banI jAya che, paraMtu jyAre bhagavAna bole che tyAre temanI vANIne teo potAnI bhASAmAM sAMbhaLI le che. mANasa potAnI bhASAmAM samajI le che. 120 bhaktAmara : aMtastalano sparza pAra zako cho . Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamila bhASA jANanAra tamilamAM, kannaDabhASI kannaDamAM ane baMgALI baMgALa bhASAmAM sAMbhaLI le che. pazu-pakSIono zabdakoSa khUba maryAdita hoya che. tema chatAM teo paNa bhagavAnanI vANIne potAnI bhASAmAM sAMbhaLI - samajI le che. paraMtu A badhuM mAtra dharmopadeza vakhate thAya che. evuM dareka vakhate nathI thatuM. e ja vAta chatra vagerenA saMdarbhamAM paNa lAgu paDe che. jyAre bhagavAna samavasaraNamAM dharmadezanA ApavA mATe birAjita thAya che tyAre siMhAsana, azokavRkSa ane traNa chatra banI jAya che. te chatra kevAM che ? A praznane samAhita karatAM mAnatuMga kahe che - te chatra zveta che, caMdra jevI kAMtivALAM che. chatra surakSA mATe hoya che. varasAda Ave che, vyaktine bahAra javuM hoya to chatrI oDhI le che. prakhara tApathI bacavA mATe paNa vyakti chatrI oDhI le che. mAnatuMge kahyuM ke bhagavAnanA zIza upara traNa chatra che, te nirmaLa, ujvaLa ane zItaLa che. je sUryano tApa AvI rahyo che tene roke che. bhagavAna jyAM jAya che, dharmopadeza Ape che tyAM chatra racAI jAya che. te chatra chata jevAM che. je mANasa chata nIce beTho hoya tene sUryano tApa, taDako sparzatAM nathI. varasAda tene bhIMjavato nathI. te chatra zAMtimaya vAtAvaraNanuM nirmANa karI rahyAM che. caMdramAnuM kArya che - zItaLatA pradAna karavAnuM ane sUryanuM kAma che tApa ApavAnuM. A kAvyamAM sUrya ane caMdra baMneno ullekha thayo che. caMdramA jevI zItaLatA hovI joIe ane sUryanA tApane rokI devo joIe. te eTalA mATe ke sUryano tApa mastiSkane garama karI de che. mastakane bacAvavA mATe pAghaDI paheravAmAM AvatI hatI. tyAra pachI TopInuM pracalana thayuM. kRtrima vALa paNa eTalA mATe lagADavAmAM Ave che ke mastakane garamIthI bacAvI zakAya. ApaNA zarIramAM je avayavane sauthI ThaMDo rAkhavo joIe te avayava che mastaka. pAghaDI, TopI ane sApho bAMdhavAno artha e ja che ke mastaka garama na thAya. ghaNA loko telavALAM athavA bhInAM vastro mastaka para mUkI rAkhe che. jethI mastakane tApa na lAge. mastaka jeTaluM ThaMDuM raheze eTaluM ja ciMtana sAruM thaze, svastha ciMtana thaze. khArogya paNa sAruM raheze ane krodha paNa ocho Avaze. jo mastiSka garama thaI jaze to zarIra paNa garama thaI jaze. caMdranuM dhyAna mastiSkane zItaLatA pradAna kare che. je vyaktine khUba krodha Avato hoya, khUba jaladI Aveza ane uttejanA khAvI jatAM hoya. teo mastakanA agra bhAga upara caMdramAnuM dhyAna dhare to krodha ane AvezanI samasyA zAMta thaI jAya. mAnatuMga kahI rahyA che - je traNa chatro che te caMdramAnA pratirUpa jevAM pratIta thaI rahyAM che. sUryanA prakhara tApathI bacAvanAra te chatra RaaN ja vIka- nI vAta kA ra : ': n bhakatAmara aMtastalano sparza . 121 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktAphalaprakarajAla - motIonI jALathI AveSTita che. te muktAjAla e chatranI zobhA vadhArI rahI che. stutikAre potAnI kalpanA dvArA eka prazna paNa Ubho karyo che - A chatra traNa ja zA mATe che ? A traNano prazna ghaNI vakhata Ubho thAya che - praNipAta traNa vakhata ja kema karavAmAM Ave che ? vaMdanA traNa vakhata ja kema karavAmAM Ave che ? prastuta saMdarbhamAM mAnatuMga kahI rahyA che -- A traNa chatro ema sUcave che ke AdinAtha RSabha traNe jagatanA paramezvara che. RSabha mAtra manuSyalokanA ja nahi, svarga ane pAtALalokanA paNa Izvara che. Indra svargalokanA Izvara hoya che. cakravartI athavA rAjA manuSyalokanA svAmI hoya che. bhavanapati pAtALalokanA svAmI hoya che. koIpaNa ekalI vyakti evI nathI ke je traNeya lokanI Izvara hoya. traNeya lokano Izvara e ja hoI zake che ke je traNeya lokathI para thaI gayo hoya. jeNe mamatvanuM visarjana karI dIdhuM hoya e ja parama Izvara banI zake che, tenuM svAmitva sau koI svIkArI le che. je vyakti baLAtkArathI bIjAo upara potAnuM zAsana lAde che te kyAreya sarvamAnya banI zakatuM nathI. je vyakti eka sImAmAM Abaddha rahe che, te kyAreya traNeya lokanI Izvara banI zakatI nathI. je sImAtIta, kAlAtIta ane mamatvanuM visarjana karanAra hoya che e ja traNe lokano Izvara banI zake che. sthAnAMga sUtrano eka prasaMga che. ema pUchavAmAM AvyuM ke zuM evI koI kSaNa Ave che ke jyAre narakamAM paNa sukha maLatuM hoya ? kahevAmAM AvyuM ke jyAre tIrthaMkarano janma thAya che tyAre eka kSaNa mATe narakamAM paNa sukha thaI jAya che, saghaLAM kaSTa samApta thaI jAya che. jyAre tIrthaMkaranuM nirvANa thAya che tyAre paNa samagralokamAM sukha ane zAMti vyApI jAya che. je lokamAM sukhanuM sarjana kare, tamAma prANIone zAMti pradAna kare te traNe lokano Izvara banI zake che. bIjAone duHkha ApanAra, muzkelIomAM mUkanAra kyAreya traNe lokano svAmI banI zakato nathI. cakravartI cha khaMDono rAjA hoya che, paraMtu te sukha ApIne nathI banato. te bIjAone duHkha ApIne, bIjAonA adhikAro chInavIne cha khaMDano rAjA bane che. je DaMDAnA AdhAre bIjAonA svatvanuM apaharaNa karIne rAjA bane che, te kyAreya hRdayathI svIkArya banato nathI. tIrthaMkara maitrIno evo ajagna pravAha pravAhita kare che ke sau koI temano svIkAra karI le che. ApaNe e saccAInuM anuzIlana karIe ke, je maitrIno pravAhapravAhita kare che, te bIjAonA hRdayamAM potAnuM sthAna jamAve che. khUba mahattvapUrNa kArya che - bIjAonA vaiSane samApta karIne maitrInuM jharaNuM pravAhita karavAnuM. 122 bhakatAmara : aMtastalano sparza , karI te che Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmayogano eka prayoga che - bIjI vyakti game teTalA kharAba vicAravALI hoya, game teTalI krodhI ke ahaMkArI hoya paraMtu jo koI yogI zithilIkaraNa karIne maitrInI bhAvanAnuM saMpreSaNa kare, kiraNonuM vikiraNa kare to tenuM hRdaya parivartana pAme che. buddhanA ziSya AnaMde evuM ja karyuM hatuM. lokoe AnaMdane vinaMtI karI ke ApaNo rAjA khUba krUra che, prajAne khUba pajave che. Apa tene samajAvo. AnaMde adhyAtmano prayoga karyo. te pUrva dizAmAM mukha rAkhIne Ubho rahyo. dhyAnamAM lIna banyo ane pachI vicAronuM evuM saMpreSaNa karyuM ke jenAthI rAjAnuM hRdaya badalAI jAya. tyAra pachI kramazaH pazcima, uttara ane dakSiNa dizAmAM avasthita thaIne dhyAna dharyuM. zakti ekatra karI, bhAvanA dvArA bhAvita vicArone saMpreSita karyAM. te vicAroe rAjAnA hRdayano sparza karyo. rAjAnuM caritra badalAI gayuM. te karUNAzIla ane saMvedanazIla banI gayo, prajA mATe hitakArI ane sukhakArI banI gayo. A kathana atyaMta mahattvapUrNa che - je vyakti bIjAonA hRdayane badalI zake, tenAmAM maitrIno pravAha pravAhita karI zake, e ja traNe lokano svAmI banI zake che. enuM tAtparya che - maitrIno prayoga karanAra traNeya lokano svAmI banI zake che. zatrutAno bhAva rAkhanAra kyAreya traNe lokano svAmI banI zakato nathI. AcArya mAnatuMge traNa chatranuM kAraNa batAvatAM kahyuM ke Apa traNa jagatanA Izvara cho tethI pratIka rUpe traNa chatra banyAM. athavA cAra athavA pAMca paNa banI jAta. traNeya jagatanA svAmitvane batAvavA mATe ja 'chatratrayaM' zabdano prayoga karavAmAM Ave che. A rIte chatrAtizayanI mImAMsA karatAM mAnatuMgasUrie bhaktAmaranuM ekatrIsamuM pada racI dIdhuM - chatratrayaM tava vibhAti zazAMkakAnta - muaisthita sthagitabhAnukarapratApam / muktAphalaprakarajAlavivRdghazobham, prakhyApayata trijagataH paramezvaratvam II tIrthaMkarano eka atizaya e che ke teo jyAre cAle che tyAre temanA paga nIce kamaLa racAI jAya che. ema mAnavAmAM Ave che ke devatAo tIrthaMkaranA paga nIce kamaLa racI de che. mAnatuMga e ja atizayano ullekha karatAM kahe che ke jyAre Apa cAlo cho tyAre nava suvarNa kamaLa unnidra vikasvara banI jAya che. jyAre vyakti sUI jAya tyAre tenI AMkhonI pAMpaNa saMkocAI jAya che. jyAre vyakti jAge che, tenI AMkhonI pAMpaNo unnidra vizrvara banI jAya che. nidrA ane jAgaraNanuM lakSaNa e ja che. jyAre AMkhonI pAMpaNo saMkocAI jAya che tyAre vyaktine nidrA gherI le che. jyAre AMkhonI pAMpaNo khUlI jAya che tyAre bhaktAmara : aMtastalano sparza - 123 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyakti jAgI jAya che. jAgaraNanuM lakSaNa che unnidra thavuM, vikasvara thavuM. navanA be artha thAya che - navuM ane nava. prastuta saMdarbhamAM baMne artha ghaTita thAya che. nava paMkaja - nava svarNa kamaLa che. nava paMkajano ullekha aneka jagAe maLe che. te kamaLa na to karamAya che, na cImaLAya che paraMtu haMmezAM vikasvara banI rahe che. - RSabhanA paganuM varNana karatAM stutikAre kahyuM, ke ApanA paga svarNa kamaLanA vikasvara puMja jevA che. jo svarNa kamaLa eka hoya to puMja jevuM na bane. svarNakamaLa nava hoya to vikasvara kAMtino puMja bane. eka tarapha te vikasvara kAMtipuMja thakI camakatI pILI AbhA prasphaTita thaI rahI che. bIjI tarapha temanA nakhamAMthI nIkaLelAM kiraNonI zikhA banI rahI che. A kAraNe temanA paga khUba suMdara lAgI rahyA che. stutikAra kahe che ke kAMtiyukta svarNim pILI AbhAvALA caraNa ane tenA nakhamAMthI phUTatAM kiraNo evAM lAge che ke jANe darpaNa AvI rahyuM hoya. koIne potAnuM moM jovuM hoya to te e darpaNamAM joI zake che. prakAzazIla pAradarzI kiraNomAMthI pratyeka biMba pratibiMbita thaI rahyuM che. A rIte ApanA caraNa jyAM paDe che tyAM devatAo kamaLanuM nirmANa karI de che - | unnidromanavapaMkajapujakAntI, paryuklasanakhamayUkhazikhAbhirAmo // pAdau padAni tava yatra jinendradhAH ! padmAni tatra vibudhA: parikalpayaMti . e kevo vicitra atizaya che ke jyAM paNa Apa cAlo cho, kamaLa upara cAlo cho, jamInane ApanA paga sparzatA nathI. A atizayane samajavAmAM paNa muzkelI paDe che ke jyAM jyAM caraNa paDe che tyAM tyAM kamaLa nirmita thaI jAya che. zuM devatAo niraMtara sevAmAM rahe che ? ema mAnavAmAM Ave che ke koTi koTi devatAo niraMtara tIrthakaranI sevAmAM rahe che. eka jaina purANamAM ullekha che ke vAsudevanI pUjAmAM ATha hajA2 deva, cakravartInI sevAmAM soLa hajAra deva ane tIrthakaranI sevAmAM koTi deva rahe che. ATalA badhA deva rahe che chatAM dekhAtA kama nathI? ame kyAreka koI zrAvakanA ghera jaIe chIe. tyAM devasthAnamAM maMgalapATha saMbhaLAvIe chIe. ghaNI vakhata devatA koI vyaktinA mAdhyama dvArA bole che - ame to sadA ApanI sevAmAM ja rahIe chIe. saMbhava che ke e ja rIte devo tIrthakaranI sevAmAM rahetA hoya ane temanAM caraNonI nIce suvarNa kamaLanuM nirmANa karI detA hoya. harikezabalano prasaMga khUba jANIto che. jyAre teo yajJapATamAM gayA, tyAre yakSa temanI sevAmAM hato. te vakhate eka ghaTanA banI. harikezabalanA zarIramAM praviSTha thaIne brAhmaNakumAro dvArA saMvAda koNe karyo? 124 bhakatAmara aMtastalano sparza mArA para sArA" lai , kAraNa ke Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane mUrNita koNe karyA? zuM harikezabale karyA? e to muninI sevAmAM rahetA yakSanI karAmata hatI. je siddhayogI hoya che, jemanI sAdhanA prabaLa hoya che temanA paripArzvamAM keTalAka viziSTa camatkAro paNa thAya che. te yogI camatkAra nathI batAvatA, chatAM camatkAra thatA hoya che. yogano mahimA pAriNAmika bhAva dvArA thAya che. jo ApaNe ema na mAnIe ke atizaya devakRta hoya che to ema paNa mAnI zakAya ke te svataH pariNamana thakI thAya che. ogaNIsamI-vIsamI zatAbdInI ghaTanA che. svAmI vizuddhAnaMdajI ane temanA ziSya gopInAthane sUryanI vidyA siddha hatI. eka videzI rAjA Avyo. kavirAja sAme eka kilo vajanano paththara mUkI dIdho. kavirAje pUchyuM, zuM iccho cho ? videzIe kahyuM, gulAbanuM phUla. temaNe becAra miniTa AMgaLIone viziSTa prakArathI meLavI, kaMIkamaMtrauccAryo. paththara gulAbanuM phUla banI gayo. videzI e joIne vismayamugdhathaI UThyo. kavirAjapUchyuM, have zuM Iccho cho ?videzIbolyo, camelInuM phUla. be-cAra miniTa pasAra thaI ane camelInuM phala banI gayuM. stabdha videzIe kahyuM, have rU joIe che. jotajotAmAM te phUla rUmAM badalAI gayuM ! A saghaLo pariNamanano camatkAra che. jyAre A vidyA AvaDI jAya che - kayA prakAranA paramANuonuM saMyojana karavAthI kaI vastu banI jAya che - tyAre te vastunuM nirmANa karavAnuM muzkela nathI rahetuM. atizaya devakRta hoI zake che. athavA ema paNa hoI zake ke eka siddhayogInI siddhine vardhApita karavA mATe A prakAranuM pariNamana thaI jAya che. jyAM jyAM siddhayogI sarvajJanAM caraNa paDe che tyAM tyAM pRthvInA tamAma padArtho khIlI UThe che, vikasvara banI rahe che. yogaja siddhi dvArA prApta thatI aneka prakAranI vibhUtiono ullekha maharSi paMtajalIe karyo che. pAtaMjala yoga darzananA vibhUtipAdamAM e vibhUtionuM vizad varNana che. jema jema vibhUtinI pasaMdagI thAya che, tema tema paramANu te rUpamAM pariNata thaI jAya che. eka bhakta bhojananuM Ayojana karyuM. ekaso mANaso nimaMtrita hatA. bhojanamAM padhAryA eka hajAra mANaso. te gabharAI gayo, have zuM thaze ? te bhaktanA ghera eka saMnyAsI padhAryA hatA. bhakta saMnyAsInAM caraNomAM paDIne raDavA lAgyo. saMnyAsI bolyA, "zI vAta che ? gaIkAle to tuM khuza dekhAto hato. Aje acAnaka udAsa ane gamagIna kema banI gayo ?' bhakta raDatAM raDatAM potAnI vyathA-kathA saMbhaLAvI, "mahArAja ! meM halavo so mANaso mATe banAvyo che ane padhAryA che hajAra mANaso. huM te badhAnuM svAgata zI rIte karI zakIza? saMnyAsInuM dila pIgaLI UyuM. saMnyAsIe kahyuM, "tuM zA mATe ATalI badhI RSS phI , . .Hka kAraNa paNa baes #aa bhaktAmara : aMtastalano sparza . 15 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtA kare che ? cAla, huM AvuM chuM." saMnyAsI pote halavAnA vAsaNa pAse besI gayA ane bolyA, "tuM halavo kADhato jA. bhale hajAra mANaso hoya ke pAMca hajAra, halavo khatama nahi thAya." evuM ja thayuM. tamAma mANasoe bhojana karI lIdhuM chatAM halavo khatama na thayo! A labdhinuM nAma che - akSINamahAnalabdhi. gautama svAmIne A labdhi prApta hatI. gautama svAmIno je maMtra che, temAM A labdhi-saMpannatAno spaSTa ullekha che : OM Namo bhagavao goyamasta siddhasma buddhasya akhkhINamAnasamsa laddhisaMpannasya bhagavanabhAskara, mama manovAMchita kuru kuru svAhA A labdhinuM pariNAma e che ke pAtramAM paDeluM thoDuMka ja bhojana paNa sau koI mATe paryApta banI jAya che. eka sAdhu bhikSA levA mATe gayA. be roTalI laIne AvyA, thoDuMka dUdha laI AvyA. gautama svAmI AhAra mATe padhAryA. cAra sAdhuo besI gayA. pelI be roTalIo ane dUdha sau mATe paryApta banI gayuM. cAra sAdhu hoya ke cAra hajAra, te sau mATe eTalo AhAra paryApta thaI jAta. bIjuM kazuM ja lAvavAnI jarUra na paData. e vicAravAnI paNa apekSA nathI rahetI ke ApaNe ATalA badhA chIe, to ATalA ochA bhojanathI zI rIte cAlaze ? A labdhinI e pAriNAmika zakti che, jenAthI pugalonuM pariNamana thaI jAya che. Asana chatra - A tamAma pariNamana paNa siddhayogInI sannidhimAM sahaja banI jAya che. bhagavAna jyAM bese che tyAM paththaranI zIlA paNa siMhAsana banI jAya che. tyAnA paramANu chatrano AkAra dhAraNa karI le che. "ArAmazobhA' jaina sAhityanI khUba jANItI kathA che. kahevAmAM Ave che ke te jyAM jyAM jatI tyAM tyAM manorama bagIco tenI sAthe sAthe jato. jyAM ArAmazobhA jatI tyAM udyAna pahoMcI jato. A pariNamana pudgalonuM che. pudgala eTalA pariNata thAya che ke jenI kalpanA ja karI zakAtI nathI. jyAre bhItaranI zakti jAge che, saMkalpanI zakti prasphaTita thAya che tyAre badhuM ja ghaTita thAya che. jevo saMkalpa jAge che, tevuM pariNamana thavA lAge che. tethI e AzcaryanI vAta nathI ke jyAre bhagavAna RSabha cAlatA tyAre temanA paga nIce tamAma paramANu svarNa kamaLanA rUpamAM pariNata thaI jatA. e jANItI vAta che ke jyAre terApathanA tRtIya AcArya RSirAya vihAra karatA tyAre tuM temane anukULa banI jatI. teo bhaMyakara garamImAM paNa vihAra karatA tyAre AkAzamAM chata jevuM racAI jatuM, parasevo thato nahi. evAM vAdaLo chavAI jatAM ke jANe garamI hatI ja nahi ! madhyAhUnano sUraja vAdaLonI pAchaLa chupAI jato ane temano vihAra atyaMta sukhada banI rahato. Avo anubhava meM paNa aneka vakhata karyo che. madhyAhunano vihAra. loko kahetA ke taDako khUba che garamI khUba che. Apano vihAra zI rIte 126 bhaktAmara aMtastalano sparza zakAya kahe Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaze? gurudeva kahetA, "je thaze te joyuM jaze. vihAra to karavo ja paDaze." ame sau yathA samaye vihAra karatA. pAMca sAta miniTa paNa vItI na hoya tyAM to AkAza vAdaLothI gherAI jatuM. taDako dUra thaI jato. AvuM pariNamana thAya che. jo nimitta maLI jAya to pudgala pote potAnuM pariNamana badalI le che. hakIkatamAM A tathya khUba rahasyapUrNa che. je A rahasyane jANe che tenA mATe koI khAsa AzcaryanI vAta nathI, apekSA e vAtanI che ke ApaNe rahasyane jANIe. rahasyane e ja jANI zake che ke je svAdhyAya kare che, dhyAna kare che. eka rAjAne svAdhyAya karavAno bhAre zokha hato. tenAmAM e ruci prauDha avasthAmAM jAgI. eka divasa maMtrI AvyA. temaNe joyuM ke rAjezvara AjakAla khUba svAdhyAya karI rahyA che. maMtrIe pUchyuM, "mahArAja ! Ape ghaNuM moDuM kyuM have to Apa dIvo ja banI zakazo." rAjAe pUchyuM, "zI rIte ?" maMtrIe kahyuM, "je vyakti yuvAvasthAmAM svAdhyAya zarU kare che te ghaDapaNamAM sUraja banI jAya che. je vyakti prauDhAvasthAmAM svAdhyAya zarU kare che te dIvo ja bane che, sUraja banI zakatI nathI. mahArAja ! Apa bhale sUraja na bano, dIvo ja bano, paraMtu prakAza to Apane avazya maLaze ja." jo ApaNe svAdhyAya karIe, bahuzruta banavAnI sAdhanA karIe, dhyAnano abhyAsa karIe to jJAnano divya Aloka upalabdha thaI jaze. pachI koI rahasya nahi rahe, koI Azcarya nahi rahe. jene Azcarya kahevAmAM Ave che, labdhi, Rddhi athavA yogaja vibhUti kahevAmAM Ave che, temanuM rahasya samajAI jaze. stutikAre A zlokomAM atizayanuM varNana atyaMta garimApUrNa rIte karyuM che. teno abhyAsa karIne AdhyAtmika vibhUti ane paramezvarI zakti pratye zIza zraddhApUrvaka ApoApa praNata thaI jAya che. mAdaka cha che. bhaktAmara aMtastalano sparza : 120 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - * : * . '. 17. atizaya : AMtarika pariveza AcArya mAnatuMga AdinAtha SabhanI stutimAM eka ghaTanA pachI bIjI ghaTanAno ullekha karatAM karatAM temanuM siMhAvalokana paNa karI rahyA che. A kAvyamAM siMhAvalokana karatAM karatAM mAnataMge kahyuM - je samavasaraNamAM birAjIne Apa dharmopadeza karI rahyA cho, te samavasaraNamAM meM ApanI je vibhUti nihALI, te vibhUti anyatra jovA maLI nathI. azokavRkSa, divyachatra, divyadhvani - A vibhUti "paramAM kyAMya jovA maLI nathI. prastuta saMdarbhamAM "para"no artha khUba gaMbhIra che. "para"no artha che avItarAga. avItarAgamAM AvI vibhUti nathI hotI. sAdhakanI be zreNIo banI jAya che - vItarAga kakSAno sAdhaka ane avItarAga kakSAno sAdhaka. je vibhUti vItarAgamAM pragaTa thAya che te avItarAgamAM pragaTa thatI nathI. maharSi pataMjalie kaivalyapAdamAM siddhinuM varNana karyuM che. kaivalyapAdanuM prathama sUtra che - "janmauSadhiyaMtratapa: samAdhijA: siddhayaH" siddhanAM pAMca kAraNo che : janma, auSadhi, maMtra, tapa ane samAdhi. keTalIka vyaktione janma sAthe ja siddhi prApta thaI jAya che. auSadha ane maMtra dvArA paNa keTalIka siddhio prApta thAya che. tapa ane samAdhi viziSTa siddhionAM kAraNa bane che. tenAthI vItarAgatA Ave che ane sahajabhAve vibhUti pragaTa thaI jAya che. jyAre AvaraNa, vikAra ane avarodha e traNeya samApta thAya che tyAre vItarAgatA pragaTa thAya che. jyAre jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNano kSaya thaI jAya che, mohakarma ane aMtarAya karmano kSaya thaI jAya che tyAre na AvaraNa rahe che, na vikAra rahe che ane na to avarodha rahe che. sahaja siddhi ane vibhUti A avasthAmAM abhivyakta thAya che. vItarAganA paripArzvanuM vAtAvaraNa alaga prakAranuM banI jAya che. paripArzvanA paramANu potAnuM pariNamana badalI nAkhe che. tethI kahevAmAM AvyuM ke vItarAga pAse jazo 128 bhaktAmara : aMtastalano sparza maLI zakI nadI para A kAraNa , Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to vera-virodha samApta thaI jaze. A saMdarbhamAM A vacana kevuM saMgata che - ahiMsApratiSThAyAM tatsannidhau vairatyAgaH - jene ahiMsA siddha thaI jAya che tenI sannidhimAM verano tyAga thaI jAya che. ahiMsAnI mAtra sAdhanA ja nahi, siddhi thavI joIe. jyAM siddhi thAya che tyAM paramANuomAM eka parivartana pedA thAya che. cetana ane acetana baMnemAM parivartana Ave che. mAtra cetanamAM ja nahi acetanamAM paNa pariNamana badalAI jAya che. paramANu pote ja koI navo AkAra dhAraNa karI le che. e vItarAganuM, AvaraNa-kSayanuM pariNAma che. mAnatuMge e saccAIne svara ApatAM kAvyanI racanA karI - 'prabhu ! ApanI je vibhUti pragaTa thaI che te vItarAgatAne kAraNe thaI che, karmakSayane kAraNe thaI che. tethI ApanI je dharmopadezananI vidhi che, te vibhUti saMpanna che.' mAnatuMga udAharaNa dvArA potAnI vAta spaSTa rUpe samajAve che ane kahe che ke aMdhakArano nAza karanArA sUryanI jevI prabhA hoya che, tevI ja prabhA camakatA tArAonI, nakSatro vagerenI hoI zake kharI ? ityaM yathA tava ! vibhUtirabhUz2inendra ! dharmopadezanavidhau na tathA parasya I yAdak prabhA dinakRtaH prahatAndhakArA, tAdar kuto grahagaLasya vikAzino'pi / / prastuta kAvyamAM stutikAre bAhyaparivezanA AdhAre AdinAthane jovAno prayatna karyo che, paraMtu teno AMtarika pariveza paNa che. vyAkhyAnA be koNa hoya che - vyavahAranaya ane nizcayanaya. sthULa paryAyathI joIe ane vyavahAranayathI vyAkhyA karIe to siMhAsana, azokavRkSa, cAmara, chatra vagerenAM lakSaNo pratyakSa thAya che. nizcaya dRSTie vyAkhyA karIe, AdhyAtmika pariprekSamAM joIe to kahI zakAya ke jene Asana siddha thaI gayuM te siddhayogI che. te jyAM bese che tyAM ja siMhAsana banI jAya che. tenI AbhA siMhAsana jevI banI jAya che. eka jaina AcArye lakhyuM ke, 'je Asanasiddhine nathI jANato te jaina tattvane paNa nathI jAAto.' Asanasiddhi khUba mahattvapUrNa che. Asana karavuM te eka vAta che ane Asanasiddha banavuM te bIjI vAta che. prastuta saMdarbhamAM siMhAsananI AdhyAtmika bhASA che - jenuM Asana siddha thaI gayuM tenuM nAma che - siMhAsana. eka saMdarbha che - azokavRkSano. jyAM moha kSINa thaI jAya tyAM zoka zI rIte rahe ? zoka mohano ja eka paryAya che. jyAM mohano vilaya thAya tyAM azoka svataH phalita thaI jAya che, jyAM moha nathI hoto tyAM zoka paNa nathI hoto. adhyAtmanA saMdarbhamAM azokavRkSanuM prasphuTana mohavilayanI kSaNe ja thaI zake che. bhaktAmara : aMtastalano sparza - 129 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka saMdarbha che - zveta cAmarano. jyAM zuklalezyA hoya tyAM zveta cAmara kema na Ave ? ema kahI zakAya ke stutikAra zuklalazyAnuM ja pratibiMba zuklacAmara svarUpe rajU karI karyuM che. jyAM zuklalezyA hoya, vizuddha bhAvadhArA hoya, vaeNtimA ja caeNtimAM hoya, kaluSItatAno koI aMza na rahyo hoya tyAM zveta cAmara sahaja pratiSThita che. eka saMdarbha che - chatrano. je AtmAmAM sarvAtmanA saMvara jAgRta thaI gayo hoya tyAM chatra kema na racAya ? tene mATe mAtra traNa chatra nahi, samagra vizva chatra banI jaze. Aje AMtarika ahaMtAo che, temane sthULa dRSTie, vyavahAranayanI dRSTie pratikAtmaka rUpe kahevAmAM AvI che. ApaNe nizcayamAM jaIe, AdhyAtmika dRSTie vicAra karIe to kahI zakAya ke Asanasiddhi, zuklalezyA, amoha avasthA ane saMvara - A badhI adhyAtma yogInI vizeSatAo che. azokavRkSa, chatra, cAmara, siMhAsana vagere vibhUtio temanA pratIka rUpe che. A siddhio, vibhUtio sAme Ave che, AMtarika ahaMtAo sAme AvatI nathI. stutikAre sthULadRSTivALA lokone samajAvavA mATe sthULabiMbo ane pratimAno dvArA potAnI vAta kahI dIdhI, paraMtu ApaNe mAtra azokavRkSa, cAmara, chatra ane siMhAsananI sImAmAM na rahevuM joIe. tenI pRSTha bhUmimAM je AdhyAtmika tattva che tyAM sudhI pahoMcavAno prayatna karavo joIe. tyAM pahoMcIne ja stutikAranI bhAvanA ane tAtparyane ApaNe hRdayaMgama karI zakIzuM. atizayanI A carcAne aTakAvIne mAnatuMge stutine navo vaLAMka Apyo. abhaya" kAvyano viSaya banI gayo. mAnatuMge kahyuM - "prabhu ! ApanI stuti karanAra, vItarAga sAthe samApatti karanAra vyakti bhayamukta banI jAya che." bhaya aneka prakAranA hoya che. vyakti koI viSaya upara lakhe che to pArivArika tathyane paNa dhyAnamAM rAkhe che. te tathya paNa lekhanano viSaya banI jAya che. te yugamAM bhayanuM kAraNa hatuM - hAthI. Aje paristhiti badalAI gaI che. ema nathI lAgatuM ke hAthI bhayanuM koI kAraNa hoya. je loko viMdyAcaLamAM rahe che, AsAma, karNATaka vagere pradezonAM gADha jaMgalomAM jAya che, tyAM hAthInA bhayanI sthiti pedA thaI zake che. eka munizrIe AsAmanI yAtrA karI. AsAmanA eka pradezanI yAtrA vakhate lokoe kahyuM, "munirAja ! Apa A mArge na jazo. tyAM hAthIonuM gala che." sAdhvI mohanajI (rAjagaDha)e paNa e ja jaMgala padayAtrA dvArA pAra karyuM hatuM. jaMgala pAra karatI vakhate eka bhImakAya hAthI paNa sAdhvInI sAme AvI gayo hato. sAdhvIjI DaryA nahi, hAthI mArga rokIne Ubho rahyo ane sAdhvIjI paNa UbhAM rahyAM. baMne ekabIjAne apalaka nihALI rahyAM. sAdhvIjI 130. bhakatAmaraH aMtastalano sparza . . . Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra mahAmaMtrano jApa karatAM rahyAM. maMtrajApanAM prakaMpano te hAthI sudhI pahoMcyAM. bhImakAya hAthIe potAno mArga badalI nAkhyo. sAdhvIo nibaMdha AgaLa vadhI gaI. vartamAna yugamAM hAthI jaMgalo ane abhayAraNyomAM rahI gayA che. prAcIna samayamAM hAthI nagaro mATe moTI samasyA banI gayA hatA. rAjAonI gajazALAmAM atyaMta zaktizALI hAthI rahetA hatA. evuM varNana aneka sthaLe jovA maLe che ke rAjahAthI madonmata banI gayo. teNe saghaLAM baMdhano toDIne nagaramAM tabAhI macAvI dIdhI. samagra nagaramAM hAhAkAra macI gayo. je koI sAme AvyuM tene teNe kacaDI nAkhyuM. bhayAtura loko gharanA daravAjA baMdha karIne chata upara caDI gayA. te madonmata hAthIne zAMta karavAnuM, tene vazamAM karavAnuM khUba muzkela banatuM. A samasyAthI vizeSa ciMtA surakSAnI hatI tethI rAjA anya moTAmoTA sAmatta hAthI rAkhatA hatA. hAthI vagara samucita surakSA thaI zakatI nahi. te vakhate je killAo hatA, durga hatA, nagaranI cAre tarapha koTa hatA temanA daravAjA vizALa ane lokhaMDanA hatA. te daravAjAo toDavAnuM kAma hAthIo sivAya anya koInA vazamAM nahotuM. te madonmata hAthI dhakkA mArI mArIne e daravAjAo toDI nAkhatA hatA. zatruone chinnabhinna karI detA hatA. te yugamAM cAra prakAranI senAo hatI - gajasenA, azvasenA, rathasenA ane pAyasenA. temAM gajasenA sauthI zaktizALI mAnavAmAM AvatI. AjanA yugamAM jevI rIte Tenka athavA misAIla zatrusenA sAme khaDAM karavAmAM Ave che te rIte e vakhate hAthIonI senA mArgane rokI detI hatI. Aje je mahattva TenkanuM che, misAIlanuM che te mahattva e vakhate hAthInuM hatuM. AjanA yuganI TenkamisAIla acetana che, te yugamAM hAthI sacetana Tenka gaNAtI. hAthInuM ATaluM badhuM mahattva ane mUlya hatuM - surakSAnI dRSTie. sAmAnya mANasa tenI A vizeSatAnuM mUlyAMkana karI zakato nathI. eka gAmamAM eka hAthI Avyo. gAmanA lokoe kyAreya hAthI joyo nahoto. eka vizALa bhImakAya pazune jovA mATe AkhuM gAma UmaTI paDyuM. keTalAka dhanADhya kheDUto mahAvata pAse gayA ane pUchyuM, "zuM A pazu che ?" mahAvate kahyuM, "te hAthI che." "zuM te vecavo che? hA, vecI zakuM chuM." keTalI kiMmata lezo ? pAMca hajAra rUpiyA." [ Si Eii kArakI mA ja kerama , pAna , bhakatAmara : aMtastalano sparza 131 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata sAMbhaLatAM ja te loko thoDIka vAra cUpa thaI gayA. te vakhate pAMca hajAra rUpiyA AjanA pacAsa hajAra karatAM paNa vadhAre gaNAtA. lokoe pUchuyuM, ATaluM badhuM mUlyavAna pazu zA kAmamAM Ave che ? savArI karavA mATe.' zuM te Una Ape che ?" nA, te Una to nathI ApatuM." "to zuM te dUdha Ape che ?' nA, te dUdha paNa nathI ApatuM." to pachI AvuM pazu zA kAmanuM ke je na Una ApatuM hoya ke na dUdha ApatuM hoya. enA karatAM to gheTuM sAruM. je dUdha ane Una baMne Ape che. ame A pazunA pAMca hajAra to zuM, pAMca koDI paNa nahi ApIe." mUlyAMkanano potapotAno dRSTikoNa hoya che. jyAM Una ane dUdhano prazna hoya tyAM hAthInuM koI mUlya nathI. jyAM surakSAno prazna hoya tyAM hAthInuM sarvAdhika mUlya che. samasyA e che ke je hAthI surakSAnuM AzvAsana bane che, te ja hAthI vinAzanuM kAraNa paNa banI jAya che. prAcIna yugamAM hAthI jyAre bekAbU banIne tabAhI macAvatA hatA tyAre temanA mATe vRkSo ane mANasone dharAzAyI karavAnuM taNakhalA jevuM thatuM hatuM. nagaramAM jyAre jyAre AvI bhayAnaka sthiti pedA thatI tyAre tyAre loko ema vicAratA ke ApaNe koI evA maMtrano jApa karIe ke jethI hAthIno bhaya na rahe. bhaktAmaranA A cotrIsamA zlokanuM nAma ja "gajabhaya-nivAraNa stavana' che. maMtravid AcAryoe bhaktAmaranA zlokonI sAthe maMtro lakhyA, paraMtu A zlokanI sAthe koI maMtra nathI lakhyo. temaNe kahyuM ke A zloka pote ja maMtra che. tenI sAthe koI anya maMtranI jarUra nathI. jyAM jyAM hAthInA bhayano prasaMga Ave tyAM tyAM A maMtranuM vAraMvAra uccAraNa karavAthI bhaya pote vilIna thaI jaze. cyomadAvilavilolakapolamUlamattabhramad bhamaranAdavivRddhakopam erAvatAbhabhimuddhatamApatatta, devA bhaya bhavatino bhavadAzritAnAm // stutikAre lakhyuM - ApanI stavanA karanAra vyakti hAthInA bhayathI mukta banI jAya che. koI sAmAnya hAthInA bhayathI nahi, airAvata hAthInA bhayathI mukta banI jAya che. IndranA hAthInuM nAma che airAvata. te hAthI kevo hoya che ? A prazna vyakta karatAM mAnatuMge kahyuM ke te hAthI uddhata che, avinIta 132 bhakatAmaraH aMtastalano sparza za . jas " jANa thatA ja koI paNa kAraNa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. hAthI paNa be prakAranA hoya che. zikSita ane uddhata. je hAthI vinIta ane zikSita banI gayo, prazikSita banI gayo. te khUba kAmano banI jAya che. te evAM evAM kAryo karI batAve che ke loko vismayamugdha thaI UThe che. dakSiNa yAtrAno eka prasaMga che. eka saMpanna tamila vyakti gurudeva pratye zraddhAsikta banI gaI. tenI pAse aneka hAthI hatA. gurudeva jyAM jyAM jatA, tyAM tyAM te potAnA hAthI laIne pahoMcI jato. te sau prathama hAthI dvArA namaskAra karAvato. harSadhvani karAvato ane pachI tenA dvArA aneka karAmato batAvato. AvA prazikSita hAthI khUba upayogI bane che. te mANasanI AjIvikAnA strota banI jAya che. mAnatuMga kahe che ke te hAthI sAme AvI rahyo che ke je uddhata che, anuzAsita ane zikSita nathI. tenA gaMDasthaLethI je madha jharI rahyo che te madhathI AkhuM kapALa bharAI gayuM che. e jharatA madhathI jamIna paNa kAdavavALI banI rahI che. jyAre hAthInuM madha jhare che tyAre temAMthI eka ajaba jevI gaMdha nIkaLe che. te gaMdhathI bhramara AvavA lAge che. jema jema madhanI gaMdha vadhatI gaI tema tema tenAthI AkRSTa thaIne bhramaro AvatA gayA. AcArAMga sUtrano prasaMga che - mahAvIre dIkSA lIdhI, tyAre keTalAMka sugaMdhita dravyono chaMTakAva temanA zarIra upara karavAmAM Avyo. aneka divaso sudhI te dravyonI gaMdha temanA zarIramAMthI AvatI rahI. te sugaMdhane kAraNe bhramaro mahAvIrane DaMkha mAravA lAgyA. bhramara sugaMdhanA zokhIna hoya che. madhanI gaMdhathI AkRSTa thaIne te hAthI pAse AvyA. kapALa upara beThA. guMjArava karyo ane kapALa upara DaMkha mAryA. bhramaronA guMjArava ane DaMkhane kAraNe hAthI ghUMdhavAI UThyo. eka to uddhata hAthI, vadhArAmAM bhramarano guMjArava ane AkarA DaMkha ! hAthIno kopa vadhyo ane te uttejita thaI UThyo. tamAma baMdhano toDIne te vinAzakArI kRtya AcaravA lAgyo. mAnatuMga e sthitinuM citraNa karatAM kahe che ke - prabhu ! AvI sthitimAM jeNe Apano Azraya laI lIdho hoya, tene koI bhaya raheto nathI. jeNe Apano Azraya lIdho, tenuM ApanI sAthe tAdAbhya joDAI gayuM. jyAre ApanA pratye ane ApanA guNo pratye tAdAsyabhAva joDAI jAya che tyAre abhaya pragaTa thaI jAya che. vAstavamAM A zloka hastibhaya nivAraNano mahAmaMtra che. jevI rIte bhayanA aneka prakAra che tevI ja rIte abhayanI sAdhanAnA paNa aneka prakAra che. aneka prakAranA bhaya dUra karavA mATe aneka prakAranA maMtronI sAdhanA paNa karavI paDe che. hAthI viSayaka bhayanA vilayano mahAmaMtra che - prastuta zloka. je vyakti A maMtranI sAdhanA ane ArAdhanA kare che tenI sAme uddhata ane madonmatta hAthI paNa vinamra banI jAya che. $ BiNA zaTER bhaktAmara : aMtastalano sparza 133 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. abhaya : prakaMpana ane pariNamana. - A jagatamAM aneka samasyAo che. temAM sauthI moTI athavA sauthI bhayaMkara samasyA bhayanI che. abhaya jevuM moTuM bIjuM koI samAdhAna nathI ane bhaya jevuM moTuM koI duHkha nathI. mANasa vAstavika duHkhathI jeTalo herAna nathI thato, teTalo te duHkhanA bhayane kAraNe thAya che. te kAlpanika samasyAnuM sarjana kare che ane tenAthI te duHkhI thAya che. bhagavAna mahAvIre abhayano maMtra Apyo. temanI paraMparAmAM abhayanI sAdhanA vizeSa jovA maLe che. AcArya mAnatuMge tene pUratuM mahattva ApyuM. abhaya-cetanAno vikAsa kevI rIte karavo e khUba mahattvano prazna che. bhayanI cetanAne zAMta karavI che ane abhayanI cetanAne jagADavI che. hakIkatamAM bhayanI cetanA ane abhayanI cetanA baMne vacce koI taphAvata nathI hoto. bhayanAM nimitto vadhu hoya che tethI bhayanA aneka prakAra jovA maLe che. sthAnAMga sUtramAM sAta prakAranA bhaya gaNAvyA che, paraMtu bhayanAM nimitto sAta ja nathI hotAM bhayanAM nimitto sAta paNa hoI zake che ane sAtaso paNa hoI zake che. bhayanI cetanA alaga alaga prakAranI che. te mANasa ke je baMdUkanI goLI ke talavArathI nathI Darato te kyAreka eka uMdarathI DarI jAya che. koI vyakti garoLIthI DarI jAya che ane koI anya koI vastu ke padArthathI DarI jAya che. - stutikAre A nimittonA saMdarbhamAM abhaya cetanAne puSTa karavAno prayatna karyo che. tenAthI pUrvavartI zlokamAM stutikAre evuM varNana karyuM che ke airAvata hAthI sAme Ave ane Dara lAge to te vakhate AdinAthanuM stotra kaI rIte kAma kare che ? te kaI rIte abhayadAtA bane che ? prastuta zloka siMhanA saMdarbhamAM che. bhayanuM hAthI karatAM moTuM nimitta siMha che. siMhano paNa khUba bhaya lAge che. te vanarAja che, sarvAdhika zaktizALI che. te yugamAM jaMgalo paNa ghaNAM 134. bhakatAmaraH aMtastalano sparza thI ana" che jo adhikAra te Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatAM, siMha paNa moTI saMkhyAmAM jovA maLatA hatA. Aje to jaMgalo paNa ghaTI gayAM che ane siMha paNa ochA thaI gayA che. jaMgalonuM nikaMdana nIkaLI rahyuM che. siMhono zikAra thaI rahyo che. jo jaMgalo kApavAnuM tathA siMhanA zikAra karavAnuM A ja rIte cAlatuM raheze to eka divasa evo Avaze ke siMha jagatanuM durlabha vanyaprANI banI raheze. te yugamAM siMha khUba hatA ane prajA upara teno AtaMka chavAyelo raheto hato. te bhayanuM eka moTuM nimitta hatuM. stutikAre A kAvyamAM siMha-bhaya-nivAraNano maMtra batAvyo che. stutikAra kahe che - siMha AvI rahyo che ane sAme mANasa jaI rahyo che. mANasa siMhanA paga najIka pahoMcI gayo. siMha khUba ja najIka che chatAM te AkramaNa karato nathI. zuM A AzcaryanI vAta nathI ? koI nihaththo mANasa siMhanI pAse jAya ane siMha te vakhate AkramaNa na kare e kaI rIte banI zake ? stutikAra kahe che ke e siMha paNa koI sAmAnya siMha nathI. te siMha evo che ke je hajI hamaNAM ja hAthIno zikAra karIne AvI rahyo che. teNe hAthIne mAryo ane tenA kuMbhasthaLane vidIrNa karI dIdho. lohInI dhArA vahevA lAgI. hAthInA zarIramAMthI je lohI nIce TapakI rahyuM hatuM te ujvaLa hatuM. ujvaLano eka artha thAya che - raktabdhata. mAtra lAla paNa nahi ane mAtra sapheda paNa nahi. jemAM lAlimA ane kSetimA - baMnenI AbhA hoya che te ujavaLa kahevAya che. prazna ubhavyo ke A ujjavaLatA kyAMthI AvI? je lohI nIkaLyuM te lAla che, te ujjavaLa zI rIte banyuM ? stutikAre A praznanuM paNa samAdhAna ApyuM che. hAthInA zarIramAMthI je lohI nIkaLI rahyuM hatuM, tenAthI dharatI zoNitAkta banI gaI, lohIthI lAla banI gaI. siMhe hAthInA kuMbhasthaLane vidIrNa karyuM. tenAthI gajamuktAo tUTIne jamIna upara paDavA lAgI. gajamuktA khUba prasiddha che. eka tarapha zarIramAMthI lohI vahI rahyuM che, bIjI tarapha kuMbhasthaLamAM je motI hatAM te nIce paDI rahyAM che. motI zveta che ane lohI lAla che. baMneno saMyoga ujvaLatA pedA karI rahyo hato. tyAM lAla raMganI AbhA paNa AvI rahI hatI ane zveta raMganI AbhA paNa AvI rahI hatI. te bhUmibhAga ujjavaLa AbhAthI bhUSita thaI rahyo hato. te siMhano paMjo raktaraMjita hato. te bhayaMkara krodhAvezamAM hato. evA saMjogomAM mANasa kramazaH te siMhanA paganI najIka pahoMcI gayo. siMhanA paganI najIka javA chatAM tenuM kazuM ja aniSTa na thayuM. ema lAgyuM ke jANe siMha ja baddhakrama thaI gayo hoya, tenA pagamAM sAMkaLa paDI gaI hoya athavA tenA pagane koIe bAMdhI dIdhA hoya. zikAra sAme ja hovA chatAM siMhanA paga AgaLa vadhatA nathI. mANasanA paga na aTakyA, paraMtu siMhanA paga aTakI gayA. tenuM - I Bkapa karI zakAya che bhaktAmara : aMtara Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa jaNAvatAM stutikAra kahe che ke, prabhu ! te mANase ApanA kramayugacaraNayugalanI madada lIdhI hatI. te siMhamAM evuM sAhasa na pragaTyuM ke te e mANasa upara AkramaNa kare mAnatuMge A samagra bhAvanAne samAhita karatAM prastuta zlokanI racanA karI. bhinetmakuMbhagaladurvalazoNitAkta muktAphalaprakarabhUSitamibhAga: / baddhakamaH kramagataM hariNAdhipoDapi, nAkrAmati kramayugAcalasaMzrita te // kahI zakAya ke stutikAre atizayokti karI che. A arthavAda che ke yathArthavAda, ApaNe tenI samIkSA karIe. be prakAranI praNAlIo hoya che - eka arthavAdanI ane bIjI yathArthavAdanI. arthavAdanI praNAlI e che ke jemAM koIpaNa vAtane vadhArI vadhArIne kahevAmAM AvI hoya. yathArthavAdanI praNAlI e che ke jemAM vAtane na to TUMkI karIne kahevAmAM AvI hoya ane na to vadhArI vadhArIne kahevAmAM AvI hoya. je jevuM hoya evuM ja vyakta karavAmAM AvyuM hoya. je jeTaluM hoya tene eTaluM ja rajU karavAmAM AvyuM hoya. temAM koI prakAranI atizayokti na hoI zake. je stutikAranuM stavana che, yathArthavAda che. te sAmAnya pAThamAM arthavAda jevuM jaNAya che. e svAbhAvika ciMtana kahevAya ke jemAM mANasa siMhane kaI rIte rokI zake che? siMha kevI rIte rokAI zake ? siMha mANasathI Dare ke mANasa siMhathI Dare ? sthaLadRSTie joIe, vyavahAranayanI dRSTie joIe to mAnatuMgasUrinI A vAtamAM arthavAda jaNAya che. jo sUkSmajagatane jANIe, sUkSmajagatamAM praveza karIne sUkSmadRSTie vizleSaNa karIe to niSkarSa maLaze ke temAM yathArthavAda che, evuM banI zake che, evuM bane che. sUkSmajagatano siddhAMta prakampanono siddhAMta che. tyAM prakampananI bhASA cAle che. je vyaktimAM pragADha zraddhA hoya, atUTa AtmavizvAsa hoya te vyaktimAM zaktizALI prakampana pedA thAya che. vizvAsanAM zaktizALI prakampano pariNamanane badalI nAkhe che. ApaNe A baMne siddhAMto tarapha dhyAna ApIe. prakampanano siddhAMta ane pariNamanano siddhAMta e baMne joDAyelA che. amuka prakAranAM prakampana hoya to amuka prakAranuM pariNamana thaze ja, amuka prakAranAM pariNamana hoya to amuka prakAranuM pariNamana thaze ja. zaktizALI prakampana dvArA pariNati badalAI jAya che. evuM parivartana Ave che ke jenA vize vicArI paNa na zakAya. Aje savAre ja eka bhAIe kahyuM ke huM gaMbhIra rUpe bImAra paDyo hato. DaoNkTarane batAvyuM, tapAsa karAvI. DaoNkTare kahyuM ke A bImArI asAdhya che. koI paNa cikitsA temAM kAmiyAba thaI zakatI nathI. "arahaMta saraNe pavanjAmi" - A padano 136 , bhaktAmara : aMtastalano sparza . za Sa sa ha bAra ra lAkha che Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM jApa zarU karI dIdho. davA ane DaoNkTaranuM zaraNa choDI dIdhuM. arthanuM zaraNa svIkArI lIdhuM. thoDAka divasa vItyA, ArogyamAM sudhAro thavA lAgyo. dhIme dhIme asAdhya rogamAMthI mukti maLI gaI. meM pharIthI e ja DaoNkTarane bolAvyo, tapAsa karAvI. DaoNkTaranI AMkho vismayathI visphArita thaI UThI. teNe kahyuM, A zI rIte zakya banyuM ? meDikala sAyansa pramANe to AvuM thaI ja na zake ? meM kahyuM ke A to arhatnA zaraNanuM pariNAma che. AsthApUrvaka karavAmAM AvelA japanAM prakampanoe aniSTa pariNamanane iSTa pariNamanamAM parivartita karI dIdhuM. A saMdarbhamAM huM hariyANAnI eka ghaTanAno vadhu ullekha karavA icchuM chuM. eka mANasa durghaTanAgrasta banyo. tenI tamAma pAMsaLIo, phephasAM jarjarita thaI gayAM. DaoNkTare kahyuM, 'A to nAnakaDuM gAma che. ahIM ilAja nahi thaI zake. tene hisAra laI jAva.' hisAranA DaoNkTare paNa te kesa hAthamAM levA mATe potAnI asamarthatA batAvatAM kahyuM, 'A to khUba ja khataranAka akasmAta che. dilhInI koI sArI hospiTalamAM ja teno ilAja thaI zakaze.' te mANasa UMDI mUrchAmAM hato. dilhInA mukhyamaMtrI sAthe tene sAro saMparka hato. tene dilhI laI gayA ane tarata ja hospiTalamAM dAkhala karI dIdho. ilAja zarU thayo. DaoNkTare saMvedanazIla kemerA dvArA durghaTanAgrasta aMgonA phoTA pADyA. pAMsaLIonAM phoTAnI vacce Azcaryajanaka rUpe eka saMtano phoTo AvI gayo. DaoNkTara vismaya pAmyo 'hRdayamAM A citra kyAMthI AvI gayuM ? koNa che A dhavala vezadhArI ?' dardI UMDI mUrchAmAM hato. DaoNkTaranA praznano uttara koNa ApI zake ? ilAja dvArA tenA ArogyamAM sudhAro thayo. tenI mUrchA dUra thaI. te svastha thayo. DaoNkTare peluM citra batAvatAM pUchyuM ke, A koNa che ? teno phoTo hRdayamAM kevI rIte AvI gayo ? teNe kahyuM, 'e to mArA iSTano phoTo che. je kSaNe durghaTanA ghaTI e kSaNe meM mArA iSTanAM japa ane dhyAna zarU karI dIdhAM hatAM. te jApa mUrchAmAM paNa avirata cAlatA rahyAM ane huM mArA iSTanuM sAkSAtadarzana karato rahyo. iSTanuM je svarUpa e vakhate huM joto hato, tenuM ja citra A phoTAmAM che.' A pariNamanano siddhAMta che, prakampanono siddhAMta che. tenI sthULajagatamAM vyAkhyA karI zakAtI nathI. amerikAnI eka pratrikAmAM AvI ghaTanAonI carcA thayelI che. manovaijJAnike phoTo lIdho mANasanA mastiSkano, ane temAM citra AvyuM bahu moTI kAranuM ! phoTo lIdho mastakano ane citra AvyuM vizALa bahumALI makAnanuM ! mastiSkamAM kAra ane bahumALI makAnano phoTo zI rIte AvI gayo ? pariNamanano e siddhAMta che ke je vakhate Apa jevo bhAva anubhavatA hova tenuM pariNamana bhItaranA jagatamAM thaI jAya che. bahArathI ema lAgaze ke te mANasa che, te mANasanA mastiSka che, paraMtu tenuM bhIta2mAM to bhakatAmara H aMtastalano sparza = 130 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNamana thAya che kAranuM, bahumALI makAnanuM athavA e vastuvizeSanuM ke jenA vize mANasa vicArI rahyo hoya che, ciMtana karI rahyo hoya che. je svarUpamAM mananI AkAMkSA hoya che, e ja rUpamAM pariNamana thAya che. jaina darzanano siddhAMta che - zuM zuM bhAve AvisaI, te taM bhAve pariNamaI - vyakti jevA jevA bhAvathI AviSTa thAya che, tevA tevA bhAvamAM te pariNata thaI jAya che. A sthULa jagatanI bhASA A mANasa che. sUkSma jagatanI, nizcayanayanI bhASA tenA karatAM judI che. nizcayanayanI bhASAmAM kyAreka te mANasa haze kyAreka te ghoDo haze, kyAreka te hAthI athavA siMha haze. je padArtha ke vastu vize ciMtana karato haze te rUpamAM tenuM pariNamana thaI jaze. A sUkSma jagatano niyama sthULa jagatanA niyama karatAM alaga che. che -- A prakampana ane pariNamananA siddhAMtanA AdhAre ApaNe A kathyanI yathArtha vyAkhyA karI zakIe chIe - je vakhate mANasa siMhane jue che te vakhate te Darato nathI. jo te DarI jAya to kadAca marI jAya. mAnatuMga kahe che ke siMhane joIne te mANasa ApanI stutimAM pahoMcI jAya che, ApanI smRtimAM pahoMcI jAya che. je vakhate te AdinAthanI stuti ane smRti kare che, te vakhate svayaM AdinAtha banI jAya che. jayAcArye lakhyuM - pAthAnA karatAM bhaNI, pAthA kahiye tAhi. bhAvapAthA e che je pAthAno kartA che. te dravyapAthA che ke je eka kilono paththara che vAstavika pAthA e ja che ke je pAthAno kartA che. je pAthAne jANe che pAthAnA arthane jANe che, je pAthAmAM upayukta che, te pAthA che. bhAva AdinAtha koNa che ? stutikALamAM bhAva AdinAtha e che ke je AdinAthanI stuti ane smRti karato hoya. je stuti karatI vakhate AdinAthano anubhava kare che, te svayaM AdinAtha banI jAya che. ApaNe bhakta banIne bhaktAmaranuM smaraNa na karIe, paraMtu AdinAtha banIne bhaktAmaranuM smaraNa karIe. jo ApaNe svayaM AdinAtha banI jaIe, ApaNuM pariNamana AdinAthanuM thaI jAya to abhayanI ghaTanA siddha thaI zake che temAM koI zaMkA nathI. stutikAranuM e kathana yathArtha che ke je vyaktie AdinAthano Azraya lIdho che, jeNe AdinAthane potAnA aMtaramAM sthApyA che tenA paga siMhane sAme joIne paNa aTakatA nathI. paraMtu siMha pote baddhakrama banI jAya che, aTakI jAya che. hakIkatamAM A abhayano eka prayoga che. tenI sAthe joDAyelI aneka ghaTanAo aitihAsika jaina AkhyAnomAM upalabdha che. bhayanuM eka nimitta che dAvAnaLa. e vakhate jaMgalomAM Aga lAgyA karatI hatI. moTe bhAge te jaMgalo ke je vAMsanAM jaMgalo hatAM. karNATaka ane 138 bhaktAmara - aMtaHstalano sparza = Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSiNa bhAratanAM jaMgalomAM vAMsanAM vRkSo vizeSa che. e vAMsanAM vRkSo paraspara TakarAvAthI khUba jaladI Aga lAge che. te bhayane vyakta karatAM mAnatuMga kahe che ke eka mANasa jaMgalamAM jaI rahyo che. acAnaka jaMgalamAM Aga lAgI gaI. cAre tarapha phelAyelI te Aga dAvAnaLa banI gaI. evA saMjogomAM te mANasa zuM kare ? kevI rIte potAne bacAve ? abhaya zI rIte rahe? mAnatuMga kahe che ke te ApanA nAmanuM jaLa chAMTI de to agni bujhAI jaze, dAvAnaLa zAMta thaI jaze. maMtrazAstramAM agnizamananA aneka maMtrono nirdeza che. AjakAla kyAMya Aga lAge tyAre phAyarabrigeDane bolAvavAmAM Ave che. e samaye phAyarabrigeDa kyAM hatI ? Aje paNa A samasyA che. Aga kyAreka lAge che ane ghaNuM badhuM agnimAM homAI gayA pachI phAyarabrigeDa Ave che. phAyarabrigeDa e Aga upara kAbU meLavI le e pahelAM to ghaNo vinAza thaI cUkyo hoya che. be varSa pahelAM dilhInI tIsa hajArI korTamAM Aga lAgI hatI. temAM seMkaDo varSonA dastAvejo hatA. phAyarabrigeDa AvI, agni zAMta thaI, paraMtu te pahelAM ja Aga phelAI cUkI hatI, seMkaDo varSonA dastAvejo naSTa thaI cUkyA hatA. jo agnizamana sUtra siddha hota, teno japa karavAmAM Avyo hota to kadAca Aga tyAM ja zAMta thaI jAta. mAnatuMga kahI rahyA che ke jaMgalamAM bhayAnaka dAvAnaLathI gherAyelI vyaktie ApanA nAma-kirtana rUpI jaLano chaMTakAva karyo, tenAthI te Aga zAMta thaI gaI, je atyaMta vikarALa hatI kalpAntakALanI Aga jevI hatI. Agama sAhityamAM kalpAntakALanI agninuM varNana maLe che. kahevAmAM AvyuM ke chaThThAkALa khaMDamAM agninI varSA thaze.kalpAntakALanI agni eTalI bhayAnaka hoya che ke jeTalo Aje aNuzastrano prayoga hoya che. kalpAntakALa eTale pralayakALa. kalpano aMta thaI rahyo che. te pralayakALanI havAthI uddhata banelI agni jevo A dAvAnaLa ujjavaLa che. agni mAtra lAla nathI hotI. agninA tejamAM pILAza athavA caeNtimAnuM mizraNa hoya che. te uvaLa agnimAMthI taNakhA UDe che, cinagArIo ja cinagArIo UDe che. te bhayaMkara dAvAnaLa saune bharakhI javA icche che. ema lAge che ke je koI tenI sAme jaze tene te bharakhI jaze, bhasma karI deze. evI sarvabhakSI agni ApanA nAma-kIrtana rUpI jaLathI bujhAI jaze, zAMta thaI jaze. agnithI gherAyelI te vyakti sakuzaLa potAnI maMjile pahoMcI jaze. dAvAnaLamAM abhaya rAkhanAra te maMtrakAvya che - kalyAntakAlapavanoddhata vahnikahyuM, dAvAnala javalitamuvalamuskuliMgama vizva jidhasumiva sammukhamApatanta, vannAmakIrtanajala samaya-zeSamu / 1 bhakattAmara : aMtalano sparza 6 rada Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mAnatuMge siMha ane agni bhaya-nivAraNano maMtra prastuta zlokomAM gUMcyo che. vyAkhyAkAro ema mAne che ke A zloka pote ja maMtra che. keTalAka zlokanI sAthe maMtronI saMyojanA karavAmAM Ave che, paraMtu abhayanA je zloka che te svayaM maMtra che. temano ja jApa karo, ane bhAvanA badalAI jaze. alaga maMtrano jApa karavAnI kazI ja jarUra nahi rahe. evo vizvAsa mUkavAnuM muzkela che ke A zloka eTalo badho zaktizALI che. zuM zabdonA uccAraNa mAtrathI evuM thaI zake kharuM ? hakIkatamAM te zabdonuM mAtra uccAraNa nathI, te pariNamanano siddhAMta che. yoganI bhASAmAM guNa-saMkramaNano siddhAMta che - potAnA dhyeya sAthe tAdAmya sthApo. dhyeyamAM je guNa che te dhyAtAmAM saMkrAta thaI jaze. enA ja AdhAre aneka vyaktio potAnA ArAdhyanI bhinna bhinna svarUpe stuti kare che. jyAre vyakti bhayanI sthitimAM hoya che tyAre, "abhaya-dayANuM" svarUpe, jyAre ciMtAnI sthitimAM hoya che tyAre "cammu dayANa" svarUpe ane jyAre bhUlA paDelAnI sthitimAM hoya che tyAre maga dayANa" svarUpe potAnA ArAdhyanI stuti kare che, tenI sAthe tAdAbhya sthApe che. manamAM durbaLatA hoya tyAre bAhubalInuM dhyAna dhare che. jyAre kaSTa-sahiSNutAno prazna Ave tyAre mahAvIranI sAthe ekAtma sAdhe che. sahiSNutAnA saMdarbhamAM mahAvIra Adarza che. e ja rIte je guNano vikAsa karavAno hoya tene anurUpa dhyeya, iSTa athavA ArAdhya sAme prastuta karI le che, temanI sAthe tAdAmya sthApI de che ane te evA ja banI jAya che. tethI A kathyamAM koI zaMkA nathI ke bhayanuM nivAraNa karI zakAya che, abhayanI cetanA vikasAvI zakAya che. abhayanI cetanAno vikAsa khUba Avazyaka che. abhayanI cetanA jAge che tyAre sitterathI ezI TakA duHkho ApoApa ghaTI jAya che. moTAbhAganAM duHkho kalpanAjanita hoya che, vAstavika nathI hotAM. mANasa potAnI kalpanA dvArA eka bhaya banAvI le che ane Darato rahe che. jo te potAnA vAstavika svarUpane oLakhI le to samasyAo ogaLI jaze. rAjA zikAra karavA gayo. tenA aMgarakSako pAchaLa paDI gayA. rAjAno azva AgaLa nIkaLI gayo. thoDeka dUra eka govALa maLyo. govALe joyuM, "are, A to rAjA che ! to pachI te ekalo kema?" teNe vicAryuM ke mAre rAjAne madada karavI joIe. ema vicArIne te AgaLa vadhyo. rAjAe govALane joyo. teNe vicAryuM ke cokkasa A mANasa koI virodhI hovo joIe ane te mArA upara AkramaNa karavA AvI rahyo che. rAjAe mANasane oLakhyo nahi ane tenI kalpanAmAM eka bhaya pravezI gayo. zatruno nAza karavA mATe rAjAe dhanuSabANa hAthamAM lIdhAM. dhanuSa-TaMkAra karIne tIra choDavAnI taiyArI karI. 140 pa bhaktAmaraH aMtastalano sparza karI rahI che. A rIte ja . sivAya koI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govALe tIvra svare nivedana karyuM, rAjA ! huM Apano duzmana nathI, huM Apano sevaka chuM. rAjA thobhyo. ghoDA uparathI nIce Utaryo. govALe rAjAnuM abhivAdana karyuM. rAjA bolyo, "sAruM thayuM ke tuM bolI gayo, nahitara huM tane mArI nAkhata." govALa bolyo, "he dayALu nareza! ApanAmAM aneka vizeSatAo che paraMtu mANasane oLakhavAnuM Apane nathI AvaDatuM." rAjAe pUchyuM, "tuM zuM kahevA mAMge che ?' govALa bolyo, "juo, huM seMkaDo ghoDA carAvI rahyo chuM. temAMthI ApanA ghoDAne tarata oLakhI lauM chuM. Apa ApanA bhakta ane nokarane oLakhI na zakyA. Apa e paNa na jANI zakyA ke A mANasa mAro che." rAjA A vAta sAMbhaLIne zaramAI gayo. A samasyA mAtra rAjAnI ja nathI, dareka mANasanI che. te potAnI jAtane paNa nathI oLakhI zakato, tethI bhayagrasta banI rahyo che. jo vyakti potAnA jIvananuM vizleSaNa kare to khabara paDe ke kAlpanika bhaya keTalo che ane yathArtha bhaya keTalo che! be kApalIo banAvo. eka kApalImAM ema lakho ke Aje kAlpanika bhaya keTalo anubhavyo. bIjI kApalImAM ema lakho ke Aje vAstavika bhaya keTalA AvyA. tamArI pahelI kApalI pUrepUrI bharAI jaze. bIjI kApalI sAva adhUrI raheze. vAstavika bhaya khUba ocho hoya che. saMzaya, kalpanA ane saMdehajanita bhaya vizeSa hoya che. stutikAra bhagavAna AdinAthanI stutinA mAdhyama dvArA abhayanI cetanAne jagADavAno prayatna karI rahyA che. te kAlpanika ane vAstavika baMne prakAranA bhayathI mukti apAvavAno prayatna che. apekSA e che ke ApaNe stutinuM hArda samajIe, potAnA ArAdhya sAthe bheda-praNidhAna ja nahi, abheda praNidhAna sthApIe. abheda-praNidhAna abhaya-cetanAnI jAgRtino amogha prayoga che. A bhUmikA upara ja abhaya-jAgaraNanA mahAna avadAnanuM mUlyAMkana karI zakAya che. kAma karavA jatA bhara karavA Apa bhaktAmara : aMtastalano sparza : 141 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fac 19. nAmamAM chupAi che nAgadamanI Arogya, zakti ane saphaLatA A tamAmano amogha maMtra che - abhaya. jyAM bhaya vyApaka haze tyAM aDadhI zakti to prathamathI ja naSTa thaI jaze. jyAM bhaya UMDo hoya che tyAM Arogya bagaDI jAya che ane pAcanazakti paNa tenAthI prabhAvita thAya che. bhayanI sthitimAM saphaLatAnI sIDIonuM ArohaNa zakya nathI banatuM. AcArya mAnatuMga bhayanAM aneka kAraNonI carcA karI cUkyA che. temanuM pratipAdya e che ke ApanI stuti karanAra sarvathA abhaya banI jAya che. bhayanA kAraNanuM vizleSaNa ane abhayanuM AzvAsana - A baMne dhvanio temanA kAvyamAM spaSTa pratidhvanita thaI rahI che. bhayanuM eka kAraNa che - sApa. sApa sApa che ane mANasa mANasa che. temanI vacce paraspara duzmanAvaTa nathI chatAM mANasa sApathI khUba Dare che. te eTalA mATe Dare che ke sApanA karaDavAthI jIvanuM jokhama pedA thaI jAya che. hakIkatamAM badhA ja sApa jherI nathI hotA. thoDAka sApa jherI hoya che paraMtu sApanI samagra jAtane jherI mAnI levAmAM Ave che. tethI vyakti sApa nAmathI ja DaravA lAge che. sAmAnya rIte sApa karaDato nathI. e tyAre ja karaDe che ke jyAre tenA upara koIno paga AvI jAya athavA koI tenI cheDachADa kare. khUba prasiddha ghaTanA che. terApaMthanA sAtamA AcArya pUjya DAlagaNine koIke prArthanA karI, gurudeva ! kRpA karIne amAruM dhyAna rAkhajo. DAlagaNie kahyuM, bhAI ! sAvadhAna tuM paNa raheje. ame bhUla vagara Thapako nahi ApIe. sajA ke prAyazcitta paNa nahi ApIe. paraMtu sApanI pUMchaDI upara tuM paNa paga na mUkIza, tuM paNa bhUla nA karIza. rAjasthAnI bhASAnI pracalita ukti che - gogAsA (sarpadeva) karaDazo nahi, A prArthanAno uttara A svaramAM ApavAmAM Ave che - pUMchaDI upara tuM paNa paga mUkIza nahi. AcArya mAnatuMge A tathyane svAbhAvika abhivyakti ApI 142 = bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sApane hAtha pherava to te gusse nahi thAya. zarIranA anya bhAgano sparza thaze to paNa te krodha nahi kare paNa jo teHA upara paga mUkazo to te ekadama krodhita thaI jaze. pada-mahArane te sahana karI zakato nathI.. AcArya mAnatuMge kahyuM, prabhu ! eka mANasa baMne paga vaDe sApa upara AkramaNa karI de che chatAM te bhayabhIta thato nathI. te "nirasta zaMka: - bhayanI AzakAne nirasta karI de che. te eTalo badho abhAyA banIne sApa upara paga mUke che ane sApa paNa tene karaDato nathI. te sApa paNa kevo, koI sAmAnya sApa nahi, tenI AMkho lAla che, koyalanA kaMTha jevo nIlo teno raMga che. je vakhate kokila madamAM hoya che, te vakhate teno raMga vizeSa gADha banI jAya che. masta kolinA kaMTha jevo nIlo te sApa krodhamAM uddhata banelo che. teNe potAnI phaNA UMcI karelI che, phaTATopa banAvI dIdho che. be zabda che - sTATopa ane ghaTATopa. megha mATe ghaTATopa zabda che ane sApa mATe phaTATopa zabda che, evA sApa upara mANase niHzaMkapaNe paga mUkI dIdho, chatAM te sApa e mANasanuM kazuM ja aniSTa karI zakyo nahi. na to eno krodha kaMI kAmamAM Avyo ke na to enI lAla AMkho kazA kAmamAM AvI. te zAMta banI gayo. mAnatuMga tenuM rahasya batAve che -prabhu! jenA hRdayamAM ApanA nAmanI nAgadamanI hoya tenuM AkRSTa viSadhara paNa kazuM bagADI zakato nathI! raktakSaNaM samakokilakaMThanIla, krodhoddhata phaNinamutkaNamApatattama AkrAmati mayugena nirastazaMka svanAmanAgadamanI hRdiyasya puMsa: // eka jaDI (davA) hoya che nAgadamanI. te jaDI jenI pAse hoya tene sApano koI bhaya pajavato nathI. bhayaMkara sApa paNa tene kaMI karI zakato nathI. sApa tenI pAse ja jato nathI, dUrathI ja bhAgI jAya che. jaDIno prabhAva bhAre vicitra hoya che. viziSTa maNi ane jaDI pAse hoya to asaMbhava kArya paNa zakya banI jAya che. nadIne pAra karavAnI hoya, naukA na hoya, jalakAttAmaNi pAse hoya ane teno prayoga karavAmAM Ave to nadImAM paga mUkatAM ja pravAhamAM vacce rasto banI jAya che ! nAgadamanIno bIjo artha che - jAMgulIvidyA. je jAMgulIvidyA jANe che tene paNa sApa kazuM ja karI zakato nathI. e mANasa sApane pakaDe che. hAthamAM le che. tenA upara paga mUke che. chatAM sApa tenuM kazuM ja ahita karI zakato nathI. keTalAka loko evA hoya che ke je viSadhara sApo sAthe ramata ramatA hoya che. aneka sApanI sAthe te rahe che. sApa sAthe tene eTalo badho prema thaI jAya che ke pANI paranA kALA bhaktAmaraH aMtastalano sparza . 143 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sApa tene karaDatA nathI. samAcArapatramAM eka vakhata vAMcyuM ke eka vyaktie jherI sApo pAse rahevAno vizva rekorDa banAvyo che. khaMDamAM cAre tarapha sApa ja sApa." temanI vacce te vyaktie ghaNA divaso pasAra karyA. koI sApa tene karaDyo nahi ke tene kazuM nukasAna pahoMcADyuM nahi. te sauno mitra banI gayo hato. hakIkatamAM maitrIno prayoga atyaMta zaktizALI hoya che. jeNe tamAma jIvo sAthe maitrI sAdhI lIdhI hoya teno duzmana koNa hoya ? A maitrI mAtra zabdomAM ja nahi, aMtaHkaraNanA bhAvomAM vikasita thavI joIe. je mANasa maitrIno ATalo vikAsa karI le che, koInA vize na to kharAba vicAre che ke na to kharAba bole che ane na to koInA mATe aniSTa icchA kare che, niraMtara maitrInI bhAvanAnuM saMpreSaNa kare che tenA tamAma jIva mitra banI jAya che, tamAma jIvajaMtu tenI pAse AvavA mAMDe che. kahevAmAM AvyuM ke vItarAga pAse siMhabakarI eka ja kinAre UbhA rahIne pANI pIe che. janmathI virodhI hoya te paNa vairabhAva bhUlI jAya che. sau eka sAthe Ave che, pAse pAse bese che. koInA manamAM bhaya ane zatrutAno bhAva pedA thato nathI. eka sAdhaka pAse ghaNAM badhAM pazu-pakSIo beThAM hatAM. thoDIka kSaNo pachI eka bIjo sAdhaka tyAM Avyo. tenA AvatAM ja tamAma pazuo bhAgI gayAM, tamAma pakSIo UDI gayAM. vismita sAdhake pUchyuM, A zuM thayuM ? hamaNAM sudhI to badhAM beThAM hatAM. mArA AvavAthI badhAM kema cAlyAM gayAM ? sAdhake hasatAM hasatAM kahyuM, tame maitrInI sAdhanA karI nathI. abhayanI sAdhanA karI nathI tethI. jyAM sudhI maitrInuM vAtAvaraNa tamArA aMtaramAM pedA thatuM nathI tyAM sudhI tamArI pAse koI rahI zakatuM nathI. pazu-pakSIomAM khUba sUkSma jJAna hoya che. temanuM sthULajJAna, bAhyajJAna vizeSa nathI hotuM, paraMtu bhItaranuM jJAna khUba zaktizALI hoya che. te dUrathI ja oLakhI jAya che ke sAme AvanAra vyakti kevI che. te AghAta ApavA mATe AvI rahI che ke maitrI karavA mATe AvI rahI che ? tenA bhAva kaluSita che ke nirmaLa ? eka khaMDamAM keTalAka choDa rAkhavAmAM AvyA. eka vyaktine kahyuM ke tame aMdara jaIne pAMca-sAta pAMdaDAM toDI lAvo. te vyakti khaMDamAM gaI. pAMdaDA toDI lAvI. choDanI pratikriyAne vyakta karanArAM upakaraNo tyAM mUkelAM hatAM. te khaMDamAM bIjI vyakti gaI, choDa zAMta rahyA, koI pratikriyA vyakta na karI. bIjI vakhate pAMca vyakti gaI, temAM eka vyakti e hatI ke jeNe pAMdaDAM toDyAM hatAM. khaMDamAM praveza karatAM ja choDavAoe pratikriyA zarU karI dIdhI. gelvenomITaranI soya pharavA lAgI. duzmana Agamanano pagarava sAMbhaLatAM ja choDa dhrujI UThyA. 144 bhaktAmara : aMtastalano sparza ; babaDa ru, bAkI rahI che. bALako nA koLI chAza paNa che Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM maitrInI sAdhanA hoya che tyAM bhaya nathI hoto. zatrutA nathI hotI. jene maitrInI sAdhanA siddha thaI jAya che te sApathI, siMhathI ke anya koI prANIthI bhayabhIta nathI thato. jyAM maitrI siddha thAya che tyAM ahiMsA siddha thAya che. jyAM maitrI siddha thAya che tyAM abhaya pragaTe che. maharSi pataMjalie kahyuM hatuM ke jyAM ahiMsA siddha thAya tyAM verano tyAga thaI jAya che. samasyA e che ke ApaNe ahiMsA ane maitrIno saMkalpa to karIe chIe, paraMtu tene sAdhatA nathI. jyAM sudhI saMkalpa saMkalpa ja rahe, siddhi prApta na kare tyAM sudhI ahiMsA ane maitrInuM avataraNa nahi thAya, vera-virodhanuM zamana nahi thAya. e jarUrI che ke saMkalpa siddhinuM varaNa kare. anAja paNa tyAM sudhI kAcuM ja rahe che ke jyAM sudhI tene pakavavAmAM nathI AvatuM. mAtra mATI ke dhAtunA pAtramAM mUkI devAthI ja anAja pAkI nathI jatuM. te tyAre ja pAke che ke jyAre tene garamI ApavAmAM Ave che. jema jema garamI te anAja sudhI pahoMce che, tema tema kAcuM anAja pAkatuM jAya che, khAvAne yogya banatuM jAya che. pakavavA mATe, siddhi mATe e Avazyaka che ke maitrInA saMkalpane anuprekSAnI garamI maLe. anuprekSAnI garamImAM samyak pakAIne ja maitrIno saMkalpa siddhi prApta kare che. nAgadamanIno eka artha thAya che - maitrInI sAdhanA, rAga-dveSa ochA karavA, upazAMta karavA athavA kSINa karavA. jenA rAga-dveSa kSINa thaI jAya che tenAmAM ApoApa tamAma prANIo pratye maitrIno bhAva jAgI jAya che, abhaya ane ahiMsAnI pratiSThA thaI jAya che. koI vyakti tenI zatru nathI hotI, AkrAMtA nathI hotI. cAre tarapha maitrIno bhAva vikasvara thaI jAya che, bhaya ane zatrutAno bhAva vilIna thaI jAya che. AvA saMjogomAM bhayaMkara viSadhara paNa maitrInA pravAhamAM abhisnAta thaI jAya che. bhayanuM eka kAraNa che - yuddha. yuddhano bhaya haMmezAM rahe che. koIka yugamAM te vizeSa hato, laDAIo da22oja thatI hatI. nAnA-nAnA sAmaMto yuddha karatA rahetA hatA. laDAIo to Aje paNa jagatamAM cAlyA kare che. koI varSa ke koI mahino khAlI nathI jato, jemAM yuddha na cAlyuM hoya. yuddhanI vibhISikAthI sau koI Dare che. eka vakhate senA Ave che ane samagra kSetra azAMta thaI jAya che. stutikAre e ja samasyAnA saMdarbhamAM kahyuM ke je vyakti ApanuM dhyAna dhare che tene mATe yuddhano bhaya nathI raheto. tene mATe yuddhanuM jokhama TaLI jAya che. mAnatuMge kahyuM - yuddhanA prAMgaNamAM eka baLavAna rAjAnuM baLa - senA khUba zaktizALI hoya che. te senAmAM uchaLatA-kUdatA azvo hoya che. evA tejasvI ghoDA hoya che ke je nadI-nALAM kUdI jAya che. hAthIonI garjanAonA bhayAnaka avAja prasarI rahyA hoya che. baLavAna rAjAnI evI senA paNa A " bhaktAmara H aMtastalano sparza - 145 10 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktinuM kazuM ja aniSTa karI zakatI nathI. kAvyamAM varNana samaya-sApekSa hoya che. koI paNa kavi jyAre varNana kare che tyAre potAnA samayanI vastuonuM varNana kare che. Aje koI stutikAvya lakhe ane yuddhanuM varNana kare to temAM azva ane gajano ullekha nahi kare. vartamAna kAvyamAM misAIla, prakSepAstra, rokeTa, Tenka, bakharabaMdha gADI vagerenuM varNana temAM haze. kavi lakhaze ke bhayAnaka saMhAraka prakSepAstro ane aNuzastrothI sajja senA paNa zAMta thaI jAya che. kavino potAno samaya hoya che. dareka vAta deza-kALa sApekSa hoya che. Aje yuddhanAM sAdhano che - Tenka, prakSepAstra, aNu, astra vagere. te yugamAM yuddhanuM sAdhana hatuM caturaMgiNI senA. - stutikAre lakhyuM ke baLavAna rAjAnI senA - je azva ane gajanA bhImanAdathI zaktizALI jaNAtI hatI te paNa palAyana karI jAya che. eka upamA dvArA A tathyanI puSTi karatAM mAnatuMga kahe che ke jevI rIte UgatA sUrajanAM kiraNonI zikhA aMdhakArane vIMdhI nAkhe che, tene naSTa karI de che, tevI ja rIte ApanI sAthe tAdAbhya sthApanAra mANasa ApanuM kIrtana karIne baLavAna rAjAnA baLane vIMdhI nAkhe che. valbaturaMgagajagarjitabhImanAdamAjo bala balavatAmapi bhUpatInAmuM / udyadivAkaramaNUkhazikhApaviddha, taMtakIrtanAta tama IvAzu bhidAmupaiti / sarpabhaya-nivAraNanI vAta buddhigamya banI jAya che, paraMtu yuddharata rAjAnA baLane chinnabhinna karI mUkavAnI vAta buddhigamya nathI banatI. zuM eka stutimAtra thakI ATaluM badhuM bhayaMkara yuddha samApta thaI jAya kharuM? zuM sau koI palAyana thaI jAya kharA ? A arthavAda ane atizayokti nathI. A zraddhAsApekSa kathana che. ema lAge che ke stutikAre zraddhAnA AvegamAM kahI dIdhuM ke ApanI stuti thakI bhayAnaka yuddha samApta thaI jAya che athavA yoddhAo palAyana karI jAya che. zuM zraddhAnA baLe Ama thaI zake kharuM? gautama buddha dhyAnamAM UbhA hatA. AlvakAkSa Avyo. puchuyuM, bolo, kayuM dhana sauthI zreSTha che? kayo rasa sarvazreSTha che ? jo sAco uttara nahi Apo to mArI nAkhIza. buddhe kahyuM, uttara na ApuM to paNa tuM mane nahi mArI zake. chatAM huM tArA praznano uttara avazya ApIza. temaNe kahyuM, zreSTha dhana che - zraddhAnuM dhana. jenAmAM zraddhA nathI hotI te kharekhara daridra hoya che. jenI pAse dhana khUba che, paraMtu zraddhA ane AtmavizvAsa nathI tevA loko ghaNAM duHkho bhogave che. ApaNe evA sampanna lokone bALakanI jema raDatA joyA che. te loko kyAreya 146 bhaktAmaraH aMtastalano sparza nA DAkalA mAthA roka lagAvI che Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha ane zAMtinuM jIvana jIvI zakatA nathI, jemanI pAse zraddhAnuM dhana nathI, AtmavizvAsa nathI. jemanI pAse zraddhAnuM baLa hoya, prakRSTa AtmavizvAsa hoya te kyAreya game tevA saMjogomAM paNa gabharAto nathI. bIjo prazna hato - sauthI zreSTha rasa kayo che ? rasa zabda sAMbhaLatAM ja vyaktinuM dhyAna manojJa padArtho upara pahoMcI jAya che. moDhAmAMthI lALa TapakavA lAge che. buddhe kahyuM ke, zreSTha rasa che - satyano rasa. satya jagatano sauthI moTo rasa che. jene satya pratye niSThA jAgI te bAhya-bhautika rasomAM kyAreya aTavAto nathI. tene mATe tamAma rasa nIrasa banI jAya che. je vyaktimAM satya pratye AkarSaNa pedA thaI jAya che te hajAro kaSTo ane muzkelIo sahana karI leze chatAM eka kSaNa mATe paNa duHkhI nahi thAya. jIvanane rasamaya banAvanAra, bhAvanAone pavitra banAvanAra tattva che - satya. buddhanA uttarathI yakSa zAMta ane saMtuSTa banI gayo. - zraddhAnuM baLa bahu moTuM baLa hoya che. zraddhAnA AvezamAM ema kahI daIe ke Ama thaI zake che to te thaI paNa zake che paraMtu mAnatuMgasUrie je kahyuM tenI kasoTI paNa karIe. zuM mAtra e zraddhAno svara che ke emAM saccAI paNa che ? A kAvyamAM baMne pratIta thAya che - zraddhA paNa che ane zraddhAnI sAthe saccAI paNa che. saccAI e che ke buddhibaLa dvArA moTA yuddhane TALI zakAya che to zraddhA dvArA kema na TALI zakAya ? jaina itihAsanI eka ghaTanA che. rAjA caMDapradyota koI paNa prakAranI pUrva sUcanA karyA vagara senA sAthe AvI pahoMcyo. saMdhyA vakhate rAjagRhanI cAre tarapha ghero ghAlI dIdho. teno uddeza rAjA zreNikane jItavAno hato. ociMto zatrusenAe ghero ghAlyo hovAnuM jANIne rAjA zreNika ciMtAmAM paDI gayo. teNe vicAryuM ke have zuM thaze ? koI upAya nathI, kazI taiyArI nathI. nagaranAM dvAra keTalo vakhata baMdha raheze ? ciMtAkuLa rAjA zreNike tarata ja mahAmaMtrI abhayakumArane bolAvyA. abhayakumAre rAjA zreNikanuM abhivAdana karyuM. rAjA zreNika bolyA, 'abhayakumA2 zuM tame sUI rahyA cho ?' 'nA, mahArAja !' tamane khabara che ke zuM thavAnuM che ?' 'hA, mahArAja !' caMDapradyote sadala-bala ghero ghAlyo che. have zuM thaze ?' 'Apa ciMtA na karo, kazuM ja nahi thAya.' 'abhayakumAra ! sAme bahu moTuM jokhama che.' bhakatAmara : aMtastalano sparza = 140 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Apa nizciMta raho. savAre badhuM ja barAbara thaI jaze.' abhayakumAre buddhino prayoga karyo. buddhi kAmadhenu hoya che - zuddhA hi buddhi kila kAmadhenuH - tenA dvArA manacAhyuM phaLa maLI zake che, abhayakumAre buddhino evo prayoga karyo ke caMDapradyote sUryodaya pUrve ja potAnA rAjya tarapha kUca zarU karI dIdhI. savAre sUrya Ugyo, senAnA javAno jAgyA. laDAI mATe taiyArI karavA lAgyA. acAnaka samAcAra maLyA ke caMDapradyota potAnA rAjya tarapha palAyana karI gayo che. senAnA adhikArIoe vicAryuM ke jyAre svAmI pote ja palAyana karI gayA hoya to ame konI sAthe laDIe ? konA netRtva ane Adeza pramANe laDIe ? sUryodayanI sAthe sAthe senAe paNa potAnA rAjyanI dizAmAM prasthAna zarU karyuM. savAre rAjA zreNika e sAMbhaLIne sukhada AzcaryamAM garakAva banyA ke caMDapradyota sainyabaLa sahita rAjagRha upara AkramaNa karyA vagara ja pAcho vaLI gayo che. abhayakumAranA buddhicAturyathI yuddhanuM jokhama TaLI gayuM. abhayakumAre rAjA caMDapradyota pAse vizeSa dUta dvArA samAcAra pAThavyA, 'rAjan ! ApanA sainya adhikArI dhananA lobhamAM AvatI kAle Apane baMdI banAvIne rAjA zreNika sAme khaDA karaze. suvarNanI camakatI mahoroe temanA vivekane gALI nAkhyo che. tenuM sAkSya e che ke senA adhikArIonA taMbUonI nIce lAkho suvarNa mudrAo atyAre chupAvavAmAM AvI che. jo Apa ApanI kuzaLatA icchatA ho, saMbhavita apamAna ane parAjayathI bacavA mAgatA ho to rAjya tarapha pAchA vaLI jAva. emAM ja ApanuM hita che.' samAcAranI A bhASAe caMDapradyotane vicalita karI mUkyo. saMdehanI eka cinagArI jagADI dIdhI ane te palAyananuM kAraNa banI gaI. buddhi dvArA jyAre senAne bhagADI zakAtI hoya tyAre zraddhA dvArA evuM kema na thaI zake ? prakhara buddhi jeTaluM kAma kare che eTaluM kAma sAmAnya buddhithI zakya nathI banatuM. zraddhAno paNa prakarSa thavo joIe. sAmAnya buddhi ane sAmAnya zraddhA dvArA asAdhAraNa pariNAmanI AzA rAkhI zakAya nahi. zraddhA phaLatI nathI, kazuMka maLatuM nathI tyAre loko ema kahe che ke - juo, ame keTalI badhI zraddhA rAkhI chatAM kaMI phaLa na maLyuM. temanA pratye zraddhA rAkhavAthI zo phAyado ? hakIkatamAM te zraddhA pragADha nathI. ahIM tahIM DagyA karatI zraddhAnuM koI khAsa astitva nathI hotuM. jyAM zraddhAno utkarSa thAya che, caramabiMdu Ave che tyAre aghaTita ghaTanAo ghaTavA lAge che, azakya lAgatI vAta paNa zakya banI jAya che, paraMtu te utkarSanuM biMdu AvavuM joIe, rasAyaNa pedA thavuM joIe. jyAM sudhI 148 = bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMDuM rasAyaNa pedA nathI thatuM tyAM sudhI vAMcchita pariNAma nathI maLatuM. caMDapradyotanA manamAM eka AzaMkA pedA thaI gaI ke mArA tamAma sainiko zreNikanA banI gayA che. huM ekalo paDI gayo chuM. mane baMdI banAvI levAmAM Avaze - ema vicArIne te bhAgI gayo. abhayakumAre buddhinA prayoga dvArA Avo bhaya pedA karyo. e ja rIte zraddhAno utkarSa paNa zatrunA manamAM AzaMkA ane bhaya pedA karI zake che. te AzaMkA tenA palAyananuM kAraNa banI jAya emAM koI AzcaryanI vAta nathI. AcArya mAnatuMge je lakhyuM che te, sApekSa kathana che. jo zraddhAno prakarSa hoya to ema banI zake che. jo zraddhA sAdhAraNa hoya to enA bharose na rahI zakAya. sAdhAraNa zraddhA saphaLatA nathI ApatI. e saccAIne na bhUlavI joIe ke prakarSa zraddhA vagara Ama kyAreya zakya banatuM nathI. stutikAre A kAvyamAM zraddhAnI zaktine pragaTa karI che. e svara zraddhAnA prakarSamAMthI nIkaLelo svara hato 'kArya vA sAdhayAmi dee vA pAtayAmi' - kAM to huM kArya siddha karIza athavA mArA dehano tyAga karIza. AcArya bhikSue e ja bhASAmAM kahyuM hatuM ke, 'mara pUrA desyAM paNa Atama rA kAraja sArasyAM' - bhale prANa jAya paraMtu AtmasAdhanAnA mArga upara ame cAlatA rahIzuM. teo bhayaMkara saMjogomAM paNa saphaLa nivaDyA. Avo zraddhA prakarSa, dRDha saMkalpa ane nizcaya jenAmAM hoya che te saphaLa thaI jAya che. buddhe kahyuM, 'bhale zarIra sukAI jAya paraMtu bodhi prApta karyA vagara huM A Asana uparathI UThIza nahi.' temane bodhi prApta thaI gaI. jyAM AvuM AtmabaLa ane zraddhAnuM baLa hoya tyAM saphaLatA sunizcita banI jAya che. stutinuM A prakaraNa eka bodhapATha Ape che ke jenAmAM zraddhAno prakarSa hoya tene mATe na to sApanuM jokhama che ke na to yuddhanuM jokhama che. te baMne paristhitithI bacI jAya che. e apekSita che ke zraddhAnuM baLa ane saMkalpanI zakti jAge ane ApaNe te zakti dvArA abhaya banIe, mANasa abhaya banavA icche che, paraMtu abhayanAM AlaMbana-sUtronuM anuzIlana ane tenA prayoga karyA vagara te abhaya banI zakato nathI. abhaya e ja banI zake che ke jenAmAM zraddhA ane saMkalpanuM baLa jAgI jAya che. AcArya mAnatuMge zraddhAnA prakarSamAM ja A bhASAno prayoga karyo che. ApanA kIrtana mAtrathI ja sApano bhaya dUra thaI jAya che. yuddha chinna bhinna thaI jAya che. yuddha Ave ke na Ave, sApa Ave ke na Ave paraMtu eka bhaktahRdayamAM zraddhAno prakarSa pedA karavA mATe mAnatuMga dvArA racAyeluM A padya kharekhara atyaMta kalyANakArI ane upayogI che. - bhaktAmara : aMtastalano sparza - 149 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. rakSaNakavaca rakSaNa mahattvapUrNa tattva che - zakti ane bhakti. eka vyakti eTalI badhI zaktizALI hoya che ke te potAnuM rakSaNa pote ja karI le che. jenAmAM zakti ochI hoya che te bhaktino Azraya le che. zaktinuM pUraka tattva bhakti che. bhakti dvArA zakti vadhe che, vighna TaLe che ane rakSaNa thaI jAya che. jyAM be hoya, tyAM saMgharSa anivArya che. jyAM eka ja hoya tyAM koI saMgharSa nathI thato. avAja paNa benA milanathI thAya che. vAtacIta paNa be vacce thAya che. A jagatamAM agaNita dvaMdva che. jyAM dvaMdva che tyAM saMgharSa che, avarodha ane vighna paNa che. sau koImAM eTalI zakti nathI hotI ke temano sAmano karI zake. zaktinA vikAsa mATe je upAyonuM AlaMbana levAmAM Ave che, temAM bhakti bahu moTuM tattva che. yuddha eka sAmAjika anivAryatA banI gayuM che. kadAca bahu ocho samaya evo vityo haze ke jyAre laDAIo laDavAmAM na AvI hoya, yuddha na thayAM hoya. Adima yugane joIe. RSabhanA baMne putro - bharata ane bAhubalI vacce yuddha zarU thaI gayuM. bharata ane bAhubalI baMne bhAIoe yuddhanI je paraMparA zarU karI te avicchinna banI gaI. jagatanA koI ne koI khaMDamAM yuddha thatuM rahe che. yuddha sAmAjika jIvanano eka abhizApa che. yuddhamAM aneka muzkelIo veThavI paDe che, chatAM yuddhanA saMjogo pedA thatA rahe che. yuddhamAM mukhya prazna hArajItano rahe che. je zaktizALI hoya che te jItI jAya che, tene vijayanI varamALA paherAvavAmAM Ave che. je hAre che tene dAsa banAvI devAmAM Ave che, pIDA ane trAsa ApavAmAM Ave che. pratyeka rAjA ema vicAre che ke huM vijayI banuM, vijayazrI mane ja vare. je samaye je sthiti hoya che, te samayanI sthiti mujaba vijayanA mArgamAM AvanArA avarodho ane vighnone dUra karavAnA upAya zodhavAmAM Ave 150 - bhaktAmara H aMtastalano sparza = Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. rAjA sArAM zastro, sArA yoddhA, sArI senA, sArAM saMsAdhano - A tamAnI upalabdhino prayatna kare che, jethI vijaya sahaja banI jAya. tenI sAthosAtha vijaya mATe te anuSThAna paNa karAve che. keTalIka vyaktio yuddha laDavA jAya che tyAre te pahelAM kuLadevanI pUjA kare che. keTalAka loko zastronI pUjA kare che. jyAre cakravartI bharate yuddha mATe prasthAna karyuM tyAre cakraratnanI pUjA karI. pUjA ane sanmAna eTalA mATe karavAmAM Ave che ke zastra ane yoddhAo temane vijayI banAve. AcArya mAnatuMga A tamAma saMdarbhone dhyAnamAM rAkhIne yuddha-vijayano eka upAya batAvI rahyA che - "jyAre tame yuddha mATe jAva cho tyAre tame saMpUrNa taiyArI karo cho. e vakhate tame bhagavAna RSabhane paNa bhUlazo nahi. temanI stuti ane smRti karo." A vAta khUba aTapaDI lAge che. te jaI rahyo che laDAI mATe, zatruone mAravA mATe ane tene kahevAmAM Ave che, vItarAganI stuti karavAnuM ! vItarAganI stavanA to tyAre karavI joIe ke jyAre koI vItarAga banavA mATe jaI rahyuM hoya athavA vItarAga banavAnI vAta kahI rahyuM hoya, paraMtu vipna-nivAraNa mATe avItarAga paNa vItarAganI pUjA kare che, upAsanA kare che. AcArya mAnatuMga te yuganI yuddhanI sthitinuM citra vyakta karI rahyA che - yuddha cAlI rahyuM che. te yuganAM prakSepAstro hatAM -- bhAlA ane talavAro. eka hAthamAM tI talavAra ane bIjA hAthamAM bhAlo. bhAlA dvArA laDavAmAM AvatuM yuddha atyaMta bhayaMkara hatuM. talavAra karatAM paNa kadAca bhAlA pachIthI upayogamAM AvyA hatA. bhAlA khUba teja hatA, moTA moTA yoddhAo bhAlA rAkhatA hatA. mahArANA pratApano bhAlo khUba jANIto che. Aje e bhAlo ekAda-be mANaso bhegA thaIne paNa kadAca na UThAvI zake. Aje mAnavInA manamAM e bhAlo joIne evo prazna udbhave che ke AvA bhAlAne yoddhAo kevI rIte UMcakatA haze? kevI rIte pheMkatA haze ane kevI rIte prahAra karatA haze. mAnatuMga kahe che - bhAlAno je AgaLano bhAga che te khUba tIkSNa ane aNIdAra che. yuddhamAM tevA aNIdAra bhAlAo dvArA hAthIo upara prahAra karavAmAM Ave che. hAthIone vazamAM rAkhavAnuM khUba muzkela kAma hoya che. te aNIdAra bhAlAonA prahArothI lohInI dhArA vahevA mAMDatI. bhayaMkara yoddhAo lohInI vahetI vegIlI dhArAmAM Atura che. eka tarapha lohInAM nALAM vahI rahyAM che, bIjI tarapha ubhaTa-zubhaTa cAlI rahyA che, AvA bhISaNa yuddhamAM durjaya pakSane jItavAnuM atyaMta kaThina che. paraMtu ApanA pAda-paMkajano Azraya lenAra te durjaya yuddhamAM vijayazrInuM varaNa karI le che. sA, thI mA nA nI majA bhakatAmara : aMtastalano sparza 151 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kunnAgabhinnagajazoNitavArivAhavegAvatArataraNAturayodhabhIme / yuddhe jayaM vijitadurjayajeyapakSAra svapAdapaMkajavanAzcayiNo labhante / A vicitra sthiti che. stavanA karI che, vijaya paNa apAvyo che, paraMtu tenI sAthe hiMsA paNa joDAyelI che. hAthamAM bhAlo che, prahAraka-saMhAraka zastra che. zuM A sthitimAM karavAmAM AvelI stutine stuti mAnI zakAya ? A bhAre vicitra prazna che. prabhu ! e vAta to samajAya che ke ApanI stuti karanAra vyakti yuddhane zAMta karanAra bane che. yuddha baMdha thaI jAya, mArAmArI na thAya, hiMsA-hatyA na thAya evI bhAvanAthI stuti karavAmAM Ave to stutino artha samajAya che, paraMtu stutinuM A pariNAma eka prazna pedA karI rahyuM che. zatrupakSane mArIne, harAvIne vijaya apAvanAra stuti keTalI sArthaka gaNAya ? zuM stutino Avo prabhAva hovo joIe ? A prazna upara vicAra karIe to te susaMgata nathI lAgatuM. jo Ama hota, eka AkrAmaka ane bIjo rakSaka hoya, rakSaNa karanAra hoya to prastuta stutino artha samajAya che, paraMtu e vAtane kaI rIte susaMgata mAnI zakAya ? bhayaMkara yuddha cAlI rahyuM che. hAthamAM saMhA2ka zastrAstro che ane koI evuM ciMtana karI rahyuM che ke mArA hAthamAM amogha zastra che. huM RRSabhanuM stavana karIza, sau koIne mArIza ane yuddhamAM vijayI banI jaIza. huM mAnuM chuM ke A arthamAM A zloka taddana anarthakArI banI raheze. vyakti AkrAmaka na hoya, potAnuM rakSaNa karanAra hoya, koIke tenA upara AkramaNa karI dIdhuM hoya, kaparuM vighna upasthita thaI gayuM hota to - te vighnanivAraNa mATe, yuddhane TALavA mATe jo te stotrano pATha kare ane vijayI bane to stutinuM hArda samajI zakAya che. te AkrAntA nathI, hiMsAno saMkalpa nathI, hiMsA karavAnI bhAvanA nathI tethI te RSabhanI stuti kare che ane evI prArthanA kare che ke - 'he prabhu ! huM mAruM rakSaNa karI zakuM, yuddhane aTakAvI zakuM, vighnanuM nivAraNa karI zakuM' - AvI stuti AkramaNa mATenI nathI hotI, vighna nivAraNa mATenI hoya che. jIvanamAM vighno Ave, saMkaTanI kSaNo Ave tyAre vyakti saMkaTamocana mATe RSabhane hRdayamAM sthApIne stuti kare te svabhAvika che ane tevI stutine nirdoSa stuti kahI zakAya che. - mAnatuMgasUrinA prastuta zloke eka gaMbhIra praznane janma Apyo che. e spaSTa tathya che ke jaina tIrthaMkaro zastrothI para rahyA che, azastra rahyA che. temanA hAthamAM kyAreya koI zastra hotuM nathI. ghaNA badhA devo evA che ke jemanA 152 - bhaktAmara H aMtastalano sparza Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthamAM zastra jovA maLaze. jaina tIrthaMkaro ahiMsAnA pratIka che. eka tarapha temaNe zastrono sarvathA niSedha karyo hato, bIjI tarapha zastrano prahAra ane temAM vaLI tIrthaMkaranI stuti ! A vAta khUba aTapaTI lAge che. A TilatA TALavA mATe saMdarbhane badalavo paDaze. ahiMsAmAM AsthA rAkhanAra vyakti A zlokane A saMdarbhamAM svIkArI nahi zake. tene evo ja saMdarbha svIkArya banaze ke jemAM koI vighna Ave, AtmarakSaNano prazna upasthita thAya evA saMjogomAM vyakti AtmarakSaNa mATe vItarAganuM zaraNa letI hoya, anaMtazaktinuM zaraNa svIkAratI hoya. e vAtane anicchanIya nahi kahI zakAya. tenuM aicitya paNa siddha thAya che. mAnatuMganA prastuta kAvyanuM kathana evuM ja hovuM joIe. RSabhastuti dvArA te e yuddhamAM vijaya prApta kare che jeno jayapakSa durjaya che. kamajora haze e to AkramaNa ja nahi kare, durjaya zaktie ja AkramaNa karyuM haze. tene e jItI le che ane te jItamAM ApanI stutino sahayoga maLI jAya che. bhayanuM eka nimitta che - samudrayAtrA. AjathI be-aDhI hajAra varSa pahelAM sAmudrika yAtrIo laMkA, jAvA, sumAtrA, uttara-dakSiNa koriyA, InDoneziyA vagere dvIpomAM vepAra mATe jatA hatA. jaina zrAvako paNa ghaNI yAtrAo karatA hatA. A viSaya upara motIcaMda zAhe 'sArthavAha' nAmanuM eka suMdara pustaka lakhyuM che. temAM vistArapUrvaka varNana maLe che ke jaina zrAvako kevI rIte samudranI yAtrA mATe jatA hatA, vepAra karatA hatA, dhananuM arjana karatA hatA ane tyAM kevI rIte rahetA hatA ? AjakAla aneka loko jyAM jyAM jAya che tyAMnA nivAsI banI jAya che. eka vyakti amerikA gaI. teNe grInakArDa meLavyuM ane te amerikana banI gaI. AvuM pahelAM paNa banatuM hatuM. ahIM caMpAnagarI che, viyatanAmamAM paNa eka nagaranuM nAma caMpA che. purAtattvanI ghaNI badhI sAdhana-sAmagrI maLe che. jenA dvArA e khabara paDe che ke bhAratano A TApuo sAthe keTalo badho saMparka hato. InDoneziyAmAM rAmAyaNanuM khUba pracalana che. tyAMnA nivAsIo musalamAna banI gayA che, chatAM tyAM rAmAyaNa cAle che. ghaNAM badhAM cihno paNa maLe che. jenA thakI e pramANita thAya che ke, prAcInakALamAM te TApuo bhAratIya saMskRtithI khUba ja saMpRkta hatA. Aje samudrayAtrA agAunA jevI bhayAnaka rahI nathI. Aje moTAM moTAM jaLavAhano banI gayAM che. e jamAnAmAM ATalAM vizALa jaLavAhano nahotAM. te yugamAM yAtrAo daramyAna ghaNI muzkelIo paNa AvatI hatI. dariyAI tophAno ane AMdhIo vakhate naukAo je rIte muzkelImAM mukAI jatI e to e vakhatanA samudra yAtrIo ja jANe che. AcArya mAnatuMga A vighnanI bhayaMkaratAnuM citraNa karatAM nivAraNano upAya batAvI rahyA che. mAnatuMge kahyuM - " bhaktAmara H aMtaHstalano sparza // 153 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo samudra ke jemAM bhayaMkara magaramaccha che, vhela jevI vizALakAya mAchalIo che - evI bhayaMkara mAchalIo ke jenA udaramAM samagra jaLavAhana samAI jAya ! magaramacchono samUha zubhita banelo che. te samudramAM paNa bhISaNa vaDavAnala saLagelo che. jaLamAM paNa Aga lAge che. vananI Agane dAvAnala kahe che ane jaLanI Agane vaDavAnala kahe che. evA samudramAM jaLavAhana cAlI rahyuM che ane te uchaLatA-macalatA taraMgo upara cAlI rahyuM che. agAu jaLavAhana jaLanI sapATI upara cAlatuM hatuM. paraMtu eka AMdhI AvI ane te uchaLatA taraMgonA zikhara upara cAlavA lAgyuM. pANInI bharatI jaLavAhanane AkAza tarapha uchALI rahI che. Aje paNa jyAre samudramAM bhAre bharatI ke tophAna Ave che tyAre naukAo AkAza tarapha uchaLavA lAge che, samudramAM DUbI jAya che. yAtrIo samudramAM samAI jAya che. je taravAnuM jANato hoya te kadAca bacI zake che. mAnatuMga kahI rahyA che ke AvA saMjogomAM jyAre vyakti mota ane jIvana vacce jholA khAtI hoya tyAre ApanuM stavana tene koIpaNa trAsa vagara sakuzaLa maMjila sudhI pahoMcADI de che. aMbhonidho subhitabhISaNanakacakrapAThInapIThabhayadoONavADavAnno, raMgattaraMgazikharasthitayAnapAtrA strAsa vihAya bhavataH smaraNAd vrajanti // A stuti samajAya tevI stuti che. vipna Ave, stuti karavAmAM Ave ane vipna TaLI jAya. A stutinA AlokamAM have yuddhanA saMdarbhane ApaNe avalokIe. ApanI stuti karanAra yuddhanA jokhamane pAra karI jAya che. je vyakti AkramaNanI vAta vicAre che, ke mArI pAse maMtranI zakti che, stuti ane bhaktinI zakti che, huM icchuM te karI zakuM tema chuM - te vyakti pote ja potAnuM aniSTa karI bese che. jaina tIrthakaronAM samavasaraNamAM, temanA paripArzvamAM AvI ciMtanadhArA jAgatI nathI. bIjAnuM aniSTa karavuM, AkrAntA banavuM ane vijayanI AkAMkSA sevavI e to ahiMsA dharmathI sarvathA pratikULa AcaraNa che. icchanIya AcaraNa to e che ke je vighna AvI gayuM, koIke yuddha lAdI dIdhuM tyAre vyakti tenAthI potAnuM rakSaNa kare. AkramaNakartAne saphaLa na thavA devo. stuti evA kAryamAM sahAyaka bane che. jethI vipnanuM nivAraNa sahaja-sAdhya banI jAya che. prAcInakALanI eka ghaTanA che. tAmralipti nagara, jene kalakattA kahI zakAya, tenA eka jaina zrAvake vicAryuM ke huM laMkA jAuM ane vepAra karuM. te vakhate ghaNA badhA loko kariyANAno sAmAna laIne jatA ane laMkAmAM vepAra karatA. khUba kamANI thatI. loko dhanavAna banI jatA. jaina zrAvake vyavasAya mATe samudra 154. bhaktAmara : aMtastalano sparza paNa karI zakAya , to bhaitdIkAkI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrAno nirNaya karI lIdho. jahAja sAmAnathI bharI dIdhuM. samudranI pUjA karI. jahAja samudranI chAtI cIrIne AgaLa vadhavA lAgyuM. hinda mahAsAgaranI vacce jahAja pahocyuM. nAvikoe kahyuM, "zreSThIvara ! ahIM bali Apavo paDaze." zreSThIe kahyuM, "zA mATe bali Apavo paDaze ?" zreSThIvara ! je vyakti bali nathI ApatI, tenuM devI aniSTa karI nAkhe che." "huM jaina zrAvaka chuM. ahiMsAmAM AsthA dharAvuM chuM. huM bali nahi ApI zakuM." "zreSThIvara ! Apa bali nahIM Apo to naukAo tUTI jaze. jahAja nAza 'pAmaze, ApaNA saunuM jIvana jokhamamAM paDI jaze." bhale game te thAya, huM bali nahi ApuM." - zreSThIe potAno nizcaya jaNAvyo. "zreSThIvara ! ATalA badhA lokonA rakSaNa mATe Apa eka bakarAno bali ApI do. kuLanI rakSA mATe ekane choDI zakAya che." kuLanA rakSaNa mATe balidAna ApavAnA aneka prasaMgo maLe che. zakaDAla. naMda sAmrAjyano mahAmaMtrI hato, sarvesarvA hato. kaMIka evo saMjoga banyo ke rAjA gusse thayo. teNe zakaDAlano parivAra sahita vadha karavAno nirNaya lIdho. prAcInakALamAM evuM thatuM hatuM - rAjA samagra parivArane mRtyudaMDa ApI detA hatA. zakaDAlane rAjAnA A nirNayanI khabara paDI. zakaDAle gaMbhIra vicAramaMthana pachI potAnA balidAnano nirNaya lIdho. teNe potAnA putra zrIyakane kahyuM, "Aje tAre eka kAma karavAnuM che. jyAre huM rAjasabhAmAM jAuM ane samrATa naMdane namaskAra karuM tyAre tAre A talavAra vaDe mArI garadana kApI nAkhavAnI che." putra bolyo, pitAjI ! e kaMI rIte zakya che ke putra potAnA pitAnI garadana kApe ? AvuM mArAthI zI rIte thaI zake." zukaDAle kahyuM, "A to kuLanI rakSAno savAla che. jo tuM mane nahi mAre to ApaNuM kuLa ane vaMza naSTa thaI jaze. rAjA ApaNane sahune marAvI nAkhaze. kaLa mATe mAruM balidAna avayaMbhAvi banI gayuM che. putrane pitAno A Adeza svIkaravA paDyo. rAjasabhAmAM zaTaDAle jevuM potAnuM mAthuM tamAvyuM ke tarata ja putra zrIyake tINa talavAra vaDe pitAnuM mastaka dhaDathI alaga karI nAkhyuM. zreSThIe nAvikone kahyuM, "jyAre kuLanI rakSAno prazna hoya tyAre ekane choDI zakAya che. jyAM gAmano prazna hoya tyAre kuLane choDI zakAya che. jyAre miSTino prazna hoya tyAre gAmane choDI zakAya che, paraMtu jyAre AtmAnA kSaNano prazna hoya tyAre saghaLuM tyAgI zakAya che." fpA karI koNa ?', "E". THI bhakatAmara : aMtastalano sparza : 155 ya che ? Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyajedekaMkulastrArthe gAmasyAthe kule tyajetA rAma janapadasyAthe, AtmArthe sakala tyajeta / zreSThIe dRDha svaramAM kahyuM, "ahIM kuLa, gAma ke samaSTinA rakSaNano prazna nathI. mArA AtmAnA rakSaNano prazna che. huM mAro Atmadharma-ahiMsAnI ArAdhanA nahIM choDuM - bhale saghaLuM cAlyuM jAya. mane e vAtanI ciMtA nathI ke jahAja raheze ke tUTaze, mane to e vAtanI ciMtA che ke ahiMsAnI AsthA aNanama rahe, te kaluSita na thAya." zreSThI dhyAnamAM besI gayA. stutimAM lIna thaI gayA. kahevAya che ke eka devI AvI ane bolI, "mane bali Apa, nahitara tArA jahAjane khatama karI daIza." zreSThI stutimA avicaLa rahRAA. bhaktAmaranA A zloka aMbhonidhau....." no avicaLa jApa karatA rahyA. te stutimAM tallIna banI gayA. devInA paga DagamagavA lAgyA. te dhrujI UThI. are, A zuM thayuM ! zreSThI avicaLa kema che ? mane bhaya kema lAgI rahyo che ? devIe potAnI zaktino prayoga karyo, chatAM zreSThIno vALa paNa vAMko na thayo. hatAza ane nirAza devIe kahyuM, "zreSThIvara ! meM tamArI zakti jANI lIdhI che. huM tamane nahi harAvI zakuM. huM jAuM chuM. Apa eka vakhata AMkhothI mane juo." zreSThInI AMkho dhIme dhIme unmIlita thaI. devIe kahyuM - amogha devadarzanam - devatAnuM darzana amogha hoya che, te eLe jatuM nathI. huM tamane kaMIka ApavA icchuM chuM. tame je cAho te mAMgI lo. zreSThIe kahyuM, "mAre kazuM ja nathI joItuM." devIe kahyuM, "kaMIka to mAMgavuM ja paDaze. divase vIjaLI camake che to prAyaH nizcita varasAda Ave che. rAtre vIjaLI khUba camake to paNa varasAda Ave ja evo niyama nathI. divase vAdaLo khUba garja che paraMtu varasAda ocho paDe che. jo rAtre vAdaLo gajai to prAyaH nizcita varasAda Ave che. divase vIjaLInuM kaDakavuM ane rAtre meghanI garjanA eLe nathI jatAM. - amoghA vAsare vidyuta, amogha nizi garjanam - A devatAnuM darzana paNa niSphaLa nathI hatuM. amoghaM devadarzanama.' devInA Agrahano svIkAra karIne zreSThIe kahyuM, "jo tame kaMIka ApavA ja icchatA hova to AjathI ja bali levAnuM baMdha karI do. koI paNa yAtrI Ave tenI pAse bali na mAMgo." vacanabaddha devIe zreSThIno prastAva svIkArI lIdho. jaina zrAvaka pote ahiMsAmAM dRDha rahyA ane devIne paNa ahiMsaka banAvI dIdhAM, balinI paraMparA baMdha karAvI dIdhI. stutino A prabhAva RSabha sAthe tAdAbhya thakI zakya banyo. AcArya mAnatuMga samakSa samudrano prazna hato tethI samudrayAtrAnA bhaya nivAraNano upAya batAvyo. jo temanI pAse havAI jahAja hota to eka zlo 156 bhaktAmara : aMtastalano sparza ra (kaLA . kete jItI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ plena durghaTanAthI bacavAno paNa banAvI dIdho hota. moTara ane kArano saMdarbha hota to temanA dvArA nirvina ane saMkuzaLa yAtrAnuM sAdhana banAvI deta. te yugamAM vighnonAM jeTalAM kAraNa hatAM temanA viSe stutikAre zloka racanA karI che. Aje koI bIjA mAnatuMga Ave ane bIjuM bhaktAmara race to te vAyuyAna, moTarakAra vagere dvArA UbhA thatA avarodhonA nivAraNa mATe zloko banAve. hakIkatamAM AcArya mAnatuMge zaktizALI zlokonI racanA karI che. temanuM stavana karavAthI eka prakAranI zakti jAge che ane te zakti kamajora vyaktine parAsta karI de che. te zakti pudgalonI zakti che, paramANuonI zakti che. zaktizALI paramANu kamajora pudgala paramANuone bhagADI mUke che, temane naSTa karI de che. stavananA e ja prabhAvanI mAnatuMgasUrie carcA karI che - bhayaMkara yuddhamAM te vijaya apAvI de che, vyakti mATe rakSAkavaca banI jAya che ane bhayAvaha samudrayAtrAmAM paNa sakuzaLa pAra pADI de che. - I.sa. 1993, saradAra zahera. akSayatRtIyAno prasaMga. eka divasa eka bahene kahyuM, "huM eka AzcaryakAraka vAta kahevA icchuM chuM." meM kahyuM, "kaho, zI vAta che?" teNe kahyuM, "saradAra zaheranA eka bhAI mANeka surANA relavemAM pravAsa karI rahyA hatA. te je DabbAmAM beThA hatA temAM DAkuo AvI gayA. tamAma loko gabharAI gayA. jemanI pAse je kaMI hatuM te badhuM temaNe chInavI lIdhuM. te bhAIe "OM bhikSu, OM bhikSu'no jApa zarU karyo. DAku tenI pAse AvyA, paraMtu te jApamAM lIna ja rahyA. DAkuo AgaLa cAlyA gayA. thoDI vAra pachI teo pharIthI AvyA. eka DAkue kahyuM - A to koI pAgala mANasa lAge che. tene javA do. - e bhAIne choDIne bAkInA tamAmane lUMTI lIdhA ane relavemAMthI UtarI gayA." A dhvani prakaMpanano, bhAvanA ane stavanano prabhAva che. AvI eka nahi aneka ghaTanAo jovA maLe che. AvuM banI zake che, AvuM bane che tethI te atizayoktipUrNa tathya nathI. stutino je prabhAva hoya che, tenuM samyapha pradarzana nidarzana A kAvyamAM che. e saccAInuM anuzIlana karIe to aneka navA anubhavo ApaNA jIvanamAM praphuTita thaI zake che. vika ke te 'DAka "rakiraNa DahAda rijharaka bhakatAmara : aMtastalano sparza 150 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. parivartananA niyamone jANIe mAnavIno e satata prayatna rahyo che ke enuM jIvana nirvina ane nibaMdha bane. evA jIvananA nirmANa mATe teNe aneka upAyo zodhI kADhyA che. Agama sAhityamAM kahevAmAM AvyuM che ke jyAre koI jIva janma le che tyAre prAraMbhe samayamAM grahaNa kare che, sarvabaMdha thAya che. te vakhate te tamAma sAmagrIne grahaNa karI che, ke je bhaviSyanA jIvana mATe Avazyaka hoya che. jyotiSazAstrano mata che ke je samaye prANI janma le che te samaye te sauramaMDaLanAM vikiraNo ane kiraNo grahaNa karI le che. tenA ja AdhAre janmakuMDaLI bane che. teno jIvana krama cAle che. je grahaNa karyuM che temAM kaMIka evuM paNa thAya che ke je avarodharUpa bane che. prazna udbhavyo ke tenuM nivAraNa zI rIte karavuM. A saMdarbhamAM aneka upAyo zodhavAmAM AvyA. eka upAya che bhakti athavA maMtrano prayoga. tenA thakI cetanA zaktizALI bane che, vipna ane avarodhanuM nivAraNa thaI jAya che. mAnatuMgasUrie prastuta kAvyamAM te samayanA bhayAnaka vyAdhino ullekha karyo che. e vyAdhinuM nAma che jalodhara. Aje A roganA aneka upAyo zodhavAmAM AvyA che ane tethI tene bhayaMkara mAnavAmAM nathI Avato. paraMtu te yugamAM A roga khUba jaTila hato. vaidyo mATe te moTI samasyA rUpa hato. peTamAM pANI ja pANI thaI jAya che. e jalodharane kAraNe bhItaramAM eTalo badho bhAra thaI jAya ke vyakti AkuLa-vyAkULa banI jAya. ApaNe jalodharanA vyAdhithI pIDita aneka lokonI dazA joI che. A rogathI grasta vyakti vyAkuLa ane becena banI rahe che. AcArya mAnatuMga kahe che ke bhISaNa jalodharanAM bhArathI vyagra banelo mANasa ciMtanIya dazAmAM pahoMcI jAya che. teno roga asAdhya banI gayo che. roganI be prakAranI avasthAo hoya che - sAdhyAvasthA ane asAdhyavasthA. sahaja sAdhya roga e che ke je sAmAnya upacArathI maTI jAya che. asAdhya roga 158. bhaktAmara aMtastalano sparza ha tI ane Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e che ke jenA upara khUba muzkelIthI niyaMtraNa meLavI zakAya che athavA to nathI paNa meLavI zakAtuM. Aje kensarano vyAdhi nAilAja manAya che. prAthamika bhUmikA upara teno IlAja thaI zake che paraMtu aMtima sTeja upara te asAdhya banI jAya che. teno koI IlAja zakya banato nathI. te yugamAM jalodhara evo ja bhISaNa roga hato. vyakti A rogane kAraNe zocanIya sthitimAM mUkAI jatI hatI, te jIvananI AzA mUkI detI hatI. tene najara sAme mota dekhAtI hatI. zuM AvI sthitimAM vyakti bacI zake kharI ? zuM A asAdhya rogano koI upAya che ? upAya kyAreya samApta nathI thato. navAM navAM upAyo AvyA kare che. dareka apAyano upAya hoya che. evuM nathI ke mAtra apAya ja che ane koI upAya nathI. mAnatuMga pote A vyAdhithI muktino upAya batAvI rahyA che - prabhu ! ApanAM caraNanI dhULa amRta che. te rogI e dhULano zarIra upara lepa karIne jalodharathI mukti meLavI zake che. jevI rIte caMdanano lepa karavAmAM Ave che, tevI ja rIte rajomRtano lepa karI zakAya che. jalodharanA bhArathI vAMko vaLelo mANasa te lepa dvArA makaradhvajatulyarUpAH - kAmadeva samAna suMdara banI jAya che. udabhUtabhISaNajalodarabhArabhuggA, zocyAM dazAmupagatAzacutajIvitAzAH / tvatpAdapaMkajarajomRtadigdhadehAH, martya bhavaMti makaradhvajatulyarUpAH e koI atizayoktivALI vAta nathI ke na to emAM koI camatkAra che. ame loko camatkAramAM vizvAsa nathI karatA. je niyamane nathI jANato, tene mATe camatkAra jevuM kaMIka hoya che, paraMtu je niyamane jANe che tene mATe camatkAra jevuM kAMI ja nathI hotuM. ajJAnI jenA camatkAra kahe che te jJAnI mATe eka niyama che. camatkArane namaskAra karo ema kahevAne badale niyamane namaskAra karo ema kahevuM joIe. dareka parivartana camatkAranI pAchaLa eka niyama hoya che. kalaktA cAturmAsa saMpanna karIne pUjya gurudeva rAjasthAna tarapha AvI rahyA hatA. rastAmAM eka kAra aTakI. temAMthI eka baMgALI daMpatti nIce UtaryuM. gurudevane praNAma karyA. gurudeva puchyuM, 'kema AvavuM thayuM ?' 'Apane namaskAra karavA mATe,' 'zuM Apa paricita cho ?' 'pratyakSa to nahi, parokSa paricita chIe.' parokSa paricaya kyAre thayo hato ? kaI rIte thayo hato ?' bhakatAmara : aMtastalano sparza = 159 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva ! mArI patnIne TI.bI.nI bImArI thaI hatI. ghaNA ilAja karAvyA paraMtu koI pharaka na paDyo. ApanA eka zraddhALu bhakta mane kahyuM ke gurudevanA caraNanI dhULanuM sevana karo to bImArI dUra thaI jaze. mArI patnIe caraNarajano prayoga karyo ane te bilakula svastha thaI gaI. tethI ame Apane vaMdana karavA AvyAM chIe." zuM caraNaraja te vaLI davA kahevAya? pANI to kadAca davA kahevAya paNa dhULa to koI davA nathI. jyAM zraddhA ane bhAvanAno prayoga thaI jAya che tyAM dhULa paNa amRta banI jAya che. A zraddhAno niyama che, zraddhAno camatkAra che. eka mANase jherane amRtanI bhAvanAthI bhAvita karI dIdhuM. te jheranuM sevana tenA mATe amRtanuM kAma karaze. koI mANasa amRtane vizvanI bhAvanAthI bhAvita kare to te amRta paNa tenA mATe viSa samAna banI jaze. savAla che ApaNI bhAvanAno. ApaNI kaI ane kevI bhAvanA tenI sAthe joDAyelI che. mAnatuMga A saccAInuM udghATana karI rahyA che, "prabhu ! jenA hRdayamAM ApanA pratye bhakti jAgI jAya che, tene mATe ApanI caraNaraja paNa amRta banI jAya che.' prazna e thAya ke RSabhanI caraNaraja kyAMthI AvI ? RSabhanuM nirvANa thayAne lAkho varSa vItI gayAM che. atyAre temanI caraNaraja zI rIte Ave ? kyAMthI Ave ? A eka prakArano yoga che. DaoNkTare koI mANasane kahyuM ke, "tame pAMca kilo mITara cAlo ane khUba jhaDapathI cAlo." prazna thayo ke, "te mANasa kaI rIte pAMca kilo mITara cAlI zakaze ?" teno upAya zodhyo, "kAyotsarganI mudrAmAM besI jAva. jyAre gADha zithilatA ane ekAgratA thaI jAya tyAre evo saMkalpa karo ke huM khUba jhaDapathI cAlI rahyo chuM. evo anubhava karo ke huM tIvra gatithI cAlI rahyo chuM. A vAtanuM vAraMvAra punarAvartana karo, mananuM te ja rUpamAM pariNamana karI lo to cokkasa tamArI yAtrA thaI jaze. koI vyakti Asana ane vyAyAma karavAmAM asamartha hoya to te kAyotsarga kare, UMDI ekAgratAmAM pahoMcI jAya ane evI mAnasika kalpanA kare ke, "huM amuka Asana karI rahyo chuM." UMDI ekAgratA sAthe jo te e rUpamAM pariNata thaI jAya to matsyAsana paNa thaI jaze, siddhAsana paNa thaI jaze ane vajAsana thaI jaze. eka kriyA e che ke je zArIrika hoya che. eka kriyA e hoya che ke je mAnasika hoya che. mAnasika ane bhAvanAtmakakriyA e ja kArya karI de che ke je zArIrika kriyA dvArA niSpana thatuM hoya che. te mATe e jarUrI che ke je prakAranI niSpatti ApaNe cAhatA hoIe te prakAranI bhAvanA siddha thavI joIe. prekSAdhyAnanA saMdarbhamAM ame evA aneka prayogo karAvyA che ane te prayogo khUba saphaLa nivaDyA che. 160 bhakatAmara aMtastalano sparza karI para mArI A che. mahAna nI , Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tibeTanI sAdhanApaddhatimAM ziSyanI eka kasoTI thAya che. je vyakti ziSya banavA IcchatI hoya tenI pahelAM kasoTI karavAmAM Ave che. tibeTa himAlayanI bAjumAM Avelo pradeza che. tyAM barapha khUba paDe che, bhayaMkara ThaMDI paDe che bhAvi ziSyane guru sau prathama Adeza Ape che ke, "barapha upara jaIne beso." bIjo Adeza ApavAmAM Ave che ke, "kapaDAM utArI do." trIjo Adeza evo maLe che ke have zarIramAMthI parasevo bahAra kADho. parasevo bahAra kADhazo to ziSya banI zakazo. jo parasevo nahi Ave to ziSya nahi banI zako. ziyALAnI tu, baraphanI zilA ane vastravagaranuM zarIra - kyAMthI Ave parasevo ? bhAvanA dvArA parasevo AvI zake che. te vyakti grISmaRtunI bhAvanA kare che, uttApa tApano anubhava kare che. eka kalAka sudhI evI bhAvanA ane anubhUtimAM lIna banI jAya che pariNAme enA zarIramAMthI parasevo bahAra nIkaLavA lAge che. ziSya banavAnI tenI icchA sAkAra thAya che. e ja rIte jo tIvra garamImAM zItaLatAnI bhAvanA karavAmAM Ave to bhayAnaka garamIno ahesAsa paNa na thaI zake. A badhuM bhAvanA dvArA ghaTita thAya che. Aje RSabha nathI paraMtu eka evuM mAnasika citra banAvI levAmAM Ave, kalpanA karI levAmAM Ave ke, "RSabha cAlI rahyA che, huM temanI caraNaraja laI rahyo chuM ane te caraNarajano mArA samagra zarIra para lepa karavAmAM AvI rahyo che. jo AvI bhAvanAmAM lIna banI javAya to kAma pAra paDI jAya. jaina yogamAM pariNamanane khUba mahattva ApavAmAM AvyuM che. ApaNe zarIra dvArA je kaMI karIe chIe te ApaNI sthULa kriyA hoya che. ApaNe bhAvanA dvArA je kaMI karIe chIe te ApaNI sUkSma kriyA hoya che. zArIrika kriyA karatAM hajAra gaNI vadhu zaktizALI hoya che bhAvanAtmaka kriyA. te kriyA khUba saphaLa bane che. bhAvanAno eka prayoga che - mAnasika citranuM nirmANa karavuM ane te citrane jovuM, jevuM vyakti jovA icche che. amerikana DaoNkTara orAlise hRdayarogIo upara eka prayoga karyo. jemanuM hRdaya bImAra hatuM, dhamanIomAM blokeja thaI gayA hatA, temane bhAvanAnA prayoga karAvyA. be citro banAvyAM - svastha hRdayanuM citra ane ruNa (rogI) hRdayanuM citra DaoNkTare rogIone nirdeza Apyo, "svastha hRdaya upara dhyAna karo ane evo saMkalpa karo ke dhamanIo barAbara thaI rahI che, avarodho dUra thaI rahyA che, hRdaya svastha banI rahyuM che. A prayoganAM Azcaryajanaka pariNAmo maLyA. jemanA blokeja UMDA hatA te rogIo bAyapAsa sarjarI vagara tadana svastha banI gayA. bhAvanAno A prayoga camatkArika auSadha banI gayo. hakIkatamAM bhAvanA dvArA AvuM banI zake. mAnatuMgasUrie je lakhyuM che te bhAvanAno ja eka prayoga A kAra para jANI jANI zakAya che. bhaktAmara : aMtastalano sparza 161 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che - "prabhu! ApanI caraNarajano lepa karanAra bhISaNa jalodharathI mukti pAmI zake che, kAmadeva samAna banI jAya che." bhayanuM eka kAraNa che - baMdhana. baMdhana paNa avarodha che. mAnatuMga kahI rahyA che ke evI vyakti ke jene ApAdakaTha-pagathI zarU karIne gaLA sudhI lokhaMDanI sAMkaLothI jakaDI devAmAM AvI che. khUba nakkara che paganI beDIo. tenA agrabhAga sAthe jAMghano bhAga prasAI rahyo che. pagamAM beDIo che ane samagra zarIra sAMkaLomAM jakaLAyeluM che. AvA saMjogomAM ApanA nAmanuM anavarata smaraNa kare to baMdhana tUTI jAya che. ApAdakaMThamusasmazRMkhalaveSTitAMgA, gADha bRhantigaDakoTiniSTajevA: / tvanAmamaMtramaniza manujajAH smasta , sadha: svayaM vigatabaMdhabhayA bhavanti / AcArya mAnatuMge pote A zlokano prayoga karyo hato. jyAre AcArya mAnatuMgane bAMdhI devAmAM AvyA tyAre teo te beDIo ane tALAM toDIne bahAra nIkaLI AvyA. A stotra dvArA tamAma beDIo tUTI gaI, tamAma . tALAM khUlI gayAM. ajamerudurgano adhiSThAtA raNapAla hato. tene bAdazAha jalAluddIna sAthe saMgharSa cAlato hato. e vakhate jalAluddInanuM zAsana hatuM. te ajamerudurga upara sattA siddha karavA mAMgato hato. paraMtu temAM saphaLa thaI zakato nahoto. te killo ajeya banelo hato, niyaMtraNamAM Avato nahoto. te killAmAM eka mIra raheto hato. te mAtra dekhAva pUrato svAmIbhakta hato. teNe raNapAla ane tenA putrone prapaMcathI baMdI banAvIne bAdazAha jalAluddIna pAse pahoMcADI dIdhA. bAdazAhe pitA-putrone jelanA saLiyA pAchaLa dhakelI dIdhA. raNapAla bhaktAmarano parama bhakta hato. te bhaktAmaranA pAThane ja nahi, marmane paNa jANato hato. teNe vicAryuM ke mArI pAse baMdhanamAMthI mukta thavAno maMtra che. mAre teno prayoga karavo joIe. raNapAle e vicArane kAryAnvita karyo. teNe bhaktAmarano betALIsamo zloka, "ApAdakaMThamurazRMkhala...."no pATha zarU karyo ane tenI sAthe "OM RSabhAya namaH"no jApa zarU karyo. jApa paNa eka cokkasa mAtrAmAM karavAno hoya che. jyAre te mAtrA saMpanna thAya che tyAre maMtra zaktizALI banI jAya che, maMtra tanya banI jAya che. jyAM sudhI maMtra caitanya nathI banato tyAM sudhI maMtra kAma nathI karato. jyAre maMtra caitanya bane che tyAre tenI kriyA thAya che. raNapAle maMtravidhi mujaba A maMtrano dasahajAra vakhata jApa karyo. jevo te jApa saMpanna thayo ke tarata * ja maMtra caitanya banI gayo. maMtra caitanya banatAM ja eka suMdara yuvatI raNapAlanI 12 bataNave atatAno sparza karatA karI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme AvI. raNapAle pUchyuM, 'Apa koNa cho ? mAnuSI cho ke devI cho ?' te yuvatIe kahyuM, 'huM cakrezvarI devInI sevikA chuM. cakrezvarI bhagavAna RSabhanI adhiSThAtrI devI che. temaNe mane tamArAM baMdhana toDavA mATe mokalI che. tame UbhA thaI jAva.' 'huM baMdhAyelo chuM, zI rIte Ubho thAuM ?' 'tame paga tarapha juo, baMdhana kyAM che ?' raNapAle joyuM to paganI beDIo tUTI gaI hatI ! te Ubho thaI gayo. devIe kahyuM, 'cAlo, jyAM javuM hoya tyAM jAva.' 'mAro putra paNa baMdhanamAM che.' 'tene paNa hAtha lagADo, tenI beDIo tUTI jaze.' pitA-putra mukta thaI gayA. terApaMthanA itihAsano khUba jANIto prasaMga che - zobhajI zrAvakanI beDIo tUTI gaI hatI. teo AcArya bhikSunAM darzanamAM evA tanmaya banI gayA ke baMdhano tUTI gayAM. jyAM zraddhAno prakarSa thAya che tyAM AvI ghaTanAo ghaTe che. Apa ene camatkAra na mAnazo. A koI camatkAra nathI, eka niyama che. jyAM zraddhAno prakarSa thAya che, AtmabaLa athavA manobaLano prakarSa thAya che tyAM mAtra beDIo ja nahi, nAgapAza paNa tUTI jAya che. hanumAne zuM karyuM hatuM ? AtmabaLa ane zraddhAbaLa thakI temano nAgapAza tUTI gayo. zraddhAbaLa thakI nAgapAza paNa tUTI jAya che, baMdhana paNa tUTI jAya che. raNapAlanAM baMdhano paNa tUTI gayAM. teNe devIne kahyuM, 'ame bahAra zI rIte jaIe ? sazastra saMtrIo UbhA che.' devIe kahyuM, 'cAlo, ciMtAnI koI vAta nathI.' devInI sAthe teo cAlI nIkaLyA. e loko saune joI zakatA hatA, paraMtu temane koI joI zakatuM na hatuM. adRzya thavAnI paNa eka vidyA che. devInI pAse adRzya zakti hatI. eka guTikA paNa evI Ave che ke jene moMmAM mUkavAthI. vyakti adRzya banI jAya. jyAM sudhI te guTikA moMmAM rahe che tyAM sudhI vyakti adRzya rahe che. jevI e guTikA bahAra kADhavAmAM Ave ke tarata te dRzyamAna banI jAya che. e paNa koI camatkAra nathI. eka niyama che. vaijJAnika prayoga che. AsapAsa sUkSma paramANuonuM eka valaya banI jAya che. te sUkSma paramANuone carmacakSuo joI zakatAM nathI. jyAM sudhI ApaNuM zarIra sthULa che tyAM sudhI bIjA loko tene joI zake che. ApaNe potAnA zarIrane sUkSma banAvI zakIe tevI prakriyA hAthamAM AvI jAya to ApaNuM zarIra paNa adRzya banI jAya. adRzya banelo raNapAla surakSita rIte potAnA killAmAM pahoMcI gayo. AcArya mAnatuMga e ja anubhUta saccAInuM udghATana karI rahyA che - i bhaktAmara : aMtastalano parNa - 163 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu! ApanA nAmasmaraNathI sAMkaLo ane beDIo tUTI jAya che, padanAM baMdhana tUTI jAya che. mANasa svastha ane surakSita banI jAya che. AcArye keTalAka viknono nAmollekha karIne temanA nivAraNanAM sUtro ApyAM che. eno artha e ja che ke eka vigna mATe batAvelo upAya bIjA vinamAM upayogI banI zakato nathI. roga mAtra jalodharano ja nathI hoto. aneka prakAranA vyAdhi hoya che. temAM paNa A strota prabhAvaka banI zake che. mULa prazna che zraddhA ane vizvAsano. je vyakti phethahIliMganI paddhati jANe che tenA mATe AmAM camatkAra jevuM kazuM nathI. vizvAsa dvArA aneka jaTila rogonI cikitsA thaI zake che. eka vyaktine kensara thaI gayuM. ghaNI davAo karI chatAM ThIka na thayo. koI samajadAra vyaktie tene parAmarza Apyo ke, "davAo choDo ane vizvAsa pedA karo. e vAtanuM vAraMvAra anuciMtana karo ke "huM svastha thaI rahyo chuM... huM svastha thaI rahyo chuM"." te vyaktie A vAkyanuM divasamAM hajAra vakhata punarAvartana karyuM ane camatkAra thaI gayo. kensaranI bImArI dUra thaI gaI. eka sAdhvIjInA peTamAM gAMTha hatI. DaoNkTare kahyuM ke oparezana karAvavuM paDaze. sAdhvIjIe kahyuM ke jyAM sudhI gurudevano Adeza na maLe tyAM sudhI huM oparezana karAvIza nahi. amane samAcAra maLyA. Adeza mokalavAmAM vilaMba thaI gayo. nirdhArita divase oparezana thaI na zakyuM. Adeza maLyA pachI sAdhvIjIe amanuM tapa karyuM. bIjA divase evo AbhAsa thayo ke jANe koIka e gAMThane laI jaI rahyuM che. trIjA divase DaoNkTarane batAvyuM. sonogrAphI karavAmAM AvI. DaoNkTare vismayapUrvaka kahyuM ke gAMTha che ja nahi to pachI oparezana zenuM karIzuM? sAmAnya mANasa ema kaheze ke A camatkAra haze. hakIkatamAM A camatkAra nathI. e to mAtra potAnI AsthA, zraddhA, bhAvanA ane manobaLano prayoga che. je vyakita zraddhA karavAnuM jANe che, zraddhAne sahAre manobaLane dRDha karavAnuM jANe che tathA e saccAIne jANe che ke vyakti je je bhAvamAM AviSTa bane che te te bhAvamAM te pariNata thaI jAya che - te potAnA viSNa-avarodhanA nivAraNano maMtra pAmI jAya che. zarIramAM koI roga nathI paraMtu manamAM anyathA bhAva ke AzaMkA pedA thaI jAya to vyakti bImAra paDI jAya che. prAcIna ghaTanA che. hoLInA divaso hatA. eka mANasano dainika krama hato - vahelI paroDhe zaucakriyA mATe khUba dUra sudhI jaMgalamAM javAno. eka divasa pAMca vAge te mANasa UThyo. palaMganI nIcethI pANIno loTo lIdho ane jaMgala tarapha cAlavA lAgyo. zaucathI nivRtta thaIne teNe joyuM to eTalI jamIna lAla thaI gaI hatI. vyaktinuM mana AzaMkAthI bharAI gayuM ke Aje 14 bAmara aMtastalano sparza testags karUNA ane mArA pAra karI lokonuM Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khUba lohI nIkaLyuM che. te bhAre muzkelIthI ghera pahoMcyo. ghera pahoMcatAM ja palaMga upara sUI gayo. svajanoe pUchyuM, "zuM thayuM ?" teNe atyaMta kSINa svaramAM kahyuM, "Aje eTaluM badhuM lohI nIkaLyuM che ke zarIra ekadama nirvIrya thaI gayuM che. DaoNkTarane batAvyuM. DaoNkTare kahyuM, "nADI barAbara cAle che, palsa ane prezara paNa barAbara che. koI bImArI nathI. mANase potAnI samasyA vyakta karI, "huM eTalo badho kamajora banI gayo chuM ke eka DagaluM paNa cAlI zakato nathI ane Apa kaho cho ke koI bImArI nathI ? jyAre A saMvAda cAlI rahyo hato tyAre eka bALaka jAgI gayo. teNe jAgatAM ja palaMganI nIce joyuM ane bolyo, "mAro loTo ahIMthI kyAM gayo ?" kayo loTo ?' "meM temAM hoLI ramavA mATe lAla raMga bharI rAkhyo hato." "kyAM mUkyo hato ? "A palaMganI nIce." "zuM temAM raMga hato ?' - bImAra vyakti ekAeka ema kahIne palaMga upara beThI thaI gaI. "hA.' oha, huM to ene ja mAruM lohI samajI beTho hato ! ema kahIne te palaMga uparathI nIce Utaryo ane svastha thaI gayo. jyAM sudhI evo saMdeha hato ke ghaNuM badhuM lohI nIkaLyuM che tyAM sudhI te kamajora ne azakta hato. jyAre e AzaMkA nirmuLa thaI gaIvizvAsa pedA thayo ke te lohI na hotuM, paraMtu raMga hato tyAre vyakti pUrNa svastha banI gaI. saMdeha mANasane mAre che ane vizvAsa mANasane jIvADe che, jAgarUka banAve che. AtmavizvAsa bahu moTI zakti che. A stavano ane stotro AtmavizvAsa jagADanArAM che, zraddhA ane manobaLane dRDha karanArAM che. jenAmAM AtmavizvAsa prabaLa hoya, zraddhAbaLa ane manobaLa dRDha hoya te samasyAone pAra karI jAya che. je saMzayAtmA rahe che te kyAreya saphaLa thaI zakato nathI. khUba mahattvapUrNa vAta kahevAmAM AvI ke tene na camatkAra mAno kena Azcarya anubhavo. paraMtu niyamane jANo. je parivartanano niyama che te pariNAmika bhAva. je vyakti pAriNAmika bhAvane jANI le che te potAnI jAtane badalI zake che, icchita pariNamana karI zake che. AcArya mAnatuMge A zlokomAM pariNAmika bhAvanI carcA karI che. pAriNAmika bhAva dvArA baMdhano ane samasyAomAMthI mukti meLavAnuM A sUtra vyaktimAM apUrva AtmavizvAsa pedA kare che. . mArI kAra zodhANA che kAraNa pa bhaktAmara : aMtastalano sparza 15 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22.guNonI mALA paherIe Aje akSayatRtIyAnuM parva che. tenI sAthe bhagavAna AdinAthano saMbaMdha joDAyelo che. AdinAthanuM stutinI sAthe sahaja rIte AjanuM kArya zarU thaI rahyuM che. A traNa divasano kAryakrama bhagavAna RSabha sAthe joDAyelo che. ghaNA divasathI bhaktAmarano pATha cAlI rahyo che. dilhImAM (I. sa. 1994) prAraMbha karavAmAM Avyo ane Aje (20 eprila, 1997) saMpUrtino divasa che. be paraMparAo che - eka cuMvALIsa zlokonI ane bIjI aDatALIsa zlokonI. cuMvALIsa zlokanI paraMparA Aje saMpanna thaI rahI che. AcArya mAnatuMge RSabhanI stutinA aMtima zlokomAM abhayanuM pathadarzana karyuM. mANasa sauthI vadhu parezAna bhayathI thato hoya che. eka hoya che kAlpanika bhaya ane eka hoya che vAstavika bhaya. jo kAlpanika bhayane dUra karI devamAM Ave to kadAca pacAsa TakAthI paNa vadhu samasyAonuM samAdhAna thaI jAya, paraMtu te bhaya nIkaLato nathI. mANasa kalpanAnA sahAre cAle che, kalpanAnA sahAre jIve che. kalpanA kyAreka sukha Ape che to kyAreka khUba duHkha paNa Ape che. kalpanA ane svapna A be ja che ke je sukha ane duHkhanuM kAraNa banI jAya che. rAtre svapna ane divase kalpanA. baMne eka ja che. divase je kalpanA thAya che, rAtre te svapna banI jAya che. svapna ja vyaktinuM potAnuM che, bIjuM badhuM parAyuM banI jAya che. svapnamAM eka bhikhArIe joyuM ke huM rAjA banI gayo chuM, huM mahelamAM sUI rahyo chuM, rANIo mArI pagacaMpI karI rahI che. atyaMta sukhano anubhava karyo. jevuM svapna tUTyuM ke tarata ja sukhano mahela tUTI paDyo. kalpanAmAM paNa mANasa sukha ane duHkhano anubhava kare che. khUba prasiddha vArtA che. gADI jaI rahI hatI. relavenA DabAmAM be musApharo beThA hatA. eka Ubho thayo ane teNe bArI kholI ane besI gayo. bIjo Ubho thayo teNe bArIne baMdha karI dIdhI. pahelo mANasa 1 166 = bhaktAmara H aMtastalano sparza = Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharIthI UThyo, teNe pharIthI bArI kholI nAkhI. bIjAe pharIthI baMdha karI dIdhI. eka nATaka zarU thaI gayuM. loko herAna thaI gayA. lokoe kahyuM ke A zuM cAlI rahyuM che ? ame to kaMTALI gayA ! temanI pAse TI.TI. Avyo. TI.TI.e pUchyuM, bhAI sAheba ! Apa zuM karo cho ? bArI zA mATe kholo cho ? pahelo mANasa bolyo, bArI zA mATe na kholuM ? mane khUba garamI lAge che. bIjAe kahyuM, huM zA mATe bArI baMdha na karuM? mane ThaMDI lAge che ! TI.TI.e baMnene kahyuM, tame jarA dhyAnathI juo, bArImAM kAca to che nahi. mAtra bArInI phrema ja che. havA Avaze zI rIte ke rokAze zI rIte ? kevI rIte garamI ke ThaMDI lAgaze ? kalpanAnA AdhAre mANasa khUba cAle che. eka hoya che vAstavika bhaya. yathArthamAM bhayanuM kAraNa hoya che. mAnatuMgasUrie bhayanAM ATha kAraNonuM varNana karyuM che. A zlokamAM teno upasaMhAra ApavAmAM Avyo che. mattakipendramRgarAjadavAnalAhisaMgrAmavAridhimahodarabaMdhanottham7 tasyAzu nAzakupayAti bhayaM bhiyeva, yastAva stavamimaM matimAnadhIte | bhayanAM ATha kAraNo che. 1. hAthIno bhaya 5. yuddhano bhaya 2. siMhano bhaya 6. samudrano bhaya 3. dAvAnaLano bhaya 7. jalodharano bhaya 4. sApano bhaya 8. baMdhanano bhaya prastuta zlokamAM A tamAmano upasaMhAra karIne mAnatuMga kahe che ke, prabhu ! je mANasa AdinAtha bhagavAnanI stuti kare che tene mATe bhaya eka kSaNamAM ja naSTa thaI jAya che. stutikAre khUba suMdara kalpanA karI che ke bhaya zI rIte cAlyo jaze ? bhaya pote ja DarI jaze. je vyakti ApanuM stavana kare che, ApanuM dhyAna dhare che tenI pAse AvatAM Dara paNa Dare che. Dara kahe che ke huM tyAM jaI zakato nathI. ApanI stuti thakI bIjAone DarAvanAra paNa DarI jAya che. te dUra ja rahe che, pAse Avato ja nathI. je buddhizALI mANasa ApanA stavanano pATha kare che, tenuM adhyayana kare che, teno adhyetA che ane atyaMta tanmayatApUrvaka teno pATha kare che te bhayarahita thaI jAya che. dame gara kAnAbAra kaDAkAra bAika, chalA 201NyA che . bhaktAmara aMtastalano sparza . 160 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stotra pAThanI eka vidhi hoya che. jo mAtra zabdonuM uccAraNa thAya, arthanuM jJAna ke artha pratye tAdAmya na sadhAya to je lAbha maLavo joIe te maLato nathI. je zabdanuM uccAraNa thAya tenI pahelAM tenA arthanuM jJAna thavuM jAIe. sthULa vyavahArathI vAta samajIe. koI bALakane kahevAmAM Ave ke glAsa lAva. jo te bALaka glAsa zabdano artha ja na jANato hoya to glAsa kyAreya lAvI zakaze nahi. koI vyakti jarmana, raziyana ke perisa bhASA jANanAra hoya ane tene kahevAmAM Ave udake Anaya - pANI Apo. to te sAMbhaLaze kharo, paraMtu kriyA nahi kare kAraNa ke te mANasa udano artha ja jANato nathI. be mANaso vacce laDAI thaI. eka mANasa voTara, voTara kahI rahyo hato ane bIjo mANasa pANI, pANI kahI rahyo hato. baMne vacce jhaghaDo thaI gayo. pahelAnI bhASA bIjo nahoto jANato ane bIjAnI bhASA pahelo nahoto jANato. pANIno artha voTara che ane voTarano artha pANI che. emanuM ajJAna saMgharSanuM kAraNa banI gayuM. ApaNe jyAre zabdanA arthane nathI jANatA tyAre je siddha karavA IcchIe chIe temAM muzkelI pedA thaI jAya che. pahelI zarata e che ke zabdanA arthane samajIe. arthane jANyA pachI ja tenI sAthe saMbaMdha sthApIe. glAsa lAvo e zabdo sAMbhaLyA, zabdanA arthane jANI lIdho. tyAra pachI mANasa UThe nahi, hAthamAM glAsa pakaDe nahi to glAsa Avaze nahi. glAsane meLavavA mATe tenI sAthe saMparka sthApavo paDe che. saphaLatA tyAre maLe che ke jyAre zabda, arthanuM jJAna ane abhinnatAnI anubhUti e traNeya hoya che. zabdanuM sAcuM uccAraNa, arthanuM jJAna pAThanI sAthe ekAtmakatA - A traNeya saphaLatA mATe jarUrI che. je buddhizALI mANasa che, jenAmAM manana che, je mAtra sAMbhaLato nathI, je mAtra vAMcato nathI, je manana kare che te A ATha prakAranA bhayathI potAne mukta karI de che. A abhayano maMtra che. ghaNA loko Ave che ane kahe che ke amane Dara khUba lAge che. divase paNa Dara lAge che ane rAtre paNa Dara lAge che. mAtra aMdhakAramAM ja nahi, dhoLA divase paNa Dara lAge che. AkAzamAM sUraja tapato hoya, cAre tarapha ujjavaLa prakAza hoya evA samaye paNa Dara lAge che. ekAMtamAM ja nahi, aneka lokonI vacce paNa Dara lAge che. bhaya eka evI sthiti che jenA vize samajavAnuM khUba muzkela bane che. koI mAnasika taMtrathI vikRta thaI jAya che tyAre tene vAraMvAra bhayanI kalpanA Ave che. evA saMjogomAM mAnatuMgasUrie bhagavAna RSabhanI stutinA mAdhyama dvArA je abhayano pATha Apyo che tenAthI abhaya banI zakAya che, bhayane dUra karI zakAya che. sauthI moTo bhaya che - pramAda. sauthI moTo abhaya che - apramAda, jAgarUkatA. bhagavAna mahAvIre sAdhanAnuM sauthI moTuM sUtra ApyuM - apramAda. ' ' : 168 bhakattAmara : aMtastalano artha ' : Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apramatta vyaktine koI bhaya hoto nathI. jyAM paNa pramAda hoya che tyAM bhaya pedA thaI jAya che: apramAda sauthI moTI sAdhanA che - abhayanI. apramAda eTale - abhaya ane pramAda eTale bhaya. bhaya pramAdamAMthI pedA thAya che ane abhaya apramAdamAMthI pedA thAya che. AcArya mAnatuMge apramattatAnI sAdhanA mATe saMketa Apyo che ane te saMketa khUba mahattvapUrNa che. A bIjamaMtronuM, A zlokonuM khUba mahattva che. jo temanI sAdhanA barAbara cAle, ArAdhanA barAbara cAle to pelA ATha bhayanI sAthesAthe anya bhayamAMthI paNa mukti pAmI zakAya che. stotranI saMpannatA AcArya mAnatuMga A kAvya dvArA kare che. stotrasajaM tava jinendra ! guaurnibaddhAM, bhajyA mayA ruciravarNavicitrapuSpA ghare jano ya Iha kaMgatAmajase te mAnatuMgamavazA samupati lakSmI: // mAnatuMge kahyuM - mAnatuMganuM lakSmI varaNa kare che. je mAnatuMga hoya che tenuM lakSmI varaNa kare che. mAnatuMga stutikAranuM nAma paNa che ane mAnatuMgano bIjo artha che - jene khUba sanmAna maLe che te. sanmAnathI, pUjAthI paNa je upara pahoMcI jAya che te che mAnatuMga. tuMga eTale zikhara. eTaluM badhuM sanmAna maLyuM ke vyakti zikhara upara pahoMcI gaI. evaresTanA zikhara upara pahoMcI gaI. lakSmI tenI pAse Ave che paraMtu te nimaMtraNathI nathI AvatI, potAnI icchAthI Ave che. te ema vicAre che ke huM A vyakti pAse jAuM, tenuM varaNa karuM. te vyaktinI pAse rahuM ke je mAnatuMga che. je vyaktimAM gaLAmAM hAra pahere che, mALA pahere che - phUlo ane dorAnI mALA nahi, paraMtu guNonI mALA pahere che, te vyakti pAse lakSmI svayaM pahoMcI jAya che. te mALA kevI rIte banAvavAmAM AvI che? mAnatuMga kahe che - bhagavAna meM ApanI stutinI mALA banAvI che. meM stavana karyuM, cuMvALIsa zloko racyA ane e cuMvALIsa maNakAnI eka mALA banI gaI. mALAmAM doro hoya che. dorA vagara mALA parovI zakAtI nathI. parovavA mATe doro joIe. vItarAganA je guNa che te dorA che. guNano eka artha che - vizeSatA ane guNano bIjo artha che -- doro. ahIM guNanA baMne artha che. A jagatathI sarvathA UMcI vyakti che vItarAga. vItarAga samAna koI moTo mANasa nathI hoto. tyAM moTo, nAno A zabdo samApta thaI jAya che. jyAre vItarAgatA Ave che tyAre na to koI UMco kSamAM rAjA hinaE , jI Kke mA lIdhI. bhaktAmara aMtastalano sparza 169 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe che ke na koI nIco, na koI moTo rahe che ke na koI nAno rahe che. saunI samAna bhUmikA hoya che, chatAM vyavahAranI bhASAmAM ema kahevAya che ke vItarAgathI moTo A jagatamAM bIjo koI mANasa nathI hoto. vItarAgathI vadhu sukhI mANasa A jagatamAM koI nathI hoto. vItarAgathI vadhu abhaya mANasa A jagatamAM koI nathI hoto. vItarAgathI vadhu tanAvamukta mANasa paNa A jagatamAM koI nathI. tene na to anidrAnI bImArI pajave che ke na to nidrAnI bImArI pajave che. tene na to kAlpanika bhaya satAve che ke na vAstavika bhaya satAve che. na bhaya, na zoka, na dhRNA, na koInA pratye rAga ke na koInA pratye dveSa. A tamAma jhaMjhaTomAMthI mukta thaIne te cetanAnI sarvocca bhUmikA upara pahoMcI jAya che. mAnatuMga kahe che ke te vItarAgatAnA guNono doro meM lIdho che. te guNonA dorA vaDe meM eka mALA parovI che. te mALA meM vyavasAyanI dRSTie nathI parovI. koI mALAkAra mALA banAve che pachI te mALAne bajAramAM jaIne vece che. e vyavasAya che. meM mALA vyAvasAyika athavA dhana kamAvavAnI dRSTie nathI banAvI, bhaktipUrvaka banAvI che. jyAM bhakti nathI hotI, zraddhA nathI hotI tyAM rasa pragaTato nathI. zraddhA ane bhaktimAM je cepa che, je mIThAza che te kyAreya vyavasAyamAM nathI hotAM. eka mANasa zraddhA ane samarpaNapUrvaka kAma kare che. potAnuM sarvasva nyochAvara karI de che tevI vyakti dvArA je kAma thAya che te kadAca bIjI koI vyakti dvArA nathI thatuM. eka rasoIo paNa rasoI banAve che ane eka patnI paNa potAnA pati mATe rasoI banAve che. baMnenI rasoInI mIThAza vacce taphAvata raheze. rasoIo vyAvasAyika hetuthI rasoI banAve che. patnI pati mATe rasoI banAve che. tenA manamAM prItino bhAva hoya che. taphAvata cokakasa dekhAze jo koI sUkSmatAthI te jANI-samajI zake. jyAM bhakti hoya, zraddhA hoya tyAM kriyA judI ja paDI jaze ane jyAM vyAvasAyika hetu haze tyAM kriyA taddana judI ja haze. mAnatuMga kahe che ke te mALAmAM vividha prakAranAM phUlo che. te atyaMta suMdara varNavALAM che. varNanA be artha che. rucira varNano eka artha che suMdara raMga, bIjo artha che suMdara akSara. te mALAmAM meM evA akSarono vinyAsa karyo che, saMyojana karyuM che ke jethI te mALA khUba ja suMdara banI che. akSara paNa be prakAranA hoya che - asaMyukta ane saMyukta, ekAkSara ane anekAkSara. mAnatuMga kahe che ke meM je mALA banAvI che temAM vicitra varNapuSpa che. khUba ja suMdara suMdara akSaronuM saMyojana che. eka paNa akSara evo nathI ke je maMtra na hoya. pratyeka akSara maMtra che. bhaktAmara stotra zaktizALI kaI rIte banyuM? eTalA mATe ke temAM varNanI saMyojanA, vinyAsa evAM karavAmAM AvyAM che ke jethI pratyeka akSara maMtra banI 100 bhakatAmara: aMtastalano sparza karavA bAbata pIkI mAM jIva & no "AjhAda kare Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo che. eka vikalpa che zloka sAthe maMtronI sAdhanA. keTalAka zloka evA hoya che ke jemanI sAthe maMtronI svataMtra sAdhanA thAya che. vicitra prakAranAM varNapuSpa ane guNonA dorA vaDe je stutirUpI mALA meM je banAvI che, te mALAne je vyakti potAnA kaMThamAM niraMtara paherI rAkhe che, te vyaktinI pAse lakSmI ApameLe Ave che. A bhAvanA sAthe mAnatuMga potAnA stotrane saMpanna karI rahyA che. sau koI mATe zubha bhAvanA, maMgala kAmanA karI rahyA che. A mALAne sau koI paherI zake che. divase, rAtre, jaMgalamAM, gAmamAM, puruSa ane strI te mALAne dhAraNa karI zake che. koI nekalesa pahere ke na pahere paraMtu A mALA teNe avazya paheravI joIe. je vyakti A mALA dhAraNa kare che te kharekhara saubhAgyazALI banI jAya che, lakSmI tenI pAse Ave che. A mALAne paheravA mATe mAtra bhakti ane zraddhAnI jarUra che. zraddhA sahita je vyakti A mALAne dhAraNa kare che te potAnA jIvanamAM avazya saphaLa thAya che. ke "A ekAda kalAka palaka che bhaktAmara aMtastalano sparza x 101 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . Kka jI saMda che, - para pI. jI pariziSTa che Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmarapraNatamaulimaNiprabhANA madyotakaM dalitapApatamovitAnam / samyak praNamya jinapAdayugaM yugAdA ___ vAlambanaM bhavajale patatAM janAnAm // bhagavAna RSabhanA caraNayugalane vidhivat praNAma karIne huM temanI stuti karIza, je caraNayugala bhakta devatAonA jhUkelA mugaTanA maNionI prajAne prakAzita karI rahyuM che, pAparUpI aMdhakAranA vistArane ogALI rahyuM che, yuganA AraMbhe saMsArasamudramAM paDatAM prANIone sahAro ApI rahyuM che. 2. yA saMstutaH sakalavAGmayattvabodhA - dudbhUtabuddhipaTubhiH suralokanAthaiH / / stotrairjagatritayacittaharairudAraiH __ stoSye kilAhamapi taM prathamaM jinendrama / saMpUrNa vAlmayanA tattvajJAnamAMthI utpanna thayela buddhithI sabhara Indro dvArA traNeya jagatanA cittanuM haraNa karanAra vizALa stotro vaDe jenI stuti karavAmAM AvI che, te prathama tIrthakara (bhagavAna RSabha)nI huM paNa stuti karIza. 3. buddhyA vinA'pi vibudhArcitapAdapITha ! stotuM samudyatamatir vigatatrapo'ham / bAlaM vihAya jalasaMsthitAmindubimba manyaH ka icchati janaH sahasA grahItum // devatAo dvArA arcita pAdapIThavALA, prabhu ! buddhirahita hovA chatAM mArI mati ApanI stuti karavA mATe udyata banI rahI che. tenuM kAraNa che -mAro saMkocazUnya bhAva athavA sAhasa. pANImAM paDelA caMdranA pratibiMbane pakaDavAnI bALaka sivAya bIjuM koNa icchA kare ? pachI kAkAsAta vAliyAvAlA bhakatAmara : AMtarastAno parza 15 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vastu mujana muLasamudra ! zazAntA, kaste kSamaH suragurupratimo'pi buddhayA / kalpAnta-kAla-pavanoddhata-nakracakraM, ko vA tarItumalamambunidhiM bhujAbhyAm // he guNasamudra ! buddhithakI bRhaspatinA sadRzya evI koI vyakti paNa zuM ApanA caMdramA jevA kAnta guNonuM varNana karavAmAM samartha che ? pralayakALanI havAthI uddhata magaramacchanA samUhavALA samudrane bhUjAo dvArA taravAmAM koNa samartha hoya? so'haM tathApi tava bhaktivazAnmunIza ! ___ kartuM stavaM vigatazaktirapi pravRttaH / prItyA''tmavIryamavicArya mRgo mRgendra, nAbhyeti kiM nijazizoH paripAlanArtham // he munIza ! ApanA guNonuM varNana karavAmAM huM akSama chuM, chatAM huM ApanuM stavana karavA mATe pravRtta thayo chuM. enuM kAraNa che - bhakti. potAnI zaktino vicAra karyA vagara potAnA bALakanuM paripAlana karavA mATe zuM haraNa siMhano pratikAra nathI karatuM? kare che. enuM kAraNa che prIti. 6. azrutaM kRtavatAM ridAradhAma, ___ tvadbhaktireva mukharIkurute balAnmAm / yatkokilaH kila madhau madhuraM virauti, taccArucAmrakalikAnikaraikahetu // huM alpadyutavALo chuM ane vidvAnonA upahAsane pAtra chuM. tamArI bhakti ja mane baLapUrvaka AgaLa karI rahI che. vasaMtatumAM koyala madhura bole che, tenuM kAraNa che AMbAnA suMdara sTorano samUha. 106 bhaktAmara : aMtastalano sparza che jANI jANakA DabA ja daravAjA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvatsaMstavena bhavasantatisannibaddhaM, pApaM kSaNAtmayamupaiti zarIrabhAjAm / AkrAnta-lokamalinIlamazeSamAzu sUryAzubhinnamiva zArvaramandhakAram / / tamArA stavana dvArA janma paraMparAthI ati prANIonAM pApa kSaNabharamAM ema ja naSTa thaI jAya che, jevI rIte samasta saMsArane AkrAMta karanAra bhramara samAna kALIrAtrino aMdhakAra sUryanAM kiraNothI chinna bhinna thaI jAya che. 8. matveti nAtha ! tava saMstavanaM mayeda ___ mArabhyate tanudhiyA'pi tava prabhAvAt / ceto hariSyati satAM nalinIdaleSu muktAphaladyutimupaiti nanUdabinduH / he nAtha ! tamArI stuti tamAma pApono nAza karanArI che, evuM samajIne huM alpamati hovA chatAM tamArA stavananI racanA karI rahyo chuM. te tamArA prabhAvathI sajjanonA cittanuM haraNa karaze, jevI rIte kamalinInAM pAMdaDAM upara paDelAM pANInAM TIpAM motInI jema camakavA lAge che. AratAM tava stavanamaratasamaratadoSaM tvatsaMkathA'pi jagatAM duritAni hanti / dUre sahasrakiraNa: kurute prabhava padmAkareSu jalajAni vikAzabhAjji // tamAma doSono nAza karanAra tamAruM stavana to ThIka, tamArA vizenI vAtacIta paNa prANIonAM pApone naSTa kare che. sahasrarazmi sUrya to ThIka tenI prabhA ja sarovaramAM vaNakhIlyAM kamaLone vikasvara kare che. ke S' Moti - 1 kapa o ', ; , ' ' makatAra : jatasto sparza Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60. bhUtyAzritaM ya iha nAtmasamaM karoti ? // he bhuvanabhUSaNa ! he bhUtanAtha ! A dharAtala upa2 yathArtha guNo dvArA tamArI stuti karanAra vyakti tamArA jevI banI jAya che, temAM koI Azcarya nathI. evA svAmI hovAno zo lAbha ke je potAnA Azritane vaibhava thakI potAnA samAna na banAvI de ? 38. nAtyadbhutaM bhuvanabhUSaNa ! bhUtanAtha ! bhutairguNaibhuvi bhavantamabhiSTuvantaH / tulyA bhavanti bhavato nanu tena kiM vA 32. dRSTvA bhavantamanimeSavilokanIyaM, nAnyatra toSamupayAti janasya cakSuH / pItvA payaH zazikaradyutidugdhasindhoH kSAraM jalaM jalanidherasituM ka icchet // tame apalaka dRSTie jovAyogya cho, tethI tamane joyA pachI anyatra kyAMya paNa mANasanI AMkhone saMtoSa maLato nathI. caMdramAnAM kiraNo samAna ujvaLa kSIrasamudranuM dUdha pIne lavaNasamudranA khArA jaLanuM pAna karavA koNa icche ? yaiH zAntarAgarucibhiH paramANubhistvaM, nirmApitastribhuvanaikalalAmabhUta ! tAvanta eva khalu ta'pyaNavaH pRthivyAM yatte samAnamaparaM nahi rUpamasti // traNeya jagatamAM asAdhAraNa tilaka samAna ! vItarAga AbhAvALA je paramANuo dvArA tamAruM nirmANa karyuM che te paramANu A pRthvI para eTalA ja che. kAraNa ke A dharatI upara tamArA jevA rUpavALuM bIjuM koI nathI. 108 5 bhaktAmara H aMtastalano A r Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ orU. vaktraM kva te suranaroraganetrahAri niHzeSarnijitajagattritayopamAnam / bimbaM kalaMkamalinaM kva nizAkarasya yad vAsare bhavati pANDupalAzakalpam // kyAM deva, manuSya ane nAgakumAronAM netronuM haraNa karanAra tamAruM mukha, jenI tulanA karavA mATe jagatamAM koI upamA nathI ane kyAM caMdramAnA kalaMkathI malina biMba, je divasamAM DhAkanA pILA pAMdaDA jevo banI jAya che. 4. sampUrNamaNDalazazAMkakalAkalApa zubhrA guNAstribhuvanaM tava laMdhayanti / ye saMzritAstrajagadIzvaranAthamekaM kastAn nivArayati saMcarato yatheSTam // he traNeya jagatanA Izvara ! pUrNimAnA caMdranI kalAonA samUha samAna ujjvaLa guNa traNeya lokamAM vyApi rahyA che. je guNoe vizvanA eka mAtra trAtAno Azraya lIdho che, temaNe temane svataMtratApUrvaka bhramaNa karatAM koNa rokI zake ? 3. citraM kimatra yadi te tridazAMganAbhi nItaM manAgapi mano na vikAramArgam / kalpAntakAlamarutA calitAcalena kiM mandarAdrizikharaM calitaM kadAcit // jo devAMganAoe tamArA manane vikArayukta na banAvyuM hoya to emAM AzcaryanI zI vAta che ? parvatane prakaMpita karanAra pralayakALanA pavana thakI zuM meru parvatuM zikhara kyAreya prakaMpita thAya kharuM ? bhaktAmara H aMtaHstalano sparza - 109 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. nidhUmavartirapavarjitatailapUraH ___ kRtsnaM jagattrayamidaM prakaTIkaroSi / maLyo na natu mAM vanitA nAnAM, ____dIpo'parastvamasi nAtha ! jagatprakAzaH / / he nAtha ! tame jagatane prakAzita karanAra alaukika dIpaka cho. dIpaka tela ane vATa dvArA prajvalita thAya che ane temAMthI dhUmADo nIkaLe che. A alaukika dIpakane na to vATanI jarUra che ke na telanI. te nirdhama che. dIpaka sImita kSetrane ja prakAzita kare che, tame A samagra jagatane prakAzita karo cho. dIpakane pavananI lahara bUjhAvI nAkhe che, A alaukika dIpakane parvatane prakaMpita karI denAra pralayavAta paNa bUjhAvI zakato nathI. 27. nAstaM kadAcidupayAsi na rAhugamyaH, spaSTIkaroSi sahasA yugapajjaganti / nAmbhodharodaraniruddhamahAprabhAvaH sUryAtizayidinA imunIndra! to che he munIndra ! traNeya lokamAM Apa sUrya karatAM paNa vizeSa mahimAvALA cho. sUryano udaya thAya ane asta paNa thAya che, Apano jJAna-sUrya kyAreya asta pAmato nathI. sUrya rAhuno grAsa bane che, tamAro jJAna-sUrya rAhugrasta banato nathI. sUrya maryAdita kSetrane prakAzita kare che, tamAro jJAna-sUrya tatkALa ekasAthe traNeya lokane prakAzita kare che. sUrya vAdaLo pAchaLa chupAI jAya che, tamArA jJAnasUryano mahAna prabhAva kyAreya Acchanna thato nathI. 180 bhaktAmara : aMtastalano sparza " " che . . . . . . Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. nityodayaM dalitamohamahAndhakAraM gamyaM na rAhuvadanasya na vAridAnAm / vibhrAjate tava mukhAbjamanalpakAMti vidyotayajjagadapUrvazazAMkabimbam / / caMdramA mAtra rAtre ja udaya pAme che, tamAruM mukhacaMdra nitya udita rahe che. caMdramA aMdhakArane dUra kare che, tamAruM mukhacaMdra moharUpI aMdhakArane dUra kare che. caMdramAne rAhu grasI le che, tamAruM mukhacaMdra rAhugrasta thatuM nathI. caMdramA vAdaLothI DhaMkAI jAya che, tamAruM mukhacaMdra vAdaLothI DhaMkAtuM nathI. caMdramA maryAdita kSetrane prakAzita kare che, tamAruM mukhacaMdra samagra jagatane prakAzita kare che, tethI tamAruM mukhacaMdra abhuta che, atyadhika kAntivALuM che. 19. kiM zarvarISu zazinAhni vivasvatA vA ? yuSmanmukhendudaliteSu tamassu nAtha ! niSpannazAlivanazAlini jIvaloke ___ kArya kiyajjaladharair jalabhAranadraiH / / he nAtha ! tamAruM mukhacaMdra aMdhakArane naSTa kare che. to pachI rAtre caMdramA ane divase sUryanuM zuM prayojana ? A jIvajagatamAM jyAre khetaromAM dhAnya pAkI cUkyuM che to pachI jaLabhArathI jhUkelAM vAdaLonuM zuM prayojana ? 20. jJAnaM yathA tvayi vibhAti kRtAvakAzaM naivaM tathA hariharAdiSu nAyakeSu / tejaH sphuranmaNiSu yAti yathA mahattvaM __ naivaM tu kAcazakale kiraNAkule'pi / prabhu ! jJAna tamAro Azraya pAmIne jevo ubhASita thAya che te rIte hari, hara vagere nAyakono Azraya pAmIne nathI thato. maNiomAM skurita thatA tejanuM devuM mahattva hoya che tevuM sUryanAM kiraNothI camakatA kAcanA TukaDAnuM nathI hotuM. . tenA ja zaka taka of 'S', 'ku bhakatAmara : aMtastalano sparza . 181 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. manye varaM hariharAdaya evaM dRSTA dRSTeSu yeSu hRdayaM tvayi toSameti / 22. kiM vIkSitena bhavatA bhuvi yena nAnyaH meM ApanAM darzana karyA pahelAM hari, hara vagerenAM darzana karI lIdhAM te sAruM thayuM ema mane lAge che. temanA sarAgacitrane joyA pachI tamAruM vItarAgacitramanevizeSasaMtarpakalAgeche. ApanAM darzanathI zuM thayuM ? eka vicitra manodazA banI gaI. he nAtha ! have A dharatIuparamArAmananuM haraNa karanAra anya koInathI.AjanmamAM to zuM bhavAMtaramAM paNa koI mArA mananuM haraNa nahi karI zake. kazcinmano harati nAtha ! bhavAntare'pi // strINAM zatAni zatazo janayanti putrAn / nAnyA sutaM tvadupamaM jananI prasUtA 1 sarvA dizo dadhati bhAni sahasrarazmiM, prAcyeva dig janayati sphuradaMzujAlam // seMkaDo strIo seMkaDo putrone janma Ape che, paraMtu ApanA putra samAna putrane bIjI koI mAtAe janma nathI Apyo. badhI ja dizAo tArA-nakSatrone dhAraNa kare che, paraMtu camakatAM sahasrakiraNonA samUhavALA sUryane to pUrva dizA ja janma Ape che. rarU. tvAmAmananti munayaH paramaM pumAMsamAdityavarNamamalaM tamasaH parastAt / tvAmeva samyagupalabhya jayanti mRtyuM nAnyaH zivaH zivapadasya munIndra ! panthAH // he munIndra ! jJAnI mANaso Apane parama puruSa mAne che. Apa sUrya samAna AbhAMvALA, nirmaLa ane aMdhakAra rahita cho. Apane ja samyakIte prApta karanAra mRtyu para vijaya meLave che, amara thaIjAya che. mokSamArgano kalyANakArI mArga ApanI upalabdhi sivAya bIjo koI ja nathI. 182 = bhaktAmara : aMtastalano sparza Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. tvAmavyayaM vibhumacintyamasaMkhyamAdyaM brahmANamIzvaramanantamanaMgaketum / yogIzvaraM viditayogamanekamekaM jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH / / Apa avyaya cho - cayApacayathI mukta cho, sthira svabhAvavALA cho, Apa vibhu cho - prabhu cho, jJAnazaktithI vyApaka cho. Apa acijya cho - ApanI zakti ciMtanathI para che, Apa addabhuta guNothI yukta cho. Apa asaMkhya cho - ApanA guNonI gaNatarI thaI zakatI nathI. Apa Adya cho - Apa AdipuruSa cho, A yugamAM dharma vagerenA pravartaka cho. Apa brahmA cho - AnaMdanI vRddhi karanArA cho. Apa Izvara cho - sarvAdhika aizvaryasaMpanna cho. Apa ananta cho - ananta jJAna, darzanathI saMpanna cho. Apa anaMgaketu cho - kAma ne zAMta karavA mATe ketu cho. Apa yogIzvara cho - yogIonuM dhyeya cho. Apa viditayoga cho - yoganA jJAtA cho. Apa aneka cho - upayoga (cetanA vyApAra)nI apekSAe aneka cho, guNa ane paryAyanI apekSAe aneka cho. Apa eka cho - dravyanI apekSAe eka cho, advitIya cho. Apa jJAnasvarUpa cho - caitanyasvarUpa cho. Apa amala cho - attarAya, dAna, lAbha vagere aDhAra doSothI para cho. A rIte saMtagaNa Apano aneka rUpe pravAda kare che, Apane aneka rUpe jue che. A 'B' ' ' '; ra aa bhaktAmara : aMtastalano sparza 183 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. buddhastvameva bibudhArcitabuddhibodhAt tvaM zaMkaro'si bhuvanatrayazaMkaratvAt / dhAtA'si dhIra ! zivamArgavigher gdhiAnAt vyaktaM tvameva bhagavAn ! puruSottamo'si / / devo dvArA arcitaprabhu! kevaLajJAna thakI samagra vastuonA jJAtA cho tethI Apa ja buddha cho. traNeya lokamAM sukha ane kalyANa karanArAchotethI ApajazaMkaracho. he dhIra ! mokSa-mArganI vidhinuM vidhAna karanArA cho tethI Apa ja vidhAtA cho. bhagavan! Apa jana-jananA hRdayamAM vyApta thaI rahyA cho tethI Apa ja viSNu cho. ra6. namarimuvArtiharIca nAtha ! ___tubhyaM namaH kSititalAmalabhUSaNAya / tubhyaM namastrijagataH paramezvarAya tubhyaM namo jina ! bhavodadhizoSaNAya / / henAtha!ApatraNe lokanI pIDAnuM haraNa karo cho, tethIApanevaMdana. Apa pRthvItalanA amala alaMkAra cho, tethI Apane vaMdana. he jina ! Apa saMsAra-samudranuM zoSaNa karanArA cho - samasyAomAMthI mukti apAvanAra cho. tethI Apane vaMdana. 1 27. ko vismayo'tra yadi nAma guNairazeSais vaM saMzrito nirAzatA manIza ! doSairupAttavividhAzrayajAtagarvaiH / svapnAntare'pi na kadAcidapIkSito'si // he munIza ! Apa sarvathA doSamukta cho, emAM zuM Azcarya che ? kAraNa ke jagatanA sarve guNoe Apane potAno Azraya banAvyo che. have doSone ApanI aMdara pravezavA mATe koI avakAza nathI rahyo. doSone bIjAne tyAM Azraya maLI gayo, A garvathI ahaMkArI banelA doSoe Apane svapnAnsaramAM paNa nathI joyA. 184 bhaktAmara : aMtastalano sparza za | para reDI che Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. DakverazotarusaMtamurnacU . mAmati rUmamataM mato nitAntanA spaSTollasat kiraNastatamovitAnaM viSaM riva poghara-pArthavirti che UrdhvavartI nIlAvarNavALA azokavRkSanI nIce birAjelA ApanA nirmaLa zarIramAMthI nIkaLanArAM kiraNo upara tarapha jAya che. e samaye ApanuM rUpa evI ja rIte zobhI UThe che ke jevI rIte aMdhakArane cIrato prabhAsvara kiraNonI sAthe nIlAM vAdaLo vacce sUryanuM biMba ! 29. siMhAsane maNimayUkhazikhAvicitre vibhrAjate tava vapuH kanakAvadAtam / bimbaM viyadvilasadaMzulatAvitAnam tuMgaraddhi-zirasIva sadara , maNionAM kiraNonA agrabhAgathI raMga-beraMgI siMhAsana upara ApanuM suvarNa samAna ujvaLa zarIra evI ja rIte zobhI rahyuM che, jevI rIte unnata udayAcalanA zikhara upara AkAza camakatI kiraNa-latAonA vistAravALuM sUryanuM biMba ! 30. rundAvAta-vanapAra-vAroe vibhrAjate tava vapuH kaladhautakAntam / udyacchazAMka-zucinirjhara-vAridhAra muccaistaTaM suragireriva zAtakauSbham // kuMdanAM phUlonI jema ujvaLa calAyamAna cAmarathI ramaNIya zobhAvALuM ApanuM zarIra zvetasuvarNanI jema evI ja rIte kamanIya lAgI rahyuM che ke jevI rIte udita thatA caMdra samAna dhavala jharaNAnI dhArA, sonerI meru parvatanuM unnata zikhara ! kI ja A kAkI, mArA ' 'BEjha, mAjI . bhaktAmara H aMtastalano sparza : 185 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra. chatra-yaM tava vimAnita zazAMnti , muccaiH sthitaM sthagitabhAnukarapratApam / muktAphalaprakarajAlavivRddhazobhaM prakhyApayat trijagataH paramezvaratvam / / ApanA mastaka upara traNa chatro vibhAsita thaI rahyAM che, teo caMdramA samAna kAMtivALAM che ane sUryanA kiraNonA AtApane rokI rahyAM che. muktAphaLanA samUha thakI banelI jhAlara temanI zobhAmAM abhivRddhi karI rahI che. te traNeya lokamAM vyApta ApanA parama aizvaryanuM prakhyApana karI rahyAM che. rUra. nidrama-navaraMgapukkAntI, paryullasan-nakhamayUkhazikhAbhirAmau / pAdau padAni tava yatra jinendra ! dhattaH padyAni tava vibudhAH parikalpayanti / / he jinendra ! vikasvara abhinava svarNa-kamaLa-muMjanI kAMtivALAM, camakatA nakhanAM kiraNonA agrabhAga thakI suMdara banelAM ApanAM caraNa jyAM jAya che tyAM devatAo kamaLonI racanA kare che. rU. suhya yathA tava vibhUtimUktinendra ! dharmopadezanavidhau na tathA parasya / yAdRk prabhA dinakRtaH prahatAndhakArA ___ tAdRk kuto graha-gaNasya vikAzino'pi / / he jinendra ! dharma pravacana vakhate jevI ApanI vibhUti hatI, tevI anya koI devanI nathI. aMdhakArano nAza karanArI prabhA jevI sUryanI hoya che tevI camakatA nakSatrasamUhanI zI rIte hoI zake? 186 bhaktAmara : aMtastalano sparza bAbata ( pAyala para AvI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. uccatanuM mahatnavinonavotamUrta __ mattabhramad - bhramaranAda - vivRddhakopam / erAvatAbhamibhamuddhatamApatantaM dRSTvA bhayaM bhavati no bhavadAzritAnAm / jenA caMcaLa kapola jharatA madathI malina thaI rahyA hoya, mada pIne unmata banelA tathA cAre tarapha umaTelA bhramaronA nAdathI jeno krodha vadhI gayo hoya, tevo airAvata samAna durdAtta hAthI Akramaka mudrAmAM ApanI sAme AvI rahyo che, tene joIne Apano Azraya lenAra bhayabhIta nathI thato - abhaya rahe che. rU. minnema-nma-niyuSyanta-zatAvatta muktaaphlprkrbhuussitbhuumibhaagH| baddhakramaH kramagataM hariNAdhopo'pi nAkrAmati kramayugAcalasaMzritaM te // jenA dvArA hAthiNIonA vidIrNa kuMbhasthaLamAMthI raktadhArA ane mAthAmAMthI nIkaLatAM motIthI dharatI ujvaLa-lAla ane zvetavarNanI banI rahI che, tevo siMha paNa ApanAM caraNa pAse AvelI vyakti upara AkramaNa karato nathI, tenA paga baMdhAI jAya che, jeNe ApanA caraNayugala rUpI parvatano Azraya lIdho che. 36. jAnjIttazAstavanoddhatanitva dAvAnalaM jvalitamujjvalamutsphuliMgam / vizvaM jidhatsumiva sammukhamApatantaM tvannAmakIrtanajalaM zamayatyazeSam / / pralayakALanA pavanathI pracaMDa agnisamAna, prajvalita ujavaLa, taNakhA verato jANe vizvane bharakhI javAnI icchA dharAvato sAme AvI rahelo dAvAnaLa paNa ApanA nAmarUpI kIrtananA jaLathI sarvathA zAMta thaI jAya che. " nI kAra judA nAma nI rAha bhaktAmara : aMtastalano sparza : 180 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rU. rakSa sovijJa-#STanI<< ___ krodhoddhataM phaNinamutphaNamApatantam / AkrAmati kramayugena nirastazaMkas tvannAmanAgadamanI hRdi yasya puMsaH // je puruSanA hRdayamAM ApanA nAma rUpI nAgadamanI che, te nirbhaya banIne lAla netrovALA, madathI unmatta koyalanA kaMTha samAna nIlA, krodhathI uddhata, moTI phaNAvALA, sAme AvI rahelA sApane baMne paga vaDe oLaMgI jAya che. rU8. vatrAsuraMga-narnita-bhImanAta mAjau balaM balavatAmapi bhUpatInAm / udyadivAkaramayUkha-zikhApaviddhaM tvatkIrtinAt tama ivAzu bhidAmupaiti // jyAM ghoDA doDI rahyA hoya, hAthI ciMghADI rahyA hoya, yoddhAo bhayAnaka siMhanAda karatA hoya tevI yuddhabhUmimAM zaktizALI rAjAnI senA paNa ApanA nAmanuM kIrtana karavA mAtrathI chinnabhinna thaI jAya che jevI rIte udita thatA sUryanAM kiraNonI zikhAthI viMdhAyelo aMdhakAra ! 39. kuntAgrabhinnagajazoNitavArivAha vegaavtaartrnnaaturyodhbhiime| yuddhe jayaM vijitadurjayajeyapakSAs tvatpAda-paMkajavanAyiNo labhante / bhAlAnI aNIthI chinnabhinna thayelA hAthIonA zarIramAMthI raktarUpI pANIno pravAha vahI rahyo che ane te pravAhamAM UtaravA tathA taravA mATe yoddhAo Atura banI rahyA che, evA bhayaMkara yuddhamAM ApanA caraNakamaLarUpI vanano Azraya lenAra durjaya zatrupakSane parAjita karIne vijaya meLave che. 188 bhaktAmara : aMtastalano sparza karyuM . e karI : ; Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. abhmonidhau kSubhitabhISaNanakracakra pAvInavamayotvaLavADavAnI raMgattaraMga-zikharasthitayAnapAtrAs trAsaM vihAya bhavataH smaraNAd vrajanti // bhayAnaka magaramacchano samUha jene yubhita karI rahyo che, pAThIna tathA pITha nAmanI mAchalIo bhaya jagADI rahI che, jyAM vaDavAgni pragaTa thaI rahyo che, evA samudramAM uchaLatA taraMgonA agrabhAga upara rahelA jahAjamAM beThelA loko ApanA smaraNa mAtrathI Akasmika bhayamAMthI mukta thaIne kinAre pahoMcI jAya che. 41. udbhUtabhISaNajalodarabhArabhugnAH zocyAM dazAmupagatAzcyutajIvitAzAH / tvatpAda-paMkajarajo'mRtadigdhadehA , matsya manti maradhvagata rUpa utpanna bhISaNa jalodharanA bhArathI jeo jhUkI gayA che, zocanIya dazAmAM mUkAI gayA che, jIvananI AzA choDI cUkyA che, tevA mANaso ApanA caraNakamaLanI amRtamaya rajane zarIra upara lagADavAthI kAmadeva samAna rUpALA banI jAya che. 42. ApAda-kaNThamuruzrRMkhalaveSTitAMgA, gAr3ha bRhannigaDakoTinidhRSTajaMghAH / bannAmamantramanizaM manujAH smaraMta, . * sadya: vimatinyamaya maryAnti | kaMThathI paga sudhI jemanuM zarIra moTI-moTI sAMkaLo vaDe baMdhAyeluM che, saghana ane moTI beDInA agrabhAgathI jemanI jAMgha cholAI gaI che, evA mANaso ApanA nAma rUpI maMtra ( RSabhAya nama:)nuM niraMtara smaraNa karIne tarata ja ApoApa baMdhananA bhayathI mukta thaI jAya che. nA ' ' i akI " , " rIta bhaktAmara : aMtastalano sparza : 189 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karU. madvimuragavAnanAde saMgrAmavAridhimahodarabandhanottham / tasyAzu nAzamupayAti bhayaM bhiyeva, yastAvakaM stavamimaM matimAnadhIte / / madonmatta hAthI', kRddha siMha, dAvAnala, sarpa, yuddha", samudra, jalodhara ane kArAvAsa - A tamAma thakI utpanna thato bhaya, bhayabhIta thaIne te vyaktithI tarata ja dUra cAlyo jAya che, je ApanA stotrano pATha kare che. 44. stotranaM tava jinendra ! murnivaddhAM, bhaktyA mayA ruciravarNavicitrapuSpAm / dhatte jano ya iha kaMThagatAmajasaM taM mAnatuMgamavazA samupaiti lakSmIH / / he jinendra ! meM (mAnatuMga) bhaktipUrvaka ApanA guNo vaDe stotrarUpI mALA gUMthI che, te manojJa varNarUpI vicitra puSpovALI che, je mANasa anavarata ApanI te mALAne kaMThamAM dhAraNa kare che, te uccasanmAna prApta kare che, lakSmI vivaza thaIne pote ja tenI pAse jAya che. | naM je 3. 4 zloka 34 zloka 35 zloka 36 zloka 37 zloka 38 zloka 39 zloka 40 zloka 41 guNa-guNa, dorA varNa-akSara, raMga. nuM che , huM re 19on bhaktAmara : aMtastalano spa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mahAprajJa likhita, anekAnta bhAratI prakAzana dvArA prakAzita aNamola graMtho : arham karmavAda amUrtaciMtana mane jIte jIta vicAravuM kema ? zramaNa mahAvIra mahAvIrano punarjanma RRSabha ane mahAvIra mahAvIranuM arthazAstra mahAvIranuM ArogyazAstra mahAvIranI sAdhanAno marma bhaktAmara : aMtastalano sparza koNe kahyuM mana caMcaLa che ? huM ja mAro bhAgyavidhAtA avacetana manano saMparka samasyA ane samAdhAna adhyAtmanI bArAkhaDI For Private & Perse Omy eso paMca NamokAro McetanAnuM UrdhvarohaNa anekAnta : trIjuM netra sUryakiraNa cikitsA manano kAyAkalpa maMjilanA mukAma ekalA cAlo re citta ane mana ApaNA gharamAM AbhAmaMDaLa samayasAra jaina yoga saMbodhi WWW.JE Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakara kAkAla no kapAI phAM wwwwebja ora