________________
६२
000 विशेषशतकम् -
'उवग्गहिए चीरं गालणहेउं गणं तु गिण्हंति । तहवि हु असुज्जमाणा असई अट्ठाणे जयणाउ त्ति।।१।।"
एवम् एव श्रीसन्देहदोलावलीवृत्तौ त्रिषष्टितमगाथावृत्तावपि 'सोट्टकं व्याख्यानम्, तथाहि- यदि वा भवतु कथञ्चित् सत्रसम् अपीदं गृहस्थगृहेषु, तथापि स्वयम् एव एते गालयित्वा गृह्णन्ति' न च एतेषां गलनकं न भवति इति वाच्यम्, आगमे तस्यापि उक्तत्वात्, तथाहि- कल्पभाष्ये ‘उवग्गहिए' गाथा । इति साधूनां प्रासुकपानीयोत्पन्नपूतरादिजीवपरिष्ठापनाविधिः ।।२४ ।।
ननु- दिगम्बरचैत्यम् आयतनम् अनायतनम् वा? वन्द्यम् अवन्द्यं वा? 'उच्यते' अनायतनत्वेन अवन्द्यत्वम् एव । अनायतनत्वं च दिगम्बरपरिगृहीतस्य आत्मीयचैत्यस्यापि श्रीसन्देहदोलावलीवृत्ती स्पष्टं
-विशेषोपनिषद(समुहाय ?) ALL 5रे छे. छतi ue शुद्ध थाय...
આ રીતે શ્રીસંદેહદોલાવલીવૃત્તિમાં વેસઠમી ગાથાની વૃત્તિમાં પણ કહ્યું છે – અથવા તો ગૃહસ્થોના ઘરોમાં કોઈ રીતે ત્રણ જીવોવાળું પાણી હોય. તો પણ તેઓ પોતે જ ગળીને ગ્રહણ કરે છે. તેમની પાસે ગરણુ ન હોય, એવું ન કહેવું. કારણ કે આગમમાં ગરણું પણ વિહિત છે - શ્રીકાભાષ્યમાં ‘ઉષ્ણહિએ? ગાથા.
આ રીતે સાધુઓને પ્રાસુક પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલા પોરા વગેરે જીવોને પરઠવવાનો વિધિ કહ્યો. ll૨૪ll
(२५) प्रश्न :- हजर चैत्य मायतन डे मनायतन ? વંદનીય કે અવંદનીય ?
ઉત્તર :- દિગંબર ચૈત્ય અનાયતન છે અને તેથી અવંદનીય १. श्री आचाराङ्गवृत्तौ द्वितीयलोकविजयाध्ययने पञ्चमोद्देशे ।। 'एसमग्गे आरिएहि पवेइए' इति सूत्रव्याख्या प्रस्तावे दिगम्बरा वोटका आर्हता भाषाः प्रोक्ताः सन्ति तथा तेषां स्वरुचिविरचितो मार्ग इति प्रोक्तमस्ति ।
- विशेषशतकम् 000 प्रतिपादितम् अस्ति, किं पुनस्तत्सत्कचैत्यस्य वाच्यम्, तथा च तत्पाठ:ननु अत्र चैत्यं द्रव्यत आयतनत्वम् एव उक्तं यथा 'दव्वम्मि जिणहराई' इति चेत्सत्यम्, किन्तु निरुपाधीदं मिथ्यादृष्टिपरिगृहीतत्वोपाधिसहितत्वेन अनायतनत्वमेव, अन्यथा दिगम्बरादिपरिगृहीतचैत्यस्याऽपि आयतनत्वं स्यादिति । एवमेव छेदग्रन्थेऽपि निषेधोऽभाणि
__“जे भिक्खू वा भिक्खूणी वा परपासंडाणं पसंसं करिज्जा, जे आवि अ निन्हवगाणं पसंसं करिज्जा, अनुकूलं भासिज्जा जे णं निन्हवगाणं आययणं पविसेज्जा जे णं निन्हवगाणं गंथसत्थपयक्खरं परूवेज्जा जे णं निन्हवगाणं संतिए कायकिलेसे वा तवे वा संजमे वा नाणे वा विण्णाणे वा सुए वा पच्चए वा अविमुहसुद्धपरिसामज्झगए सिलाहेज्जा से वि आणं परमाहम्मिएसु
-विशेषोपनिषदછે. શ્રીસંદેહદોલાવલીવૃત્તિમાં પણ કહ્યું છે કે – દિગંબરો આપણું ચૈત્ય લઈ લે તો એ પણ અનાયતન થઈ જાય છે. તો પછી દિગંબરોના ચૈત્યની તો શું વાત કરવી ? તેનો પાઠ આ મુજબ છે - શંકા :- ચૈત્ય તો દ્રવ્યથી આયતન જ હોય છે. જેમ કે કહ્યું છે કે 'द्रव्यमा लिनालय वगेरे.'
સમાધાન :- તમારી વાત સાચી છે. પણ એ સામાન્ય ચૈત્યની વાત છે. મિથ્યાત્વી વડે પરિગૃહીત હોય એવું વિશિષ્ટ ચૈત્ય તો અનાયતન જ છે. અન્યથા તો દિગંબર વગેરે વડે પરિગૃહીત ચૈત્ય હોય, તે પણ આયતન થઈ જાય.
- આ જ રીતે છેદગ્રંથમાં પણ નિષેધ કહ્યો છે – જે ભિક્ષ કે ભિક્ષણી પરલિંગીઓની પ્રશંસા કરે, વળી જે નિહ્નવોની પ્રશંસા કરે, તેમને અનુકૂળ ભાષણ કરે, જે નિહ્નવોના નિવાસમાં પ્રવેશ કરે, જે નિર્નવોના ગ્રંથ-શાસ-પદ-અક્ષરની પ્રરૂપણા કરે, જે નિહ્નવોનાં डायलेश/५/संयम/ज्ञान/विज्ञान/श्रुत/प्रत्ययनी तनी समक्ष
