________________
૨૮૬ •
- વિશેષોનgy शिलां कोटिशिलानाम दक्षिणेतरबाहुना। चतुरङ्गुलम् उद्दधे पृथ्वीतः कंससूदनः।।२।। तां भुजाग्रे दधौ विष्णुराद्यो मूर्ध्नि द्वितीयकः । कण्ठे तृतीयस्तूर्यस्तूर-स्थले पञ्चमो हृदि ।।३।। षष्ठः कट्यां षडधिकस्तूर्वोराजानु चाष्टमः। चतुरगुलमन्त्योऽवसर्पिण्यां ते पतबलाः।।१।।
पुनर्ग्रन्थान्तरविस्तार, यथा-भरतक्षेत्रमध्यखण्डे मगधदेशे दशार्णपर्वतसमीपे उत्सेधाङ्गुलनिष्पन्नकयोजनपृथुलायामा एकयोजनोच्चा वृत्ता कोटिशिलानाम् एका शिला अस्ति। तस्यां श्रीशान्तिनाथादिजिनषट्कतीर्थसिद्धाः अनेकमुनिकोटयो ज्ञेयाः, कथम् इत्याह-प्रथमं श्रीशान्तिनाथस्य चक्रायुधनामा प्रथमगणधरोऽनेकसाधुगणपरिवृत्तः सिद्धः, ततो द्वात्रिंशत्पट्टप्रतिष्ठितपुरुषपरम्पराभिः सङ्ख्येयमुनिकोटया सिद्धाः, ततः
-વિશેષોપનિષદ્વિસ્તારવાળી છે, ભરતાદ્ધમાં વાસ કરતા દેવતાઓથી જે અધિષ્ઠિત છે, એવી કોટિશિલા નામની શિલાને કૃષ્ણ પોતાના ડાબા હાથથી જમીનથી ચાર આંગળ ઉપર ઉચકી લીધી. તે શિલાને પ્રથમ વાસુદેવે બંને હાથ ઊંચા કરીને એટલે ઉંચે ઉચકી હતી, બીજાએ માથા સુધી, ત્રીજાએ ગળા સુધી, ચોથાએ છાતી સુધી, પાંચમાએ હૃદય સુધી, છઠ્ઠાએ કટિ સુધી, સાતમાએ સાથળ સુધી, આઠમાએ જાનુ સૂધી અને નવમાએ ચાર આંગળ ઉચી ઉપાડી હતી. કારણ કે અવસર્પિણીમાં વાસુદેવોનું બળ હીયમાન હોય છે.
વળી બીજા ગ્રંથમાં કોટિશિલા વિષે આવો વિસ્તાર છે – ભરતક્ષેત્રના મધ્યખંડમાં મગધદેશમાં દશાર્ણ પર્વતની પાસે ઉત્સવ અંગુલથી નિષ્પન્ન એવા એક યોજનની લંબાઈ વાળી, એક યોજના ઊંચી એવી ગોળ કોટિશિલા નામની એક શિલા છે. તે શિલા પરથી શ્રીશાંતિનાથ વગેરે છ જિનેશ્વરોના શાસનમાં કરોડો મુનિઓ સિદ્ધ
વિરોઘરાતમ્
- ૨૮૭ श्रीकुन्थुनाथतीर्थसम्बन्धिनोऽष्टाविंशतियुगः सङ्ख्येयमुनिकोटयः सिद्धाः। ततः श्रीअरनाथजिनस्य द्वादशकोटयो मुनीनां चतुर्विंशतियुगानि यावत् सिद्धाः, ततः श्रीमल्लिनाथस्य विंशतियुगानि यावत् षट्कोटयः सिद्धाः, ततः श्रीमुनिसुव्रतस्य तिस्रः कोटयः सिद्धाः, ततः श्रीनमितीर्थकरस्य एका मुनिकोटिः सिद्धा। एवमन्येऽपि बहवः साधवः सिद्धाः, तेन कारणेन एषा कोटिशः सिद्धिभवनात् कोटिशिला इत्यभिधीयते । अथ सा कैरुत्पाटिता तदाह- नवभिर्वासुदेवैः सा शिला उत्पाटनावसरे एतेषु स्वाङ्गस्थानकेषु आनीता । यथा प्रथमेन त्रिपृष्ठवासुदेवेन वामहस्तेन उत्पाट्य छत्रस्थाने शिरसि ऊर्ध्वं समानीता।। द्वितीयेन द्विपृष्ठेन
વિશેષોપનિષદ્ થયા છે. કેવી રીતે ? તે કહે છે –
પહેલા શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના પ્રથમ ગણધર ચકાયુધ અનેક સાધુઓ સાથે સિદ્ધ થયાં. પછી ૩૨ પાટે આવેલી પુરુષપરંપરાઓથી સંખ્યાતા કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયાં. પછી શ્રી કુંથુનાથ સંબંધી ૨૮ પાટપરંપરાથી સંખ્યાત કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયા.
પછી શ્રીઅરનાથભગવાનસંબંધી ૨૪ પાટપરંપરા સુધી ૧૨ કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયા. પછી શ્રીમલ્લિનાથસંબંધી ૨૦ પાટપરંપરા સુધી ૬ કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયાં. પછી શ્રીમુનિસુવ્રતસ્વામીના શાસનમાં 3 કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયાં. પછી શ્રીનમિનાથના એક કરોડ મુનિઓ સિદ્ધ થયા. એમ અન્ય પણ ઘણા સાધુઓ સિદ્ધ થયાં. આ રીતે અહીં કરોડો આત્માઓ સિદ્ધિ પામ્યા હોવાથી, તે કોટિશિલા કહેવાય છે.
હવે તે કોણે ઉપાડી તે કહે છે. ૯ વાસુદેવોએ ડાબા હાથેથી તે શિલા ઉપાડી. તે વખતે તેમણે પોતાના આ અંગો સુધી લાવી હતી.
વાસુદેવ - અંગસ્થાન ત્રિપૃષ્ઠ 9 અસ્થાને મસ્તક ઉપર
