________________
२२८
-विशेषोपनिषद् ००० मरियं वा, मरियचुण्णं वा, सिंगबेरं वा, सिंगबेरचुण्णं वा, विलं लोणं वा, उब्भियं वा लोणं आहारेइ” इत्यादि 'पारियासियं, नाम राइपज्जुसियं, अभिन्ना पिप्पली, सा एव सुहुम भेदकया चुण्णो, एवं मरियं सिंगवेरं सुंठिं जत्थ विसए लोणं नत्थि, तत्थ उ सो पच्चइ, तं बिडलोणं भण्णइ, उब्भेयमं पुण सयंरुहं जहा समुदं सेंधवं वा एवमादि पारियासियं, आहारे तस्स आणादी दोसा चउगुरुणं चेति, इति पिप्पलीमरिचग्राह्याग्राह्यत्वविचारः ।।९४ ।। ___ननु- साधूनां ग्राह्याग्राह्याणि वस्त्राणि, कुत्र सूत्रे प्रतिपादितानि सन्ति ? उच्यते आचाराङ्गसूत्रे द्वितीयश्रुतस्कन्धे पञ्चमाध्ययने प्रथमोद्देशके, तथाहि ‘से भिक्खू वा भिक्खुणी वा अभिकंक्खेज्जा,
- विशेषोपनिषदभिक्ष भिक्षी पषित (वासी) मे पीपर, पीपरयूएस, मरी, મરીનું ચૂર્ણ, આદુ, આદુનું ચૂર્ણ, બિડ જાતનું મીઠું કે ખાણમાં થતાં મીઠાને ખાય- ઈત્યાદિ. પર્યુષિત એટલે રાતનું વાસી. અખંડ પીપર હોય કે તેનો ઝીણો ભૂકો કર્યો હોય, તેવું ચૂર્ણ હોય. એમ મરી, આદુ, સૂંઠ વગેરે સમજવા. જે દેશમાં મીઠું ન હોય, ત્યાં તે પકાવવામાં આવે છે, તેને બિડલવણ કહેવાય છે. ઉદ્ભિજ એટલે સ્વયં થતું મીઠું. જેમ કે સમુદ્રનું મીઠું કે સિંઘવ ઈત્યાદિ પર્યાષિત છે. તેને ખાવામાં આજ્ઞાભંગ-અનવસ્થા-મિથ્યાત્વ-વિરાધના આ દોષો થાય છે અને ચતુર્ગુરુ પ્રાયશ્ચિત આવે છે. આ પ્રમાણે પીપરના ગ્રાહ્યमयाबपयानो वियार 5लो. ||४||
() प्रश्न :- साधुमोने यायायाल वो 5यां 5वा छ ?
ઉત્તર :- આચારાંગસૂત્રના બીજા ગ્રુતસ્કંધમાં પાંચમાં અધ્યયનનાં પહેલા ઉદ્દેસામાં કહ્યું છે –
જે ભિક્ષુ કે ભિક્ષણી વસ્ત્રની એષણા કરવા ઈચ્છે તે એવા પ્રકારનું વસ્ત્ર જાણે, કે જે જંગમ ઊંટ વગેરેના ઉનમાંથી બન્યું હોય,
000विशेषशतकम्
• २२९ वत्थं एसित्तए से जं पुण वत्थं जाणिज्जा, तंजहा- जंगियं वा भंगि वा साणगं वा पोत्तगं वा खोमिअं वा तूलकडं वा तहपगारं वत्थं, जे निग्गंथे तरुणे जुगवं बलवं अप्पायंके थिरसंघयणे से एगं वत्थं धारेज्जा, नो वित्तिअंजा निग्गंथी सा चत्तारीसंघाडीओ धारेज्जा, एगं दोहत्थं वित्थारं दो तिहत्थवित्थाराओ, एगं चउहत्थं वित्थारं, एतेहिं वत्थेहिं अविज्जमाणेहिं अह पच्छा एगमेगं संसीवेज्जा।
व्याख्या- स भिक्षुरभिकाङ्क्षद् वस्त्रम् अन्वेष्टुम्, अत्र पुनर्यद् एवं वस्त्रं जानीयाद्, तद्यथा 'जंगियंति' जङ्गमोष्ट्राधूर्णानिष्पन्नं १ तथा 'भंगिअंति' नानाभङ्गिकविकलेन्द्रियलालानिष्पन्नं २, तथा 'साणियंति' २ सणवल्कलनिष्पन्नं ३ ‘पोत्तगंति' ताल्यादिपत्रसङ्घातनिष्पन्नं ४ 'खोमियंति' कार्पासिकं ५ तूलगडंति, अर्कादितूलनिष्पन्नं ६ एवं तथाप्रकारम् अन्यदापि वस्त्रं धारयेद् इत्युत्तरेण सम्बन्धः, येन साधुना यावन्ति धारणीयानि, तद् दर्शयति, तत्र च यः तरुणो निर्ग्रन्थः साधुः यौवने वर्त्तते बलवान, समर्थोऽल्पातङ्कोऽरोगी, स्थिरसंहननो दृढकायो,
-विशेषोपनिषद અનેક પ્રકારના વિકસેન્દ્રિયોની લાળથી બન્યું હોય, શણની છાલથી બન્યું હોય, તાડ વગેરેના પાંદડાઓના સમૂહથી બન્યું હોય, કપાસમાંથી બન્યું હોય, આકડાના રૂમાંથી બનેલું, તથા આવા પ્રકારનું અન્ય પણ વ.. ઘારણ કરે એમ આગળના પદ સાથે સંબંધ છે. જે સાધુએ જેટલા વસ્ત્રો ધારણ કરવા જોઈએ, તે કહે છે - તેમાં જે તરુણ નિગ્રંથ સાધુ હોય, તે યૌવનમાં વર્તમાન હોય, બળવાન અને નીરોગી હોય, તેવા સાધુ ત્વચાના રક્ષણ માટે એક વરસને ધારણ 52, जी नही. - જો આચાર્ય વગેરેને માટે બીજું વસ્ત્ર રાખે, તો તેને પોતે ન વાપરે, જે બાળ, દુર્બળ કે વૃદ્ધ હોય, યાવત્ મજબૂત શરીરવાળો ન
