________________
२३०
-विशेषोपनिषद्००० दृढधृतिश्च, स एवंभूतः साधुरेकं वस्त्रं प्रावरणं त्वग्-रक्षणार्थ धारयेत्, न द्वितीयमिति । यद् अपरम् आचार्यादि कृते बिभर्ति, तस्य स्वयं परिभोगं न कुरुते, यः पुनर्बालो दुर्बलो वृद्धो वा यावद् अल्पसंहननः, स यथासमाधिकं व्यादिकम् अपि धारयति, जिनकल्पिकस्तु यथाप्रतिज्ञातमेव धारयेन् न तत्रापवादोऽस्ति। या पुनर्निर्ग्रन्थिः सा चतस्रः सङ्घाटिका धारयेत्, तद् यथा एकां द्विहस्तपरिमाणां यां प्रतिश्रये तिष्ठन्ती धारयेत् । द्वे त्रिहस्तपरिमाणे, तत्र एकाम् उज्ज्वलां भिक्षाकाले प्रावृणोति, अपरां बहिर्भूमिगमनावसरे इति । तथा अपरां चतुर्हस्तविस्तरां समवसरणादी, सर्वशरीरप्रच्छादिकां प्रावृणोति, तस्याश्च यथाकृताया अलाभे, अथ पश्चाद् एकम् एकेन सार्धं सीव्येदिति, “से भिक्खू भिक्खुणी वा से जाइं पुण वत्थाई जाणेज्जा, विरूवरूवाई महद्धणमोल्लाणि, तंजहा अजिणाणि वा सहिणाणि वा, २ सहिणकल्लाणाणि वा ४ आयाणि वा, काइकाणि वा, खोमियाणि वा, दुगुल्लाणि वा, पट्टाणि वा, मलयाणि वा, पन्नुणाणि वा,
-વિશેષોપનિષદ્ હોય, તે સમાધિને અનુસારે બે કપડા-ત્રણ કપડા વગેરે પણ રાખે. જિનકલ્પિત તો પોતે જે રીતની પ્રતિજ્ઞા કરી હોય, તે મુજબ વસ્ત્ર ધારણ કરે, તેમાં અપવાદ નથી.
જે શ્રમણી હોય, તે ચાર સંઘાટી ધારણ કરે. એક બે હાથ પ્રમાણ હોય. ઉપાશ્રયમાં હોય ત્યારે તે પહેરે. બે ત્રણ હાથ પ્રમાણ હોય, તેમાં એક ઉજ્જવળ હોય તે ભિક્ષાકાળે ઓટે અને બીજી બહિર્ભુમિ જતી વખતે ઓટે. અને ચોથી સંઘાટી ચાર હાથના વિસ્તારવાળી હોય, તેનાથી સર્વશરીર આચ્છાદિત થઈ જાય. તે સમવસરણ વગેરેમાં ઓઢે. અને તે સંઘાટી તેવા પ્રમાણની સ્વાભાવિક ન મળે, તો પછી એકને બીજી સંઘાટી સાથે સીવી લે.
ભિક્ષુ કે ભિક્ષણી એવા વસ્ત્રોને જાણે, કે જે ચિત્ર-વિચિત્ર
000विशेषशतकम्
- २३१ असंआणि वा, चीणंसुआणि वा, अन्नयराणि वा, तहप्पगाराई वत्थाई महद्धणमोल्लाणि लाभे संते नो पडिग्गहेज्जा"।
व्याख्या- स भिक्षुर्यानि पुनर्महाधनमूल्यानि जानीयात्, तद्यथा 'अजिनानि' मूषकादिचर्मनिष्पन्नानि, श्लक्ष्णकानि सूक्ष्माणि च तानि वर्णच्छव्यादिभिश्च कल्याणानि शोभनानि च, सूक्ष्मकल्याणानि 'आयाणियत्ति' क्वचिद्देशविशेषे अजाः सूक्ष्मरोमवन्त्यो भवन्ति, तत्पक्ष्म-निष्पन्नानि, अजानिकानि भवन्ति । तथा क्वचिद् देशे इन्द्रनीलवर्णः कर्पासो भवति, तेन निष्पन्नानि, कायिकानि क्षौमिकं सामान्यकासिकम्, दुकूलं गौडविषयविशिष्टकासिकं, पट्टसूत्रनिष्पन्नानि पट्टानि, मलयानि मलयजसूत्रोत्पन्नानि ‘पन्नुन्नंति' वल्कलतन्तुनिष्पन्नम् अंशुकम्, चीनांशुकादीनि नानादेशेषु प्रसिद्धाभिधानानि, तानि च महार्घमूल्यानीति कृत्वा एहिकामुष्मिकापायभयात् लाभे सति न प्रतिगृह्णीयादिति। इति साधूनां ग्राह्याग्राह्यवस्त्रविचारः ।।१५।।
-विशेषोपनिषदહોય, મહામૂલ્યવાન હોય, જેમ કે ઉંદર વગેરેના ચામડાથી બનેલા હોય, ઝીણા હોય, ઝીણા હોવા સાથે રંગ, કાન્તિ (બ્રાઈટનેસ) વગેરેથી સુંદર હોય, કોઈક દેશમાં બકરી ઝીણા રોમવાળી હોય, તેમાંથી બનેલા કપડા હોય. કોઈક દેશમાં ઈન્દ્રનીલમણિ જેવા (નીલ) વર્ણનું કપાસ હોય છે. તેમાંથી બનેલા હોય તે = કાયિક. ક્ષૌમિક એટલે સામાન્ય કપાસનું બનેલ વસ્ત્ર, દુકૂલ એટલે ગૌડ દેશના કપાસનું વસ્ત્ર, રેશમી તંતુમાંથી બનેલા રેશમી વસ્ત્રો, ચંદનના તંતુમાંથી બનેલા વસ્ત્રો, વલ્કલ તંતુમાંથી બનેલું વર, ચીની વરુ વગેરે અનેક દેશોમાં પ્રસિદ્ધ નામવાળા વયો. તે મહામૂલ્યવાળા હોય છે. માટે ઐહિક-આમુખિક અપાયના ભયથી તે મળતા હોય, તો ન વહોરવા. (આલોકમાં ચોરી વગેરેનો અપાય થાય અને મમત્વ, સંક્લેશ વગેરેને કારણ પારલૌકિક અપાય થાય.) આ રીતે સાધુએ લેવા યોગ્ય અને ન લેવા યોગ્ય વાનો વિચાર કહ્યો. il૯૫ll
