________________
विशेषोपनिषद्
૨ .
करेमाणा ते वरिसेणं कालं गमिति त्ति ।”
एवं श्रीशान्तिनाथचरित्रेऽपि तथाहि
" एवं सिरिविजय अमियतेया नरविज्जाहराहिवा । । विसयसुहमणुहवंता वरिसे वरिसे।”
तिन्नि महिमाओ करेमाणा कालं गमिति । । अवि य दो सासयजत्ताओ तत्थेगा होइ चित्तमासम्मि ।। अट्ठाहिया उ महिमा बीया पुण अस्सिणे मासे । ।१ ।। एयाओ दो वि सासयजत्ताओ करिंति सव्वदेवा वि ।। नंदीसरम्मि विज्जाहरा नरा नियमट्ठाणेसु । । २ ॥ तइया असासया पुण करिंति सामन्नगे इमे दो वि ।। नाभेयस्साययणे बलनाणुप्पत्तिठाणेसु ।।३ ।। अणुयाणे अणुयाइ पुप्फारुहणाइ उक्किरणगाणि ।। पूयं च चेइयाणं ते वि सरज्जे कारिंति ।।४ ॥ -વિશેષોપનિષદ્ અમિતતેજ વિષયસુખને અનુભવતા વર્ષમાં ત્રણ મહિમા કરતા સમય પસાર કરે છે.
(૨) શાંતિનાથચરિત્રમાં – આ રીતે શ્રીવિજય રાજા અને અમિતતેજ વિધાધર રાજા વિષયસુખને અનુભવતા વર્ષે વર્ષે ત્રણ
મહિમાઓ કરતાં કાળ પસાર કરે છે.
વળી બે શાશ્વત યાત્રાઓ છે. તેમાં એક ચૈત્ર માસમાં અષ્ટાહિકા મહિમા હોય છે. અને બીજી આસો મહિનામાં હોય છે. નંદીશ્વરમાં આ બે શાશ્વત યાત્રાઓ સર્વ દેવો પણ કરે છે, અને વિધાધર મનુષ્યો પણ નિયત સ્થાનોમાં કરે છે.
શ્રીવિજય અને અમિતતેજ આ બે યાત્રા કરવા સાથે ત્રીજી અશાશ્વતયાત્રા પણ કરે છે. તેઓ આ યાત્રાઓ શ્રીઋષભદેવના મંદિરમાં અને બલ (વ્રત?) જ્ઞાનોત્પત્તિસ્થાનોમાં કરે છે. અનુયાનમાં
९९) विशेषशतकम्
१९३
इति अष्टाहिकत्रयमहोत्सवविचारः । । ७५ ।।
ननु - आशाम्बरीयाः स्त्रीणां तद्भावे मुक्तिगमनं निषेधयन्ति तत्कथम् ? उच्यते, स्त्रीणां मुक्तिगमननिषेधो न सङ्गतिमङ्गति, युक्त्यक्षमत्वात् तथाहि मुक्तिकारणस्य रत्नत्रयस्य नरेषु नारीषु च विशेषाऽभणनात्, तत्पालनस्य च उभयत्रापि प्रत्यक्षोपलभ्यमानत्वात्, न नारीणां मुक्तिगमननिषेधं कर्तुं शक्यते, अथ एतासां सप्तमनरकगमनाभावेन ऊर्ध्वाधो गतिवैषम्यदर्शनात्, कैश्चिद् मुक्तिगमनं प्र विप्रतिपद्यते, तदपि अयुक्तम्, न हि यस्य अधः स्तोकागतिस्तस्य ऊर्ध्वमपि स्तोकैव तथाहि अधो गती भुजपरिसर्पा द्वितीयां नरकपृथिवीम्, વિશેષોપનિષદ્ અનુયાતિ (?) પુષ્પારોહણ ઉત્કિરણ (?) અને ચૈત્યોની પૂજા તેઓ પોતાના રાજ્યમાં કરાવે છે.
આ રીતે ત્રણ અષ્ટાહિકા મહોત્સવનો વિચાર કહ્યો. 11૭૫ (૭૬) પ્રશ્ન :- દિગંબરો એમ કહે છે કે સ્ત્રીઓ તે જ ભવે મોક્ષે ન જઈ શકે. તે કેવી રીતે ?
ઉત્તર :- સ્ત્રીઓ મોક્ષે ન જઈ શકે, એવો મત સંગત નથી. કારણ કે એ યુક્તિથી વિચારીએ તો ટકી શકતો નથી. તે આ
પ્રમાણે –
મુક્તિનું કારણ છે દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર. તેમાં પુરુષ અને સ્ત્રીઓ વચ્ચે કોઈ ભેદ કહ્યો નથી. અને તેનું પાલન બંનેમાં પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. માટે સ્ત્રીઓના મુક્તિગમનનો નિષેધ ન કરી શકાય.
શંકા :- સ્ત્રીઓ સાતમી નરકે નથી જઈ શકતી. પણ પુરુષો જઈ શકે છે. તે જ રીતે પુરુષો મોક્ષમાં જઈ શકે છે. પણ સ્ત્રીઓ નહીં. આમ સ્ત્રીઓ અને પુરષોમાં સમાનતા નથી, પણ ઉપર અને નીચે ગતિમાં વૈષમ્ય છે, એવું દેખાય જ છે. આ રીતે ‘સ્ત્રીઓ મોક્ષમાં ન જઈ શકે' એવું સિદ્ધ થાય છે.
