________________
७२
000 विशेषशतकम् -
- ७१ च कृतवान्, इत्यादिप्रकारेण(अ)सम्यक्पालने व्रतविराधना इति, सा च न आलोचिता गुरुसमीपे इति अनालोचितातिचारो मृत्वा कृताऽनशनोऽपि ज्योतिष्केन्द्रचन्द्ररूपतया उत्पन्नः, इति चन्द्रस्य पूर्वभवे उत्तरगुणविराधनाविचारः ।।३१।।
ननु- साधुभिः कदाचित् द्रव्यमपि रक्ष्यते न वा ? 'उच्यते' शिष्यादिकृते पुष्टालम्बने साधूनां द्रव्यं कनकादिकं रक्षणाय उपदिष्टमस्ति, यदुक्तं श्रीदशवैकालिकसूत्रे श्रीहरिभद्रसूरिकृतायां तट्टीकायां सप्तसहस्रमानायां च, तथाहि- परलोकचिन्तायां प्रकृतोपयोग्यतां दर्शयन्नाह
“सिक्खग असिक्खगाणं संवेगथिरयट्ठाइ दोण्हं पि। दव्वाईया एवं दंसिर्जति अवायाओ।।" । व्याख्या- शिक्षकाशिक्षकयोः अभिनवप्रव्रजितचिरप्रव्रजितयोः अभिनव
-विशेषोपनिषदવગેરે પ્રકારથી સમ્યક પાલન ન કરતા વ્રતવિરાધના કરી, સમ્યક પાલન ન કર્યું, તે વિરાધનાની ગુરુ પાસે આલોચના ન કરી, તેથી અનશન કરવા છતાં પણ મરીને જ્યોતિન્દ્ર ચન્દ્રરૂપે ઉત્પન્ન થયો. આ રીતે ચન્દ્રના પૂર્વભવે ઉત્તરગુણની વિરાધનાનો વિચાર કહ્યો. ||3||
(૩૨) પ્રશ્ન :- સાધુઓએ ક્યારેક પોતાની પાસે દ્રવ્ય રખાય है नहीं?
ઉત્તર :- શિષ્ય વગેરેને માટે પુષ્ટાલંબન હોય, ત્યારે સાધુઓએ સુવર્ણ વગેરે દ્રવ્ય રાખવું, એવો ઉપદેશ શાસ્ત્રમાં કર્યો છે. શ્રીહરિભદ્રસૂરિકૃત શ્રીદશવૈકાલિકસૂત્રની ટીકા, જે ૭૦૦૦ શ્લોક પ્રમાણ છે, તેમાં કહ્યું છે - પરલોકના ચિંતનમાં પ્રકૃત ઉપયોગિતાને બતાવે છે - જેણે નવી દીક્ષા લીધી હોય અને જે યિપ્રવજિત હોય, અથવા તો તેમના સંવેગની સ્થિરતા માટે સ્વીકારેલાનો ત્યાગ
-विशेषशतकम् 900 प्रव्रजितगृहस्थयोर्वा संवेगस्थैर्यार्थं पुनरभ्युपगतापरित्यागः, ततश्च कथं न नाम दुःखनिबन्धनद्रव्याद्यपगमात् तयोः संवेगस्थैर्ये स्याताम्, द्रव्यादिषु वा प्रतिबन्ध इति गाथार्थः। तथा चाह
“दवियं कारणे गहियं विगिंचियव्वमसाइ क्खेत्तं च। बारसहिं एस कालो कोहाइ विवेगभावम्मि।।"
व्याख्या- इह उत्सर्गतो मुमुक्षुणा द्रव्यम् एव अधिकं वस्त्रपात्रादि अन्यद्वा कनकादि न ग्राह्यम्, शिक्षकादिसन्दिष्टकारणगृहीतम् अपि तत् परिसमाप्ती परित्याज्यम्, अत एव आह- 'द्रव्यं' कारणगृहीतं 'विगिचितव्यं परित्याज्यम्, अनेकहिकामुष्मिकाऽपायहेतुत्वात् दुरन्ताग्रहादि-अपायहेतुता च मध्यस्थैः स्वधिया भावनीया, इति शिक्षकादिनिमित्तं साधूनां द्रव्यरक्षणम् । ।३२।। ननु- श्राद्धो देवपूजार्थं स्वयं स्नानं कुर्वन् किं प्रासुकपानीयेन
-विशेषudurન કરવો (?) તો પછી દુઃખના કારણભૂત એવા દ્રવ્ય વગેરેના અપગમથી તેમનો સંવેગ અને સ્થિરતા શી રીતે થઈ શકે ? અથવા તો દ્રવ્ય વગેરેમાં આસક્તિ થાય (?) એવો ગાથાર્થ છે. કહ્યું પણ છે - અહીં ઉત્સર્ગથી મુનિએ અધિક વટાપાત્ર વગેરે કે સુવર્ણ વગેરે દ્રવ્ય જ ન રાખવું જોઈએ. પણ શિષ્ય વગેરેને કારણે દ્રવ્ય લીધું હોય, તો પણ કારણ પુરુ થાય ત્યારે તેનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. માટે જ કહ્યું કે કારણે લીધેલું દ્રવ્ય છોડી દેવું. કારણ કે તે અનેક ઐહિક અને આમુખિક અપાયોનું કારણ છે. દ્રવ્યમાં કારમી આસક્તિ થાય, જેનું ખૂબ જ ખરાબ પરિણામ આવે વગેરે જે અપાયહેતુત્વ દ્રવ્યમાં રહેલું છે, તેને મધ્યસ્થોએ સ્વમતિથી સમજી લેવું. આ રીતે શિષ્ય વગેરેના કારણે સાધુએ દ્રવ્ય રાખવાનો વિષય કહ્યો. II3રા
(33) प्रश्न :- श्राव प्रभुपूल भाट स्वयं स्नान 52 d प्रासु પાણીથી કરે કે અમાસુક પાણીથી ? વળી પ્રતિમાની પૂજા કરે ત્યારે
