Book Title: Siddhachakra Varsh 05 - Pakshik From 1936 to 1937
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૧૦-૧૯૩૬
આગમ-રહસ્ય દ્રવ્યનંદીરૂપી ત્રીજો ભેદ
દ્રવ્યનંદીના પ્રસંગમાં ભગવાન જિનેશ્વર પણ કેટલોક રહ્યો હોય તે અસંભવિત નથી અને તે મહારાજની દ્રવ્યપૂજાના પ્રસંગમાં તેમનું નિરૂદ્યમિપણાને અંગે આળસુ છોકરો જેમ પાઠ ન પરહિતનિરતપણું વિચારતાં ભગવાન કરતાં રમતગમતમાં વખત કાઢી નાખે છે, પણ જ્યારે શ્રી ઋષભદેવજીએ પરોપકારને માટે રાજગાદી કેમ તે આળસુ છોકરો ક્લાસમાં બેસે છે અને બીજા સ્વીકારી, ક્ષત્રિયોની મૂળજાતિ અને પેટાજાતિઓ કેમ છોકરાઓના અભ્યાસ દેખે છે ત્યારે તે નામ નીચે કરી, તેનો અધિકાર જણાવી વૈશ્યોની ઉત્પત્તિને અંગે ઉતરવાથી કે માસ્તરની શિક્ષાથી પોતાના કર્મ, શિલ્પ વિગેરેના અધિકાર આગળ જણાવવામાં રમતગમતમાં ગયેલા વખતને અંગે અને અભ્યાસ ‘આવી ગયા છે.
ન કરેલાને અંગે પશ્ચાત્તાપ થાય છે, તેવી જ રીતે તે શૂદ્રવર્ણની ઉત્પત્તિ
ઉદ્યોગમાં નહિ ચઢેલા મનુષ્યોનો વર્ગ ક્ષત્રિય અને આગળ જણાવ્યા પ્રમાણે પ્રથમ ક્ષત્રિયજાતિની
વૈશ્યોના શૌર્ય અને ઉત્સાહને અંગે થતી વૃદ્ધિ જોઈને ઉત્પત્તિ થઈ અને પછી વૈશ્યજાતિની ઉત્પત્તિ થઈ,
પોતાના નિરૂદ્યોગિપણાને અંગે અફસોસ કરવા પણ તે બંને જાતિઓમાં અનુક્રમે શૌર્ય અને ઉત્સાહનો
લાગ્યા, એટલું જ નહિ પણ તે નિરૂદ્યોગી વર્ગને પ્રસંગ હતો એ નિર્વિવાદ છે. જો કે ભગવાન
પોતાના નિર્વાહની મુશ્કેલી લાગવાથી રોઈ રોઈને ઋષભદેવજી મહારાજે લોકોના નિર્વાહ માટે શિલ્પ
વખત કાઢવો પડ્યો અને તેથી શોચન (અફસોસ),
રોદન (રોવું તે) ઉભય ધર્મવાળા હોવાથી તેઓ અને કર્મ વિગેરે બતાવ્યાં હતાં, તો પણ જેમ
શૂદ્રોની જાતિ તરીકે ગણાયા. સામાન્ય રીતે એક અનીતિનો પ્રચાર રોકવા માટે દંડ, શિક્ષા, કેદ વિગેરે
તિતિઘોડો આખી પાયગાને નડે છે, તેવી રીતે શૌર્ય સજાઓ નિયમિત થએલી હતી, તેવી રીતે ઉદ્યોગ
વિનાના અને ઉદ્યોગ વિનાના મનુષ્યો શૌર્યવાળા અને સમજાવ્યા અને બતાવ્યા છતાં પણ જેઓ તે ઉદ્યોગને
ઉદ્યોગવાળા વર્ગને નડનારા જ થાય એ અસંભવિત કરે નહિ તેઓને શિક્ષા કરવાનું હતું નહિ સર્વકાલે
નથી અને એટલા માટે જ તે નિરૂદ્યોગી વર્ગને શૌર્ય ઇતિહાસ તપાસીએ તો માલમ પડશે કે અનીતિના અને ઉદ્યોગવાળા વર્ગથી શૌર્ય અને ઉદ્યોગવાળા વર્તનની જ સજાઓ નિયમિત થયેલી છે, પણ ઉદ્યોગ વર્ગનું રક્ષણ કરવા માટે તે નિરૂદ્યોગીવર્ગને જુદી ન કરવાની સજા કોઈ પણ દેશ કે કોઈપણ રાજય જાતિમાં ગોઠવવાની જરૂર પડે તે સ્વાભાવિક જ છે નિયમિત કરી શક્યા જ નથી અને તેવી જ રીતે અને તેથી જ શાસ્ત્રકારો પણ ક્ષત્રિયોની ઉત્પત્તિ વખતે ભગવાન ઋષભદેવજીને વખતે પણ નિરૂદ્યમિપણાની દ્રોની ઉત્પત્તિ નહિ કહેતા વૈશ્યોની ઉત્પત્તિ વખતે સજા નિયમિત ન થઈ હોય અને તેથી નિરૂદ્યમવર્ગ જ શુદ્રોની ઉત્પત્તિ થયેલી જણાવે છે. જો કે નિરૂદ્યોગી
