________________
કારણ છે. સદાચારનું હૃદયથી સે વન અને પૂર્વ ભવ જાણવાની અવધિજ્ઞાન દ્વારા પૂર્વભવનું જ્ઞાન થાય છે. પરંતુ આ જ્ઞાન તેમને વારંવારની પરમ જીજ્ઞાસા હો ય ત્યારે જાતિસ્મરણજ્ઞાન પ્રગટ થાય પરમાર્થ માટે, આત્મકલ્યાણ માટે ઉપયોગી થતું નથી. કારણ એમને છે. જાતિસ્મરણ જ્ઞાન ચારે ગતિમાં થાય છે
એ જ્ઞાન સહજ છે, એના માટે તેમને ઊંડા ચિંતનમાં નથી જવું પડતું આ જ્ઞાન દેવ, નારકી મનુષ્ય અને તિર્યંચગતિના સંજ્ઞી જીવોને કે કોઈ જીજ્ઞાસા કે ઉહાપોહ થતો નથી જે મનુષ્યને જાતિસ્મરણ થઈ શકે છે. પણ બીજી ગતિની અપેક્ષાએ આ જ્ઞાન મનુષ્ય ગતિમાં જ્ઞાન પ્રગટ થતાં પૂર્વ હોય છે. અધિકાંશપણે દેવગતિ અને નારકીના વિશેષપણે અને સુલભતાથી થઈ શકે છે. કારણ મનુષ્યને આ જ્ઞાન જીવોમાં વેરાગ્યની ઝલક હોતી નથી તેથી અવધિજ્ઞાનથી પૂર્વભવ પોતા થકી કે પરના નિમિત્તથી થઈ શકે છે. જ્યારે સંજ્ઞી તિર્યંચ જાણવા છતાં તે પ્રસંગોથી આત્મા પર કોઈ વૈરાગ્યભાવની અસર જીવોમાં આ જ્ઞાન અધિકાંશપણે પરના બોધ અને આલંબનથી થાય થતી નથી. છે. ક્યારેય કોઈ જ્ઞાની પુરુષ પોતાના અદભૂત વચનોથી કોઈ પૂર્વે કહ્યું તેમ જાતિસ્મૃતિજ્ઞાન એ મતિજ્ઞાનની નિર્મળતા સંજ્ઞી તિર્યંચને બોધ આપી તેના પૂર્વભવની સ્મૃતિ કરાવે છે અને થવાથી પ્રગટ થાય છે. પૂર્વ ભવો જાણવાની એની પણ મર્યાદા એના આત્મકલ્યાણમાં સહાયભૂત થાય છે. જેના ઈતિહાસમાં હોય છે. પૂર્વ ભવોમાં જ્યાં સુધી સંજ્ઞીપણું હોય ત્યાં સુધી જ તે આપણને દૃષ્ટાંતો મળી આવે છે. મનુષ્યને પરના નિમિત્તથી જ્ઞાન ભવો દે ખાય છે . અસંજ્ઞીનો ભવ આવવાથી જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થતું પ્રાપ્ત થવા માટે મહાવીરસ્વામી અને મેઘકુમારનું દૃષ્ટાંત છે જ્યાં નથી. મહાવીરસ્વામીએ મેઘકમારને એનો હાથીનો પર્વભવ યાદ કરાવી આવી રીતે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ ની મંદતાથી પ્રગટ થતા એને સંયમમાં સ્થિર કર્યો. જ્યારે સંજ્ઞી તિર્યંચના દૃષ્ટાંત માટે મહાવીર જાતિસ્મરણ જ્ઞાનથી વ્યક્તિના વિચારમાં, આચારમાં કલ્યાણકારી પ્રભુ અને ચંડકૌશિક સર્પનું ઉદાહરણ લઈ શકાય. દેવગતિના સર્વ પરિવર્તન આવી શકે છે. એને પરમાર્થ માર્ગે ગતિ કરવામાં આ જીવોને જન્મથી જ સહજ અવધિજ્ઞાન હોય છે એટલે એ જીવો પોતાના જ્ઞાન ઉપયોગી થાય છે. પૂર્વભવ જાણી શકે છે. એવી જ રીતે નારકીના જીવોને પણ
જૈનીઝમના અહિંસા અને હિન્દુ ધર્મનો કર્મનો સિદ્ધાંત સર્વશ્રેષ્ઠ છે
જેનીઝમના જીવદયા અને અહિંસાના સિદ્ધાંતો અને હિંદુઈઝમના કર્મના સિદ્ધાંતો વિષે ડૉ. ચેપલ કહે છે. હિંદુઈઝમના કર્મના સિદ્ધાંતો માનસિક શાંતિની પ્રાપ્તિ માટે અને અત્યારની ફાસ્ટ લાઈફમાં બહુ જુજ વ્યક્તિઓ જીવનના કર્મોના એક ઉત્તમ માનવી તરીકેનું જીવન જીવવા માટે સમગ્ર વિશ્વમાં સિદ્ધાંતોને સમજે છે. હિંદુ ધર્મમાં કર્મ વિષે જે ભગવાન રામ અને શ્રેષ્ઠ છે. માનસિક શાંતિની સંપત્તિ જ સાચી મૂડી છે. બાકી ભૌતિક કૃષ્ણએ હજારો વર્ષો પહેલાં કહ્યું છે તે આજના ભૌતિક સુખોથી સુખો તો માત્ર સ્થળ સંપત્તિ સમા છે. આ કથન કોઈનું નહીં પરંતુ ખરડાયેલા જીવનમાં પણ બહુ જ સબલ રીતે લાગુ પડે છે. ડૉ. અમેરિકાના વિખ્યાત એકેડેમીશીયન પ્રોફેસર ડૉ. ક્રિસ્ટોફર ક્રેય ચેપલના કહેવા પ્રમાણે અમેરિકામાં એક બાજુ યુવા વર્ગ ભૌતિક ચેપલનું છે. ડૉ. ચેપલ અત્યારે લોસએન્જલસની લોયોલો સુખોનો આનંદ માણવા દોટ મુકી છે. જ્યારે બીજી બાજુ ‘વોર મેરીમાઉન્ટ યુનિવર્સિટીના એકેડેમીક વાઈસ પ્રેસિડન્ટ છે અને કલ્ચર'નો સાપ ફંફાડા મારી રહ્યો છે. વિખ્યાત હારવર્ડ યુનિવર્સિટીની કલ્ચર અને રીલીજીયસ સ્ટડીની ડૉ. ચેપલે સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે અત્યારે અમેરિકામાં લગભગ કમિટિના સૌથી સિનિયર સભ્ય છે. તેઓ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને ૫૦ ટકા લોકો યુદ્ધની વિરૂદ્ધ થઈ ગયા છે અને તાજેતરમાં ઠેર ઠેર ભારતીય ધર્મોના ઊંડા ચાહક બની ગયા છે. તેઓ કહે છે. ભારત હજારો લોકોએ ‘વોર કલ્ચર’ની વિરૂદ્ધ બેનરો સાથે ભારે દેખાવો જેવી પવિત્ર ભૂમિની સંસ્કૃતિ પાંચ હજાર વર્ષ જુની છે જ્યારે કર્યા હતા. અમેરિકામાં મોટા ભાગના એકેડેમીશીયનો, ડૉક્ટરો, અમેરિકાની સંસ્કૃતિ તો માત્ર ૨૦૦ વર્ષ જૂની છે. આ બન્ને વકીલો, વિજ્ઞાનીઓ અને ટુડન્ટો વોરની વિરૂદ્ધ થઈ ગયા છે. વોર સંસ્કૃતિની કોઈ હિસાબે સરખામણી ન થઈ શકે.”
કલ્યરે સોશિયલ ફેબ્રિકનો નાશ કરી નાખ્યો છે. અમેરિકામાં લોકોને જૈનીઝમ, ઉપનિષદ, મહાભારત અને રામાયણનો ઊંડો હવે માનસિક શાંતિની ભારે ઝંખના છે. તેથી કરીને જ ઘણાં ઘણાં અભ્યાસ કરનાર ડૉ. ચેપલે કર્મના સિદ્ધાંતો ઉપર અનેક લેખો અમેરિકનો ભારતીય ધર્મો તરફ આકર્ષાયા છે. લખ્યા છે અને તેઓ સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતીય ધર્મોની શ્રેષ્ઠતા સૌથી રસપ્રદ વાત એ છે કે ડૉ. ચેપલ વેજીટેરીયન છે અને વિષે પ્રચાર કરવાનું કદી ચૂકતા નથી.
ભાગ્યે જ કાંદા કે લસણ ખાય છે. તેઓ સાત્ત્વિક શાકાહારી ભોજન ડૉ. ચપલ જૈનીઝમથી બહુ જ પ્રભાવિત થયા છે. તેઓ સ્પષ્ટ લેવામાં જ માને છે અને નિયમિત યોગાસનો કરે છે. પણે કહે છે કે જે અહિંસાની વાત અત્યારના છીછરા રાજકારણીઓ તેમના પત્ની મોરીન પણ એકેડેમીશીયન છે અને રસપ્રદ પોતાના સ્વાર્થ ખાતર કરે છે તે વાત સોના જેવા સાચા અર્થમાં વાત એ છે કે મોરીન ભારતીય સ્ટાઈલમાં સાડી પહેરે છે અને ઘરે ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ ૨૪૦૦ વર્ષ પહેલાં કરી હતી. આવેલા મહેમાનોની ભારતીય પ્રથા પ્રમાણે આગતા સ્વાગતા જૈનીઝમના જીવદયા અને અહિંસાના ગુણો તો માણસને પાપ કરે છે. A true American Indian academic couple par મુક્ત કરનાર છે.
ex-cellence.
પ્રબુદ્ધ સંપદા
૧૫૦
