Jain Shasan 1995 1996 Book 08 Ank 01 to 48

Book Title: Jain Shasan 1995 1996 Book 08 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

View full book textPrevious | Next

Page 774
________________

• શ્રી જૈન શાસન [અવાડિક]
તથા જે ભવના અભાવને જ મુક્તિરૂપ માને છે એટલે કે બુઝાઇ ગયેલા દીપકની જ્યેાતની જેમ આત્માના સંતાનના જે ઉચ્છેદ-વિનાશ એ જ સુકિત છે તેમ માને છે તે પણ યથાર્થ નથી.
૮૧૦ :
તે વાતને સમજાવવા યુક્તિ આપે છે કે
ન તદુચ્છેદેણુપ્પાએ । ન એવ' સમજસત્ત` । નાઙ્ગામંત ભવા ન હેઉલલાવા । તસ તહા સહાવકપણુમજુત્ત' નિરાહાર્ન્નયયએ નિએ. ગેણુ' । તસેવ તહાભાવે જીત્તમઅ સુહુમમહુયમે` । વિચિન્તિ અન્વ મહાપણાત્તિ ।
ર્યાયના જ
બૌધ્ધાના ક્ષણિકવાદ ઋજુસૂત્રનય-જે માત્ર વમાન પર્યાયને જ માને છે તેને અવલ બીને નીકળ્યા છે. જૈનદર્શન દરેક દ્રયૈા મૂળ રૂપે કાયમ રહે છે અને પર્યાયે ક્ષણે ક્ષણે બદલાય છે તેમ માને છે તેથી તે યથાય જ છે. જયારે માત્ર સ્વીકાર કરવાથી તેમાં યથાર્થતા ઘટી શકતી નથી. વસ્તુમાં ક્ષણે ક્ષણે પરિવર્તન આવે છે તેની ના નથી પણ તે ક્ષણને નાશ થયા પછી મૂળ વસ્તુના જ નાશ માનવા તે યથાર્થ નથી. બોદ્ધો દીપકની ન્યાત મૂઝાઈ જાય તેની જેમ ભવના નાશ થાય તેને નિર્વાણુ માને છે, દીપકની ચૈાતમાં ક્ષણે ક્ષણે સજાતીય સ`તાની પર પરા સવાથી તેમાં ક્ષણે ક્ષણે ફેરફાર થાય છે. પહેલી ક્ષણે જે જ્યાત હતી તે ખીજી ણે નથી હોતી. પહેલી હાણે બીજી ક્ષણનુ કારણ બને તે તલાદિના ક્ષય થવાથી તે બૂઝાઇ
જાય તેમ ભવના ક્ષય થવાથી આત્મા નિર્વાણને પામે છે. તેમ માને છે પણ તે વાત ખરાબર નથી તે સમજાવતા કહે છે કે- સતાન એટલે ક્ષણેાની પરપરાના ઉચ્છેદને જ મેક્ષ માનવામાં સતાનના ઉચ્છેદ થયા પછી પણ તે સંતાનની ફરીથી ઉત્પત્તિ થશે. એટલે કે સ તાનની ઉત્પત્તિ નહિ થાય એવુ' નથી, અર્થાત્ જેમ છતા સંતાનના પણ ઉર વિનાશ થાય તેમ અછતા જે હજી ઉત્પન્ન થઈ નથી તેવા સતાનની પણ ઉત્પત્તિ થાય એમ માનવામાં પણ કાંઇ જ વિરોધ નથી.
-
1
ત્યારે શંકાકાર કહે છે કે- ભલે અછતા સ'તાનની ઉત્પત્તિ થાય તેમાં થા વિરાધ છે ?” ત્યારે તેનું સમાધાન આપતા કહે છે કે-આવુ. માનવું તે ન્યાયસ‘ગત નથી. કેમકે તેમ માનવાથી તેા સતાનની ઉત્પત્તિ કાઇક જ વખત થશે, તેથી મનાતિકાલિન ભવ સૌંસાર પણ સિધ નહિ થાય. તથા બીજે માટી ઢાષ તમારા મને એ આવશે કે સ'તાનના ઉચ્છેદના છેલ્લે ક્ષણ અને ઉત્પત્તિના પહેલા ક્ષણ એ ખ'ને કારણ અને કાયરૂપ નિહ હાવાથી છેલ્લે ક્ષણ હેતુરૂપ-કારણ રૂપ અને પહેલા ક્ષણુ ફળરૂપ કા રૂપ નહિ થાય, તેથી કાર્ય-કારણભાવ પણ ઘટી શકશે નહિ.' (ક્રમશ:)


Page Navigation
1 ... 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048