Book Title: Hridaykamp
Author(s): Muktivallabhvijay
Publisher: Pragna Prabodh Parivar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006098/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayakaMpa AcArya muktivallabhasUri Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hadayukaMpa AcArya mutavallabhasUri prakAzaka prajJA prabodha parivAra c/o. zrI samakita yuvaka maMDaLa, - ravikuMja, grAunDa phlora, daulatanagara roDa naM.7, na borIvalI (IsTa), muMbaI - 400066. phona - 3252259 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha saMskaraNa : vi.saM.2070 i.sa. 2013 mUlya 60/aMtima mukhapRSTha kAvya : sureza dalAla prApti sthAna ? ' zrI samakita yuvaka maMDaLa ravikuMja, grAunDa phlora, dolatanagara roDa naM.7, borIvalI(IsTa), muMbaI - 400066. phona : 32522509 | ketanabhAI DI. saMgoI 1/12, vaibhava epArTamenTa, zreyasa sinemA lena, sAMghANI esTeTa, ela.bI.esa.mArga, ghATakopara (ve), muMbaI-86. mo. 9224640070 navabhArata sAhitya maMdira 143, prinsesa sTrITa, muMbaI - 400002. phona : 22017213 phatAsAnI poLanI sAme, gAMdhIroDa, amadAvAda. phonaH 22139253 zazIbhAI arihaMta kaTalarI sTora, AMbA cokanI pAchaLa, bhAvanagara - 364001. mo. : 9825105528 milanabhAI - AnaMda TreDa liMka prA.li., 401, pAna TreDa senTara, kocaraba Azrama sAme, pAlaDI, amadAvAda - 380006. mo. : 9375035000 sunilabhAI anaMtarAya vorA 8/1528, gopIpurA meIna roDa, polIsa cokI sAme, subhASa coka, surata. phona : 2417706 mudraka ekatA kriezana (hiteSabhAi sapharI) mo. : 992075799-9930404725 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayakaMpa kharAba sobate caDI gayelA dIkarAne sajjana pitA eka khUNAmAM premathI samajAve che : beTA, e tAro jIgarajAna dosta bahArathI to khUba sAro lAge che, DAhI DAhI vAto kare che, sAruM vartana kare che. paNa, tuM khUba bhoLo che. te tAro mitra aMdarathI keTalo kharAba che tenI tane khabara nathI. te jugArI che, bIDI, sigAreTa ane dAru pInAro che, aneka vyasano ane kuTevomAM phasAyelo che. eno saMga tane paNa barabAda karI nAMkhaze. tane tenA bhayaMkara bhItarI svarUpanI kAMI khabara nathI ane mAtra teno bAhya ADaMbara joIne tenAthI AkarSAyo che. paNa, tenI dostI bilakula karavA jevI nathI. pitAzrInI A vAta sAMbhaLIne mitranA bhItarI gaMdA svarupano putrane pahelI vAra khyAla Ave che. te khAnadAna dIkaro te kharAba mitrano saMga choDe che, dostI toDe che ane barabAdInA daravAjAne baMdha karIne tALuM mAre che. A ja rIte eka kRpALu pitAnI adAthI jJAnI bhagavaMto anitya, azaraNa vagere bAra bhAvanAo dvArA A jIvaDAne samajAve che: "jIva, tuM samaja. anAdikALathI A saMsAranI jaDa padArthonI te dostI ane prIti bAMdhI che tenuM bhayaMkara bhItarI svarUpa tuM oLakhI le. te jaDa padArthonI bAhya jhAkajhamALa joIne tuM temanI sAthe dostI karavA lalacAyo paNa te padArthonI AMtarika bhayAnakatAne tuM pahecAnI le. te padArtho vinAzI che, vizvAsaghAtI che, tArI bUrI vale karI nAMkhanArA che." jJAnIonI A sonerI zikhAmaNano A nAnakaDA pustakamAM thoDoka avatAra karyo che. azaraNa nAmanI bIjI vairAgyajanaka bhAvanAne A pustakamAM zabdastha karI che. pUrve prakAzita thayelA anitya-bhAvanA paranAM 'nisarganuM mahAsaMgIta' nAmanAM pustakane paNa A pustakamAM sAthe joDI dIdhuM che. azaraNa bhAvanAthI hRdayane bhAvita karIne saha koI 'parama'nAM zaraNe pahoMce ane anitya bhAvanAthI hRdayane bhAvita karIne 'nitya' bhaNI doTa mUke e ja aMtaranI abhyarthanA. AcArya muktivallabhasUri Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wNamaraNa' - sadeva smaraNIya parama tAraka pradAdA gurudeva nyAyavizArada pUjyapAda A.de. zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA. - siddhAntadivAkara gacchAdhipati pUjyapAda A.de. zrImad vijayajayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA. ja pUjyapAda dAdAgurudeva sahajAnaMdI AThe. zrImad vijayadharmajitasUrIzvarajI mahArAjA. zrI sUrimaMtra paMcaprasthAna ArAdhaka pUjyapAda A.he. zrImad vijayajayazekharasUrIzvarajI mahArAjA. - bhavodadhinAraka pUjyapAd gurudeva A.de. zrImad vijayajagavallabhasUrIzvarajI mahArAja. A pustakanA lakhANane tapAsIne zuddha karI ApanAra tathA aneka rIte sahAyaka thanAra kalyANamitro tathA sahavata munivaro. sahu upakArIonA RNane kRtajJabhAve yAda karuM chuM. te Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * paisAnuM mUlyaH zUnya ApattionAM AkramaNathI satata gherAyelI nagarI eTale jIvana. traNa sAMdhatA tera tUTe evo ghATa eTale jIvana. bakaruM kADhavA jatAM UMTa pese tevI kahAnI eTale jIvana. duHkhano Darapoka mAnavI duHkhathI chaTakavA ane chUTavA satata mathI rahyo che paNa game te ghaDIe Apattiono kAphalo jIvananAM AMgaNe AvIne Ubho rahI jAya che. acAnaka gaLAmAM kensaranI gAMTha phUTe che. 25 varSano yuvAna dIkaro akasmAtamAM avasAna pAme che. yuvAna dIkarI koI laphaMgA sAthe bhAgI jAya che ane samAjamAM khUba apakIrti thAya che. bajAramAM maMdInuM mojuM pharI vaLatAM lAkho rUpiyA DUbe che. pyArI patnIne ekAeka perAlIsIsa thaI jAya che. dhaMdhAno bhAgIdAra dago daIne lAkhonI ucApata kare che. bhADuAta makAna upara mAlikIhaka jamAvI de che. samartha ane suzikSita dIkaro Diprezanano bhoga bane che. mana ciMtAothI gherAya che. zarIra rogothI gherAya che. jIvana ApattiothI gherAya che. ane, mAnavI pIDAya che, AkraMda ane vilApa kare che, muMjhAya che, lAcArIthI kaNase che, manathI tUTe che, hRdayamAM kheda anubhave che. zarIra hRdayakaMpa 1 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ glAna bane che, mukha plAna bane che, lamaNe hAtha daIne bese che. nirAzAnA vAdaLo tene gherI vaLe che. Akhare te sahAya zodhe che, kokano Azaro zodhe che. koka hAtha pakaDe tevI AzAmAM jhUre che. dilAsA ane AzvAsanonAM taraNAM pakaDIne duHkhanA dariyAne tarI javA mathe che. Arthika muzkelImAM zrImaMta snehInA paga cATe che. vyAdhithI gherAyelo te DokTara ane davAonAM zaraNe doDe che. kAyadAnuM rakSaNa levA te vakIlonI vahAre doDe che, ciMtAothI gherAya che tyAre snehI mitra pAse pahoMce che, duHkhanA vAdaLone vikherI nAMkhavA pANInI jema paisA veravA taiyAra thAya che. paNa, ghaNIvAra A badhA upAyo niSphaLa jAya che. zrImaMta snehI apamAna karIne kADhI mUke che. DokTaro hAtha dhoI nAkhe che. vakIla prativAdI dvArA phUTI jAya che. snehI mitra duHkhanA divasomAM dUra khasI jaIne dAkyA para DAma de che. paisA pANInI jema veravA chatAM kAMI vaLatuM nathI. dagA ane vizvAsaghAtothI te khUba dAjhe che. bharyA bharyA nagara vacce paNa nirjana bhayaMkara jaMgalanuM bhayajanaka ekalavAyApaNuM tene DarAve che. have tene lAge che-huM niHsahAya chuM. have tene lAge che-huM nirAdhAra chuM. have tene lAge che- huM zaraNarahita chuM. ghora bhayAnaka jaMgalamAMthI pasAra thaI rahelAM pathikanI pAchaLa vAghasiMha paDe tevI sthiti te niHsahAya sthiti. TADha-tApa-varSothI rakSaNa Apato vaDalo tophAnI vAyarAthI dharAzAyI thatA beghara banatA pakSI jevI dazA te nirAdhAra dazA. aMdhArI koTaDInA totIMga daravAjA baMdha thatAM aMdara pUrAyelA gUMgaLAmaNa anubhavatA mAnavI jevI hAlata te zaraNarahita hAlata. potAnI azaraNa dazAnuM AvuM bhAna thavuM ghaNuM durlabha che. mAruM koI nathI, huM ekalo chuM, anAtha chuM. evI pratIti e sabhyapratIti che paNa ghaNI duSkara che. hRdayakaMpa che 2 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haryA-bharyA parivAra vacce rahelA eka zreSThIputrane vyAdhinI vikaTa paLomAM A samyAna thayuM. kAyA vyAdhigrasta banatA pIDA asahya banI. vaidyo ane hakImoe hAtha khaMkherI nAMkhyA. auSadhi ane jaDIbuTTInA DhagalA kAMI na karI zakyA. snehALa parivAra glAna kumAranI zayyAne gherI vaLIne lAcAra banI Ubho rahyo. saMpattinA DhagalA kumAranI pIDAne jarA paNa ogALI na zakyA. te avasthAmAM eka dhanya paLe kumArane bhAna thayuM huM anAtha chuM, ekalo chuM, nirAdhAra chuM. A vicAraNAthI tenAmAM pracaMDa sattva pAMgaryuM. ekatva bhAvanAnA ciMtanamAMthI virAganI jyota pragaTI. te jyotinA divya prakAzamAM vaibhavathI chalakAto paNa saMsAra niHsAra lAgyo. rUpALA dekhAtA saMsAranuM bhItarI bibhatsa svarUpa spaSTa pratIta thayuM. virAga ane zaurya pragaTyA pachI te kumAra kSaNa paNa A niHsAra saMsAramAM kyAMthI Take? vahelI prabhAte saMsArane tilAMjalI ApIne te muni banyo. saMyamabhAvanAnA aciMtya prabhAvathI vyAdhi upazAMta thayo. rAjagRhInA rAjamArga para A 'anAtha' munine magadhanareza zreNIke ophara karI. : ''A rUpayauvanamaDhI rAjavaMzI kAyAne sAdhanAnI bhaThThImAM zA mATe zekI nAMkho cho ? tame nirAdhAra cho ? to huM tamAro Azraya banyuM. tame anAtha cho ? to huM tamAro nAtha banuM.' zreNIkanI A ophara para muni saheja hasyA : "kaI tAkAtanA jora para tame mArA nAtha thavA taiyAra thayA cho, te to kaho ?'' 'munivara ! tame mane oLakhyo nathI mATe A prazna tamane udbhave che. huM magadhadezano samrATa chuM, AkhA magadhamAM mArI ANa pravarte che. huM dhAruM te thAya.'' "rAjan ! to pelA AkAzamAM UDatA paMkhIne Adeza karo ke te nIce AvI jAya. mAre tamArI AjJAno prabhAva jovo che.'' "munivara ! A to zakya na bane. mArI AjJA AkAzamAM na cAle, dharatI upara ja cAle.'' hRdayakaMpa 3 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "to rAjan ! pelAM vahetAM jharaNAne Adeza karIne vahetuM aTakAvavAnI tamArI tAkAta kharI ?" "nA, munirAja ! dharatI upara paNa mArI AjJA to mAtra manuSya upara ja cAle." bhale, rAjan ! to magadhanA tamAma prajAjanone Adeza pharamAvo ke koIe maravAnuM nathI. te Adeza badhAM manuSyo mAnaze?" munirAja ! AvI azakya vAta tame kema karo cho? tevo Adeza mAnavo to koInA hAthanI vAta che ?" "rAjan ! to eka kAma karo. tamArI upara to tamArI AjJA cAlaze ne? kyAreya mRtyu nahi pAmavAno Adeza tamArI jAtane karI zako?" munirAja " AvI azakya vAta tame kema karo cho ? motanA mukhamAMthI koI bacI na zake, koI koIne bacAvI na zake, ATalI sIdhIsAdI vAta tamane khabara nathI paDatI ?" rAjA saheja cIDAIne bolyA. "rAjan ! to pachI ATalo ghamaMDa zA mATe ? tame paNa mArI ja paMktinA eka umedavAra cho. huM anAtha chuM, tame paNa anAtha cho. mArA nAtha tame zuM banavAnA? tame ja nirAzrita cho, tame mane zuM Azaro ApavAnA?" rAjA zreNIkano nAthapaNAno ghamaMDa ogaLIne adazya thayo. muninA vacanoe rAjAne DhaMDhoLyo. saMsArI mAtranI azaraNadazAnuM rAjAne bhAna thayuM. paNa, niHsahAya avasthAnuM bhAna thavAno badhAne khUba Dara che. te pratIti na thAya te mATe keTalAya bhramanA AvaraNo vacce mAnavI jIve che. "mAruM koI nathI'nuM sakhyabhAna potAnA manamAM pesI na jAya te mATe keTalIya bhrAntiono kaDaka cokI pahero teNe goThavI rAkhyo che. pote dhArI rAkhelA keTalAka AsthAkendro tene azaraNatAnuM bhAna thatuM aTakAve che. hayakaMpa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM tenuM eka AsthAkendra eTale paiso. paisA upara mAnavIno atUTa vizvAsa che. paisAe samAja ane vizva upara moTuM vazIkaraNa karyuM che. te tamAma cIjonA mUlyAMkananuM mAdhyama banyo che. mANasanI keTalI benka belensa che tenA parathI A samAja tenI sajanatAnuM dhoraNa nakkI kare che, ane te mujaba tene AgevAnanA, TrasTInA, maMtrInA pramukhanA ke netAnA hoddA para caDAve che. koI nirdhana vyakti netA ke AgevAna hoya tevI saMsthA, jJAti ke samAja bhAgye ja jovA maLe. maracA ane mosaMbInA bhAva aMkAya tema muratIyAnA paNa bhAva aMkAya che. judA judA kSetranI bAbatanA salAha ane mArgadarzana to paisethI vecAtA ane kharIdAtA jovA maLe che, AvatIkAle kadAca koI sToranA pATIyA upara prema, uSmA ane lAgaNIno kilo ke liTaranA bhAva lakhelA jovA maLe to navAI nahi. eka yuvAna gAmaDAmAMthI amadAvAda Avelo. tene koIe pUchyuM amadAvAdathI tAruM gAma keTaluM dUra che?" yuvAne javAba Apyo "dasa rUpiyAnI TikiTa thAya." be gAma vaccenuM aMtara kilomITara ke mAIlamAM mApI zakAya teno khyAla badhAMne haze paNa paisAthI aMtara mApavAnI zodha to arthaniyatrita vartamAna samAjanI ja hoI zake. AvatIkAle kadAca samaya, ugatAmAna, ghanatA, laMbAI, pahoLAI vargo badhuM ja paisAthI mApavAno vyavahAra mAnavI kare to navAI nahi. mAnavIe pahelA jAte paisAnuM mAhAtma sthApyuM pachI paisAnI pAchaLa doTa mUkI. paisAnI pAchaLa aMdha banIne mAnavI doDyo ja jAya che. tene to rUpiyAno moTo himAlaya racIne tenasiMga banavuM che. jiMdagI karatAM paisAnI kiMmata vadhAre aMkAya te kALamAM paisAne khAtara jiMdagI khalAsa karavAmAM mAnavIne harakata kyAMthI naDe ? mANasanA manamAM eka brAnti che : paisAthI A duniyAmAM zuM hRdayakaMpa che 5 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na bane? paisAnI tAkAta upara tenI AMdhaLI zraddhA che. paisAno prabhAva duniyAmAM joIne A bhrAnti manamAM sthira banI che. mAnavI mAne che ke paisA vinA duniyAmAM kAMI upajatuM natI, kAMI maLatuM nathI. paisAthI badhuM ja hastagata thatuM dekhAya che. paisAthI kolejamAM eDamizana maLe che, sarakArI ophIsamAM nokarI maLe che, cUMTaNInI TikiTa maLe che, matapeTImAM mata maLe che, pArlAmenTanI sITa maLe che, phekTarInuM lAyasansa maLe che. saMsthAnuM TrasTI pada maLe che. samAjamAM pratiSThA maLe che. zrImaMta bApanI kanyA maLe che, zuM nathI maLatuM ? paisAthI akharoTa kharIdI zakAya che tema amaladAra paNa kharIdI zakAya che. paisAthI pAuM ane biskITanI jema Abaru paNa kharIdI zakAya che. paisAthI mANasa AkhI duniyAmAM pharI zake che, manamAnyA vilAsa karI zake che, korTamAM kesa jItI zake che; ramatamAM dAva jItI zake che, cUMTaNImAM sITa jItI zake che, spardhAmAM InAma jItI zake che ane parIkSAmAM naMbara lAvI zake che. paiso e kalikAlanuM jANe kalpavRkSa che. mATe ja mAnavI paisAnI tAkAta para muztAka rahe che. A muztAkapaNe tene tenI vAstavika asahAya dazAnuM bhAna thavAmAM pratibaMdhaka bane che. samajaNanA hathoDA mArI-mArIne bhrAntinA AvaraNo toDavA ja paDaze. jIvana jIvavA mATe kadAca paiso jarUrI haze, paNa paisAnuM mahattva eTalI hada sudhI to na ja AMkavuM joIe ke jIvana paisA kamAvA mATenuM sAdhana banI jAya. paisAthI sAmagrI kharIdI zakAya che, sukha kadApi nahi. paisAthI bhojana maLI zake che, bhUkha nahi. paisAthI DanalopanI suMvALI gAdI maLI zake paNa UMgha nahi. paisAthI sagavaDatA maLI zake, svasthatA nahi. garIba bhUkhe mare che to zrImaMta bhUkha mATe mare che. erakaMDizanDa kebinamAM paNa tene ghaNo ukaLATa che. voTarakularanA pANI paNa tenA hRdayakaMpa che ? Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALajAne ThArI zakatA nathI. zrImaMta mANasa kadAca AkhI duniyAmAM rozanI pragaTAvI zakaze paNa AMkha baMdha karatAnI sAthe aMdhAruM thaI jAya te sadbhAgya moTe bhAge zrImaMta pAse nathI. paisAne sarvasva mAnIne paisAnI pAchaLa pAgala banelo mANasa A duniyAno sauthI vadhu duHkhI mANasa che. peTanI bhUkha karatAM paisAnI bhUkha vadhu bhayaMkara che. koIka vAnagI evI hoya che ke te khAvAthI peTanI bhUkha zamavAne badale aneka gaNI vadhI jAya che. paisA e eka evI vAnagI che. hajAro nadIothI sAgara dharAto nathI. seMkaDo Tana lAkaDAMnI agni dharAto nathI. lAkho maDadAthI smazAna dharAtuM nathI. hajAro vAnagIthI peTa dharAtuM nathI. abajo rUpiyAthI mana dharAtuM nathI. A duniyAmAM tamAma manuSyonuM peTa bharAya eTaluM dhana jarUra che, paNa eka mANasanuMya mana dharAya eTalI saMpatti nathI. There is enough for every man's need, but not for anyone's greed. bhagavAna mahAvIra svAmIe kahyuM che-IcchA to AkAza jeTalI anaMta che. lobhano khADo e vicitra khADo che. tene jema pUratA jAo tema te vadhune vadhu UMDo thato jAya che. khullA medAnamAM kSitija ekAda mAIla jeTalI ja dUra jaNAya. AkAza ane dharatInA saMgamanuM ramya sauMdarya tyAM pahoMcIne nihALavA koI honDA para savAra thaIne thoDI vAramAM eka mAIla dUra pahoMce tyAre paNa te kSitija pharI eTalI ja dUra jaNAya. pharI eka mAIla AgaLa pahoMce tyAre paNa aMtara eTaluM ja jaNAya. eka-eka mAIla karatAM eka hajAra mAIla dUra pahoMcI jAya to tyAMthI kSitija haju eka mAIla dUra ja jaNAya, kyAreya te tyAM pahoMcI na zake, tRSNAbhUkhyo mAnavI pAMca lAkha rUpiyA meLavavAnI jhaMkhanA sevIne dhana kamAvAnI doDadhAma cAlu kare. hradayakaMpa 7 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI atyAranI kalpanA mujaba tRSNAnuM AkAza tRminI dharatIne pAMca lAkhanI prAptinA mathaka upara maLe che. A che kSitija. doDato doDato te A sthAne pahoMcIne pAMca lAkhano svAmI bane tyAre pelI kSitija to pAMca lAkhanA A sthAnathI UThIne dasa lAkhanA sthAne pahoMcI jAya che. mANasa kSitijane AMbavA doDato jAya che paNa kSitija to AgaLa ne AgaLa bhAgatI jAya che. te kyAreya kSitijane AMbI zakato nathI, chatAM doDavAnuM choDato nathI. A kSitija evI vicitra che ke doDavAthI nathI AvatI, aTakavAthI Ave che. jenI pAse ochuM che te kadAca daridra haze paNa jene ochuM paDe che te to duHkhI che. jarUra jeTaluM prApta thatA "ochuM che'nI phariyAda dUra thaI zake paNa "ochuM paDe che' nI phariyAda ghaNuM maLatuM rahevA chatAM sadA UbhI rahe che. daridratA dUra thaI zake che, dInatA dUra thavI ghaNI kaThina che. peTane bhUkha' no roga lAguM paDelo che, chatAM kAmacalAu to te dharAya che. mana "bhasmaka' rogano bhoga baneluM che tethI jema maLe tema bhUkha vadhe che. cAra roTalIno khorAka che te cAra roTalI maLatA tRpta thaI jAya che. jeno khorAka cAlIsa roTalIno che te pacIsa roTalI maLyA pachI paNa bhUkhyo che, bhUkhanA duHkhathI duHkhI che. mAtra cAra roTalI pahelI vyaktinI thALImAM joIne tene duHkhI kahI denAro ane bIjAnI thALImAM pacIsa roTalI joIne tene "sukhI'nuM pramANapatra ApI denAro bhrAnta dazAmAM jIvI rahyo che. eka vRddha phakIre nagaramAM DhaMDhero pITAvyo: "mArI pAse eka kiMmatI ratnonI kothaLI che. A nagaranA sauthI moTA bhikhArIne te ApavAnI mArI IcchA che." bIjA divasathI tenI kuTira pAse yAcakonI moTI lAIna lAgI. koIe bhUkhathI UMDuM utarI gayeluM potAnuM peTa dekhADyuM. koIe hRdayakaMpa che 8 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA cIMtharehAla kapaDAM dekhADavA. koI traNa divasano bhUkhyo hato. koI pAMca divasano bhUkhyo hato. dareka yAcake nagarano sauthI moTo bhikhArI hovAnuM sAbita karavA ghaNo prayAsa karyo paNa koIno kaleIma pAsa na thayo. koInI vAtathI phakIrane saMtoSa na thayo. A badhAthI moTo bhikhArI nagaramAM vasI rahyA nI jANe phakIrane khAtrI hatI. eka divasa nagaranA rAjamArga upara eka oTalA upara te beTho hato tyAre samrATanI savArI nIkaLI. savArI joIne te khUba khuza thayo. savArI najIka AvatA tarata teNe potAnI kiMmatI ratnonI kothaLI hAthInI aMbADI upara beThelA samrATa upara pheMkI. cAre bAjuthI loko Azcarya sahita te phakIrane gherI vaLyA. badhAno eka ja prazna hato : "nagaranA sauthI moTA bhikhArIne ratnanI thelI ApavAne badale tame nagaranA sauthI moTA zrImaMtane kema ApI dIdhI ?" phakIre tarata javAba Apyo : "meM barAbara ja karyuM che. mArI ratna kothaLI nagaranA sauthI moTA bhikhArIne ja meM ApI che, kAraNa ke, A nagaramAM sauthI vadhu tRSNA A samrATanI che. jene ghaNuM joIe che te moTo bhikhArI che.'' phakIranI vAta ghaNI mArmika che. AkhI duniyA bhikhArIonI duniyA che. koka hAthamAM cappaNIyuM laIne bhIkha mAMgavA nIkaLe che, koI brIphakesa laIne. koI ghare ghare pharIne bhIkha mAMge che, koI mArutimAM bhIkha mAMgavA nIkaLe che. nAnA bhikhArI jarUra pUratuM maLI jatAM aTake che, ArAma kare che. moTA bhikhArIonI IcchA kyAreya pUrI thatI ja nathI, mATe te rAta-divasa bhIkha mATe bhaTake che. temane cappaNIyAnI jarUrI nathI, phonanAM risIvara pakaDIne bhIkha mAMge che. jenI pAse vadhAre saMpatti che tene vadhu ciMtAo che, vadhu lapharA che, vadhu tRSNA che, vadhu azAMti che, vadhu duHkha che. A eka nakakara hRdayakaMpa Dra 9 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstavikatA che. najare dekhAtuM pratyakSa satya che. chatAM jeTalA paisA vadhu teTalo mANasa vadhAre sukhI tevA eka moTA bhramamAM mAnavI jIvI rahyo che. gAma ke zaheranA sukhI mANasonAM nAma koIne paNa pUchavAmAM Ave to tarata ja zrImaMta mANasonA nAma gaNAvI devA sahu TevAyelA che. je zrImaMtane goLI lIdhA vinA bhUkha lAgatI nathI, goLI lIdhA vinA khAdheluM pacatuM nathI ane goLI lIdhA vinA rAtre UMgha AvatI nathI, tene "sukhI' nuM lebala lagAvatA samAja para "paisA" nAmanI cIje keTaluM vazIkaraNa karyuM che te samajI zakAya tevuM che. koI mANasa jIvananirvAha pUratuM sArI rIte kamAI leto hoya tene samAja "khAdhepIdhe sukhI' kahe che ane je lAkho-karoDono mAlika che tene "paise-Take sukhI' kahe che. vAta sAva sAcI che. paise-Take sukhI che te bicAro khAdhepIdhe ghaNo duHkhI che. zAMtithI samayasara khAI na zakanArA zrImaMto bicArA che, dayApAtra che. eka nirdhana bhagatanI jhUMpaDImAM rAtre cora peTho. bhagata jhUMpaDImAM jamIna upara ghasaghasATa UMghatA hatA. core corInI vastuonI gAMsaDI bAMdhavA nIce cAdara pAtharI ane corI mATe hAtha pheravyo. abharAI khAlI hatI, bhaMDakIyAmAM kAMI nahotuM, peTI-paTArA to hatA ja nahi. kAMI na maLatA nirAza thaIne pAchA pharavA mATe pAtharelI cAdara levA nIce najara karI to khabara paDI ke, pelA bhagata paDakhuM pheravatA A cAdara para sUI gayA hatA. corIno to kAMI mAla na maLyo, potAnI cAdara paNa gaI, jhUMpaDImAMthI bahAra nIkaLatA jarA avAja thayo ane bhagata jAgI gayA. jAgelA bhagate bUma bADI : "alyA, bhAI koNa che? bAraNuM vAsIne jajo." tyAre core javAba Apyo : "bhagata, bAraNuM ughADuM bhale rahyuM. sUvAnI cAdara maLI tema mArA jevo bIjo koka ahIM bhUlo paDaze to oDhavAnuM paNa ApI jaze. hRdayakaMpa che 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSparigrahIne sukha-zAMti che. tene kakaDIne bhUkha lAge che, khAdheluM ArAmathI pace che, nirAMte UMgha Ave che. samRddhimAna to sAta maNanI taLAImAM taraphaDe che, chatAMya dhananI tRSNA koInI maTatI nathI, vadhatI ja jAya che. eka bhikhArInI kaMgALa hAlata joIne nAradajIne karuNA ubharAI. A bhikhArInA daLadara pheDavAno eka bhalAmaNa patra lakhI ApIne tene kuberajI pAse mokalyo. kuberane ciThThI ApIne bhikhArIne tenI sAme potAnuM pAtra dharyuM. kuberajIe bhaMDAramAMthI sonAmahorono moTo khobo bharIne tenA pAtramAM nAMkhyo, pAtra na bharAyuM. bIjo khobo, trIjo khobo....ema eka pachI eka karatA seMkaDo-hajAro khobA bharIne sonAmahoro ane ratno te pAtramAM nAMkhavA chatAM pAtra khAlI ja rahyuM. kuberajIno Akho akhUTa bhaMDAra khAlI thaI gayo paNa, pAtra to khAlI ja rahyuM. kuberajIne khUba Azcarya thayuM. ATaluM badhuM nAMkhavA chatAM bharAya nahi evuM pAtra kaI dhAtunuM baneluM che te jANavAnI temane khUba utsukatA thaI. bhikhArI pAsethI pAtra hAthamAM laIne temaNe eka leboreTarImAM TesTIMga mATe mokalyuM. thoDA kalAkomAM TesTiMga thaIne leboreTarIno riporTa AvI gayo. traNeya kALanA badhA ja kuberonI tijorIo taLiyAjhATaka thaI jAya to paNa A pAtra nahi bharAya, kAraNa ke te mAnavInI khoparImAMthI baneluM che. kyAreya na bharAvAnA ane na dharAvAnA svabhAvavALA manane bharavA mathato mAnavI sauthI vadhu buddhizALI prANI gaNAya che ! paisAnI cAre bAju duHkha patharAyeluM che. paisAnI cAre bAju pApa patharAyeluM che. paisA meLavavAnI IcchA thatA tRSNAnuM pApa. prayatno chatAM maLe nahi to atRptinuM duHkha. hRdayakaMpa 11 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavatI vakhate karAtA anIti ane prapaMconuM pApa. maLyA pachI tenA pratyenI gADha AsaktinuM pApa. maLelI lakSmIne saMgharI rAkhe to parigrahanuM pApa. bhoga-sukhomAM kharcI nAMkhe to vilAsanuM pApa. corAI ke lUMTAI jAya to kAramA durgAnanuM pApa. paiso mAnavIne DhoranI kakSAmAM mUkI de che. paisA bhUkhyo mAnavI, paisA mATe DhoranI jema rajhaLe che, DhoranI jema DaphaNAM khAya che, DhoranI jema badhAne zIMgaDA ulALe che ane chatAMya mAnavIe aphavA phelAvI che ke-vasu vinA nara pazu. paisA khAtara sagA bhAIo korTe caDe che. paisA khAtara dIkaro bApanI hatyA kare che. . paisA khAtara patnI pati sAme dAvo mAMDe che. paisAnA lobhathI mAnavI garIbonAM lohI cUse che. paisA kAje nIti ane khAnadAnInA Adarzone mAnavI gaTaramAM pheke che. paisA mATe mAnavI keTalAya sadgaNonuM-sajanatAonuM lIlAma karI nAMkhe che. ane chatAMya "sarve guNa: vAMvanAzrayanta !" nA pATha gokhIne jAtane ane duniyAne Thage che. paisAne "viTAmIna-ema kahIne ke "agiyAramo prANa" kahIne mAnavI tenuM gaurava kare che. paisAne potAnA hRdayamAM pratiSThita karyo che tenAM pratIka ane sUcaka rUpe mAnavI khIruM potAnA hRdayanI pAse rAkhe che. paisAnuM mUlya duniyAnI manI-mArkeTamAM bhale ghaTayuM hoya paNa mAnavInA haiyAmAM to tenuM mUlya khUba vadhatuM ja jAya che. mANasa paisA khAtara jIve che ane paisA khAtara kare che. paisA mATe rAta-dina doDadhAma karIne zarIranuM pANI karI nAMkhe che ane pachI hadayapa che 12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te zarIra rogothI gherAya tyAre tene mATe paisAnuM pANI kare che. sagavaDatAo ane sAhyabI khAtara paisAnI dhUna tenA magaja para savAra thAya che ane paisA meLavavA khAtara keTalIya sagavaDatAo ane sAhyabIono tyAga kare che. zrImaMta tarIkenuM abhimAna poSavA te dhanaprAptino yajJa mAMDe che ane dhanaprApti mATe hAlI-mavAlInAM paNa apamAna sahana kare che. bhUkhe na maravuM paDe te mATe te paisAnuM mahattva sthApe che ane paisA meLavavA khUba bhUkha-tarasa sahana kare che. paisA kAje mANasa keTalAya anIti ane anyAya kare che ane korTamAM nyAya meLavavA vakIlonI pAchaLa dhUma paisA kharce che. sukhI banavAnA AzayathI paisA ghelo bane che ane paisAnI lAyamAM keTalAya duHkhone AmaMtraNa patrikAo mokale che. paisA mATe keTalAyanI sAthe saMbaMdho bAMdhe che ane paisA khAtara ja keTalAyanI sAthenA saMbaMdho toDe che. paisA dvArA duniyAmAM potAno DaMko vagADe che ane paisAne kAraNe ja gharamAMthI teno kakko nIkaLI jAya che. paisA kAje duzmano sAthe paNa dostI bAMdhe che ane paisAne lIdhe ja dostane paNa duzmana banAve che. paisA joIne AgevAna nIme che, paisA joIne gharAka pasaMda kare che ane mANasanA hAthanI vAta hota to kadAca mA-bApanI pasaMdagI paNa paisA joIne ja karatA ane to badhAM ja garIba pati-patnIone vAMjhiyA ja rahevuM paData ! arthano anarthane kAraNe ja A duniyA para keTalIya korTo, polIsa taMtra, vakIlo, amaladAro vagere nabhe che. vImA kaMpanIo, phAyanAnsa kaMpanIo, beMkiga korporezano, AvakaverA khAtAo, phAyanAnsa minisTrI, aMdAja patro, zerabajAro, yuniTa TrasTo, lijhiMga kaMpanIo, provIDanDa phaMksa, rIjharva phaMTsa, vagere jAta-jAtanA nigamo ane nakharAo paisAne vaLagIne UbhA thayA che. mAnavInA jIvanakendramAM paiso goThavAI gayo che. sAMjanA samaye hengIMga gArDananA bAMkaDA para beThelA be mitro saMdhyAnI lAlimA hRdayakaMpa che 13 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke bagIcAnI hariyALInI prazasti karatA jovA nahi maLe paNa kAna mAMDIne sAMbhaLazo to temanI vAtano viSaya "paiso ja haze. narImAna poMITanI phUTapAtha upara morniMga voka karavA nIkaLelA prakRtipremIo(!) paNa cAlatA cAlatA arthakathAo ja karatA hoya che. duniyA para thatI keTalIya hatyAonuM kAraNa saMpatti hoya che. duniyAmAM thatI keTalIya AtmahatyAnuM kAraNa paiso ja hoya che. korTamAM thatAM moTA bhAganA kalaho paisA khAtaranA ja hoya che. Thera Thera jovA maLatA jhagaDAonuM viSayavastu moTe bhAge paiso ja hoya che. hArTa-eTeka, hAIparaTenzana, blaDaprezara, DAyAbiTIsa, Diprezana jevA kaMIka moTA rogo paisAnI kAramI lAyamAMthI pedA thatA jovA maLe che. je paisAne mAnavI hRdayanAM siMhAsana upara mAna ane sanmAnapUrvaka pratiSThita kare che te ja paisAnA Tenzana tANa UbhI karIne hRdaya upara humalo kare ane kSaNonA mAmalAmAM mANasa duniyAmAMthI vidAya thaI jAya te joyA pachI lAge che ke A duniyAmAM paisA jevI kRtana ane nimakaharAma cIja bIjI koI nahi hoya ! paisAnI samAjamAM sthapAyelI parAkASTAnI pratiSThA tathA varcasvane kAraNe gaMdA svArthanA cepI rogathI AkhI duniyA grasta banI che. zikSaNa saMsthAo paNa paisA kamAvAnI hATaDIo banI gaI che, zikSako ane prophesaro paNa vidyAguru maTIne vittapremI banyA che, DokTaro sevAbhAvI maTIne svArthI banyA che. dardInuM peTa cIratA pahelAM DokTaro tenAM khIsA cIre che. lAMca ane bhraSTAcArathI nahIM kharaDAyelo akalaMkita amaladAra koI kadAca jaDI jAya to maMdira banAvIne tenI mUrtine duniyA pUje ! paisA pAchaLa doDatA mAnavIe paga nIce mUlyone chuMdI nAMkhyA che. hRdayakaMpa che 14 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthavAsanAmAM cakacUra banelA mAnavIe Ucca Adarzone haDapheTe caDAvyA che. saMpattilolupa mAnavIe sabhyatAono bhukko bolAvyo che. saMpattinAM gAMDapaNamAM mAnavIe zAMtinuM ane samAdhinuM smazAna racI dIdhuM che. tevo mANasa zAMtithI jIvI zakato nathI ane zAMtithI marI paNa zakato nathI. janmelA darekane maravAnuM che te eka nakkI vAta che. maratI vakhate potAnI badhI saMpatti choDIne javAnI che, te paNa hakIkata che. ochu choDavuM paDe tene ochu duHkha thAya. vadhu choDavuM paDe tene vadhAre duHkha thAya. maratA pAMca lAkha choDavA paDe tene je duHkha thAya tenA karatAM pAMca karoDa mUkIne javuM paDe tene vadhAre duHkha thAya. TrenamAMthI utaratI vakhate ochA lageja vALAne vAra na lAge, paNa vadhAre lagejavALo jaladI UtarI na zake. karoDonA gAMsaDA jeNe bAMdhyA che teno jIva chUTe tyAre tenA chakkA chUTI jAya che. ochA parigrahavALAne mRtyumAM asamAdhinI zakyatA che tenA karatAM vadhu saMpattivALAne zakyatA vadhu che. paisAmAM amApa tAkAta che tevuM mAnanArAe e paNa svIkArI levuM joIe ke paisAnI maryAdA paNa bemaryAda che. game tyAre dago daI devAnI khAsiyata mATe te suprasiddha che. kapALanuM kada acAnaka ghaTI jAya to moTA mAletujAra zrImaMtane paNa vAlakezvarano dasa karoDano phaleTa vecIne nAlAsopArAnI 2500 rUpiye bhADAnI kholImAM rahevA javuM paDe che. paisA mANasanA mananI IcchA, tananA puruSArtha ke buddhinA cAturya sAthe bahu baMdhAyelo nathI paNa kapALanA kada sAthe vadhu baMdhAyelo che. paisAnI bIjI moTI maryAdA e che ke jIvana-Avazyaka koI paNa kAryamAM te sAkSAt upayogamAM nathI Avato. bhUkha lAge tyAre rUpiyA ke hRdayakaMpa { 15 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DolaranI khIcaDI banAvIne khAI zakAtI nathI. sahArAnA raNamAM pANI vinA taraphaDatA zrImaMtanA pAucamAM pAMca lAkha rUpiyA hoya to paNa eka glAsa pANInI garaja te sArI zakatA nathI. baMdha oraDImAM havA vinA gUMgaLAto mAnavI paisA bALIne tenA gesathI jIvana TakAvI zakato nathI. pagamAM gUmaDuM thAya tyAre paisA ghasIne teno lepa karI zakAto nathI. TAIphoIDanA tAvamAM kaloromAIseTInanI keyulane badale pAvalI ke AThaAnInA sikakA gaLI zakAtA nathI. pAMcaso rUpiyAnI noTonA peTa zarTa sIvaDAvI zakAtA nathI. ThaMDI lAge tyAre so rUpiyAnI noTonAM dhAbaLA banAvIne oDhI zakAtA nathI. rUpiyAnI noTa para savAra thaIne amadAvAdathI muMbaI pahoMcI zakAtuM nathI. paiso game teTalo samartha hoya paNa te paraMparAe upayogI che, mAdhyama rUpe upayogI che, paracesIMga-pAvara tarIke kAmano che. paNa, je sAdhana ke sAmagrI dvArA te anugraha karI zake che te upalabdha na hoya ke samartha na hoya to karoDa rUpiyAnI brIphakesa paNa sahAyaka banavA lAcAra che, pAMgaLI che. paisA e Aja sudhI ghaNAno vizvAsaghAta karyo che. game tyAre game tene te dago daI zake che. bajAramAM Akasmika moTI maMdI AvI jAya, InkamaTeksa ophisara acAnaka daroDo pADe, ekAeka cora-lUMTArA trATake, aNadhArI koI moTI upAdhi AvI paDe, sarakAra koI Akaro kAyado jhIMkI de, bhAgIdAra dago de, nokara ucApata karo, dIkaro vyasanonA ravADe caDIne paisA veDaphIne bAvA banAvI de... AvuM kAMI paNa koI paNa ghaDIe banI zake che jenA dvArA paisA para rAkhelA moTA bharosAnI ImArata kaDaDabhUsa thaIne tUTI paDe che. asAdhya vyAdhithI kAyA gherAI jAya tyAre lAkho-karoDonA kUkAo paNa kAyAnI asahya vedanAne jarAya ochI karI zakatA nathI. je karoDonI saMpatti para mAnavI mustAka hato te rUpiyA tenI AMzika pIDA paNa ochI hRdayakaMpa 6 16 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karI zake tyAre mAnavInI hatAzA AkAzane AMbI jAya che. chokarA ke chokarIe karelA lapharAthI samAjamAM thayelI apakIrtino mela rUpiyAthI dhovAto nathI. mana koI kauTuMbika ke sAmAjika ciMtAothI gherAyeluM hoya tyAre tene ciMtAmukta karIne svastha karavAnI tAkAta rijharva beMke chApelA kAgaLanA TukaDAomAM nathI. svajanonuM mRtyu thAya tyAre bharelA bhaMDAro gayelA svajanane pAcho lAvI zakatA nathI. yamarAja potAnAM jIvananAM AMgaNe AvIne Ubho rahe tyAre pAMca karoDanI ED.R. ke be karoDanAM zera sarTIphikeTa batAvavAthI te gabharAIne bhAgI jato nathI. benkanI pAsabukamAM karoDonA AMkaDA bolatA hoya tenI jarAya zarama tene naDatI nathI. InkamaTekasa ophisaranI jema citraguptanA Tebala upara peparaveITa mukI zakAtuM nathI. yamanA dUtane sarakAranA bhraSTAcArano cepa lAgyo nathI, lAgato nathI. kALapuruSa kSaNa be kSaNamAM hatuM-na hatuM karI nAMkhe che. 60, 70, ke 80 varSanAM jIvana daramyAna anekavidha sArA narasA upAyothI ekaThA karelA noTonA khaDakalA, bAMdhelI mahelAto, poyelo parivAra, sthApelA dhaMdhA ane udyogo vagere badhA sAtheno saMbaMdha mRtyu kSaNamAM kApI nAMkhe che. je saMpattine mAlike pedA karI che te mAlika ravAnA thAya tyAre te saMpatti tene jarA paNa aTakAvI na zake te saMpattinI keTalI moTI maryAdA che ! mANasanI ThAThaDI gharanI bahAra nIkaLe tyAre te saMpatti tene vaLAvavA tijorInI bahAra paNa nIkaLatI nathI. mRta mAlika khAtara noTonA baMDala eka AMsunuM TIpuM paNa pADatA nathI. amerikAmAM jaIne koI bhAratIya lAkho Dolara kamAya to paNa rUpiyAnI karansImAM TrAnsaphara karIne te saMpattine bhAratamAM lAvI zake che. paisAnI moTI maryAdA che ke te paradezamAM sAthe laI jaI zakAya che, paralokamAM nathI laI jaI zakAtI. paralokamAM jyAM javAnuM hoya tyAM nANAM TrAnsaphara karI Ape tevI eka paNa benka haju A dharatI para sthapAI nathI, paralokanI hradayakaMpa 17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ musApharImAM kAma lAge tevA TrAvelarsa ceka koI benka ApatI nathI. vImA polisInI rakama paralokamAM pahoMcatI karavAnI koI jogavAI jIvana vImA nigame karI nathI, chatAMya mAnavI jiMdagInA cheDA sudhI saMpattinI pAchaLa AMkha mIMcIne doDadhAma zA khAtara kare che te ja samajAtuM nathI. eka saMtanA darzana mATe eka zrImaMta pahelI vAra Avyo. te khUba utAvaLamAM hato. darzana karyA na karyA tyAM to te javA lAgyo. saMte tene kahyuM "zrImAnuM pahelI vAra AzramamAM AvyA cho to upadeza nathI sAMbhaLavo ? ATalI utAvaLa zAnI che ?" "nA, mane hamaNAM samaya nathI. huM ghaNI doDadhAmamAM chuM. aneka mulAkAto mArI goThavAyelI che. mAre 100 karoDanA mAlika banavAnI mahatvakAMkSA che. 56 karoDa to thaI gayA che, bAkInA 44 karoDa jaladI bhegA karI levA che, mATe mane have jaladI javA do. mAre ghaNuM kAma che." saMta jJAnI hatA. tenA caherAnI rekhAo joIne kAMIka pAmI gayA. tethI zrImaMtane kahyuM "bhale, javuM hoya to jAo. paNa, eka kaDavuM satya sAMbhaLatA jAo. tamArI caherAnI rekhAo joIne mane jJAna thayuM che. AjathI sAtamA divase tamAruM mRtyu che." mRtyunuM nAma sAMbhaLatA ja te zrImaMtanA motIyA marI gayA. te atyaMta asvastha banI gayo. tene bolavAnI hAma na rahI. hatAza thaIne ghera pahoMcyo, pahoMcatA ja pathArImAM paDyo. pathArImAM paDyA paDyA zeSa divaso atyaMta ciMtAmAM pasAra karyA. chaThA divase pelA saMta tenA ghare AvyA. tenI pathArI pAse jaIne beThA. te zrImaMtanA hAthamAM eka kAtara ApIne kahyuM "zrImAna, mAruM eka kAma karazo ? tame kAle svarge javAnA cho tyAM mAruM A saMpetaruM pahoMcADazo ?" "are, mahArAja, tamAruM kAMI ThekANe che nahi ? maravo paDyo chuM tyAre mArI mazkarI karo cho ? A tamArI kAtara svargamAM laI javAnI zuM zakya che? kevI rIte laI javAtI haze ?" hathakaMpa che 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema, temAM zuM vAMdho che ? tamArI pa6 karoDanI gAMsaDI bAMdho tenI sAthe A kAtara paNa bhegI bAMdhI dejo ne !' - saMtano prayoga saphaLa thayo. jIvananA aMtima divase te zrImaMtane samyajJAna thayuM. artha pAchaLa jiMdagI veDaphI nAMkhyA badala tenuM hRdaya raDI UDyuM. tenI jiMdagIbharanI doDadhAma nirarthaka hatI te tatva tene chellI ghaDIomAM lAdhyuM. jIvana niSphaLa gayuM paNa maraNa saphaLa rahyuM. jIvananI samI sAMje paNa A samajaNanI upalabdhi thavI duHzakya che. dhananAM bhUtano vaLagADa kone nathI lAgyo ? chellAM DacakAM cAlatA hoya tyAre paNa ghaNAnuM citta be naMbaranA copaDAmAM ramatuM hoya che. maraNa pathArIe paDelA keTalAka bebhAna avasthAmAM lavArA karatA hoya che temAM paNa InvesTamenTa, InsTolamenTa ane InTaresTano ja bakavAsa karatA hoya che. motane ane mAMdagIne bagADI nAMkhavAnI bAbatamAM paisAnI moTI monopolI che. paisAnI moTI duSTatA e che ke te koI mANasane sajjana nathI banavA detA, sajajana nathI rahevA detA. paisA svArthane puSTa kare che, hRdayane niSphara kare che, vilAsanA manoratha pedA kare che, dveSa ane durbhAvothI hRdayane kharaDe che, anIti ane mAyA-prapaMcanI buddhi karAve che, manane meluM kare che, taNAva ane Diprezana lAve che, dagA ane vizvAsaghAta karAve che, puNya-pApa, paraloka, paraloka ane paramAtmAne bhUlAve che. mitro ghaTADe che, duzmano vadhAre che. sadbhAva ane zubhadhyAna mATe pratibaMdhaka bane che. duniyAnA koI paNa pApavilAsa paisA vagara thaI zakatA nathI. zrImaMtonAM jIvana moTA bhAge raMgarAga ane viSaya vilAsathI khUba kharaDAyelAM che. jenI pAse lakhalUTa saMpatti nathI tevA mANaso ghaNAM pApothI bacelAM dekhAya che. vilAsanI sAmagrI paisA vinA AvatI nathI, maLatI nathI. sarva vAtano sAra e ja che-paisA uparano mAnavIno moTo bharoso hRdayakaMpa 6 19 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakAmo che. paisAne sarvasva mAnavA, paisAne sarvasamartha mAnavA, paisAne jIvanano dhyeya mAnavo, paisAne jIvananuM kendrabindu banAvavuM, paisAne sadAnuM zaraNa gaNavuM...te mAnavInI himAlaya jevaDI moTI bhUla che. paiso e jIvana jIvavAnuM sAdhana hoI zake, dhyeya nahi. kAma calAu upayogI banI zake, aMtima zaraNa nahi. paisAvALo mAnavI nirdhana nathI, sAthe nirbhaya nathI te vAtanI noMdha levI ja joIe. saMpattimAna paNa roga, ghaDapaNa, mota, ciMtAo, upAdhio vagere aneka bhayothI gherAyelo hoya che. zrImaMtone zAMti ane svasthatAnA paravAnA ApI de tevI koI saMsthA ke nigama sthapAyA nathI. paisA pratyeno prema kadAca na tUTe paNe tenA pratyenI jabbara zraddhA dilamAM beThI che te to tUTavI ja joIe. dhanano lobha jaladI na ogaLe te banI zake paNa dhananuM mahattva to manamAMthI ogaLavuM ja joIe. dhana pAchaLa jIvana veDaphI nAkhavAnI bhUla karI nAMkhI hoya paNa dhana e ja sarvasva che te brAnti to kADhI ja nAMkhavI joIe. lakhalUTa sAhyabIno mAlika paNa Akhare zaraNahIna che, nirAzrita che, nirAdhAra che. mArI pAse saMpatti che mATe huM rAjA chuM, mAre koInI paravA nathI, huM dhAruM te karI zakuM. AvI bhramaNAnA paDadA cIrAya to moTA vaibhavapatine paNa potAnI jAta eka anAtha bALaka jevI lAge. AkhuM vizva eka anAthAzrama che. vizvanA sahu jIvo anAtha che. AkhuM vizva nirAzritono eka vizALa kempa che. ApaNe sahu temAM nirAzrita chIe. hadayakaMpa che 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma evohaM nalthi ke koI paisA jevuM ja mAnavInuM bIjuM eka moTuM AsthAkendra eTale parivAra. mAnavI ekalatAno bhIru che. tethI parivAramAM rahe che. je 500 ke 1000 skavera phITanA phleTamAM rahetI mahilAnI kukSie teno janma thayo te phaleTamAM rahenArA badhA mAmA ane bAkInA badhA pArakA ! janma thatAnI sAthe AvI eka potAnA ane pArakA vaccenI bhedarekhA nakkI thAya che. pachI, je potAnA che tenA pratye mamatAnAM tAMtaNAothI te baMdhAto jAya che. temanAM duHkhamAM te duHkhI bane. temanA sukhamAM potAnuM sukha mAne che. te parivArane khAtara kaSTamaya gaddhAvaitarAM paNa kare che. potAnA bAbalAne mAthuM duHkhe tyAre becena bane che. bebalIne kAMTo vAge tyAre te UMco nIco thaI jAya che. patnIne TADhIyo tAva Ave tyAre te kaMpavA lAge che. putra borDa ke yunivarsiTImAM naMbara lAve tyAre tenI chAtI gaja gaja phule che. pitAjI sAthe paDozIne aNabanAva thAya tyAre te paNa te paDozIne zatru mAne che. svajanonuM sukha te potAnuM sukha. svajanonuM duHkha te potAnuM duHkha. svajanonA mitra te potAnA mitra. svajanonA zatru te potAnA zatru. svajanonuM smita te potAnuM smita. svajanonAM AMsu te potAnA AMsu. dIkarAne khuza rAkhavA sarasa majAnAM ramakaDAM lAvI Ape. navo suMdara Dresa paherAvI dIkarIne khuza kare. sADI ane ghareNAM dvArA patnIne hRdayakaMpa che 21 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuza rAkhe. parivAranA hita ane utkarSa mATe satata plAniMga karato rahe che. dIkarAne phekTarInuM lAIsansa apAvI navo udyoga kholI Ape che. dIkarInuM jIvana sukha-sAhyabImaya pasAra thAya tevo muratiyo zodhI kADhe che. parivAranA dareka sabhyanA nAme beMkamAM khAtA kholAve che, zera ane esTeTamAM InvesTamenTa kare che,vImAnI polisIo kaDhAve che. parivAranA vikAsa ane utkarSanI jAtajAtanI yojanAo ghaDe che. parivAra sAthenA gADha mamatvane kAraNe pote ekalo nathI tevo bhrama sudRDha rahe che. koI paNa muzkelI ke musIbata Ave to paNa mAre gabharAvavAnI koI jarUra nathI kAraNake mArA snehIo ane svajano mArI paDakhe ja UbhelAM che. huM thAkI jaIza to mArA paga dabAvaze. mane tAva Avaze to ThaMDA pANInAM potAM mUkaze. mane garamI caDaze to caMdanano lepa karaze. mArI AMkho AMsuthI bhInI thaze to teo rUmAlathI lUchI nAMkhaze. AvA vizvAsa, AzA ane zraddhAthI mAnavInuM vahANa cAle che. svajanamoha tenA dilamAM gADha banato jAya che. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA zrI jJAnasAra prakaraNamAM mamatAne mohanA kuTila maMtraprayoga tarIke oLakhAve che. A maMtranA prayogathI moharAjA jagatanA jIvone AMdhaLA banAve che ane aMdha banelA jIvo hita-ahita dekhI zakatA nathI, ciMtAomAM muMjhAya che ane duHkhanI gartAomAM paTakAya che. mamatA che tyAM akaLAmaNa che, mamatA che tyAM rAgadveSanAM tophAna che. zAstromAM lakhyuM che ke - saMvalezakhanano rA: moha e cittamAM saMkaleza pedA karanArI cIja che. cittane khaLabhaLAvI mUke tenuM nAma moha. cittane zAMta ane sthira na thavA de tenuM nAma moha. zrI dazavaikAlikasUtramAM sAdhune mATe zikhAmaNa lakhI che ke- game te vA nAre ya rese, mamattamAvuM na hiM pi jInnA| koI paNa gAma, parivAra, nagara ke mulaka pratye mamatvanI buddhi na thaI jAya te mATe sAvadhAnI rAkhavAnI zramaNane zikhAmaNa che. mATe ja sAdhu sadA vicare che. sthAna pratye paNa mamatva na thaI jAya te hRdayakaMpa . 22 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe eka sthAnamAM lAMbo samaya rahetA nathI. koI kAraNathI rahevuM paDe to paNa nirlepa ane sAvadhAna banIne rahe che. tethI ja kahevAya che ke sAdhu to sukhIyA bhalA, du:khIyA nahi lavaleza. sAdhunAM sukhanuM rahasya e ja che ke te mamatvathI mukta rahe che. phleTa ane baMgalA nathI chatAM sAdhu sukhI che. patnI ane parivAra nathI chatAM sAdhu sukhI che. vaibhava ane vilAsa nathI chatAM sAdhu sukhI che. bhUkha ane tarasanA kaSTa che chatAM sAdhu duHkhI nathI. TADha ane taDakAnA duHkho che chatAM sAdhu duHkhI nathI. duHkha rahita ane sukhayukta avasthAnuM rahasya che mamatvacheda. mamatA mUkIne parivAra choDyo. dhana ane vaibhavanI mamatA tyAgI. bAga ane baMgalA pratyenI mUrchA choDI, saMyamI banIne kAyAnI paNa mamatA ogALavA sadA prayatnazIla che. mATe ja zarIra rogothI gherAya chatAM te hase che. kALajhALa garamI ke kaDakaDatI ThaMDIne paNa prasannatAthI sahe che. pratikULatAone te khUba prema kare che. mamatA e duHkhanuM kAraNa che, sAdhu mamatAmukta bane che mATe sukhI che. dhaMdhAmAM moTI thApa khAI javAthI koInI hAlata kaphoDI thaI jAya ane vilepArlAno 2 karoDa rUpiyAno phleTa vecIne DoMbIvalInI cAlImAM rahevA javuM paDe te vakhate potAnA AlIzAna phleTamAMthI nIkaLatI vakhate phleTano UMbaro tene DuMgara jevo lAge che, haiyuM bhAre thaI jAya che ane AMkhamAMthI AMsu Tapake che ane muni kadAca 5 karoDanA koInA mahela, upAzraya ke AzramamAM thoDA divaso ke mahinAnuM rokANa karIne tyAMthI nIkaLe ane bIje divase koI jhUMpaDImAM rahevuM paDe to paNa tene harakha-zoka nathI. gRhastha phleTa sAthe mamatvanA tAMtaNAothI baMdhAyelo che mATe phleTa choDavo paDe tyAre jIva rIbAya che. muni nirmohI che mATe sadA khumArI che. potAnuM mAneluM chUTe tyAre pIDA' udbhave che. chUTavuM-na chUTavuM mAnavInA hAthanI vAta nathI. tethI, potAnuM kAMI na mAnavuM te ja pIDAmukta rahevA mATe no sAco upAya che. jyAM mamatva che tyAM pIDA che. vadhu mamatva jenA pratye che tenA hRdayakaMpa 23 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viyogamAM vadhu duHkha thAya che. jenA pratye ochuM mamatva che tenA viyogamAM ochuM duHkha thAya che. jApAnanA kobe zaheranA bhUkaMpamAM 25 hajAra mAnavI mRtyu pAmyAnA samAcAra chApAmAM vAMcatI vakhate hRdaya saMvedanazIla hoya tene AghAtano AMcako jarUra lAge che paNa te AMcako kSaNajIvI hoya che. paNa lAtura jillAnA dharatIkaMpamAM 10 hajAra vyaktinA mRtyu thayAnA samAcAra jAge tyAre te vadhu becena bane che. jAnahAni ochI che chatAM becenI vadhu che. sAMtAkrujhamAM rahenArA teja gRhastha muMbaInI parAnI TrenanA akasmAtamAM 80 mANasa marI gayAnA samAcAra sAMbhaLe tyAre vadhAre ghero AghAta anubhave che. ane, sAMtAkrujhanuM eka jUnuM makAna paDI jatA pAMca mANasa daTAI gayAnA samAcAra sAMbhaLe tyAre tethI paNa vadhu duHkha anubhave che. tenI bAjumAM ja rahenArA paDozIno 25 varSano juvAna jodha dIkaro Traka akasmAtamAM mRtyu pAme to tene vadhu Akaro AghAta lAge che. ane potAno putra dAdarA utaratA lapasI jAya, paga bhAMge, phrekacara thAya ane 4 mahinAno khATalo thAya tyAre ghaNo AghAta lAge che. batAvelI ghaTanAomAM kramazaH nukazAna ochuM che chatAM duHkhanI mAtrA vadhatI jAya che, kAraNa ke mamatvanI mAtrA vadhatI jAya che. eka sajanane be putro hatA. temAMthI eka ne kensaranI gAMTha thaI. badhA upacAro niSphaLa nIvaDyA. DokaTaroe hAtha dhoI nAMkhyAM. have to thoDA divasono mahemAna che. jeTalA divaso Ave te kharuM. lAMbu jIvavAnI koI AzA nathI. ekavAra te sajjana ophisamAM hatA tyAre putra mRtyu pAmyAnA phonathI samAcAra maLatAM doDatA ghare pahoMcyA. ghare pahoMcIne joyuM to kensaravALo putra to tenI pathArImAM beThelo ja hato. paNa bIjo sAjosAro putra acAnaka meTADoranI haDapheTamAM AvI javAthI tatkALa mRtyu pAmyo hato. A jANatA ja te sajjana Dhagalo thaIne paDyA, mUrNita banyA, AghAta asahya banI gayo. banne putra temane mana samAna che, koInA pratye pakSapAta nathI. chatAM kensaravALA putranA mRtyunI kalpanAthI je AghAta lAgyo hato tenA karatAM bIjA putranA mRtyunA samAcArathI vadhu bhAre AghAta hRdayapa che 24 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyo. kAraNa ghaNuM spaSTa che. kensaravALo putra have thoDA divasano ja mahemAna che, TUMka samayamAM mRtyu pAmavAno ja che te vAtathI manane taiyAra karI dIdhuM hatuM, keLavI lIdhuM hatuM ane te dvArA te putra pratyenA mohane thoDo moLo pADI dIdho hato. paNa, bIjA sAjA-sArA putra pratyeno moha to pUrepUro akabaMdha hato, tenA parano moha to jarA sarakho paNa moLo paDyo na hato. putranAM mRtyuthI te mamatvabhAva para aNadhAryuM jIvaloNa AkramaNa thayuM tethI hRdaya dhrUjI UThyuM. putra pratye moha che to putrano viyoga duHkhI karaze. patnI pratye moha che to patnIno viraha duHkhI karaze. saMpatti pratye moha che to saMpattinI vidAya AkarI lAgaze. narasiMha mahetA patnInAM mRtyunA avasare paNa AnaMdathI bhajaniyA gAI zake che kAraNa ke mamatAnAM baMdhano pahelethI ja zithila karI nAMkhyA skUTara akasmAtamAM yuvAna putra acAnaka A duniyAmAMthI vidAya laI zake che. acAnaka menenjAITIsa thaI jatA 5 varSanI vahAlI dIkarI bhagavAnane pyArI thaI jAya te banI zake che. perAlisisanA siviyara eTekathI patnI parAdhIna avasthAmAM 6 mahinA rIbAIne duniyAmAMthI vidAya laI zake che. bajAramAM acAnaka bhAre maMdI AvI jatA lAkho rUpiyA DUbI zake che. AvI zikhAmaNo ane samajaNothI manane mAyAnA ane mamatAnAM baMdhanamAM baMdhAtuM rokavuM joIe, bAMdhelI mamatAne ogALavI joIe. AvI samajaNa ja viyoganA avasare manane svastha rAkhI zake. sumati nAmanI zrAvikAe anitya bhAvanA AdinI vicAraNAothI manane khUba bhAvita kareluM hatuM. pALelo dharma pacyo che ke nahi tenI parIkSA jIvananA keTalAka avasaromAM thaI jatI hoya che. bIjA mitronI sAthe taLAvamAM snAna karavA gayelA potAnA devakumAra jevA be putro pANImAM DUbI gayA ane temanI phUlI gayelI vikRta lAzo gharamAM AvI. AMkhanI kIkI jevA be putrone Akasmika mRtyu pAmelA joIne kSaNabhara to bebAkaLI hRdayakaMpa che 25 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI gaI... paNa, tarata ja svastha banIne kudaratanI IcchAne saharSa svIkArI lIdhI. pote to putronA mRtyunI ghaTanAne svasthatAthI svIkArI zakI paNa putranA pitA AvI svasthatA kevI rIte rAkhI zakaze ? bahAra gayelA pati gharamAM Ave tyAre be lAza joIne hebatAI na jAya te mATe temane kevI rIte sAMtvana ApavuM te teNe manamAM vicArI lIdhuM. cAdara DhAMkIne be lAza aMdaranA oraDAmAM mUkI rAkhI. bahArathI pati AvyA tyAre teNe kRtrima rIsa karI. "ApaNI paDozaNanA ghareNAM 4 divasa pahelAM huM paheravA lAvI hatI, te Aje pAchI mAMgavA AvI. meM nA pADI dIdhI to teNe mArI sAthe jhagaDo karyo ane chevaTe mArI pAsethI te ghareNAM jhUMTavIne ja gaI.' te kRtrima roSa lAvIne bolI rahI hatI. teno pati bolyo : "tuM paNa gAMDI che. te paDozaNanA ghareNAM hatA, te to laI ja jAyane ? ApaNAthI kevI rIte rakhAya ?" tame paNa eno ja pakSa lo cho ? ghareNAM pAchA zAnA ApavAnA? te zenI laI jAya ? te tenA manamAM samaje che zuM ?" are, gAMDI, tuM samajatI kema nathI ? teNe ApyA hatA ane te laI jAya temAM ATalo ucATa zuM karavAno ?" have sumatie dAva khelyo : "svAmInAtha ! tamArI vAta sAva sAcI che. jeNe ApyuM te pAchuM laI jAya temAM zuM zoka karavAno? AMkhanI kIkI jevA be bAluDA kudarate ApaNane ApelA ane Aje te bannene kudarate pAchA laI lIdhA che. kudaratane gamyuM te kharuM. temAM zoka nahi karone?" sumatie patine aMdaranA oraDAmAM laI jaIne maDadAM uparanI cAdara kheMcI. phagI gayelAM be maDadAM joIne tenA pati jarAvAra to avAka thaI gayA. paNa patnInI zikhAmaNathI manane ekadama svastha karI dIdhuM. kudarate thoDA samaya mATe ApelI uchInI cIja gaNIne putronI vidAyane prasannatApUrvaka svIkAravA jeTaluM manane makkama karI dIdhuM. babbe putronA Akasmika mRtyunI ghaTanAmAM paNa manane svastha hadayakaMpa 6 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhavAnI kaLA AvA virala daMpatI ja keLavI zake. A kaLA keLavavAno upAya che-mamatA ogALo. saMyogo ane sAmagrInI kSaNikatA ane vinAzitatAno vicAra mamatAne mAravA ghaNo upayogI che. TrenanI dasa kalAkanI musApharImAM bAjumAM beThelA pesenjaro sAthe oLakhANa ane vAtacIta thAya che. paNa, te musAphara dasa kalAkanI dostI bAda koI sTezane UtarIne chUTA paDe che tyAre manamAM koI zoka ke glAni udbhavatA nathI. kAraNa ke, A to mAtra thoDA kalAkanA sahayAtrI che te khyAla ane khAtrInA kAraNe temano paricaya thAya che paNa gADha mamatA baMdhAtI nathI. te ja vicAraNA putra, patnI ane parivAranA viSayamAM paNa mukhya karAya to mamatAnA kocalAmAM baMdhAvavAnuM aTake. Trenano musAphara dasa kalAkano sahayAtrI che to putra, patnI Adi 20, 50 ke 60 varSanA sahayAtrI che. pratyeka snehI ane svajananI jIvanayAtrAnA mAtra sahayAtrI musAphara tarIkenI oLakhANa keLavavAthI duHkhaphalaka mamatAnA baMdhanathI ugarI zakAya che. phAIvasTAra hoTalamAM ke AlIzAna dharmazALAmAM be divasa rokAya ke bAra divasa rokAya, koIne gADha mamatA tenA pratye nathI. tethI, je hoTalamAM pote koI vAra Utarelo te bomba blAsTamAM dharAzAyI thayAnA samAcAra sAMbhaLavA maLe to paNa koIne bhAre AghAtanA saMkaleza thatA nathI. potAnA 25 lAkhanA phleTane paNa eka dharmazALA ke hoTalano rUma mAnIne temAM rahevAmAM Ave to phleTa pratye mamatA kyAMthI thAya ? svajanane sahayAtrI mAno. makAnane musApharakhAnuM mAno. saMpattine parAI thApaNa mAno. zarIrane bhADAnuM ghara mAno. kuTuMbane paMkhIDAno mALo mAno. mamatAmukta banavA AvuM eka samajaNanuM maMdira banAvI temAM manane vasAvavuM paDaze. kiMpAkanA phaLanI suvAsa atyaMta manohara hoya che, teno varNa paNa hRdayakaMpa 27 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanaramya hoya che ane cIriyA pADIne jIbhe aDADo to svAda paNa madhura hoya che. paNa, tALave pahoMcatAnI sAthe rAma ramADI de tevuM te kAtila viSamaya hoya che. tenA bAhya sohAmaNA ane lalacAmaNA svarUpathI aMjAI jAya te khAvAnI lAlaca rokI na zake ane khAvA jatA prANa gumAvI de. paNa tenA bihAmaNA svarUpanuM jene jJAna ane bhAna hoya te moTA anarthathI bacI jAya. jagatanA snehasaMbaMdho bahArathI khUba suMdara lAgatA hoya to paNa moTe bhAge svArthanA gumaDAthI gaMdhAI UThelA che. koInI sAthe snehapUrNa mamatA bAMdhyA pachI jyAre te svArthanuM gumaDuM vakare che ane phUTe tyAre tenI pIDA asahya hoya che. je dIkarAnI kArakirdI ujjavaLa bane te mATe bApAe mAthe moTuM devuM karyuM ke potAnuM makAna vecIne bhaNAvyo-gaNAvyo te dIkaro bhANIgANIne Atmanirbhara bane tyAre mA-bApane gharaDAgharamAM dhakelI de tevuM A saMsAramAM nathI banatuM ? je potAnI patnIne khAtara prANa pAtharI devA taiyAra hato te ja patnI parapuruSamAM Asakta banI patinuM kAsaLa kaDhAvI nAMkhe te A duniyAmAM jovA nathI maLatuM je mitra pAse potAnA jIvanano Akho eksa-re khullo karyo hato te mitra blekameIla kare tevI dagAbAjI A jagatamAM asaMbhava che? bhAI bhAInI sAme korTe caDe te A duniyAnI saMbhavita ghaTanA nathI ? svajana-parijano sAthe gADha mamatA bAMdhe che tene hRdayamAM UMcI apekSA UbhI thAya che. svArthavaza koI svajana dago de che, vegaLA thAya che, sAme paDe che tyAre lohInAM AMsu paDe che, khUNe besIne raDavAno vAro Ave che. jagatanAM snehIo moTe bhAge svArthanA sagA che. gharaDAgharo, ghoDIyAgharo, chUTAcheDAnAM kissAo, korTamAM sagAM bhAIo vacce cAlatA khaTalAo, dahejanI samasyAo, darekanAM potapotAnA svataMtra benkanAM khAtAMo vagere zuM sUcave che ? svajanonAM sagapaNa svArthakendrita che te samajAyuM tyAre vAlIyo lUMTaphATa choDIne RSi vAlmikI banyo. magadhasamrATa zreNikane putra koNIke kedamAM pUrIne haMTaronA mAra mAryA hatA. cUlaNIrANIne svArthanuM gumaDuM vakaryuM hadayakaMpa 6 28 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre potAnA pati pradeza rAjAnuM kAsaLa kADhI nAMkhyuM hatuM. ItihAsanA pAne pAne svArthanI kALI kathAo gaMdhAI rahI che. duniyAnA khUNe khUNo svArthanA gaMdA kAdavathI kharaDAyelo che. prasaMge prasaMge tevA anubhavo darekane thAya che. AvA svArthamizrita saMbaMdhomAM moha ane mamatA zuM karavA ? atyaMta snehI parivAra paNa lAcAra banIne vIMTaLAyelo Ubho haze ane te badhAnI hAjarImAM jamaDo ApaNane uThAvI jaze. kensaranI asahya vedanAmAM sevA, sAMtvana ke sAravAra kadAca parijano karaze paNa te vedanAmAM bhAga paDAvavAnuM koIthI zakya nathI. mRtyu thaze tyArI vahAlI patnI AMgaNethI vaLAvIne pAchI pharaze ane sago dIkaro bahu bahu to smazAna sudhI mUkavA Avaze. eka vairAgyanA padyamAM kavie A vAta bahu suMdara zabdomAM mUkI che. vahAlAM te vahAlAM zuM kare, vahAlAM vaLAvIne vaLage; vahAlAM te vana kerAM lAkaDAM, e to sAthe re baLaze. koI svajana citAmAM sAthe baLI maravAnA nathI, marI gayA pachI rAkhane paNa aDavAnA nathI. mohane ogALavA mATe jJAnIoe AvI jAta-jAtanI vicAraNAo suMdara padomAM rajU karI che. zrI adhyAtmakalpadruma nAmanA granthamAM patnI pratyenuM, saMtAno pratyenuM, svajano pratyenuM ane zarIra ke dhana vagere pratyenuM mamatva kevI rIte ogALI zakAya te mATenI suMdara vicAraNAo mUkelI che. snehI ane svajanonI, mitro ane paDozIonI, vahAlAonI ane potAnA mAnelAonI bIjI eka moTI maryAdA che, ke ApaNane sahAyaka ane madadarUpa thavAnA temanAM game teTalA tIvra prayatno hoya paNa ApaNI bhAgyarekhA TUMkI hoya to te sahAyaka banI zakatA nathI. puNya paravArI gayA pachI koI paDakhe UbhuM rahetuM nathI ane UbhuM rahe to paNa te kharekhara sahAyaka banI zakatA nathI. koI anukULa bane to paNa pratikULa paDe che. Arthika muzkelImAM koI paisA dhIre to te paNa bajAranI maMdImAM DUbatAM devuM ulaTuM vadhe che. mAMdagImAM DokTara davA kare paNa bhAgya pratikULa hRdayakaMpa che 29 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to ghaNIvAra davAthI rAhata thavAne badale tIvra ri-ekazana Ave che. zaradInI goLI viparIta paDatAM zaradI maTavAne badale nyumoniyA thAya tevuM nathI banatuM ? tAva AvatA lIdheluM Ijekazana pAkI jAya, rasI thAya, atyaMta pIDA thAya. ane Akhare ceko mUkAvavo paDe tevA anubhava nathI thatAM ? upAyo paNa anukULa paDavA bhAgya joIe. upAya paNa apAyarUpa na bane te mATe puNya joIe. eka rAjA Arthika kaTokaTImAM AvI paDyo tyAre nagaranA eka zrImaMta zreSThIe rAjAnAM caraNomAM potAnI lAkho-karoDo rUpiyAnI saMpatti nyochAvara karIne rAjAne AphatamAMthI ugArI lIdho. rAjA upara eka asAdhAraNa koTino upakAra zeThe karI dIdho. te vAtane varSo vItI gayA. zeThanA divaso karyA. eka vakhatanAM te vaibhavapati zeThane badhI milakata vecI devI paDI ane be TaMka roTalAnAM paNa phAMphA thayA. A kaphoDI paristhitimAM patnInA atyaMta Agrahane kAraNe te zeTha madada mATe rAjA pAse gayA. rAjAne tenI paristhitinuM varNana sAMbhaLIne khUba dayA AvI. temaNe madada tarIke zeThane eka bakarI ApI. eka vakhata potAnI tamAma saMpatti rAjAne samarpita karI denAra zeThane A saMyogomAM rAjA mAtra eka bakarI ApIne vidAya kare che te joIne maMtrIne ghaNuM duHkha thayuM paNa rAjA pAse zuM bolI zake? zeTha bakarI laIne ghare gayA. bakarInuM dUdha upara thoDuMka gujarAna cAlavA lAgyuM. paNa, thoDA divasomAM bakarI marI gaI. lAcArIne kAraNe zeTha pharI rAjA pAse gayA. rAjAe temane eka bheMsa ApIne vidAya karyA. thoDA divasamAM bheMsa paNa marI gaI. zeThane pharI rAjA pAse khoLo pAtharavo paDyo. rAjAe temane A vakhate ghoDI ApI. ghoDI upara lokonAM sAmAnanA pherAM karIne zeTha potAnI rojI raLavA lAgyA. thoDA vakhata bAda te ghoDIe eka vacherAno janma Apyo. have to AjIvikAnAM ekanA badale be sAdhana maLyA. Avaka vadhavA lAgI. ane vicakSaNa vaNikabuddhi to tenI pAse hatI ja. bhegI thayelI mUDImAMthI te vepAra karavA lAgyo ane kamANI khUba vadhavA lAgI. thoDA mahinAomAM to moTo zrImaMta vepArI banI gayo. hRdayakaMpa che 30 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNAM vakhatathI zeTha pharI DokAyA kema nahi ? te vicArathI rAjAe zeThane bolAvIne pUchyuM. zeThe javAba Ayo : "Ape ApelI ghoDIe vacherAne janma ApavAthI mAre to AvakanAM be sAdhana thaI gayA ane ghaNI kamANI thaI. temAMthI dhaMdho karatAM mArA divaso pAchA pharI gayA. have mane koI takalIpha nathI tethI madadanI koI jarUra nathI. mATe ApanI pAse pharI huM na Avyo.'' A vAta sAMbhaLIne tarata potAnA khajAnacIne bolAvIne kahyuM ''A zeThane eka karoDa sonAmahoro gaNI Apo.'' A sAMbhaLIne zeTha atyaMta AzcaryathI rAjAnI sAme joI rahyA. rAjAe temanA Azcaryane dUra karatAM kahyuM '"tame moTI AphatamAM mane sahAya karI hatI te RNamAMthI mukta thavAno mAre avasara Avyo che. pahelI vAra tame AvyA tyAre ja A karoDa sonAmahora tamane mAre ApavI hatI. paNa, huM tamArA bhAgyanI kasoTI karavA mAMgato hato. meM tamane bakarI ApI ane te marI gaI.bheMsa paNa marI gaI. te divasomAM jo meM tamane karoDa sonAmahora ApI hota to te paNa tamArI pAse Takata nahIM. paNa have ghoDImAMthI eka vacheruM maLyuM ane Avaka vadhavA lAgI che tyAre huM tamane karoDa sonAmahora ApuM chuM, te aneka gaNI vRddhi pAmaze. mane tamArA mahAna RNamAMthI kAMIka mukta thavAno lAbha maLI rahyo che. tame saMkoca na rAkhazo, tamAre A dhana levAnuM ja che.'' rAjAnA javAbamAM temanA cAturyanuM pratibiMba che. je vakhate bhAgya DheluM che tyAre karoDa sonAmahoranI sahAya paNa zeThanA dedAra pheravI na zakata. koInI sahAya paNa anukULa bhAgyamAM ja hitakArI thAya che. jenA zarIranI mIThAI-pakavAnna pacAvavAnI tAkAta nathI tevA nabaLA vyaktine pahelavAna banAvavA ghIthI lacapacatA ghebara khavaDAvavAno Agraha koI seve to zuM kAmano ? puNya ghaNI takalAdI cIja che, game tyAre baTakI jaI zake che. puNya baTakeluM hoya tyAre koI sahAyaka banavA samartha nathI. subhUma cakravartInI hRdayakaMpa 31 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlakhI upADanArA 16 hajAra yakSadevone eka sAthe vicAra Avyo kebadhA upADe che temAM huM nahi upADuM to zuM pharaka paDavAno che ? ane, A vicArathI eka sAthe badhAe potAno Teko choDyo ne vizALa sainya sahita subhUma cakravartI dariyAnAM peTALamAM daTAI mUo. A jagatamAM kadAca koI AzrayadAtA, sahAyaka ke upakAraka banI zakatA hoya to te paNa puNya paravAryuM nathI mATe. puNya paravArI gayA pachI ApaNane Azaro ApavAnI koInI tAkAta nathI. DokTara paNa mAMdA paDe che, mRtyu pAme che. vakIlane paNa kAyadAnI gUMco UbhI thAya che. zrImaMtane paNa Arthika kaTokaTIo Ave che. hUMpha ApanAra mitrane paNa hUMphanI jarUra UbhI thAya che. dayA karanAra pote ja dayApAtra che. Azraya ApanAra pote ja nirAdhAra che. vizvamAM koI zaraNabhUta banI zake tema nathI kAraNa ke te badhA pote ja zaraNahIna che. sahu duHkhI che, koNa duHkha maTADI zake ? sahu vyathita che, koNa vyathAmukta karI zake ? eka mAnasacikitsaka pAse eka daradI Avyo. daradI atyaMta hatAzA ane nIrasatAthI pIDAto hato. tenI pUrI tapAsa karyA pachI DokaTare tene upacAra batAvatA kahyuM "ApaNAM A zaheranA eka prakhyAta hAsyakalAkAranuM huM nAma ane saranAmuM tamane ApuM chuM. tame temanI sAthe ATha divasa raho, tamAro roga dUra thaI jaze. atyAra sudhI meM ghaNAM daradIne temanI pAse mokalyA che ane te badhA sAjA thaI gayA che. tamane paNa cokkasa sAruM thaI jaze, ciMtA na karazo.'" ATaluM kahIne DokTare te hAsyakalAkAranuM nAma-saranAmuM ApyuM. tarata ja pelo daradI hIbakA bharI bharIne raDavA lAgyo. DokTara tene ekAeka raDato joIne AbhA banI gayA. 'are bhAI, tame raDo cho zA mATe ?" '"DokTara sAheba, aneka daradIone rogamukta karanAra je hAsyakalAkAranuM tame nAma ApyuM te kamanasIba hAsyakalAkAra huM pote chuM.' A karuNatA kone nathI varI ? sahune chAMyaDo ApanAra vaDalo hRdayakaMpa 32 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pracaMDa vAyarAnA eka jhApaTAmAM dharAzAyI thaI zake che. sahune pANI pAnArI nadI kyAreka sUkI bhaTha paNa banI jAya che. koI AdhAra kAyamI nathI. nirAdhAratAno abhizApa jagatanA dareka vyakti ane vastune varelo che ane A dagAbAja saMsAramAM dagAnI ramata koNa kyAre rame te zuM kahevAya ? pracaMDa AzA sAthe DokTara pAse janArA daradInI kiDanI oparezana thieTaramAM corAI jAya tevuM nathI banatuM? potAno kesa laDavA rokelA vakIla virodhI pArTI dvArA phUTI jAya ane kesa majabUta hovA chatAM harAvI de te A jagatamAM zakya nathI? atyaMta vizvAsu mitra vizvAsathI karelI gupta vAtonuM blekameIlIMga kare tevA anubhava ghaNAne nathI thatA ? bAMdarAthI dAdara javA vizvAsathI je TekasImAM beThAM te dAdara laI javAne badale dhArAvInI jhUMpaDapaTTImAM laI jaIne lUMTI le tevI ghaTanAo duniyAmAM nathI banatI? svargastha pitAjInA vizvAsu mitra pAse mUkelI thApaNa oLavAI javAnA prasaMgo duniyAmAM durlabha che ? makAna, gAma ke nagaramAM Aga ThArI zakAya, paNa dariyAmAM ja Aga lAge tyAre pANI konI pAse mAMgavuM ? A vyathAno anubhava dareka saMsArIne vahelo ke moDo thAya che. vADa ja cIbhaDA gaLe tevA anubhavo saMsAranI svArthamayatAnuM ane potAnI nirAzritatAnuM bhAna karavAnI sonerI taka pUrI pADe che. paNa, takone vadhAvatA ApaNane AvaDe che ja kyAM ? hRdayakaMpa che 33 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che, je sAmaulIonA kha58lA para atRpta mAnavI jaDanuM vadhatuM jatuM AkarSaNa ane caitanyanI vadhatI jatI avagaNanA e kadAca vartamAnayuganI sauthI vadhu sAcI oLakhANa hoI zake. sAmagrIone dohI-dohIne sukhanuM dugdhapAna karavA jhaMkhato mAnavI e vIsamI sadInI vAstavikatA che. potAnA gAmamAMthI ane gAmanA sImADAmAMthI ja potAnA jIvananI tamAma AvazyakatAone gaI sadIno mAnavI prApta karI leto. audyogika krAntinAM gANAM gAtA mAnavIe yAMtrikIkaraNa ane zaherIkaraNa dvArA hakIkatamAM bhAratanAM lAkho gAmaDAomAM chavAyelA virATa audyogika sAmrAjyane toDI nAMkhyuM che. dhIrubhAI aMbANI ke je.Ara.DI. TATA jevI moTI hastIone ja udyogapati kahevA TevAyelA AjanA abudha mAnavIe bicArAne khabara paNa nathI ke, amArA eka eka gAmaDAmAM aneka udyogapatio hatA. bATA ke rIbokanI joDAnI kaMpanInA mAlika udyogapati to gAmaDAnA tamAma prajAjanone joDA sIvI ApanAra zIvo mocI udyogapati nahi ? maphatalAla grupa ke kelIkonI mIlanA mAlika jo udyogapati to gAmaDAno mohana vaNakara udyogapati nahi ? mATalA ghaDanAro mapho kuMbhAra, kheDUtonAM haLa, gADAM ane sAMtaDAM ghaDI ApanAra viThThala suthAra, ke pAvaDA ane kodALInAM lokhaMDanA pAnAM taiyAra karI ApanAra tribhuvana luhAra-A badhA udyogapatino darajjo dharAvatA hatA. lAkho gAmaDAmAM vasatA lAkho udyogapationA udyoga toDIne udyogapati banelAM gaNyA gAMThyA TATAo ane biralAo hAratorA ane bukethI sanmAnita thAya che ! pahelA mAnavInI badhI AvazyakatA gAmanA sImADAomAMthI ja pUrI thaI jatI. namaka jevI koka cIja hRdayakaMpa che 34 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAragAmathI maMgAvavI paDatI. te sivAya tamAma sAmagrI ane tamAma sevAo parasparanA vinimayathI grAmyajano meLavI letA. gAmaDA svAdhIna hatA. tenuM mukhya kAraNa lokonI jarUriyAto maryAdita hatI. jIvana jIvavA mATenI Avazyaka tamAma sAmagrI potAnAM gAmanI aDhAra varNa pAsethI ja prApta thaI jatI. audyogika krAnti ane upabhoktAvAda vakaryo che. jarUriyAtothI AgaLa vadhIne mAnavI sagavaDatAno premI banyo che. vaibhava-vilAsanI aDhaLaka sAmagrIne teNe jIvananI AvazyakatA mAnI lIdhI che. gharamAM DIpaphrIjha ke voziMgamazIna na hoya to te jANe traNa divasathI bhojana na maLyuM hoya tevI akaLAmaNa anubhave che. L.C.D. TI.vI. ane mArbalanuM phaloriMga na hoya to te atyaMta uNapa anubhave che. bhogasAmagrIomAM te vizeSaNano premI banyo che. ATo kepTanabUkano joIe, pena pArkaranI joIe, noTa rajatanI joIe, nAsto kelogano joIe, sUTa remanDano joIe, TUthapesTa kolageTanI ja joIe, sAbu laksano joIe, voziMga pAvaDara eriyalano joIe, TI.vI. sonInuM joIe, bUTa bATAnA joIe, brIphakesa vI.AI.pInI ja joIe. mobAIla blekaberI ke epalano ja joIe. AvI vizeSaNonI ghelachA tophAne caDI che. pablisiTI ejansIoe mAnavInI A vizeSaNonI ghelachAne khUba bhaDakAvI che. deza-dezanI cIjo teNe gharamAM ghAlI che. cAInAnA bAma vagara teno mAthAno duHkhAvo utarato nathI ane jApAnanI pena vagara tene lakhavAnI majA AvatI nathI, kAtara jarmanInI joIe che, zempU IMglenDanuM ja phAve che ane beDa-zITa amerikAnI game che. pasaMdagIno vyApa khUba vadhyo che. pahelAM gAmaDAmAM vANiyAnI eka-be ja dukAno jovA maLatI. te dukAno nahi paNa DipArTamenTala sTora hatA. te dukAnamAM kerosInathI mAMDIne kApaDa sudhInI badhI sAmagrI prApta thatI. Aje tamAre joItuM badhAM ja prakAranuM kApaDa paNa eka dukAna parathI na maLI zake. spezyalAIjhezanano vaLagADa dareka kSetrane lAgelo che. sADI je dukAnamAMthI maLe tyAM blAujhapIsa na maLe. zUTIMga-zaTIMganA sTora judA hRdayakaMpa 35 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ane hojhIyarInA sTora alaga hoya. reDimeIDa kapaDAMnI dukAne thI chUTaka eka mITara kapaDuM maLI na zake. A spezyalAIjhezana mAnavInI vadhatI jatI pasaMdagInI pyAsanA sUcaka che. sAmagrIonI ATalI badhI tRSNA ane jaDanuM cetana paranuM ATaluM badhuM varcasva pUrve kyAreya na hatuM. vadhatI jatI bhogecchA ane bhogasAmagrIonI vadhatI jatI tRSNAe mANasane khUba parAdhIna banAvyo che. samayasara chApuM vAMcavA na maLe to te becena bane che. pasaMdagInI cA na maLe to te akaLAya che. amuka prasaMge paheravA mATenI pasaMdagInA kapaDAnI joDa lonDrImAMthI samayasara na AvI hoya to teno mUDa AuTa thaI jAya che, anukULa sAmagrI maLatA harakhAya che, nApasaMda cIja AvI jatA te muMjhAya che. jaDa sAmagrIo caitanyanA svAmIne harakha-zokhanA ane rita aritanA hIMcakA upara nacAvyA kare che. jeTalI sAmagrI vadhAre teTaluM sukha vadhAre. jeTalI sAmagrI UMcI teTaluM sukha UMcuM. A bhrAmaka gaNita mAnavInAM mastiSkamAM phiTa thaI javAne kAraNe te aDhaLaka sAmagrI vadhavA chatAM nahi maLelI sAmagrIonI uNapathI pIDAya che. abhAvanI ArAdhanA e mAnava-mastiSkanuM kalaMka che. maLelAno AnaMda anubhavavAne badale nahi maLelI cIjanA abhAvane kAraNe te khAlIpo anubhave che. mananuM abhAvAtmaka valaNa aDhaLaka sukha-sAmagrIo vacce paNa narakanI yAtanA pIrase che. gharamAM kalara TI.vI. AvI gayA pachI paNa L.C.D. nahi AvyAnI pIDA che, te pachI phrIjhanA abhAvanI pIDA, beDarUmane erakaMDizanDa nahi banAvI zakyAnI vedanA, mAruti ke senTro kAra nahi lAvyAnI vyathA.....AvI to hajAro abhAvanI pIDA mAnavInAM haiyAne korI khAya che. AvI abhAvAtmaka ane nakArAtmaka vicAradhArAnA pAyA upara duHkhonI moTI ImArato racAI jAya che. nakArAtmaka jIvanadRSTi vikAsayAtrAne rUMdhI nAMkhe che, hRdayanA kyArAmAM kyAreya AnaMdane UgavA detI nathI. divasanAM 23 kalAkamAM sukhamaya ghaTanAo banI paNa eka kalAkamAM koI hRdayakaMpa | 36 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhada ghaTanA bane to nakArAtmaka valaNa dharAvatuM mana tarata tenI asarane tIvratAthI jhIlI le che. 25 karoDanI IcchA pUrI nahIM thayAnI glAni maLelA 5 karoDanAM sukhane mANavA nathI detI. bhANAmAM pIrasAyelI dasa sArI vAnagIonA AnaMdane bagADI nAMkhavAnI tAkAta nahIM pIrasAyelI athavA barAbara nahIM banelI caTaNImAM che. eka moTA amaladAre potAnA lagnasaMvatsaranI ujavaNI nimitte eka pArTInuM Ayojana karyuM hatuM. pArTI AnaMdapUrvaka cAlI rahI hatI temAM ekAeka te amaladAranI patnIno mUDa-AuTa thaI gayo. cAlI rahelA gIta-saMgItanA jalasAmAM paNa tene have cena na paDavA lAgyuM. AkhI pArTIno badho teno AnaMda jANe chinavAI gayo. kAraNa e banyuM ke tenI najara DAIniMga Tebala para goThavelA Tebalaklotha, DIza ane nepakino para paDI. be nepakinanuM TebalaklothanA raMga sAthe meciMga nahotuM, tethI te apaseTa thaI gaI hatI. bhojanakhaMDanI zobhA adbhuta hatI, DAIniMga Tebala kalAtmaka hatuM. Tebalaklotha suMdara hatA, vAsaNono seTa cakacakita hato. bhojana manabhAvana hatuM, sahu khuzamijAjamAM hatAM. te badhAnI upekSA karIne meciMga toDatA be nepakina upara te meDamanuM mana parovAyuM ane AkhI pArTInI temanI majA bagaDI gaI. A eka amaladAra patnInA jIvananI ghaTanA e moTAbhAganA lokonI rojabaroja ghaTanA che. eka ciMtakanA zabdomAM kahIe to mana eka kemero che. temAM lensanuM phokasa jo "nathI"nI bAjumAM hoya to te naraka ane "che' nI bAjumAM hoya to svarga che. janma-jarA-maraNanA cakarAvAmAMthI sadA mATe mukta thayelA siddha bhagavaMtonuM sukha anaMta ane zAzvata che-A vAta sahu koI zraddhAthI jarUra svIkArI le che, paNa sAmagrIjanya ane pravRttijanya sukhathI TevAyelA mAnavInAM manamAM prazna sahaja UThe che ke mokSamAM khAvAnuM nathI, pIvAnuM nathI, bAga ane bagIcA nathI, ujANIo ane jalasA nathI, sinemA ane manoraMjana nathI, phleTa ane baMgalA nathI tathA haravA-pharavAnI koI pravRtti nathI chatAM tyAM sukha kevI rIte hoI zake ? ukaraDAnA Dukkarane hadayakaMpa 6 37 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUdhapAkanA svAdanI kalpanA na Ave tema sAmagrI vagara ja prApta thatA nirapekSa svayaMbhU sukhanI kalpanA AvavI muzkela che. are, mokSanA sukhanI vAta to javA do, paNa "sAmagrI vadhu tema sukha vadhu'nAM sUtramAM zraddhA dharAvanAro mAnavI saMtoSanAM mahAna sukhanI kalpanA paNa karI zake tema nathI. cIja-vastuonA khaDakalA uparathI sukhanI mAtrA nakkI karanArAonI jamAta IrSA'nAM rogathI grasta bane te bahu svAbhAvika che. pAMca karoDanI saMpatti paNa sukha tyAre ApI zake jo paDozI athavA koI najIkano sago sAta karoDanI saMpattino mAlika na hoya to. mAre 2000 skavera phITano vizALa phaleTa joIe teTalI ja IcchA hota to kAma patI jAta paNa sAthe bIjAnA phaleTa tenAthI ghaNA nAnA joIe, te IcchA paNa sAthe joDAyelI traNa hajAranI kiMmatanuM suMdara seluM paheravAnI derANIne majA tyAre ja Ave che, jo jeThANInI sADI tenAthI utaratI kakSAnI hoya. kerI khAvAnI majA to tyAre ja ghaNA mAne che ke sIjhananI pahelI kerI bilDIMgamAM sauthI pahelAM potAnA ghare AvI hoya. sIjhananI pahelI kerInA chotarAM goTalA badhAnI najare caDe te rIte nAMkhavAmAM ghaNAM ahaM poSAyAno tuccha AnaMda mANI letA hoya che. sukhane sAmagrInuM oziyALuM banAvIne mAnavI sAmagrIonI vadhune vadhu parAdhInatA vahorI rahyo che. roTalA ane chAzathI je bhUkha dUra bhAge tene mATe 25 vAnagIonI pleTanI apekSA rAkhanAra vyakti nAhakanI parAdhInatA svIkArI rahyo che. raziyAno mahAna vicAraka goka amerikAnI prathama mulAkAte gayo tyAre vikAsa ane manoraMjanI aDhaLaka sAmagrI joIe teNe potAno abhiprAya jaNAvyo hato ke "je dezane manoraMjana mATe ATalA badhA sAdhano vasAvavA paDyA, e deza keTalo duHkhI haze!" paththaranI zilA upara paNa nirAMte ghasaghasATa UMghI zakanAra majUra sukhI ke erakanDizanDa hRdayakaMpa che 38 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beDarUmamAM DanalopanI jADI gAdI upara paNa paDakhAM pheravanAro zrImaMta sukhI? navaro paDe tyAre bhajaniyA gAIne mastI mANanAro kheDUta sukhI ke TI.vI. nI sIriyalo joIne mUDa lAvavAno niSphaLa prayatna karanAra zaherI sukhI? roTalA ane goLathI bharapeTa jamI lenAro gAmaDAno govALa sukhI ke anekavidha vAnagIonA thALa sAme paNa bhUkha mATe TaLavaLato zrImaMta sukhI? sAmagrIo sAthe mAnavIno prema eka taraphI che. A vana-ve TrAphikamAM caitanyanuM ghora apamAna che. cetana jaDane khUba Iccha, khUba sAcave, tenI khUba cApalusI kare paNa jaDane cetananI koI paravA nathI. ghaDiyALa khoTavAI jAya tyAre mAlika DisTarba thaI jAya che paNa mAlika mAMdo paDe tyAre ghaDiyAla becena banatI nathI. are, mAlika marI jAya tyAre paNa ghaDiyALane seMkaDa, kAMTo be miniTanuM mauna paNa pALato nathI. jamInanA TukaDA khAtara mANasa jhagaDe paNa potAno mAlika nakkI karavA mATe be khetaro kyAreya korTe jatA nathI. kAcanAM kapa-rakAbI phUTe tyAre mANasa glAna bane che, mANasa mare tyAre zo-kesamAM kapa-rakAbIo koI zokasabhA bharIne zraddhAMjali arpita karatI nathI. jaDanI sAravAramAMthI mANasa UMco Avato nathI ane jaDane to mANasanI koI ja darakAra nathI. prakhyAta abhinetrI sophiyA lorena ITalInA philma DirekTara viToriye dakSikA pAse dhrusake dhrusake raDI. kAraNa ke tenuM jhaverAta corAI gayuM hatuM. tyAre te DirekTare tene AzvAsana ApatA kahyuM "je cIja tArA mATe kyAreya raDI na zake, te cIja mATe tAre kyAreya raDavuM nahi." cetana jaDa maLatA hase che, jaDane kAje duzmano UbhA kare che. A jaDa padArtho cetananI koI jAtanI noMdha paNa letA nathI. jIvonA parasparanAM saMgharSa, jhagaDA, yuddho, vaira vagerenuM kAraNa moTebhAge jaDa padArtho ja hoya che. jaDa padArtho pratye mAnavInI AMdhaLI ghelachA maTI jAya to duniyAnA paTa uparathI ghaNI korTo, kedakhAnAM ane polIsathANAM bhUMsAI jAya. jaDanAM rAge jIvonI judAI sarjI che. mAnavI-mAnavI vaccenAM aMtara hRdayakaMpa che 39 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhAryA che ane pRthvIpaTane saMgrAmabhUmi banAvI dIdhI che. zreNikanA putranuM nAma koNika hatuM. zreNike koNikane potAnuM rAjya ApyuM ane halla ane vihalla nAmanA bIjA putrone secanaka nAmano viziSTa hAthI tathA potAnI pAsenAM devI vastro ane kuMDalo ApyA. A be bhAIo pAsethI te cIjo paDAvI levAnI koNikanI rANI padmAvatIe jIda pakaDI ane temAMthI be moTA yuddha cheDAyA. zilAkaMTaka ane rathamuzala nAmanA A be mahAyuddhomAM karoDo mAnavIno saMhAra thayo. AvA to kaMIka kalaMko jaDanA khAte jaDAyelA hovA chatAM mAnavIne jaDanuM AkarSaNa kema ghaTatuM nathI ? te eka moTo savAla che. te jaDanA jAduthI khUba aMjAyo che. kapyuTara ane roboTa yugano mAnavI jaDanA virATa rAjyataMtranI hakUmata heThaLa AvI gayo che. jaDa yaMtronA jaMgala vacce lAkho bhayo heThaLa potAnuM astitva TakAvI raheluM aLasIyuM eTale Ajano mAnava. aMdha vyaktio paNa vAMcI zake te mATe teNe opTophena nAmanuM yaMtra banAvyuM che ane badhira paNa sAMbhaLI zake te mATe oDiphonanI zodha karI che. esilogrApha dvArA avAjanI badalAtI sapATI mAnI zakAya che ane elIsogrApha dvArA vidyuta pravAhanI dhrUjArI mApI zakAya che. kesakogrAphathI vanaspatinAM saMvedano noMdhAya che. rIcara-skelathI dharatIkaMpanI tIvratA mApI zakAya che.voIsa-spekTogrAphIthI vyaktino svara cakAsI zakAya che. sTiriyospokathI citranI UMDAI jANI zakAya che. phoTo mITarathI prakAzanI tIvratA jANI zakAya che, tharmogrAphathI ugatAnI asara jANI zakAya che. kamyuTara ane roboTanA camatkArothI to jIvananA tamAma kSetro camatkRta banavA lAgyA che. jaDanI A jhAkajhamALathI aMjAI gayelo mANasa caitanyanI ghora upekSA karI rahyo che. jaDanI tAkAtane cAra cAsaNI caDI jAya evA camatkAro cetana phoravI zake che, teno zuM koIne khyAla nathI. oraDAmAM ThaMDaka prasarAvatA erakanDizaniMga mazInane moTI moTI salAmo bharanArA mahAnubhAvone khabara nahi hoya ke pratyeka vRkSa e hevI pAvaravALuM erakanDizaniMga mazIna ja che. jeTalI vAra lIlA parNo zvAsa hathakaMpa ? " Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ le eTalIvAra e jamInamAMthI pANIne potA tarapha kheMce che. tethI pANIno eka pravAha cAlu rahe che. pANInuM kheMcANa mULiyA vATe jamInamAMthI zarU thAya che. jeTalI jagyAmAM mULa phelAyelAM che tenAthI paNa vadhu vistRta bhUmimAMthI pANInuM AvuM zoSaNa thAya che. tethI te vRkSa ane jamInanI AsapAsanI havAmAM ThaMDaka ane bheja vadhe che. avAjanuM jarApaNa pradUSaNa phelAvyA vinA, AbohavAnI uSNatA vadhAryA vinA ane ojhonanAM AvaraNane koI paNa takalIpha ApyA vinA copAsa ThaMDaka phelAvatA A kudaratI e.sI. mazInathI mANasa kema nahi aMjAI jatA hoya ? 7.8 ApaNA nAnA magajanuM kada ardhI muThThI jeTaluM che. paNa, tenA eka corasa milImITara jeTalA TukaDAmAM 3,60,000 jJAnakoSo hoya che ane tenAthI 10 gaNAM anya poSaka koSo hoya che. 0.45 ghana milImITara lohImAM 50,00,000 lAla raktakoSo ekabIjAnI haDapheTamAM AvyA vagara paribhramaNa karI ApaNane jIvaMta rAkhe che. mAnavazarIranA eka koSamAM phakta 0000001 grAma DI.ena.e. hoya che paNa temAM rahelI vaividhyanI kSamatAno AMkaDo 256 4 24,000 abaja zUnyanAM AMkaDA jeTalo che. divasa-rAta anavarata gaNanA karavAmAM Ave to pUrA 45 varSa nIkaLI jAya. ApaNAM nAnakaDAM zarIramAM patharAyelI nasone lAMbI karIne eka cheDethI bIje cheDe bAMdhavAmAM Ave to AkhI pRthvIne pAMca vAra vIMTI zakAya. eka nAnakaDA InsTanTa kemerAmAMthI thoDI ja vAramAM phoToprInTa hAthamAM AvI jAya, te jaDanI kamAlathI mANasa aMjAya che paNa AMkha jevo malTIkalara InsTanTa muvI kemaro bIjo koI hoI zake kharo ? A nAnakaDA kemarAmAM koI paNa dRzyanI philma UtarIne tarata dhovAya che ane DevalapiMga, prinTIMga, enlArjIMga InsTanTa thaI jAya che, A kudaratanI kamAla AgaLa jaDa to sAva pANI bhare che. milanA eka mazInamAMthI nIkaLatI cIja vastuo bilakula ekasarakhI ja hoya che. paNa kudaratasarjIta koIpaNa be mAnava AkRtimAM, tenA aMgUThAnI chApamAM, svaramAM ke cAlamAM sAmya jovA maLe nahi, te keTaluM moTuM Azcarya che ! hRdayakaMpa 41 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDa e Akhare jaDa che, cetana e Akhare cetana che. jaDa game teTalI haraNaphALa bharIne cetananI barobarI karavA jAya paNa cetananI eka lapaDAke te jamInadosta banI jAya. AvA lAcAra ane tuccha jaDa padArtho parano mAnavIno aMdha vizvAsa Akhare vizvAsaghAtamAM pariNAma pAmavAno che. jaDanI cuMgAlamAMthI jIva chUTe te mATe maharSio sadA ciMtita che ane cetana to vadhune vadhu jaDaparasta banato jAya che ! hadayakaMpa 42 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 - mRtyu AalI. sa3 lAcAra e eka suMdara prabhAte ijIptanA eka pirAmiDa pAse vaidyo ane hakImonuM eka moTuM ToLuM AvyuM ane pirAmiDane raDatA raDatA traNa pradakSiNA pharIne cAlatuM thayuM. te pachI baMdUkadhArI sainikonuM julusa avyuM ane te paNa tene traNa cakkara lagAvIne cAlatuM thayuM. tyArabAda rAjA ane rANI tyAM AvyAM, te paNa kAMika babaDatA tyAM traNa cakkara lagAvIne pAchA pharyA. A vicitra ghaTanAnuM rahasya e hatuM ke, te pirAmiDa nIce mRta rAjakumArane dATavAmAM Avyo hato. Aje tenA mRtyudinane eka saMvatsara pUrNa thayuM hatuM. auSadhio ane jaDIbuTTIonA DhagalA hovA chatAM pote kumArane mRtyunA mukhamAMthI na bacAvI zakavAnA kharakharA tarIke vaidyoe traNa pradakSiNA karIne potAno parAjaya pradarzita karyo. bIjA rAunDamAM ghAtaka zastrasaraMjAma chatAM kumArane uThAvI jatA yamarAjane pote rokI na zakyA te badala sainikoe lAcArI pradarzita karI. vaibhavonA DhagalA ane aDhaLaka saMpatti hovA chatAM kumArane motanA mukhamAMthI na bacAvI zakyAnI hAra trIjA rAunDamAM rAjA ane rANIe svIkArI. vizvanI tamAma vyaktio ane aDhaLaka vastuonI otha hoya to paNa mota AgaLa mAnava niHsahAya, lAcAra ane azaraNa che. ApaNI azaraNadazAnuM bhAna karAvavA mATe mota kAphI che. potAnI bhautika tAkAta upara keka mAratA mAnavIne kavinI paMkti DhIlo Dhaba karI nAMkhe che : ghAmAM vegavALI juo kALakI badhuM vizva temAM paDyuM jema batrI hRdayakaMpa che 43 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daLI mANe deha saunA daLIne rakhe rIjhato riddhisiddha raLIne. krikeTanI ramata ramatA beTsamenane khabara nathI hotI ke kayo daDo tenA mATe chello daDo che. tema jIvananI A ramatamAM koIne khabara nathI ke kyo zvAsa e chello zvAsa che. koipaNa divasa e jIvananA kelenDaranI Aso vada amAsa hoI zake che. koI paNa zabda ApaNA zarIramAM jaDelA dhvaniyaMtranI AkharI nIpaja hoI zake che. tethI ja eka saMskRta subhASitamAM kavie lakhyuM che : ni:zvAse na hi vizvAso, kva ruddho bhaviSyati. tethI ja, koie jiMdagIne cAra divasanuM cAMdaraNuM kahyuM che. mRtyunAM game te paLe thanArA anivArya AgamananAM kaDavA satyane ApaNAM gaLe utAravA jJAnIoe to dhUma prayatno karyA che paNa eka vijJAnIe paNa eka tukko doDAvyo. amerikAnA phelikasa mepara nAmanA eka vijJAnIe I.sa. 1880 mAM eka vicitra ghaDiyAla banAvI hatI. A ghaDiyAla 28 phUTa lAMbI ane 8 phUTa pahoLI hatI ane banAvatA tene 10 varSa lAgyA hatA. A ghaDiyALanA eka kalAka upara 15 miniTa thAya tyAre dhAtunuM banAveluM eka nAnakaDuM bALaka bahAra Ave ane Takoro vagADe. 30 miniTe eka dhAtunirmita yuvaka Takoro vagADe, 56 miniTe eka vRddha Takoro vagADe ane kalAka pUro thAya tyAre bhayAnaka ane bihAmaNI yamanI AkRti AvIne Takoro vagADe. jIvananI kSaNabhaMguratA ane mRtyunAM anivArya Agamanane sUcavato te vijJAnano prayoga nihALIne paNa mRtyu mATe koI jAgRta banyuM haze ke nahi, te moTo prazna che. mRtyuthI bacAvavAnI tAkAta devo ane devendromAM paNa nathI. mahAbhAratanA vanaparvamAM zrIkRSNae arjuna para prasanna thaIne tene koi paNa varadAna mAMgavA kahe che paNa sAthe khulAso kare che ? tuM je mAMge te huM tane ApIza paNa amarapaTTo tuM nahi mAMgato. te sivAyanI tArI koipaNa hadayakaMpa che ja Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchA huM pUrI karIza. mRtyu AgaLa sahu dIna, hIna ane lAcAra che. pI.ema. ane sI.ema. AgaLa jenI lAgavago cAle tenI paNa lAgavaga yama pAse nathI lAgatI. sahu moM vakAsIne UbhA hoya ane yama upADI jAya che. janma ApanAra mA paNa mRtyuthI bacAvI na zake. dharatIne dhrujAvanArA moTA dhuraMdhara zahenazAho paNa dharatImAM daTAI gayA, te yamane na dhrujAvI zakyA. evo koI gusapradeza mAnavIe haju sudhI zodhyo nathI ke jyAM mRtyu pahoMcI na zake. eka rAjAnA maMtrIne rAtre svapnamAM yamadUta dekhAyo, yamadUte tene noTIsa ApI ke AjathI sAtamA divase huM tane upADI javAno chuM. A svapna dekhIne maMtrInI UMgha harAma thai gai. savAre ciMtAtura cahere te rAjA pAse pahoMcyo.rAjane vinaMtI karI : "rAjan mane Apano mukhya tejIlo ghoDo Apo. sAtamA divase yamano dUta mane pakaDavA Ave te pahelA te ghoDA para savAra thaIne huM seMkaDo mAila dUranA pradezamAM pahoMcI jAuM ke jethI yamadUta mane zodhI ja na zake." rAjAe ghoDo Apyo ne tenA para savAra thaine maMtrIe ghoDo doDAvyo. cha divasamAM to ghoDAe seMkaDo mAila dUranA eka zaheramAM maMtrIne pahoMcADI dIdho. Aje sAtamo divasa hato paNa maMtrI have nirbhaya ane nizcita hato. te ghoDA parathI nIce Utaryo ane ghoDAnI pITha thAbaDatA bolyo : "zAbAza, ghoDA zAbAza." te ja vakhate pAchaLathI bIjuM koi paNa pITha thAbaDI rahyuM hatuM. teNe pAchaLa vaLIne joyuM te svapnamAM sAta divasa pUrve dekhelo te ja cahero hato. A cahero joine maMtrI DaghAi gayo. gabharAtA gabharAtA te ajANI vyaktine pUchyuM "tame A ghoDAne zA mATe zAbAzI Apo cho ?" "kema na ApuM? sAta divasathI huM gherI ciMtAmAM hato. A ghoDAe mArI ciMtA TALI dIdhI. AjanA divase tane A zaheramAMthI upADavAnI hayakaMpa che 45 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmagIrI mane mArA svAmI yamarAjAe soMpelI paNa sAta divasa pahelA to tuM ahIMthI seMkaDo mAila dUranA tArA zaheramAM hato tethI mAre moTI ciMtAno viSaya AvI gayo. paNa, pADa mAnuM A ghoDAno ke teNe che divasamAM tane ahIM lAvI mUkyo. nahitara huM mArI javAbadArI kevI rIte vahana karI zakata ?' bacavA mATe je ghoDAnuM zaraNa svIkAryuM teNe ja yamadUtanuM kArya vadhu saraLa banAvI dIdhuM. mRtyu AgaLa bhautika zaraNo hAtha khaMkherI nAMkhe che. mRtyunA eka hAkoTAthI zahenazAho ane samrATo paNa garIbaDI gAya banI jAya che. ATaluM gokhI ja rAkho : mota AvavAnuM che, avazya AvavAnuM che, game te paLe AvavAnuM che ane koI tyAre bacAvI zakavAnuM nathI. eka vRddhAnA AMgaNe mota AvIne UbhuM rahyuM, tyAre tene Thapako ApyoH "are, mAre to haju ghaNAM kArya karavAnA bAkI che, tuM acAnaka kyAM Avyo? pahelAM noTisa to mokalavI hatI?" "meM eka nahi cAra-cAra noTisa mokalI chatAM tane mArA AgamananI jaNa na thai ? meM eka noTisa buka-posTathI mokalI, bIjA baMdha kavaramAM mokalI, trIjI rajIsTarDa e.DI. thI mokalI ane cothI vI.pI.pI. thI mokalI. buka-posTanI TapAla koipaNa joI zake tethI tArA mAthA paranA sapheda vALa te mArI buka-posTathI mokalelI noTisa che. tAruM bokhuM moDhuM e mArI kavara dvArA mokalela noTisa che. moDhArUpI kavara khole tyAre te noTisa vaMcAya. rajI. e.DI. mAM potAnI sahI joie, tArI kAnanI baherAza, AMkhanI jhAMkhapa vagere phariyAdo tuM pote ja kare che, tethI te badhI mArI rajIsTarDa noTiso hatI. ane vI.pI.pI. mAM sAkSInI sahI joie. tArI hAthanI lAkaDI te sAkSInI sahI jevI che." yamanA A javAba AgaLa DozI zuM bole ? hadayakaMpa 46 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagara noTise paNa mRtyu ghaNAne uThAvI gayuM che. janma e ja mRtyunI noTisa che. pratyeka mAnavI mRtyunI kyumAM ja Ubho che. kono naMbara kyAre lAge te nakkI nathI. Aje ja ane atyAre ja mAre maravAnuM che tema samajIne jIvatA hatA mATe ja janaka moTA sAmrAjyanA svAmI hovA chatA videhI kahevAtA hatA. mRtyunI sAdaDImAM mRtyu aMgenI sabhAnatA Ave te mATe sAdaDIne mATe gujarAtImAM bIjo eka zabda vaparAya che - UThamaNuM, "he manuSya, A vyaktinuM mota joyA pachI to tuM mohanI niMdrAmAMthI UTha." A saMdeza UThamaNAmAM janArA koIne saMbhaLAto nahi hoya ? bajAramAM pAMcamI dukAne inkamaTeksanI reDa paDe to paNa potAnI dukAnanA hisAbanA kAgaLIyA sagevage karavA maMDI paDanAra, paDozInA tyAM yamanI reDa paDe tyAre pote sAvadhAna kema nahi thaI jatA hoya? zaheramAM kamaLanA rogano cepa phelAyo hoya ane 50 lAkhamAMthI mAtra 5000 ja temAM sapaDAyA hoya to paNa sAvadhAnInA upAyo ajamAvI lenAra anekanAM mRtyu jovA chatAM kema cetI jatA nahi hoya ? cekiMga kyAreka ja thAya che chatAM rezaniMgano dukAnadAra roja sToka noMdhe che. mRtyu eka ja vAra AvavAnuM che paNa game te paLe AvavAnuM che mATe tenI taiyArI to haMmezA joie. varasamAM game tyAre parIkSA levAno kAyado hoya to vidyArthI haMmezA elarTa rahe tema mRtyu mATenI elarTanesa haMmezA apekSita che. janma haju akasmAta kahI zakAya, mRtyu to nizcita che. chatAM mRtyu mATe mAnavI ATalo badho bebhAna kema ? mRtyu AgaLa sau koi hAre che. rAjAonA rAjya, zahenazAhonA takhta, sainyonA zastro, vaidyonA auSadho, DokaTaronA upacAro, zrImaMtonA vaibhava, vIrapuruSonAM parAkrama, rUpasuMdarIonAM rUpa, buddhimAnonAM buddhibaLa, vaijJAnikonAM anveSaNo vagere badhAM mRtyu AgaLa hAtha UMcA karIne parAjaya svIkArI le che. sahu svIkAre che ke mRtyuno bhaya oLaMgI zakAya tevo hadayakaMpa che 47 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. sahu zaraNa tyAM pAchA paDe che. tethI ja sikaMdaranI vyathAne kavie kAvyamAM kaMDArI che : mArA marAga vakhate badhI milakata ahIM padharAvajo, mArI nanAmI sAthe kabrastAnamAM pANI lAvo, je bAhubaLathI meLavyuM te bhogavI pAga na zakyo, abajanI milakata ApatA pAga A sikaMdara nA bacyo. mAruM mRtyu thatAM badhA lazkara lAvajo, pAchaLa rahe mRtadeha AgaLa sarvane doDAvajo. AkhA jagatane jItanAruM sainya paNa raDatuM rahyuM, vikarALa daLa bhUpALane paga nahi kALathI choDI zakyuM. mArA badhAM vaidyo hakImone ahIM bolAvaje, mArI nanAmI e ja vaidyone khabhe UMcakAvo. dardIonAM dardane daphanAvaruM koNa che, dorI tUTI AyuSyanI to sAMdhanAruM koNa che. sikaMdaranI ja A vAta nathI, A vyathA saunA hRdayanI che paNa, A bhAna mRtyu nikaTa Ave tyAre thAya tenA karatA vaheluM thAya to sAcA zaraNanI zodhano avakAza rahe. hadayakaMpa che 48 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja he kiratAra ! mane AdhAra tAro to zuM huM sAva nirAdhAra chuM ? dhana - saMpatti parano mAro moTo bharoso paNa sAva pokaLa nIvaDaze ? jIvanamAM sAcA sukhazAnti mane paisA thakI nahi ja maLe ? rogo, vRddhatva ane mRtyune mArI bharelI tijorInI koI ja zarama kharekhara nahi ja naDe ? pAsabukano jaMgI AMkaDo mArA mRtyune sudhArI nahi ja zake ? 5-25 lAkha kharca nAMkhavAthI sadgati kharIdI nahIM ja zakAya? parivAra ane svajano paNa svArthanA ja sagA che ? vizvAsaghAtanI camacamatI tamAca te badhA zuM mane game tyAre mArI deze ? kensara ke perAlisisathI huM gherAi jAuM to te svajano mArAM duHkhamAM bhAga nahi ja paDAve ? mRtyu mane upADI jaze tyAre lAcAra vadane te badhA mAtra joyA ja karaze? mArI prANapyArI aDhaLaka bhogasAmagrIo paNa mane bacAvavA koI prayatna nahi kare ? varasothI dIvAnakhAnAmAM laTakatuM mAruM prANapyAruM kalAtmaka kAcanuM jhummara paNa mArA mRtyunA AghAtathI dhabaka daIne tUTI nahi paDe ? sagA bhAI sAme korTe caDIne je dukAnano mAlikI haka prApta karelo te dukAna paNa mArA mRtyuno koI pratibhAva nahi batAve? sTIlanuM kabATa, dIvAla paranuM ghaDiyAla, DroiMga rUmano gAlIco, dIvAla paranuM peinTiMga vagere koI cIja mArA mRtyuno zoka vyakta nahi kare ? zuM te badhI cIjo pratyeno mAro prema kharekhara eka pAkSika ja hato ? te badhI cIjo khAtara to huM keTaluM raDyo chuM, keTalo jhaghaDyo chuM, keTalA krodha ane abhimAna karyA che, ane te badhAne mArI hRdayakaMpa che 49 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI ja kiMmata nahi? meM karelA krodha ane kaSAyo badhAM phogaTa nIvaDayA? A cIjavastuo paranA jAlima rAgane kAraNe to mAre keTalAyanI sAthe vera thayA. chatAM A cIjavastuone mArA para koi ja prema nahi ? mArI koi ja kadara nahi? mRtyu eka dina mArI badhI mahenata para pANI pheravI nAMkhaze ? DokaTaronI penala paNa hAtha khaMkherI nAMkhaze ? mArI karoDonI esTeTa paNa mane nahi bacAvI zake ? huM hAlato thaiza tyAre mArI nANAMnI kothaLIo kabATamAMthI mane vaLAvavA bahAra paNa nahi nIkaLe? mArI patnI paNa gharanAM AMgaNethI AgaLa nahi vadhe ? vahAlA gaNelA svajano paNa smazAnane ja mane chellI alavidA karIne pAchA vaLI jaze? badhA ja svArthI? badhuM ja nakAmuM? mAruM koi ja nahi ? kharekhara huM nirAdhAra? kharekhara huM nirAzrita? huM sAva zaraNahIna? mAruM koi zaraNa nahi? to mAre kono AdhAra? huM konA caraNa pakaDuM? huM konA zaraNe jAuM ? mAro koNa AdhAra? AvI eka vedanAno hRdayanA khUNAmAMthI prasava thAya che. A vedanA eka samyakvedanA che. A pIDA kalyANapIDA che. AvI pIDAmAMthI ja anAthImunino prAdurbhAva thayo hato. sanatacakravartIne cha khaMDanAM sAmrAjyano tyAga karavAnuM sAmarthya A vedanAe ja ApyuM hatuM ne ? zreSThIputra jaMbu ane pracaMDa puNyAdhipati zAlibhadrane A vedanA ja sparzI hatI ne ? azaraNatAnuM bhAna thAya te pachI zaraNanI zodha AraMbhAya che. anAthapaNAno bodha 'nAtha' nI zodha karavA prere che. zaraNa te ApI zake jene koi zaraNanI jarUra na hoya. nirbhayatA te ApI zake jene koi bhaya na hoya. mArI dazA jaMgalamAM bhUlA paDelA pelA musAphara jevI che. te jaMgalamAM bhUlo paDyo ane coroe tene lUMTI lIdho. tenI AMkho para pATA bAMdhIne coroe tene jaMgalamAM ekalo choDI dIdho. cAre bAjuthI jaMgalI prANIonI garjanA kAne paDavAthI te bhayathI hradayakaMpa 50 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMpI rahyo che. te AMkhanA pATAthI aMdhArAno bhayAnaka trAsa anubhavI rahyo che. tene koi mArga sUjhato nathI. tethI te ghaNo saMtApa anubhave che atyAre tene potAnI jAta sAva nirAdhAra lAge che. tene kakaDIne bhUkha lAgI che. mATe bhUkhanI pIDA paNa asahya banI che. tenI akaLAmaNa atyaMta vedhaka banI rahI che. tyAM ja tene eka avAja saMbhaLAyo. "tuM Dara nahi, huM tArI badhI ciMtA dUra karIza." A avAja sAMbhaLatAnI sAthe teno bhaya palAyana thayo. tene ghaNI TADhaka vaLI. te ajANI vyakti tenI najIka AvI ane premathI tenI AMkha paranA totiMga paDadAM choDyA. prakAzanAM kiraNoe tenI ghaNI ciMtA ane akaLAmaNanuM bASpIbhavana karI nAMkhyuM. paNa A jaMgalamAM acAnaka bheTI gayelA A niSkAraNabaMdhu upakArI puruSa teTalAthI ja na aTakyA. tene tenA nagarano mArga dekhADyo. mArge caDAvyo. paNa, A jaMgalanA nirjana ane bhayajanaka rastethI te ekalo potAnA nagaramAM kevI rIte pahoMce ? koino sahAro maLe to ja pahoMcAya. pelA divya puruSe kahyuM "tuM jarApaNa DarIza nahi. huM tArI sAthe chuM. huM ja tAro sahAro, tuM mAro sAMnidhyamAM che. mATe tuM bilakula hemakhema che." A sahAro maLI jatA te have nizcita banyo. nirAdhAratAnI tenI pIDA have nAza pAmI paNa peTanA khADAnuM zuM ? bhUkhyA peTe jaMgala kevI rIte oLaMgI zakAya? pelA mahAmAnave tene bhAthuM pIrasyuM, tenI bhUkha bhAMgI. mArI dazA paNa A musAphara jevI che. saMsAranAM jaMgalamAM bhUlo paDelo musAphara eTale huM. Adhi, vyAdhi ane upAdhinA janAvaronI senA satata mane bhayabhIta banAvI rahI che. mArI AMkhe ajJAnanA pATA bAMdhelA che. sAcA sukhanuM mAruM dhAma bhUlelo huM mArgabhraSTa musAphara chuM. ATalA badhA bhayo chatAM huM ekalo ane nirAdhAra chuM. mAro sahAro koNa ? A jagatanA badhA saMbaMdho to svArthanA gumaDAMthI gaMdhAyelAM che, vizvAsaghAtanA kalaMkathI kharaDAyelA che. mAruM koi ja nathI. huM ekalo ane niHsahAya hathakaMpa 6 pa1 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM ane, guNahIna avasthAmAM sukhanA dhAma bhaNI mArI gita cAle kevI rIte ? guNanI tIvra bhUkha huM anubhavI rahyo chuM. A che mArI niHsahAya ane azaraNa dazA. azaraNa dazAnI A mArI vedanA atyaMta tIvra banI tyAre mane maLyA. paramAtmA. sarva bhayone jItI cUkelA A nAthanA darzana mAtrathI mArA tamAma bhayo palAyana thayA. huM nirbhaya banyo. e abhayadAtA devAdhidevane huM bheTI paDyo. samyajJAnano divya prakAza pAtharIne temaNe mArA ajJAnanAM aMdhArAM ulecyAM. sArA ane narasAnI, hita ane ahitanI tathA kharA ane khoTAnI vivekabuddhi temaNe mane bheTa dharI, mArA ajJAnanA pATA temaNe choDyA, te mArA cakSudAtA banyA. bhavamAM bhUlA paDelAM nirAdhAradazAmAM AthaDatA evA mane te anaMta karuNAnA sAgare sAco rAha cIMdhyo. pUrvanA galataabhyAsanA kAraNe mArA paga ADA-avaLA phaMTAi jatA hatA to paNa temaNe mane mArga para sthira karyo. paramasukhanAM dhAma bhaNI mArA paga maMDAyA. te mArA mArgadAtA banyA. paNa, mArI nirAdhAratAnuM zuM ? te ciMtAmAMthI paNa mane temaNe mukta karyo. temanAM caraNomAM huM ALoTyo. meM temano ja pAlava pakaDyo, temaNe mane zaraNuM ApyuM. huM anAtha hato, te mArA nAtha banyA. huM nirAdhAra hato, te mArA AdhAra banyA. te mArA zaraNadAtA banI rahyA. huM bhUkhyo hato temaNe sauthI pahelI mane guNanI ruci ApI ane zraddhAno sAlamapAka ApI mArI bhUkha bhAMgI. A ruci ane zraddhArUpa bodhi ApIne te mArA bodhidAtA banyA. have huM trAsarahita, have huM saMtAparahita. have huM anAtha nahi paNa sanAtha. Adhi, vyAdhi ane upAdhinI have mane koi phikara nathI. kAraNa ke huM paramezvaranAM caraNomAM beTho chuM. rogathI huM uddigna nathI, vRddhatvathI huM vyathita nathI, mRtyuthI huM ciMtita nathI. koi tApa mane tapAvI zake tema nathI, koi saMtApa mane zekI zake tema nathI. jagatanA sarva jIvonI hRdayakaMpa para Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNAmaya mAtAnI godamAM huM pahoMcI gayo chuM. viSakaTorAne amRta khAlI banAvI devAno camatkAra A prabhuzaraNamAM che, duHkhanA DuMgarone sukhanA samudramAM rUpAMtarita karI devAno jAdu prabhuzaraNanI ilamakI lakaDI dvArA thaI zake che. bhayonA jaMgalone oLaMgIne eka niHzaMka abhayAraNayamAM AvI gayAnI pratIti prabhuzaraNa karAve che. nizcitatA ane nirbhayatAnA AnaMda paTamAM huM lapeTAyo. meM pokAra karIne mArA A nAthane vinaMtI karI : anyathA zaraNaM nAsti, tvameva zaraNaM mama tasmAt kAruNyabhAvena, rakSa rakSa jinezvara / hadayakaMpa 53 hadaya Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je suMdara veSamAM sajja thaine mukha " para smita verato sAMje koinA lagnanAM risepzanamAM hAjarI Ape che ane savAre mukha para zokanAM vAdaLo cItarIne koInI sAdaDImAM pahoMce che. somavAre lIgalamerejanA dastejamAM sAkSI tarIke sahI kare che, ane maMgaLavAre koinA DAivorsanAM kesa mATe korTamAM jubAnI ApavA jAya che... jenA gharamAM rasoDAnI bAjumAM saMDAsa che... je roja vartamAnapatramAM bartharekorDa ane mRtyunoMdhanI kolamo vAMce che. je roja sva. pitAjInI chabI parathI karamAyelo hAra | UtArI tAjo hAra Arope che. anityanI ghaTamALAmAM ghUmarAtA vAcaka varganI samakSa prastuta thAya che - 1 nisarganuM mahAsaMgIta hadayadrupa para Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * nisarmanuM mahAsaMmIta vArnisa karelA kalAtmaka pAyA sAthe dUdha jevI sapheda pATIthI bharelo navo khATalo gharamAM Avyo, tyAre gharanI zobhA ghaNI vadhI hatI. gharanAM davAnakhAnAnI mukhya jagyA para paDelA jUnA kabATa ane paTArAne khaseDIne te khATalA mATe mobhAnI jagyA khAlI karelI. tenI najIkanI IvAlo parathI jUnA citro ane kelenDara UtArIne navA AkarSaka citro TIMgAvyA. ane te khATalA para DhALavA jUnA be gAdalAnAM rUmAMthI eka navI jADI zayyA taiyAra karAvI. tenA para pAtharavA kalAtmaka ane kiMmatI cAdara kharIdI lAvyA. ane, be manohara takiyA tenA para goThavyA, tyAre gharanI ronaka ghaNI badalAyelI lAgatI hatI. chokarAo ramatA ramatA A manohara zayyAne bagADe nahi tenI khUba takedArI rakhAtI. be-cAra vAra to bhUla thaI javAne kAraNe chokarAone sAro methIpAka paNa cAkhavA maLelo. ane, A khATalAnI zobhAthI aMtaramAMthI satkAranA paNa soNalAM jAgelAM. vevAI ane jamAIne khAsa AmaMtraNa ApyuM. khAsa prasaMga upasthita karIne gAmanA AgevAnone paNa AmantyA. ane, te AmaMtrita mahemAno te navA khATalA sAme TIkIne joyA karatA tyAre manamAM khUba AnaMdanI Urmio uchaLelI. ane jyAre gAmamAM be-cAra jaNAne A khATalAnI kalAtmaka manoharatA ane zayyAnI zobhAnAM vakhANa karatAM dUrathI sAMbhaLelA, tyAre dilamAM kevA galagaliyA thayelA, te bIjA na samajI zake. Aje to e vAtane ghaNA varSo vItI gayA che. gharanI e mobhAnI jagyAethI uThAvIne te khATalAne cokanA DhALIyAmAM mUkI dIdho che. gharanI te mobhAnI jagyAe to sTIlano suMdara palaMga AvI gayo che. pelA citro jUnA thavAthI UThAvI lIdhA che. tenI jagyAe lemIneTeDa pikcarayukta IlekTronika voca goThavAI gaI che. pelA jUnA khATalAne to have badhA achUta samaje che. gharamAM mahemAnonAM Agamanane kAraNe kyAreka nokarane sUvA te khATalAne upayogamAM levo paDe che. paNa tenA pAyA cirAI gayelA che, pATI saDI gayelI che, sAMdhAo DhIlA paDyA che. sUtelo nokara paDakhuM pherave tyAM to zuM zuM avAja temAMthI nIkaLe che. mahemAno ane sabhyonI UMghamAM thoDI khalela pahoMcavAthI nokara tathA hRdayakaMpa 55 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khATalAne manomana gALa daI teo pharI poDhI jAya paNa peluM zuM zuM to rAtabhara cAlyA ja kare che. ' jJAnInA kAnamAM A zuM zuM saMbhaLAya che. temane to temAM nisarganA mahAsaMgItanI divya sUrAvalI bhAse che. te to tene bebhAnadazAmAMthI AtmAne DhaMDhoLI bhavya paroDha UgADatA madhura prabhAtiyA samaje che. vizvanA tamAma padArtha ane paryAyanI vinazvaratAno sAda suNAvatA paramadhyanirUpe te tene oLakhe che. ane A saMgItanA jAduthI ja te puSpanI muskurAhaTa ane glAni vacce, uSAnI prabhA ane saMdhyAnA aMdhakAra vacce, lagna samAraMbhanA utsava ke maraNanI sAdaDI vacce, tathA milana ke virahanI paLo vacce svasthatA jALavI zake che. ane A nisarganuM mahAsaMgIta kAnamAM pesIne hRdayane aDyuM to bharata kevalI, rAjarSinami ane muni anAthI jevA kAMIka bhaDavIro anityano saMga tyajI nityanI zodhamAM nIkaLI paDyA. karyA. A mahAsaMgIte ja gautamabuddhane mahAbhiniSkramaNanuM sattva bahyuM. A mahAsaMgIte ja sanatacakrIne anaMta sauEryanuM prasAdhAna bheTa dharyuM. A mahAsaMgIte ja hanumAnajIne AtmasAdhanAnuM parAkrama phoravavA uttejita khATalAmAMthI zuM zuM hajIe nIkaLyA ja kare che. ko'ka ja tene mahAsaMgIta rUpe oLakhe che, oLakhIne jAge che, jAgIne Ubho thAya che, Ubho thaIne doDe che, doDIne tyAM pahoMce che, jyAM sarva anityano vilaya che ane jyAM nitya manohara sRSTi prAdurbhAva pAmI che. paNa bAkI badhAne to A avAjathI UMghamAM khalela pahoMce che, paNa tene avagaNIne pAchA sUI jAya che. paNa koI jAge ke UMgha, saMgItane tenAthI zI matalaba ? te to cAlyA ja karavAnuM. te madhura saMgItanA divya dhvanine A nAnakaDI keseTamAM Tepa karyo che. koInI UMgha UDaze to koInI UMgha bagaDaze, sAMbhaLavuM hoya te sAMbhaLe. AcArya muktivallabhasUri hRdayakaMpa 5 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka kSaNo kSaNabhaMgura kelenDaranA DaTTA parathI kara kara karatuM eka pAnuM khare che ane eka navuM pAnuM caLake che. te cAra AMgaLanAM nAnakaDAM pAnAM para keTalIya kathAo lakhAvA mAMDe che. divasanuM vaheNa cAluM thAya che, ane - keMkanAM hAthe mIMDhaLa baMdhAya che ane keMkanA hAthanI cUDIo naMdavAya che. ko'ka nA ghaNe pAraNuM baMdhAya che ane ko'ka ghare ThAThaDI baMdhAya che. ekane loTarI lAge che A lAkhonI e aNadhArI Avaka prApta karIne InvesTamenTa, kAra, baMgalA ane pharnicaranA madhura divA-svapnomAM te khovAI jAya che ane bIjAne bajAramAM aNadhArI maMdIthI lAkhonuM devALuM nIkaLe che, te devAthI mukta thavA baMgalo, ghareNAM ane gADI vecI nAMkhavAnI lAcArIthI pIDAya che. ekanA hoTha para smitanAM svastika racAya che ane bIjAnI AMkha para AMsunA toraNa baMdhAya che. keTalAya gAMdhInagaro, gAMdhIdhAmo ane caMdIgaDho dhamadhamatA thAya che ane keTalAya hIrozImA ane nAgAsAkI zahero kALanAM khapparamAM homAya che. koIka saltanata tUTI paDe che, ane koI sattAnA siMhAsane AruDha thAya keTalIya saubhAgyavatI strIo mAtA bane che, keTalIka mAtAo vidhavA bane che. ko'ka raDamasa cahere hospiTalamAM daradI tarIke dAkhala thAya che ane, koI utsAha, harSa ane AzA sAthe rogamukta banIne hospiTalamAMthI pAcho hRdhyakaMpa che pa7 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phare che. koInAM mukha para vijayanuM smita che, to koI parAjayano viSAda chupAvavA mathe che. koI navo DokTara oparezana thiyeTaramAMthI prathama oparezana saphaLatApUrvaka karIne bahAra nIkaLe che. koI vepArI sIjhanano pahelo moTo sodo karIne lAkha rUpiyA kamAya che. koI saMyamI muni mahAtapa Adare che ane koI vairAgI navayuvaka sarvasaMgano tyAga karI mahAbhiniSkramaNa kare che. koI kavi nUtana kAvyakRti racIne harakhAya che. koI cUMTaNImAM jIte che, koI vAdamAM parAjaya pAme che. viraha ane milananI, utsAha ane hatAzAnI. AnaMda ane vyathAnI, utpatti ane vinAzanI. kaiMka madhura ane karuNa kathAo kelenDaranAM nAnakaDAM pAnAM para AlekhAya che. ane AvA to kelenDaranAM keTalAya pattAM kharI gayA. DAyarInAM thokabaMdha pAnAM pharI gayAM. ghaDiyALanA kAMTAe paNa asaMkhya yojanonI musApharI karI dIdhI. sUraja ane caMdAe paNa udaya-astanI saMtAkUkaDI ghaNI ramI lIdhI. keTalIya ghaTanAo kSaNe kSaNe banatI rahe che.....temAMnI ko'ka chApAnAM pAne ke DAyarInAM pAne noMdhAya che. keTalIka to noMdhAyA pahelA ja kALanA tharomAM daTAI jAya che. duniyAnA khUNAomAM keTalAya smite vikharAya che ane keMka AMsu verAIne sUkAya che. kyAMya saheja paNa aTakyA vinA kALacakra aviratagatie pharyA ja hRdayakaMpa che 58 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. ko'ka te paLomAM mIThuM bhAtuM rAMdhI le che. koka te paLomAM bhavya ImArata caNI le che. koka te paLomAM jaMga rUDo khelI le che. paNa....kALa koInI rAha jovA besato nathI. te koInA khIle baMdhAto nathI. to koInI tijorImAM purAto nathI. te koInuM Atithya mANavA rokAto nathI. te cAle che, ane cAlyA ja kare che, kAraNa cAlavuM te ja teno svabhAva che, te aTakyA vinA doDyA kare che.....eTale ko'ka mahAvIra UThe che ane sUtelAone UThADe che. "samartha mA pamAyaNa'nI ghoSaNAthI kSaNonI kSaNabhaMguratAno nAda pokAre che......pokarI pokArIne kahe chekALa e to vahetI saritA che, vahI jAya te pahelA nAhIne nirmaLa thaI jAo. avasaranAM kadI punarAgamana nathI hotA. Avyo tyAre ja tene umaLakAthI vadhAvI lyo. takane koI Thesa vAgatI nathI, ke te paDI jAya ane tame tene bAMdhI lo." yudhiSThira A saMdezane bhUlI gayA ane, te mahAdAnezvarIe yAcakane AvatIkAlano vAyado Apyo, tyAre bhImadeve vijayaDaMko vagADyo. jAgo, jAgo prajAjano, vijayotsava ujavo.....jayeSTha baMdhu yudhiSThire kALa para vijaya prApta karyo che." bhImanA DaMkAthI yudhiSThira zaramiMdA nahi, paNa sajAga banyA.....avasarane vahI javA na dIdho.....dAnanuM sukRta te ja paLe sAdhI lIdhuM. samaya amUlya che, kAraNa samaya vahI jAya che. samaya mahAmUlo che, kAraNa ke anitya che. eka eka paLamAMthI sAdhanAnuM mahAamRta ghUMTavAnuM hRdayakaMpa che pa9 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. eka eka paLamAMthI parama zreyano mahAlaya caNavAno che. eka eka kSaNamAMthI AtmotthAnanuM mahAsaMgIta cheDavAnuM che. jIvananI eka paLa paNa vyartha pasAra thaI jAya to yogI jhUre che. kAraNake pratyeka paLanI kiMmata kohinUra hIrA karatAM ke nijhAmanAM jhaverAta karatAM vadhu che, te te jANe che. loDhuM barAbara tapeluM hoya tyAre ghA mAravAmAM Ave to teno yogya ghATa ghaDAya che. moDo paDanAra avasara cUke che. lakSmI cAMdalo karavA Ave tyAre moM dhovA janArane vyavahAra mUrkha gaNe che. kAraNa, Avelo avasara kSaNika che, te vyavahArane mAnya che. DokTara moDA paDe to kyAre'ka daradI mRtyu paNa pAme che. DokTaranI hoMziyArI jeTalI kiMmatI che teTalI ja temanI samayasUcakatA mahattvanI che. ghoDo game teTalo capaLa hoya, resamAM ja tenI capaLatAnuM mApa nIkaLe che. krikeTaranI kArakirdI neTa prekaTIsanA nahi paNa TesTamecanA paraphormansane AdhIna che. sarvatra avasaranuM ja mUlya che. te mUlya samajAvavA ja AnaMdaghanajI paNa gAya che. bera bera nahi Ave, avasara bera bera nahi Ave.' lagnanAM TANe ja khoLo pAtharIne rovA bese ane koInA marasiyA levAtA hoya tyAM jaIne lagna gANAM gAvA bese, teNe avasarane oLakhyo nathI. sUrya Uge tyAre haju je pathArImAM ALoTe che, te UgatA sUryanA namaskAra cUke che. koI UMghe che ke jAge che, tenI sAthe sUryodayane koI nisbata nathI. eka varSa lagI dIkSArthI vardhamAna mUzaLadhAra varasI jAya tyAre gAphela rahevuM ane pachI moTI AzAo laIne niHsaMgI vardhamAnanI pAchaLa bhamyA hRdayakaMpa So Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM tevI dvijavRtti sarvatra saphaLa na thAya. baLatI mINabattImAMthI mINa pIgaLyA kare tema samaya sarakI rahyo che. hAthanI aMjalimAMthI sarI paDatA jaLanI jema kALa pasAra thaI rahyo che, tethI ja vastupAla vyathita che. lokaH pRcchati me vArtA zarIre kuzalaM tv| ... kuta: kuzalamasmAkamAyuryAti dine dine| paNa jene vastupAlanI A vyathA aDatI nathI, te to samaya pasAra karavA cesa, kerama, gaMjIphAnI ramatomAM racyo pacyo rahe che. gAmanA core ke sinemAnAM thiyeTaramAM tenI jIMdagIno ghaNo kALa pasAra thaI jAya che. TI.vI. muvI ane mobAIlanI gaTaramAM mahAmUlA kALane te padharAvI de che. pramAdanA jaMgI katalakhAnAmAM kSaNonI keTalIya bakarIonI karapINa hatyA thaI jAya che. avasaranI anityatAnI jANa saune hovI ghaTe che. mehUlo varase tyAre je kheDUta hoko pIto besI rahe che tene lAgaNInI sIjhana Ave tyAre mRgajaLa paNa kadAca pIvA na maLe. sAMbhaLyuM che ke jApAnIjha loko varSagAMThanA divase harSollAsa vyakta karavAne badale zoka vyakta kare che, kAraNake amUlya jIvanamAMthI eka varSa ochuM thayAnI vyathA teo anubhavatA hoya che. avasaranuM mUlya jANyA pachI AvI vyathA upaje che. udayAcala parvata parathI sUryanArAyaNa DokiyuM karI rahyA che, tyAre hanumAnajI megiri para yAtrArthe jaI rahyA hatA. yAtrA karIne pAchA pharatA hatA, teTalAmAM to pazcimamAM DhaLIne jagatane AkharI alavidA ApI rahelA sUryanA rAtA goLAmAM, virATa AkAzamAM pUrvathI pazcimanI lAMbI majala kApyAno thAka varatAto hato. "bAla sUryanI savAre joyelI te lAlimAM kyAM ane DhaLatA sUryanI A rAtI phikkAza kyAM ? darzana karIne pAcho pharuM ATalIvAramAM sUryane asta thavAno vAro Avyo? mAruM jIvana paNa ATaluM hathakaMpa che 61 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja jaladI AthamI jaze, huM haju kyAM poDhayA karuM?" ane A vicAranA kyArAmAM vairAgyabIja pAMgaryu, phUlyuM ane phAlyuM. palaTAtI Rtuo, badalAtA mahinA, uSA ane saMdhyAnI saMtAkUkaDI ane aviratagatie cAlato ghaDiyALano kAMTo. A badhuM sAda pADIne avasaranI anityatAno pokAra kare che. te pokAra ko'kanA kAnamAM pesIne hRdayane bhede che, ane ghaNAnA to kAne athaDAIne ja pAcho phare che. maMdiramAM AratInA ghaMTArava cAlu thaI gayA hatA, gAya bheMsanA dhaNa sImamAMthI pAchA pharI gayA hatA, pakSIo paNa mALAmAM saMtAI gayA hatA, kheDUtanA sUkAtA parasevAmAM divasano thAka osarato hato. paNa haju gharamAM aMdhAruM ja hatuM. tethI dikarIe pitAjIne pUchyuM "pitAjI saMdhyATANuM thaI gayuM che, haju dIvo peTAvyo nathI ?" dikarInA A sAdA saraLa praznamAMthI relAtuM avasaranI anityatAnuM divya saMgIta pitAnA kAnamAM thaIne hRdayane aDyuM ane pitAnAM bhakta hRdayanI nAjuka divAlomAM te saMgIta jAduI karAmato karI. gRhasthAzramanA badhAya svAMgane phagAvIne te jAgRta AtmA avadhUta banavA cAlI nIkaLyo. "jIvananI saMdhyA AvI UbhI ane haju vairAgyano dipaka meM pragaTAvyo nathI !" te vyathAmAMthI AtmabhAnano mahAprakAza patharAyo, jeNe svane ane anekane rAha sUjhADyo. ane, pakSI jagatanI eka nAnakaDI vArtA ghaNuM kahI jAya che. cakalIe saMtAnane janma Apyo. baccAnuM nAma pADavAnA utsavamAM teNe badhA pakSIone AmaMtraNa ApyuM. gokaLagAyane paNa teNe noMtarI ane khAsa kahyuM "have tame to kAyama dhIme ja cAlo cho. Aje jarA jhaDapathI cAlajo. nAma pADavAnA avasare samayasara hAjara thaI jajo...tamArA svabhAva mujaba moDA na paDatA." gokaLagAyane thayuM ke, A mane maheNuM mAre che, paNa Aje tene batAvI ApuM ane khUba jhaDapathI cAlavA lAgI. hRdayakaMpa che 12 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAMpha caDyo ane thAka lAgyo, paNa jhaDapa na ghaTI ane cakalInA mALA pAse pahoMcI tyAre AnaMdakillolathI pakSIo nAcagAna karI rahyA hatA. teNe rAhatano dama kheMcyo "hAza, samayasara pahoMcI gaI." ane utsavamAM hAjara thaIne teNe vadhAmaNI ApI. "cakalIbena ! tamArA baccAnA nAmakaraNa utsavamAM huM samayasara pahoMcI gaI ne?" tyAre, badhA pakSIo khaDakhaDATa hasI paDyA. cakalIbene phoDa pADyo "hA tame mArA baccAnA lagnotsavamAM samayasara AvI gayA cho." huM AvuM chuM hadayakaMpa 13 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma ya parivartIta kALapuruSano jAdu vizvanI tamAma vyakti ane vastu para samAnapaNe asara karI rahyo che. pratyeka padArthane avasthAonI AMTIghUMTIomAMthI pasAra thavuM paDe che. paryAyanI pIMchI hara koI para paLe paLe pharyA kare che ne kelIDoskopa saheja phare ane DijhAIna badalAya tema navI navI avasthAo cItarAtI jAya che. koI avasthA avasthita rahetI nathI. kALapuruSano jAdu aTakato nathI. nUtana hatuM te jIrNa banI jAya che. laghu hato te jyaka bane che. sUkSma hatuM te pUla bane che. mohaka hatuM te plAna bane che. taMdurasta hato te glAna bane che. paNa A badhI jAdunI jALamAM mugdha banIne jIvo phasAyA kare che. navajAta zizu dhIme dhIme mAno khoLo choDI jAte dUdha pItuM thAya che. ghoDiyAno ghUgharo choDI te ramakaDAM pakaDe che. dhIme dhIme zaizavanI sukumAratA prasarIne vIkharAvA lAge che. sleTa, pena ke bola, beTa tenI kizorAvasthAno paricaya Ape che. bAlasahaja capaLatA pachI adazya thatI jAya che ane yauvanano taravarATa roma romamAM phUTI nIkaLe che. AMkhomAM tophAna ane dilamAM aramAno janma le che. te UgelA aramAno pUrNatAne vare te pahelA to thAka ane sustI sAthe dehamAM prauDhatA praveza karI le che. kuTuMbanI kAramI ciMtAo dhoLA vALamAM DokiyuM karavA lAge che. nivRttinI vaya para pahoMcatA jema ophisanA kArabhArIo eka pachI eka nivRtta thatA jAya tema mukhamAMthI dAMta kharatA jAya che. kALapuruSa eka pIMchI pheravIne mukha para karacalIo cItare che. kamara have namavAnuM zIkhe che ane Akhare prasUtigRhathI prAraMbha pAmelI jIvanayAtrA smazAnagRhamAM samApti pAme che, paMcabhUtano piMDa rAkhanI DhagalImAM pariNAma pAme che. zaizava, hRdayakaMra che 64 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yauvana ane buDhApo e badhI kALapuruSe dorelI vividha AkRtio che. khetaranA kAlAmAMthI nIkaLatAM kapAsanAM pumaDAne joIne kalpanA paNa na Ave ke AvA keTalAya kapAsanAM pumaDAo para jInIMga, spinIMga, vivIMga, DAIMga, prinTIMga, sTicIMga, DrAyakalInIMga ane AyarnIga jevI keTalIya prakriyAo bAda temAMthI manohara sUTa taiyAra thAya che. eka be mereja pArTImAM ke eka be pikanika pArTImAM te sUTa mobhAnuM sthAna prApta kare che. aNamAnItI rANInI jema dhIme dhIme tenuM sthAna nIce Utare che. pachI to kabATamAM laTakavA tene eka heMgara paNa maLatuM nathI ane pachI to 5,000 rUpiyAnI kiMmatanA e sUTano eka sTIlanI nAnI tapelInAM badalAmAM sodo thaI jAya che. athavA to mereja pArTInA bhojana samAraMbhanA tapelA UMcakavAnA masotAnI avasthA e merejasUTa pAme che. muMbaInI koI plAsTIka kaMpanImAM baneluM eka plAsTIka bAskeTa koI ophisamAM sTezanarI kanTeInara tarIke menejaranA Tebala para sthAna pAme che. divaso jatAM teno kalara jhAMkho paDe che ane te bAskeTanI menejaranA Tebala parathI hakAlapaTTI thAya che ane e ja ophisanA eka khUNAmAM 'DasTabIna'nI. apamAnita dazA te pAme che, jemAM ophisanA kalArka picakArIo kare che. koI zALAno vidyArthI parIkSAmAM pUchAyelAM "kacarApeTInI AtmakathA' nibaMdhamAM thoDA mArkanA lobhathI te kacarApeTInI vyathAne vAcA ApavAno thoDo prayatna kare che. bAkI temAM kone rasa hoya ?' lIjha, onarazIpaDIDa, dastAvejo, ena.o.sI Adi ane kAyadAnI gUMcomAM gUMcavAIne bilDara, kokaTara, ArkiTekTa, ejInIyara ane ejanTa Adi aneka vyaktionI kuzaLatAnI nIpaja rUpe eka AlizAna baMgalo taiyAra thAya che. plAsTara opha perisanI sohAmaNI chata, manohara gAlIcA ane AkarSaka pharnIcara sAtheno mohaka baMgalo thoDA varSo khUba zobhe che. dhIme dhIme baMgalAno raMga jhAMkho paDe che. ane DijhAIna AuTa opha DeTa bane che. pachI to temAM tIrADo paDe che. rIperara ane plambarane vAraMvAra bolAvavA paDe che. chevaTe te baMgalo bhADe apAya che. kALanAM kuThArAghAta hRdayakaMpa che 15 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlu ja rahe che ane chevaTe eka vakhatano e manohara baMgalo IMTa-makoDAnuM khaMDiyera bane che, jenI divAlonAM oThA pAchaLa gAmanA loko saMDAsa jAya che. gAyanA peTamAM 4-6 kalAkamAM zuM rAsAyaNika prakriyAo thatI haze ke jaMgalanuM ghAsa lITarabaMdha sapheda dUdhamAM rUpAMtara pAme che, ane te ja dUdhanuM dahIM bane che, dahIMnuM mAkhaNa bane che, mAkhaNanuM ghI thAya che, ghImAMthI mIThAI bane che, koInA lagnanA jamaNavAranI zAna rAkhIne thoDA ja kalAkomAM te mIThAI durgadha mAratI vijhAmAM pariNAma pAme che. Aje lokonA baMgalAmAM rasoDAnI bAjumAM ja saMDAsa hoya che. tethI rasoDAmAM utaratA garamAgarama bhajIyAnA 2-4 kalAka pachI zuM aMjAma thaze, te bAjunuM bAraNuM kholIne ja jANI zake che. philisanI phekTarImAM banelo balba ko'ka aMdhArI oraDImAM divaso, mahinA ke varSo sudhI prakAza pAtharIne Akhare pataMganI dorIne mAMjavAnI lugadImAM mizrita thAya che. sigareTa phora skevara hoya ke nevI blyunI, tenA dUThA mATe koI kaMpanInA manohara bokasa hotA nathI. eza-Tre mAM ja tene sthAna maLe che. jApAnanAM gogalsa ke yu.esa.nuM tharmomITara paNa tUTyA pachI to ukaraDAne ja mubAraka thAya che. tene pheMkavA jApAnano ke yu.esa.e.no ja ukaraDo joIe tevuM jarUrI nathI. briTAnIyAnI breDa pahelA mANasanI bhUkha bhAMge che ane 4-6 kalAka bAda bhUMDanI bhUkha bhAMgavAne yogya bane che. A pulanA palaTAtA paryAyonAM darzanathI AtmabhUmimAM vairAgyanA bIjAropaNa mATe "prabhAte maladarzanam'no kimIyo vinobAjI batAve che. savAre vahelA UThIne saMDAsamAM potAnA maLanuM darzana karIne vicAro ke gaIkAle tapelAmAM je maghamaghAyamAna dUdhapAka hato, tenI ja A eka avasthA che...... suMgadha durgadhamAM rUpAMtara pAmI che. jene joIne mukhamAM hRdayakaMpa che us Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANI chUTatuM, tene joIne have jugupsA thAya che. pugale teno svabhAva bajAvyo, tene joIne have huM mAro svabhAva zuM kAma choDuM ? rAgadveSanA tophAnomAM nAhaka huM zuM kAma kUTAI maruM? A vicAraNA karavAnuM vinobAjI sUcave che. paNa vastumAtranI parivartanazIla avasthAone jANyA pachI paNa jIva rAga dveSane rokI zakato nathI. palaTAtI avasthAone pekhIne tenAM mukhanI rekhAo paNa palaTAya che. borIvalIthI carcageTanI TrenamAM beThelo musAphara pArlenI phekTarI pAsethI Trena pasAra thatAM tenI sugaMdhathI praphullita bane che ane Trena vAMdarAnI khADI pAse Ave che tyAre te ja musAphara moM macakoDe che. mAnavInuM eka veMtanuM mukhamaMDala pudgalanA palaTAtA paryAyonA pratibiMba jhIlato arIso banI jAya che. rAjA tathA aneka kArabhArIo sAthe nagaramAM subuddhimaMtrI pharavA nIkaLyA hatA. rastAmAM eka gaTaramAMthI nIkaLatI durgadhathI rAjA ane kArabhArIoe khUba trAsa anubhavyo. temanAM mukhamaMDala para jugupsAnI vividha rekhAo prasAra pAmI. nAka sahue dabAvI dIdhuM. paNa te bhayAnaka durgadhanI koI asara subuddhimaMtrInAM mukha para na thaI. ethI Azcaryamugdha banelA sahue maMtrInA samabhAvane upahAsanuM kendra banAvyo. tyAre maMtrIzvara bolyA, "maghamaghatA attara sUMghIne khuza zuM thavAnuM ane A badabothI nAkhuza zuM thavuM? te sahu pulanA khela che." maMtrInuM A UMDuM tattvajJAna bAhya bhAnanI ja kSudra sapATI para rAcatA rAjAne na samajAyuM. tatkAla to vAta eTalethI ja aTakI. ghaNA divaso bAda bhojana samAraMbha yojIne maMtrIzvare rAjA tathA kArabhArIone AmaMtraNa ApyuM. batrIsa pakavAna, teMtrIza zAka ane pAMtrIsa pharasANanA e thALa joIne sahu mugdha banyA. aneka ThaMDA pINAoe sahune prasanna karyA. paNa AjanA samAraMbhanI sarva zreSTha vAnagI kaI ? te praznanA pratyuttara rUpe sahunA manamAM sarvAnumate eka ja vAnagI khUba jacI hatI. te koI pakavAna nahotuM, te koI pharasANa ke zAka nahotuM, hadayakaMpa che 17 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te koI ThaMDuM pINuM ke mukhavAsa paNa nahotuM, paNa saunA manamAM samAraMbhanI zreSTha vAnagI hatI ThaMDuM, mIThuM, sugaMdhapUrNa pANI. ane rAjAthI pUchyA vagara na rahevAyuM." "maMtrIzvara, eka eka caDhiyAtI vAnagI pIrasIne tame raMga rAkhyo. paNa, A mIThuM, sugaMdhI lahejatadAra pANI to khUba gamyuM. te A nagaranA kyA kUvAnuM che ? ke pachI bahAragAmathI ANAvyuM hatuM?" "rAjan ! pANI sAthe kAma che ne ? kUvAthI Apane zuM matalaba che?" "A pANI cAkhyA pachI tenuM utpattisthAna jANyA vinA cena nahi paDe." "paNa rAjan ! te pANInuM prAptisthAna kahetAM pahelAM ApazrI taraphathI huM nirbhayatAnuM vacana mAMguM chuM." "are maMtrIzvara, nirbhayatAnA vacananI vAta karo cho ? te pANInuM prAptisthAna jANyA pachI huM tamane bakSiso ApIza, kAraNa ke A pANIthI huM khUba tuTa thayo chuM." "to kSamA karajo rAjana ! A koI kUvA, vAva ke nadInuM pANI nathI athavA koI gAma ke nagaramAMthI ANeluM nathI. paNa AjathI keTalAka divaso pahelAM ApaNe eka gaTara pAsethI pasAra thatA hatA. te gaTaranA pANImAMthI bhayAnaka durgadha prasaratI hatI. te durgadha Apane becena banAvyA ane pudgalanA khelanAM tattvajJAnathI huM eka ja cenamAM rahyo. te ja gaTaranA pANI para zuddhIkaraNanI aneka prakriyA karIne meM tene mIThuM, sugaMdhapUrNa ane zItala banAvyuM che. A pANI paNa mane rAgAMdha banAvI zakatuM nathI. kAraNa ke te paNa pudgalano ja khela che te huM jANuM chuM." je pANI joIne thuMkavAnuM mana thatuM, nAka baMdha karavAnuM mana thatuM ane khUba jugupsA thatI te ja pANI ghUMTaDA bharIne AnaMdathI pIdhA karavAnuM mana thAya che, te ajJAna dazA che. te banne pulanI virodhI avasthAo che tema jANanAro jJAnI banne avasthAmAM cittane samabhAvamAM rAkhI zake che. TaMkazALamAMthI tAjI chapAIne bahAra paDatI so rUpiyAnI karansI noTa tijorI, gallo, benka ane bajAramAM khUba pharIne Akhare phATelI hadayakaMpa { 8 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noTonA vepArI pAse 60 ke 65 TakA kiMmatamAM vecAya che. tenI A vividha avasthAo joIne jJAnInA manamAM koI akaLAmaNa thatI nathI. rAjA ane rANI jharUkhAmAM beThA hatA. rAjAnA mAthA parathI eka sapheda vALa toDIne rANIe rAjAnA hAthamAM Apyo. turaMta rAjA saphALo beTho thayo. ane A saphedavALa eTale yamano dUta. yamano dUta AMgaNAmAM AvI pahoMcyo ane huM mohaniMdrAmAM ghoryA karUM chuM.'' zIghra jAgRta thaIne rAjAe saMnyAsa svIkAryo. paNa mohadazAmAM rAcato mAnavI pudgalanI avasthAomAM parivartana joIne becena ane vyathita banI jAya che. videzanI eka abhinetrI nityakrama mujaba AyanA sAme UbhI rahIne zRMgAra sajI rahI hatI, teNe potAnAM mukha para eka karacalI joI rAgavilAsanA baMdara jevuM yauvana have tene vidAyanI chellI alavidA ApI rahyuM hatuM, paNa mohaghelI te nArI alavidAnA AghAtane jIravI na zakI. tatkSaNe AtmahatyAnA gojhArA pApathI teNe AtmAne kalaMkita karyo. avasthAnI anityatAne bhALatA rAjA dhoLA vALathI jAgRta thaI gayo ane kudaratanA kramAnusAra paDelI deha paranI karacalIe abhinetrIne viThThala banAvI. pIpaLanA pAna para cUMTelI lIlA manohara kuMpaLa sUkA-pILA pAMdaDAne kharI paDatA joIne hase che tyAre te kharatA pAna "dhIrI bApuDiyA'" kahIne potAnA dIrgha anubhavathI eka zANI zikhAmaNa te kUMpaLane Ape che. "pIpaLa pAna kharaMtA dekhI hasatI kUMpaLIyA ama vItI tuma vItaze dhIrI bApuDiyAM.'' paNa, sarvatra dekhAya che ke, kharatA pAnanI AvI mArmika anubhavavANIne mAtra upadezavacanonA zo-kesamAM ja goThavI rAkhavAnI badhAne Adata hoya che. te potAne kharI paDavAno kALa Ave che. tyAre hasatI navI kUMpaLone saMbhALAvavA sivAya AvI zANI zikhAmaNono koNa upayoga kare che ? paramAtmAnA dhyAna mATe arihaMtanuM piMDastha, padastha, ane rUpAtIta hRdayakaMpa SC Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e traNa avasthAnuM ciMtana zAstromAM darzAvyuM che. tema vairAgyanI daDhatA mATe potAnI traNa avasthAnuM ciMtana paNa khUba upayogI jaNAya che. zaizavanI krIDAo, yauvananI mahecchAo ane bhAvi vRddhatvanI parAdhInadazAne nitya pratyeka vyaktie najara samakSa lAvavI joIe. to kALanA pravAhamAM jIvananI amUlya zaktiono ane kiMmatI paLono kevo mabalakha phAla ghasaDAI rahyo che, teno khyAla Ave. muvInAM manohara dazya jevuM zaizava ke vIjaLInA jhabUkA jevuM yauvana pasAra karIne jIvananuM nAvaDuM lAcAra vArdhakyanA ujajaDa AMgaNAmAM AveluM kalpanAnI daSTithI je roja nihALe, tenuM yauvana mAtra bhautika sukhonI aMjAmaNomAM dharabAI na jAya, tenuM yauvana anAcAze, atyAcAro ane bhraSTAcAranA kAdava chAMTANAothI kharaDAI na jAya. nAnI rAtamAM veza ghaNA bhajavavAnA hoya tyAM InTaravala jhAjhA na hoya. yauvanakALanI capaLatA vartAvyA pachI yauvanane AMkha uge che, pAMkha to hatI ja, paNa daSTinA abhAve pachaDATo ane akasmAto sarjatA hatA. have eka dizA sAMpaDe che, rAha sUjhe che. prakAza patharAya che." ane je kAMI vastu ke vyakti rAga ke dveSanA nimitto laIne upasthita thAya, tenAthI bacavA tenI bhUta, vartamAna ane bhaviSya avasthAne vicAratA mana svastha rahe che. rAganI AgamAM bhaDathuM karanArI manohara vastunI bhAvi behAla dazA najaramAM lAve tene vastunI AkarSakatA zuM karI zakavAnI ? ane, A avasthA ciMtananI daSTi je khIlave che, tene mamatvanA keTalAya baMdhanomAMthI mukti maLe che. roja savAramAM doDadhAma karIne tAjA samAcAronAM poTalA jevA je vartamAnapatrone pheriyo gharamAM pheMkI jAya che, tene jAgRta AtmA AvatIkAlanI pastI tarIke jue che ke jenA TukaDAomAM kaMdoI grAhakone gAMThIyA ane pApaDI bAMdhI ApavAno che. dhamadhamatA moTA zaheramAM tene to daTAyeluM nagara ja dekhAya che ke jenA purAtana avazeSonAM parIkSaNathI karelAM anumAno parathI purAtatvavettAo thokabaMdha adhakacarI aitihAsika vigatonA buleTina prakAzita karavAnA che. sohAmaNA sTIla seTamAM tene to naryo bhaMgAra dekhAya che. manohara hRdhyakaMpa che 70 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makhamalanA gAlIcAmAM tene to cIMtharAnA ja darzana thAya che. zItala mATInA ghaDAne te to phakta ThIkarA tarIke jue che. sugaMdhI attaranI bATalImAM tene durgaMdha choDato parasevo varatAya che. virATa ghaTAdAra vRkSane te ThA tarIke jANe che. ane vastu mAtranA vAstavika darzananA yogathI tenA dilamAM sadAya vairAgyanA raMgonuM manohara meghadhanuSa AlekhAtuM rahe che. IndriyanA kSudra viSayo tarapha kAyama mATe te pITha karI de che. kumAra gautama ratha para AruDha thaIne nagaramAM pharavA nIkaLyA. mArgamAM vedanAthI bhayAnaka AkraMda karatA eka vyAdhigrasta mAnavIne joIne e Azcarya pAmyA. sArathine kumAre pUchyuM "A koNa AdamI che ? kAramo valopAta zAne kare che?'' "kumAra, mAnavInI kAyA e to roganuM dhAma che. jyAre koI vyAdhi pota prakAzIne pragaTa thAya che tyAre bhayAnaka vedanA kAyAmAM utpanna thAya che. sapharajana ke TameTuM jema saDI jAya, tema A deha paNa vyAdhigrasta bane tyAre saDI jAya che. kumAra, A vyAdhigrasta AdamIne joI navAI pAmavA jevuM kAMI nathI. zarIre teno svabhAva bajAvyo che. kAyAnI A eka avasthA che.'' vyAdhinI vedanAnI vedhaka vAta sAMbhaLIne kumAra DaghAI ja gayo. ratha AgaLa cAlyo. rastAmAM eka mANasa lAkaDInA Teke dhIme dhIme kaMpato kaMpato cAlato hato, tenI kamara vaLI gaI hatI, dAMta paDI gayA hatA. mukha para to kheDelI jamInanI jema narI karacalIo ja dekhAtI hatI, ane cAmaDI lacI paDI hatI. kumAranAM mukhamAMthI turaMta ja praznano phaNago phUTayo "A vyakti koNa che ? tenI AvI avasthA kema thaI ?' sArathie kahyuM "Ane joIne Azcarya pAmavA jevuM kAMI nathI. jema savAra pachI bapora ane sAMja thAya, jema comAsA pachI ziyALo ane ziyALA pachI unALo thAya, jema vasaMta pachI kALakrame pAnakhara AvyA ja kare tema zaizava pachI yauvana ane yauvana pachI vRddhatva Ave che. A vyaktinA deha para vRddhatvanuM hRdayakaMpa 71 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamana thaI gayuM che. pratyeka vyaktino deha A avasthAno bhoga banavAno ja che. temAM AzcaryakArI zuM che." pahelA dazyanA darzanathI aMtaramAM UThelA taraMgone A dazya joyA bAda vadhu vega maLyo. mukha para gherI gaMbhIratA chavAI gaI. mArA deha para patharAyelI yauvananI lIlA eka dina zuM karamAI jaze ? utsAha ane mahecchAothI chalakAtuM A dila vRddhAvasthAnI apAra lAcArIothI lacI paDaze ? taraMgo ane tophAnathI bharelI AMkhone eka dina paLiyA bAjhI paDaze? A be dazyothI aMtaranI vINAmAMthI virAganuM madhura gAna pragayuM. haju ratha thoDo AgaLa cAlyo tyAre eka navA dakSe navo prazna ugADyo "sArathi, A koI mANasane Ama muzkeTA bAMdhIne cAra mANaso UMcakIne kyAM laI jaI rahyA che ? ane pAchaLa badhA loko kAramo AkaMda kema karI rahyA che ?" - "kumAra, jema tela khUTI jatA dipaka olavAI jAya che, sAMja paDatA phUla jema karamAI jAya che, tema AyuSya pUrNa thatA A nazvara kAyAne choDIne haMsalo kyAMka cAlyo jAya che. A sthitine mRtyu kahevAya che. mRtadehane AMkha hovA chatAM darzana nathI, kAna hovA chatAM zravaNa nathI, nAka hovA chatAM gaMdha nathI, jIbha hovA chatAM svAda ane vAcA nathI, ane cAmaDI hovA chatAM sparza nathI. thoDA kalAkomAM to A mRtadehamAMthI bhayAnaka durgadha nIkaLaze eTale te pahelAM ja A tenA svajano smazAnamAM jaIne te maDadAne bALI nAMkhaze. kaMcanavarNI manohara kAyA rAkhanI DhagalImAM rUpAMtara pAmI jaze. A mRtyu e to pratyeka jIvaMta vyaktinAM AMgaNAno anivArya atithi che." pUrvanA be dazyothI pragaTeluM virAganuM gAna vadhu gheruM banyuM. mRtyunA vicAra mAtrathI kumAra dhrujI UThyo. aMtaranA UMDANamAM mahAbhayAnaka uthalapAthala macI gaI. anitAnA A kocalAmAMthI chaTakavA AtamarAma thanaganI rahyo. vinazvaradAtAnA pIMjarAmAMthI chUTavA AtamapaMchI talasI rahyuM. ane A virAganI mastIe AtmAnA pradezomAM apAra parAkrama reDyuM. rAtrInA samaye zayanakhaMDamAM sUtelI patnI yazodA ane putra rAhulane sUtA mukIne sarvasaMgane zivanirmAlya jANIne kumAra gautame mahAbhiniSkramaNa karyuM. avasthA hRdayakaMpa che 72 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtranI aniyatA dekhIne kumAra DaghAI gayo. paNa te vedanAmAMthIya vairAgya pragaTayo, jeNe nityanI bhALa kADhavA AtmAne jagADyo, jeNe zAzvatanI bhUkha AtmAmAM UbhI karI. paNa AvA to kaika kumAra UMghamAMthI jAgIne cAlI nIkaLyA, sUtelAne UMgha ja pyArI lAgI, sUtelA to UMghamAM ja rahyA. paNa tethI je anitya che te kAyama TakavAnuM nathI. je vinazvara che, te zAzvata banatuM nathI. loDhuM kaTAI jAya che, anAja saDI jAya che, kapaDuM kohavAI jAya che. elopathI Dragsa eksapAyara thaI jAya che, vasANAM gaMdhAI jAya che, phUla cImaLAI jAya che. vastumAtranI dazA palaTAtI jAya che, mAnavI joyA kare che, koIka joIne vicAre che, vicArIne samaje che ke kAciMDo raMga badalyA kare tema badhuM ja badalAyA karavAnuM ? jemAM veSo badalAyA kare te to nATaka! A pudgalanA nATako nIrakhI huM rIjha ane khIja zAne karuM ? nitya bhAgInI doTa zarU thAya che, avasthita avasthAnI tIvra jhaMkhanA jAge che, avasthA mAtranI anityatAnuM sacoTa bhAna dilamAM aMkita thAya che ane tethI vastumAtranuM vAstavika darzana karavAnI eka daSTi khUle che. eka gujarAtI lokagItamAM yauvananI asthiratAnuM vAstavika darzana jovA maLe che. jobanIyuM Aja AvyuM ne kAla jAze jobanIyuM kAla jAtuM re'ze. ene pAghaDInA AMTAmAM rAkho, jobanIyuM kAla jAtuM reze." bhale tene koI pAghaDInA AMTAmAM bAMdhI rAkhe, bhale koI ene chAzanI doNImAM saMtADI rAkhe, bhale koI ene sepha DipojhiTa volTamAM pUrI rAkhe, yauvana asthira che, te chaTakI ja javAnuM. hayakaMpa 6 73 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva vinazvara AjathI so-baso varSa pahelAM koIe vAta karI hota ke, AkhuMne AkhuM makAna AkAzamAM addhara UDI zake, to te mANasa ane tenI vAta khUba hAsyAspada banI jAta. paNa Aje game te mANasa eroplena ane helIkopTara dvArA AkAzamAM pravAsa karI zake che. vijJAna Aje bhautikavAdanI parAkASThA bhaNI dhasI rahyuM che. Aje kadAca vyakti muMbaimAM brekaphAsTa, laMDanamAM laMca ane Dinara perIsamAM laI zake che. kadAca AvatIkAle AdamI caMdra, pRthvI ane graho vacce doDAdoDa karato haze. gaMjIphAnA kArDa jeTalA pAtaLA kelkayuleTaramAM kaI karAmato goThavAyelI haze ke, dazAMzanA nava poInTa sudhInA guNAkAra, bhAgAkAra, vargamULa, varga AdinA gaNita kSaNamAM te karI de che. dIvAsaLInA TocakA jeTalA bhAgamAM AkhA ensAyaklopiDiA briTAnikAne sTora karIne jyAre jarUra paDe tyAre joitI mAhitI kamyuTara Aje Ape che. phakta janmatArIkha ane janma samaya jaNAvI dIdhA pachI thoDI ja vAramAM aDhaLaka mAhitIo ane phalAdezothI bharapUra kuMDalI taiyAra karI ApanAra kyo jyotiSI kamyuTaramAM kAma karato haze? AMkaDAzAstrIone, gaNitazAstrIone, jyotiSIone, zatAvadhAnIone, smaraNazaktidhArakone, A badhAne eka jaDa kapyuTara spardhAmAM parAsta karI zake che. bhautikavAdanAM zikhara bhaNI haraNaphALa bharato mAnavI Aje naryA hRdayakaMpa 6 74 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaMtronA jaMgala vacce aTavAi gayo che. cAre bAjuthI jANe yaMtroe tene bharaDo lIdho che. teNe divAnakhAnAmAM L.E.D. ane D.V.D, Spilt A.C., ane Heater, TelIphona ane phesa-Telesa, ilekTronika voca goThavI dIdhA che. tenuM kicana paNa gesa, prezarakukara, mIlkakukara, mIkSara, jyusara, TosTara, grAInDara, zara, phrIjha, DIpaphrIjha, voTarakulara, ovana Adi thokabaMdha yaMtrothI sAMkaDuM banyuM che. bAtharUmamAM paNa gIjhara, kulara, vozara teNe goThavI dIdhA che. zayanakhaMDamAM te All out goThavIne maccharothI bacavA mathe che. tenA rIkriezana rUmamAM teNe P.S.P. Computer game, ilekTrika gITAra ane aDhaLaka enTaraTeinamenTa mATe eka mobAIlamAM Face book, What's App Line, Twitter, g-talk goThavyAM che. tenI ophisamAM Laptop, I.P.Phone, Teliphesa, Scanner, Printer, I-Pad, jherokasa mazIna, erakanDIzanara Adi vasAvI dIdhAM che. makAnamAMthI kacaro kADhavA te ilekTrikala svIpara vApare che. tenI hajAmata paNa ilekTrika mazInathI thAya che, tenA kapaDAMnI silAi paNa ilakTrika yaMtrathI thAya che. tenA kapaDAnI dhUlAi ane istrI paNa yaMtro karI Ape che. mAMdo paDe che tyAre sTethoskopa, bI.pI. epArTasa, ekasa-re mazIna, kArDiyogrAma, DAyAlisIsanuM mazIna Adi saMkhyAbaMdha yaMtro DokaTaranA AsisTanTa banIne tene tapAse che ane upacAra kare che. yaMtrone ATalA hevAyelA karI dIdhA che, tethI mRtyu pachI paNa yaMtrA tene choDatA nathI. ilekTrika simeTrImAM teno agnisaMskAra thAya che. sAyakala, mopeDa, skuTara, bAIka, rikSA, TeksI, Tempo, meTADora, kAra, basa, Traka, TrekTara, Trena, TrAma, helIkopTara, eroplena, rokeTa, sTImaloncara, sTImara, sabamarIna AdinI doDAdoDa vacce te aTavAyo che. te badhAnA vhIsala, horna ane belanA avAjo vacce hajupaNa tene zAMti thoDI priya che, tema kyAMka kyAMka dekhAtA sAyalansa jhonanAM borDa dekhIne lAge che. vadhatA jatA vAhana vyavahArathI teNe duniyAne potAnA dilanI hRdayakaMpa 75 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema sAva sAMkaDI banAvI che. zarIranA sUkSmamAM sUkSma avayavanI bArIkAIne teNe mAikroskopa nIce tapAsI joi che. zarIranA nAjukamAM nAjuka avayavanI te AsAnIthI badalI zake che. plAsTIka sarjarI dvArA puruSane strI tathA strIne puruSa banAvavAmAM paNa te saphaLa thavA lAgyo che. TesTaTyuba bebI paNa utpanna karavAmAM te saphaLa thayo che. mAnavI dvArA thatuM rogonuM tathA davAonuM utpAdana spardhAe caDyuM che. moTA sakhata TekarAone paNa mANasa majUro rokyA vinA hevI bulaDojharanI madadathI AsAnIthI khodI zake che. 200 majUro paNa hAMkI jAya tevA hevI mazIna TulsanuM phakta baTana dabAvIne kenanI madadathI mAnavI jarAvAramAM sthaLAMtara karI zake che. egrIkalcaranuM paNa teNe udyogIkaraNa karI dIdhuM che. Tayubavela, TrekaTara, pharTilAIjhara ane davAothI te eka ekaranA jamInanA TukaDAmAMthI Tana baMdha utpAdana meLavavA lAgyo che. - mAnavI varALazaktithI, peTroliyamanI zaktithI, vidyutazaktithI, aNuzaktithI, sUryakiraNanI zaktithI ane AvI to aneka zaktiothI sarvakSetromAM vikAsanI caramasImA sudhI pahoMcavA lAgyo che. phekaTarIo, kArakhAnAo, rIphAInarIo, milo ane jAyanTa InDasTrIjhathI dharatIne teNe maDhI dIdhI che. ane A pragatizIla mAnave eka paNa kSetra choDyuM nahi. zastravijJAnamAM paNa te khUba AgaLa vadhyo. Tenko ane mazInaganathI AgaLa vadhIne mIga vimAno ane jeTa vimAnothI teNe yuddhanuM kSetra virATa AkAza sudhI vistAryuM. sTImaro ane sabamarInothI teNe dariyAne paNa yuddhabhUmi banAvI. ane be dilonuM saMyojana karatA pahelA mAnavIne phizana ane phyujana prakriyAothI aNunuM vibhAjana karyuM ane aNubomba, hAiDrojana hRdayakaMpa 6 76 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bomba, misAIla, enTimisAila ane raDArothI teNe kAtila yuddhonI taiyArI karI rAkhI che. samagra vizvano seMkaDovAra saMpUrNa dhvasa thaI zake tevo kAtila zastra saraMjAma Aje vizva para vidyAmAna che. ekavAra vizvano dhvasa thayA pachI seMkaDovAra nAza karanArA zastronuM prayojana zuM ? te prazna mAnavIya ahaMkAranI totiMga divAlane athaDAine digaMtamAM paDaghAya che. ane tyAre eka bhAvukanI eka maharSi sAthenI nAnakaDI mulAkAta smRtipaTa para upase che. "mahAtmAjI ! Apa to mahAjJAnI cho, Aje vizva paramavegathI pragati sAdhI rahyuM che. nitya navA zastro zodhAtA jAya che. bIjA vizvayuddhamAM vaparAyelA zastro to Aje bilakula AuTa opha DeTa banyA che. trIjuM vizva yuddha kevA prakAranA zastrothI khelAze, te Apa ApanA jJAnathI kahI zakazo ?" "kSamA karajo, trIjA vizvayuddhanA zastro aMge to huM kAMi nahi karI zakuM, paNa, cothuM vizvayuddha jo thaze te mAtra pattharanA TukaDAothI thaze. kAraNa ke trIjA vizvayuddhamAM samagra sRSTino saMhAra thaI jaze, ane pachI navo utpanna thayelo mAnavI pA pA pagalI mAMDIne vikAsayAtrAno navesarathI prAraMbha karaze, tyAre te pattharayuga kahevAze." A mArmika javAbamAM vijJAnanI saMhArakazakti para eka kaDavo kaTAkSa to che ja, paNa anityavAdano sAda paNa A pratyuttaramAMthI dhvanita thAya che. mAnavI jene vikAsayAtrA mAne che te pattharayuga sudhInI maraNayAtrA sivAya bIjuM kAMi nathI. vijJAnavAda zastrazaktithI vizvano saMhAra mAne che. koi pralayakALanAM pavanathI vizvano nAza mAne che. koI kALacakranA kramathI vartamAna vizvano saMhAra mAne che, paNa duniyAno dhvaMsa sarvasaMmata che. A AkhuM jagata kAcanI rakAbI jevuM che. kAcanI rakAbIne nIrakhI hadayakaMpa che 77 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIrakhIne harakhyA kare, zo-kesamAM suMdara goThave, khAsa prasaMge ja upayogamAM le ane hAthamAM le tyAre tenA suMvALA sparzane khUba mANe. paNa te ja AnaMdanI dAtAra rakAbI hAthamAMthI paDe to tenA TukaDA thai jAya ane tenI sAthe mamatvanA baMdhanathI baMdhAyelA dilanAM paNa. saDana, paDana ane vidhvaMsanano mahAzApa samagra jagatane ane jagatanI hara koi cIjane varelo che. jenAM udghATanamAM prAima-minisTara padhAre te hospiTala paNa ekadA dharAzAi thai javAnI. briTiza ijaneroe bAMdhelA virATa Dema paNa nadInA vikarALa pravAhamAM taNAI javAnA, pArlAmenTa hAusa, dhArAsabhAgRha, rAjabhavana, lAlakillo, kutubaminAra, jumAmasjIda, empAyara sTeTa bilDIMga, tAja mahala, cInanI divAla, ijIptanAM pirAmiDa, bIjApurano goLaguMbaja, oberoya zereTona, ajanTAnI guphAo-A badhuM ja nAmazeSa thaI javAnuM. je prasUtigRhamAM seMkaDo hajAronA janma thAya che, te paNa nAzavaMta ! bhUlezvaranuM bajAra ane amadAvAdano mANekacoka ekavAra verAna vagaDo banI jaze, jyAM Aje cAlatA cAlatA mAnavIne ToLAmAM ghasaDAine cAlavuM paDe che, tyAre tyAM ja mAnavI bhayAnaka nirjanatAthI gabharAto haze. AjanA dhamadhamatA nezanala hAive roDanI jagyAe tyAre eka kAMTALI pagadaMDI paNa nahIM jaDe. DrAiva-ina sinemA ke rivolDiMga hoTala, ekveriyama ke myujhiyama, jimakhAnA ke resakorsa, oDIToriyama ke pleneToriyama, bAtha ane gArDana, badhuM ja naSTa thai jaze. jenA opaniMganAM samAcAra chApAnI heDalAinamAM camakelA te koi moTI phekaTarInA skrepanI harAjInI jAherAta paNa chApAmAM chapAze. dharatIne dhrujAvanArA siMhAsano paNa bhAMgIne tUTI jaze. ane te vicAre ja bharata cakravartIne atyaMta vyathita banAvyA hatA. nirsaganA krama mujaba cha khaMDano vijetA bharata cakravartI kAMkiNIratnathI RRSabhakUTa para potAnuM nAma lakhavA icche che. paNa bhUtapUrva cakravartIonA hRdayakaMpa . . 78 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmathI AkhI zilA bharacaka che. potAnA nAmanI jagyA karavA kAMkiNIratnathI jUnuM eka nAma temaNe bhUsyuM, paNa tyAM ja manamAM eka vicAra Ugyo ane AMkhamAMthI AMsu TapakyAM RSabhakUTa upara ratnathI lakheluM potAnuM nAma paNa tene anitya bhAsyuM, tenAM AMsumAMthI vairAgyano javalaMta dhodha pragaTyo, jeNe anityanI ghelachAmAM dhamAcakaDI macAvatA pAmara jIvonA hRdaya kamarAmAM divya prakAza reDyo, kSaNikanI sAthe saMtAkUkaDI ramIne bhAMgI paDatAM kaMika vyaktinA jIvanamAM preraka uSmA reDI. bharata cakrInAM A AMsumAM paDelI virATa zaktinuM avalokana karAve tevuM koi mAikroskopa AjanA vijJAna pAse nathI. te AMsumAM jiMdagIne jIvavAnI jaDIbuTTI che. sarvavyathAonA vilayanI parama kalA che. jIvanamAM AnaMda reDato divya jharo che. te AMsumAMthI eka divya vANI dhvanita thAya che ke, A vizvamAM saghaLuM kSaNika che kAlIdAsanA mahAkAvyo ane cANakyanA rAjanItinA zAstro paNa nAmazeSa thaI jaze. narasiMha mahetAnA prabhAtiyA, tulasInI copAio, akhAnA chappAM, mIrAMbAinA bhajaniyA ke meghANInAM lokagIto paNa lokajIbhethI bhUMsAI jaze. pustakomAMthI paNa nAmazeSa thaze. AryabhaTTa ke ArkimiDijhanA gaNita, nyUTana ke AinsTAinanA siddhAMto, sTIphansana ke rAiTa bhAionI zodho, zekasapiyaranI kavitAo, barnADa zonA nATako, barnADa raselanI jiMdAdilIo, vizvanI thokabaMdha bhASAomAM anuvAda pAmeluM khalIla jIbrAnanuM "dha propheTa', ravindranAtha TAgoranI gItAMjalI, bhAratanA bulabula sarojinI nAyaDunA madhura kAvyo, zrImatI iMdirA gAMdhInA 20 muddAnA kAryakramo... A badhuM vismRtinI gahana kotaromAM daTAi jaze. abrAhama liMkananA lokazAhI aMgenA khyAlonI khAla paNa tyAre nahIM maLe. koI dharatIkaMpanA AcaMkAmAM benkanA makAna tUTI paDaze. koI bhAre hayakaMpa $ 79 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUramAM moTA thiyeTara taNAi jaze, kAM to lepAyana kopita thaze, kAM to macchu Dema meDa banaze, kAM to tApI vIpharaze, kAM to chappanio dekhA deze, kAM to vikarALa dAhanI javALAo badhuM bharakhI jaze... kAM to mAnavamanamAM zetAniyata saLavaLI UThaze ane hirozimA ne nAgAsAkInA saMhArano itihAsa punarAvRtti pAmaze. kadAca komI athaDAmaNo daityarUpa dhAraNa karaze. kadAca rAjakIya AMdolananomAM moTo khurado bolAze. kadAca karmacArIonI haDatALa ugra banaze. kadAca koI kAyaleba tUTI paDaze, kadAca kyAMka akhatarA mATe karAyelo bomba dhaDAko khataro banaze, kadAca koI dUra mAMdhAtA sattA para ArUDha thaIne jaliyAvAlA bAgane karuNa hatyAkAMDa sarjaze ke gesa cembaramAM seMkaDone guMgaLAvI mAraze. nimitta kAraNa game te bane, vastumAtramAM anityatAno svabhAva taMbU tANIne paDelo che, te ja mukhya javAbadAra che. sarakAranA kAyadAo, nyAyanI paddhatio, samAjanA rivAjo, lokonI bolIo, utsavonI khAsiyato, khANAMnI pasaMdagIo, aupacArika hAvabhAva, Atithya ane satkAranI rItarasamo, vahAla ane premanA saMbodhano, saMtAna pAlananI rIto, daradInA sAravAranI paddhatio, zikSaNanI prathAo, vepAranI rIto, vahIvaTanI paddhatio, strI-puruSanI kaLAo Adi badhuM prAcInakALa karatA Aje khUba badAyeluM jovA maLe che, ane te kALe kALe badalAtuM ja rahe che. kAThiyAvADI coraNA, mAravADI kapaDAM ke gujarAtI pAghaDIo Aje adazya banyA che. roTalAnA zirAmaNanuM sthAna Aje breDanA brekaphAsTe lIdhuM che. bA ane bApujInA uSmAbharyA zabdone Thesa mArIne, mammI, pappA, mamA ke DeDa jevA zabdo vyApaka banyA pUrva taiyAyika, vaizeSika, vedAMtI, bauddha, sAMkhya Adi dArzaniko paraspara vAda karatA vALanI paNa chAla utAre tevI gahana yuktiprayuktiothI hadaya kaMpa 80 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasparane parAsta karavA yatna karatA. Aje mUDIvAda, lokazAhIvAda, phAsisTavAda, samAjavAda, trAsavAda Adi aneka vAdonuM jora che. sarva saMpradAyonI sAme bhautikavAda ane vijJAnavAda jaMge caDyo che. vedAMtanA izvarakatvavAdane DArvinanA utkrAMtivAde UDAvyo. te utkrAMtivAda paNa navA vaijJAnikoe amAnya Theravyo. pahelA tabelAomAM ghoDA ane gamANamAM gAya-bheMsanI saMkhyA parathI mAnavInI samRddhinuM mApa nIkaLatuM. Aje mAnavInA gerejamAM rahelI moTaronI saMkhyA parathI tenI samRddhi aMkAya che. pahelA tenI tijorImAM keTaluM jhaverAta che te jovAtuM. Aje tenA sepha DipojhITa volTamAM keTalA ikviTI ke Dibencara che te jovAya che. samAjanA rivAjo ane siddhAMtoe paNa jabbara vaLAMka lIdho che. jyAM punarvivAha ke vidhavAvivAha akSama aparAdha gaNAtA, tyAM Aje lavamereja, rimereja ke DAivorsa samAjane mAnya che. kyAMka koI jJAtiomAM pUrve kanyA avatare to dUdha pItI karavAno rivAja pracalita hato, paNa tenI sAme ghaNA sudhArakone baLavo karelo. Aje eborzana karAvanArane inAma apAya che. pUrve jJAna, pIDhatA, prAmANikatA, sajanatA, Adi guNonA AdhAre mAnavIno samAjamAM mobho nakakI thato. Aje mAnavInI pAsabukanA AMkaDA parathI tenI pratiSThA aMkAya che. paisA e ja pratiSThA AMkavAnI pArAzIzI banyA che. DIpaphrIjha ke D.V.D. vinA mAnavI UNapa anubhave che. vasu vinAno nara pazu gaNAya che. zrImaMtAinI sAthe samAraMbhamAM pramukha banavAnI, TrasTanAM vahIvaTadAra banAvAnI, cUMTaNImAM umedavAra banavAnI ane AgevAna banavAnI pAtratA Aje AvI jAya che. Ama nItinA siddhAMto phare che, samAjanA mUlyo palaTAya che, jJAtinA rivAjo pheravAya che, mananI pasaMdagIo badalAya che, paheravezanI phezana badalAya che, kAraNa ke te badhAne pANa dhvasano zApa lAgu paDelo che. hathakaMpa che 81 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nAzanuM A vijJAna, vilayanuM A zAstra ane vinAzano A krama jeNe svIkAryo che, jeNe manamAM ThasAvyo che, hRdayathI jeNe AvakAryo che, tene koI du:kha nathI. tevI sAsu vahunA hAthamAMthI kAcanI rakAbI paDI jatA bhabhUkatI nathI. tevo zeTha, nokaranA hAthamAMthI ke paDI jatA barADato nathI. istrI karatAM navAnakora penTane kANuM paDI jAya to'ya dhobI para te khIjAto nathI. chata sApha karatAM kAcanuM jhummara tUTI jAya to'ya nokara para te akaLAto nathI. gesa para dUdha ubharAi jAya to paNa teno gusso ubharAi jato nathI. goDAunane Aga lAge toya te baLato nathI. vepAramAM aNadhAryo moTo phaTako paDatAM devALuM nIkaLe toya tenuM hArTaphela thatuM nathI. kAraNa ke vastumAtranI vinAzitatAne teNe hRdayathI svIkArI che. vinazvara cIja teno svabhAva bajAve, temAM tene kAMi Azcarya na bhAse. tene to vinazvara lAMbu Take to temAM kutUhala jAge che. utpanna thayelI cIja lAMbo samaya sudhI akabaMdha rahe to te Azcarya anubhave che. pAMca rUpiyAno phalano hAra savAramAM lAvIne gharamAM phoTAne TIMgADyo ane sAMja paDe te karamAi gayo temAM sahejapaNa kheda ane AzcaryanI lAgaNI koine paNa thatI nathI, kAraNa ke hAra lAvyA tenI sAthe ja tenI glAnine svIkArI lIdhI hatI. mINabattI peTAvIne mUkI, savAra paDatA khalAsa thaI gaI toya koIne vyathA thatI nathI. kAraNa te pIgaLI javAnI che, te paNa hRdayathI mAnya karI lIdhuM hatuM. paNa AvI mAnyatA kAcanI krokarIne, paisAnI kothaLIne, kAcanAM kabATane, lAkaDAnAM pharnicarane ke plAsTikanA ramakaDAne nathI ApI. tethI teno jyAre vinAza thAya che, tyAre dila akaLAya che. jema phUlanI mALA sAMja paDatAM karamAi jAya che. tema sarva cIjo tenI kALa pAkatAM naSTa thAya che. kSaNabhaMgura padArtho divaso, mahinAo ane varSo sudhI Take che te ja Azcarya che. vizvanI ane vastu mAtranI vinazvaratAno kAyado je jANe che, tene koinA paNa nAzamAM ukaLATa thato nathI, kAraNa ---AU Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke je nAzavaMta che, tenI sAthe te ne joDato nathI. teno to nirNaya che ke, jene vinAzitatAno zApa vaLagelo che, jene dhvasanuM kalaMka coTeluM che, aMta e ja jeno upasaMhAra che, samAminuM jene ALa che, vilayano jene dAga che, nazvaratA jeno svabhAva che, anityatA jenI prakRti che tevI koI cIja mArI nathI. anityanI sAthe je prIti bAMdhe che, tene phALe rudana ane AkraMda che, tene vyathA ane valopAta che. vinazvara sAthe je vahAla kare che tene ja vedanA ane ukaLATa che. tethI ja kadAca makAnane Aga lAge toya te phUla karamAyAnI vAta jeTalI ja sahajatAthI tene svIkAre che. makAna baLavAnI ghaTanAne te mINabattI olavAyAnI svabhAvikatAthI svIkAre che. te mamatvanA tAMtaNAMthI koI vinazvara padArtha sAthe jAtane bAMdhato nathI. posTa, khitAba ke padavI koI jhUMTavI le to te muMjhAto nathI, kAraNa, te jANe che ke A badhI cIjane anayitAnuM bhUta vaLageluM che ane AvI koI paNa pretagrasta cIjanI mAlikI karIne huM zuM kAma ribAu ? koI paNa cIjane vilaya pAmatI joine te to virAganI mastImAM ja mahAle che. . zrI umAsvAtIjI mahArAja zrI tasvArtha sUtramAM pharamAve che : 'jagatkAyasvabhAvo ca saMvegavairAgyArtham / ' A samagra jagatane vinAzano vyAdhi lAgu paDyo che, te paNa virAganA prAdurbhAva mATe ja che. saMdhyAnA raMgo vIkharAya che ane koI bhAmaMDaLanA (sItAjInA bhAI) dilamAM vairAgyanA raMgo jAme che. sUrya asta pAme che ane hanumAnajI parama udayanA prAMgaNamAM padArpaNa kare che. hAthanI AMgaLImAMthI vIMTI saratA kurUpa AMgaLI jotAM ja bharatajInI anaMta AtmasauMdaryanI abhilASA ugra bane che. kUtarAnA kAna saDe che................... virAga mATe. lAkaDAnI khurazI tUTe che................ virAga mATe. hayakaMpa 6 83 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAcanI baraNI phUTe che............. virAga mATe. makAna tUTI paDe che....................... virAga mATe. sarvavastuo anityabhAvanuM darzana karAvIne virAganI lahANI kare che. sarva padArthomAM vinazvaranA darzana karI lIdhA pachI, virAgInuM mana temAM TharatuM nathI. paNa, jagatamAM mohAMdhajIvo to anityanI pAchaLa raghavAyA banIne doDyA ja kare che. anityanI prApti ane rakSaNa mATe mAnavIe dukAna, mArkeTa, phekTarI ane ophisa kholyA, benka, sepha-DipojhiTa volTa, korTa ane polIsa sTezana kholyA, hospiTala ane heltha senTara kholyA, klaba ane hoTala kholI, baMgalA ane moTaro vasAvyA, D.V.D. ane L.E.D. vasAvyA, vImA kaMpanIo ane zerabajAra sthApyA, cUMTaNIonAM Ayojana karyA, DerI ane udyogo kholyA, peTrolapampa ane riphAinarIo kholI, lagna ane samAraMbho yojyA, risepzanisTa ane parsanala AsisTanTa nImyA, hoddAo ane khurazIo pakaDI. anityanI pAchaLa AvI dhamAcakaDI macAvatA mAnavIne joine jJAnI karuNAthI tenA sAmu joyA kare che. paNa koInI karuNAnI mAnavIne kyAM paDI che ? tenI doTa cAlu ja che. paNa te doTa cAlu ja rAkhe tethI anitya nitya thoDuM banI javAnuM che. hathakaMpa { 84 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jIvana eTale jAtarA ekavAra muMbaimAM marIna lAInsa pAsethI pasAra thatA sonApuranI smazAnabhUminI bAjumAM eka meTaraniTI homanuM udghATana thatuM joyeluM. janma ane mRtyu vacce ATaluM ochuM cheTuM che te tyAre mitrane meM jaNAveluM. pachI to eka vartamAna patramAM janmanoMdha ane mRtyu noMdhanI kolama paNa meM tene bAju bAjumAM batAvelI. eka vAra eka bhAI kahetA hatA ke "gaikAle posTamena be TeligrAma ApI gayo. e amArA banevIno hato. temAM amArI benane dIkaro avataryAnA samAcAra hatA ane bIjo amArA bhAino hato, temAM Traka akasmAtamAM temano dIkaro gujarI gayAnA samAcAra hatA." ane eka vAra eka sajjana kahetA hatA ke "gaikAle amArA saMbaMdhIne tyAM bebIne ramADavA gayA hatA. vaLatA eka sabaMdhInA ghera temanA pitAjInA mRtyunI sAdaDI hatI, tyAM paNa jaI AvyA. be kAma eka sAthe patI gayA." nAno hato tyAre bahurUpInA veza ghaNA joyelA, tethI janmotsavamAMthI turaMta koinI mRtyunI sAdaDImAM javA mATe mukhamaMDala para rekhAomAM keTalA parivartana karavA paDe, te savAla mane na UThyo. pachI to eka kavinI paMkti paNa gokhAI gaI hatI. "aMte to keTaluM thAkI javuM paDyuM bephAma, nahi to jiMdagIno rasto hato gharanI kabara sudhI !' phakta mRtyu ja jenAM jIvanano AkharI mukAma che, tevA lokonI savArathI sAMja sudhInI nirarthaka dhamAcakaDI mATe A paMktimAM kavie thoDI karUNA verI che. hadayakaMpa { 85 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu pachInA eka virATa jIvananI apekSAthI eka kavie mRtyune alpavirAma kahyuM che. paNa, loka vyavahAramAM to mRtyu pUrNavirAma manAya che. janma ane mRtyu vaccenA kALane loko jIvana kahe che. jyAM siddhAMta, mUlyo ane AdarzonI kabara para naryo astitvano jaMga khelAI rahyo che, tene "jIvana" kahevA dila bahu rAjI thatuM nathI, aMgrejImAM vaparAto "Mere existence" zabda prayoga tenA mATe bahu ucita lAge che. . jIvananI vyAkhyAnI mathAmaNamAM paDyA vinA janma ane mRtyu vaccenA aMtarane vartamAna jIvana kahI daIe. A jiMdagInI caMcaLatAno khyAla karAvavA ghaNI mArmika upamAo jJAnIoe ApI che. pANImAM patthara pheMkatA, temAM taraMga utpanna thAya che. eka taraMta bIjA taraMgane utpanna kare che, bIjuM trIjAne, ema moTI paraMparA sarjAya che, paNa badhA ja taraMgo kSaNamAM ja bhUMsAI jAya che. jIvana A jalataraMga jevuM kSaNika che. | darbhanAM pAtaLA pAna para ThaMDInA divasomAM prabhAte jhAkaLanuM TIpuM bAyuM. soyanI aNI jevA enA agra bhAga para A TIpuM motInI jema zobhI UThyuM. paNa saheja pavananA jhapATAmAM TIpuM kharI paDyuM ane jamIne te pI lIdhuM. A TIpAnI AtmakathAnI upamA jJAnIo jIvanane Ape che. koIka pANImAM ogaLatA patAsAnI jIvane upamA Ape che. koIka vIjaLInA jhabukA sAthe jIvanane sarakhAve che. koIka jIvanane pANInA parapoTA jevuM jaNAve che. sarvano eka ja sAda che ke jIvana kSaNabhaMgura che. keTalIyavAra smazAnamAM jaIne ghaNAne bALI AvavA chatAM te citAnI jvALAomAM adazya rIte cItarAyeluM potAnuM ja nAma koNe vAMcyuM ? ghaNAnI sAdaDImAM jaIne ghaNAne maLyA. paNa chatAM mRtyunI oLakhANa kyAM thaI? hadayakaMpa 41 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chApAomAM roja chapAtI hArdika zraddhAMjalio paNa mRtyurUpI atithinA satkAranI taiyArIo karavA kyAM prere che? rojanA vartamAnapatramAM sarerAza 200 thI 500 mRtyunA samAcAra vAMcIne rIDho thaI gayelo mAnavI potAnA mRtyu aMge kyAreya kAMI vicArI zakato nathI. jeNe potAnA dhAvaNa pIvaDAvyA che te mAtAne, jeNe khoLe besADI ramADyA che te dAdA-dAdIne, jeNe pyAra paNa Apyo che ane kyAreka kaDavo Thapako paNa Apyo te pitAne smazAnamAM alavidA ApI AvyA. jenI sAthe cesa ane TebalaTenisa ramyA hatA, jenI sAthe zALAmAM parIkSAmAM naMbara lAvavAnI spardhAo khelI hatI, jenI sAthe dila kholIne nikhAlasatAthI aMtaranI bAjI khullI mUkelI, tevA kaMIka mitrone paNa vaLAvI AvyA, je kAchIo roja hasIne zAka tolI Apato, pAnanuM paDIkuM bAMdhatA te pAnavALo roja miliyana Dolara smAIla verato, je posTamena mIThAM lahekA sAthe gharamAM roja posTa nAMkhI jato, jenI karNapriya bUmathI roja savAra UgatI te dUdhavALo bhaiyo, jenI prAmANika ane khaMtapUrNa kAmagIrIthI tuTa thaIne kuTuMbanA sabhyanI jema jene roja premathI purUM pIrasatA te kAmavALI bAI, varSothI peDhImAM vaphAdArIpUrNa nokarI karanArA vRddha mahetAjI-A badhA sAthe cira sahavAsanA kAraNe eka rUDI AtmIyatA baMdhAI gayelI ane eka pachI eka te badhAne kALa koLIyo karI gayo. te joIne dila thoDuM raDeluM. paDozIno chokaro basa akasmAtamAM khalAsa thaI gayo tyAre kevuM karUNa vAtAvaraNa mahinA sudhI zerImAM patharAI gayeluM? ane zerI vALanAro bhaMgI maryAnA samAcAra sAMbhaLyA tyAre paNa be divasa kyAMya goThatuM nahotuM. jenI sAthe varSothI kAyadAnI kAryavAhIne kAraNe sAro saMbaMdha baMdhAI gayelo te InkamaTeksa ophisaranA acAnaka dehAMtano phona Avyo tyAre AMcako lAgelo. dIkarAne Tayuzana ApavA AvatA mAstara 4 varSamAM pahelI vAra uparA-uparI 2 divasa gerahAjara hRdayakaMpa Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyA tyAre khUba Azcarya thayeluM. dhIraja khUTatA bIjA divase tapAsa karAvI tyAre jANavA maLyuM ke te have kyAreya nahi Ave. te samAcArathI dIkarAne traNa divasanI mAMdagI AvI gayelI. varSothI maMdiramAM pUjA karato pUjArI breIna hemareja thatAM avasAna pAmyo tyAre pUjAmAM paNa citta nahotuM coMTayuM. benkano paTTAvALo upaDI gayAnA samAcAra sAMbhaLyA tyAre glAnie caherAne bharaDo lIdho hato. lagnAdi prasaMgomAM AvanAra gora, phemilI DokTarano jUnI kampAunDara, AMgaNe roja vALuM mAMgavA Avato bhikhArI, dara maMgaLa ane zukravAre dADhI karavA Avato hajAma, bApujInAM mitra, dUranA mAmA, pitrAI bhAI, mahollAno cokIdAra, zerInuM kUtaruM, bilADI, dAtaNa vecanArI bAI, AvA to jANItA ane aparicita keMkanA nidhana joyA ane sAMbhaLyA. goDasenA goLIbArathI gAMdhIjInI hatyA, zAstrIjInuM tAtkaMdamAM thayeluM rahasyamaya mRtyu, jhulphIkAraalI bhuTTonI phAMsI, IndulAla yAjJikanuM breInahemarejathI nidhana, saMjaya gAMdhInuM plena kezamAM Akasmika mRtyu, sarvodaya netA jayaprakAza nArAyaNanuM kiDanI phela thavAthI avasAna, jagajIvanarAma ane caraNasiMhanA paNa mRtyu....A badhA samAcArathI kSaNabhara dhrujArI anubhavelI, paNa kSaNajIvI dhrujArIo ane AMcakAoe jIvana kSaNajIvI che, te manamAM ThasavA na dIdhuM. sapheda khesa oDhIne koInI smazAnayAtrAmAM thoDuM nakalI raDI AvyA ke koInI sAdaDImAM plAsTikanA be AMsu sArI AvyA ane turata kapaDAM badalavA jeTalI sahelAIthI caherAnA bhAva palaTIne merejanI Dinara pArTImAM jatA zIkhI gayA. paNa A badhA palAyanavAdothI jIvananI kSaNikatAne koI bhUMsI zakatuM nathI. mRtyunA Agamanane koI rokI zakatuM nathI. mRtyuthI DarIne koI nirjana beTamAM pahoMcI jAya, koI aravallInI pahADIomAM ke himAlayanI guphAomAM saMtAI jAya, koI narmadAnI khINamAM ke DAMganA jaMgalamAM chUpAI jAya, koI UMDA kUvAmAM UtarI jAya, koI aMdhArA bhoMyarAmAM bharAI jAya, koI sikyoriTI phorsane saMpUrNa soMpAI hayakaMpa { 88 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya, koI baMdukadhArI cokIdAronI vacce goThavAI jAya, koI auSadhionA DhagalA nIce daTAI jAya, DokaTaronI penalathI AvarAI jAya, mAMtrikonA dhAgAdorAthI DhaMkAI jAya, koI hospiTalanA InTensiva kera yuniTamAM paDyo pAtharyo rahe, chatAM game tyAM, game tyAre, game te saMyogomAM mRtyu upADI jaze. te saMDAsamAM paNa Ave ke hoTalamAM paNa Ave, te cA pItA paNa Ave ke chApuM vAMcatA paNa Ave, te gharamAM paNa Ave ke ophisamAM paNa Ave, te sUtAM hoya tyAre paNa Ave ke cAlatA hoya tyAre paNa Ave, te jamatA jamatA paNa Ave ane ramatA ramatA paNa Ave,te skuTara para beThA hoIe tyAre paNa Ave, te rAtre paNa Ave, divase paNa Ave, prabhAte paNa Ave, sAMje paNa Ave, gAmamAM paNa Ave, ko'kane dukAnanA gallA para Ave, kokane krikeTanA grAunDa para Ave, ko'kane skUlanI beMca para Ave, ko'kane hAIve roDa para Ave, ko'kane mAnA khoLAmAM paNa Ave, to ko'kane janma pahelAM ja mAtAnA peTamAM paNa Ave. mRtyuthI bacavA mATe koI talavAra, bhAlA ke baMdUkothI dUra bhAge to kadAca tarabUcanuM bIja ke zeraDInA chotarAnuM rUpa dhAraNa karIne paNa Ave. mRtyuthI Darato koI Traka, TrekTara ane moTarothI cetato rahe to te gAyanI haDapheTa ke kUtarAnA nahora rUpe paNa Ave. tenAthI bacavA koI kSaya ke kensara jevA rogo na thAya tenI takedArI rAkhe toya te sAmAnya mAthAnA dukhAvAmAMthI breIna hemareja ke sAmAnya chAtInA dukhAvAmAMthI hArTaeTekanuM rUpa dhAraNa karIne kSaNamAM harI jaze. koI be mALanA makAna parathI paDavA chatAM AbAda bacI jAya ane sAmAnya Thesa vAgatA UpaDI jAya. koIno kadAca talavArano ghA rujhAI jAya, paNa zAka samAratA vAgatI capunI dhAra jIvaleNa banI jAya. koI Traka nIce AvavA chatAM jIvI jAya ane gharamAM mAcI parathI eka gAdaluM paDatA daTAI jAya. mRtyu jyAM dhAre tyAM AvI caDe che. mRtyu jevI rIte Icche tevI rIte AvI zake che. tene satkAra ane sanmAnanI koI lAlasA nathI. tene AvakAra ke svAgatanI hayakaMpa 6 89 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI paDI nathI, te AvavA mATe AmaMtraNa patrikAnI rAha jotuM nathI. toraNIyA na bAMdhyA hoya to'ya te AvI jAya che. vAjA lagnanAM vAgatA hoya to'ya te upasthita thaI jAya che. hospiTalamAM bImAra bApA hoya chatAM ghera AvIne sAjA sArA dIkarAne te upADI jAya che. musApharI mATe gharamAM moTara vasAvazo, kadAca e paralokanI musApharI karAvanArI nIvaDaze. rasoDAnI zobhA vadhAravA gesa, sTava vasAvazo paNa kadAca e gharanI zobhA ochI karaze. bAbalAne ramavA cAvIvALuM ramakaDuM lAvI Apazo, kadAca ramakaDAne bolatuM ane cAlatuM karanAra cAvI gaLI jaIne bAbalo bolato ane cAlato baMdha thaI jaze. rasoDAnA kUkaramAM kadAca koInuM jIvana paNa raMdhAI jAya. posTamena ApI jAya te TeligrAmanA eka vAkyanI paNa tAkAta che ke, hArTaphelanA geTathI mRtyune tamArA AMgaNAmAM praveza karAvI che. rAjAne tyAM putra avataryo. jaina dIkSA choDIne rAjaguru banelA jaina dharmanA dveSI prakAMDa jyotirvida varAhamihire kuMDalI dorIne navajAta zizunA zatAyunI AgAhI karI. nagaranA zreSThIo, sAmaMto, sainiko ane sarva dharmaguruo rAjaputrane ArzIvAda ApavA AvyA, paNa jainAcArya bhadrabAhusvAmI na padhAryA tyAre varAhamihire temanA viruddha rAjAne bhaMbheraNI karI. rAjAnA kopanA bhayathI bhadrabAhusvAmIne vadhAmaNI ApavA javA mahAjane vinaMtI karI tyAre temaNe kahyuM "je bALaka sAta divasa pachI bilADI dvArA mRtyuno koLiyo banI javAno che tene ArzIvAda ApavA huM kevI rIte jAu?'' mahAjane A samAcAra rAjAnA kAne pahoMcADyA. tyAre rAjaguru varAhamihira pAse pharI kuMDalIo dorAvI paNa tenI AgAhI to pUrvavat ja AvI. jainAcAryane khoTA pADavA varAhamihiranI IMtejArI vadhI. rAjAe samagra nagaramAMthI badhI bilADIone hAMkI kaDhAvI ane bALakane eka bhoMyarAmAM kALajIpUrvaka rAkhyo. sAtamA divase ghoDiyAmAM killola karatA A rAjabALanA mastaka para bAraNAno AgaLiyo paDyo ane kSaNamAM hRdayakaMpa { 90 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANano vilaya thayo. AcAryanuM vacana satya karatA rAjA stabdha banyo ane rAjaguru DaghAI gayA. paNa jainAcAryanI bALaka sAtamA divase mRtyu thavAnI eka ja AgAhI sAcI TharI hatI. bilADIthI mRtyu thaze, te vAta to khoTI ja karI hatI. tethI jainAcAryane rAjadarabAramAM bolAvyA. jainAcArya bALakanuM mRtyu ANanAra e AgaLiyo maMgAvyo ane joyo, to teno AkAra bilADIno hato. A mahAzAnIno pracaMDa pratibhA ane udAsIna bhAvane sahu abhinaMdyA. bilADIone nagaramAMthI hAMkI kaDhAya che, paNa mRtyuno koI dezanikAla karI zakatuM nathI, mRtyune koI kedamAM pUrI zakatuM nathI, mRtyune koI sajA phaTakArI zakatuM nathI, mRtyune koI klorophorma suMghADIne bebhAna karI zakatuM nathI. Tiyara gesanA TeTA phoDIne mRtyune koI haDaselI zakatuM nathI. mazInagana choDIne mRtyune koI ThAra karI zakatuM nathI. enI epoInTamenTa DAyarI sAthe koI paNa vyakti koIpaNa jAtanI mizcika karI zakatI nathI. koI cakravartI rAjA ke mahArAjAnI paNa tAkAta nathI ke mRtyune aTakAvI zake. AjanuM meDikala sAyansa, davAo, hospiTalsa, narsiMgahomsa, ebyulansa, sarjIkala Imelsa, DokTara, narsa, kampAunDara ane vorDa bojhanI moTI phoja sAthe mRtyu sAme bAtha bhIDIne tene bhIMsavA prayatna karI rahyuM che. paNa keTalAya DokTaranA nAmanI AgaLa svargasthanAM vizeSaNa lAgI gayA. keTalIya hospiTalanA sTepa vecAI gayA, keTalIya leboreTarIonA khaMDera banI gayA. TanabaMdha davAo cavAI gaI, keTalIya kasanaLIo phUTI gaI, oksijananA siliMDara tUTI gayA, eksa-re mazIna kaTAI gayA, tharmomITara phUTI gayA, paNa mRtyune koI bhIMsI zakyuM nathI. mRtyune haMphAvavA nAkamAM oksijananI naLI khosI, khorAka paNa naLIthI ApavA mAMDyo, hAthamAM paNa lUkojhanA bATalAnI naLI khosI, pezAbano paNa naLIthI nikAla karavA mAMDyo, jhADAnI paNa kothaLI goThavI, InTensiva kera yuniTamAM mazIna sAthe hArTanI lIMka joDI. eksare riporTa, hayakaMpa ? 91 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArDiyogrAma riporTa, blaDa TesTa ane TemparecaranA rekorDathI khIcokhIca phAIla bAjumAM goThavI dIdhI. phijhizIyana ane sarjanonI penala rokI. oparezana thiyeTaramAM kalAko sudhI jaMga khelyo paNa, bicAruM sAyansa ! mRtyune saheja paNa haMphAvI zakyuM nahIM. A saghaLA nirarthaka prayatnonI krUra hAMsI uDADatuM yamarAjAnuM krUra aTTahAsya zabavAhinInA avAja rUpe roDa para patharAya che. mAnavI thAke che, mRtyune svIkAre che. mATe te ela.AI.sI. nI polisI kaDhAve che, mATe te vasiyatanAmuM ghaDe che, mATe te paMcAyatanI ophisamAM mRtyu noMdhaNI mATe ophisaranI nimaNuMka kare che. paNa mRtyuno svIkAra tenA vyavahAramAM vartAto nathI. tenI bephikara jIvanazailImAMthI mRtyunA svIkArano virodha prasare che. mRtyunA satkAranI koI taiyArIo tenA vartanamAM dekhAtI nathI. Atithya satkAra e AryamAnavInA svAbhAvika saMskAra che. koI atithi ajANatA paNa AvI jAya to uSmAbharyA zabdothI AvakAre che, haiyAnI premALatAthI te temane satkAre che, cA, pANI ke bhojananA sanmAnathI te temane bahumAne che, ane atithi AvavAnA ja che, teno agAuthI khyAla AvI jAya to te bAraNe toraNo bAMdhI rAkhe che, AMgaNe raMgoLIo pUrI rAkhe che, bhIMta para caMdaravA bAMdhI rAkhe che, ToDalA para cAkaLA TIMgADe che. mRtyu paNa game te kALe AvI pahoMcanAro anivArya atithi che, te khyAla hovA chatAM tenA satkAra mATe koI jAjama pAtharelI na dekhAya, koI javA chaMTakAva na dekhAya ane koI svAgata gItonA sUra kAne na paDe, to zuM mAnavuM ? mRtyune svIkAravAnI pharaja pADatI purANanI eka kathA khUba mArmika che. pitRbhakta nArada parva divase pitAjIne namana karIne koI viziSTa sevAno lAbha ApavA vinave che, tyAre pitAjIe IcchA vyakta karI : beTA nArada, A ramya jIvananA aMtano vicAra AvatA dhUjI javAya che. tAre to badhA bhagavAna sAthe sArI lAgavaga che. jo mArI hRdaya kaMpa che 92 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 sevA karavI hoya to mane amarapaNAnuM vacana tuM apAvI de.'' pitAjInI A mAMgaNI sAMbhaLIne nAradajI dhrUjI gayA. "pitAjI, trikAlamAM koIne paNa mRtyue choDyA nathI, huM Apane kevI rIte choDAvI zakuM?'' "mArI sevA tAre karavI hoya to tenA dvArA ja thaI zakaze. tArA vacananI tane kiMmata hoya to game te rIte mane amarapada apAvI de.'' pitAjInI mAMgaNIthI mUMjhAyelA nAradajI brahmAjInA darabAramAM pahoMcyA. mukhanI glAni mananI muMjhavaNanI cADI khAtI hatI. brahmAjIe turata mUMjhavaNanuM kAraNa pUchyuM ane javAbamAM jyAre nAradajIe pitAjInI mAMgaNInI vAta jaNAvI tyAre nAradajInI muMjhavaNano cepa brahmAjIne paNa lAgyo. nAradanA pitAnuM mRtyu nivAravAnA upAyo brahmAe paNa vicArI joyA, paNa koI upAya na sUjhyo. bhaktanI bhIDa TALavI nAradajIne laIne teo khuda viSNunA darabAramAM AvyA. Aje pahelI ja vAra brahmAjI potAno darabAra choDIne bahAra nIkaLyA hatA. brahmAjInA AgamanathI gAMDAghelA banelA viSNue AgamananuM kAraNa pUchyuM. brahmAjIe jyAre kAraNa jaNAvyuM tyAre viSNujI paNa ThaMDA paDI gayA. banne bhagavAna A muMjhavaNa TALavA, sAthe nAradajIne laIne mahezajInA darabAramAM pahoMcyA. viSNujI paNa Aje pahelI ja vAra potAnA darabAranI bahAra nIkaLyA hatA. kevI bhakta vatsalatA ! banne bhagavAnanA AgamanathI AnaMda vibhora banelA mahezajI paNa AgamananuM kAraNa jANyA bAda becena banyA. bhaktanI muMjhavaNa TALavAnA upAyo A traNa bhagavAne kalAko sudhI vicAryA bAda traNee sAthe nAradane laIne yamarAja pAse bhalAmaNa mATe javAno nirNaya karyo, kAraNa ke A badhuM khAtuM tenA hAthamAM che. nAradajI sAthe A traNe bhagavaMtone potAnAM AgaNAmAM praveza karatA joIne stabdha banelAM yamarAjAe bUma pADI. "hAza, muMjhavaNa TaLI, na banavAnuM te na banyuM ane banavAnuM 104 hRdayakaMpa 93 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ja banyuM." tenA A asaMbaddha vAkyothI cAreya AgaMtukomAM Azcarya vyApyuM, paNa turaMta ja cakara-vakara banIne joyA karatA yamarAjAe khulAso karyo. "are bhagavaMto, Apa traNamAMthI eka paNa svAmI kyAreya potAno darabAra choDIne anyatra kyAMya gayA nathI. to mArA AMgaNe to eka sAthe traNe kyAMthI Avo ? mArA mRtyunA copaDAmAM eka mANasanA mRtyunA khAnAmAM lakheluM Aje mArA jovAmAM AvyAM ke, brahmA, viSNu ane maheza nAradajInI sAthe je divase yamarAjAnA AMgaNe padhAraze, te divase ja te vyaktinuM mRtyu thaze. Apa traNeya darabAra choDIne kyAreya kyAMya gayA nathI ane mArA AMgaNe padhAro, te to azakya ja che, tevI mAnyatAthI, zuM A vyakti kyAreya nahIM mare ? te muMjhavaNamAM huM hato, paNa azakya evI ApanI padharAmaNI thaI gaI, ane te vyaktinuM mRtyu thavAnuM hatuM te thayuM ja." turaMta "cAreya AMgatukoe eka sAthe utAvaLathI pUchyuM "koNa te vyakti?" javAba maLyo "nAradajInA pitAjI." nAradajIe utAvaLathI ghera pahoMcIne joyuM to pitAjInI lAza paDI hatI. purANanI A kathA, mRtyunA sarvoparitvano ghaMTanAda vagADe che. brahmA, viSNu ke maheza paNa tene nivAravA asamartha che. koI pArlAmenTa sarvAnumatinA TharAvathI paNa tene aTakAvI zakatI nathI. koI presiDenTa vaTahukamathI tenA para pratibaMdha mUkI zakato nathI. hAIkorTa, suprimakorTa ke privIkAunsilamAM tenI sAme dAvA mAMDI zakAtA nathI. sI.bI.AI. tenA halanacalananI mAhitIo ekatra karI zakatI nathI. viTAmina TebleTsa ke lIvara eksaTrekaTanAM IjekazanothI te gabharAtuM nathI. bornaviTA, phekasa ke proTineksanA DabAothI te zaramAtuM nathI. jema vAsaNa kharIdyA pachI tenA bilane svIkAravuM paDe, jema orDara hadayakaMpa 6 94 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApyA pachI tenA pemenTanA rimAInDarane svIkAravo paDe che, dhaMdhAmAM kamANI karyA pachI jema InkamaTeksanuM rirTana bharavuM paDe che, teTalI ja sahelAIthI janmelA vyaktie motane svIkAravuM ja rahyuM. sarakAranA kAyadAo judA judA gunA mATe, judI judI sajAo nakkI kare che. koI gunA mATe keda, koI gunA mATe daMDa, koI gunA mATe janmaTIpa to koI gunA mATe phAMsInI sajA thAya che. pratyeka vyaktine mAthe mRtyunI talavAra laTakI rahI che, motano bhaya toLAI rahyo che. eTale ke phAMsInI sajA darekane phaTakAravAmAM AvI che. tyAre kAyadAnA thothA laIne mAnavI kudaratanA nyAyAlayanA bAraNe TakorA daIne sAda pADe che. kyA gunA badala phAMsInI sajA ?" tarata kudaratanA nyAyAlayamAMthI vaLato javAba maLe che : "janmanA gunA mATe." kudarata mahAsattAnA nyAyAlayamAM janma e gaMbhIratama guno che ane je koIe A guno karyo che, tene nirapavAdapaNe mRtyunI sajA pharamAvavAmAM AvI che, Ave che ane Avaze. pratyeka janmatuM bALaka mAthe mRtyuno mugaTa paherIne Ave che, hatheLImAM mRtyunA lekha lakhAvIne Ave che. mATe mRtyune saharSa svIkAravAmAM ja samAdhi che. amadAvAdanA eka pIDha zreNInI vAta sAMbhaLelI. te eka mahAtmAnuM pravacana sAMbhaLavA niyamita jatA. koI divasa nahi ne eka vAra te pravacanamAM paMdara miniTa moDA AvyA. tyAre te mahAtmAne ane zrotAone paNa Azcarya thayuM. pravacana bAda mahAtmAe sahaja vilaMbanuM kAraNa pUchyuM, tyAre te zreSThIe sahaja javAba vALyo : "moDA AvavAnuM khAsa koI kAraNa nahotuM. mahemAnane vaLAvavA gayelo, tethI thoDuM moDuM thaI gayuM." tyAre bAjumAM beThelI vyaktie phoDa pADyo: "temano navayuvAna dIkaro Aje mRtyu pAmyo, smazAnayAtrAmAM gayela, tethI temane Aje moDuM thayuM." potAnA vahAlAsoyA dIkarAnA mRtyune mahemAnanAM vaLAmaNA jeTalI sahajatAthI svIkAranAra A zreNIe mRtyunAM anivArya AgamananAM hRdayakaMpa cu Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvajJAnano keTalI sahajatAthI aMgIkAra karyo haze ? patnInAM mRtyunA samAcAra maLatA vihvaLa banavAne badale narasiMha mahetA gAI UThe che : bhaluM thayuM bhAgI jaMjALa sukhe bhajazuM zrI gopALa." saMsAranA bojathI nAsI chUTavAnI A koI palAyanavRtti nahotI, ke vyaktinA astitvathI kaMTALo ke trAsa anubhavyAno paNa AmAMthI dhvani nikaLato nathI. jIvana ane mRtyunA bhedane jANIne AtmarasamAM taraboLa banelA jAgRta AtmAnI A alagArI khumArI hatI. paNa, badhAya narasiMha mahetA thoDA ja hoya ke mRtyuno ATalI sahajatAthI ekarAra karI zake ? eka nagaranI sudharAInI beThakamAM eka sabhAsade nagaranA smazAnane daravAjA karAvavAno prastAva mUkyo. turaMta ja eka bIjA sabhAsade teno virodha karatAM kAraNa ApyuM, "smazAnane daravAjAnI koI jarUra nathI, kAraNa ke aMdara gayelA koI bahAra nIkaLI zakavAnA nathI ane bahAra rahelAM koI aMdara javA IcchatA nathI." A virodhamAMthI samAjamAM varatAtI mRtyunA svIkAra aMgenI beparavAIno paDagho paDe che. mRtyu moTA mAMdhAtAone paNa becena banAve che. moTA mahArAjAo paNa tenAthI phaphaDe che. jIvana e kAcanI baMgaDI jevuM che, mRtyunA dhakkAthI te baTakI javAnuM che, A vAstavikatA jeNe AtmasAt karI che, tene koI svajanano viyoga vyAkuLa banAvI zakato nathI. jeNe A tattvajJAnane pacAvyuM nathI. tene bhAge to rudana, vilApa, poka, AkaMda ane marasiyA ja lakhAyelAM che. | rAjA bhartuhari ane rANI piMgalA jharUkhAmAM beThA hatA. rastA paranuM eka dazya joIne rANIe rAjAne pUchyuM "svAmI ! A eka mANasane Ama muzkeTA bAMdhIne raDatA raDatA loko tene kyAM laI jAya che ? ane hadayakaMpa 96 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pAchaLa kAramuM AkraMda karatI bAI chUTA vALa rAkhIne kyAM jaI rahI che ?" "priye, A mANasa mRtyu pAmyo che. badhAM tene smazAnamAM bALavA laI jAya che. pelI strI tenI patnI che. te satI strI citAmAM patinI sAthe baLI maraze, kAraNa ke, patino viraha te jIravI zake tema nathI." A sAMbhaLI rANI hasI. "are, patinA virahamAM ATaluM paNa kevI rIte jIvI zakAya ? turaMta ja prANa choDI devA joIe." hA, huM tAro patiprema joI laIza !" ema kahIne rAjAe gAMTha vALI. ghaNA mahinAo bAda eka yukti racI. yuddhamAM gayAno DoLa karyo ane vizvAsu dUta sAthe yuddhamAM pote mRtyu pAmyAno jUTho saMdeza rANIne mokalAvyo. te saMdeza sAMbhaLatA ja jharukhA parathI paDatuM mUkIne rANIe prANa tyAga karyo. ane patnInA A mRtyunA samAcArathI rAjA bhartuhari atyaMta vihaLa banyo. pAgala jevo banI gayelo te "piMgalA piMgalA" nI bUma mArato cAre kora bhamavA lAgyo. maMtrIo ucATamAM paDyA ane mahAjana mUMjhavaNamAM mUkAyuM. nadInA paTa para pAgalanI jema cAlI rahelA bhartuharine sAmethI AvatA eka mahAtmA maLyA. * bhartuharinA pAlamapananI vAta mahAtmAne kAne maMtrIoe pahoMcADI dIdhI hatI. rAjA pAse pahoMcatA ja mahAtmAe potAnuM lAkaDAnuM kamaMDaLa moTA patharA sAthe aphALyuM ane te tUTI gayuM. kamaMDaLa naSTa thavAthI mahAtmA vilApa ane AkraMda karavA lAgyA. rAjAe rAjyamAMthI bIjuM kamaMDaLa ApavA maMtrIone sUcanA karI, paNa mahAtmAe te ja kamaMDaLanI mAMgaNI jArI rAkhI. tyAre bhartuharie kahyuM, "mahAtmAjI, Apa jJAnI thaIne AvI jIda karo cho ? kaho to sonAnuM kamaMDaLa apAvuM paNa je tUTI gayuM che te kamaMDaLa kadI pAchuM maLatuM haze ?" turaMta mahAtmAe dAva khelyo. hRdaya kaMpa che 97 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jo bhartuharinI marI gayelI rANI piMgalA pAchI AvI zakatI hoya to, mAruM tUTI gayeluM kamaMDaLa pAchuM kema na maLe ?" rAjAnI AMkha ughaDI. vilApa choDyo. pAgalapana mUkyuM ane kSaNika jIvanamAMthI sAdhanAnuM amRta ghUMTI levA tatpara banyo. tUTI gayeluM lAkaDAnuM kamaMDaLa pAchuM maLatuM nathI, phUTI gayeluM kAcanuM jhummara parata maLatuM nathI, DhoLAI gayeluM dUdha hAthamAM AvatuM nathI. basa, te ja rIte A kSaNika jIvana paNa kyAreka naMdavAI javAnuM, pachI koDo upAyo chatAM te sAMdhI nahi zakAya, AMsunA dorAothI tenuM saMdhAna nahi thAya, chAtI phATa marasiyA paNa kAMI nahi karI zake. dIkarInAM lagnanI kaMkotrIo lakhAI gaI hoya toya lagna divasa sudhI te rAha nahi juve, navA makAnanuM vAstu thavAnI paNa pratIkSA nahi kare. yuropa pravAsanI TikiTa AvI gaI hoya, toya te to AvI jAya, zatruMjyanI yAtrA bAkI hoya, to te rAha nahi juve. prAIma minisTaranI epoInTamenTa lIdhelI hoya paNa te pahelAM yamanI epoInTamenTa pAkI jAya, to pelI epoInTamenTa paNa kensala thaI jAya. navI phekTarInA udghATana samAroha sudhI paNa te dhIraja nahi dhare, dIkarAnI vahune dIkaro avatare, tyAM sudhI paNa te nahi rokAya. te to koI noTisa mokalyA vagara, koI cetavaNI pAThavyA vagara ane koI pUrvasaMdezo jaNAvyA vagara TapakI paDaze. koI dIvAdAMDI para tenA AgamananA aNasAra nahi dekhAya, koI raDAra para tenI padharAmaNInA saMketa nahi pakaDAya, koI InDikeTara para tenA erAIvalano samaya nahi noMdhAya, koI kAgaDo chAparA para "kA-kA' dvArA te AvyAnI bAtamI nahi Ape. te Avaze ja, kyAreya paNa Avaze. lAkaDIno Teko ane dAMtanA cokaThAvALuM ghaDapaNa kadAca na paNa Ave, mahecchAo ane mahattvakAMkSAo sAthenuM yauvana kadAca na paNa DokAya, bhayAnaka rIbAmaNo sAthenA kensara jevI asAdhya vyAdhio kadAca na paNa thAya, davAo ane anupAna upara mahinAo sudhI kadAca na paNa rahevuM hRdayakaMpa che 98 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDe. ghIno dIvo ane maMtranA zravaNa kadAca na paNa maLe, te badhuM anizcita, paNa mRtyu nizcita che. chatAM kyAre AvavAnuM te anizcita che. bAla atimukta saMsArathI virakata banIne parama kalyANanA paMthe saMcaravAnI mAtA pAse anumati mAMgI, tyAre mAtAe kahyuM "beTA, tArA mukha parathI zaizavanI sukumAratA sahejeya osarI nathI. tuM bhogavilAsanI bhayaMkaratA ke adhyAtmanA amRtarasane zuM jANe ?" mA, huM je jANuM, te navi jANuM, navi jANuM te jANuM." A aTapaTA koyaDA jevI nAnakaDAM bAluDAnI rahasyamaya vAta mAtAnAM bhejAmAM na UtarI, tyAre te koyaDAno ukela te bALakane ja pUchyo ane jANe brahmAMDanA parama rahasyone ukelato hoya te adAthI bALake kahyuM "mA, mRtyu AvavAnuM che te huM jANuM chuM, paNa kyAre AvavAnuM che te nathI jANato, marIne kyAM javAnuM che te huM jANato nathI, paNa paralokamAM kyAMka javAnuM che te jANuM chuM." mRtyu kyAreka to AvavAnuM ja che. kyAre Ave te nakkI nathI. ATaluM jANyA pachI jIvanamAM jANavAnuM paNa zuM bAkI rahe ? badhA ja bhautika ramakhANo tyAM aTake che ane AdhyAtmika AMdolana tyAMthI prAraMbha pAme che. ane mRtyu e ja kharo atithi che. kAraNa tenA AgamananI koI tithi nakkI nathI. mATe ja jIvana eka svapna kahevAya che. svapnanI ramaNIya sRSTi paNa AMkha khUlyA bAda pUrNAhuti pAme che, ane cArekora patharAyelI manohara sRSTi paNa AMkha baMdha thatA samApti pAme che. paNa jIvananI A kSaNabhaMguratA jeNe pIchANI nathI, te mRtyune jIvaMta vyakti mAtranA anivArya atithi tarIke manamAM svIkArato nathI. mRtyu AvI gayA pachI paNa teno manomana svIkAra karavo ghaNAne muzkela hoya che. prANapyArA baMdhu kRSNanA avasAnathI balabhadrajI bebAkaLA banyA, hadayakaMpa 6 99 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhunA mohe temane becena banAvyA. baMdhunA cira virahane te hRdayathI svIkArI ja na zakyA. ane A mahAna rAjavaMzI puruSa paNa pAgalanI jema kRSaNanA mRtadehane khabhA para UMcakIne cArekora pharavA lAgyA. divaso sudhI te AvI hAsyAspada ceSTA karatAM ja rahyA, temano bhUtapUrva sArathi marIne deva banelo che tene potAnA pUrvabhavanA svAmInI A vyathita dazA joIne dayA upajI. baMdhunA virahathI vyartha durgAnanA panAre paDIne AtmAnuM ahita karI rahelA A balabhadrajIne vinAzitAnuM vijJAna zIkhavavA eNe kImiyA racyA. mArgamAM jatA balabhadrajIe eka dazya joyuM. eka AdamI mRta gAyane dohavAno vyartha prayatna karI rahyo hato. ghaNA prayatno chatAM dUdhanuM eka TIpuMya na maLatA te mAthuM akALato hato. te joI dayArdra banelA balabhadra samajaNa ApI. "are gAMDA, AkhI jiMdagI prayatna kare to ya marelI gAya dUdhanuM eka TIpuM paNa na Ape, A vyartha prayatno choDI de." tyAre turaMta ja sAmo javAba maLyo"mRta kRSNadevanA maDadAne laIne comera ghumatA Apane joIne marelI gAyanuM dUdha pIvAnI mane cAnaka caDI che." balabhadrajInI bebhAna dazAnAM nivAraNa karavAmAM A kImiyo sAro saphaLa thayo. vaLI, deve bIjo kImiyo karyoAkhA khetaramAM baLelA bIja vAvyA ane eka choDa na Ugyo, tyAre valopAta karatA kheDUtane balabhadra AzvAsana ApyuM"valopAta na kara, baLeluM kadI UgatuM haze ?" "balabhadrano marelo bhAI jIvato thaI zake to mAruM baLeluM bIja kema na uge?" balabhadranI zAna ThekANe lAvavA ATalo nusmo basa hato. jIva mAtra mRta banavAno che, te parama satya tenA hRdayanA khUNe khUNAmAM jaDabesalAka ThasI gayuM. milananuM bhAvi viraha ja hoya te teNe svIkAryuM. hRdayakaMpa che 100 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAraMbha pachI pUrNAhuti, zarUAta pachI samApti, saMyoga pachI viyoga, janma pachI mRtyu, pratyeka vyaktie svIkAravuM ja rahyuM. kudaratanA A kramane jeNe bahAlI ApI nathI tenA nasIbamAM vyathA, ukaLATa ane valopAta che. pAnakharanI ciMtAmAM te jIvananI vasaMtane mANI zakato nathI. vAkyane paNa pUrNavirAma hoya che, jyAM vAkya pUruM thAya che. TrenanA mArgane aMte sTezana hoya che, jyAM musApharI aTake che. traNa kalAkanA sinemAnA zo pachI skrIna para The End camake che. AvI sIdhI sAdI samaja paNa mAnavI mRtyu aMge keLavI zakato nathI. ko'ka jAgRta AtmA mRtyunA anivArya Agamanane jANIne cetI jAya che, paralokamAM kyAMka javAnuM che, te jANIne tenI taiyArI kare che, te kAyaranI jema mRtyuthI gabharAto nathI. te hiMmatapUrvaka mRtyune bheTe che. kAraNe mRtyune mahotsava banAvavAnI taiyArIo te karI le che. eka nagaramAM vicitra prathA hatI. nagarano koIpaNa vyakti nagarano rAjA banI zake. rAjA banyA pachI pAMca varSa sudhI te sarvasattAdhIza. te dhAre te rIte potAnI sattAno upayoga karI zake. paNa pAMca varSa pUrA thatAM nagarajano tene dUranA eka nirjana beTa para ekalo choDI de. bhUkha, tarasa ane ekalatAnA duHkhathI rIbAIne te marI jAya. pAMca varSanA rAjAo rAjyakALa daramyAna to khUba majA karI le, paNa vidAya veLAe temano valopAta haiyAne dhrujAvI deto. paNa chatAM, e kAramI prathA tyAM cAlu ja rahI. eka buddhimAna sajjane A nagaranuM sattAdhIzapaNuM svIkAryuM. pAMca varSa teNe badhI majA ane moja zokhane gauNa garyA. sattAnAM sAmarthya chatAM koI vaibhavane rAjA mANato nathI, tema jANIne sahu tenI mUrkhatA, para karuNA ciMtavavA lAgyA. sahune tenI pAMca varSa pachInI karuNa dazAno vicAra Avyo. pAMca varSa pachI pelA beTa para jaladI javA te utsuka banyo. pUrvanA hadayakaMpa $ 101 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAone to baLajabarIthI bAMdhIne mokalavA paDatA, A hasato hasato svecchAe javA taiyAra thayo. tyAM pahoMcavAnI tene utAvaLa hatI. tenuM A vartana sahune vismayanI sRSTimAM kheMcI gayuM. sahunuM vismaya eka moTo prazna banIne tenI sAme UbhuM rahyuM. "badhA tyAM javA raDatA ane tame haso cho tenuM kAraNa ?" "kAraNa e ja che ke, pAMca varSa pachI mAre javAnuM che te mane khyAla hovAthI meM mojazokha na mANyA, paNa pAMca varSa bAda jyAM javAnuM che, tyAM vaibhavazALI nagara vasAvI dIdhuM. mArI sattAnAM sAmarthyathI tyAM vizALa janasaMkhyA, bagIcAo, krIDAMgaNo, nATyagRho, baMgalAo AdithI suzobhita alkApurI jevI nagarI meM UbhI karI che. tyAMnI prajA mArA satkAra mATe utsuka che. huM tyAMno rAjA banIza. have tame kaho, mane tyAM javAnI utAvaLa ane AnaMda kema na hoya ?'' mRtyunI paLane satata najara samakSa rAkhIne sAbUta banelA cAlAka AtmAo AvI taiyArIo karI rAkhe che. pachI tene mRtyu pUjavI zakatuM nathI. kRtAMta tene gabharAvI zakato nathI. yama tene DarAvI zakato nathI. pitRpati tene akaLAvI zakato nathI. bhAratamAM kyAMka vidyamAna amara taLAvanI vAta sikaMdare sAMbhaLelI. tethI bAdazAhane paNa te taLAvanuM pANI pIne amara thavAnA koDa jAgyA. ghaNI zodha calAvIne te pelA taLAva pAse pahoMcyo. te taLAvanuM pANI pIve te pahelA ja taLAvanA magaramacchoe ene aTakAvyo... - "he vIra ! rakhe A taLAvanuM pANI pIto, ameya pIdhuM. bAla maTIne yuvAna banyA, yuvAna maTIne vRddha banyA ane vRddhatva pUrvakanuM zApa rUpa amaratva bhogavI rahyA chIe. IcchIe chIe ane prArthIe chIe, toya mota maLatuM nathI. tAre amara thavuM hoya to pahelAM tArA yauvanane sthira banAvI che. ahIMthI thoDe dUra yauvanavana che. te vananuM phaLa je khAya che, tenuM yauvana zAzvata banI jAya che. tenuM phaLa ArogIne pahelA tuM tArA hathakaMpa che 102 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yauvanane zAzvata banAvIne pachI A pANI tuM pIje." turaMta te doDyo yauvanavanamAM. paNa tyAM to badhA yuvAno eka bIjAne lUMTI levAnA bhayAnaka saMgrAma khelI rahyA hatA. te saMgrAmanuM kAraNa koIe rAjAne kahyuM "A lokonuM yauvana avinAzI che. tethI kAyama bhogavilAsanI navI sAmagrI to joIe ja. te na maLatA A loko khUba rIbAya che ane paraspara bhayAnaka saMgrAma khele che." sikaMdaranA zAzvata yauvana ane amara jIvananA aramAno tyAM ja naMdavAI gayA. yauvanano aMta paNa tene gamyo. mRtyu paNa tene mIThuM lAgyuM. dareka cIja ne maryAdAno alaMkAra hovo ja ghaTe. sarahadanI pele pAra javAmAM jokhama hoya che. je sImA oLaMge che tene sahana karavAnuM che. vaidika maryAdAne mAtA kahe che. lakSmaNa rekhA oLaMganAra sItAjI Aphatane vare che. tethI jIvananI pratyeka pahelImAM maryAdA jaDelI hoya to ja majA ane AnaMda che ane tethI ja kudarate khuda jIvanane paNa mRtyunI maryAdAthI maDhI dIdhuM che. tethI mRtyu e jIvanano alaMkAra che. jIvanamAM mIThAza mRtyune AdhIna che. jIvanano AnaMda mRtyune avalaMbita che. eka bakarIe Izvarane prArthanA karI. kRpALu ! upakAra tAro ke teM mane jIvana ApyuM, paNa mota ApIne tuM mArA para apakAra na karato.... mArA jIvanane amaratAnuM varadAna Apaje, te mArI prArthanA che." bakarInI prArthanA Izvara sudhI pahoMcI ke na pahoMcI te khabara nathI, paNa bakarI eka vAra mRtyu pAmI. bakarI have manuSya banI. koI divya jJAnathI tene potAno bakarI tarIkeno pUrvajanma ane tyAre amaratA mATe pote karelI prArthanA yAda AvI. turaMta teNe Izvarano AbhAra mAnyo. "nAtha, teM mArA para anahada kRpA karI ke mArI prArthanA na sAMbhaLI. huM bakarInA bhavamAM amara banyo hota to manuSya jIvananuM A mahAna sukha kevI rIte pAmI zakata? paNa, ahIM paNa mRtyunI talavAra laTakI rahI che te jANIne hadayakaMpa 4 03 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA hAjA gagaDI jAya che. have ahIM mRtyu na Ave tevuM amarapaNuM tuM mane lakhI de. te mArI prArthanA che." Izvare tenI A prArthanA sAMbhaLI ke nahi te khabara nathI. paNa te kALakrame mRtyu pAmyo. have te deva banyo. daivI apsarAo sAthe ratnonAM vimAno, apAra vaibhava joIne te avAk thaI gayo, teNe turaMta Izvarano AbhAra mAnyo. "he kRpALu kharekhara tuM khUba kRpALu che, tethI ja mArI gata manuSya bhavamAM karelI amaratvanI prArthanA na sAMbhaLI, tyAM to mArI prArthanA sAMbhaLIne teM mane amara banAvI dIdho hota to A akalpanIya devI sukho huM zuM pAmI zakata ? paNa kRpALu, have tuM ahi to mArI prArthanA svIkAravAnuM na ja cUkato. A jIvanano aMta to mane na ja khape." AvI adhIrAI joIne have IzvarathI na rahevAyuM. "mArI kRpALutAnA ATalA paracA pachI paNa e ja gAMDI adhIratA ? ahIMnI amaratA mATe tuM prArthanA bhale kare, paNa to tAre pharI mAro AbhAra mAnavo paDaze, kAraNa ke A tArI prArthanA paNa huM svIkAravAno nathI. AnAthI paNa unnatatama eka jIvana che. jyAM sukha sarvatra chavAyuM che. pratyeka paLe asIma AnaMdanI anubhUti te parama jIvanamAM rahelI che. tyAM sarva zoka, viSAda ane duHkhano abhAva prarvate che. te jIvanano alaukika AnaMda koI ratno, rAjya ke jhaverAtathI sarakhAvI zakAya tevo nathI. tyAMnA sukhane koI upamA ane alaMkArothI navAjI zakAya tevuM nathI. parama ane alaukika sivAya koI vizeSaNothI tene biradAvI zakAya tema nathI. te parama jIvananI tane prApti karAvyA bAda tArI prArthanA huM sAMbhaLIza. te anaMta sukhanI sAthe amaratAnuM bheTanuM paNa huM tane dharIza. paNa te pahelA tArI lAkho AjIjIone kukarAvIne paNa kaDavuM chatAMya mIThuM mota tane cakhADIza ja." A vArtA sAMbhaLI tyArathI manamAM ThasI gayuM che ke kudaratanI karUNA che mATe ja mota Ave che. mRtyu paNa parama kRpALu prakRtino divya upahAra hRdayakaMpa che 104 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mRtyuthI nAhaka gabharAvuM zuM? te upahAranA svIkAramAM to parama khuzI ja hoya ne ? to pachI, mRtyunA virAmane have svIkArI ja laIe. tyAre vartamAna jIvananI kathAne eka aMtima pUrNavirAma lAgI jaze. kelenDaranA DaTTA parathI roja savAre UThIne pAnA kheravanArA pote ja tyAre kharI jaze. tenI Appointment Diary nI badhI ja epoInTamenTa kensala thaI jaze. smazAnamAM lAkaDAnA vepArIne thoDo vakaro thaze. khApaNa, sutara, nAriyeLa ane nanAmInA dhaMdhAdArIone paNa thoDIka kamANI thaze. gharamAM rudana, vilApa ane AkraMdanA rUpamAM viSAda mUrtimaMta banaze. AzvAsanonA TeligrAma, Teliphona, TapAla ane saMdezAomAM kendra sarakAranA posTa ane TeligrAma khAtAne kAMIka kamAvAnuM maLaze. sAdaDI, besaNA ane uThamaNAnI aupacArikatAne vyavahAru loko barAbara sAcavI leze. zokasabhAmAM gadgada kaMThanA eka be pravacano koIne sAcuM to koIne nakalI raDAvI deze. bahArathI AvelA zoka saMdezAonA vAMcana pachI zoka sabhA barakhAsta thaze. chApAnI mRtyu noMdhanI kolamamAM nAma camakaze. phoTA sahita hArdika zraddhAMjali chApAmAM chapAze. zoka sapheda sADalAmAM pradarzita thaze. AMsuonAM pUra dhIme dhIme osaraze. DokTaranuM aMtima bila cUkavAI jaze. parama guNAnurAgInI jema zodhI zodhIne mRtAtmAnA guNo yAda karAze. (mRtyu bAda kAna koIne soMpIne jaI zakAtuM hota to kevuM sAruM!) have mRtanA nAmavALuM rezanakArDa bhUtiyAkArDa tarIke zikSA pAtra Thare te pahelA ekAda be vAra vadhu anAja levAno lAbha uThAvIne kArDamAMthI nAmanI bAdabAkI karAvI devAze. pachI Izyoransano kleIma karAze ane thoDA dhakkA ane thoDI lAMca pachI kleIma pAsa thaze. vasiyatanAmAnuM samAdhAna thaze. ane chatAMya manamAM UbhI thatI cirasthAyI gAMTha bApanA mRtyu bAda dIkarAone kAyama mATe judA karI deze. pArTanarazIpa-DIDa, benkanA ekAunTa, selsaTeksa-InkamaTeksanA kAgaLIyA, TrasTa ophisamAMthI TrasTI tarIkenA hakakonI pherabadalI, sthAvara jaMgama hRdayakaMpa che 105 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milakatanA dastAvejo, nominIo vacce thoDI adAlatI kAryavAhIo, A badhA mRtyu pachInA lIsoTA che. gharamAM ane peDhImAM eka suMdara phremamAM moTo phoTo goThavAze. phoTA nIce nAmanI AgaLa svargasthanuM vizeSaNa lAgaze. dara svargavAsa tithie tene navo hAra caDaze. nokara kapaDAnA phaTakAthI roja tene jhApaTaze. zALA, hospiTala maMdira, bAlamaMdira ane lAgatI vaLagatI saMsthAomAM thoDoka dharmAdo thaze ane takatIo goThavAze. dara svargavAsa tithie anAtha AzramanA bALakone bhojana ane garIba dardIone phaLa vaheMcAze. thoDA varSo sudhI svargavAsa dine chApAmAM hArdika zraddhAMjali chapAze. ane, pachI kALanI kitAbamAMthI mRtanuM nAma kAyama mATe bhUMsAI jaze. jamanI A johukamIthI hatAzA nahi paNa hiMmata keLavavAnI che. jama niraMtara jagatanA jIvono koLiyo karI rahyo che. pratyeka vyakti tenI hatheLImAM che. game te kSaNe te masaLI zake tema che. A mahA-khAudharo yama kyAreya dharAto nathI. lokamAM paNa kahevAya che ke peTa, smazAna ane agni kyAreya dharAtA nathI. peTamAM roja ghaNuM nAMkhyA karavA chatAM te haMmezA UNuM hoya che. smazAnamAM ghaNA khapI javA chatAM haMmezA te bhUkhyuM hoya che. navo khorAka tene joIe ja che. agnimAM paNa jema baLataNa homAtuM jAya tema te vadhu prajvalita bane che. tethI ja je potAnI jAtane yamanA koLiyA tarIke jue che, te jIvananI cAdara para manohara raMgo pUrI zake che. te virATa anaMta jIvananuM anveSaNa prAraMbhI zake che. te paramasukhanI rasamaya sRSTinA saMzodhanamAM cittane parovI zake che. tene pachI astitvanI rakSA mATenI ja badhI mathAmaNomAM kaMTALo upaje che, kSudratAnA sarva kocalAomAMthI bahAra nIkaLI che paramahitanuM ciMtana karI zake che. mRtyue Aja sudhImAM mane anaMtIvAra mAryo ane jagatanA sarve jIvone te mArI ja rahyuM che. zuM kAyaranI jema tenI A baLajabarIne sAMkhI ja levAnI? tenI A johukamI sAme koI jehAda nahi pokArIe hRdayakaMpa che 106 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to te to mAryA ja karaze?' A jAgrata vicAraNAmAMthI eka sarva pragaTe che. jemAMthI mRtyune paNa mAravAnuM joma jhaLahaLe che. jagatavijetA mRtyunI sAme jaMga khelavAnuM sattva khIle che. mRtyune mahAta karavAnuM parAkrama pragaTavA lAge che. parAkrama pUrNa puruSArthasAdhanA prAraMbha pAmIne satata puSTi pAmatI rahe to Akhare eka divasa evo Ave che ke, jyAre mRtyunI smazAnayAtrA nIkaLe che. yama ThAThaDImAM baMdhAya che, kRtAMtano ja aMta thAya che, maraNanI ja citA maMDAya che, enA ja marasiyA kUTAya che ane mRtyu vijetA mahArathI amaratAno mugaTa paherIne paramasukhanI mahAnagarImAM majethI moja mANe che. pratyeka paLe je potAnA mRtyune AvakAravA taiyAra che te to koka dhanya paLe jarUra mRtyuno hatyAro banI zakaze ! kudaratanA nyAyAlayamAM mRtyunA khUnIne sajA nahi paNa InAma maLe che. anaMta guNono parama vaibhava tenA caraNe dharavAmAM Ave che. anaMta sukhanA mahAlayamAM tene birAjamAna karavAmAM Ave che. anaMta sauMdaryathI tene zaNagAravAmAM Ave che. anaMta vIrya tene bheTa dharavAmAM Ave che. mRtyunA ghAtakane jela nahi, muktino mahela maLe che. apamAna ane tiraskAra nahi, paNa alaukika sanmAna maLe che. samagra brahmAMDanA rAjarAjezvara pade teno abhiSeka thAya che. anaMta ane akSaya lakSmInA mAlika tarIke tene jAhera karavAmAM Ave che niraMtara parama tRptino dhanya AtmAda tene bakSisa rUpe maLe che. AtmaguNonuM anaMta aizvarya tenAmAM khaDakAya che. nirbheLa AnaMdano te parama bhoktA bane che. A mahAparAkramI mRtyuvijetAne vizva vaMde che. devo paNa tene name che. samagra prakRti tenI dAsI bane che. hRdayakaMpa che 107 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha-dukha jANe saMdhyAnA raMa zAstromAM anuttaradevonA apratima sukhanuM varNana AlekhAyuM che. nirmaLa avadhijJAnano svAmI A anuttaradeva devazayyAmAM nitya poDhIne apratIma sukhane mANe che. te je zayyA para suve che, tenI upara ati ramaNIya divya caMdaravo bAMdhelo hoya che. te caMdaravA para nayanaramya motIo TIMgAvelAM hoya che. madhyanA motInuM vajana 64 maNa hoya che. tenA teja jhagArA cArekora camakatA hoya che. te caMdaravAnA cAra che. 3ra maNanA cAra motI hoya che. vaLI soLa maNIyA ATha motI, ATha maNIyA soLa motI, cAra maNIyA 32 motI, be maNIyA 64 motI ane eka maNIyA 128 motIthI A caMdaravo khIcokhIca bharelo hoya che. vAyuno jhapATo Ave ane A saghaLA motIo kendranA moTA motI sAthe aphaLAya tyAre anupama rAga-rAgiNIthI yukta divyasaMgIta tyAM pragaTe che. te gIta-saMgItanA karNapriya nAdanuM apratIma sukha sakala romarAjImAM allAdano cepa lagADe je karNamadhura saMgItathI bhUkha-tarasanA sarva duHkho visAre paDI jAya, dehanA vyAdhi paNa zAnta thaI jAya, ane hRdayanA ukaLATa paNa zamI jAya tevA saMgItanA AnaMda karatA temano tavAnuprekSAno Atmika AnaMda ghaNo caDI jAya che. A anupama sukha paNa asaMkhyakALa sudhI te bhogave che. kAraNa asaMkhyakALanuM temanuM AyuSya hoya che. te AyuSya asaMkhyakALanuM bhale hoya to tene aMta che. te aticira sukha ane AnaMdamaya jIvanane paNa eka avadhi che. te devI jIvanano paNa aMta che. dIrgha devI jIvananA hRdayakaMpa che 108 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtanI hakIkata sukhanI kSaNikatAno paricaya Ape che. sukha ane AnaMdano samudra bhale hoya to tene paNa eka kinAro che, jenuM ullaMghana karIne te bemaryAda banavAno nathI. sukhanI sohAmaNI paLo paNa pUrNAhuti pAmavAnI. bhavya mahotsavanA maMDapo paNa visarjana pAmI jaze. apAra vaibhavanA svAmitvanuM sukha paNa ekadA karuNa samAptinI sarahade pahoMcI jaze, tyAre tijorIo khAlI haze, pAsabukamAM ovaraDrAphaTa bolato haze, ghera roja leNadAronA Teliphona AvatA haze, nAdArI noMdhAvavAno paNa avasara AvI jaze ane kadAca peTano khADo pUravA khAlI tijorIo vecavI paDaze. putranuM Akasmika maraNa pitRtvanA sukhane cUMTI khAze. sattAnAM sthAnethI pANIcuM maLaze, tyAre sattAnAM sukhane paNa pUrNavirAma lAgI jaze. magajanI bimArIthI bauddhika zakti para asara thaze, tyAre buddhinuM sukha aMta pAmaze. apAra rAja vaibhava, ajeya cakravartitva, ajoDa baLa ke adbhuta vidvattAnA sukha paNa naSTa thaI jAya che. zrImaMtAI, rUpa, baLa ke aizvaryano suvarNakALa aMta pAme che, tyAre sukhanA divaso eka svapnazA bhAse che. jhAMjhavAnA nIranI jema te sukhabhavo dUrane dUra bhAgatA dekhAya che. tyAre lAkho prayatno chatAM sukha hastagata thatuM nathI. pArAnI jema vAraMvAra sarakI jAya che, paNa hAthamAM AvatuM nathI. ane jema sukha TakatuM nathI tema duHkha paNa TakatuM nathI. vyathA, vedanA ane saMkaTane paNa samApti hoya che. kALADibAMga vAdaLane paNa eka rUperI kinAra hoya che. ghora aMdhArI rAtrIne aMte sRSTi paNa paho phATe che, sUryanI prabhA verAya che, sahasrarazmi Uge che. laMkAnI azoka vATikAmAM rAkSasIonI vacce, sItAjI svAmIvirahanI akathya vyathA anubhave che. paNa te viraha paNa lAMbo Takato nathI. vyathAya lAMbI TakatI nathI, e jAlima kedamAMthI mukti maLe che. patinuM milana thAya che, ayodhyAnI rAjarANInuM pada maLe che, ane eya lAMbu TakatuM nathI. kAraNa hadayakaMpa 6 109 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha paNa kSaNika che. ayodhyAnI rAjarANIne nirjana jaMgalamAM bhaTakavuM paDe che. agni parIkSAmAMthI pasAra thavuM paDe che. damayaMtIne naLano viyoga thAya che. aMjanA satIne bharathArano dIrgha viyoga sahevo paDe che. tenI maryAdA Ave tyAre duHkhanA ke sukhanA divaso svayaM aTake che. viSAda, zoka ane vyathA ApoApa pIgaLe che. lAkho hatAzAomAMthI AzAnuM kiraNa bahAra nIkaLe che. aneka paDatI pachI utthAna prAdurbhAva pAme che. rAjyabhraSTa banIne jaMgalamAM bhaTakatA rANA pratApane ko'ka bhAmAzA bheTI jAya che ane potAnI sarva saMpatti caraNomAM nyochAvara karI de che, ApattinI vidAyanI ghaDI AvI jAya tyAre kudarata ko'ka bhAmAzAne AvuM kAMIka sUjhADI de che. duSkALa bhayaMkara paDe, eka-be varSa cAle, ko'ka thoDA mANasone bhUkhe mAre, keTalAka pazuone taraphaDAvIne rIbAve, paNa Akhare tene vidAya levI paDe. tethI ja ko'ka jagaDuzAnuM aMtara valovAI jAya, kaMIka kroDapatione te duHkhIonA AMsu pIgaLAvI jAya, dAnanI saritAo chalakAI jAya, puNyanI nadIo paNa ubharAI jAya, satata dharatanuM duHkha joIne megharAjA paNa gadagad thaI jAya. eya dhrusake dhrusake raDI paDe. enA AMsu ahIM duSkALano aMta lAve. asaMkhyakALanI narakanI sahanAtIta vedanAo paNa Akhare virAma pAme che. pratyeka paLanI pArAvAra vedanA ke mAMgavA chatAM mRtyu na maLe, kALajhALa rudana pachI zAMti na maLe, apAra ribAmaNo chatAM koI auSadha na maLe, asahya tarasa chatAM ukaLatAM sIsA pIvA paDe, paNa Akhare e duHkhamaya ribAmaNo kyAreka aTake che, narakanA AyuSyane pUrNa karIne jIva te bhayAnaka yAtanAomAMthI chUTe che. bauddha saMnyAsI upaguptanuM adbhuta rUpa nihALIne nagaranI suvikhyAta gaNikA vAsavadattA tene viSayabhoganA rasa cAkhIne rUpayauvanane sArthaka karavA vinave che, "munivara, A tapa sAdhanAnA atyAcArothI A hRdayakaMpa che 110 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ komaLa rUpALA dehane damI kAM nAMkho ? bhogavilAsanI manohara raMgoLIthI yauvananA uMbarAne zaNagArI gho. mArI dehalatA tamArI sevAmAM hAjara che." A vairAgI bauddhamuni gaNikAnI mAMgaNIne tyAre sAva haDaselI nathI detA. ko'ka dina tenI kane AvavAnuM vacana ApIne muni tyAMthI vidAya le che. samagra nagaranA rAjA, sAmaMto ane zreSThIonI te mAnavaMtI gaNikA hatI. rAjya darabAramAM tenuM nAma hatuM ane mAna hatuM. sahu kAmI puruSo tenI sAthe mUkIne vAta karatA. tyAre tenI kIrtino sUrya madhya AkAzamAM camakato hato. paNa e suvarNa kALano aMta AvI pahoMcyo. tenA dehane bhayAnaka vyAdhioe bharaDo lIdho. nagaranA sahujano tenA dehamAMthI nIkaLatA paru, lohI ane durgadhathI trAsI gayA, nagaranI bahAra tene koI pheMkI gayuM, je ekavAra tenI khUba khuzAmato karatA, jenA apamAna vacanone paNa AnaMdathI rahetA te badhA Aje tenuM mukhadarzana paNa IcchatA nahotA. pelo caDatIno sUrya AthamI gayo hato. tenI tahenAtamAM rahenArA badhA tenAthI vimukha thaI gayA hatA. upaguptane tenI durdazAnA samAcAra maLyA. tene pote ApeluM vacana yAda AvyuM. abhisAranI paLa AvI cUkI che, tema teNe jANyuM. nagaranI bahAra gaTaranA kinAre kharAba hAlatamAM paDelI vAsavadattA pAse pahoMcI teNe AzvAsana ane dilAso Apyo, auSadha ApyuM ane upacAro karyA. rAga ane kAmonmAdanA badhAya viSa nIcovIne vairAgyAmRtanuM pAna karAvyuM. bebhAna mohadazAmAMthI jagADIne tene AtmasAdhanAno mArga dekhADyo. upaguptanA abhisAranI A kathA e ja kahe che ke, sukha paNa kSaNika che. duHkha paNa kSaNika che. rajavADI mAnasanmAna, bAdazAhI vaibhava, zAhI ThATha ane maulI mobhA badhAya asta pAmaze. jema divasano nAtha divasabhara caLakIne sAMja paDe kSitijanA peTALamAM bharAI jAya che, tema badhI sukhasAhyabI AthamI jaze. jema nayanaramya sugaMdhI puSpa sAMja paDatA hadayadrupa 111 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karamAIne cimaLAI jAya che, tema AnaMdasukhanA udadhimAM paNa oTa Avaze. kalpanAya nahi hoya ane bajAra acAnaka karavaTa badalaze, aNadhArI maMdI Avaze, ane goDAunamAM lAkho Tana mAla paDyo haze, chatAM moTI nAdArI noMdhAvavI paDaze. vizALa AjJAMkita parivAranA sneha, vAtsalya ane hUMphanA svargIya sukhamAM putranA Akasmika maraNanA samAcAra Aga cAMpaze. sukha kSaNabhaMgura che mATe temAM chakI na javuM, sukhanAM madirApAnamAM mana na banavuM, e vaibhavanI choLomAM lIna na thavuM ane duHkha kSaNabhaMgura che mATe temAM DarI na javuM, tene joIne becena ane bebhAna na banavuM, te AvI jatAM dIna na thavuM. banne prasaMgomAM e ja vicAravuM ke A avasthA paNa takalAdI che. plAsTika ramakaDuM tUTI jAya tema mArA sukhanA divasoya tUTI javAnA che, huM zenA para garva karuM ? rAjA saMtanAM darzane gayo, saMtane praNAma karIne prArthanA karI. "game tevI AphatamAM paNa mAruM saMrakSaNa kare tevo koI dhAgo, doro ke jaDIbuTTI mane Apo." saMte eka mAdaLiyuM tene ApyuM. "ApattinA avasare A mAdaLiyuM kholaje." ane divaso jatA te rAjAnA mAthe AphatanAM vAdaLa gherAyA. paradezI rAjAe AkramaNa karI tene rAjyabhraSTa karyo. rAjyavihoNo te jaMgalamAM AthaDavA lAgyo. te avasare tene saMtanuM mAdaLiyuM yAda AvyuM. utAvaLathI teNe te kholyuM to aMdarathI eka ciThThI nIkaLI. ciThThImAM lakhyuM hatuM, "A paNa kAyama TakavAnuM nathI." A zabdoe eka ja jhATake tenI badhI hatAzane khaMkherI nAMkhI. tenA lohImAM navuM joma reDAyuM. tenI AMkhomAM navuM teja camakyuM, tenA pagamAM navI hiMmata AvI, tenA dilamAM khUba AzA pUrAI. tenuM puNya anukULa banyuM. jUnA sAthIdAro sahAyamAM AvyA, sAmudAyika baLanuM saMgaThana thayuM ne hArelo rAjA pharI jItyo. AphatanuM vAdaLa vIkharAyuM, rAjyasattAnuM siMhAsana pharI sAMpaDyuM, have pelI ciThThI te vAraMvAra hadayakaMpa che 112 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMcavA lAgyo, "A paNa kAyama TakavAnuM nathI." te sUtra teNe A sattA ane vaibhavanA saMbaMdhamAM paNa lagADyuM. A tenA ujaLA divasomAM tethI te bebhAna na banyo, sattAnA madamAM te cakacUra na banyo, vaibhavanA vilAsamAM te gaLAbUDa na banyo, kAraNa, pratyeka paLe have tene khyAla hato ke, A paNa kSaNika che, A sAhyabI paNa vinazvara che. sukha duHkhanI kSaNikatAnuM bhAna jyAre thAya che, tyAre sukha ane duHkha pratye virAga janme che. pachI duHkhanA divasomAM rokakaLa ane dInatA thatI nathI. pachI sukhanA saMyogomAM mohAMdha rAgadazA ane atyaMta Asakti janmatA nathI. pachI, to pratyeka Aphata ke pratyeka AnaMdano avasara virAgano ja janaka bane che. adbhuta rU5nA svAmI cakravartI sanatanA rUpanI prazaMsA devalokamAM thaI, ane eka deva tenuM rUpa jovA Avyo. majajanagRhamAM snAnArthe beThelA cakrI sanatanuM rUpa joIne te acaMbo pAmyo. tyAre rUpanA garvathI cakrIe tene kahyuM, "rUpa atyAre zuM jovAnuM? huM banI-ThanIne ane alaMkAro sajIne rAjyasiMhAsana para besuM tyAre mAruM rUpa jo jo." ane rAjyasiMhAsana para beThelA sanatane jotAMnI sAthe ja deve aruci pradarzita karI. teNe kahyuM "A tamArI rUpALI kAyAmAM soLa mahArogo utpanna thaI gayA che. e rUpa joIne harakhAvAnuM zuM?" sanate pAna cAvIne ghUMka kADhayuM, to temAM kIDAM khadabadatA hatA. rUpano vaibhava asta pAmyo, sauMdaryanuM sukha vilaya pAmyuM ne cakravartI tyAM dIna banyo. teNe turaMta virAga keLavI manane svastha karI lIdhuM. kSaNika hatuM, te vilaya pAmyuM temAM koI Azcarya nathI. huM tenA para garva karato hato, te mArI ja bhUla hatI. ane, mAtra mAruM rUpa ja nahi, mArI sattA, mAro vaibhava, mAro deha, mAro parivAra, mAro mAnelo mobho badhuM ja kSaNika che. A kSaNikanA pAzathI baMdhAI huM gulAma zuM kAma banuM? kSaNikanI prAptimAM garva paNa zuM karavo? kSaNikanI prApti ane rakSAnA valakhAM paNa vyartha ja che. retImAM nAva haMkAravAnI hRdayakaMpa che 113 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ceSTAone have virAma pamADavI ja rahI. ane, cakravartI sanate anaMta sauMdaryanA dhAma bhAgI pagalAM mAMDayA.....doTa mUkI. ane, sukhane je zamaNA jevuM mAnatA nathI te temAM gulatAna bane che, te temAM aMdha bane che, tenI pAchaLa gAMDA bane che, tenA ghenamAM cakacUra bane che ane sukha to tenA svabhAva mujaba cAlyuM jAya che, tyAre te raDAve che, tyAre te paTake che. je paTakAya che, te poka mUke che. paNa, tethI te pAchuM pharatuM nathI. cha khaMDanA sAmrAjyathI paNa na dharAyo ane subhUma cakravartI dhAtakI khaMDanA cha khaMDa jItavA nIkaLyo. sukhanA DhagalA para te birAjamAna hato, haju tene mahAmeru upara caDavuM hatuM. paNa sukha duHkhanA sUkSma gaNita nahi jANanAro kSudra mAnavI viSayagrasta banIne AMdhaLukIyA kare che. karmarAjA tenI mohaceSTAo joIne hase che, lapaDAka mAre che, pelo pachaDAya che, ane karmasattAnuM krUra aTTAhAsya digaMtamAM verAya che. vizALa carmaratnanuM vimAna banAvIne, tenA upara 96 karoDanuM pAyadaLa goThavI dhAtakI khaMDa bhaNI te upaDyo. AjJAMkita 16 hajAra yakSa devoe carmaratna upADyuM, paNa puNya paravAre che, tyAre vaphAdAra sevako bevaphA bane che. AjJAMkita nokara paNa kRtaghna bane che. "huM eka nahi UMcakuM to zuM bagaDI javAnuM che ?'' A vicAra 16 hajAra yakSanA manamAM eka sAthe udbhavyo. badhAe eka sAthe carmaratna choDyuM ne vizALa mahAsamudranA peTALamAM potAnA virATa sainya sAthe subhUma daTAyo. kSaNika sukhane zAzvata karavA mAnavI dhamapachADA kare che paNa kSaNika kadI kSaNika maTatuM nathI. jJAnIo kahe che ke sukhaduHkha e karmane AdhIna che. jyAM sudhI tijorImAM paisA paDyA che tyAM sudhI kharca thaI zake che, jyAM sudhI koDiyAmAM tela che tyAM sudhI dIpaka baLe che, tema jyAM sudhI zubha karmo AtmAnI tijorImAM paDyA che, tyAM sudhI sukha Apaze, pachI sukha cAlyuM jaze. ane, jyAM sudhI pUrvopArjita azubha karmo UbhA che. tyAM sudhI duHkha rahevAnuM ja, karma kSaya thatAM sukhakSaya ke duHkhakSaya thAya che. karmapuruSa sUtradhAra hRdayakaMpa 114 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banIne jagatanA jIvone kaThapUtaLInI jema nacAve che. kyAreka te jIvane mahAsukhanA sAmrAjyanA adhipati banAve che, apAra vaibhava tenI cArekora pAthare che. sarva IndriyonA viSayo chUTe hAthe tenI pAse vere che. ane pelo jIva tyAM beTho phUlAya che. sUtradhAra dorI pherave che. sukhanA siMhAsana parathI jIvane pachADe che, duHkhanI gartAmAM tene gabaDAve che. mahAvedanAnI vaitaraNImAM tene ragadoLe che. duniyAnA takhtA para AvA nATaka bhajavanAra naTaDo potAnA veza para magarura ze bane ? veSa rAjAno hoya ke bhikhArIno, be ghaDInA veSa para naTa kadI magarurI karato nathI. jAgRta AtmA jAnavRtti tyajIne siMhavRttithI sukhaduHkhanA janaka karma sAme lAla AMkha kare che, tenI sAme ja te tAke che, ane tene ja mahAta karavA te mathe che, paNa karmadA sukhaduHkhane te bahu gaNakArato nathI. kSaNika hovAthI te tenAthI rIjhAto ke khIjAto nathI....... ane duHkha kSaNika che, te hakIkata e sarva duHkhanuM nAzaka kevuM mahAauSadha che ! e duHkhanA saMyogomAM samAdhi pIrasatuM mahAamRta che. lokamAM paNa kahevAya che ke, "duHkhanuM osaDa dahADA." A kahevatamAM paNa duHkhanI kSaNikatAno ja dhvani pragaTe che, ane duHkha kSaNika che, svayaM cAlyuM javAnuM che e vicAra game tevI viSama paristhitimAM samAdhi Ape che. vaLI sukha paNa koInA khIle baMdhAtuM nathI, oksijananA bATalAthI tene jIvADI zakAtuM nathI, lIvara eksaTrekTanA IjekazanothI tene nitya tAjuM rAkhI zakAtuM nathI, beDIthI bAMdhIne tene kabajAmAM rAkhI zakAtuM nathI, sepha DipojhiTa volTamAM tene surakSita rAkhI zakAtuM nathI, phikasDa DipojhiTamAM mUkIne tene amuka mudata sudhI potIkuM banAvI zakAtuM nathI, tene DIpa-phIjha ke kobresTorejamAM mUkIne phreza rAkhI zakAtuM nathI. hayakaMpa 115 hRdayakaMpa 115 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * saMco jANe svapna maharSioe A saMsArane meLo kahyo che. meLAmAM hajAro loko ekatra thAya che. eka bIjAnA caherA jue, eka bIjAne maLe, koInI sAthe hAtha mIlAve, koInI sAthe bhaTakAya, koInI sAthe prIti baMdhAya, koInI sAthe vera baMdhAya, koInI sAthe rame, koInI sAthe jame, koInI sAthe bhame ane e sAMja sudhI e meLApa Take, sAMja paDatA meLo vikharAya, sahu potAnA sthAne pahoMcI jAya, ekabIjAne bhUlI jAya, pharI kyAre'ya maLavAnuM thAya ke na'ya thAya. mAtA, pitA, putra, patnI, zeTha, nokara, mitra, bhANo ane bhatrIjo A badho parivAra ane vartuLa meLAnI jema kSaNajIvI che, sAMja paDatA meLo vikharAya tema jIvana DhaLatA sahuno saMyoga tUTaze. koI kyAM'ya jaze, koI kyAM'ya. nava nava mahinA potAnA peTamAM rAkhIne pharI te mAtAne'ya te dIkarAno viyoga thaze. jene khoLe besADI khavaDAvyA, jene hIMcake besADI hIMcoLyA, jene nizALe mokalI bhaNAvyA, jene prema, vAtsalya ane hUMpha ApI, jene sukhaduHkhanA sAthI banAvyA, jene paraNAvyA, jene nokarIe lagADyA, jene peDhIe besADyA, jenI khUba cAkarI karI, jenA jIvanano AdhAra banyA, te sarvene ekadA AkharI alivadA karI devAnI che, te sarvano viraha nizcita che. pratyeka saMyoga e viyogano purogAmI che. maLelA chUTA paDavAnA che, joDAyelA vikharAvAnA che, baMdhAyelA mukta thavAnA che, saMyogamAM AvelA viyoga pAmavAnA che. milana thayuM che, te sarvano viraha che. meLAmAM paNa AvuM ja bane che. mATe jJAnIo saMsArane ane A jIvanane eka meLo kahe che. d hRdayakaMpa 116 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to vaLI, koI saMsArane mALo kahe che. tyAM paNa AvuM che. pakSIo janme che, sAthe uchare che, bhegA rahe che, savAra thatAM UDI jAya che, koI sAMja paDe pAchA phare che, vaLI rAta sAthe rahe che, savAre UDI jAya che. pakSI ghAsanAM taNakhalAM zodhI lAve che ane mALo banAve che, mAnavI paisAnA kUkA laI Ave che ane makAna bAMdhe che. pakSI anAjanA kaNIyA lAvIne ekabIjAne khavaDAve che, mAnavI pAse A ja paddhati che. saMsAranA mALAmAM mAnavI nAmanuM pakSI janmyA kare ane UDyA kare. anitya saMyogano khyAla ApavA jJAnIo A saMsArane musApharakhAnuM paNa kahe che. eka musAphara bIjA pravAsIne maLe, ekAda rAtri sAthe rahe, savAra paDatA sau saunA raste. saMsArano meLApa kadAca ekAda rAtrithI vadhu Take paNa Akhare to e musApharakhAnuM ja. * yathAkASThaM ca kASThaM ca sameyAtAM mhoddhau| sametya ca vyapeyAtAM tadvat bhUtasamAgamaH / / mahAsamudramAM taratA taratA eka lAkaDAne bIjuM eka taratuM lAkaDuM maLI jAya, kSaNabhara be TakarAya, thoDIvAra kadAca eka-bIjAne vaLagI rahe. pharI eka moTuM mojuM Ave, banne chUTAM paDe. eka kyAMya phaMgoLAya bIjuM kyAMya pheMkAya. pharI eka-bIjAne maLe ke na maLe. samudranA be lAkaDAnA meLApa jevo A saMsAranAM jIvono samAgama che. TrenanA DabbAmAM aneka musApharo bhegA maLe, vAto kare, oLakhANa kADhe, paricaya kare, pAnA rame, sAthe nAsto kare ane koI jagyA mATe jhaghaDe, koInI koI sAthe maitrI thaI jAya, ekabIjAnAM saranAmAM paNa laI le, jotajotAmAM musApharI pUrI thAya. sahusahunAM sTezana AvI jAya, chUTA paDatA kadAca AMkho bhInI paNa thAya, paNa te bhInI AMkhone sukAvA mATe vadhu samaya nathI joIto, kAraNa mANasane viyogano paNa abhyAsa che. virahane jIravatA tene AvaDe che. kAraNa ke jIvanamAM Dagalene pagale tenI sAme vyakti ke vastunA virahanI hayakaMpa 6 117 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paLo upasthita thAya che. varSo jUno ane AbuthI lAvelo te cinAI mATIno pANIno caMbU phUTI jAya che tyAre dila ghavAya che. kAraNa ke varSothI tenI sAthe sneha thaI gayelo. gharano pALelo kUtaro mare che toya mahino gharamAM goThatuM nathI. khIsuM kapAya che to noTono viraha thAya che. svajana mare che, to svajanano viyoga thAya che. kapaDuM phATe che, to kapaDAMno viraha thAya che. jIvanamAM Dagale ne pagale upasthita thatI virahanI paLo kahe che ke jIvanamAM saMyoga khUba kSaNika che. UMghamAM AveluM svapna ghaDIbhara bahelAvIne adazya thAya che. jIvanamAM banatA saMyogo paNa ghaDI be ghaDInA mahemAna che. " moTI padavI ke sattAnuM siMhAsana e paNa eka saMyoga che, mATe kSaNajIvI che. lakhalUTa samRddhi te paNa eka saMyoga che, mATe kSaNika che. lokamAM kIrti te paNa eka saMyoga che, mATe kSaNika che. dIkaro koI kALuM karatUta karaze ane eya bhUMsAI jaze. aMgata maitrI e paNa eka saMyoga che, ekAda svArthanI ramata tene paNa khaMDita karaze. eka mANasa khUba dhana kamAyo, kamAyA pachI tenI rakSAnI ciMtA thaI. eka khullA medAnamAM koI surakSita sthaLe te dhana dATayuM. te sthAnanI oLakhANa mATe te Aju bAju nizAnI jovA lAgyo. Aju bAju tene koI nizAnI dekhAI nahi. upara joyuM to AkAzamAM te sthAnanI barobara upara UMTanA AkAranuM vAdaLuM hatuM. te nizAnI yAda rAkhIne te gayo. paNa te vAdaLuM ane teno te AkAra kyAM sudhI Take? pavananA jhapATe vAdaLAno AkAre'ya badalAI gayo ane thoDI kSaNomAM to vAdaLuMya vIkharAI gayuM. pharI te dhana zodhavA Avyo, paNa vAdaLuM na dekhAtAM nirAza thayo. A vAdaLAMnI jevo ja kSaNika pratyeka saMyoga che, tene sthira mAnIne je mAnavI doDadhAma kare che te pastAya che ane paTakAya che. eka mANase eka dukAnethI cAlIsa rUpiyAnI kharIdI karI. ane vepArIne hRdayakaMpa che 118 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM mUlya cUkavavA sonI noTa ApI. vepArI pAse 60 rUpiyA chUTA nahotA. pelA grAhake kahyuM "kAMI vAMdho nahi. hamaNAM A sonI noTa rAkhI kalAka pachI huM AvIne 60 rUpiyA laI jaIza.'' te gayo ane dukAna yAda rAkhavA teNe nizAnI zodhI. dukAnanI sAme bahAra gAya beThI hatI. te nizAnI yAda rAkhIne gayo. kalAka bAda te bajAramAM pAcho Avyo. gAya UThIne bIjA eka vahorAjInI dukAna sAme besI gaI hatI. dukAnamAM pesatA ja vahorAjInI lAMbI dADhI joIne te Azcarya pAmyo 'kalAkamAM vepArIne ATalI lAMbI dADhI UgI gaI ?'' A mUrkhatA pratyeka mAnavIne varelI che, je viyogamAM viSAda pAme che, je saMyogane zAzvata gaNe che, je virahathI vyathita thAya che, je vidAyathI vilakho paDe che. kheDUta varSAnA saMyoganI kSaNikatA jANe che. mATe varSARtumAM te nirAMte besato nathI. vepArI sIjhananA mokAne oLakhe che, tyAre te dhaMdhAne ja mukhyatA Ape che. parIkSAnA avasare vidyArthI ramatane gauNa kare che, kAraNa ke saMyoganuM mUlya che. jJAnIo kahe che ke, manuSyadeha e paNa eka saMyoga che. AtmasAdhanAthI bhavamuktino upAya A dehathI ja ANI zakAya che, ane uttama dharmasAmagrI paNa kvacit ja prApta thAya che. e uttamasaMyogo prApta thAya pachI paNa je pudgalamAM rAce che, je jaDamAM ja mAce che, te gumAve che. jaDano anurAga koIpaNa saMyogomAM saMbhavI zake che. paNa jaDanA virAga mATenA saMyogo durlabha che ane kSaNika che. A saMyogo hAtha lAgyA pachI paNa jaDanA rAganuM ja poSaNa karavuM e mUrkhatA che. ane uttama saMyogo prApta thayA pachI, tenI je upekSA kare che, te saMyogonuM avamUlyana kare che ane svayaM te saMyogo mATe apAtra Thare che. hRdayakaMpa 119 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhAvonI bhAratA kalikAlasarvajJazrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA zrI vItarAga stotramAM AtmAnI vyathA ThAlave che. kSaNaM sakta: kSaNaM muktaH, kSaNaM kruddhaH kSaNaM kssmii| mohAdyaiH krIDayaivA'ham, kArita: kapicApalam / / nAtha ! mane kemeya kaLAtuM nathI ke A badhuM zuM thaI rahyuM che ? ghaDIkamAM huM mahArAgI ane ghaDImAM mahAvirakta banuM chuM ! kSaNamAM krodhAgni mane bALI nAMkhe che ane kSaNamAM huM kSamAnuM amRta ghUTuM chuM. paLamAM namra banuM chuM, to paLamAM phulAI jAuM chuM, kyAreka marI paDuM chuM to kyAreka mArI nAMkhuM chuM. kyAreka levAI jAuM chuM to kyAreka laI nAkhuM chuM. kyAreka saMsAranA zreSThatama viSayo paNa tuccha bhAse che ane mahAvirAgInI adAthI te viSayothI hoM macakoDuM chuM to kyAreka mane tuccha halakA viSaya paNa Asakta karI jAya che. kyAreka vizvanA sarva jIvo pratye karuNApUrNa haiyA sAthe maitrIno hAtha laMbAvuM chuM, ane ghaDImAM huM trIjuM netra kholuM chuM. ghaDImAM khIluM chuM ane ghaDImAM karamAuM . kyAreka mahekuM chuM ane kyAreka gaMdhAu chuM. kyAreka varasI paDuM chuM ane kyAreka jhaMkhuM . mananA vicAronI ane hRdayanA bhAvonI A duHkhamaya dazA che. mana caMcaLa che ane bhAvo kSaNika che. bijApuranA goLa guMbajamAM ghumarAtuM mana ghaDImAM empAyara sTeTa bilDIMganA chellA mALethI bhUsako mAre che. kSaNa pahelA gaMgAsnAna karatuM mana kSaNamAM to perisanI nAITa klabamAM AMTA mAravA lAge che. mANekacokanI giradImAMthI te ghaDImAM sahArAnA hadayadrupa 120 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirjana raNamAM pahoMcI jAya che. lAkha rUpiyAnAM Donezanano vicAra ghaDImAM adazya thaI jAya che, ane te ja rakamanA InvesTamenTano vicAra AkAra pAme che. thoDIvAra pahelA jene bheTI paDavAnI IcchA thayelI tene ja thoDIvAra bAda mana dhikkAre che. jene bakSisa ApavA koDa thayelAM, thoDIvAramAM ja tene sajA karavAnuM mana Icche che. mananI sthiti khUba vicitra che, tenI caMcaLatA gajabanI che. mATe ja AnaMdaghanajI mahArAja spaSTa kare che : mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM, te vAta nahi khoTI. ema kahe sAdhyuM te navi mAnuM, ehI ja vAta che moTI." ane A mana ja mahAyogIne uthalAve che, mahAdhyAnIne paNa calita kare che, mahAtapasvIne paNa paTake che. ane te ja mana mahApApIne paNa parama zreyanI carama sImAe pahoMcADe che, kahyuM che mana eva manuSyANAM kAraNaM bandhamokSayoH / ahIM mananA vicAronI asthiratA prastuta che. koI vicAra zAzvata Takato nathI. eka mahAna ciMtaka roja DAyarImAM potAnuM ciMtana TapakAvatAM. temanI DAyarInAM pAnAM tapAsatAM Thera Thera vicAromAM visaMvAda jovA maLyo. eka divasanA vicArathI taddana viparIta vicAro bIjA divasanA pAnAmAM noMdhAyelA hatA. eka mahAna citrakAranAM dilamAM be amara kRtionuM sarjana karavAnA manoratha jAgyA. potAnI sarva kaLA ThAlavIne eka kRSaganuM tathA bIju kaMsanuM citra doravAnuM teNe vicAryuM. pahelA kRSNanuM citra doravA teNe nirdhAryuM. te mATe koI sacoTa AlaMbananI zodhamAM nIkaLyo. ghaNA gAma ane ghaNA nagaro pharI vaLyA pachI, teNe eka bALaka joyo. te bALakanA mukhAraviMda para narI prasannatA nItaratI hatI. tenA aMgonI sukumAratA moha pamADe tevI hatI. tenI AMkhomAM pyAra hato, zabdomAM sneha hato ane tenuM hRdayakaMpa che 121 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktitva koInI paNa cAhanA prApta kare tevuM hatuM. tene joIne ja citrakAranI najara TharI.tenI samagratA pokArI UThI. "basa A ja AbehUba kRSNa, Akhare mArI zodha phaLI." ane te bALakane divaso sudhI dhyAnathI nihALavA lAgyo. ane te bALakanA AlaMbane teNe kRSaNanuM eka adbhuta citra upasAvyuM je AkAra ApIne kRtio ghaDe che. ane A citrakAre to AbehUba kRtinuM sarjana karyuM ! brahmA pAse AvA koI kalAkAra nahi hoya, mATe ja duniyAnA koI be vyaktinA caherAmAM sAmya nathI hotuM ! AbehUba kalAkRti sarjI zake, tevo kalAkAra hoya to samAna kRti sarjI zakAya ne? have tene kaMsanuM citra upasAvavuM hatuM. kaMsanI kuTilatA, raudratA ane bhayaMkaratAnI jIvaMtamUrti samAna koI eka vyaktinI zodhamAM te nIkaLyo, te mayakhAnAomAM pahoMcyo, jugArakhAnAo teNe phaMphoLyA, katalakhAnAo teNe pheMdyA, badhe te pharyo paNa tene saMtoSa na thayo. kaMsane chAje tevI bhayaMkaratA tene koInA caherA para na dekhAI. mahinAo ane varSo sudhI teNe zodha jArI rAkhI. sAdhanAmAM dharya joIe che, te tenI pAse hatuM. te zodhato ja rahyo. 20 varSa vItI gayA ane Akhare tenI zodha phaLI. eka dArunA aDAmAMthI nIkaLato yuvAna teNe joyo ane tenA mukha para patharAyelI bhayaMkaratA pekhIne harSollAsa sAthe A bolI UThyo : "A ja AbehUba kaMsa." te vyakti pAse teNe potAno manoratha rajU karyo. kaMsanA citra mATe AlaMbana banavA vinaMti karI ane turaMta A citrakArane teNe pUchyuM "tame A pahelAM AvI bIjI koI amara kRti racI che ?" "hA, meM kRSNanuM eka adbhuta citra doryuM che. te citranA AlaMbana mATe paNa huM khUba pharelo, Akhare meM eka bALaka joyo, jene najara samakSa rAkhIne huM AbehUba kRSNanuM citra dorI zakyo." ane turaMta A dArunA aDAmAMthI nIkaLelo bihAmaNo mANasa citrakAranA khoLAmAM mAthuM mUkIne ghUsake dhrusake raDI paDyo. "hA, huM e ja vyakti chuM. mArA zaizava kALamAM mArA mukha para patharAyelA pyAra ane tejathI tamane mArAmAM kRSNanI pratikRti hathakaMpa 122 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAI hatI. te ja huM chuM.....Aje 20 varSamAM te pyAranuM sthAna A bhayaMkaratA ane raudratAe lIdhuM che. kALanI A balihArI che.'' ane te vyaktinA AlaMbane kapaDAnA paTa upara A citrakAre sAkSAt kaMsane avatAra Apyo. citrakAranI ArTa gelerImAM A be amara kRtio zobhI UThI. tene nihALI sAkSAt kRSNa ane kaMsanA darzanano saMtoSa prekSako mAgatA, paNa e be kRtiomAMthI prasaratuM bhAvonI bhaMguratAnuM karuNa saMgIta mAtra be ja vyaktionA kAne paDatuM, eka citrakAra ane eka pelo mANasa je banne citronuM AlaMbana hato ! A saMgItamAMthI eka ja upadeza dhvanita thato hato ke, koInI vartamAna vicAradhArAne pekhIne tene mATe traikAlika abhiprAya ApI devAnI utAvaLa na karatA. Ajano vAlIyo kAle vAlmikI paNa banI zake che. Ajano aMgulImAla AvatIkAlano mahAna bauddha saMta paNa banI zake che. Ajano hatyAro arjunamALI AvatIkAle mahAyogI paNa banI zake che. cilAtIputranI raudra manaHsRSTimAM upazama, viveka ane saMvara jevA traNa zabdonuM bombArDiMga bhayAnaka pralaya sarjIne eka navalI manohara bhAvasRSTinuM navasarjana karI zake che. kAMTo paNa kyAreka phUla banIne bhayAnaka cauryavRttithI khadabadatA rohiNIyAnA mAnasapaTamAM uttama bhAvonI surabhi prasArI zake che ane A ja caMcaLa mana ucca AtmasAdhaka rahanemine'ya kSaNabhara patananA pathika banAvI zake che. naMdISeNanAM manohara bhAvaudyAnamAM paNa darpa ane kaMdarpanA kAMTALAM bAvaLiyA ugADI zake che. jaina zAstromAM AlekhAyeluM rAjarSi prasannacaMdranuM caritra palaTAtA manobhAvonuM eka tAdaza calacitra che. A rAjarSi dhyAnamagna hatAM, paNa be dUtanI vAtacIte dhyAnabhraSTa karyA. dUtanA zabdo kAne paDyA "A RSi potAnA bAlakuMvaranAM rAja gAdI para abhiSeka karIne nIkaLI paDyA che. paNa kuTila maMtrIe rAjya pacAvI pADyuM che.'' zubhadhyAnanI zubhasAritAno mArga banelAM mAnasapaTa para raudra hRdayakaMpa 16 123 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAradhArAnAM gaMdA pANI pharI vaLyA. munipadano mobho bhUlAvIne A rAjarSine pelA dUtanA zabdoe kaSAyanI kAlimAthI aMjanavarSA karI dIdhA. roma-romamAMthI veSanI Aga UThI. veSa sAdhuno rahyo, mudrA dhyAnanI rahI ne mana zetAnanuM banyuM. nA, te mana have mana na rahyuM. pANI saMgrAmabhUmi banyuM. mananI saMgrAmabhUmimAM pracaMDa saMgrAma zarU thaI gayo. sainya badhuMya zahIda thayuM. maMtrInI bAjI jItamAM che. potAnA badhA Ayudho paNa bhAMgI gayA. have aMtanI aNI AvatA raudratA parAkASThAe pahoMcI. mAthAno mugaTa mArIne maMtrIno ghAta karavA utsuka banyA. paNa....eka kSaNa....juo A zreNika prabhu mahAvIrane A rAjarSi vize ja kAMIka pUchI rahyA che ! ' he prabhu! meM rastAmAM mahAdhyAnI rAjarSi joyAM. te tyAre mRtyu pAme to kyAM jAya." sAtamI narake." zreNika coMkI UThyo. sAMbhaLavAmAM ke samajavAmAM kAMIka gaphalata thaI lAge che. paNa.....cAlo, tyAM sudhI pharI ApaNe e rAjarSinA mananI saMgrAmabhUmimAM pahoMcI jaIe. mugaTathI maMtrIne mArI nAMkhavA temaNe mastake hAtha mUkyo. muMDita mAthAe temane coMkAvI dIdhA. ane A camakAro eka cinagArI banyo. ane e manobhUmimAM te cinagArImAMthI kSaNamAM ja prAyazcittano eka virATa pAvaka udbhavyo ane te pAvakamAM kSaNamAM ja pelA UbhA karelAM sAtamI narakanAM badhA pApa sApha thaI gayA...pachI to e agnimAMthI Urdhvaloka bhAgI kheMcI jato divya prakAza pragaTato ja rahyo. ane, tyAM juo, gerasamaja, TALavA zreNika pharI pUche che "bhagavan! huM e pUchuM chuM ke, pelA maharSi, hamaNAM mare to kyAM jAya?" "sarvArthasiddha vimAnamAM" hRdayakaMpa 4 124 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "huM, mane hatuM ja ke kAMIka gerasamaja thaI haze. ''zreNika manomana paNa, tyAM ja devaduMdubhi vAgI. bhagavAne khulAso karyo. "te muni kevaLI banyA che.'' thoDIka ja kSaNonI mananI ramata kevI hArajIta lAvI de che ! manane jugArI kahevAya? ane, manane kevI zIghra gati che, te jANavA arIsA sAme eka kalAka UbhA rahevA jevuM che. mananA palaTAtA bhAvone anurUpa caherAnI rekhAo kSaNe kSaNe palaTAya che. arIsAmAM tenuM bArIkAIthI nirIkSaNa koIpaNa vyakti karI zake che. meLAmAM pharato vyakti vividha prakAranA aneka caherA meLAmAM jue che tema arIsAmAM potAnA ja vividha caherA joyA pachI meLAmAM pharatA hoIe tevuM lAge che. mananA udbhavelo pApavicAra paNa kSaNika che, ane manamAM Ugelo zubha vicAra paNa kSaNabhaMgura che. pApa vicAra UgyA pachI thoDo kALa pasAra thaI jatA te vilaya pAme che. mATe te vicAranA amalIkaraNamAM je utAvaLo nathI banato te bacI jAya che. zubha vicAra paNa Ugyo pachI kSaNamAM asta pAme che. tene je turaMta amalamAM nathI mUkato te rahI jAya che. bolyA. sudharmAsvAmInI vANIthI vairAgyanI jyota pragaTatA ja jaMbukumAra mAtA-pitAnI anumati levA ghera doDyA. paNa jIvananI ane zubha bhAvonI bhaMguratAnA e jJAtA hatA. tethI tatkAle ja caturtha vratanA svIkAra karIne ardho saMsArano cheda to karI ja nAMkhyo. zubha vicAra e mahAmUluM ratna che. mananI khANamAM A ratna pragaTe ke turaMta ja tene AcAranI dAbaDImAM pUrI devuM joIe. ane azubha bhAvono bAvaLiyo to protsAhananuM pANI nahi maLe to svayaM kALanAM raNamAM sUkAI jaze. hRdayakaMpa 12 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kAraNe ItihAsa teno sAkSI * . ItihAsanA pAnAo pAse kAna mAMDIe chIe, tyAre saMbhaLAtuM anityatAnuM karuNa saMgIta dilane dhUAvI de che. bAra yojanAnA vistAravALI rAjagRhInAM jIrNa khaMDeromAM kALa puruSanuM krUra aTTahAsya paDaghAya che. bihAranI e jAjaramAna nagarIo Aje lAMbI soDa tANIne poDhI gaI che. AbunI taLeTImAM vaselI caMdrAvatI nagarInA 500 jinAlayo ane hajAro mahelonA khaDeroya Aje vidyamAna nathI. te nagarInAM seMkaDo kroDopationI rAkhano kaNa paNa Aje vidyamAna nathI. mohana-jo-daDo ane haDappAnA purAtana avazeSo vastu mAtranI vinazvaratAnA dastAvejI purAvA nathI? pRthvItalane jinabiMbothI maDhI denAra saMprati to vilaya pAmyo. teno te vizALa upahAra paNa Aje kyAM jaDe che. kuTila rAjanItiothI bhalabhalAne sakaMjAmAM lenAra cANakya svayaM yamanA sakaMjAmAM AvI gayo. jenA nAmanI saMvato cAlu thaI, te vikramAditya ke IzukhristanA vilayanI vAta to te saMvata ane sana pAsethI ja jANavA maLe che. ItihAsanA pAnAo pAsethI pATaNa ane khaMbhAtano vaibhava jANIne tyAM doDI javAnuM mana thAya ane te zaheronI AjanI bhagna dazA ApaNA utsAhane adhamUo karI nAMkhe che. dharatIne dhrujAvanAra keTalAya bhaDavIro dharatImAM ja samAI gayA. keTalAya mahAnagaro dharatInA peTALamAM daTAI gayA. purAtatvakhAtAnI vahI vAMcatA e daTAyelA nagaronAM bhagna avazeSono hRdayakaMpa che 126 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMsuthI abhiSeka karavAnuM dila thaI Ave che. ajamerathI AgrA sudhInA rastAne ziMgaDA ane khoparInA toraNathI zaNagAranAra akabarane ziMgaDA to nahotA. paNa tenI khoparI'ya Aje kyAM jaDe che. mumatAjano tAjamahela baMdhAvanAra zAhajahAM paNa kabara nIce poDhI gayo. vorana hesTIMgsa, mAunTabeTana, lAIva A badhAM bhAratamAM AvIne ghaNuM tophAna karI gayA. paNa kALanAM khapparamAM eya homAI gayA. jhAMsInI rANI, tAtyA Tope, nAnA phaDanavIza, pratApa ane zivAjI badhAya mAtra ItihAsanA pAnAo para nAma mAtrathI rahI zakyA. kareMge yA mareMgenI ghoSaNA karanAra gAMdhIjIe dhAreluM karyuM, toya maryA to kharA ja. bhAratano prajAsattAka dina paNa na joI zakyA. abrAhma liMkana amerikAnA pramukha banIne lokazAhInA Adarzo mATe ghaNuM jhajhUmyA. paNa Akhare te'ya mota sAme na jhajhUmI zakyA. TolsaToya, TAgora, kanphaziyasa, sokreTisa, khalila jIbrAna, DAyojinisa ke DesmithIna tattvajJAnanAM prakAza mATe khUba mathyA. temanI e mathAmaNo para mRtyue paDado pADI dIdho. Freedom is our Birth right nA udghoSaka tilake kharekhara A dehathI Freedom meLavIne Birth right jALavI rAkhyo. rAjaghATa ane zAMtighATamAM bhAratano svAtaMtryaprema sUI gayo che. hiTalara ane nepoliyana jevA zAsako eka vAra AkhI duniyAne dhrujAvatAM, Aje temano koI patto nathI. caMlabanA DAkuone bujhavanAro jaya prakAzajI yamaDAkUne kyAM bujhavI zakyA? samagra bhAratanI dhurA hAthamAM laIne saune haMphAvanArA 20 muddAnA Arthika kAryakramonA udghoSaka bhAratanA vaDApradhAna zrImatI iMdirA gAMdhIjIe paNa Akhare vaDApradhAnapadethI ja nahiM, jagatanA cokamAMthI ja nivRtta hathakaMpa ( 120 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavuM paDyuM. moTA dhuraMdharo'ya dharAzAyI thayA. moTI mahelAto paNa bhoMyabhegI thaI. moTAnagaro paNa jamIna dosta thayA. te badhAnA prApta avazeSone purAtattvakhAtuM bhegA kare che ane myujhiyamamAM saMghare che. mahAna ghaTanAo, banAvo ane tavArIkho ItihAsanA pAnAMo upara para thoDI saMgharAya che. paNa, kALanI thapATa paDe che tyAre myujhiyamo paNa daTAya che, ItihAsanAM pAnAM paNa phATIne khovAya che. koIno kAMI ja vAMka nathI. utpatti ane vilaya e jagatano svabhAva che. A hRdayakaMpa 128 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityanI zodhamAM to zuM.....jagata eTale vinAza ? jIvana eTale vilaya ? badhuM ja nAza pAmaze ? sarva prayatnonuM phaLa Akhare sarvanAza ? badhI ja mathAmaNono sAra sarva samAmi ? to jIvavAno zo artha ? jhajhUmavAnuM zuM kAma? jhajhUmIne zuM kAma ? jhajhUmIne meLaveluM Acanaka AvIne kALapuruSa lUMTI jAya te mUMgA moMe joyA karavAnuM ? phariyAda sAMbhaLanAra paNa koI nahi? | sarva padArthonI vinAzitatA jANyA pachI A eka gherI hatAzA haiyAne gherI vaLe che, vicArataMtra khoTavAI jAya che. utsAha osarI jAya saghaLuMya anitya, to tene prApta karavAno artha paNa zuM che ? tenI prAptinA prayatno vyartha ja che. paNa, to zuM niSkriya banI javuM? sakriya rahIne zuM meLavavuM ? meLavIe to lUMTAI javAnuM kALapuruSanA sakaMjAmAM jhaDapAI javAnuM. ane AvI eka gherI vyathA ane mathAmaNa dilamAM Uge che, jabbara UhApoha cAlu thAya che. "zuM nitya kAMI che ja nahi ?" eka apUrva jAgRtinI paLa upasthita thAya che ane tyAMthI ja nityanI khoja AraMbhAya che, nityanA AviSkArano yajJa maMDAya che, zAzvatano prema dilamAM Uge che, tene zodhavAnI ane pAmavAnI AkAMkSA aMtaramAM janme che. badhuMya jo vinAzI che, to kAMIka avinAzI paNa haze ja. kAMIka hRdayakaMpa che 129 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarUra evuM haze jene kALa puruSanI thapATa lAgatI na hoya, je jIrNa thatuM na hoya, je glAna banatuM na hoya, je karamAtuM na hoya, je murajhAtuM na hoya, nakkI e 'kAMIka' jagatamAM hastI dharAvatuM ja hoya. jene jIvADavA prayatno karavA na paDe, kAraNa te amara ja hoya. jagatamAM khovAyelAM 'anaMta' ane 'akSaya' zabdono vizeSya kyAM'ka haze ja. e 'akSaya' nA pratyeka pagale kALapuruSa thatharato haze, e 'akSaya'nA AMgaNe kyAre'ya sAMja DhaLatI nahi hoya, kyAreya samApti sarjatI nahi hoya. paNa kyAM haze e akSaya ? kyAM jaIne beTho haze e avinAzI ? tene kyAM zodhavo ? tene koNa batAve ? saghaLAya nazvara sukhonI chAyAthI trAsIne have e zAzvata sudhI pahoMcavuM che, paNa e alagArI duniyA koNa batAve? vinazvaratAnI virATa kSitijone bhedIne tenI pele pAra kema pahoMcavuM ? A vyathA dilamAM Uge che, maMthana zarU thAya che, jabbara mathAmaNo cAle che, ko'ka AvIne mArgadarzana daI jAya che ane dUrathI e divya prakAza dekhAya che. e zAzvatanuM saranAmuM jaDe che. nazvaranI badhI'ya mathAmaNo mUkAya che tyAre anazvarano bheTo thAya che. nAkane tarabatara karatI alaukika sugaMda jaMgalanA mRgalAne mugdha kare che. e divya sugaMdha prApta karavAnI jhaMkhanA jAge che, te doDe che, khUba doDe che, cAre'ya dizAmAM doDe che, sugaMdha anubhavAya che, paNa te sugaMdhI dravya jaDatuM nathI. doDI doDIne thAke che, paTakAya che, murajhAya che, tyAre jJAnI hase che. "bicAro, nAhaka thAkyo, te sugaMdhI kasturI tenI nAbhimAM ja paDI che tene koNa samajAve ?'' hRdayakaMpa ( 130 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdhyA TANe aMdhArI jhUMpaDImAM DozI soyamAM doro parovavA beThA. hAthamAMthI soya nIce paDI. ghaNI zodhI, paNa aMdhArAmAM na jaDI. jhUMpaDImAMthI bahAra AvyA. roDa para myunisipAliTInI lAITa cAlu thaI gaI hatI. "hAza! A aMdhArAmAM to soya nahi jaDe, lAva, tyAM rastA para battInuM ajavALuM che. tyAM zodhavA de, ajavALAmAM jaDaze." ane DozImAe battInA thAMbhalA nIce soyanI zodha AraMbhI tyAM paNa kalAka mathavA chatAM na maLI. DAhyA mANase AvIne pUchaparacha karI, "mAjI zuM khovAyuM ?" "are, bhaIlA ! soya khovAI, aDadho kalAka jhUMpaDImAM zodhI. aMdhArAmAM na jaDI. tethI ahIM ajavALAmAM AvI, ahIM paNa kalAka thaI gayo, haju ya jaDatI nathI." "mAjI kalAka ja thayo ? ahIM zodhavAmAM AkhI jiMdagI kADhI nAMkhazo, to'ya nahi jaDe, jhUMpaDImAM khovAyelI hoya te rastA para na jaDe." kasturI mRga ane DozImAM bannenI vAta nAnakaDI che paNa hatAzAne jhApaTI nAMkhe tevI che. "nitya' tarapha AMgaLI cIMdhe tevI che. zAzvata bhANI sarcalAITa pheke tevI che. avinAzI sukhanuM saranAmuM A kasturI mRganA karuNa rakAsamAMthI jaDe che. nazvaranI doTa DozImAnA AMdhaLA prayatno jANyA pachI aTake che. sukhane zodhavA baMgalAmAM vasyA, paisAnA Dhera para sUtA, parivArathI parivaryA ane khAnapAnamAM mahAlyA. paNa, sukhano aMza paNa na anubhavyo. te jhAkajhamALothI aMjAI javAthI "sukha' tyAM maLaze, tevI AzA baMdhAyelI hA, Tayuba lAITanA prakAzamAM soya jaDaze, tevI AzA DozImAe bAMdhI hatI tema. ghaNuM thAkyA toya sukha na ja maLyuM. na ja maLe. kAraNa ke hoya to maLe ne ? soya jhUMpaDAmAM ja zodhavI paDe, tyAMthI ja jaDaze. aMdhAruM hoya to'ya prakAza tyAM ja karavo paDe. sukha jyAM nathI tyAM tenI hRdayakaMpa che 131 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodha calAvI ane jyAM daTAyuM che tyAM joyuM paNa nahi. ATalI samaja DozImAe ApI. ane tyAM ja kastUrImRganI kathA bolI : tuM jene zodhe che, te nAbhimAM ja paDyuM che. ane zAstrokta nAbhinA ATha rucaka pradezonI vAta mane yAda AvI, tyAM AtmAnuM anaMta sukha ughADuM paDyuM che. hAza ! ghaNuM doDyo, ghaNuM thAkyo, Akhare nAbhimAMthI ja javuM. nA, e zAzvata koI marsiDijha ke mArutinA cakromAM aTavAyo nathI. e avinAzI koI phAIvasTAra hoTalamAM beTho nathI. e koI erakaMDizanDa kebinamAM thIjyo nathI. e virATa kampyuTaranA jAduI mijAjamAM samAyo nathI. e paramasukha leboreTarInI TesTaTyubamAM prayogo karavAthI sAMpaDavAnuM nathI. hospiTalanA sTerIlAIjhDa oparezana thiyeTaramAM Disekzana karavAthI e pragaTavAnuM nathI. koI enasAyaklopiDiyA briTAnikAmAM e AlekhAyuM nathI. koI Disko ke kebremAM jakaDAyuM nathI. hA, e akSaya che, anaMta che, nirbheLa che, te paramasukhane bhogavanAro pote bhogavAI jato nathI. teno AsvAda mANanAro kadI thAkato nathI. tyAM thAka nathI, kaMTALo nathI, tyAM bheLaseLa nathI, nakala paNa nathI. hA, jevI sarva prANInI AMtarajhaMkhanA che tevuM ja te paramasukha che. tene mATe sau koI khAya che, sUe che, bhogave che, ene ja mATe utsavo ane manoraMjano kare che. te sukhanI zodhamAM mANasa hoTalo ane kalabomAM bhaTake che. bagIcAo ane hila-sTezanomAM jaIne te tene ja khoje che. paNa badhe'yathI mANasa khAlI hAthe pAcho phare che. te nirbheLa ane anaMta sukha tyAM kyAM'ya jaDatuM nathI, mANasa chatAM'ya thAkato nathI. zodha jArI ja rAkhe che. ane, tyAre yelo grAhaka yAda Ave che. amuka DijhAInanuM, amuka kvoliTInuM, amuka raMganuM ane amuka mUlyanuM kApaDa kharIdavuM che. tevI eka hRdayakaMpa ) 132 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasaMdagI manamAM nakkI karIne te bajAramAM javA nIkaLyo. dukAne dukAne pharyo. badhA dukAnadAre dukAnanA badhA tAkA tenI sAme kholI nAMkhyA. tenI pasaMdagIne anurUpa kApaDa tene na maLyuM. te thAkyo. khAsso kalAka bagaDyo. Akhare thAkIne ghare pAchA pharatA eka moTA sTora pAsenuM borDa vAMcyuM. "What is in your mind It is in our store" AzA sAthe te dukAnanAM pagathiyAM caDyo. dukAnadAre tenI sAme tAkA kholyA. turaMta ja tenI pasaMdagInuM kApaDa tene maLI gayuM. turaMta ja mUlya ApIne kharIdI lIdhuM. manomana bolyA. "hAza, sIdho ahIM Avyo hota to turaMta kAma patI jAta. khoTo rakhaDyo ane thAkyo. kAMI nahiM, Akhare joItuM hatuM evuM maLI to gayuM." kyAreya nAza na pAme, jarAya kSaya na pAme, nirbheLa hoya, duHkhanI bheLaseLa vagaranuM hoya, duHkhanI laMgAranuM purogAmI na hoya.....AvuM ja sukha pratyeka prANI jhaMkhe che. ane A avinAzI sukhanI kalpanAthI ja te baMgalA pAse, paisA pAse, dAgInA pAse, bhojananA thALa pAse, kuTuMba pAse, ane sarva parapadArtho pAse pahoMce che. tyAM ghaNo prayatna kare che paNa thAke che. joIe che tevuM sukha koI pAse nathI. potAnA AtamanA AMgaNe ja eka borDa TIMgAya che. "What is in your mind . It is in our store step in." bahAra pharavAnI jarUra nathI, aMdara padhAro. thoDAka UMDA utaro. sukhanA mahAnidhAna tyAM daTAyelAM che. AnaMdano mahAsAgara tyAM uchaLI rahyo che. anaMta sukhano paramavaibhava tyAM ja chalakAyo che. avyAbAdha AnaMda tyAM ja chUpAyo che. basa, thoDuMka khodavAnI jarUra che, turaMta te paramasukhanuM hRdayakaMpa che 133 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jharaNuM pragaTaze. thoDA ja UMDA utaravAnI jarUra che, e mahAnidhAna turaMta sAMpaDaze. AtamanI peTIne phakta ughADavAnI ja jarUra che, paramavaibhava turaMta hAthamAM Avaze. hA, pugalanA sAmrAjyanA adhipati banavA jazo to te tamane dekhAze'ya nahi. pudgala pariNati to retInA Dherane ghANImAM pIlavAnI ceSTA che. varSo sudhI pIlo to'ya telanuM buMda paNa na maLe. pANImAM ravaiyo nAMkhIne divasabhara valovyA karo to'ya mAkhaNanuM TIpuya na maLe. ane pudgalonI prItamAM jIvanabhara ramyA karo toya te paramasukhanI AMzika jhAMkhI paga na thAya. sAdhanAnI prayogazALAmAM Atmadravya para thatI AdhyAtmika prakriyAothI te "parama' no AvirbhAva thaze. suSupta AMtaracetanAne DhaMDhoLavAthI e "parama jAgaze. sarva pudgalonI prIti tUTaze tyAre e "parama" sAthe joDANa thaze. aMdarathI DAyala Tona Avaze, saMparka thaze ane saMgama pANa thaze. vinAzI bhANInI doTa aTake che, tyAMthI pAchA pagalA paDe che, tyAre te avinAzInI dizA pakaDAya che. padmavijaya mahArAja A dizA sUjhADe che : "eka acarija pratistrota taratA Ave bhavasAgara taTamAM" duniyA nazvara bhaNI doDe che, tuM tenAthI viparIta dizAmAM doDa. duniyA vinAzIthI aMjAya che, tuM avinAzIne prema kara. duniyA anitya pAchaLa bhame che, tuM te ToLAmAMthI chUTo paDI pAchaLa pharI jA ane e UMdhI dizAmAM tuM doDavA ja mAMDa. tyAM anaMta prakAza patharAyelo che. te akSaya tane bheTavA kyAranoya rAha joIne Ubho che. te 'virATa' tyAM AsopAlavanA toraNa racIne kyAreno'ya tane satkAravA talase che. hRdayakaMpa che 134 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM saccidAnaMda che. A sarva jagata mithyA che, tuM ja sat che. ahIM sarvatra ajJAnano aMdhakAra che, tuM ja cit che, tuM ja jJAnakuMja che. jagata duHkha ane viSAdanuM dhAma che, tuM ja AnaMdamaya che. tyAM dhamAcakaDI nathI. dhAMdhala nathI, dhamAla nathI, doDAdoDI nathI. tAro niravadhi AnaMda tyAM UchaLI rahyo che. bAraNAM baMdha karIne tuM aMdara ja bharAI jA. AtmAnA atala UMDANamAM ja tuM pesI jA. badAmanA kavacamAMthI badAma nIkaLe tema karmanA AvaraNomAMthI paramAnaMdanuM mahAnidhAna AvirbhAva pAmaze. jema khANamAMthI ratna pragaTe tema tyAMthI ja mahAnaMda nIkaLaze. mahAyogIoe tene tyAMthI ja khoLyo che. zrI mahAvIre paNa tene tyAMthI ja pakaDyo che. sarva siddhoe te mahAnidhAna AtmAnI khANamAMthI ja meLavyuM che. bAkI parapadArthomAMthI te "parama'nI zodha to narI mUrkhatA che. ThaMDaka mANavI hoya to himagiri para javuM paDe ke baraphanI pATa para soDa tANavI paDe. agnimAM hAtha nAMkhe tene ThaMDaka kyAMthI maLe? jIvana joItuM hoya teNe viSanI dostI na ja karAya. sugaMdhano cAhaka raNamAM rakhaDe to tene sugaMdha na maLe. tyAM to kAMTA ja maLe. teNe to bagIcAnA phUla pAse ja doDavuM paDe ane mahAnaMdano Azaka paNa pudgalo pAse jaIne bAraNuM na khakhaDAve, tene to marajIvA banIne AtmAnA atala UMDANamAM ja DUbakI mAsvI paDe. nazvaranA meLAmAM avinAzI hAtha na lAge. duniyAmAM badhuM "anitya che, saghaLuMya kSaNabhaMgura che, te joInejANIne bhaya pAmavAnuM nathI. hatAzAnI'ya jarUra nathI. mAthe hAtha mUkIne koI UMDA nisAsA nAMkhavAnI jarUra nathI. jagatathI judA thayA pachI kAMIka evuM jaDe che, jene kATa lAgato nathI, je karamAtuM nathI, je mAMdu paDatuM nathI, jene oksijananA bATalA hathakaMpa che 135 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jIvADavAnI mathAmaNI karavI paDatI nathI, te "parama' ne koI Thesa vAgatI nathI, te gabaDI paDatuM nathI, tene kSaya roga lAguM paDato nathI, te "avinAzI' divaso, varSo ane anaMtakALa jAya toya saDI jato nathI. tene viSavara lAgu paDato nathI, te bhAMgato nathI, tUTato nathI, paTakAto nathI. te che, rahe che ane rahevAno. tenI rakSA mATe koI sikyuriTI phorsanI jarUra nathI, tene sepha DipojhiTa volTamAM sAcavavo paDato nathI, te corAto nathI, te lUMTAto nathI, te to "anupama' che, te to "advitIya' che. te to "anaMta' che, te to "akSaya' che, te to "amara' che, tenuM astitva ja anokhuM che. have anitya bhAgInI doTathI thAkyA pachI te "avinAzI'nI bhUkha ughaDI che. tenI jhaMkhanA jAgI che. te jhaMkhanA ja "avinAzI'nuM udbhava sthAna che. have basa macI paDIe, have dhUNI dhakhAvI daIe, AMkhe pATA bAMdhIne AMtaracakSune kholI nAMkhIe, aMdara ja joyA karIe, aMdara ja UtaryA karIe, e cokakasa dekhAze, e cokkasa maLaze. dekhAya eTale turaMta ene bheTI paDo. maLe eTale turaMta tene vaLagI paDo. ane tene maLIne, bheTIne ane vaLagIne ApaNe gAI UThazuM. "jagadIzane jovA kAje daze dizA AthaDyA Akhare joyuM to e to gharamAM jaDyA." koI ene "jagadIza" kahe che. koI ene "khudA' kahe che, koI ene paramezvara' kahe che, koI ene "saccidAnaMda' kahe che, koI ene "nijAnaMda' kahe che. koI ene "zAzvata' kahe che. koI ene "paramabrahma' kahe che. koI ene "akSaya' kahe che. nAma game te hoya, e ja anAmI che "e ja nitya che, "e ja zAzvata che, "e ja akhaMDa che ane "e" ja nirbheLa che. hRdayakaMpa che 136 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ('thI . ke anityathI nitya bhaNI AnaMdo, A kSaNika vizvanI pele pAra paNa eka vizva che. jyAM kSaya-vRddhinI koI kaLAo nathI, tyAM to sadAya che pUrNa vikasita pUrNimA. tyAM koI glAni ane glAni nathI, tyAM to che nitya sadAbAhara khubo. tyAM koI sImA, sarahada ke maryAdA nathI, tyAM to che pUrNavikAsanI sohAmaNI sRSTi. paNa kSitijanI pele pAra pahoMcavuM kevI rIte? e lokhaMDI totiMga divAlone ze bhedAya ? e parama ramya astitvane pAmavuM kema? e "parama" ne bheTavAnuM paramabhAgya kayA kyArAmAM ugADavuM ? ane e parokSa sRSTinAM zamaNAM sevIne ja khuza thavAnuM ? ane te svapnIya AnaMdamAM, je prApta che tenI upekSA karavAnI ? phUla karamAI ja javAnuM che, to te karamAya te pahelAM tenI sugaMdhane mANI kema na levI ? vaibhava asta pAme, te pahelAM tene bhogavI na levo ? baMgalAmAM khaMDiyeranA darzana karI karIne tenA pratye udAsIna banavAmAM kayuM DahApaNa che ? prApta saghaLuM ya kSaNika che, te jANyA pachI gherI vaLelI hatAzAnI aMdhAra sRSTimAM kAMIka nitya ane zAzvata che te jANyA pachI eka ujAsa patharAyo. paNa e nitya to parokSa che, kadAca lAkho karoDo mAIla dUra che. kadAca kALanA keTalAya tharo vaTAvyA pachI tenI bhALa maLe tema che. to have A prApta kSaNika sAtheno vyavahAra kevo rAkhavo ? aprAptamAM jUrI maravuM ane prAptane khoI besavuM te mUrkhatA nahi ? hadayakaMpa 6 137 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prazno eka vikarALa svarUpa dhAraNa karIne dilane korI khAya che. nityanA Azake anitya sAtheno vyavahAra kevo rAkhavo te eka vicAraNIya samasyA che. zAzvatanA sAdhake kSaNikane vaLagI paDavuM ke kSaNikathI vegaLA rahevuM ? A samasyA jJAnIonA jJAna prakAzamAM vaMcAya che. ane tyAMthI ja A samasyAno javAba jaDe che. pANInuM buMda pavananA eka jhapATAmAM sUkAI javAnuM che. tethI sUkAya te pahelAM tene cATI levuM te DahApaNa nathI, tene to akSaya siMdhumAM bheLavI akSaya banAvI devuM, te ja samajadArI che. bhaMgura bhagna bane te pahelAM tenA ja tANAvANAM ane ThIkarAmAMthI zAzvatanuM zilpa ghaDIe. anityanA kyArAmAM kSaNikanAM ja khAtara ane pANI siMcIne zAzvatanuM vRkSa UgADIe. "nitya, e sAdhya che, "anitya tenuM sAdhana che. "akSaya' e maMjhIla che, "kSaNika pratyeno virAga teno mArga che. - nazvara dehanAM raktabiMduo, prasvedabiMduo ane azrubiMduo siMcIne je sAdhanAnuM vAvetara thAya che, temAMthI ja nitya TakanArI dehAtIta avasthAnuM phaLa Uge che. prApta lakSmInAM suyogya viniyoganI kaLA jeNe hastagata karI che tenI caMcaLa lakSmI paNa zAzvata lakSmInA akSaya bhaMDArono tene mAlika banAve che. koIkane kohavAtA kapaDAnAM darzana aMtaramAM zAzvatano prema jagADe che. koIkane gaMdhAtA maDadAMnI durgadha "parama' sAthe prema karavA prere che. koIkane vRddha pUjArInAM deha paranI karacalIo joIne ajara padanI jhaMkhanA thAya che. phATelI noTa, tUTeluM ramakaDuM, jIrNa khaDera, sUkAyeluM yauvana, lAcAra vArdhakya, cImaLAyeluM kusuma, saDeluM TameTuM, kaTAyelI charI, kSINaprAyaH kapaDuM, naSTaprAyaH kabATa, vyAdhigrasta zarIra, karamAyelI kerI, verAna bAga, pAnakharanAM ThaMDA ane phikkA parNo joIne akhaMDa, akSaya, abhedya ane hadayakaMpa ) 138 138 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akA vaibhavanI abhilASA upaje che. tethI nityanI IcchA, jhaMkhanA ane abhilASA aMtaramAM jagADavA A kSaNika sRSTinuM darzana ghaNuM kAmanuM che. te darzanamAMthI vedanA pragaTe che, vedanAmAMthI saMvedana pragaTe che, saMvedanamAMthI zaurya pragaTe che, zauryamAMthI sarva pragaTe che. sattvamAMthI sAdhanA pragaTe che ane e sAdhanA ja "nitya nI nikaTa pahoMcADe che. ane, "anitya" nI prApti e ja paDala che, je "nitya nI prAptimAM avarodha UbhA kare che. kSaNikanuM mamatva akSaya bhaNI doDavA mathatA AtamarAmane paganI beDInI jema jakaDI rAkhe che ane pachADe che. anityano prema AMkhe aMdhArapaDala bajhADI de che jethI nityane bhALavA daSTi mathatI ja nathI. ane "anitya nI mUrchAthI ja ujajaDa banelI AtamabhUmimAM nityano prema ane jhaMkhanA UgatA'ya nathI. vyavahArano paNa jAya che ke hAthamAM suvarNano ratnajaDita hAra pakaDavo hoya to mATInuM ThIkaruM hAthamAMthI choDavuM ja paDe. sUryanA tejasvI prakAzane pAmavo hoya to UMDA aMdhArA oraDAmAMthI bahAra nIkaLavuM ja paDe. virATa sRSTinuM avagAhana karavA kUpamaMDUkanI avasthA tyajavI paDe. anitya mATenA dhamapachADA e eka vAmaNI saMkucitatA ane chIcharI jIvanadaSTi che. kSaNikanA mohapAzanI mAyAjALamAM gUMthAyelo mAnavI 'nitya nA svapna paNa bhALI zakato nathI. to anityamAM ramanAro anityano prema choDI zakavAno che? rAganA vartuLamAM pUrAIne virAganA gAna koNa gAI zake? viSapAna karIne jIvavAnI khumArI koNa TakAvI zake ? mohanA raNamAM "nitya' nuM gulAba na Uge. prema kSaNikano karavo ane jhakhanA zAzvatanI karavI te to hAthInA dAMtanI kathA kahevAya. nityano prema pragaTe che, tyAre anitya pratye jugupsA upaje che je TakavAnuM nathI tenA pratye tiraskAra vadhato jAya che. nAzavaMta pratyeno hadayakaMpa ( 139 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANagamo vRddhi pAme che, pachI "anitya' nA cALAne te dhikkAre che. tene anityamAM rAcavAnuM. ramavAnuM ane DUbavAnuM mana ja thatuM nathI. saghaLIyA manohara sRSTinI anityatAne ciMtavIne te manohara sRSTi vacce paNa virAgI rahI zake che. te kSaNikanA rAgathI aMdha banato nathI. te kSaNikanI pipAsAthI taraphaDato nathI. nAzavaMtanI sudhAthI te ribAto nathI. nityanA Azaka mATe saghaLo'ya nazvara vaibhava tyAjya che, bhogya nathI ane tyAgamAM je AnaMda, khumArI ane bAdazAhI che, te bhogamAM kyAM che ? samagra vizvanA saghaLA'ya vaibhavano bhoktA koI ja na banI zake. paNa eka ja bhISma pratimAnAM baLathI tyAgI mahAtmA samagra vizvanI saghaLIya nazvara saMpattino tyAgI banI zake che. A ja tyAgInI bAdazAhI che. tyAgInA caherA para khamIra camake che, bhogInA mukha para lAcArI cItarAya che. kabATanA heMgara upara laTakatA daza joDI kapaDA eka sAthe paherI zakAtA nathI, paNa pratiSAnA eka jhATake kabATamAM laTakatA dazeya joDI kapaDAno tyAga kAcI sekaMDamAM thaI zake che. tethI bhoga kramika che ane tyAga eka ja jhATake thaI zake che. moMmAM mUkelo eka koLiyo peTamAM utaryA pachI ja bIjo koLiyo moMmAM nAMkhI zakAya che. Ama bhogane maryAdA che. atyaMta kSudhAgrasta mAnavI paNa khAtAM khAtAM dharAI jAya che. pachIno pratyeka koLiyo azAtA upajAve che. bhogamAM thAka-kaMTALo che, paNa tRmi kyAreya nathI. tyAga tRmi bhAgI laI jAya che ane tRmi haMmezA rahe che. bhogIne lAcArI che, khuzAmato karavI paDe che, bhIkha mAMgavI paDe che, koInI dADhImAM hAtha ghAlavA paDe che. bhogIno hAtha haMmezA nIco rahe che, tyAgIno hAtha haMmezA UMco rahe che. grIka tattvajJa DAyojinisane rAjAe rAjyanuM "rAjaguru nuM pada saMbhALavA vinaMti karI. paNa niHspRhI DAyojinise khumArIthI te padano asvIkAra karyo. anya koI paMDitanI rAjagurunA pada para varaNI thaI. hayakaMpa 140 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajavADI ThAThathI cAra ghoDAnI bagImAM besIne A rAjaguru mArga parathI pasAra thaI rahyA hatA. rastAmAM DAyojinisanI jhUMpaDI joIne bagImAMthI nIce Utaryo, jhUMpaDImAM pesIne joyuM to DAyojinisa vAsaNa mAMjato hato. niHspRhatAnAM paDakhA sevatI alagArI khumArIne na oLakhanArA A rAjagurue bhaMga karyo. "DAyojinisa, jo thoDI khuzAmata karatA AvaDI hota to A vAsaNo mAMjavA na paData." ane turaMta ja khumArIno raNako tyAM paDaghAyo. "are bhAI ! jo A vAsaNa mAMjavAnI khumArI keLavI hota to khoTI khuzAmato karavA tAre javuM ja paData." padanA bhoktA banavA mATe paNa khuzAmata ane lAcArI keLavavA paDe che. pada, padavI ane darajjAne lAta mAravAnuM sarva jenAmAM pragaTe che, tenA mukha para khamIra camake che. tyAgamArganI sAdhanA ane nitya bhANI pahoMcavAno rAja mArga che. kSaNikano tyAga zAzvatanI prApti karAvI Ape che. tethI ja zAzvata sukhanA Icchake kSaNikanA premane tyajavo paDe che ane kSaNikane paNa tyajavuM paDe che. tenAthI nityanI abhilASA vAstavika bane che. jhaMkhanA jora pakaDe che ane e svapnanI sRSTi eka nakkara vAstavika banIne AkAra pAme hathakaMpa 6 141 0 141 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * A WONDERFUL MUSEUM juga jUnA avaSezone tArA saMgrahAlayamAM te saMgharyA che. prAcIna zastro, purANAM vastro, rAjavIonA mugaTa, jUnI mUrtio, koI saMtanI mojaDI, koI maMtrInI dhotI, koI jUnA joSInI pAghaDI, koI bahAravaTiyAnI bukAnI, koI mahAna netAnA cazmAnI dAMDI, A badhuM tArA myujhiyamamAM te saMgharyuM che. dezavidezanA navA ane jUnA calaNI sikkAo ke dezavidezanA posTa sTepsanA saMgrahano zokha te keLavyo che. paNa, Aje eka adbhuta myujhiyama mAre tane dekhADavuM che. paNa te nihALavA to kalpanAnI sRSTi para pahoMcavuM paDaze. ane....jo, A kalpanAnI dharatI para UbheluM AlizAna myujhiyama. temAM seMkaDo-hajAro varSonAM juga jUnA koI avaSezo saMgharAyA nathI. emAM mogalo, marAThAo ke aMgrejonAM koI saMbhAraNAM sacavAyA nathI. paNa....... ahIM to tArI ja 60 varSanI jiMdagImAM vaparAyelI saghaLI' sAmagrIono utAra sacavAyo che. joto jA. te zaizavamAM vAparelI dUdhanI bATalIo, grAIpa voTaranI zIzIo, enarjI phUDanA DabbA, tUTelI nipalsa, bAlasAthInI phUTelI zIzIo, milka pAvaDaranA khAlI DabbAo, A badhuM A kaMTeInaramAM joI le. ane, A Dhagalo che, teM bALapaNamAM bagADelAM bALotiyAo, hRdayakaMpa che 142 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhabhalAo ane godaDIonAM ciMtharAono. A joI le, teM ramelA ghUgharAo, ramakaDAo, gillIdaMDAo, lakhoTIo, bhamaraDAo, bola-beTa, sTapsa, kerama, cesa, pleIMga kArDa, volIbola AdinA tUTelA avazeSonA thoka. paMdara varSa sudhI zALA ane kolejamAM bhaNIne te vAparelAM pATI, pena, bolapena, pensila, rabara, zArpanara, phUTapaTTI, daphatara, kaMpAsa bokasa, Disezana boksa Adi cIjono utAra tathA noTabuksa, TekasTabuksa, mepabuksa, prayogapothIo, jarnala, gAIksa Adi copaDIonI pastIono A che moTo thokaDo. te vAparelA dAMtaNa, TUthapesTa, TUthabraza, hera oIlanI bATalIo, kobsa, sopakeIsa, pheIsa pAvaDaranA DabbAo, byuTI krImanI DabbIo, attaranI zIzIo, neIlakaTara, nIDala, kAtara, sUDI, cappA, bleDa, rejhara, cazmA, gogalsa, arIsA Adi thokabaMdha Itara cIjanA utArano A che moTo Dhaga. teM tArI 60 varSanI jiMdagImAM vAparelA caDI, zarTa, TI-zarTa, leMghA, penTa, koTa, jhabhbhA, aMDaravera, nikara, dhotIyAM, nAITaDresa, TuvAla, nepakIna, haiDakaracIpha, mojA, buTa, caMpala, slIpara, zUjha, reInIzUjha, aMbrelA, reInakoTa, sporTsa zUjha, pAkITa, porTapholiyo, suTakeIsa, bega, thelIo, bAskeTa, heMgara, sveTara, cAdara, zAla, ozIkAM, gAdalAM, godaDAM, Tebala kalotha Adi vastrAdinAM cIMtharAono A moTo DuMgaro joI le. te vAparelAM kapa-rakAbI, krokarI, spenaseTa, thALI, vATakA, tapelAM, bakeTa, TaeNblara, glAsa, tharmosa, jaga, Diza Adi vAsaNonA bhaMgArano A Tekaro paNa joI le. divAsaLInI kAMDIo, bIDI sigAreTanAM ThUMThAo, eza-Dhe nAM khokhAM, cAvelAM pAnanAM DUcA, khAdhelI cokaleTa-biskiTanA phATelAM pekiMgsa, hRdayakaMpa che 43 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheLa AdinA phekelAM kAgaLanA kUcA....... A badhuMya A ukaraDAmAM joI jIvana daramyAna vAparelAM risTavoca, elArmakloka, volakloka, TI.vI. seTa, viDiyoseTa, TrAnjhisTara, phrIja, keseTsa, TeparekorDara, sAyakala, skUTara, kekyuleTara, sophAseTa, pharnicara, kapaboksa Adi enaka mUlyavAna cIjonAM A bhaMgArano saMgraha paNa joI le. khAdhelI Dragsa, TebaleTsa, kepasyulsa, IMjekazana, bAma, AyoDeksa, malama, tela, cUrgo, pAvaDarsa, guTikAo AdinA sTripsa, reparsa ane boksa A tUTelAM DasTabinamAM joI le. yurina-TesTa, blaDa-TesTa, E.C.E, E.E.G.X-Ray, AdinAM riporTasa, priskripansanAM kAgaLIyA, hospiTalanAM ripoTarsanI phAIlsa, tUTelA tharmomITarsa Adi cIjono A gaMja paNa jovA jevo che. khAdhelI kerInA goTalAo, bora-jAMbunAM ThaLIyA, papaiyA-taDabUcanAM bIja, saMtarA-mosaMbInA photarAM, keLAnI chAla, mIThAInAM khAlI boksa Adi utAra paNa jo ahIM gaMdhAya che. jUnAM rezaniMganAM kArDasa, vImAnI pAkI gayelI polisI, benkanI jUnI pAsabuksa, jUnI bilabusa, junI calaNabuksa, jUnI risIpTa buksa, jUnA AIDenTiTI kArDsa, vijhiTiMga kArDsa, leTara peTsa, Teliphona DAyarI, eDresa DAyarI, epoinTamenTa DAyarI, jUnAM lAisansakalsa, jUnA kelenDarsa, vartamAna patronA thokaDAM, jUnA megejhinsa, zokhanAM pustako, Adi aneka kiMmatI kohavAI gayelA kAgaLIyAono Dhagalo paNa joi le. ane, have jarA Ama nIce bhUgarbhamAM cAla, paNa pahelA jarA nAke DUco mArI le. teM jIvana daramyAna mevA, mIThAI, pakavAna, pharasANa, phuTsa, vasANA, masAlA, AiskrIma, sIMga-mamarA, cavANA, bheLa, pAubhAjI, pApaDa-sArevaDAM, mukhavAsa, pAna, tamAku, dALa, zAka, kaDhI, hadayakaMpa Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAta, roTalA, roTalI, caTaNI, AcAra Adi thokabaMdha khAdyapadArtho ArogyA che. rAjanI sarerAza daza roTalI lekhe e khAdyapadArthonA AMkaDo gaNIe to paNa 60 varSanI jiMdagImAM teM be lAkhathI vadhu roTalIo pramANa khorAka Arogya che. te badhAmAMthI pariNamelI durgadhI vijhAono A che mahAkAya ukaraDo. ane, teM pIdhelAM pANI, dUdha, cA, kophI, ukALA, ThaMDAM pINAM, garama pINAM AdimAMthI nIpajelA pezAbanI A che durgadhI gaTaragaMgA. cIMtharA, bhaMgAra, vesTeja, pastI, photarA, kacaro, gaMdavADa ke ukaraDo e ja jenuM bhaviSya hatuM, tevI cIjo ane sAmagrIo pAchaLa kevA moha ane mamatva, rAga ane dveSa, maitrI ane duzmanAvaTa, phUDa-kapaTa, kAvAdAvA ane kalaha karyA te badhuM jaldI yAda karI le. * kAraNa ke.. A myujhiyamamAM haju eka vastuno umero thavAno e haze tAruM maDaduM !! hRdayakaMpa che 145 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W * A RUNNING COMMENTARY mRtyu e tArA AMgaNAno AvatIkAlano anivArya AgaMtuka che. A eka kaThina satya che. te tane chApAmAM mRtyunoMdhanI kolama roja vAMcavA chatAM nathI samajAtuM ! citAnI jvALAomAM avyakta rIte cIratAyeluM hovA chatAM nathI vaMcAtuM! koInI sAdaDImAM paNa tane tenI oLakhANa thatI nathI....! hospiTalanAM zabagharamAM paNa teM te satyane ukelavAnI mathAmaNa nathI karI. to, lAva, A agharuM satya tArA magajamAM ThasAvavAno eka navatara prayoga mane paNa karavA de.... hA, to sAMbhaLa, tArI ja smazAnayAtrAnI raniMga komeMTrI eDavAnsamAM mArA ja mukhe. ane eka divasa prabhAte... sUryanAM kiraNa tArA te oraDAmAM prasarI cUkyA che. UThIne savAranuM chApuM vAMcato tuM sophA para beTho che. rAmAne cAno orDara ApI tuM saMDAsamAM jAya che. cA laIne rAmo AvI jAya che.....tArI rAha jovAya che. pAMca miniTa, dasa miniTa, ardhA kalAka.... adhIrAI zrImatIjIne bolAvI lAve che...... saMDAsanAM bAraNe bahArathI TakorA... hadayakaMpa 4 146 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDI bUmAbUma... suthArane teDuM. bAraNuM toDAya che. nizcetana avasthAmAM tane joIne citravicitra anumAno.... phemilI DokaTarane phona....... DokTara AvyA......... nADI tapAsa..... . (tuM jIve che ke mRtyu pAmyo che, tenI tapAsa cAle che, ane tuM to kyAMka janmI cUkyo che !) mRtyunI jAherAta... kAramuM AjaMda..... svajanonI thIjI gayelI vedanA AMsu banIne tArA deha para pIgaLe che. zuM thayuM ? kema thayuM ? nI praznotarI. svajanone phonathI samAcAra apAya che. vAtAvaraNamAM gamagInInI gherI chAyA. eka pachI eka svajano AvatA jAya che. deha parathI ghaDiyALa ane dAgInA utArAya che. sapheda kapaDuM taiyAra cAra lAkaDA para tArA mRtadehanI padharAmANI. lAkaDA sAthe casakAIne tAro deha baMdhAya che. AkaMdanuM volyuma thoDuM vadhe che. AzvAsanano phorsa paNa thoDo vadhe che. svajano paNa badhA AvI gayA che. ThAThaDI upADavA sau ekabIjA sAme jue che. hathakaMpa hadayakaMpa 147 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (koIka zaramathI-to koIka ApaNe upADazuM to ApaNI koIka upADaze e apekSAthI.) Akhare cAra jaNa taiyAra thAya che. agninI khokharI hAMDalI ne ghauno pIMDa taiyAra che. moTo dIkaro asahya AghAta lAgyAno DhoMga kare che. Akhare sau nAnA dIkarAne hAMDalI upADavA Adeza kare che. naphaphaTa banIne be moTA dIkarAnI manodazAne vAcA Ape che. "AvI hAMDalI upADIne gAma vacce pharatA mane zarama Ave." keTalAka DAhyA mANaso "IlekTrika simeTrI'mAM laI javAnuM solyuzana Ape che. keTalIka DozIonI virodhanI pIpUDI.... saunA "No Time' nI bUmarANathI pIpUDI dabAI jAya che. Akhare IlekTrika simeTrImAM laI javAno nirNaya..... hAMDalI upADavAno problema solvaDa. ThAThaDI upaDe che....raDAroDa vadhe che. AMgaNAmAMthI chAtI phUTavAno joradAra avAja. smazAnayAtrAno prAraMbha. rastAmAM kAma dhaMdhe jatA keTalAka mANaso tArA zukana pAmIne harakhAya smazAnamAM IlekTrika bhaThThIne tAro deha soMpAya che. dUranA svajano vIkharAya che. aMgata svajanoe rokAvuM paDe che. smazAnanA mANasane thoDI thoDI vAre pUchaparacha "keTalI vAra ?" mANasa bhaThThInI bArI kholIne jue che, ane mudato Apato jAya che. hRdayakaMpa che 148 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akhare "hAza chUTyA" nA udgAra sAthe sau chUTA paDe che. ghera AzvAsananA Teliphonano dhasAro.... zoka sapheda sADalo oDhIne uMbare bese che. (uMbarA para hAtha daIne beThelI vidhavAnA mukhanI rekhAomAM e spaSTa nathI thatuM ke - zoka vidhavAnA lebalano che ke patinA virahano che.....!!) zodhI zodhIne tArA guNonuM smaraNa. (duzmananAM mukhe paNa prazaMsA sAMbhaLavI hoya to mRtyu bAda kAna koIne soMpI javA !) bIje divase mRtyunoMdhanI kolamamAM tAruM nAma camake che. have tArA nAmanI AgaLa "svargasthanuM vizeSaNa lAge che. kelenDarano DaTTo tArA mATe pUro thaI gayo. Teliphona ane TapAla dvArA gharamAM AzvAsanono khaDakalo. sAdaDImAM AzvAsanonI avarajavara. zoka, svajanonAM mukhano koLIyo banIne DacurAI jAya che. divaso auSadha banIne zokanI hakAlapaTTI kare che. bAramA divase lADavA. pachI.....be cAra dharmAdA saMsthAomAM tArA nAmanuM thoDuM dAna. pachI...rezaniMganAM kArDamAMthI tArA nAmanI bAdabAkI. beMkanA ekAunTanuM seTalamenTa. vasiyatanAmAnuM vAMcana. dIkarAo vacce thoDI rakajhaka. DAhyA mANasonI daramyAnagIrI. tArA nAmanI thoDI gALAgALI. Akhare samAdhAna. hRdhyakaMpa 4 149 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giphTa TeksanA lapharAno ukela. Izyoransano kleIma. thoDAka dhakkA...... thoDI lAMca Akhare kleIma pAsa. have tArA vagara paNa kuTuMbIone gharamAM gamavA lAge che. cAra-pAMca varSa sudhI dara puNyatithie chApAmAM tAro phoTo, zraddhAMjali. ane pachI.... kALanI kitAbamAMthI kAyama mATe tAruM nAma bhUMsAI jaze. tuM jeTalA varSa jIvyo teTalA varSa tAruM nAma nahIM Ave. madhyAhnakALano paDachAyo haMmezA mANasa karatA nAno hoya che. hRdayakaMpa che 150 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te camarAjAnI zaraNa ApavItI tamArA vevAIe tamane AmaMtraNa ApeluM tethI gaIkAle tame temanA ghera gayA. paNa, koI ja AvakAra nahi, koI ja Adara nahi. jANe bilakula oLakhatAM ja na hoya tevuM vicitra vartana ! tame to jANe UbhAne UbhA saLagI gayA. kevuM ghora apamAna lAgI gayuM tamane? kevA dhUMApUMA thaI gayA tame? tyAMthI paga pachADatA kevA bhAgyA tame ? ane te gharamAM pharI kyAreya paNa nahi mUkavAno tame nirNaya paNa karI lIdho. kAraNa ke, A ghora apamAnathI tame samasamI UThayA hatA. te apamAnano ghA tamane tAjo che, tethI tame mArI vyathAne vAMcI zakazo ane mArI vedanAne samajI zakazo. kAraNa ke duHkhInA duHkhanI vAto duHkhI ja samajI zake. mArI karuNa kathanI Aje mAre tamane kahevI che. huM pote vyathAno jvAlAmukhI chuM. mArI aMdara vyathAnA lAvA dhagadhagI rahyA che. mArI AMkho raDI raDIne sUjI gaI che, paNa mArA AMsu lUchanArA koI nathI. samaduHkhIyA Aje tame mane maLyA cho, tethI mAre mAruM haiyuM tamArI pAse khAlI karavuM che. tame mArI vyathAne kAMIka samajI zakazo. atyaMta karUNa che kathA mArI. atyaMta dayanIya che dazA mArI. ekavAranA eka vyaktinA eka nAnakaDAM apamAnathI tame trAsI gayA. paNa, mArI dazA to juo. badhA taraphathI tiraskAra, Theka-ThekANethI apamAna, sahu koI taraphathI kAramAM dhikkAra... sahu koI janma dhAraNa karavA vaDe ja mane potAnAM AMgaNe hRdayakaMpa che 151 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhAravAnuM AmaMtraNa pAThavI de che. ane mane jarAya moTAI ke ahaMkAra nathI. sahu koInAM AmaMtraNano huM saharSa svIkAra karuM chuM. Aja sudhImAM koInA AmaMtraNano meM asvIkAra karyo nathI. roje roja seMkaDo ane hajAronA janma thAya che eTale roja roja seMkaDo ane hajAro AmaMtraNa mane maLe che ! ane badhAne huM svIkAra karuM chuM. rAjA ke raMkanA koI bhedabhAva huM rAkhato nathI. phakta padhAravAnI cokakasa tithi ane tArIkha huM badhAne ApI zakato nathI. mArI anukULatAe darekane tyAM pahoMcI jAuM chuM. paNa, jyAre pahoMcI jAuM chuM tyAre kevA ghora apamAna mArA thAya che. Adara ane satkAranI to vAta ja nahiM, tenA badale bhArobhAra tiraskAra. huM na AvI jAuM te mATe keTalo to cokI pahero goThavI devAya che. mane mArI haTAvavA tAlimabaddha sainyanI jevI DokTaronI penala khaDI. karI devAya che. TebleTsa ne keyulsano goLIbAra, IjekazansanI rAyaphalsa, ane AvA to kaMIka zastra saraMjAma vaDe te sainya mArI para trATake che. AmaMtrita atithi AMgaNe AvI pahoMce tyAre tenA pratyenI AvuM behada geravartana keTaluM badhuM jugupsanIya ane asabhya kahevAya ! atithinuM A kevuM ghora ane haDahaDatuM apamAna kahevAya ! koNa jANe mAruM kevuM pracaMDa durbhAgya che ke, mAtra eka ThekANe nahi, ThekaThekANe mArI A ja avadazA thAya che ! koI apamAna karIne kADhI mUke to bhikhArIne paNa khoTuM lAgI jAya che ! to AvA ghora apamAna mArAthI to kevI rIte sahana thAya? chatAM, Aja sudhI A badhAM apamAna sahana karato ja Avyo chuM. - ane, mAruM saujanya ane kSamAbhAva to juo. AvA apamAna thavA chatAM huM jarAya manamAM khoTuM lagADato nathI. rIsAIne cAlyo jato nathI. "AnA tyAM paga paNa nahiM mUkavo." tevo rIsayukta saMkalpa huM kyAreya karato nathI. badhA apamAnane huM udAratAthI bhUlI jAuM chuM. "teNe hadayakaMpa che para Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma pAmavA dvArA mane potAnAM AMgaNe padhAravAnuM AmaMtraNa ApeluM che ane meM svIkAreluM che. te apamAna ke tiraskAra kare to paNa tenA tyAM pahoMcI javAnuM saujanya mAre na cUkavuM joIe." A udAtta bhAvanAthI huM rIsa rAkhyA vagara sahunA tyAM pahoMcI jAuM chuM." ane huM acAnaka TapakI paDu, to svAgatanI koI taiyArIo na hoya te barAbara che. paNa, moTe bhAge to huM mArA Agamanano saMdezo agAuthI kahevaDAvI dauM chuM. kyAreka dhoLA vALane mokaluM chuM, kyAreka vRddhatvane, kyAreka kensarane to kyAreka TI.bI.ne. koIka vAra mArA hArTaeTeka nAmanA dUta sAthe ekavAra saMdezo mokaluM, pharI bIjIvAra paNa tenI sAthe ja mArA Agamanano saMdezo mokaluM ane trIjIvAra te dUtane sAthe laIne huM pahoMce, to'ya svAgatanI koI ja taiyArI nahi, ulaTI nArAjagI ! moTuM caDeluM hoya, nakaro tiraskAra dekhAto hoya ! A badhA apamAna kevI rIte sahana thAya ? ane koI mavAlI ke muphalIsa mANasa houM ane apamAna thAya to barAbara che. huM to rAjA chuM, sahu koI mane 'yamarAja nA nAmethI, supere oLakhe che ane svIkAra kare che. eka rAjAnuM muphalIsa ane mavAlI jevAo paNa apamAna karI nAMkhe ane chatAM rAjA jarAya manamAM ochuM na lagADe, temAM tamane kAMI adbhuta nathI lAgatuM? caDelAM moDhAM, nArAjagI ke apamAna chatAMya huM to pahoMcI jAuM chuM. pachI paNa mArI kevI badahAlata! jenA tyAM pahoMcyo tene to na gamyuM, bIjAo paNa mArI upara kevA ukaLI jAya che ? mane gALo bhAMDavA marasiyA gAvA maMDI paDe che. koI mArA virodhamAM "chAtI kUTo AMdolana calAve che. koI rudana ane kalpAMta karIne mArA AgamananI nArAjagI vyakta kare che. mArA virodhamAM kALA kapaDAMnA saraghasa kADhavAmAM Ave che. ane mArA Agamana pratyenI nArAjagI aMgeno TharAva pasAra karavA AkhI sabhAnuM Ayojana karavAmAM Ave che. hRdayakaMpa che 153 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sabhAne "sAdaDI' nAma ApavAmAM Ave che. duniyAmAM kyAreka evA koka sajajana puruSo maLe che, je mArA svAgatanI bharapUra taiyArIo karI rAkhe che. je divase AmaMtraNa patrikA pAThavI (eTale ke janma thayo, tyArathI mArA satkAranI bhavya taiyArIomAM lAgI jAya che. jIvananAM AMgaNAMmAM mane satkAravA sAdhanAnI manohara raMgoLIo pUravA maMDe che, tapa ane tyAganAM, jJAna ane dhyAnamAM, dayA ane dAnanAM nayanamanohara toraNIyA laTakAve che, sukRtyonuM svAdiSTa bhAthuM taiyAra karI rAkhe che. duniyAmAM kyAreka to koka mAruM svAgata karanAruM pAke che, te eka mAre mana jabbara AzvAsana che. ane huM pAcho satkArano lAlacu ane lolupI nathI ke jyAM khUba sAro satkAra maLe che tyAM vAraMvAra mulAkAta lIdhAM karuM. ulaTuM, mane te satkAra ane sanmAnathI zarama upaje che. ane koka virala vyakti to mAro ati bhavya satkAra kare ane mArA satkAra mATe "nirvANa' mahotsavanuM Ayojana kare, to huM eTalo badho zaramAI jAuM chuM ke te vyaktinA AMgaNe kyAreya bIjIvAra nahi AvavAnA huM zapatha lau chuM. mAro A lajA ane laghutAno guNa paNa kevo mahAna che! mArI dardabharI dAstAna sAMbhaLIne tamArA haiyAmAM mArA pratye sahAnubhUti upajI haze. Thera Thera thatI mArI apamAnita dazA pratye tamane dayA upajI haze. to, jo loko tamAruM sAMbhaLe to mAruM apamAna nahi karavA ane yogya satkAra karavA lokone tame samajAvajo. ane, loko kadAca tamAruM na sAMbhaLe to paNa, murabbI tame to eTalI mane haiyAdhAraNa Apo ke, tame to mAruM apamAna nahi ja karo. kAraNake, tamAruM AmaMtraNa paNa mArI DAyarImAM noMdhAyeluM paDyuM che. eTale kyAreka tamArA AMgaNe paNa huM TapakavAno chuM. huM jIvuM chuM hayakaMpa { 154 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu kSaNanuM viDio eial jyotiSazAstranAM thothAo bhaNyA vagara, kAgaLa upara kuMDalIo cItaryA vagara ke grahonI dazAonA jANyA vagara paNa, koI paNa vyakti mATe bhAkhI zakAya ane avazya sAcI paDe tevI ghaTanA kaI ? janmeluM bALaka grejyueTa ke Dabala grejyueTa na paNa thAya ! moTo thaIne dhArAsabhya ke saMsadasabhya na paNa bane ! milamAlika ke moTaramAlika na paNa bane ! koIno pati ke pitA na paNa bane ! DokTara, vakIla, vepArI, vidUSaka, netA, abhinetA, nAmAMkita, nAmacIna, jamAdAra, phojadAra, havAladAra, mAmalatadAra, saToDiyo, devALiyo, karakasariyo, kRpaNa, udAra, uDAu, sAdhu, sajjana, zetAna....Adi bhAvi aMgenI hajAro-lAkho saMbhAvanAomAMthI koI vAstavikatAmAM rUpAMtara pAme, koI na pAme. paNa, eka saMbhAvanA avazyabhAvI che. bhAvimAM bananArI eka ghaTanA acUka ghaTavAnI che. jIvananI A avazya bananArI ghaTanA, avazya nathI banavAnI tema samajIne ja mANasa jIve che, te eka moTuM Azcarya che. jIvananI sauthI vadhu nizcita ane sauthI vadhu upekSita A ghaTanA eTale "mRtyu. TI.bI. ke kensara thAya ke na paNa thAya. hArTaeTeka ke DAyAbiTIsa na paNa Ave. kiDanI pheIla thAya ke breIna hemareja thAya. akasmAta sarjAya ke sahajatAthI mRtyu thAya. A badhuM anizcita paNa mRtyu nizcita. hRdayakaMpa che 155 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktine bhUtakALa banAvI deto bhaviSyakALa e mRtyu. jIvananI kitAbanuM AkharI mukhapRSTha e mRtyu. virATa prazna samA jIvanano sAco uttara e mRtyu. koIe tene jIvananI dIkSA kahIne oLakhAvyuM che. koIe tene jUnAM vastro utArIne navIna vastro paherAvatI paricArikA kahIne oLakhAvyuM che. je mRtyunI upekSA TALe che, tenuM jIvana bhavya bane che. mRtyu aMge je satata sabhAna rahe che, te mRtyu paLanI bebhAna avasthAmAM paNa sabhAna hoya che. jIvanane jIvatuM rAkhavAno eka suMdara kimIyo che, mRtyunI yAda. mAnavI pAse eka anokhI kalpanAzakti che. kalpanAthI te baso mAIla dUranI ghaTanAono paNa khyAla karI zake che. skulamAM bhaNato vidyArthI DokTara banavAnA manorathomAM rAce che tyAre 15-20 ke 25 varSa pachI koI vizALa hospiTalanAM oparezana thiyeTaramAM saphaLatAthI oparezano karIne eka ujjavaLa kArakirdIne pAmelA niSNAMta DokTara tarIke potAnI jAtane kalpanAnAM dUrabInamAM roja joto hoya che. vepAranI hATaDI kholavAnI yojanA vicArI rahelo vepArI bhaviSyanA eka dhIkatA zo-rUma tarIke potAnI dukAnanI kalpanA karIne manamAM AnaMda mANe che. nahi banelI ghaTanAne kalpanAnAM cakSuthI nihALI zakAya che. dUra banelI ghaTanAne kalpanAnAM cakSuthI joI zakAya che. mRtyune jItavAno A suMdara upAya che, kalpanAdarzana. mRtyune mANavAno A sacoTa upAya che, kalpanAmAM mRtyudarzana. 5, 10, ke 15 varSa pahelAnA lagna prasaMganI viDiyo philma mereja enivarsarInA divase loko khAsa jue che. janmotsavanI, vivAhotsavanI ke varaghoDAnI ke sanmAna samAraMbhanI philma nihALIne bhUtakALane loko tAjo kare che. tema 5, 10, ke 15 varSa pachI bananArI mRtyu nAmanI ghaTanAne paNa kalpanAnI viDiyo skrIna para roja jovA jevI che. cAlo Aje sAthe malIne e paLane nihALIe jethI e paLa bhavya hRdayakaMpa 15 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paLa banI jAya. koI hospiTalanA spezyala rUmanA eka koTa para A ghaTanA banI rahI che. ujaLI dUdha jevI cAdara DhAkelI jADI gAdI para caritranAyaka sUtA che. nAkamAM oksijananI naLI che, gaLAmAM khoselI naLImAM dhIme dhIme koI saMtarAno rasa reDI rahyuM che. banne hAthonI nasomAM khoselI soya be bAju UbhelA sTenDa para laTakatA lUkojhanA bATalA sAthe naLI dvArA joDAyelI che. peTa pAse khoselI eka naLImAMthI dhIme dhIme jharato pezAba eka kothaLImAM khAlI thaI rahyo che. mota sAmenI laDatamAM A nAyakavatI yoddhA tarIke laDIne thAkI gayelA DokTaro chevaTe parAjayano svIkAra karIne kebinamAM bharAI gayA che. bahAvarA banelA svajano cAre bAju vIMTaLAIne animeSa nayane tenAM DAcA sAme joI rahyA che. - zarIranAM aMge aMgamAM aparaMpAra vedanA che. seMkaDo vIMchIonA caTakAno trAsa rUMvADAomAM anubhavAI rahyo che. zvAsa rUMdhAvAnI bhayaMkara guMgaLAmaNa asahya ane akathya che. vedanA pArAvAra che paNa tene vyakta karavAnI vAcA haNAI gaI che. hAtha-paga halAvIne thaI rahelI amUMjhaNa rajU karavAnI hAma paNa vilaya pAmI che. AMkho ardhakhullI che. zvAsa dhImo paDyo che. koI nADI pakaDIne ekAgratAthI dhabakArA cAlu che tenI khAtarImAM che. keTalAkanI najara dhIme dhIme UMcI-nIcI thatI chAtIne joIne kAMIka dharapata anubhavI rahI che. A aparaMpAra kAyA vedanAmAMthI manana UThAvIne "parama'nA dhyAnamAM joDI devAnI kuzaLatA A virala kSaNe temanI pAse bacI haze ? bhagavAna jANe. . . kadAca kAyavedanA vizvala banAvavAmAM niSphaLa jAya to paNa jIvanamAM Aja sudhI AcarelA hiMsA, jUTha, corI, maithuna ke parigrahanA pApo, dagA ane prapaMco, bhraSTAcAro ane durAcAro, karelA deza ane durbhAvo, kajiyA ane lezo Adi samagra jIvananI badhI ja pApalIlAonI eka duSNakya lAMbI philma tenA mAnasapaTa para atyaMta jhaDapathI pharI rahI che. banyA tyAre manohara jaNAyelA e dazyo Aje bahu ja bhayaMkara bhAsI rahyA che. te hRdayakaMpa che 157 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtakonI pizAcI AkRti atyAre tene khUba DarAvI rahI che. azraddhAnI dhULa nIce DhAMkI dIdheluM pApa-puNyanuM tattvajJAna atyAre anAvRtta banIne akaLAvI rahyuM che. sukRtyo ane duSkRtyonA saravaiyAno bhayaMkara khAda ane devuM darzAvato cArTa dilane dhrujAvI rahyo che. jIvanamAM pahelI vAra hRdaya Astika banyuM che tethI pApanA bhayathI kaMpI rahyuM che. A bhayaMkara kaMpArInI vacce daSTi jarAka gherI vaLelAM svajano para paDI. mAtAnuM vatAsabhya, pitAnuM vahAla, patnInA prema, saMtAnono pUjyabhAva, mitrono sneha ane svajanonA snehALa saMbaMdho dilane vaLI eka judo AMcako ApI gayA. e premALa svajanone kAyama mATe choDI devA paDaze te vicAra karatA to hRdayamAM moTI tirADa jANe paDI gaI. koI agocara duniyAmAM pahoMcI gayA pachI A svajanono kyAreya meLApa thaze ke nahi ? kadAca thaze toya huM kayA svarUpe hoIza, te kyA svarUpe haze? eka divasa paNa jenAthI judA paDavuM asahya hatuM, tenAthI kAyama mATe kevI rIte vikhUTA paDI zakAze ? e hAma pedA kare te pahelA, sAme UbhelI vyaktiomAMthI dhaMdhAnA bhAgIdAra para najara gaI. bAkI rahelA kAmonI moTI raphatAre nabaLAM hRdaya para bIjo eka humalo karyo. ugharAvavAnA bAkI rahelAM leNAMo, cUkavavAnA bAkI rahelAM deNAMo, bhAgIdArInA bhAganA hisAbo, vImAnI polisIo, zeranA sodAo, jamIna-jAgIranA lakhANanAmAo, vasiyatanAmAnI kAryavAhIo, be naMbaranA hisAbo, khAnagI letI-detIo, ane AvI to pAra vagaranI vahIvaTI bAbatonI adhUrI kAryavAhIo yAda AvI. have tene aMge salAha-sUcano paNa A paLe kone ane kevI rIte kahevI ? dIkarAnA nakkI thayelAM lagna, kuMvArI putrInA vivAhanI ciMtA, nAnA putranA udyoga mATe vicArI rAkhelI yojanA Adi have badhuM koNa saMbhALaze? A badhI javAbadArIo koNa pAra pADaze ? vidhavA patnI javAbadArInA bojA nIce kevI dabAI jaze ! anehave ahIMthI kyAMka javuM to paDaze ja. mArA karmo mane kyAM hRdayakaMpa che 158 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI jaze? virATa vizvanA kyA khUNAmAM huM khovAI jaIza? kaI mAtAnA peTe mArI prasUti thaze ? kayA ane kevA svajano maLaze ? kevuM mAruM zarIra haze? kevuM mAruM kuLa haze ? kevuM mAruM rUpa haze ? sthAna nakkI thavAmAM mArI pasaMdagIne koI ja avakAza nahi? e ajANyA vizvamAM, ajANI vyaktio vacce, ajANyA sahavAsamAM mane goThaze kharuM? A navA vicAre navo AMcako Apyo. A AMcakA sAthe AMkho siMcAI. nADI dhabakatI baMdha thaI. chAtInuM halanacalana aTakI gayuM. sahunI AMkho phATI gaI. rokakaLa ane AkraMda zarU thayA. kAramA vilApoe hospiTalanI rIDhI divAloneya jarAka dhrujAvI dIdhI. paNa, have je kAMI banI rahyuM hatuM te nAyakanI gerahAjarImAM tenAM maDadAne AMsuono prakSAla thayo... A to mAtra eka muvI hatI. kalpanAnA A skrIna para Aje ApaNe A philma joI. Aje A eka kAlpanika citrapaTa che, paNa AvatIkAlanI e eka nakkara vAstavikatA che. jIvananI e sauthI bihAmaNI paLa che, tene sauthI sohAmaNI banAvavAno A ja upAya che. roja mRtyukSaNanI kalpanA karo. e kalpanA dilanI divAlone dhrujAvI nAMkhaze. AstikatAnA amRtajharAo haiyAnI dharatImAM phUTI nIkaLaze. vyartha pAchaLa cAlatI doDadhAmone Akhare zuM ?" nAM eka virATa praznanI kAramI Thokara lAgaze. mRtaprAyaH mANasa haiyAmAMthI beTho thaze. jIvana dhyeyanA zilAlekho kotarAze. umadA Adarzo ane pavitra bhAvanAothI jIvanano mArga alaMkRta banaze. upekSita mRtyu have AdaraNIya banaze. rojano A kAryakrama banAvIe. zAMtinI paLomAM kalpanAnA thiyeTaramAM pahoMcI jaIe. daza miniTanI A muvI nitya nihALIe. camatkAra teno e thaze ke marelAM jIvanamAM cetanA pUrAze. ane pachI, mRtyu paNa jIvaMta haze. hRdayakaMpa che 159 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viramatA pahelA : roja savAre je anuciMtana kare keAje huM marI javAno chuM. ane, rAtre na karavA badala prabhuno AbhAra mAne te mANasane pApa zI rIte sparzI zake ? ja mRtyu-manana anityAni zarIrANi, vaibhavo naiva zAzvataH / nitya sannihito mRtyu:, kartavyo saMcaya.....!! e dvipa upara parvata jevA be moTA Dhaga hatA. ekanuM nAma ratnarAzi, bIje hato pASANarAzi. A dvIpa para janAra koI paNa vyakti bemAMthI mana phAve te DhagamAMthI jeTalA kothaLA bharavA hoya teTalA bharI zake tevI svataMtratA hatI, paNa te kothaLA bharIne koI mANasa dvIpamAMthI bahAra nIkaLavAnA daravAjA pAse Ave tyAre tyAM Ubhelo eka vikarALa ane bihAmaNo cokIdAra tenA kothaLA tapAse. kothaLAmAM je patharA bharelAM hoya to tyAM ja pheMkAvI de. eka paNa patharAno TukaDo laI javA na de. paNa, kothalAmAM je ratna bharelAM hoya to khuzIthI bahAra laI javA de. bhegA karelA badhA ratno laI javA de. A vicitra dvIpa eTale manuSyaloka. ahIM dhanano paNa saMcaya thI zake che ane dharmano paNa. dvIpanA daravAje Ubhelo mRtyu nAmano cokIdAra dhananA (eTale ke pASANanA) kothaLA bahAra laI javA deto nathI paNa dharmano ( eTale ke ratnano) saMcaya karelo hoya tene te laI jatA aTakAvI zakato nathI. paNa, Ayarya ane AghAta upajAve tevI bAbata e che ke A dviIpamAM AvanArA moTA bhAganA manuSyo AkhI jiMdagI patharAM bhegA karI karIne thAkI jAya che ane chelle badhAya patharA ahIM ja choDIne raDatA raDatA ahIMdhI ravAnA thAya che. hRdayakaMpa che 160 ' Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka bicAruM niSphaLa vijJAna! zALAmAM bhaNatA tyAre eka zrImaMta kuTuMbano ThoTha vidyArthI sAthe hato. varSano prAraMbha thAya te pahelAM vekezanathI ja te Tyuzana ane kociMga kalAsa bharavAnuM zarU karI de. tamAma viSayanI mArgadarzikAo, kociMga megejhinsa, apekSita praznapatro Adi bharapUra sAhitya tenI pAse AvI jAya. noTabuko paNa Akho divasa bharaDyA ja kare. rajatanI eksarasAIjha buka tenI pAse hoya, hIronI IMkapena, pAyaloTanI skecapena, pArkaranI bolapena, jela pena, raMgaberaMgI mArkiMgapena, vaibhavazAlI kaMpAsaboksa ane evA to kaMIka nakharA hoya. parIkSA Ave tyAre ThaThAro ora vadhe. parIkSA pUrI thAya ane tene pUcho : "kema kevA gayA pepara?' javAba maLe : "bekAra.....nApAsa thavAnA." ane kharekhara te pheIla thAya. eke eka dhoraNamAM babbe traNa traNa varSa gujArI de. tenI ATalI badhI kaDAkUTane aMte rijhalTa Ave tyAre nApAsa hoya. te joIne ame hasatA hasatA kahetA "vAha re vAha, nApAsa thavA mATe paNa tamAre ATalI badhI mahenata karavI paDe, AjanAM atyaMta vikasita atyAdhunika meDikala sAyansano vicAra karatA A prasaMga sahaja yAda AvI gayo. keTalo moTo ThaThAro ane chelle rijhalTamAM to vaheluM ke moDuM mRtyu ja. maravAnuM ja che to ATalI badhI udhamAta ! DokTarsa, phijhiziyansa, sarjansa, kansalTanTsa, AsisTanTsa, narsIsa, kampAunDarsa, vorDaboyjha ane AkhI keTalI moTI phoja motanI sAme jhajhUmavA taiyAra thaI che ! hospiTalsa, davAkhAnAo, narsiMga homsa, hRdayakaMpa che 161 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oparezana thiyeTarsa, InTensiva kera yuniTsa...A badhI tenI chAvaNI. yurina TesTa, skUla TesTa, blaDa TesTa, eksa-re, IlekTrokArDiyogrAma, I.I.jI., sTresa TesTa ane AvA to kaMIka InvesTigezansanA riporTsanI bhArekhama phAIlamAM daradInuM darada ane DokTaranuM nidAna saMtAkUkaDI rame che. yaMtravAda mAtra phekTarInA primAIsIsa pUrato ja maryAdita nathI rahyo, te hospiTalanI kebina sudhI pahoMcyo che. kamyuTara sAyansa cheka narsiMga homanA oraDAo sudhI pahoMcyo che. tharmomITara ke sTethoskopathI prAraMbha pAmelI meDikala sAyansanI upakaraNayAtrA Aje cheka kayAM sudhI pahoMcI ! kamyuTara AdhArita IlekTronika saraMjAmathI nidAnakendro atyaMta Adhunika banyA che. oToenalAIjhara mazIna eka ja lohInA namUnAnI parIkSA karI lohI viSayaka saMpUrNa mAhitI ApI de che. sI.TI.skena, eksa-renA cakSuthI zarIranA vividha vibhAganI AMtararacanA nAnakaDA skrIna para spaSTa rajU thAya che. nyukliara megneTika rejhonsa (megneTika rejhonsa ImejiMga kAna) nAmanuM mazIna lohacuMbakanA cakSuthI zarIrano vibhAjIta svarUpamAM abhyAsa karI Ape che. peTa skAna (pojhaTrona emizana TomogrAphI) zarIranA koI paNa bhAganuM ane khAsa karIne magajanuM kAryazIlatA ane raktabhramaNanI daSTie svarUpa rajU karI Ape che. alTA sonogrAphI avAjanI gatithI paNa vadhu jhaDapathI musApharI karatA taraMgonI madadathI zarIranI AMtararacanAno abhyAsa karI Ape che. ejIogrAphI zarIranA atyaMta nAjuka ane najAkata avayava evA hRdayanI kSamatAnuM mApa kADhI Ape che. DAyAlisIsa dvArA rakAnuM zuddhIkaraNa karAya che. prImecyorDa bebI IjyubeTaramAM mecyorDa thAya che. lohIno sugara-TesTa be ja miniTamAM karI Ape tevA sAdhano upalabdha che. gesTroskopI dvArA peTamAM thayelI gAMThane zodhI temAMthI eka TukaDo kApI laIne bAyopsI TesTa dvArA gAMThanI oLakha karI zakAya che. bAyapAsa sarjarI dvArA hRdaya jevA nAjuka avayava para paNa atyaMta sahajatAthI zastrakriyAo ------- --- Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. bALaka mAtAnA udaramAM hoya to paNa tenI jAti jANI zakAya che. adyatana tabIbI vijJAna kepyuTarayugathI paNa AgaLa vadhIne roboTa yugamAM praveza karI rahyuM che. atyAre vizvamAM mAIkro moTarsa, mAIkro mazInIMga ane mAIkro roboTa TekanolojImAM ghaNI navI navI zodhakhoLo thaI rahI che. mAIkro roboTa dvArA hRdayaroga jevA aneka jokhamI rogonI cikitsA thavAnA divaso have dUra nathI. uTAha yunivarsiTI tathA anya vaijJAnika kendromAM vALanI kozikA jeTalI sUkSma AkAranI mAIkro moTarsanuM parIkSaNa cAlu che. sUkSma roboTamAM AvI moTara phITa karIne Ijezana dvArA tene zarIramAM mokalI zakAze. mAnava dehanI rakta naLIomAM pravezIne A mAIkro seboTe raktanAM paribhramaNanI sAthe AkhA zarIramAM pharI vaLI kSatigrasta bhAgone sarakhA karI deze. A TenikanA upayogathI hRdayanI bimArIo aTakAvI zakAze. vAraMvAra sAravAra jarUrI hoya to roboTane zarIranI aMdara ja rAkhI zakAze. AnAthI paNa AgaLa vadhIne adyatana tabIbI vijJAna TelisarjarI ane Teli prejhansanI kSitijo sara karavAnA svapno sevI rahyuM che. A Tenika dvArA nyUyorkano sarjana tyAM beThA beThA muMbaInA dardInI zastrakriyA karI zakaze. AvatIkAlanI hospiTalamAM kadAca eka paNa DokaTara ke narsa nahi hoya ane tyAM kudarata sarjita bagaDelAM yaMtrone (daradIone) mAnavasarjita yaMtro (roboTa) rIpera karatAM haze ! tabIbI vijJAna hajuya keTalI pragati karI zake te bAbatamAM kaMI ja kahI zakAya nahi. paNa, eTaluM to cokakasa kahI zakAya ke te game teTalI pragati sAdhe, to'ya hospiTalanA kampAunDamAMthI zabavAhinIne to kyAreya rajA nahi maLe. hospiTalo game teTalI vadhe paNa tenI sAme ekeya gAma ke nagaranuM smazAna to nahi ja ghaTe ! alabatta, rogone thoDA samaya mATe DAmavA ke kadAca motane thoDuM pAchu haDaselavAmAM e saphaLa thayuM haze. paNa motane mAravAnuM tenuM, koInuM hadayakaMpa ( 163 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja gajuM nathI te spaSTa hakIkata che. pANInA dhodhamAra pUra vahI AvatAM hoya tyAre sAme nAnakaDI sAMThIkaDI pakaDIne te pUrane rokavA mathanAra AdamInI mUrkhatA AjanA vijJAnane varI hoya tevuM nathI lAgatuM? motanA pUranI sAme vijJAnanA tamAma prayatno eka sAMThIkaDAthI vadhIne bIjuM zuM vijJAna vijJAnanuM kAma kare, ApaNe tene dhikkAravuM nathI. je anivArya aniSTa che tenA nivAraNa mATe niSphaLa phAMphAM mAravA tenA karatAM te anivArya mRtyune prasannatAthI svIkAravAnI kaLA zIkhavI te vadhu buddhimattA nathI ? jene AvatuM rokavA tame khUba matho ane Akhare AvI ja paDe to tenuM Agamana avazya duHkhakAraka ja hoya. jenA AgamananI nizcitA jANI lIdhA pachI tene AvakAravAnI kaLA zIkhI lIdhI hoya to te Agamana avazya sukhakAraka ja hoya. motane dUra haDaselavAnI kaLAmAM saMzodhana karanArA vaijJAniko to Aje pAkyA haze paNa motane jItavAnI kaLAne hastagata karanAra ane te kaLA jagatane zIkhavanArA mahAvaijJAniko to yugonA yugo pUrve thaI cUkyA che. pelA pAmara vaijJAniko kadAca pazcimanI pedAza haze, paNa A punita mahAvaijJAniko A pavitra AyAvartanI pedAza che. motathI hAMphI jaIne hAra svIkAranArA kapyuTara yuganA ke roboTa yuganA vaijJAniko para ApaNe ovArI jaIe chIe ane motane mAravAnuM vijJAna zodhanArA e mahAna adhyAtma vijJAnIonI ApaNe mana badAmanA photarA jeTalIya kiMmata nathI ! mAkarsa ApavAmAM ApaNAM mApa-dhoraNa AMdhaLA pakSapAtanAM kALA kalaMkathI abhaDAyelAM to nathI ne ? hRdayakaMpa che 164 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekapachI eka eka pachI eka divasa saralA re jAya, jANe jhADaparathI phUla-pAna kharatAM re jAya. AMkhomAM maDhI levI keTalIye rAtane? smRtimAM sAcavavI keTalIye vAtane? 'jaLa jevuM jhINuM jhINuM jharatA ra Aya, eka pachI eka divasa saratA re jAya. 'pIMchA pakaDavAthI paMkhI pakaDAya nahIM, paLanuM A haraNuM to keme jhaDapAya nahIM. kharatAM A pAna kazuM karagaratAM jAya, eka pachI eka diqsa saratA re jaya. 9930404725 9920795799) Ekta Creation