Page Text
________________
મખમલના ગાલીચામાં તેને તો ચીંથરાના જ દર્શન થાય છે. શીતલ માટીના ઘડાને તે તો ફક્ત ઠીકરા તરીકે જુએ છે. સુગંધી અત્તરની બાટલીમાં તેને દુર્ગંધ છોડતો પરસેવો વરતાય છે.
વિરાટ ઘટાદાર વૃક્ષને તે ઠા તરીકે જાણે છે. અને વસ્તુ માત્રના વાસ્તવિક દર્શનના યોગથી તેના દિલમાં સદાય વૈરાગ્યના રંગોનું મનોહર મેઘધનુષ આલેખાતું રહે છે. ઈન્દ્રિયના ક્ષુદ્ર વિષયો તરફ કાયમ માટે તે પીઠ કરી દે છે.
કુમાર ગૌતમ રથ પર આરુઢ થઈને નગરમાં ફરવા નીકળ્યા. માર્ગમાં વેદનાથી ભયાનક આક્રંદ કરતા એક વ્યાધિગ્રસ્ત માનવીને જોઈને એ આશ્ચર્ય પામ્યા. સારથિને કુમારે પૂછ્યું “આ કોણ આદમી છે ? કારમો વલોપાત શાને કરે છે?’’
“કુમાર, માનવીની કાયા એ તો રોગનું ધામ છે. જ્યારે કોઈ વ્યાધિ પોત પ્રકાશીને પ્રગટ થાય છે ત્યારે ભયાનક વેદના કાયામાં ઉત્પન્ન થાય છે. સફરજન કે ટમેટું જેમ સડી જાય, તેમ આ દેહ પણ વ્યાધિગ્રસ્ત બને ત્યારે સડી જાય છે. કુમાર, આ વ્યાધિગ્રસ્ત આદમીને જોઈ નવાઈ પામવા જેવું કાંઈ નથી. શરીરે તેનો સ્વભાવ બજાવ્યો છે. કાયાની આ એક અવસ્થા છે.''
વ્યાધિની વેદનાની વેધક વાત સાંભળીને કુમાર ડઘાઈ જ ગયો. રથ આગળ ચાલ્યો. રસ્તામાં એક માણસ લાકડીના ટેકે ધીમે ધીમે કંપતો કંપતો ચાલતો હતો, તેની કમર વળી ગઈ હતી, દાંત પડી ગયા હતા. મુખ પર તો ખેડેલી જમીનની જેમ નરી કરચલીઓ જ દેખાતી હતી, અને ચામડી લચી પડી હતી.
કુમારનાં મુખમાંથી તુરંત જ પ્રશ્નનો ફણગો ફૂટયો “આ વ્યક્તિ કોણ છે ? તેની આવી અવસ્થા કેમ થઈ ?' સારથિએ કહ્યું “આને જોઈને આશ્ચર્ય પામવા જેવું કાંઈ નથી. જેમ સવાર પછી બપોર અને સાંજ થાય, જેમ ચોમાસા પછી શિયાળો અને શિયાળા પછી ઉનાળો થાય, જેમ વસંત પછી કાળક્રમે પાનખર આવ્યા જ કરે તેમ શૈશવ પછી યૌવન અને યૌવન પછી વૃદ્ધત્વ આવે છે. આ વ્યક્તિના દેહ પર વૃદ્ધત્વનું
હૃદયકંપ ૭૧
| SR No. | 006098 |
| Book Title | Hridaykamp |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivallabhvijay |
| Publisher | Pragna Prabodh Parivar |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 170 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |