________________
વગર નોટિસે પણ મૃત્યુ ઘણાને ઉઠાવી ગયું છે. જન્મ એ જ મૃત્યુની નોટિસ છે. પ્રત્યેક માનવી મૃત્યુની ક્યુમાં જ ઊભો છે. કોનો નંબર ક્યારે લાગે તે નક્કી નથી. આજે જ અને અત્યારે જ મારે મરવાનું છે તેમ સમજીને જીવતા હતા માટે જ જનક મોટા સામ્રાજ્યના સ્વામી હોવા છતા વિદેહી કહેવાતા હતા. મૃત્યુની સાદડીમાં મૃત્યુ અંગેની સભાનતા આવે તે માટે સાદડીને માટે ગુજરાતીમાં બીજો એક શબ્દ વપરાય છે - ઊઠમણું, “હે મનુષ્ય, આ વ્યક્તિનું મોત જોયા પછી તો તું મોહની નિંદ્રામાંથી ઊઠ.” આ સંદેશ ઊઠમણામાં જનારા કોઈને સંભળાતો નહિ હોય ? બજારમાં પાંચમી દુકાને ઇન્કમટેક્સની રેડ પડે તો પણ પોતાની દુકાનના હિસાબના કાગળીયા સગેવગે કરવા મંડી પડનાર, પડોશીના ત્યાં યમની રેડ પડે ત્યારે પોતે સાવધાન કેમ નહિ થઈ જતા હોય? શહેરમાં કમળના રોગનો ચેપ ફેલાયો હોય અને ૫૦ લાખમાંથી માત્ર ૫૦૦૦ જ તેમાં સપડાયા હોય તો પણ સાવધાનીના ઉપાયો અજમાવી લેનાર અનેકનાં મૃત્યુ જોવા છતાં કેમ ચેતી જતા નહિ હોય ? ચેકિંગ ક્યારેક જ થાય છે છતાં રેશનિંગનો દુકાનદાર રોજ સ્ટોક નોંધે છે. મૃત્યુ એક જ વાર આવવાનું છે પણ ગમે તે પળે આવવાનું છે માટે તેની તૈયારી તો હંમેશા જોઇએ. વરસમાં ગમે ત્યારે પરીક્ષા લેવાનો કાયદો હોય તો વિદ્યાર્થી હંમેશા એલર્ટ રહે તેમ મૃત્યુ માટેની એલર્ટનેસ હંમેશા અપેક્ષિત છે. જન્મ હજુ અકસ્માત કહી શકાય, મૃત્યુ તો નિશ્ચિત છે. છતાં મૃત્યુ માટે માનવી આટલો બધો બેભાન કેમ ?
મૃત્યુ આગળ સૌ કોઇ હારે છે. રાજાઓના રાજ્ય, શહેનશાહોના તખ્ત, સૈન્યોના શસ્ત્રો, વૈદ્યોના ઔષધો, ડોકટરોના ઉપચારો, શ્રીમંતોના વૈભવ, વીરપુરુષોનાં પરાક્રમ, રૂપસુંદરીઓનાં રૂપ, બુદ્ધિમાનોનાં બુદ્ધિબળ, વૈજ્ઞાનિકોનાં અન્વેષણો વગેરે બધાં મૃત્યુ આગળ હાથ ઊંચા કરીને પરાજય સ્વીકારી લે છે. સહુ સ્વીકારે છે કે મૃત્યુનો ભય ઓળંગી શકાય તેવો
હદયકંપ છે ૪૭