________________
મેળવતી વખતે કરાતા અનીતિ અને પ્રપંચોનું પાપ. મળ્યા પછી તેના પ્રત્યેની ગાઢ આસક્તિનું પાપ. મળેલી લક્ષ્મીને સંઘરી રાખે તો પરિગ્રહનું પાપ. ભોગ-સુખોમાં ખર્ચી નાંખે તો વિલાસનું પાપ. ચોરાઈ કે લૂંટાઈ જાય તો કારમા દુર્ગાનનું પાપ.
પૈસો માનવીને ઢોરની કક્ષામાં મૂકી દે છે. પૈસા ભૂખ્યો માનવી, પૈસા માટે ઢોરની જેમ રઝળે છે, ઢોરની જેમ ડફણાં ખાય છે, ઢોરની જેમ બધાને શીંગડા ઉલાળે છે અને છતાંય માનવીએ અફવા ફેલાવી છે કે-વસુ વિના નર પશુ.
પૈસા ખાતર સગા ભાઈઓ કોર્ટે ચડે છે. પૈસા ખાતર દીકરો બાપની હત્યા કરે છે. . પૈસા ખાતર પત્ની પતિ સામે દાવો માંડે છે. પૈસાના લોભથી માનવી ગરીબોનાં લોહી ચૂસે છે.
પૈસા કાજે નીતિ અને ખાનદાનીના આદર્શોને માનવી ગટરમાં ફેકે છે.
પૈસા માટે માનવી કેટલાય સદ્ગણોનું-સજનતાઓનું લીલામ કરી નાંખે છે. અને છતાંય “સર્વે ગુણ: વાંવનાશ્રયન્ત !” ના પાઠ ગોખીને જાતને અને દુનિયાને ઠગે છે. પૈસાને “વિટામીન-એમ કહીને કે “અગિયારમો પ્રાણ” કહીને માનવી તેનું ગૌરવ કરે છે.
પૈસાને પોતાના હૃદયમાં પ્રતિષ્ઠિત કર્યો છે તેનાં પ્રતીક અને સૂચક રૂપે માનવી ખીરું પોતાના હૃદયની પાસે રાખે છે. પૈસાનું મૂલ્ય દુનિયાની મની-માર્કેટમાં ભલે ઘટયું હોય પણ માનવીના હૈયામાં તો તેનું મૂલ્ય ખૂબ વધતું જ જાય છે.
માણસ પૈસા ખાતર જીવે છે અને પૈસા ખાતર કરે છે. પૈસા માટે રાત-દિન દોડધામ કરીને શરીરનું પાણી કરી નાંખે છે અને પછી
હદયપ છે ૧૨
