________________
8
- મૃત્યુ આalી.
સ૩ લાચાર
એ
એક સુંદર પ્રભાતે ઇજીપ્તના એક પિરામિડ પાસે વૈદ્યો અને હકીમોનું એક મોટું ટોળું આવ્યું અને પિરામિડને રડતા રડતા ત્રણ પ્રદક્ષિણા ફરીને ચાલતું થયું. તે પછી બંદૂકધારી સૈનિકોનું જુલુસ અવ્યું અને તે પણ તેને ત્રણ ચક્કર લગાવીને ચાલતું થયું. ત્યારબાદ રાજા અને રાણી ત્યાં આવ્યાં, તે પણ કાંઇક બબડતા ત્યાં ત્રણ ચક્કર લગાવીને પાછા ફર્યા. આ વિચિત્ર ઘટનાનું રહસ્ય એ હતું કે, તે પિરામિડ નીચે મૃત રાજકુમારને દાટવામાં આવ્યો હતો. આજે તેના મૃત્યુદિનને એક સંવત્સર પૂર્ણ થયું હતું. ઔષધિઓ અને જડીબુટ્ટીઓના ઢગલા હોવા છતાં પોતે કુમારને મૃત્યુના મુખમાંથી ન બચાવી શકવાના ખરખરા તરીકે વૈદ્યોએ ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરીને પોતાનો પરાજય પ્રદર્શિત કર્યો. બીજા રાઉન્ડમાં ઘાતક શસ્ત્રસરંજામ છતાં કુમારને ઉઠાવી જતા યમરાજને પોતે રોકી ન શક્યા તે બદલ સૈનિકોએ લાચારી પ્રદર્શિત કરી. વૈભવોના ઢગલા અને અઢળક સંપત્તિ હોવા છતાં કુમારને મોતના મુખમાંથી ન બચાવી શક્યાની હાર ત્રીજા રાઉન્ડમાં રાજા અને રાણીએ સ્વીકારી.
વિશ્વની તમામ વ્યક્તિઓ અને અઢળક વસ્તુઓની ઓથ હોય તો પણ મોત આગળ માનવ નિઃસહાય, લાચાર અને અશરણ છે. આપણી અશરણદશાનું ભાન કરાવવા માટે મોત કાફી છે. પોતાની ભૌતિક તાકાત ઉપર કેક મારતા માનવીને કવિની પંક્તિ ઢીલો ઢબ કરી નાંખે છે :
ઘામાં વેગવાળી જુઓ કાળકી બધું વિશ્વ તેમાં પડ્યું જેમ બત્રી
હૃદયકંપ છે ૪૩