________________
વધાર્યા છે અને પૃથ્વીપટને સંગ્રામભૂમિ બનાવી દીધી છે. શ્રેણિકના પુત્રનું નામ કોણિક હતું. શ્રેણિકે કોણિકને પોતાનું રાજ્ય આપ્યું અને હલ્લ અને વિહલ્લ નામના બીજા પુત્રોને સેચનક નામનો વિશિષ્ટ હાથી તથા પોતાની પાસેનાં દેવી વસ્ત્રો અને કુંડલો આપ્યા. આ બે ભાઈઓ પાસેથી તે ચીજો પડાવી લેવાની કોણિકની રાણી પદ્માવતીએ જીદ પકડી અને તેમાંથી બે મોટા યુદ્ધ છેડાયા. શિલાકંટક અને રથમુશલ નામના આ બે મહાયુદ્ધોમાં કરોડો માનવીનો સંહાર થયો.
આવા તો કંઈક કલંકો જડના ખાતે જડાયેલા હોવા છતાં માનવીને જડનું આકર્ષણ કેમ ઘટતું નથી ? તે એક મોટો સવાલ છે. તે જડના જાદુથી ખૂબ અંજાયો છે. કપ્યુટર અને રોબોટ યુગનો માનવી જડના વિરાટ રાજ્યતંત્રની હકૂમત હેઠળ આવી ગયો છે. જડ યંત્રોના જંગલ વચ્ચે લાખો ભયો હેઠળ પોતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી રહેલું અળસીયું એટલે આજનો માનવ. અંધ વ્યક્તિઓ પણ વાંચી શકે તે માટે તેણે ઓપ્ટોફેન નામનું યંત્ર બનાવ્યું છે અને બધિર પણ સાંભળી શકે તે માટે ઓડિફોનની શોધ કરી છે. એસિલોગ્રાફ દ્વારા અવાજની બદલાતી સપાટી માની શકાય છે અને એલીસોગ્રાફ દ્વારા વિદ્યુત પ્રવાહની ધ્રૂજારી માપી શકાય છે. કેસકોગ્રાફથી વનસ્પતિનાં સંવેદનો નોંધાય છે. રીચર-સ્કેલથી ધરતીકંપની તીવ્રતા માપી શકાય છે.વોઈસ-સ્પેક્ટોગ્રાફીથી વ્યક્તિનો સ્વર ચકાસી શકાય છે. સ્ટિરિયોસ્પોકથી ચિત્રની ઊંડાઈ જાણી શકાય છે. ફોટો મીટરથી પ્રકાશની તીવ્રતા જાણી શકાય છે, થર્મોગ્રાફથી ઉગતાની અસર જાણી શકાય છે. કમ્યુટર અને રોબોટના ચમત્કારોથી તો જીવનના તમામ ક્ષેત્રો ચમત્કૃત બનવા લાગ્યા છે. જડની આ ઝાકઝમાળથી અંજાઈ ગયેલો માણસ ચૈતન્યની ઘોર ઉપેક્ષા કરી રહ્યો છે. જડની તાકાતને ચાર ચાસણી ચડી જાય એવા ચમત્કારો ચેતન ફોરવી શકે છે, તેનો શું કોઈને ખ્યાલ નથી.
ઓરડામાં ઠંડક પ્રસરાવતા એરકન્ડિશનિંગ મશીનને મોટી મોટી સલામો ભરનારા મહાનુભાવોને ખબર નહિ હોય કે પ્રત્યેક વૃક્ષ એ હેવી પાવરવાળું એરકન્ડિશનિંગ મશીન જ છે. જેટલી વાર લીલા પર્ણો શ્વાસ
હથકંપ ? ”