________________
લે એટલીવાર એ જમીનમાંથી પાણીને પોતા તરફ ખેંચે છે. તેથી પાણીનો એક પ્રવાહ ચાલુ રહે છે. પાણીનું ખેંચાણ મૂળિયા વાટે જમીનમાંથી શરૂ થાય છે. જેટલી જગ્યામાં મૂળ ફેલાયેલાં છે તેનાથી પણ વધુ વિસ્તૃત ભૂમિમાંથી પાણીનું આવું શોષણ થાય છે. તેથી તે વૃક્ષ અને જમીનની આસપાસની હવામાં ઠંડક અને ભેજ વધે છે. અવાજનું જરાપણ પ્રદૂષણ ફેલાવ્યા વિના, આબોહવાની ઉષ્ણતા વધાર્યા વિના અને ઓઝોનનાં આવરણને કોઈ પણ તકલીફ આપ્યા વિના ચોપાસ ઠંડક ફેલાવતા આ કુદરતી એ.સી. મશીનથી માણસ કેમ નહિ અંજાઈ જતા હોય ?
૭.૮
આપણા નાના મગજનું કદ અર્ધી મુઠ્ઠી જેટલું છે. પણ, તેના એક ચોરસ મિલીમીટર જેટલા ટુકડામાં ૩,૬૦,૦૦૦ જ્ઞાનકોષો હોય છે અને તેનાથી ૧૦ ગણાં અન્ય પોષક કોષો હોય છે. ૦.૪૫ ઘન મિલીમીટર લોહીમાં ૫૦,૦૦,૦૦૦ લાલ રક્તકોષો એકબીજાની હડફેટમાં આવ્યા વગર પરિભ્રમણ કરી આપણને જીવંત રાખે છે. માનવશરીરના એક કોષમાં ફક્ત ૦૦૦૦૦૦૧ ગ્રામ ડી.એન.એ. હોય છે પણ તેમાં રહેલી વૈવિધ્યની ક્ષમતાનો આંકડો ૨૫૬ ૪ ૨૪,૦૦૦ અબજ શૂન્યનાં આંકડા જેટલો છે. દિવસ-રાત અનવરત ગણના કરવામાં આવે તો પૂરા ૪૫ વર્ષ નીકળી જાય. આપણાં નાનકડાં શરીરમાં પથરાયેલી નસોને લાંબી કરીને એક છેડેથી બીજે છેડે બાંધવામાં આવે તો આખી પૃથ્વીને પાંચ વાર વીંટી શકાય. એક નાનકડા ઈન્સ્ટન્ટ કેમેરામાંથી થોડી જ વારમાં ફોટોપ્રીન્ટ હાથમાં આવી જાય, તે જડની કમાલથી માણસ અંજાય છે પણ આંખ જેવો મલ્ટીકલર ઈન્સ્ટન્ટ મુવી કેમરો બીજો કોઈ હોઈ શકે ખરો ? આ નાનકડા કેમરામાં કોઈ પણ દૃશ્યની ફિલ્મ ઊતરીને તરત ધોવાય છે અને ડેવલપિંગ, પ્રિન્ટીંગ, એન્લાર્જીંગ ઈન્સ્ટન્ટ થઈ જાય છે, આ કુદરતની કમાલ આગળ જડ તો સાવ પાણી ભરે છે. મિલના એક મશીનમાંથી નીકળતી ચીજ વસ્તુઓ બિલકુલ એકસરખી જ હોય છે. પણ કુદરતસર્જીત કોઈપણ બે માનવ આકૃતિમાં, તેના અંગૂઠાની છાપમાં, સ્વરમાં કે ચાલમાં સામ્ય જોવા મળે નહિ, તે કેટલું મોટું આશ્ચર્ય છે !
હૃદયકંપ ૪૧