________________
જ જલદી આથમી જશે, હું હજુ ક્યાં પોઢયા કરું?” અને આ વિચારના ક્યારામાં વૈરાગ્યબીજ પાંગર્યુ, ફૂલ્યું અને ફાલ્યું.
પલટાતી ઋતુઓ, બદલાતા મહિના, ઉષા અને સંધ્યાની સંતાકૂકડી અને અવિરતગતિએ ચાલતો ઘડિયાળનો કાંટો. આ બધું સાદ પાડીને અવસરની અનિત્યતાનો પોકાર કરે છે. તે પોકાર કો'કના કાનમાં પેસીને હૃદયને ભેદે છે, અને ઘણાના તો કાને અથડાઈને જ પાછો ફરે છે.
મંદિરમાં આરતીના ઘંટારવ ચાલુ થઈ ગયા હતા, ગાય ભેંસના ધણ સીમમાંથી પાછા ફરી ગયા હતા, પક્ષીઓ પણ માળામાં સંતાઈ ગયા હતા, ખેડૂતના સૂકાતા પરસેવામાં દિવસનો થાક ઓસરતો હતો. પણ હજુ ઘરમાં અંધારું જ હતું. તેથી દિકરીએ પિતાજીને પૂછ્યું “પિતાજી સંધ્યાટાણું થઈ ગયું છે, હજુ દીવો પેટાવ્યો નથી ?” દિકરીના આ સાદા સરળ પ્રશ્નમાંથી રેલાતું અવસરની અનિત્યતાનું દિવ્ય સંગીત પિતાના કાનમાં થઈને હૃદયને અડ્યું અને પિતાનાં ભક્ત હૃદયની નાજુક દિવાલોમાં તે સંગીત જાદુઈ કરામતો કરી.
ગૃહસ્થાશ્રમના બધાય સ્વાંગને ફગાવીને તે જાગૃત આત્મા અવધૂત બનવા ચાલી નીકળ્યો. “જીવનની સંધ્યા આવી ઊભી અને હજુ વૈરાગ્યનો દિપક મેં પ્રગટાવ્યો નથી !” તે વ્યથામાંથી આત્મભાનનો મહાપ્રકાશ પથરાયો, જેણે સ્વને અને અનેકને રાહ સૂઝાડ્યો.
અને, પક્ષી જગતની એક નાનકડી વાર્તા ઘણું કહી જાય છે. ચકલીએ સંતાનને જન્મ આપ્યો. બચ્ચાનું નામ પાડવાના ઉત્સવમાં તેણે બધા પક્ષીઓને આમંત્રણ આપ્યું. ગોકળગાયને પણ તેણે નોંતરી અને ખાસ કહ્યું “હવે તમે તો કાયમ ધીમે જ ચાલો છો. આજે જરા ઝડપથી ચાલજો. નામ પાડવાના અવસરે સમયસર હાજર થઈ જજો...તમારા સ્વભાવ મુજબ મોડા ન પડતા.” ગોકળગાયને થયું કે, આ મને મહેણું મારે છે, પણ આજે તેને બતાવી આપું અને ખૂબ ઝડપથી ચાલવા લાગી.
હૃદયકંપ છે ૧૨
