________________
ડોલરની ખીચડી બનાવીને ખાઈ શકાતી નથી. સહારાના રણમાં પાણી વિના તરફડતા શ્રીમંતના પાઉચમાં પાંચ લાખ રૂપિયા હોય તો પણ એક
ગ્લાસ પાણીની ગરજ તે સારી શકતા નથી. બંધ ઓરડીમાં હવા વિના ગૂંગળાતો માનવી પૈસા બાળીને તેના ગેસથી જીવન ટકાવી શકતો નથી. પગમાં ગૂમડું થાય ત્યારે પૈસા ઘસીને તેનો લેપ કરી શકાતો નથી. ટાઈફોઈડના તાવમાં કલોરોમાઈસેટીનની કેયુલને બદલે પાવલી કે આઠઆનીના સિકકા ગળી શકાતા નથી. પાંચસો રૂપિયાની નોટોના પેટ શર્ટ સીવડાવી શકાતા નથી. ઠંડી લાગે ત્યારે સો રૂપિયાની નોટોનાં ધાબળા બનાવીને ઓઢી શકાતા નથી. રૂપિયાની નોટ પર સવાર થઈને અમદાવાદથી મુંબઈ પહોંચી શકાતું નથી. પૈસો ગમે તેટલો સમર્થ હોય પણ તે પરંપરાએ ઉપયોગી છે, માધ્યમ રૂપે ઉપયોગી છે, પરચેસીંગ-પાવર તરીકે કામનો છે. પણ, જે સાધન કે સામગ્રી દ્વારા તે અનુગ્રહ કરી શકે છે તે ઉપલબ્ધ ન હોય કે સમર્થ ન હોય તો કરોડ રૂપિયાની બ્રીફકેસ પણ સહાયક બનવા લાચાર છે, પાંગળી છે.
પૈસા એ આજ સુધી ઘણાનો વિશ્વાસઘાત કર્યો છે. ગમે ત્યારે ગમે તેને તે દગો દઈ શકે છે. બજારમાં આકસ્મિક મોટી મંદી આવી જાય, ઈન્કમટેક્સ ઓફિસર અચાનક દરોડો પાડે, એકાએક ચોર-લૂંટારા ત્રાટકે, અણધારી કોઈ મોટી ઉપાધિ આવી પડે, સરકાર કોઈ આકરો કાયદો ઝીંકી દે, ભાગીદાર દગો દે, નોકર ઉચાપત કરો, દીકરો વ્યસનોના રવાડે ચડીને પૈસા વેડફીને બાવા બનાવી દે... આવું કાંઈ પણ કોઈ પણ ઘડીએ બની શકે છે જેના દ્વારા પૈસા પર રાખેલા મોટા ભરોસાની ઈમારત કડડભૂસ થઈને તૂટી પડે છે.
અસાધ્ય વ્યાધિથી કાયા ઘેરાઈ જાય ત્યારે લાખો-કરોડોના કૂકાઓ પણ કાયાની અસહ્ય વેદનાને જરાય ઓછી કરી શકતા નથી. જે કરોડોની સંપત્તિ પર માનવી મુસ્તાક હતો તે રૂપિયા તેની આંશિક પીડા પણ ઓછી
હૃદયકંપ ૬ ૧૬
