________________
ગ્લાન બને છે, મુખ પ્લાન બને છે, લમણે હાથ દઈને બેસે છે. નિરાશાના વાદળો તેને ઘેરી વળે છે. આખરે તે સહાય શોધે છે, કોકનો આશરો શોધે છે. કોક હાથ પકડે તેવી આશામાં ઝૂરે છે. દિલાસા અને આશ્વાસનોનાં તરણાં પકડીને દુઃખના દરિયાને તરી જવા મથે છે. આર્થિક મુશ્કેલીમાં શ્રીમંત સ્નેહીના પગ ચાટે છે. વ્યાધિથી ઘેરાયેલો તે ડોક્ટર અને દવાઓનાં શરણે દોડે છે. કાયદાનું રક્ષણ લેવા તે વકીલોની વહારે દોડે છે, ચિંતાઓથી ઘેરાય છે ત્યારે સ્નેહી મિત્ર પાસે પહોંચે છે, દુઃખના વાદળોને વિખેરી નાંખવા પાણીની જેમ પૈસા વેરવા તૈયાર થાય છે. પણ, ઘણીવાર આ બધા ઉપાયો નિષ્ફળ જાય છે. શ્રીમંત સ્નેહી અપમાન કરીને કાઢી મૂકે છે. ડોક્ટરો હાથ ધોઈ નાખે છે. વકીલ પ્રતિવાદી દ્વારા ફૂટી જાય છે. સ્નેહી મિત્ર દુઃખના દિવસોમાં દૂર ખસી જઈને દાક્યા પર ડામ દે છે. પૈસા પાણીની જેમ વેરવા છતાં કાંઈ વળતું નથી. દગા અને વિશ્વાસઘાતોથી તે ખૂબ દાઝે છે. ભર્યા ભર્યા નગર વચ્ચે પણ નિર્જન ભયંકર જંગલનું ભયજનક એકલવાયાપણું તેને ડરાવે છે.
હવે તેને લાગે છે-હું નિઃસહાય છું. હવે તેને લાગે છે-હું નિરાધાર છું. હવે તેને લાગે છે- હું શરણરહિત છું.
ઘોર ભયાનક જંગલમાંથી પસાર થઈ રહેલાં પથિકની પાછળ વાઘસિંહ પડે તેવી સ્થિતિ તે નિઃસહાય સ્થિતિ.
ટાઢ-તાપ-વર્ષોથી રક્ષણ આપતો વડલો તોફાની વાયરાથી ધરાશાયી થતા બેઘર બનતા પક્ષી જેવી દશા તે નિરાધાર દશા.
અંધારી કોટડીના તોતીંગ દરવાજા બંધ થતાં અંદર પૂરાયેલા ગૂંગળામણ અનુભવતા માનવી જેવી હાલત તે શરણરહિત હાલત.
પોતાની અશરણ દશાનું આવું ભાન થવું ઘણું દુર્લભ છે. મારું કોઈ નથી, હું એકલો છું, અનાથ છું. એવી પ્રતીતિ એ સભ્યપ્રતીતિ છે પણ ઘણી દુષ્કર છે.
હૃદયકંપ છે ૨