________________
આવું તેનું એક આસ્થાકેન્દ્ર એટલે પૈસો. પૈસા ઉપર માનવીનો અતૂટ વિશ્વાસ છે. પૈસાએ સમાજ અને વિશ્વ ઉપર મોટું વશીકરણ કર્યું છે. તે તમામ ચીજોના મૂલ્યાંકનનું માધ્યમ બન્યો છે. માણસની કેટલી બેન્ક બેલેન્સ છે તેના પરથી આ સમાજ તેની સજનતાનું ધોરણ નક્કી કરે છે, અને તે મુજબ તેને આગેવાનના, ટ્રસ્ટીના, મંત્રીના પ્રમુખના કે નેતાના હોદ્દા પર ચડાવે છે. કોઈ નિર્ધન વ્યક્તિ નેતા કે આગેવાન હોય તેવી સંસ્થા, જ્ઞાતિ કે સમાજ ભાગ્યે જ જોવા મળે. મરચા અને મોસંબીના ભાવ અંકાય તેમ મુરતીયાના પણ ભાવ અંકાય છે. જુદા જુદા ક્ષેત્રની બાબતના સલાહ અને માર્ગદર્શન તો પૈસેથી વેચાતા અને ખરીદાતા જોવા મળે છે, આવતીકાલે કદાચ કોઈ સ્ટોરના પાટીયા ઉપર પ્રેમ, ઉષ્મા અને લાગણીનો કિલો કે લિટરના ભાવ લખેલા જોવા મળે તો નવાઈ નહિ.
એક યુવાન ગામડામાંથી અમદાવાદ આવેલો. તેને કોઈએ પૂછ્યું અમદાવાદથી તારું ગામ કેટલું દૂર છે?” યુવાને જવાબ આપ્યો “દસ રૂપિયાની ટિકિટ થાય.” બે ગામ વચ્ચેનું અંતર કિલોમીટર કે માઈલમાં માપી શકાય તેનો ખ્યાલ બધાંને હશે પણ પૈસાથી અંતર માપવાની શોધ તો અર્થનિયત્રિત વર્તમાન સમાજની જ હોઈ શકે. આવતીકાલે કદાચ સમય, ઉગતામાન, ઘનતા, લંબાઈ, પહોળાઈ વર્ગો બધું જ પૈસાથી માપવાનો વ્યવહાર માનવી કરે તો નવાઈ નહિ.
માનવીએ પહેલા જાતે પૈસાનું માહાત્મ સ્થાપ્યું પછી પૈસાની પાછળ દોટ મૂકી. પૈસાની પાછળ અંધ બનીને માનવી દોડ્યો જ જાય છે. તેને તો રૂપિયાનો મોટો હિમાલય રચીને તેનસિંગ બનવું છે. જિંદગી કરતાં પૈસાની કિંમત વધારે અંકાય તે કાળમાં પૈસાને ખાતર જિંદગી ખલાસ કરવામાં માનવીને હરકત ક્યાંથી નડે ?
માણસના મનમાં એક બ્રાન્તિ છે : પૈસાથી આ દુનિયામાં શું
હૃદયકંપ છે ૫
