________________
પાલખી ઉપાડનારા ૧૬ હજાર યક્ષદેવોને એક સાથે વિચાર આવ્યો કેબધા ઉપાડે છે તેમાં હું નહિ ઉપાડું તો શું ફરક પડવાનો છે ? અને, આ વિચારથી એક સાથે બધાએ પોતાનો ટેકો છોડ્યો ને વિશાળ સૈન્ય સહિત સુભૂમ ચક્રવર્તી દરિયાનાં પેટાળમાં દટાઈ મૂઓ.
આ જગતમાં કદાચ કોઈ આશ્રયદાતા, સહાયક કે ઉપકારક બની શકતા હોય તો તે પણ પુણ્ય પરવાર્યું નથી માટે. પુણ્ય પરવારી ગયા પછી આપણને આશરો આપવાની કોઈની તાકાત નથી.
ડોક્ટર પણ માંદા પડે છે, મૃત્યુ પામે છે. વકીલને પણ કાયદાની ગૂંચો ઊભી થાય છે. શ્રીમંતને પણ આર્થિક કટોકટીઓ આવે છે. હૂંફ આપનાર મિત્રને પણ હૂંફની જરૂર ઊભી થાય છે. દયા કરનાર પોતે જ દયાપાત્ર છે. આશ્રય આપનાર પોતે જ નિરાધાર છે. વિશ્વમાં કોઈ શરણભૂત બની શકે તેમ નથી કારણ કે તે બધા પોતે જ શરણહીન છે. સહુ દુઃખી છે, કોણ દુઃખ મટાડી શકે ? સહુ વ્યથિત છે, કોણ વ્યથામુક્ત કરી શકે ?
એક માનસચિકિત્સક પાસે એક દરદી આવ્યો. દરદી અત્યંત હતાશા અને નીરસતાથી પીડાતો હતો. તેની પૂરી તપાસ કર્યા પછી ડોકટરે તેને ઉપચાર બતાવતા કહ્યું “આપણાં આ શહેરના એક પ્રખ્યાત હાસ્યકલાકારનું હું નામ અને સરનામું તમને આપું છું. તમે તેમની સાથે આઠ દિવસ રહો, તમારો રોગ દૂર થઈ જશે. અત્યાર સુધી મેં ઘણાં દરદીને તેમની પાસે મોકલ્યા છે અને તે બધા સાજા થઈ ગયા છે. તમને પણ ચોક્કસ સારું થઈ જશે, ચિંતા ન કરશો.’” આટલું કહીને ડોક્ટરે તે હાસ્યકલાકારનું નામ-સરનામું આપ્યું. તરત જ પેલો દરદી હીબકા ભરી ભરીને રડવા લાગ્યો. ડોક્ટર તેને એકાએક રડતો જોઈને આભા બની ગયા. ‘અરે ભાઈ, તમે રડો છો શા માટે ?” ‘“ડોક્ટર સાહેબ, અનેક દરદીઓને રોગમુક્ત કરનાર જે હાસ્યકલાકારનું તમે નામ આપ્યું તે કમનસીબ હાસ્યકલાકાર હું પોતે છું.'
આ કરુણતા કોને નથી વરી ? સહુને છાંયડો આપનાર વડલો હૃદયકંપ ૩૨