Book Title: Arhat Tattva Darshan
Author(s): Chidanandsuri
Publisher: Ratilal Chotalal Zaveri Surat
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005215/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bagAvata eka bhagavuM te urdhva loko karI che ( vaimAnikadevaloka ) tichalAka (manuM lAke u cA-nIcA 1800 cIjana) rAke pratimA vAha. adhelAka (7 nArakI) . ta vana Aha tatva darzana Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAne nama: zrI guruve nama: jagapUjya mAlabrahmacArI mAhanalAlajI sadgurubhyA nama: zrI Arhata tattva darzana ( vizva vijJAna ) Wan TUITO : saMpAdaka : pU. A. zrI cidAnaMda sUrizvarajI : prakAzaka : zrI ratIlAla choTAlAla javerI 10/1270, hAthIvALA derAsara sAme, geApIpurA, surata, ' Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - saMvata 2041 ] [ prathama AvRtti atyaMtara mUlya : paThana-pAThana sadupayoga bAhya mUlya : rUA. 12=00 prAptisthAna : 1. zrI mahendrabhAI je. zAha 51-para, mahAvIranagara, 1 le mALe, jhaverI saDaka, navasArI, 2. zrI somacaMda DI. zAha jaina bhojanazALA pAse, pAlItANA 3. kIrti prakAzana C/o. sumatilAla jamanAdAsa 227, adAsAnI khaDakI, patAsApoLa, amadAvAda-1, 4. kIrti prakAzana C/o. campAlAla mukanAjInI ku. tilaka roDa, naMdarabAra. 70 662 (ji. dhuliyA) pIna-425 412. pa. kIrti prakAzana C/o. jhaverI e gopIpurA subhASa cAka, surata, 6. zAha harakhacaMda saradAramalajI 384-J, kAlabAdevI reDa, dAbelakara vADI 62-68, kaustubha bIlDIMga, 3 je mALe, muMbaI-2. - 298233 7. zA. pRthvIrAja caMpAlAla dhI bajAra, naMdarabAra, che paNa 8. dezAIpoLa jaina peDhI, gopIpurA, surata. noMdha : A pustakanI parIkSA ApanArane InAma maLaze uparAMta A pustake aDadhI kiMmate maLaze. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya muMbaI nagaramAM saMvegI munirAja tarIke sauthI prathama praveza karI dIkSAo upadhAna pratiSThAdi abhUta zAsana prabhAvanA karAvanAra jagatpajyA bAlabrahmacArI vacanasiddhi nispRhatAdi guNagaNAlaMkRta 1008 pU. zrI mehanalAlajI (hana munIzvarajI ma.nAM paMcama paTTadhara pU. A. zrI cidAnaMda sUrIzvarajI AdinuM saM. 204 mAM cAturmAsa navasArI mahAvIra sesAyaTI zrI saMghanA atyAgrahathI thayuM hatuM. cAturmAsa daramyAna dhArmika zikSaNanI preraNA ApatA dara ravivAre lagabhaga baso jeTalA bALake sAmAyika karatA hatA. uparAMta sAmAyikathI mAMDI paMca pratikramaNa, meTA aticAra, prakaraNa, bhASya, karmagrantha, vairAgyazataka Indriya parAjyazataka mULa tathA sArthanI parIkSAnI jAherAta thaI emAM sIsodarAthI mAMDI jalAlapora sudhInA aneka abhyAsIo joDAyA. benane abhyAsa karAvavAmAM sAva maneramAzrI Adie sAro lAbha lIdhe. Aso suda 13 nAM parIkSaka dvArA parIkSA thaI ane suzrAvaka jayaMtilAla mayAcaMda zAha Adi taraphathI cAra hajAra uparAMtanA InAmo apAyA. parIkSAnA abhyAsa daramyAna prakaraNuM bhAgya Adi pustakonI jarUrIAta dekhAtA zrI saMdha taraphathI tathA jalAlaporavAlA dharmaniSTha zrI kAMtilAla vIracaMda zAha taraphathI lAbha levAnuM jAhera thatAM kAma zarU karAyuM. A kAryamAM sthAnika zrI saMdhanA dAnavIra bhAIo uparAMta sthAnika zrI saMdha taraphathI zrI jaina borDIMga tathA rAyacaMda roDa zrI saMghanA pramukha zrI hasamukhalAla rAyacaMdabhAI zrI jaina sahAyaka maMDaLanI peDhI Adie lAbha lIdhe te anumodanIya che. sau koI vAMcana-manana-svAdhyAya karI amRta rasane svAda cAkhI samyakatva nirmaLa banAvo. e ja aMtarakAmanA rAkhuM chuM. lI. mahendrabhAI je. zAha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAAALAAAAAAAAA * kIti prakAzana bharatedhara bAhubalI citra bhA-1-2-3 bharatezvara bAhubalI pratAkAre caMda rAjAnA rAsa pratAkAre pradyumna caritra ( zrI neminAtha kRSNanuM caritra) kumArapALa ciratra (sacitra) bhaktAmara sUtra tathA camatkArI kathA uparAMta kIrti prakAzananAM navA chapAtAM tathA agAunA sTokanAM badhA pustake rUA. 10] mAM maLaze. : prAptisthAna : 1. zrI mahendrabhAI je. zAhu 51-para, mahAvIra sosAyaTI, navasArI, 2. zrI ca MpAlAla mukanAjInI kuAM. tilaka reDa, na mAre. 3. zrA dIpaka ratIlAla javerI sa. 4. kIrti prakAzana C/o. jhaverI sTArsa gepIpurA subhASa cAka, surata, 45=00 15=00 31=00 16=00 6=00 X=00 10/1270, gepIpurA hAthIvAlA derAsara sAme, surata. zA. pRthvIrAja ca'pAlAla ghI bajAra, naMdaramAra. 22.2 547 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa`pAdakIya nANaM payAsagaM, sohago tavo, saMjamo a guttikaro / tirapi samAyoge, mokkho jinasAsaNe bhaNio // --zrI Avazyaka sUtra jIvate karmanuM baMdhana che e jJAna oLakhAve che, pUrvInA kane dUra karavA mATe tapa ka che, navA karmArUpI kacarAne sajama aTakAve che. Ama jJAnatapa-sajama e traNeyane suyAga thAya tyAre jaina zAsanamAM AtmAnA mekSa thAya ema kahevAmAM AvyuM che. A granthamAM jIvavicAra, navatattva, daMDaka, saMgrahaNI tathA 3 bhASya ema cha granthAnuM mULa tathA saraLa rIte samajAya tevuM upayogI saraLa vivecana ApyuM che. je pramANika ane AtmakalyANa mATe bahu upayogI che. jIvavacArathI jIvanI eLakhANa thatAM jIvadayA-ahiMsA pALI zakAya che. navatattvamAM AkhA vizvanuM tattvajJAna Ave che. daDakamAM kayA jIveAmAM kayA guNA tathA kaI kaI zakti che. tenuM paddhatisaranuM paTTA vijJAna che. tathA peja 130 mAM zAzvatA padArthAM batAvyA che. A traNa prakaraNanAM jJAnathI punarjanma, AtmAnuM astittva ane mekSa jevA zAzvata padArthAnI pratIti thAya che. jIva sva sva karmAnusAra judA judA svarUpe kayA kayA kSetromAM utpanna thatA haze ? enA samAdhAnamAM lokAloka akhila vizvanA jJAnanI jarUra che. ApaNe je sthAne chIe te tioNlAka (manuSyaloka) che. nIce adholAka (pAtAla)mAM cha rAjaleAkamAM cha nArA che. upara siddhazilA sudhI 7 rAjaleAka urdhvalAka (sva) che. madhyamAM tiA~leAkamAM chellA svayaMbhUramaNa samudra sudhI 1 rAleAkamAM asaMkhyAtA dvipa-samudro che. temAM madhya biMdumAM rahela ja smRdvipanuM svarUpa cothA prakaraNa saMgrahuNImAM saMkSepathI batAvyuM che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjanA vijJAnanI zeAdhA adhUrI che. tenA nakkI karelA siddhAMto pAchaLathI badalAtA rahyA che. Aje je vijJAnanI zeAdha mATe kareDA rUpiyA kharcAya che, te ja vAta jaina dharmanA siddhAMtAmAM ana takALathI eka ja padamAM batAvI dIdhI hAya che. eTale ke temAM saMgrahita che. A pustakamAM ja smRdvipa, aDhIdvipa, cauda rAjalAka, pANInA eka TIpAmAM 36450 hAlatA cAlatA jIvA, tathA eka IMcanA daza lAkhanA bhAga jeTalA eTama aNunu citra vagere chApyA che. jaina dharmAMnI ArAdhanA mATe bhavya jIvAe deva-guru-dharmInuM svarUpa samajI parama upAsya A traNe tattvanI ArAdhanA karavI joIe. mATe e traNeyanA svarUpane samajavA mATe zrI tapagacchanAM AdyaAcArya zrI jagaccandrasUrijI ma. nAM ziSya A. zrI devendrasUrijIe Agama paraMparA tathA gurupara MparA anusAra caityava MdanabhASya, guruvaMdanabhASya tathA paccakkhANubhASya racyuM che. zrI tIrthaMkara paramAtmA parameAcca cAritra, tapa, vI ane anaMtajJAnavALA kRtakRtya che, chatAM teezrIe tIrUpa zAsana sthApIne ApaNane sadAcAra ane pavitratAne Adarzo ApyA che. kRtajJa mAnava paramAtmA pratyenI bhaktinI pAtAnI pharaja cUke nahi ane paramAtmA pratye leAkeAtta vinaya batAvavA pratidina pUjA-caiyavaMdana dvArA bhAvapUrvaka bhakti karI paramAtmapada meLave te mATe caityavaMdanabhASya racyuM che. vinaya e dhanuM mULa che. devaguru pratye vinaya, bhakti ke namratA na hoya te dharmanuM phaLa kaI nathI. guNuvaMta gurunI bhakti karavAthI AtmA guru karatA paNa jaladI meAkSamAM jaI zake che. zrI kumArapALa rAjA gurubhaktithI AvatI cAvIzImAM prathama tIrthaMkara zrI padmanAbha prabhunAM 11 mAM gadhara thaI meAkSamAM jaze. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkRSNa mahArAjAe paNa ra2 mAM zrI neminAtha prabhune tathA teozrInA 18 hajAra sAdhune bhAvathI vaMdana karavA dvArA kSAyika samyapha va tathA zrI tIrthaMkara nAmakarmanuM puNya upArjana karyuM. ane cAra narakanAM karmo kSaya karyA hatA. vidhipUrvaka guruvaMdanathI cha prakAranA guNo prApta thAya che. vaLI pUrvabhavanA saMcita anaMta karmo je gADha majabuta baMdhAyA hoya te zithila thAya che. dIrghakALanI sthiti baMdhAya hoya te alpakALanI thAya che. tIvra rasa baMdhAyela hoya te maMda rasa thAya che. ghaNA karmane pradezane samuha hoya te alpa pradezavALo thaI jAya che. vaLI nIca gotra karma khape che, ane uccagotra baMdhAya che. aMte jIva mukita pada pAme che. gurunI AjJA na mAnanAra, AjJAthI viparIta karanAra, kaThora bhASaNa karanAra ziva utkRSTa AzAtanA karanAra gaNAya che. evI AzAtanA karanAra kulavAlaka muninI jema durgatimAM jaI anaMta saMsAra bhame che. gurutatvanI upAsanAthI pArasamaNinI jema AtmAne suvarNa je banAva hoya te zrI tIrthaMkara paramAtmAe paccakhANa-pratijJA-niyama tyAga e mokSanuM parama aMga pharamAvyuM che. dravya paccakhANa karatA karatA bhAva paccakkhANanA pariNAma jAge che. bhAva paccakakhANa vinA mukti nathI, AvI zraddhA na hoya to mithyAtva mehanIya karmane udaya gaNuya che. keTalAka jI guragamanA abhAve paccakkhANa na letAM mananI dhAraNa mAtrathI ja saMtoSa mAne che. mananI dhAraNamAM AgAra na hovAthI mAnavane sahaja svabhAvanA kAraNe bhUla thatAM dhAraNune bhaMga thAya che. vaLI mananI dhAraNAmAM pApa nahi Acare te paNa aviratinuM pApa to lAge ja che. vaLI koIvAra manane thAya ke, mAre niyama kayAM che ! eTale saMjogane vaza thatAM dhAraNuM DhIlI paDe che jyAre paccakkhANavALAne eka jAtano aMkuza-baMdhana rahe che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAgha siMhane pAMjarAnuM baMdhana che, sapane karaMDIyAnuM baMdhana che. hAthIne aMkuzanuM baMdhana che, gAyane khIlAnuM baMdhana che, gheDAne lagAmanuM baMdhana che. kutarAne sAMkaLanuM baMdhana che. pakSIne pAMjarAnuM baMdhana che. purUSane strInuM baMdhana che. jIvane karmanuM baMdhana che. A karmanA baMdhanathI jIvane chUTo karavA jJAnI bhagavaMtoe paccakhANane upAya batAvyA che. paccakhANa dvArA pApothI chUTAcheDA (DIVORCE) levAya che. ane pApo nahi karavAnI jAhera neTIza apAya che. A paccakakhANa rUpI noTIzathI aviratinuM pApa pravezI zakatuM nathI. bhAgIdArInI peDhImAMthI chUTA thavAnI noTIza na ApI hoya to nukazAnIne bhAga Apa paDe che. ( i ) paccakakhANathI kAyA aMkuzamAM Ave che ane manane paNa aMkuzamAM lAvavAne abhyAsa paDe che. (ii) na male ke na game tenuM paNa paccakhANa levAthI tenI AzA-apekSA chUTI jAya che ane have maLe tema na levuM e bhAva Ave che. (iii) paccakhANa vinAne zAstramAM moTuM prAyazcita mAnyuM che. jyAre dareka paccakakhANamAM AgAra-chUTa hovAthI niyama bhAMgI jAya te paNa nAnuM prAyazcita che, te mATe AlecanAna vidhi jJAnIoe pharamAvyo che. (iv) jAheramAM saMgha ke gurU samakSa niyama levAthI pAlana karavAnI makkamatA Ave che. niyama sahelAyathI paLe che. (v) niyamanA AlaMbanathI dhIme dhIme bhAva vadhe che. . (vi) niyamamAM TevAI javAthI viSane raMga ocho thAya che. (vi) zreNika mahArAjA ane kRSNa mahArAjA bIjA vrata le te rAjI thaI sahAya tathA anumodanA karatA ane enA kAraNe bhAvimAM vrata laI tIrthaMkara padavI pAmI mokSe jaze. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama paccakakhANa bhASya dvArA jIvane viratine lAbha thAya che. A granthamAM zrI zreyaskara maMDaLanA pUnA vidyApIThanA Ama tatva vicAra bhA. 2, jaina dharmanuM prANI vijJAna Adi granthamAMthI sAbhAra keTaluMka udhRta karyuM che. te mATe hamo tenA traNa chIe. zrI tIrthakara paramAtmAnI AjJA virUddha ajANatA lakhAyuM hoya te trividhe micchAmi dukakaDa. A. cidAnaMdasUri mahAvIra jaina saMsAyaTI, navasArI. jagatanI vicitratA vidhividhAtA nirimAvo prazvara avana ! mAnigNAni cattAntaH paryAya nAmAni purAtatya | kekane savAzera mATInI boTa, kokane dIkare uddhata, ko'kane bhUkha lAgatI nathI, ko'kane uMgha AvatI nathI, kekane patnI karkazA... AnuM rahasya zaidhatA keTalAke By Chance-akasmAta ja A badhuM bane che, keTalAke IzvaranI mAyA javAbadAra gaNI che, keTalAke judA judA kAraNu gaNyA che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina darzana upara lekamAM batAvyA pramANe jagatanI vicitratAnuM kAraNa pUrvakRta kama kahe che. ane te karma saMbaMdhI thIarI cokkasa vibhAgavAra batAvI che. jema ghAsa gAyanA peTamAM jaI dUdha rUpe bane che, ane temAM miThAza vagere utpanna thAya che, tathA pANI ane leTa palALyA pachI tenA AthAmAM IDalI- kaLA banAvatA khaTAza utpanna thAya che. tema rAga-dveSanA adhyavasAyathI AtmA sAthe kAmaNa varganuM coMTI dUdhapANI tathA leDhA-agninI jema ekameka thaI karma bane che. ane te karmamAM judA judA ATha prakAranA svabhAva utpanna thaI sukha du:kha Ape che. A karmane baMdha chUTe nahi tyAM sudhI na game tevI gati ane gonimAM janmavAnuM, na game te rIte jIvavAnuM. sukhanI IcchA hevA chatAM duHkhamAM rIbAvAnuM, maravAnI IcchA na hovA chatAM marI javAnuM, ane maryA pachI paNa na game tevA zarIra dhAraNa karavAnA. A karmo udayamAM AvatA vimAnanI durghaTanA, bhUkaMpa, nadInA pUra, TrenanA akasmAta, gesanI durdhaTanA A badhI ghaTanAomAM bAhya dRSTie bhale judA judA kAraNe dekhAya paraMtu AMtarika kAraNa AmA upara lAgela pUrvakRta karmanIja adazya zakti kAma karI rahI che. A AtmA kamaMpugalathI kema baMdhAya che ? e karma baMdhanA mukhya hetu kayA? skUla hetu kayA ? e karmane udaya keTalA kALa pachI thAya? kyAM sudhI e karma AtmA upara coMTI rahe ? e karmanA bhogavaTA vakhate e karmamAM kevI zakti utpanna thAya? e karma me udayamAM AvavAnuM hoya, te karma udIraNA dvArA vaheluM bhogavI zakAya ? karma baMdhanI kriyA judI judI vyaktimAM eka sarakhI dekhAtI hoya chatAM pariNAma-bhAvanA dvArA rasamAM- bhegavaTAmAM ke pharaka paDe ! A badhA karmanA nAzano upAya che ? A badhI ja bAbatanuM tattvajJAna jaina darzanamAM ApyuM che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenA hetuo jANI bacavAne upAya kare :- kamabaMdhanA sthUla hetuo : (1) mithyAtva-satyane asvIkAra kare. (2) avirati-pApanI chUTa rAkhavI. (niyama-paccakakhANa na levA. (3) kaSAya-krodha, mAna, mAyA, lebha tathA hAsyAdi kaSAyanuM sevana karavuM. (4) gamana, vacana, kAyAne niraMkuza rAkhavA. karmabaMdhane judA judA hetuo : 1-2 jJAnAvaraNa, dazanAvaraNa-gurU tarapha aniSTa AcaraNa kare, lajajAthI gurUne oLave ane gurU kahe. gurUne ghAta kare, gurU upara dveSa rAkhe, bhaNanArane aMtarAya kare, niMdA kare, jJAna-jJAnInI AzAtanA kare to A baMne karma baMdhAya che. 3 vedanIya--(sAtA vedanIya) mAtA-pitA-dharmAcArya vaDilanI bhakti kare, kSamA-jIvadayA-mahAvrata-aNuvrata pALe, mana vacana kAyAne tathA kaSAyane vaza rAkhe, dAna Ape, tathA dharmamAM daDha evo sAtA vedanIya karma bAMdhe che. (AzAtA vedanIya) tethI viparIta AcaraNavALe azAtA vedanIya bAMdhe che. 4 mehanIya-(darzana mohanIya) pApa mArgane upadeza Ape, sAcA mArgane nAza kare, devadravyano nAza kare, jina-muni-derAsarapratimA. siMdhane TheSa karanAra darzana mohanIya karma bAMdhe che. (cAritra mehanIya) kapAya-kaSAyamAM Asakta cAritra mehanIya bAMdhe che. 5 AyuSya-(1) mahAraMbha parigrahamAM rakta, raudradhyAnI, jIvana ghAta karanAra, vatabhaMga RSighAta, rAtribhojana karanAra narakanuM AyuSya bAMdhe che. (2) kapaTI, zalyavALe, mAyAvI tiryaMcanuM AyuSya bAMdhe che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) alpa kaSAyavALo, dAnanI rUcivALe, kSamA saraLatAdi madhyama guNavALo manuSyanuM AyuSya bAMdhe che. (4) samyadaSTi, bALa tapasvI, akAma nijara karanAra devanuM AyuSya badhe che. 6 nAma( zubhanAma ) sarala svabhAvI, 3 gArava rahita zubha nAmakarma bAMdhe che. ethI viparIta azubha nAmakarma bAMdhe che. 7 gotra-guNa jonAra, nirahaMkArI, adhyana-adhyApanamAM rUcivALo, tIrthakara-sAdhu sAdharmika bhakta ucaca gotra bAMdhe che. tethI viparIta AcaravALe nIca gAtra bAMdhe che. 8 aMtarAya-dAna na Ape, ApatAne che ke, pUjAmAM aMtarAya kare, hiMsAdi pAMca Azrava seve te aMtarAya karma bAMdhe che, (vizeSa mAhitI mATe peja ne. 71 thI 88 juo.) uparokta tathA tevA bIja karma bAMdhanArane karmanA udaye sukha duHkhano anubhava thAya che. A jagatanI vicitratAnuM kAraNa che. lI. A. cidAnaMdasUrinAM ziSya kIrtisenamuni mahArAja jaina upAzraya, naMdarabAra. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jIvavicAra prakaraNa mULa. bhuvaNa-paIva vIraM, namiuNu bhaNami abuha-bahaltha, jIva-sarvaM kiMci vi, jaha bhaNiya puzva-sUrIDiM. 1 jIvA-muttA saMsA-riNe ya tasa thAvarA ya saMsArI, paDhavI jala jalaNa vAu, vaNasaI thAvarA neyA. rA phalita maNi rayaNa vima, hiMgula hariyAla maNasila, rasiMdA, kaNagAI dhAu seDhI, vaniya araNeDhaya levA. pADA almaya tUrI Usa, maThThI-pAhANa-jAI che, savIrajaNa luNaI padavI-bhayAI incAI jA maMtariphakha mudagara, esAhima kara haritaNa mahiA. huMti ghaNodahimAI bheyA bhegA ya AuTsa. pA IMgAla jAla mummara, ukAsaNi kaNa vijajumAI, agaNi-jiyANuM bheyA, nAyavA nikaNabuddhoe. 6 ubbAmaga uddhaliyA, maMDalI maha suddha guMjavAyA ya, ghaNa-taNu-vAyAIo, bheyA khalu vAukAyassa. ghaNA sAhAraNa pattao, vaNasaI javA duhA sue bhaNiyA, jesi-maNutANuM taNu, egA sAhAraNa teu. pATA kaMdA aMkura kisalaya, paNagA sevAla bhUmi pheDA , ayatiya gajajara, maltha vatthalA thega pallakA. pahelA kamala phalaM ca savva, gRhasirAI siNAI pattAI, hari kuArI gukhkhalI, galeya, pamuhA ya chinnarUhA. hAlanA IccAI aNage, havati bheca aNutakAyANuM, tesiM pArijANuNathaM, lakhaNa-mee sue-bhaNiya. 11 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I1NA gUDhasira-saMdhi--pavaeN, samabhaMga-mahirUNaM ca chinnarUha, sAhAraNe sarIraM, tivivarie ca paryA. 1ra ega zarIre ege, jI jesiM tu te ya patteyA, phala phUla challi kaTTA, mUlaga pattANi bIyANi. 13 patteya tara muratuM, paMca vi puThavAINe sayala loe, suhumA havati niyamA, aMtamuhurAu assiA . 14 saMkha kavaya gaMDula, jaya caMdaNaga alasa lahagAI mehari kimi pUaragA, beIdiya mAryavAhAI pA gemI maMkaNa jUo, pipalI uhiyA ya makoDA, I@iya ghayamikSIo, sAvaya kIDa jAo. 16 gahaya cArakIDA, gomayakIDA ya dhanakIDA ya, kuMthu gavAliya iliyA, tediya IMdagavAI cauridiyA ya vichU, hikuNa bhamarA ya bhamariyA tihA, macchi ya haMsA masagA, kaMsArI, kavila DelAI 18 paciMdiyA ya cauhA, nAraya tiriyA maNa devA ya, neraIyA sattavihA, nAyavA puDhavi-bheeNe. 1lA jalayara thalayara khayarA, tivihA paMciMdiyA tiriphakhA ya, susumAra maccha kacchava, gAhA magarA ya jalacArI. pAra caupaya uraparisapA, bhayaparisapA ya thalayA tivihA, ge sapa naula pamuhA, bodhavA te samANuM. paranA khayarA remayapakhI, canmayapakukhI ya pAyaDA ceva, naragAo, bAhiM, samugapakhI viyayapaphakhI. erarA save jala-thala-khayarA, sammacchimAM gabhayA duhA huMti, kammA-kammaga bhUmi, aMtaradIvA maNussA ya. 23 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ||rA . dasaha bhavaNahivaI adbhavitA vAsumaMtarA hRti, IsiyA paMcavihA, duvihA, vemANiyA devA. siddhA panarasa bheyA, tisthA-tisthAI siddha-bheeNuM, ee saMveNu, jIva-vigappA samaphakhAyA. eesiM jIvANuM, sarIra-mAu ThiI sakAryAmi, pANa-Ni-pamANe, jesi je asthi te bhaNime. pAradA aMgula-asaMkha-bhAga, sarIra-meciMdiyANa sanvesiM, jeyaNa sahassAmahiyaM, navaraM paoNya-rUphakhANuM. bArasa jayaNa tinneva, gAuA joyaNuM ca aNukkamase, beIdiya tediya, cauridiya deha-muccatta, 28mA dhaNu sayapaMca-pamANuM, neIyA sattamAI puddhavie, to advidhRNA, neyA rAyaNupatA jAva. , paralA joyaNu sahastramANa, mA uragA ya gambhayA phaMti, dhaNu-puhuraM pakhIsu, bhayacArI gAuapahatta. 3 khayarA dhaNuhapuhurtA, bhayagA uragA ya joyaNa puhurtA, gAuA pahara mittA, samucchimA, caupayA bhaNiyA. 31 chacceva gAuAI, cau5yA gambhayA muNeyavA, kesa tiga ca maNussA, ukakasa zarIra-mANeNaM. 32 IsANaMta surANa, raNIo satta huMtI uccatta, . duga dura duga cale gevijaja, muttare Ikikaka parihANI. 33 bAvIsA puDhavIe, satta ya Ausa titri vAusa, vAsa sahassA dasa tarU, gaNaNa teu tirajJAu. vAsANi bArasAU, beIdiyANuM teIdiyANuM tu, auNapariNAI, cauriMdiNaM tu chaggAsA. 134 (35 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. 39 40 sura-necANa kiMI, ukakesA sAgarANi tittIsa, caupaya tiriya mAgussA, titri ya thaliovamAM huMti. 36 jalayara-ura-buyagANuM, paramAu heI yuvya keDIo, paphakhINa luNa bhaNio, asaMkhabhAge ya paliyamsa. 3LA save suhamA sAhAraNuM ya, sammachimAM maNussA ya, ukakasa jahaneNuM, aMtamuhurta ciya jiyaMti ogAhaNa7-mANe, evaM saMkheo samaphakhAya, je puNa Intha visA, visesa sattAu te neyA. ebiMdiyA sabdha, asaMkha-ussapiNI sakAryAmi, vijajati cayati ya, aNaMtakAyA asaMtAo saMkhija samA vigalA, sattad bhavA vaNidi tirimathuA, uvajavaMti sakAo, nAraya devA ya ne ceva I41 dasahA jiyANa pANA, Idiya UsAsa Au balarUA, egidiesu care, vigalesa cha satta ava. asa isannI ciMdiesa, nava dasa kameNa badhabbA, tehi saha viSNaego. jIvANuM bhannae marazuM. 43 evaM aNorayAre, saMsAre sAyaremi bhImaMmi, patto asaMtakhutto, hiM apatta-dhamehi. taha cIrAsI lakhA, saMkhA joNuNa heI jIvANuM, puThavAINa caurDa, patteyaM satta sattava. dasa pattaya taruNuM, caudasa lakhA, havaMti Iresa, vigaliMdIesu de. de, caure ciMdi tiriyANuM. 46 caure caure nAraya, susu machuANa caudasa havaMti, saMpiDiyA ya savaeN, culasI lakhA u jeNuNuM. II4rA I44 45 47 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhANa natyi deha, na Au kamma na pANaNIo, sAI aNatA tersi, Dii jirNidAgama bhaNiA. 48 kAle aNai-nihaNe, jeNi gahaNaMmi bhIsaNe itha, bhamiyA mihiti cira, jIvAjiNavayaNa malahaMtA. 14 tA saMparka saMpatti, maNa duaha vi samma, siri-saMti- sUrisid, kareha bhe ujama dhame 50 ese jIvaviyAre, saMkheva-rUNa jANuNa--hela, saMkhitte uddhario, rUddAo suya-samuddAo. mAyA ! zrI navatattva prakaraNa mULa. jIvA jIvA puNuM, pAvA sava saMvare ya nijajaraNA, baMdhe muphakho ya tahA, nava tattA huMti nAyabrA. 14 udasa caudasa bAyAlIsA bAsI ya huti bAyAlA, sattAvaa bArasa, cau nava bheyA kameNesiM. rAha egavika duviha tivihA, cauvyihA paMcachavihA jIvA, ceyaNa tasa iyarahi ya-gaI-karaNa-kAe i3 eiidaya suhamiyarA, saniyara paNidiyA ya sabiti cala, apajatA pajajattA, kameNu caudasa jiya-kuNA. kA nANuM ca daMsaNuM ceva, caritta ca ta tahA, variya uvae ya, e jIvasya lakhaNuM. thApA AhAra sarIridiya, pajajanI ANapANa bhAsamaNe, cau paMca paMca chapiya, Iga-vigalA-sanni-sanvIzuM. cheda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 511aaaa piittaatti khasA, sAu dasa pANu cake cha saga ardU, jIMga-Tu-ti- cakSuriMdIAM, asanni-sannINu nava dasaya. dhammA'dhammA-gAsA, tiya tiya bhaiyA taheva addhA yu, khaMdhA desa paesA, paramANu ajIva caudasahA. dhammA dhammA puggala, nahu kAleA pA~ca huMti ajIvA, calaNu sahAve dharmo, thira saThANA ahummA ya avagAhA AgAsa', yugala-jIvANu puggalA cauhA, khadhA desa paesA, paramANu ceva nAyavyA. sa'dhayAra urjAma, pabhA chAyA tavehiA, vaNu gaMdha rasA phrAsA, puggalANuM tu lakSmaNuM. egA keDi sata sarphiM, lappA sattahattarI sahassA ya, deya sayA sAha, AliA IMga murhuttasmi|12| samayAvali murhuttA, dohA pappA ya mAsa virasA ya, Nio liyA sAgara, utsapiNi-sapiNI kAle. 1aa pariNAmi jIva mutta, sapaaisA ega khitta kiri ca, Nicca kAraNu kattA, savvagaya Iyara apavese. sA uccagAa mahuduga, surakruga paciMdi-jAI paNadehA, AititaNu-va'gA, Aima saMghayaNa-sANA. vanna caukkA-gulahu, paraghA UsAsa Aya gujajoa' subhakhagainimiSutasadasa, sura-nara-tiriA tithayara' // 16 // tasa khAyara patta', 'pattama thira subha ca subhaga ca, sussara Aija jasa', tasAI-dasaga Ima hAI. nANuM--tarAya dasaga, nava khIe nIa sAya micchanta, thAvara dasa niyatima, kasAya pazuvIsa tiriyadu, 514ma 51mAM 1 zA ill lA 51mA 185 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ute AragA iMga biti cau jAIe, kukhagaI vaghAya huMti pAvarsa, apasantha' vanna-caU, apaDhama-sa'ghayaNu-sa'TANA. thAvara suhuma apaja, sAhAraNa-mathira-masubha-dubhagANi, dusara-NuAIja-jasa', thAvaraisaga vivajajattha'. iMdi kasAya avyaya, dvegA paMca cau paca tinni kamA, kirioe paNavIsa, imA u tA aNumaseA. ra1 kAie ahiMgaraNi, pAusiyA paritAvaNI kiriyA, pANAivAya rabhia, parigdahiyA mAyavattIya. micchAda...saNa-vattI, apaccakkhANA ya TTi puTTIa, pADuccia sAmato,-vaNIe nesasthi sAhathI AraNA ANuvaNa viAraNi, aNubhAgA aNuvaka khapaccaio, annA paega samudANu, pija dAserIyAvahiA samii guttiparisaha, jaidhammA bhAvaNA cirattANi, pazu ti duvisa dasa khAra, paMca bheehiM sagavannA. iriyA-bhAse-saNA-dANe, uccAre samisa a, magutti vayaguttI, kAyaguttI taheva ya. khuhA pivAsA sI uNDa', 'sA-celA-rai sthi, cariA nisIhiyA sijjA, akakAsa vahu jAyagrA. alAbha rAga taNuqAsA, mala sakAra parisahA, pannA annANusa'matta, Ia mAvIsa parisahA. khati ma ajajava, muttI tava saMjame a medhave, sacca' sAaM AkiMcaNuM ca, khaM ca jaI dhammA. padmama-maNicca-masaraNuM, saMsArI egayA ya annatta asuItta Asava. saMvarA ya tahu nijarA navamI. 53nA mArA ArAA ArapA zAradA rA zAradA mArA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legasahA behI, dullahA dhammassa sAhagA arihA, eAo bhAvaNa, bhAveevA paNa. 31 sAmAI artha paDhamaM, chevaTUvarNa bhave bIya, parihAra vizuddhi, suhurbha taha saMpAyaM ca. 3rA to A aDaphakhAya, khAyaM sarvAmi jIvalegazmi, je carika| sutivihiA. vaaiti ayarAma ThANa. 33 aNasaNa-mULoariyA, vittIsakhevaNuM rasaccAo, kAyakilesa saMlIyA ya, bajhe ta heI 34 pAyacchitta viNao, vaiyAvacce taheva sajajhAe, jhANuM ussagga vi a, abhitara ta heI pApA bArasavihaM to nijajarAya, baMdho cau vigapA, payaI duiI aNubhAga, paesa bheehiM nAyabdha, 36 payaI sahA vRtto, kiI kAlAvahAra, aNubhAge rasa chuM. pae dala-saMcao. paDa paDihAra-simajaja, haDa-citta-kulAla-bhaMDagArIzuM, jaha eesiM bhAvA, kammANa vi jANa taha bhAvA. i38 Iha nANa-daMsaNuM-varaNa, veya mehAu nAma ANi, vidhvaM ca paNa nava du akvIsa cau tisaya du paNuvihaM. 3lA nANe A daMsaNAvaraNe, aNie ceva aMtarAe a, tIsaM keDAcheDI, ayarANuM kiMI ukakesA. sattari kaDAkeDI, mehaNIe vIsa nAma gesa, nitIsa ayarAI, AuTUI baMdha ukasA. bArasa muhatta jahannA, veyaNie aTTa nAma-esa, sesANaM--tamuhutta, eya baMdha-du-mANe. (37 (401 (41 I42aa Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjazA rAjapAA usi rANA !485 sa`ta-paya-paruvayA, dhruva-pamANaM ca khitta krusaNA ya, kAlA a aMtara bhAga, bhAve apAkhahuM ceva. saMta yuddha payattA, vijjata. kha kusuma na asaMta', zrutti payaM tassa u paruvaNA, mAihiM. gaI idie kAe, joe vee kasAya nANe ya, saMjama dasaNu lesA, bhava samme sanni AhAre. naragaI padi tasa bhava, sanni ahakhAya khaIa sammatte, mukhkhA-NAhAra kevala, 4'saNu nANuM na sesesu. davapamANe siddhANaM, jIva-vANi huMti tANi, logassa asaMkhinna, bhAge ikko ya sabhye vi. kusaNA ahiyA kAleA, IMga-siddha-paDucca sAie AMte, paDivAyA bhAvAo, siddhANaM aMtara' tatthi. savajiyANu mAMte, bhAge te si dasaNuM nANuM, khaie bhAve pariNAmie, apuNa heAI jIvatta theAvA napuMsa siddhA, thI nara siddhA kameNu saMkhaguNA, Ie mukSmatatta-mea, navatattA lesa Ai. jIvAI nava payatne, jo jANaI tassa hAI sammatta, bhAveNu sadbhuta, ayANumANuvi sammatta, sabbAi jiNesara-bhAsiAi, vayaNAI nannahA huMti, ia buddhi jasTa maLe, sanmatta' nizcala' tasa, aMtamurhutta-mitta'pi, phAsia' huja jehiM sammatta, tesi" ava' puggala, pariaTTo ceva saMsAra. utsarpiNI ahaMtA, puggala-pariaTTae muNeave, te-gaMtA-tIaddhA, aNuAgayaddhA aAMtaguNA, 2 zAkA uret rut 5pA "pA pA nApA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNa ajiNa tirthI tisthA, gihi anna saliga thI nara napuMsA, pateya sayaMbuddhA, buddhabehiya IkkaNiktA ya. papA jiNasiddha arihaMtA, ajiNasiddhA ya puMDariA pamuhA, gaNahAri tiltha siddhA, atisthasiddhA ya marudevI. pada gihiliMga siddhA bharahevakalacIrI ya annaliMgasmi, sAhU saliMgasiddhA, thI-siddhA caMdaNu-pakuhA. pA paMsiddhA goyamAI gAMgeya-pamuha napuMsayA siddhA, pattaya sayaMbuddhA, bhaNiyA karakaMDu kavilAI. taha buddhabehi guruohiya, IMgasamaya egasiddhA ya, Iga samaye vi akhegA, siddhA te-ega siddhA ya. palA (jaIA I hAI pucchA, jiNANu mami uttare taIyA, Ikalsa niyamsa, asaMtabhAgo ya siddhi ga.) davA paI zrI daMDaka prakaraNa mULa. namiuM cauvIsa ji, tasutta-vicAra-lesa-saNao, daMDaga- ehiM te ciya, sAmi suha bhe bhavA. 1 neraIA asurAI puThavAI-beIDiyAdao ceva, gambhaya-tiraya-mANasA, vaMtara jeIsiya mANa. parA saMkhittayarI u ImA, sarIra-megAhaNa ya saMghayaNA, sannA saMDANa kasAya, lesindriya dusamugdhAyA. di daMsaNa nANe, jegu-vaogo-vavAya cavaNa Ii, pajajati kimAhAre, sari gaI AgaI e. majA caugambha-tiriya-vAusa, maguANAM paMca sesa tisarIrA, thAvaracauge duhao, aMgulaasaMkhabhALataNa. pA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanvesipi jahannA, sAhAviya aMzulansa asAMkhaMsA, uDDAsa NusayadhaN, neraiyA sattahaltha surA. gazrutirisahasa joyaNa, vaNusaI ahiMyAyaNusahassa', nara te-dvi tigAU, eiMdriya joyaNe khAra, joyaNa-mega' cariddhi, deha-muccattAM sue bhaNuMaM, vezviya-deha' puN, agula-saMpraMsa-mAraze. un her deva nara ahiyalakSma, tiriyANuM nava ya joyaNa sAIM, dugurNa tu nArayA, bhaNiya. veviyasarIra aMtamuhurtta nie, muDutta cattAri tiriya-maNuesa, devesu akramAsA, ujhkAsa viNA-kAleA. thAvara-sura-neraiA, asaMghayaNA ya vigala devakA, saMghayaNuM chagga zambhaya, nar-tiriesu vi sujJeyatva. // 1 // sabversi caudahuM vA, sannA save surA ya caura'sA, nara tiriya cha maMDANA, huMDA vigaliM inerayA. nANAviThuM thaya sUrya, jImmuya vaNa vAu te apakAyA, puvI masUra caMdA kArA, saMDANu bhaNiyA. save vi cau kasAyA, lesa chagga' gakhzatiriyamANuesa, nAraya teU vALa, vigalA vemAN yati lesA. joi saya telesA, sesA santhevi huti calesA, indriya dAra sugama, manuANaM satta samugdhAyA. veyaNa kasAya maraNe, vaizviya taiyae ya AhAra, keli ya samugdhAyA, satta ime huMti sannINuM. aciMdiyANu kevala, te AhAraga viNA u cattAri, te veyivajajA, vagalA-sannINa te ceva. lin 51mA 1sA 513zA 514aa 51mA 51mA 51LA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ArA ArA pazugakhtatirisarcaMsu, nAraya vAUMsu cara tiya sese, viMgala duTThiI thAvara, micchitti sesa tiya diThThI, 518) thAvara bitisu acak'. carrikrisa tadruga' sue ziSma, mahuA caka daNNiA sesesu tiga tiMga bhaNi'||19| annANu nANu tiya tiya,sura tiri nirae thire annANuduMga', nANAnnANu 6 vigale, maNue paNu nANu ti annANA. gAranA IkkAsa sura-nirae, tiriesa te, pannara maNueyu, vigale cau paNa vAe, dvega tiga thAvare hAi. uvaegA maesu, khAsa nava nizya tithyi vesu, vigaladuge paNa cha', 'carisi thAvare tiyaga, saMkhamasaMkhA samaye, gakhkhayatiri vigala nAraya surA ya, machuA niyamA saMkhA, vaNu-gaMtA thAvara asaMkhA. atti nara asakhA, jahu uvavAe taheva cavaNe vi khAvIsa saga ti dasavAsa, sahasa urdi puDhavAI. ArakA tiSNuigni ti pallAU, nara tiri sura niya sAgara tittIsA, vaMtara' pallu' joI, varisalA-kriya paliya asurANu ahiMya ayara', desUNu huM paOya. nava nikArya, khArasavAsuNu patti, chammAsa?i vigalAU, puDhavAI-dasa-payANuM, aMtamuhurtta jahanna AI, dasasahasavasisaIA, bhavAhivaniyavaMti vaimANiya joirsiyA, padmataya?sa AuA huMti, suranaratiiineesa, cha pajattI thAvare carjIMga, viMgale pa`ca pajatto, siAhAra hAI sabvesiM, pazugAI-paye bhayagrA, ahu sannipriya bhaNisAmi, ArA ArAma ra15 rA rA gheTA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 cakavidvasuratiriaisu, niraesa a dIhukAligI sannA, vigale haeNvaesA, sannArahiyA thirA santhe machuANu dIhakAliya, diThThIvAe-vaesiyA kevi, patrajapatiri maNu acciya, cakavindva devesu gacchati, kA sa'khAu paja paddhi, tiyi-naresu taheva pujatte, bhU-daga-pajJeyavaNe, eesa cciya surAgamAM. jajattasaMkhagabhya, tiriyanarA nirayasattage jatti, niraya uSaTTA eesu, vavajrati na sesesu. puDhavI-Au--vaNusai, make nAvivijayA jIvA, sabhye vavajajati, niya niya kammANumANeNaM. puDhavAI-dasa paesu. puDhavI AU vaNussaI jati, puDhavAIdasapaehi ya, teU-vAUsu uvavA teUvAU-gamAM, puDhavI-pamuhumi hAI payanavage, puDhavAiDAdasagA, vigalAitiya ta ijati, gamaNA-gamaNuM gambhaya, tiriyANuM sayalajIvaThANesu, savvattha jati maNuA, teUvAUhi~ nA jati, vaiyatiya tiri-narasa, ithI risA ya cakuviha-suresu, thiraviMgalanAraesu, napuMsavee havaI egeA. puja maNu khAyariMga, vemANiya bhavaNa nica va'tariyA, joIsa cauM patiriyA, eikriya taiIdaya bhU AU. / / vAU vaNussai cciya, ahiyA akriyA kamaiNime huMti, santhevi ime bhAvA, jiNA mae tasaiA puttA. paI tumheM bhattasa, daMDaga-paya-bhramaNa-bhaga hiyayasa, daDatiya--viraya-sulaha, lahu mama diMtu muqhapaya. !!Bell luxll 5415 113011 zApurAA ||33gA !uThA ||3mA user 53aa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka mirijihasa muNIsara, rajanTe siri dhavalaca'da sIseNu, gajasAreNu lihiyA, esA bhinnatti apahiyA. AjarA zrI laghusaMgrahaNI prakaraNa mULa. namiya jiNa sabhyanuM, jagapujana jagaguru mahAvIra, ja mUddIva payatve, puccha. suttA saparaheze. khaMDA joyaNu vAsA, panvaya kUMDA ya tiltha seDhIe, vijaya-ha-salilAe, piDesi hAi saMghayaNI. naasaya' kha'DA, bharaha-pamANeNa bhAie lakhe, ahavA naa-sayaguNuM, bharaRs-pamANuM hui lakSma aviga khaDe rahe, deza himavate a hemavaI caurA, adbhu mahAhimava'te, selasa kha'DAi hiravAse. khattIsaMpurNa nisaDha, miliA te|i khIyapAse vi, caDDI u videha, tisipiDe u naya-saya. joyaNa parimANA, samacarasAi itya khaDA, lakhasa ca parihIe, tapAyaguNe ya huMteva vikkha'bhavagadahaguNu, karaNI vaTTamsa parirae hei, vikSma'bhapAyaguNi, parirae tam gayi-paM. nANA parihI tilakakha seAlasa, sahasra da ya saya sattavIsahiyA, krAsa viga-dRAvI, dhaNusaya tera'gulavruddhi, sattava ya ke isayA, nauA chappanna saya sahassAI, caunauyaM ca sahassA, sayaM viTTu ca sAhiya mu gA rANA rAjAza "mA aeln {{{ te!! Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAuame panarasa, dhar sayA taha dhaNi pannarasa, sadi ca aMgulAI, buddIvasa gaNiyaparyA. 10 bharahAI satta vAsA, viya cau caurartisa valphiyare, selasaphakhAragiri, de citta vicitta de jamagA. 11 desaya kaNaya-giriNuM, ca9 gayaEtA ya taha sumeru ya, cha vAsaharA piMDe, eguNasattari sayA dunnI. pIrA selasaphakharesa, cau cau kUDA ya huMti patteya, semaNasa gaMdhamAyaNa, satta6 ya rupi-mahAhimave. 13 catIsaviyaDresa, vijupaha-nisaDha-nIlavaMtesu, taha mAlavaMta suragiri, nava nava kUDAI paoNya. 14 hima-siharisu IkakArasa, Itha Igasaddagirisa phUDANaM, egatte sanvadharNa, saya cauro sattasadI ya. cau satta a-navage, gArasa-kUDehiM guNaha jahasaMkha, selasa Tu 6 guNayAlaM, duve ya sagasaddhi saya-cau 16 cautIsavijae suM, usahakUDA a6 merajaMbummi, adR ya devakurAe, harikUDa harisahe saddI. 1 mAgahararAmapabhAsa. nitya vijayesu eravaya-bharahe, cakatIsA tihiM guNiyA, duruttara-samaM tu tivvANuM. 18 vijajAhara-abhigiya, seDhIo dunni dunni veaDe, Iya cauguNa cakatIsA, chattIsasayaM tu seDhINuM. * 1lA cakkI-jeavAI, vijayAI Intha hRti cautIsA, mahadaha chappaumAI kusu dasarga ti selasagaM. mArA gaMgA siMdhu rattA, ratavaI cau naIo patteya, caudasahiM sahastehi, samaga vaccati jalahimi. pAranA I1pa (29nA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eva abhitariyA, cau paNa adbhavIsa sahastehiM, puNaravi chapanehiM, sahastehiM jati cau salilA mArA kurumajhe caurAsI, sahassAI taha ya vijaya sosasu, battIsANa naINa, caudasasahassAI paryA. ravA caudasa sahassa guNiyA, atIsa naIo vijayamajikallA, sIyAe nivaDaMti, taha ya sIyAI emeva. pArakA sIyA sIeAyA vi ya, battIsa-sahassa paMca-lakhehiM, sarve caudasa-laphakhA, chappanna-sahassa melaviyA. rapa chajajoyaNe sakase, gaMgA-siMdhuNa vitthara mUle, dasa guNie pajajate, Iya du du guNaNaNa sesANaM paradA joyaNa samuccidu, kaNayamayA sihari-yuddha himavaMtA, rupimahAhimavaMtA, dusauccA 25-kaNayamayA. pAraNA cattAri jayapusae, uciddo nisaDha nIlavaMte ya, nisaDha tavaNijajama, velio nIlavaMtagirI. paraMtu savi pavyayarA, samayamittemi maMdaravihUNA, dharaNitale uvagADhA, useha-cauttha-bhAya mi. khAI gAtAhiM, dahiM dArehiM jaMbUdIvastra, saMghayaNa sammattA, raI haribhadrasUrIhiM. (29lA 30mA, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI caityavaMdana bhASya mULa. vaMditta vaMdaNi jaje, save ciIvaMdaNAI suvicAra, bahu-vitti-bhAsa-cuNI, suyANasAreNa gucchAmi. nu dahati ahigama-paga, dudisi tihugaha vihA u vaMdaNayA, paNivAyarnamukkArA, vannA sola-saya-sIyAlA. terA IgasIi sayaM tu payA, saganauI saMpayAo paNa daMDA, bAra ahigAra cau vaMdaNijaja, saraNijaja cakaha jiNa pADA caure thaI nimitta6, bAra heU e sela AgArA, guNavIsa desa ussagga,mANa thataM ca sagavelA. dasa AsAyaNa-cAo, savva civiMdaNuI ThANAI, cakavIsa duvArehiM, dusahassA haiMti causayarA. tijI nisahI titri uM, pAhiNA tigni ceva ya paNumAM, tivihA pUyA ya tahA, avastha-tiya-bhAvaNe ceva. dA tidisi-niriphakhaNa-viraI, payabhUmi-pamarajaNa ca tikhato, vannAI-tiyaM muddA, tiyaM ca tivihaM ca paNihANe. ghaNA ghara-jiNahara-jiNapUyA, vAvAracAyao nisAhi-tiga, aga-dAre majhe, taIyA ciI-vaMdaNa-samae. , tA aMjalibaddho addho, zuo a paMcaMgao a ti paNamA, savatha vA tivAraM, sirAI-namaNe paNAma-tiyaM, lA. aMgabhAva-bheyA, puSkAhAra-zuIhiM pUyatigaM, paMcuvArA addo, vayAra savayArA vA. bhAvijaja avasthAtiyaM, piMDaltha payatna rUva-rahiyad, chaumaltha kevalitta, siddhAM ceva tassalya. 10 ||11|| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I15. I17nA huvaNaccagehi chaumaltha-vattha paDihAragehi kevaliya, paliye kussagnehi a, jiNassa bhAvijaja siddha 1rA uhe tiriANaM, tidisANa niriphakharuM caijajahuvA, paskima-dAhiNavAmANa, jiNamuha-stha-di-juo. 13 vannatiya vannatthA,-laMbaNamAlaMbaNaM tu paDimAI, joga-jiNa-muttasuttI-muddabhee muddatiya 14 anunnatariaMguli-ke sAgArehi dehiM hasthehiM, piTTovari kupara, saMThiehiM taha jogamuddatti. cattAri aMgulAI, purao UNAI jaltha pachima, pAyANaM usa, esA paNa heI jiNamuddA. 1dA muttAsunnI muddA, jastha samA devi garbhiA hatyA, te paNa nilADadese, laggA ane alagna tti, paMcage paNivAo, thayapADha hoI jegamuddAe, vaMdaNa jiNamuddAe, paNihANe musuttIe. paNihANutigaM ceIa-muNivaMdaNa-patthaNI saruvaM vA, maNavaya-kAegatta, sesa-tiya ya payaDutti. 1aaaa sacittadavamujhaNa,-maccittamaNujhaNuM maegatta, Iga-sADi uttarAsaMgu, aMjalI sirasi jiNa-di. rA Ia paMcavihAbhigame, ahavA muaiti rAyaci hAi, khaJa chattAvANaha maurDa camare A paMcamae. ArA vaMdati ji dahiNa,-disiddhiA purisa vAdisi nArI, navakara jahanna saphrikara, ji ma gahe se. zararA namukkAreNa jahannA, ciIvaMdaNa majajha daMDa-thaI-jualA, paNa daMDa thaI-carkiga, thayapaNihANehiM ukkosA. pArakA 18 ronal Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4. che mArA ane biti aMgeNaM, sakkarthIeNe jahanna-vaMdaNayA, taddaga-tigaNa majajhA, uosA cauhiM paMcahiM vA. rajA paNivAo paMcage, de jANa karaduguttama ca, sumahatya-namukkAra, Iga duga tiga jAva aksayaM parapA aDasaddhi adbhavIsA, navanauyasayaM ca dusaya-saganauyA, guNatIsa dusa, dula aDanaucasaya duvannasaya. paradA Ia navakAra-khamAsamaNa, Iraa-saddha the AI Desu, paNihANenuM adurutta,vanna salasaya sIyAlA. dharaNA nava battIsa tittIsA, citta aDavIsa sela visa payA, maMgala-IlayAsakkaWyAIzuM enasIIsacaM. add navadya advIsa, salasa ya vIsa vIsAmAM, kamaso maMgala-IyiA,- sakakaWyAIsu sananauI. vaNaksaddei nava paya, navakAre adR saMpayA tatha, saga saMpaya paya tullA, sataraphakhara a6mI du payA. 3nA pagivAya aphakharAI adrAvasa tahA ya IriyAe, navanaa-maphakharasaryA, dutIsa paya saMpayA a6. 31 duga duga Iga cau Iga paNa, IgAra chaga Iriya-saMpayAI payA, IcchA Iri garama pANA, je me ernidi abhi tassa. jarA abhuvagame nimitta, ehe-arahela-saMgahe-paMca, jIva-virohaNa-paDikakamaNa, bheya titti cUlAe. pADavA du-ti-ca9-5NapaNapaNa, cauti paya sakkathaya saMpAIpayA, namu Aga parise leNu, abhaya dhamma-5 jiNa sabaMgha34 thoazva saMpacA eha, Iyarahela vaga taaU, savizesuvaoga sarUva,-hela niyama-phalaya muphakhe pA 3o . Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 // 36 // 1130911 // 4 // de saganauA vajJA, navAMpaya paya tittIsa sathae, ceyathaya?-saMpaya, ticatta-paya-vanna-6sayaguNatIsA. 6 cha saga nava tiya cha cau, chaSaya ciI saMpayA payA padmamA, ahiM vaMdaNu saddhA, anna suhuma eva jA tAva. abhrugame nimitte, heU IMga-bahu-vaya'ta gArA, Agatuga AgArA, usaggAhi saruvar. nAmathayAIsu saMpaya, yasama aDavIsa seAla vIsa kamA, adgurutta-vanna desar, dusayaseAla> naasaya. paNihANI dhruvannasaya', kameNu sagati cakavIsa tittIsA, guNutIsa adbhuvIsA, cautI-sigatIsa khAra guru vannA // 4 // paNadaDA satthaya, ceIa nAma sua siddhatthaya itya, do chaMga do do paca ya, ahigArA khArasa kameNu namu jea I ariha` lega, savva pukh tama siddha jo devA. urjina cattA veA,-vaccaga ahigAra paDhamayA. paDhama-hiMgAre vaMde, bhAvavajaNe, khIyae u dRjiNe, iMgaceiya-vaNa-jiNe, taya cathami nAmamajaNe. tihuaNu-ThavaNa-jiNe puchu, paMcamae viharamANu jiSNu chaThThuM, sattamae suyanANuM, aThumareMge sabva-siddha thu. tisthAhitra-vIraghuI, navame dasame ya ujjayaMta thaI, adRAvayAI iMgisa, suda-sura-samaraNA carame. nava ahigArA Iha lalia, vittharA ya vittimAi anusArA, tinni surya-paraMparayA, khIe dasameA IgArasame. Avasaya cuNIe, ja... bhaNiya sesayA jahicchAe. teAM ujjitAI vi, ahiMgArA suyamayA ceva, 14) 143mA 1445 ||jA // 4 // 5385 53lA ||jaNA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo suyatyayAI atthao vatrio tahiM ceva, . sakkaWyaMta paDhio, dagvAriha-vasari payaDae. 48 asaDhAIbraNavajaM, gIatha-avAriati majasthA, AyaraNa vihu Ahutti, vaya subaha mannati. kalA caviMdaNijaja, jiNa muNi, suya siddhA Iha surAI saraNi jA, cauha jiNa nAma ThavaNa, dagdha bhAva jiNa-bheeNe pagA nAmajiNA jiNanAmA, ThavaNajiNuM puNa jiNiMdapaDimAo, davajiNa jiNajIvA, bhAvajiNuM samavasaraNatthA. palA ahiMgaya-jiNa-58mathuI, bIyA savvANa taIe nANassa, vayAvaccagarANuM, uvaegaltha cauttha thaI pAlakhavaNaltha IriAI vaMdaNavasiAI cha nimittA, pavayaNa-sura-saraNae, usso Isa nimittadR. 53 cau tasra, uttarIkaraNa pamuha sadvAIA ya paNa he, veyAvacagarastAI, ti iIa heu bArasagaM. paThA annaWyAI bArasa, AgArA evamAWA cahere, agaNa paNidi-chidaNa, behI-khebhAI Dakako ya. ghaDaga laya khaMbhAI mAluddhI niala sabari khaliNa vahu, lIbuttara thaNa saMjaI muhaMguli vAyasa kaviddo. padA sirakaMpa mUA vANi, hitti caIja desa ussagga, laMburathaNajaI na desa samINa savahu saNa. apaNA Iri-ussaggapamANe, paNavIsussAsa a6 sesesu, gaMbhIra-mahura-sa, mahattha-jutta havaI thatuM. | paTA paDikamaNe ceI jimaNa, carima paThikamaNa suaNu paDibohe, ciIvaMdaNa Ia jaINa, satta u velA ahorajo. paMpA ||59aaaa Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 paDikama giDhizeAvi huM, sagavelA pAMcavela Iarasa, pUNu tijhAsu a, hAi ti-velA jahannenuM "dA takhAla pANu bhAyaNu, vANu mehunna suaNu nirdUvAM, muttu-ccAra jUa', vare jiNanADu jaI e. 615 derA iri namukAra namrutyuNa, arihaMta zui lega savva zui pukSma, zui siddhA veA thuI, namrutyu jAvatI thaya jayavI. savvAvAhi viruddha, eva' jo vAMdae sayA deve, daiviMdaviMda mahi", paramaya pAvaI laDuM se. zrI guruvaMdana bhASya mULa. guruvaMdaNu-mahutivihaM, ta' kaTTA che|bha bArasAvata', siranamaNuAisu pakrama, puSTu-khamAsamaNu-dugi khIM. ||1|| ja dardI rAyANuM, namiuM kaja niveiuM pacchA, vIsajji vi 'dicya,gai emeva Intha duga'. AyArasa u mUla", viSNue seA guNavae apavittI, sA ya vihi-vaMdaNAe, vahI ime khArasAvatte. taIya. tu chaMdaNu-druge, tatva mahA AIma sayalasaMgha, khIya' tu 'saNILu caM, paryArANaM ca ta tu. vaMdaNu-ciI--kiIkamma, pUAkamma' ca viSNuyakamma' ca, kAyavva' kassa va ? keNu, vAvi ? kAheva ? kaI khutto? kaieya' ? kai sira'. kahuM ya AvasaaihiM parisaddha ? kaIdAsa-viSamukyuM', kaIkanma kIsa kIraI vA. #1411 // 6 // 163 // 2 // 11301 panAma paNAharaNA, ajugapaNuM jugapaNa caluM adayA, cadAya paNanisehA,caka aNuiseha- kArayA. 45 // 7 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avasmaya-muhaNataya,taNupeha-paNasa desa battIsA, chaguNa guruThavaNa duggaha, duchavIsaphakhara guru paNIsA. 8 paya aDavanna chaThANA, chaguruvayaNa AsAyaNa-tittIsa, duvihI duvAsa-dArDi, casiyA bANaI ThANa. lA vaMdayaM ciIkamma, kiIkarma viNayakarma pUakasma, guruvaMdaNa-paNa-nAmA, dagdha bhAve duhAharaNa (daheheNa) a1nA sIyalaya-khuhue vara-kanha sevaLa du pAlaesae, paMce e didaMtA, kiIkame davya-bhAvehi. pAsathe esane, kusala saMsattao ahAchaMdo, duga-duga- tigaNezavihA, avaMdaNijajA jiNamayaMmi. 1ra Ayariya uvajajhAe, pavatti there taheva rAyaNie, kiIkamma nirjara, kAyava-miesI paMcae. 13aa mAya pia jidUbhAyA, omAvi taheva sa-rAyaNie, kiIkamma na kArijajA, causamaNaI kuNaMti puNe 14aa vikrikhara parA, a pamatte mA kayAI vaMdijajA, AhAre nIhAra, kuNamANe kAu-kAme a. 15 pasaMte Asagultha a, uvasaMte uvaei , aNunnavinu mehAvI, kiIkamaeN paEjaI paDikAmaNe sajajhAe, kAussagA-varAha pAhue, AyaNa saMvaraNe, uttama ya vaMdaNaya. devaNaya-mahAjAyaM, AvattA bAra causira tigutta, dupasiMga nikhamaNuM, paNavIsAvasaya kiIkame. 18 kiIkamaeNpi kuNata, na heI kiIkampa- nirA-bhAgI, paNavIsA-mannayara, sahu ThANe virAhaMte. 17 19 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 diri-paDileha egA. cha uDDapaTTeDa tiga-tigaM tariA, akoDa pamarajaNayA, nava nava muhapatti paNavIsA. tharA pAyAphiNeNa tia tio, vAmeara-bAhu sasa muDa hie, aMhe pi, cau chapaya deha-paNavIsA. karo AvarsIesa jaha jahe, kuNaI payaoN ahINa-maIritta, tiviha-karaNovautto, taha taha se nijajarA heI ararA dasa aNahie thaDria, paviddha paripiDica TelagaI, aMkusa kacchabha-riMgi, machuzvatta maNapa6i. riyA vebaddha bhayaMta, bhaya gArava mitta kAraNo ti, paDiNIya rudR tajijaa, saDha hIlia vipaliuM-ciyaryA. gharakAmAM dimadi siMga, kara tammAaNu aNiDhaNAliddha, UNe uttaravRlie, mUe dara cuDaliyaM ca battIsadesa-parisuddha, kiIkamma je ghauMjaI guruNuM, se pAvaI nivvANuM, aciraNa vimANavAsaM vA gharA Ihi chacca guNa viNao, vayAra mANaIbhaMga gurupUA, tisthayarANu ya ANuM, suadhammA-rAhaNa kiriyA. irachA guruguNajuraM tu guruM, ThAvijajA ahava tatva akhAI ahavA nANaI-tibaM, Thavija sakha guruabhAve ra8 akabe varaDae vA, kapultha a cittakame a sambhAva-masabhAva, gurukavaNA IttarAvakahA. guruvirahaMmi kavaNA, guruvaesevadaMsaNathaM ca, jiNavirahaMmi jibiba, sevaNu-maMta sahala, v30nA cadisi guruggahe Iha, ahadda terasa kare saparapakUkhe, aNuNunnAyaTsa sayA, na kapae ta pavirouM. 31 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa tiga bAsa duga tiga, caure chaNa paya iguNasa, guNatIsa sesa AvasayAI savaSaya aDavannA DerA IcchAya aNunnavaNA, abbAbAhaM ca jatta jANu ya, avaroha-khAmaNuvi ya, vaMdaNa-dAyassa chaNA. 33 deNa-sujANumi, tahatti tumbhaSi vaTTae evuM, ahamavi khAmemi tuma, vaNAI vaMdaNurihasya. 34 purao pakhAsane, gaMtA ciTTaNa nisIaNu-maNe, AyaNa paDisuNe, puvA-lavaNe A Aloe. pa3pa taha uvadaMsa nimaMtaNa, khaddhA-cayaNe tahA apaDisuNuNe, baddhatti ya tatthagae, ki tuma tajajAya nesumaNe. 36 ne sarasi kahuM chittA, parisaMbhittA AphriyAI kahe, saMthAra-pAyaghaTTaNa, ciTU-ra-samAsaNe Avi. 3LA IriyA kusumiNusa, ciIvaMdaNa putti vaMdaNa-leya, vaMdaNa khAmaNa vaMdaNu, saMvara caubha dusajajhAe. 38 IriyA ciIvaMdaNa patti, vaMdaNuM carima-vaMdaNa-leya, vaMdaNa khAmaNa cauchobha, divasussage dusajajhAe 39 eya kiIkampa-vihiM, jutA caraNa-karaNa-mAuttA, sAhU avaMti kamma, aNagabhava-rAMciya-mahaMta nA appamaI-bhava-behatha, bhAsiyaM vivariyaM ca jamiha mane, te sehaMtu giyathA, abhinivesI amacchari. 41 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||2 zrI paJcakakhANa bhASya mULa. dasa paccakkhANa cauvihi, AhAra vIsagAra aduruttA. dasa vigaI tIsa vigaI-gaya duhabhaMgA cha suddhi phala. nA aNagaya-maIkata, keDIsahitaM niyaTi aNagAra, sAgAra niravabhesa, parimANukarDa sake addhA. navakArasahie pirisi, purimagAsaNe-gaThANa a AyaMbila abhata, carime A abhignahe vigaI. 3 ugae sUre a nema, pirisi paccakkha uggae sUre, sUre uggae purima, abhata6 paccakhAIni. kA bhaNuI guru sIse puNa, paccakakhAmitti eva siraI, uvaegilya pamANe, na pamANe vajasucchalaNa. pA paThame ThANe terasa, bIe titriutigAI taIami, pANassa cautkRmi, desavagAsAI paMcamae. namu pirisi-sa, purima-va aMguThThamAI aDa tera, nivi vigaIbila tiya tiya, du IgAsaNa gaThANuI. chA paDhamaMmi cautthAI, terasa bIyami ta pANasa, desavAmAM turie, carie ja saMbhava neya 8. taha majaja paccakhANelu, na piha sUrugga-yAI siraI, karaNavihi u na bhannaI jahAvasIyAI biade. palA taha tiviha paccakakhANe, bhannati e pANagasa AgArA, duvihAhAre acitta,-joINe taha ya phAsujale. irizcaya khavaNabilla,-niviyAIsu phAsuyaM ciya jala tu, sa vi piyaMti tahA, pakhaMti ya tihAhA. 11 cauhahAra tu name, rtipi muNINa sesa tiha-cakahA, nisi pirisi purimegA, saNasaNa du ti-ca uhA. 512 dA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 14 15. 16 18 khuhapasama-khamegAgI, AhAri va ei daii vA sAya, buddhie vikhavai ku++, ja 5'kulamAM tamAhArA. asaNe muggA-yaNa-sattu,-maDa-paya-khajaja-2mba-ka dAI, pANe kajiya java kayara, kaDA-daga surAijala. khAime bhattosa lAi, sAIme suSThi jIra ajamAI, mahu guDa tabelArka, aNuhAre mAya niMkhAI. do navakAra cha perisa, saga purima, igAsaNe arda, sattagANu amili,arju paNa ca'sthi cha pANe. cau carame cau-bhignahi, paNa pAvaraNe nava? nivvIe, AgArukhitta vivega, muttu dava vigaI niyami-rlR. / / 17 / anna saha du namukkAre, anna sahu paccha-krisa ya sAhu sabna, pereisi cha saDDapArisi, purimaa satta samahattarA. anna sahassAgAri a, AuMTaNu guruzma pAri mahu sab, ega-biANi arjuu,saga IMgANe auMTa viNA, 194 anna saha levA gaha, ukhitta pahucca pAri maha savva, vigaI niSvigaIe nava, pahuccuM viSNu akhile arju. 20 anna sahu pAri mahu sajba, paca khavaNe cha pANi levAi, caku cari'guDhDhAi, bhagguddhi anna sahu maha savva duddha-mahu-majaja-tikSu', cakarI daSigaI cakkara piMDa-davA, ghaya-gula-dahiya` pisiya', makhaNa-pakala de| piMDA. pArisei sa++-avaDuM, dubhatta nirniMgaI pArisAi samA, aMguE-mudi-gaDI-sacitta davAi-bhiggahiya. vistaraNa-maNAbhAge, sahasAgAre saya muhupavese, pannakAla mehAI, disi-vivajrajAsu disimAhA, 21 RR 23 // 13 // ra4 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. sAhuyaNu uzvADA, pArisi taNu-suthayA samAhitti, saMghAIkaja mahattara, gihatya-maMdAi sAgArI, AuMTaNa-maMgANuM, guru-pAhuNa-sAhu garuabhu ANuM, pariThAvaNuviRsi-gahie, jaNa pAvaraNa kaDapaTTo, kharaDiya lUDDia DIvAI, leva saMsa? Ducca maMDAI, hakhita piMDa vigaINa, milkhaya aMgulIhuM mA. levA. AyAmAI, Iara sevIramaccha-musiNajala', dhAaNu bahula sittha,ulleima Iara sidghaviNA // 28 // paNa cau ca cau du duvihu, cha bhaSma duDhDhAi vigai iMgavIrUM, ti du ti cauhi abhakkhA, cau mahumAI vigaIbAra. rA khIra ghaya hia tilluM, guDa(la) panna' che bhakkha vigaie, gA-mahisi-u-qiaya-elagANu, paNa kruddha ahu caure. ||3nA ghaya dahi uTTi viNA, tila sarisava ayasiGga tillu caka, devaguDa piDaguDA Dhe, panna` tivru-ghaya-taliya payasADi--khIra--peyA, valehi dukhaTTi duddha vigaIgayA, da'' bahu alpa tadula, tuccunna-khilasahiaduddhe karA niSNe jaNu vIrada, pakrosahitariya kiTTi padmazcaya', dahie karaba siMhariNi, salavaNa-hi ghela ghAlavaDA, // 3 // tilakuTTI nimbha jaLu, patila pakkasaddhi tariya vidyu malI, sakkara gulavAya pAya, khaMDa akiDha ikhuraze. pUriya tava pUA khIya, pUa tanneha turiya ghANAI, gulahANI jalalasei, ya pa'came pUttikaya pUe dUddha dahI cakara'gula, devaguDa ghaya tikSu ega bhattuvara, piguDa mawNANuM, addAmalaya' ca saMsade 113911 534mA rA rA zaraNA 113411 536aa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 // 4 // druLvayA vigai vigaI, gaya puNA teNu taM huya. duvva, uddharie tattami ya, ujji dubja ima' canne. tilasakulei varaseAlAi, rAyaNaMbAI dakhkhaNavANAI, DAlI tillAI Ie, sarasuttama vva levakaDA. viga'gayA saMsaEA, uttamaTThaLyA ya nigvigaya mi, kAraNujAya' murtta, kaSpati na bhuttuM ja puttuM. viga vigaIbhI e, vigaIgaya. jo A bhujae sA, vigaI vigai--sahAvA, vigaI vigai bhalA nei. kuttiya macchita bhAmara, mahuM tihA kaTTu paTTe maja duhA, jala thala khaga maMtihA, ghayavva makhaNu cauabhaSmA. // 4 // maNu vahu kAya maNvaya, maNutaNu vayataNu tijAgi sagasatta, kara kAraNumai du ti juI, tikAlI sIyAla-bhaMga-saya. // 4 // eya' ca uttakAle, sayaM ca maNu vaNu ta ipAlaNiya', jANuga-jAga pAsika tti. bha'ga cauge tisu aNunnA. 543 // phArsiya pAkriya seAhiya, tIriya kiTTiya ArAhiya cha suddha, paccakkhANa phAsiya, vihi@AciyakAli ja patta pAliya pu puNu sariya', sAhiya gurudatta sesa bheAyaNue, tIriya sahiya kAlA, kiTTiya bhAyasamaya saraNA. 45 // Isa Diaraa` ArAhiya tu, ahavA cha suddhi sadguNA, jANuNu viya-zubhAsaNa, aNupAlaNa bhAvasuddhitti. // 4 // paccakkhANusse phUla, ihu paralAe ya hAi duvihuM tu, ihulAe dhammilAI, dAmannaga-mAi paralAe. paccakkhANumiAM seviUNu, bhAveNu jiSNuvaruddhi, pattA aNaMta jIvA, sAsayasukha aAkhAha || bhASyayaM samAptam // ||44|| ||jA 113911 // 3 // // 3 // ||485 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavicAra prakaraNa jIve te jIva, prANane dhAraNa kare te jIva, caitanyavALe te jIva. cetanA te jJAnadarzanane upaga, upaga e jIvanuM lakSaNa che. sAmAnya rIte dekhavuM te darzana, ane jANavuM te jJAna kahevAya che, sAmAnya upaga te darzana. vizeSa upaga te jJAna kahevAya che. sAkAra upaga te jJAna, ane nirAkAra upaga te darzana che. mati, zrata, avadhi, mana:paryava ane kevala e pAMca jJAna che. pahelAM traNa jJAnamAM ajJAna paNa hoya che, samyagadaSTine jJAnI kahevAya che, mithyASTine ajJAnI kahevAya che. je vastu je svarUpe heya tene te svarUpe jANavuM te jJAna che, sAcAkhoTAnI vaheMcaNI vinAnuM pitAnI marajI mujabanuM jJAna te ajJAna kahevAya che. be prakAre che. (1) karma rahita te siddhanA jIvo svabhAvadazAmAM ramaNa kare che, jyAre (2) karmasahita saMsArI jI vibhAvadazAmAM cAre gatimAM rakhaDyA kare che. saMsArI jI paNa be prakAre che. tra-sthAvara, sUkSmabAdara, saMsI-(manavALA) ane asaMNI-(mana vagaranA) ema judI judI rIte che. saMsArI jI traNa prakAre paNa che-strI, puruSa ane napuMsaka saMsArI jI cAra prakAre paNa che--manuSya, tiryaMca, nArakI deva. saMsArI jIvo pAMca prakAre paNa che-ekendriyathI paMcendriya sudhI. saMsArI jIve che prakAre paNa che-pRthvI, pANI, agni,vAyu, vanaspati, trasakAya. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArI cauda prakAre paNa che--(1) ekendriya sUma-bAdara. (2) paMcendriya 1 saMsI (manavALA), 2 asaMzI (mana vagaranAM) (3) vigalendriya-(beIndriya, teIndriya, caurindriya) ema 7 paryApta ane 7 aparyApta maLI 14 prakAre che. sthAvara jI (sthira ) sthAvara pAMca prakAre che, te ekendriya gaNAya che. pRthvI, pANI, agni, (teha), vAyu, vanaspati ema pAMca prakAre che. agni svabhAve UMco jAya che. vAyu tirtho jAya che, te temanI svAbhAvika sthiti gati che, IcchA mujabanI nathI, tethI te sthAvaranA bhedamAM hovA chatAM gatigrasathI paNa oLakhAya che, ane e kendriya hovAthI sthAvara paNa gaNAya che. bAkInA cha IcchA mujaba gati karatA hovAthI trasa kahevAya che. vanaspatikAya be prakAranI che.-1 sAdhAraNa, 2 pratyeka. (1) pratyeka-eka zarIramAM eka jIva hoya te pratyeka. (2) sAdhAraNa-eka zarIramAM anaMtAjIva hoya te kaMdamULaanaMtakAya ( nigoda) paNa kahevAya che. temAM anaMtAjI hevAthI jainadharmamAM tyAjya gaNAya che. pratyeka vanaspatikAyane acitta banAvavAthI dayAnA pariNAma Take che. pratyeka vanaspatikAya sivAya dareka sthAvarajI sUkSmabAdara be prakAre che, ane teo paNa paryAptA ane aparyAptA bhedathI darekanA cAra cAra bheda thAya che. eTale ja pRthvIkAyanAM, 2 phUTanoTa-A sUkSma jIvo sUkSmadarzaka yaMtrathI paNa daSTimAM AvatA nathI, te eTalA sUkSma che ke tIkSNa kharSyA ke agnithI paNa tene asara thatI nathI. A cho sakala 14 rAjakamAM vyApta che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 apakAyanAM, 4 teukAyanAM, 4 vAukAyanAM, 4 sAdhAraNa vanaspatikAyanAM ema 20 bhedamAM pratyeka vanaspatikAyanAM paryAptAaparyAptA 2 bheda umeratAM sthAvara jInAM kula 22-bhedo thAya che. vigalendriya--2 IndriyanAM, 2 teIndriyanAM, 2 cauridriyanA) nAM paryApta ane aparyApta ema kula vigalendriyanA 6 bhede thAya che. paMcendriya tiryaMca--(1 jalacara, 2 sthalacara-catuSpada, 3 uraparisarpa-(peTe cAlanAra-sarpa), 4 bhuja parisarpa (bhujAe cAlanAra-neLiyA) pa khecara A pAMce garbhaja ane samucchi ma tathA paryApta ane aparyApta ema 4 prakAre gaNatAM 20 bheda thAya che. - A rIte tiracanA-22 ekendriyanAM, 6 vigalendriyanAM,+20 paMcendriyana=48 bheda thAya che. sAta nArakanA 14 bheda thAya che. 7 pRthvImAM 7 jAtanA nArake che, teo paryApta ja che, paNa karaNa aparyAtAnI vivakSAthI paryAmA-apamAnAM nArakanAM 14 bheda thAya che. deve 9 prakAre che, teo paNa karaNa aparyAptA gaNatA denA paryAmA-apamAna 198 bhede thAya che. manuSya-15 karmabhUminAM, 30 akarmabhUminAM, pa6 aMtaradvipanAM kula 101, garbha ja paryAptA ane aparyAptA maLI 202, 101 samUrNima aparyAptAnA maLI manuSyanA 303 bhede thAya che. tiyacanA-48, nArakInA-14, devatAnA-198, manuSyanA-303, cAre gatinA kula 563 bheda thAya che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAnI jAtenAM judA judA nAme- pRthvIkAya-khANamAM hoya tyAM sudhI vadhe che, eTale cetanAvALA che. sphaTika, maNi, ra, paravALAM, hiMgaleka, haDatAla, maNazila, pAre, sonuM, rUpuM, trAMbu, le, sIsuM, jasata, kalAI. e sAta dhAtuo khaDI, ramacI, picA patharA, abarakha, tejaMturI, khAre, mATI ane pASANanI tamAma jAti, sura, luNa vigere pRthvIkAyanA jIve che. bahAra kADhyA pachI acitta banAvAya che. apUkAya-bhUminuM tathA AkAzanuM pANI, jhAkaLa, barapha, karA, lIlI vanaspati uparanuM pANI, dhummasa, ghanedadhi vigeremAM apakAyanA jIve che. pANInA eka ja bindumAM asaMkhyAta jI hoya che, te darekanAM zarIra judA judA che. (pANImAM hAlatA cAlatA jI trasa kahevAya che, teone zarIra ane ema be Indriye hoya che.) sthAvara jIvene phakta zarIra hAya che. teukAya-agninAM jI-aMgArA, jvALA, taNakhA, ulakApAta, azani, kaNiyA, kharatA tArA, vijaLI, vigere agnikAya jIve che, cakamakathI paNa agni utpanna thAya che. vaDavAnaLa paNa agni che. vAukAya--UMce jato vAyu, nIce jate vAyu, zuddhavAyu, maMdavAyu, guMjArava karate vAyu, ghanavAta (ghATo) tanavAta (pAtaLo) vigere vAyukAyanAM bhede jANavA. vanaspatikAya-sAdhAraNa vanaspatikAya 32 prakAre tathA (nigoda) pAMca varNanI nIlaphuga vigere anaMtakAyanA jIve che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 baTATA, DuMgarI, lasaNa, zakarI, rAtaDIyAM, jene chedavA chatAM pharI uge che, jenA sarakhA be bhAga thAya che, jenA parvaresA-nase gupta hoya te, je tAMtaNa vinAnA heya, lIlI haLadara, lIluM Adu, lIle kahyu, suraNakaMda, zatAvarI, bhaiyakoLuM, kuMvArapAThuM, harI kaMda (ra) gele, vAMsa kArelA, luNu-sAjIvRkSa, lehaka-padminI kaMda, garamara (girikaNI), kisalaya-kamaLa patra, khIrasuA kaMda-thega kaMda, lIlI metha, luNavRkSanI chAla, khilADA kaMda, amRtavela, mULA-tathA tenA pAMca aMga, bhUmiphADA, virala dhAnya-aMkurAvALuM, Dhaka vaLyula, suaravallI, pAlakhanI bhAjI, kemaLa AMbalI-bI na thayAM hoya evA saghaLA komaLa phala. pratyeka vanaspatikAyamAM mukhya 7 vibhAga che. phala, phUla, chAla, kASTa, mULa, pAMdaDAM, bIja. darekanA zarIra judA hoya che. (eka vRkSamAM asaMkhyAtA ja hoya che.) keIpaNa vanaspati ugatI vakhate sAdhAraNa hoya che. pachI pratyeka banI jAya che. beIndriya-zakha; keDA, golA, jaLa, AyariyA, aLasIyA, vAsI dhAnyamAM thatAM lALIyA jI, karamIyA, pirA, lAkaDAmAM thatAM ghuNa vigere (zarIra ane jIbhavALA). tendriyakAnakhajurA, mAMkaDa, ja, kIDI, uddhaI, maMkoDA, IyaLa, Imela, sAvA, garoDA, gadvaiyA, viSTAnA kIDA, chANanA kIDA, dhAnyanA kIDA, kaMthavA, IyaLa, Idropa, lIkha, cAMcaDa vigere (zarIra, jIbha, nAkavALA). Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - :: ka >> Ay: kaThe SIT : *5 : jaY N che ra kiws dikarI cuo~-~ - --- - - - : AAAAA 1 TI : ' ' on: s0JIT ON A R8 e aks. IRG 53 Subscra ili * : site, 0 EDINe kayAra - para www vaccha ) { B A ? C :03. Gza:54 JIT SIM ACTION IS: gasts? ajaa) StI >> PM rAvala - sI T ET/TH TI krikagzakAyadAkA vidaEBRA kAraNa - tiSThiI dauche. va pa * (7 miSi - SjApAna uDEO ja nA nA alpa ka khaMDa 3 rAka pa = == vaijJA pANInA eka TIpAmAM rahela 36450 hAlatA-cAlatA chAnuM bAjumAM rahela A citra "sindhapadArtha vijJAna" nAmanA pustakamAM prakAzita thayela che. paraMtu pANImAM rahelA pANInA jI te daSTithI paNa agocara che. tethI viziSTajJAna vinA dekhAya nahi. abhi : S pAya. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauridriya-vIMchI, bagAI bhamarA, bhamarI, tIDe, mAkhI, DAMsa, macchara, kaMsArI, karoLIyA, khaDamAMkaDI, vAMdA vigere (zarIra, jIbha, nAka, AMkhavALA). paMcendriya-nArake, tiya, manuSya ane de. (zarIra, jIbha, nAka, AMkha, kAnavALA). nArakI-ghammA, vaMza, zelA, aMjanA, ziSTA, maghA, mAghavatI. pRthvInA nAma-ratnaprabhA, zarkarA prabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhumaprabhA, tama prabhA, tamastamaprabhA. de -(1) bhavanapati, (2) vyaMtara, (3) tiSi ane vaimAnika 21 bhuvanapati daza ane paramAdhAmI paMdara. 26 vyaMtara ATha, vANuvyaMtara ATha, tiryaka bhaka daza. 10 jyotiSa pAMca ghara ane pAMca sthira. 38 vimAnika (kapa panna) 12 devaka, 9 kAMtika, 3 kibiSika=24. , , 9 vaiveyaka, 5 anuttara14. paryAptA 99 apayA 99 198 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 paramAdhAmI-aMba, aMbarISa, zyAma, zAla, rudra, uparudra, kALa, mahAkALa, asipatra, vana, kuMbhI, vAlukA, vaitaraNa, kharasvara, mahASa. 8 vyaMtara-pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kinnara, kiMguruSa, mahoraga, gaMdharva. 8 vANuvyaMtara-aNupannI, paNa pannI, IsIvAdI, bhUtavAdI, kaMdita, mahAkaMDita, kehaMDa, pataMga. 10-tirya bhaka- annajuMbhaka, pAna bhaka, vastra bhaka, leNu (ghara) jaMbhaka, puSpabhaka, phaLaphaMbhaka, puSaphaLa jaka, zayanabhaka, vidyAkuMbhaka, aviyajubhaka, 9 kAMtika-sArasvata, Aditya, vahi, aruNa gaI teya, tRSita, avyAbAdha, mata, ariSTa. 5 anuttara--vijaya, vaijayanta, jayaMta, aparAjita, sarvArthasiddha. siddhanA cha-kevaLajJAna thatA vakhatanI avasthAe paMdara bheTa che. jiNa, ajiNa, tIrtha, atIrtha, gRhaliMga, anyaliMga, valiMga, strI, puruSa, napuMsaka, pratyeka svayaM buddha, buddhabodhita, eka, aneka. tIrthakarI-jina, tIrtha, liMga, puruSa, svayaM buddha, eka (athavA aneka) ema cha prakAre kahevAya. eka jIvane paMdaramAMthI cha bheda lAbhe. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA 563 bhedomAM pAMca dvAre saMsArI javo | zarIranI uMcAI AyuSya svikAsthiti | prANa | ni | dhanuSa-aMgula chAA - 6 1pa -12 1 sAgaropama ( 1 bhava pUratI 4 lAkha - - - - 31 - 1 lI nAraka 2 jI nAraka 3 jI nATaka 4 thI nAraka 5 mI nAraka 6 ThThI nAraka 7 mI nAraka deve - bhavanapati 12pa che ooh 33 1 sAgaropamathI adhika 7 hAtha asurakumAra bAkInA nava bhavanapati kaMIka nyUna 2 palyopama | Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAiAyuSya | svAyarithati prANa | yoni 7 hAtha palyopama 1 bhava pUratI | 10 | 15 paramAdhAmI vyatara vANuvyaMtara tiryam bhaka tiSka candra sUrya 1 palyopamane 1 lAkha varSa 1 palepama ne 1 hajAra varSa 1 palyopama ardha pApama 1 palyopama graha nakSatra tArA vaimAnika deva kalpopanna- (1) saudharma (2) IzAna 2 sAgaropama 2 sAgaropamathI adhika Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAI AyuSya | svakAsthiti | prANu | ni 6 hAtha (3) sanakumAra (4) mahendra 5 hAtha 7 sAgaropama / 1 bhava pUratI 7i sAgaropamathI adhika | 10 sAgaropama 14 sAgaropama 17 sAgarepama 18 sAgaropama 19 sAgarepama 4 hAtha 3 hAtha (5) brahmaleka (6) lAMtaka (7) mahAzuka (8) sahastrAra (9) Anata (10) prANata (11) AraNa (12) amruta kapAtIta raiveyaka (1) sudarzana (2) supratibaddha (3) manerama (4) sarvate bhadra 2 hAthe Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zarIranI uMcAI | AyuSya kAyasthiti prANa | ni (5) suvizALa 25 27 sAgarepama 1 bhava pUratI 10 (6) sumanasa (7) saumanasya (8) priyaMkara (9) naMdIkara anuttara vaimAnika (1) vijaya 1 hAtha 31thI33 , (2) vayeta (3) jayaMta (4) aparAjita (5) sarvArthasiddha 33 sAgaropamAM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAI | AyuSya | svakAryasthiti prANa | yoni cha hAtha 6 hAtha 1 lo biSika 2 je kibiSika 3 je kibiSika nava lekAMtika 2 sAgarepama 1 bhava pUratI 2 sAgaropamathI adhika 13 sAgaropama 8 sAgarepama 5 hAtha 5 hAtha 1 gAu 1 palyopama trIje Aro manuSya :5 himavaMtanA yugalika 5 hiraNyavatanA yugalika | 5 harivarSanA | ja yugalika che ? 5 ramyanA yugalika | 2 gAu 2 pApama bIje Are - Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAI | AyuSya | svakAsthiti prANa 3 gAu 3 palyopama 1 bhAva pUratI | 10 | 14 lAkha 5 devakurUnA yugalika 5 uttarakurUnA yugalika pahele Are 3 gAu 5 mahAvideha | | garbhaja manuSya 3 500 dhanuSa pUrva Da varSa || 7-8 bhava 7 hAtha 130 varSa 5 bharata 5 airavrata garbhaja manuSya che chaThTho Aro pAMcame Aro ceAthe Are 5 bharata | 20 varSa | 7-8 7% bhava 2 hAtha ane muMdrA hAtha paairavrata Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAI AyuSya | svakAryasthiti | prANuM | yoni pa6 aMtaradvipanA palyopamane | 900 dhanuSa | asaMkhyAtame | 1 bhava pUratI | 10 prANa 14 lAkha yugalike bhAga samUchima manuSya | aMgulane aparyAptA asaMkhyAtame bhAga aMtamuhUrta ] 7-8 bhava tiya - garbhaja jalacara | 1000 ejana | Da varSa pUrva paMcendriya | _|4 lAkha 7 lava 7-8 bhava >> sthalacara catuSpada 6 gAu 3 papama paMcendriya palyopamane , becara 2 thI 9 dhanuSa | asaMkhyAta bhAga , uraparisarpa paMcendriya. 1000 jana | kroDa varSa pUrva | 7 bhava Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhaja bhujarisapa paMcendriya samUoi ma jalacara paMcendriya " "" " "" 23 thalacara catuSpada paMcendriya khecara uparisa paMcendriya bhujaparisa paMcendriya "" zarIranI uMcAI 2 thI 9 gAu 1000 cena 2 thI 9 gAu 2 thI 9 dhanuSa AyuSya adharmAMsA tiya ca a'gulanA paMcendriya | asaMkhyAtamA bhAga kreDa varSa pU 84000 varSa 72000 2 thI 9 caiAjana | 53000 4 2 thI 9 dhanuSa ,, 42000 "" aMtaryuM hata svakAyasthiti | prANa 7 bhava ' "" "" "" " "" 10 mana vinA 9 "" "" 99 " 7-8 ceni 4 lAkha " 1:3 "" "" " 45 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAI AyuSya | svakAsthiti prANa yoni 12 jana | saMkhyAta varSa 2 lAkha vasa-vimalendriya beIndriya teIndriya caurindriya 12 varSa 1 49 divasa 3 gAu 1 jana 6 mAsa 4 sthAvara- aMgulane | | asaMkhyAtama bhAga 22000 varSa bAdara pRthvIkAya 4 |7 lAkha asaMkhya utsarpiNI avasarpiNa , apakAya 7000 che che, teukAya 3 ahorAtra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI uMcAInuM AyuSya | svakAsthiti prANa yoni bAdara vAukAya aMgulane asaMkhyAtamo bhAga 3000 varSa 4 chi lAkha | asaMkhya utsarpiNa avasarpiNI T , 10 lAkha , vanaspatikAya pratyeka - 1000 ejanathI | 10000 varSa adhika & sUkama sAdhAraNa vanaspatikAya [ aMgulane |asaMkhyAtama bhAga aMtarmuhUrta anaMta utsarpiNI avasarpiNI che 14 lAkha bAdara # 14 lAkha Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAvara jIvamAM jIvanI siddhi caitanyazakti zarIramAM jIva hovAnI nizAnI cetanyazakti che. pragaTa citanyavALA jI trasa (beIndriyayAdi) che. apragaTa caitanyavALA jI sthAvara (ekendri) che. mAdaka dravya levAthI jema manuSya mUcchita rahe che, tema sthAvara jIve sacetana hovA chatAM temAM raheluM caitanatva mUcchita hovAthI anumAnA dithI tathA jJAnIonA vacanathI temAM caitanya che tema samajAya che. pugala paramANuo je ghaNA sUkSama che, tene jIve zarIrarUpe banAvyA pachI ja te pudgale indriyanecara jaththArUpe thAya che. jIvanI madada vinA keI zarIra bAMdhI zake nahi. eTale pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati vagerenA zarIre paNa jIve ja banAvyA hoya che. 1. pRthvI sacetana che - nazo karavAthI mANasa jema mUcchita dazAmAM rahe che, tema pRthvImAM paNa tapAsIe te caitanyanI khAtrI thAya che. patthara vagere khANamAM hoya tyAM sudhI jIvanazakti hevAthI pRthvIkAyamAM gaNAya che. khANamAMthI bahAra nIkaLyA pachI zastra - agni - rasAyaNa vagerenA pravegathI jIvarahita thAya che. pRthvIne khodatA asaMkhyAta pRthvIkAya jI haNAya che. mATe jayaNa pALavI joIe. manuSyanA zarIranA avaya vadhe che, tema khANamAM rahela lavaNa, pathara vRddhi pAme che, keTaleka ThekANe pattharanA pALiyAo Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 dhIme dhIme vadhe che. kemake te sacetana pRthvI sAthe joDAyalA che. jema prANIonA hADakAM, nakha, zIMgaDA kaThIna hAvA chatAM temAM jIva hAya che, tema pRthvI vagere kaThIna hovA chatAM temAM jIva hAi zake che. pArA je khANAmAMthI nIkaLe che, tene tyAMthI mahAra kADhavAne evA vidhi hatA ke eka mANasa kumArIkAne gheADA upara esADIne tenuM mADhuM kUvAmAM dekhADIne nAsI jatA, eTale pArA maithuna saMjJAthI bahAra uchaLIne phelAi jatA. A pArAne maithuna saMjJA te sacetana hAvAnI nizAnI che. * jema muMgA, maheza, AMdhaLA mANasa du:kha thavA chatAM jaNAvI zakatA nathI, tema ekendriya jIvA peAtAnuM duHkha jAhera karI zakatA nathI. mATe ApaNe te te jIvA upara karUNA rAkhavI joI e. ra. pANImAM jIvasiddhi hAthI garbha mAM pravAhI (kalala) rUpe hoya che. IMDAmAM pakSI zarUmAM pANIrUpe hAya che, tema pANI sacetana che. Tha'DA vAtAvaraNamAM mANasanuM zarIra bahAra ThaMDu hAya che, tyAre aMdara garamI jaNAya che, tema pANI paNa ziyALAmAM garama jaNAya che. ziyALAmAM pazcimamAM pANImAMthI varALanA jaththA uc caDhatA heAya che. ziyALA chatAM varALa uMce caDavI, e zarIranI uSNutA vinA na saMbhave. ############# A pustakamAM pANInA hiMdunuM citra (pA, 35) Apelu' che, temAM porA vigere eindriya jIvA hoya che, paNa te pANIthI judA samajavA. pANI pete sthAvara che. pANInA jIvAnuM zarIra te pANI ja che. pANI pote asaMkhya jIveAnA asaMkhya zarIranA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuha che. te je atyaMta nAnA biMdumAM paNa zarIra dhAraNa karIne rahe che. vaijJAnike kahe che ke-eka vALamAM 4000 jaMtuo samAI zake che. pisTanI TIkITa para 25 karoDa, eka ratala kALI drAkSa para 11 kreDa. eka ratala lIlI drAkSapara 80 lAkha jaMtuo samAI zake che. sUmadarzaka yaMtrathI evA jhINuM jatuo dekhAya che ke eka sAyanA agrabhAga upara 9 kreDa samAI zake che. eTale ke jIva dehapariNAmI che. eTale je deha maLe tevA dehamAM arUpI e jIva rahI zake che. tethI ja pANInuM eka bidu asaMkhya zarIranA samuharUpa che. okasIjana ane hAiDrojana nAmanA be vAyu maLavAthI pANI thAya che, e vAta navI nathI. kemake zrI bhagavatIsUtramAM vAtanika jala" kahyuM ja che. matalaba ke pANI asaMkhya jIvonI kAyArUpa ja hoya che. keTalAka padArthonA saMgathI vIMchI, deDakA, mAchalAM vagere bane che, temAM jIvatattva juduM ja hoya che tema ahi samajavuM. pANIne traNa ukALA Ave eTale acitta bane che. te unALAmAM pAMca prahara, ziyALAmAM cAra prahara, ane comAsAmAM traNa prahara sudhI acitta rahe che. pachI pAchuM sacitta bane che. eTale ke apUkAya jI utpanna thaI jAya che. je pANI sacitta banatA pahelAM cUne nAkhavAmAM Ave te bIjA 24 prahara sudhI acitta rahI zake che. 3. agnimAM javasiddhi- AgIA pataMgIyA vageremAM prakAza, manuSya zarIramAM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahaja garamI jema jIva vinA asaMbhavita che, tema agnimAM prakAza ane uSNatA jIvanA kAraNe che. agnine lAkaDAM vagere khorAka maLatAM manuSyanA zarIranI jema vadhe che. agninI jvALA UMce caDhe che, anukuLa pavana hoya te vadhe che, athavA bujhAI maraNa pAme che. gharSaNa vagerethI janma pAme che, e agnine sacetana sAbita kare che. 4. vAyumAM jIvasiddhi keInI preraNA vinA AmathI tema gati karavAnI vAyunI zakti tene sacetana sAbita kare che. deve tathA aMjanAdi yegathI jema manuSya adazya rahI zake che. tema tevA prakAranI rUpa pariNatine vege vAyu adazya che chatAM sparza vagerethI jANI zakAya che. vaLI vAyu najare dekhAtuM nathI chatAM tenuM vajana paNa hoya che. 10 senTImITara lAMbA, pahoLA, UMcA khAlI DabbAmAM 1 liTara havA hoya te tenuM vajana 13 grAma thAya che. havA kheMcI laI pachI ane pahelA kAcanA vAsaNanuM vajana karIe te havAvALuM vAsaNa vadhAre vajanadAra hoya che. pa. vanaspatimAM jIvasiddhi 1. vanaspati che eka ja IndriyavALA chatAM, gayA janmanAM saMskArane kAraNe pAMca indriyone viSaya anubhavatA jaNAya che. 2. jAgRta dazA, nidrA, rAga, prema, harSa, lobha, lajajA, ya, maithuna, krodha, mAna, mAyA, AhAra, janma, vRddhi, maraNa gha saMjJA vagere manuSyanI mAphaka anubhave che. 3. manuSyamAM jema traNa avasthA hoya che tema vanaspatine paNa traNa avasthA hoya che. jema manuSyane niyata AyuSya hoya che. tema vanaspatine paNa niyata AyuSya hoya che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para 1. zabda grahaNa zakti-kaMdala, kuMDala vagere vanaspatio | megha garjanAthI pallavita thAya che. 2. rUpa-velAo, latAo Azraya tarapha pharIne vadhe che. 3. gadha-keTalIka vanaspatio dhUpanI sugaMdhathI vadhe che. 4. rasa-zeraDI vagere jamInamAMthI mIThe rasa cUse che. 5. spa-lajajALuM vanaspati sparza karavAthI saMkocAya jAya che. nidrA vagere judI judI lAgaNIo 1. nidrA paMADa, AMbalI, kamala vagere amuka vakhate saMkocAya che, ane amuka vakhate khIle che. 2. rAga-azoka, bakula, phaNasa vagere jhAMjharanA jhaMkAra sahita strInA paganA prahArathI phaLe che. 3. harSa--keTalIka vanaspati akALe khIlI uThe che. 4. lAbha- peLe AkaDo, khAkharA, bilIvRkSa vagerenA mULa bhUmimAM rahelA nidhAna upara phelAya che. 5, lajajAlajajALu velamAM dekhAya che. 6. bhaya-e ja velamAM dekhAya che. madrAsanA anaMtapura jillAmAM khajUrInuM vRkSa madhyarAtrithI nIce paDavA mAMDatuM ane bapora pahelAM taddana sUI jatuM. pachI te dhIme dhIme ubhu thatAM madhyarAtri pahelAM tana TaTTAra thaI jatuM. baMgALamAM paNa eka khArekanuM vRkSa rAtre traNa vAge taddana nIce paDatuM ane madhyAhna pachI dhIme dhIme ubhuM thatuM. ane sAMja sudhImAM barAbara UbhuM thaI jatuM. A badhA bhAva nidrA ane jAgRtinAM jANavA. sAbhAra-jaina dharmanuM prANI vijJAna. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mithuna-yuvAna strInA mukhanA tAMbula chAMTavAthI ke sparza, hAvabhAva ke kaTAkSathI keTalAka jhADa tarata phaLe che. papaiyAmAM nara-mAMdA jhADa hoya che. narane parAga mAdA phUlamAM paDe te ja phaLa Ave che. 8. krodha-kedanadanuM jhADa huMkAra avAja kare che. 9. mAna-rUdaMtI velamAM pANInA TIpA kare che, tenAthI sonAnI siddhi thAya che. tene bhAva e gaNAya che ke mArI vidyamAnatA chatAM loke nirdhana kema rahe? 10, mAyA-velAo potAnA phaLane pAMdaDAthI DhAMke che. 11. AhAra-pANI, khAtara maLe te vadhe, nahi te sukAya jAya che nAgaravelIne chANadudha reDe te phaLa, phUla, rasa vadhe che. manuSyabhakSI vRkSa AphIkAnA mADAgAskara TApumAM eka vRkSa manuSyabhalI che, tenA pAMdaDAMnI dhArAmAM tINa kAMTA hoya che, vaLI A vRkSane keTalAka taMtuo havAmAM laTakatA hoya che. je kaI manuSya tene aDake te te tarata vIMTaLAI jAya che. bIjA taMtuo tenA zarIre bharaDo laI le che. pachI e manuSya thaDa tarapha dhakelAya che, tyAre pAMdaDAo vAMkA vaLe che ane tenA tIkSaNa kaMTake manuSyanA zarIra upara bhoMkAvA lAge che. ane temAMthI lehIne pAMdaDAM cUsI le che. ane cheDI ja vAramAM manuSya nirjIva banI jAya che. tyAre pAMdaDAM pharI UMcA thAya che, taMtuo chuTA paDe che. ane vRkSa mULa hAlatamAM AvI jAya che. tyAMnA jagalI leke kaI manuSyane zikSA karavI hoya tyAre tene A vRkSanA tarapha dhakelI de che. ane tenA jIvanane karUNa aMjAma Ave che. keTalAka pravAsIoe A dRzya sAkSAta joyuM che. ane tenI chabIo vartamAna patramAM pragaTa karela che. -sAbhAra uddhata jaina dharmanuM prANI vijJAna. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. janmavAvavAthI uge che, te janma gaNAya che. 13. vRddhi-aMkura, DALI, pAMdaDAM thAya che. 14. maraNa hima vagere AghAtathI maraNa thAya che, tathA karamAI javuM te maraNa gaNAya che. 15. rega-havA pANI, khorAka vagerenA vikArathI roga thAya che, ane tevA auSadhanA upacArathI maTe paNa che. 16. da-velA caDavA mATe jhADa, vADa tarapha vaLe che. uparokta pAMce sthAvara jIvonI hiMsA karyA vinA sarvaviratidhArI munirAje pitAnuM jIvana TakAve che, te jIvadayAnA pAlanAra gRhasthoe paNa yathAzakti jIvadayAnuM pAlana karavuM joIe. ane anivAryapaNe hiMsA thAya te duHkha ke pazcAttApa karavo joIe. = = = = = Aje manuSya vijJAna zabdathI bhautika padArthanuM jJAna che che samaje che. tethI bhautika sukhonI IcchAthI pApa karavAmAM # saMkoca thato nathI. ane tethI AraMbha samAraMbhanI pravRttio che che zarU thAya che. pariNAme durgatinA asaMkhya duHkha prApta thAya che. che jema pataMgiyu rUpanI lAlasAmAM tamAM paDI baLI jAya A che, tema bhautikavAdIo chevaTa sudhI mAnasika pIDAmAM ja sabaDe che, ane bhoganI lAlasAmAM khatama thaI jAya che. = = = = Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMbAInA mApa aMgulana asaMkhyAtame bhAga= { dhanuSaprathakatva = 2 thI 9 dhanuSa eMyanI aNI upara jeTale gAu ,, = 2 thI 9 gAu bhAga Ave tene asaMkhyA- jana ,, = 2 thI 9 ejana tame bhAga 2000 dhanuSa = eka gAu 4 aMgulanI = muThuiM 4 gArDa = eka jana 2 muThuiM = veMta asaMkhya jana = 1 rajaju 2 veMta = hAtha | 14 rajaju = 1 loka 4 hAtha = dhanuSa jenazAstrIya saMkhyA 1 thI parArdha sudhI vyavahArika 18 aMkonI saMkhyAthI AgaLa 96 aMkonA sthAnanI saMkhyAnA nAme jainazAstromAM che. saMkhyAtA = 2 thI mAMDIne amuka saMkhyA sudhI saMkhyAta gaNAya che. asaMkhyAtA = 9 prakAranA che. saMkhyAta karatAM asaMkhya guNa vadhAre che. anaMta = 9 prakAranA che. asaMkhyAta karatA anaMta guNa vadhAre che. vakhatanA mApa asaMkhya samayanI = 1 AvalI. 256 AvalIkA = 1 kSullaka bhava. 65,536 kSullaka bhava = 1 muhUrta. 16777216 thI kaMIka adhika AvalI = 1 muhUrta. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 thI 9 samaya = jaghanya - 30 = 1 arAtri * aMtarmuhUrta ! 60 ,, =J 1 samayajUna = utkRSTa , | 2 mAsa = 1 ayana 2 ghaDI = 1 muhUrta 6 ayana = 1 varSa 15 muhUrta = 1 divasa 5 varSa = 1 yuga 70,56000 ) 15 ) = 1 rAtri kreDa varSa 1 pUrva uddhAra, addhA, kSetra palyopamanA sUkSma ane bAdara bheda gaNatA 6 prakAranA palyopama kahyA che. ahiM addA paryApama kahevAya che. palyopama = eka yojana UMDA pahoLA ane lAMbA khADAmAM sAta divasanA janmelA yugaliyA manuSyanA bALakanA eka vALanA sAta vAra ATha ATha karelA 200715ra kakaDA ThAMsI ThAMsIne bharI, temAMthI se so varSe vALane eka eka kakaDe kADhatAM, jeTalA kALe e khADo = palya khAlI thAya, teTalA kALane bAphara akA paDyApama kahevAya che. ane e ja vALanA asaMkhya sUma kakaDA kApIne se se varSe eka eka kakaDo kADhIe, ane e khADo jeTalA varSe khAlI thAya, teTalA kALane sUkSma addA palyopama kahevAya che. 10 kaDAkoDI palyopama = 1 sAgaropama. 10 , sAgaropama = 1 utsarpiNI athavA avasarpiNuM. , sAgaropama athavA 1 utsarpiNa - = 1 kALacaka ane 1 avasarpiNa anaMtA kALacakre = 1 pudgala parAvata anaMtA pudgala parAvarta = bhUtakALa tathA bhaviSyakALa. || iti zrI jIvavicAra prakaraNa saMpUrNa che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda rAjaloka sidhdho sanADA rudhizilA 5.anusara, 3.rocaka 3. zremaka A ratnaprabhApRthvInuM daLa 180000 yojanA pii ainpii I ! ] Mi lo ke [6] | / khAlI.10.yo 4 vANavyaMtara. nika 1 | 2U | 4 lokAMtika khAlI. 10.co. 3 ATha vyaMtaranikAya , 1,114 / kibiSika tranADI. '. nADI - a2sthira jayotiSka pa samudra 3. -+ khAvI.100 co. khAlI ha83; yo. dareka prata2 3000.yo -Iridada banavAna tanavAta 'AphathI 18 0 0 0 0... . . . .cIjana - & 10 bhavanapati nikAya. -7 naraka bhUmio - adho loka . khA eu lI. ja S T * loka bahA2 ta2pha che anaMta aloke Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nava tattva nava tattva jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa. jIva ane ajIva e tattva (ya) jANavA jegya che. puNya-nizcayathI sAdhune cheDavA gya che. gRhasthane vyavahArathI AdaravA yogya che. pApa, Azrava, baMdha- heya) cheDavA gya che. saMvara, nija, mekSa (upAdeya) AdaravA gya che, jIva tatvanAM pa63 bheda jIva vicAramAM batAvyA che. ahiM, cauda bheda gaNAvyA che. 14 jIva tatvanA 14 bhede 4 ekendriyanA bheda sUkSama bAdara, paryApta aparyApta 6 beIndriya, teIndriya, caurindriya (vigalendriya)nAM paryAptA-aparyAptA malI 6 bhede. 4 paMcendriyanA - garbhaja - samucchima, paryAptA - - aparyApta malI kula 4 bhede thAya che. (uttarabheda-pa63) Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIva tatva-14 bheda 14 ajIva-(jaDa padArtha ) tattvanAM 14 bhede che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya, ane kALa ema mUla pAMca prakAre ajIva tattva che. 9 bheda-dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya e traNanAM skaMdha-deza-pradeza ema traNa traNa gaNutAM 9 bheda thAya che. 4 bheda pudagalanAM -skaMdha-deza-pradeza ane paramANu. 1 kALa-eka samayane hevAthI eka ja bheda gaNAya che. bhUtakALa anaMte gaye, bhaviSyakALa anaMte Avaze, paNa vartamAnakALa eka ja samayane che. kula ajIvanAM 14 bheda che. AmAM pudgalanAM (skaMdha, deza, pradeza ane paramANuM. 4 bheda) varNa, gaMdha, rasa, sparza vALA hovAthI rUpI che. bAkInA 10 bheda ajIvanA arUpI che. sUma pudgale AMkhe na dekhAvAM chatAM rUpI che. jIva pugala mizrita hevAthI rUpI dekhAya che. jyAre siddhanA jI kama (pudgala) rahita hovAthI dekhAtAM nathI. cauda rAjakamAM chavIza vargaNAomAMthI jIvane grahaNa karavA yogya phakta ATha ja vargaNAo che. jIva teNe grahaNa kare che. ApaNI AjubAjumAM te vargaNAo paDI che. paNa sUkSama havAthI dekhAtI nathI. kevalajJAnI joI zake che. 1 skaMdha Akho bhAga. 2 deza-amuka bhAga. 3 pradeza-kaMdha sAthe joDAyela paramANune pradeza kahevAya che; paNa skaMdhathI ja paDe tyAre te pradeza paramANu kahevAya che. 4 paramANu--ThaMdhathI judA paDe tyAre paramANu kahevAya che. (kevalInI daSTie jenA be bhAga nahi thAya te) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya tatva-kara bheda 42 puya tattva-zubha kamane Azrava te puruSa che. puNya kara prakAre bhagavAya che, 9 prakAre baMdhAya che. sAdhu pramukhane anna, pANI, vastra, pAtra, zayyA, vasati ApavAthI, temaja mana, vacana, kAyAnA zubha vyApArathI puNya 9 prakAre baMdhAya che. (jIvane sukha joIe che, paNa puNya karatA nathI. jyAre pApa choDatA nathI, tethI duHkhI thAya che. sukhanuM kAraNa puNya che, ane duHkhanuM kAraNa pApa che.) puNyanA 42 bhedo tathA pApanA 82 bheda samajavA mATe karmagrantha jANa jarUrI che. emAM AvatA 8 karmonA uttarabheda baMdhamAM 120 batAvyA che. jyAre puNyanAM kara+82 pApanAM maLI kula 124 thAya che. (AmAM puNyamAM zubha varNa, gaMdha, rasa, sparza gaNAvyA che. ane pApamAM azubha, varNa, gaMdha, rasa, sparza gaNAvyA che.) sAtA vedanIya, uzcAtra, manuSyAyuM, devAyu, tiriyA (traNa AyuSya) tathA nAma karmanI 37 zubha prakRti maLI puNya 42-prakAre gaNAya che. pApa tattva-82 be 82 pApa tattva-azubha karmane Azrava te pApa che. pApa 82 prakAre gavAya che, 18 prakAre baMdhAya che. aDhAra pApa sthAnaka. viSaya, kaSAya pramAda temaja mana, vacana, kAyAnA azubha vyAyAthI pApa baMdhAya che. te tIvra bhAvathI baMdhAya te saMkhyAta, asaMkhyAta ke kreDe ghaNuM paNa bhegavavuM paDe che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanAM-kara bheda 2 manuSya gati, deva gati 2 manuSya AnupUrvI, deva AnupUrvI 1 vAtrakaSabha nArAjI saMghayaNa 1 samacaturastra saMsthAna 1 zubha vihAgani ja zubha-varNa, gaMdha, rasa, sparza 1 paMcendriya jAti 7 pratyeka prakRti-agurU laghu nirmANa, parAghAta, uzvAsa Atapa, udyota, jina nAma 10 basa dazaka-sa, bAdara, paryApta pratyeka, sthira, zubha, subhaga, susvara, Adeya-yaza. 5 zarIra-audArika, vaikriya AhAraka, tejasa, kArpaNa 3 upAMga-audArikanA ghakicanA, AhArakanAM. 37 nAma kamanI 3 AyuSya karmanI 1 vedanIya karmanI 1 gAtra kamanI 4ra puNya prakRti Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara pApanAM-82 bhedA 2 naraka gati, tiyaca gati 2 naraka AnupUrvI, tica AnupUrvI THE CONS saMghayaNA pa RSabha nArAca, nArAca, adha nArAca kilikA, chevaTTu- saMsthAnA--pa nyagrodha, sAdi, vAmana, kubja huMDaka 1 azubha vihAyogita 4 azubha-varNa, gaMdha, rasa, spa 4 ekendriya, eIndriya, teIndriya caurindriya. 1 upaghAta 10 sthAvara rAke sthAvara, sUkSma, aparyApta sAdhAraNa, asthira, azubha, durbhAgya, dusvara anAdeya, ayaza. ( kula nAma kamanI--34 ) 5 jJAnAvaraNIya karmInI prakRti 9 dezanAvaraNIya karmInI 5 atarAya kamanI 26 meAhanIya kamanI 1 ( naraka ) ANu karmanI - 82 pApa prakRti .. 97 97 1 ( nIca ) gAtra kamanI 1 (azAtA) vedanIya kama nI 97 " .* Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava tattva-4ra bheda 42 Azrava tatva-karmanuM AvavuM te Azrava, tene garanALA bAraNAnI upamA ApI che. te dvArA kamenuM Agamana AmAmAM thAya che. Indriya, kaSAya, avata, vega kriyA 5 4 5 3 25 = 42 prakAre Azrava che. 5 sparzanendriya, rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya, zrotrendriya e pacenA managamatA viSayamAM rAga karavAthI tathA aNagamatA viSayamAM dveSa karavAthI kamane Azrava thAya che. 4 daidha, mAna, mAyA, lebha karavAthI kama baMdhAya che. 5 avata-hiMsA, jUTha, cerI, mithuna ane parigrahasaMgrahavRtti e pAMcathI karma baMdhAya che. ga-burU ciMtavavAthI, azubha balavAthI, kAyAthI azubha karavAthI paNa karma baMdhAya che. 25 kriyA prava (1) kAyikI = kAyAne aNAe pravartAve. ( 2 ) adhikaraNikI = zase rAkhavAthI ke navA banAvavAthI, ( 3 ) prAdeSikI == jIva-ajIva upara cheSa karavAthI. ( 4 ) pAritApanika = jene pIDA upajAvavAthI (5) prANAtipAtikI = jIvene nAza karavAthI. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) AraMbhikI = khetI, karavAthI, kuvA, taLAva khedavAthI. (7) parigrahikI = vastune saMgraha, mamatva karavAthI. (8) mAyA pratyayikI = mAyA, kapaTa karI ThagavAthI. ( 9 ) mithyA darzana pratyayikI = jinezvarenA vacana para zraddhA na rAkhavAthI. (10) apratyAkhyAnikI=paccakakhANa na karavAthI, aviratithI. (11) dRSTikI nATaka, sInemA, baMgalAmAM rAga-dveSa karavAthI. (12) smRSTikI = rAga-dveSathI sparza karavAthI. (13) prAhityakI = bIjAnI riddhi jaIne IrSA karavAthI. (14) sAmaMta nipAtikI = bhAjana ughADAM mUkavAthI trasa jIva paDe te. (15) naiSTikI = zastrAdi ghaDAvavA, ku khAlI kare. (16) svastika = pitAne hAghe jIvane ghAta kare. (17) AjJAnika = sAvadya-pApa karavAnI AjJA karavAthI. (18) vidAraNikI = duHkha thAya tevA maheNuM, ALa, kalaMka devAthI. (19) anAgikI = upaga vinA vastu levA mUkavAthI. (20) anavakAMkSa pratyayika=Aleka paraleka virUddha karavAthI. (21) prAyogikI = mana, vacana, kAyAnI zubhAzubha kiyA. (22) sAmudAyikI = ATha karmane samudAyapaNe bAMdhavA. (23) premikI = rAga-prema karavAthI je kriyA lAge che. (24) kaeNSikI = Sa karavA-karAvavAthI je kriyA lAge che. (25) IpathikI=javA-AvavAnA yegathI je kriyA thAya te. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 AzravA mukhya-4 che 1 mithyAtva--jinezvara devanA vacana ke zAstra upara azraddhA, kudeva kugurU, kudharma, mithyA paryAM mAnavA. 2 avirati--hiMsAdi pApanA pratijJApUrvaka tyAga na karaveA, 3 kaSAya krodha, mAna, mAyA, leAbha karavA. 4 ceAga--mana, vacana, kAyAnI zubhAzubha pravRtti. A cAra AzraveA khadhA du:khanuM mULa che, te baMdha karavA savaranA Adara karavA joI e. savara tattva-57 bheda 57 savara tattva--AvatA karmane rAke te saMvara, bAraNuM baMdha karavAthI jema gharamAM kacarA bharAtA nathI, tema AzravanA dvAra baMdha karavAthI sa'vara thAya che. samiti gupti parisaha yatidhama bhAvanA cAritra 5 3 22 10 12 5=56 5 samiti-1. IA~ samiti -jIvadayA mATe dara nIcI STi rAkhavI. 2. bhASA samiti - mADhe muhapatti rAkhI nirdoSa, huitamita-chyuM khelavuM. 3. eSANu samiti-4ra doSa rahita AhAra pANI levAM, ane pAMca doSa rahita vAparavA. 4, AdAna samiti-upaSi vigere letAM mUkatAM pUjavuM pramAja vuM. 5. pAdiApanikAsamiti--nirjIva bhUmimAM joI ne parAvavuM. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM gupti managupti-azubha vicArane tyAga karavo. vacanagupti--sAvadya vANIne tyAga karavA. kAyagupti--kAyAne sayamamAM joDavI. 66 22 parisaha : kAya mATe pariSaha-upasarga Ave tyAre samatA bhAve sahana karavuM. 1 kSudhA = nirdoSa AhAra na maLe te doSita AhAranI icchA na karavI. 2 tRSNA = tarasa sahana karavI paNa doSita pANI na levuM. 3 zIta = 4'DImAM agnineA upayAga karavAnA vicAra na karavA. 4 uSNu = garamImAM paMkhA vagere vAparavAnA vicAra na karavA. daza = DAMsa-maccharathI kheda na karavA samatAthI sahana karavuM. 6 acela - uttama-kiMmatI vastranI IcchA na karavI. 7 arati = managamatI vastu na maLe teA udvega na karavA. 8 strI = strIne joI calita na thavuM ( zrI sthulabhadranI jema rahevuM. ) 9 carcA = grAmAnugAma vihAra karavA. vihAra na thAya tA chevaTe sthAnAMtara karavuM. 10 niSadyA = zUnya sthAne dhyAnamAM rahetA calAyamAna na thavuM. 11 zayyA = uMcI-nIcI ke havA vinAnI jagyAmAM suvuM paDe te kheda na karavA. 12 AkAza = kaTu vacana kahe te ( dRDhaprahArInI jema ) krodha na karavA. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 13 vadha = kaI vadha kare te (kha`dhakasUrinA ziSyanI jema) enuM zubha IcchavuM. 14 yAcanA - saMyamane jarUrI vastu mAMgatAM saMkoca na karavA, 15 alAbha nirdeSa bhikSA na maLe teA (DhaNu RSinI jaima sahana karavuM. 16 rAga - raMga Ave teA (sanatkumAranI jema) sahana karavuM, 17 tRNu sparza = saMthArAmAM kAMTA-DAbha Adi spaze te kheda na karavA. 18 mala = parasevAthI zarIra milana thAya teA snAnanI icchA na karavI. 19 satkAra = sanmAna maLe teA (Arya suhastinI jema) ahaMkAra na karavA. jJAnanA gava na karavA. ( mArU jJAna cauda pUrvIthI alpa che, ema vicAravuM) 21 ajJAna = udyama karavA chatAM na AvaDe te, kamane udaya samajI kheda na karaveA, bIjAne ghaNu AvaDe che, tenI IrSyA na karavI. 22 samyaktva = jinezvara prabhunA vacanAmAM za'kAna karavI. zAsra sUkSma-buddhi gamya hoya che. mATe samajavA prayatna karavA. 20 prajJA - 1 bhUkha, x tarasa, 3 TADha, 4 taDakA, 5 DAMsa-maccharanA upadrava, 6 RNuM vastra, 7 ati, 8 strI, 9 vihAra-carcA, 10 niSadyA-smazAnamAM kAusagga, 12 Aza, 17 tRNa spa, 11 zayyA, 13 14, 14 yAcanA, 15 alAbha, 16 roga, 18 mala, 19 satkAra, 20 prajJA, 21 ajJAna, 22 samyakatva. A 22 parisahAne samabhAve sahana karanAra zIghra saMsAra sAgarane tarI jAya che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 yatidhAma : 1 kSamA, 2 mRdutA-namratA. 3 saraLatA, 4 saMteSa. 5 tapa, 6 saMyama, 7 satya, 8 zauca, 9 akicanya-aparigraha, 10 brahmacarya. 12 bhAvanA : 1 anitya, 2 azaraNa, 3 saMsAra. 4 ekava, 5 anyatva, 6 azuci, 7 Azrava, 8 saMvara, 9 nijerA, 10 lekasvarUpa, 11 badhidurlabha 12 (kaSa cheda-tApathI zuddha) vItarAga dharma durlabha bhAvanA. 5 cAritra : 1 sAmAyika, 2 chedapasthApanIya, 3 parihAra vizuddhi, 4 sUkSama saMparAya, pa yathAkhyAta. (I) sAmAyika-mana, vacana, kAyAthI pApa karUM nahi, karAvuM nahi, karatAne sArA mAnuM nahi, tevI jIdagI sudhInI pratijJA II) depasthApanIya-kAcI dIkSA pachI vaDI dIkSA. 6 thI 9 guNasthAne hoya. (III) parihAra vizuddhi-nava sAdhune samudAya pitAne gacchanA nAyakanI anujJA laI tapa-upasargAdi sahana karavA 18 mahinA sudhI bahAra jAya, te. parihAra vizuddhi cAritra 6 thI 7 guNasthAne hAya. (IX) sUkSma saMparAya-dazamA guNasthAne upazama zreNImAM ke kSepaka zreNImAM atyaMta vizuddhimAM sUkSma lebhANane vede te A dezamAM guNasthAne hoya (v) yathAkhyAta--jinezvara dee jevuM kahyuM che, tevuM zuddha cAritra 11 thI 14 guNasthAne hoya. * kSamA pAMca prakAre che. (1) upakAra kSamA, (2) apakAra kSamA (3) vipAka kSamA, (4) vacana kSamA. (5) dharmamAM , Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija tattva-12 bheda 12 nijara-ochevatte aMze kamenuM kharavuM te nirjarA che. 6 bAhyata5 ane 6 atyaMtara tapa maLI 12 bhede che. bAhyata5-6 : 1. anazana-upavAsa, AyaMbila, ekAsaNu vigere. 2. uNodarI-bhUkha karatAM ochuM khAvuM. 3. vRttikSepa-ochI cIjo khAvI. 4. rasatyAga--dUdha, dahIM, ghI, tela, geLa, pakavAna, (kaDA-ghI-telamAM taLelI vastu) ne sarvathA yA eche vatta aMze tyAga kare. 5. kAyakaleza-IcchApUrvaka nirja rArtho leca, vihAra, khamAsamaNa vigerethI zarIrane kaSTa ApavuM. 6. saMsInatAAsana sthira rAkhavuM, Indriyone ane manane kAbumAM rAkhavuM. capaLatAne tyAga kare. A 6 tapa bahAra dekhAvAthI bAhyatapa kahevAya che. atyaMtapa-6 : 1. prAyazcitta-guru pAse pApanI AlecanA levI. 2. vinaya-guru pratye anukULa pravRtti karavI. 3. vaiyAvacca-gurunI, saMyamI tapasvI vigerenI sevAbhakti karavI. 4. svAdhyAya-gurunI AjJA mujaba zAne bhaNavA. 5. dhyAna-ganI ekAgratA tathA vegane nirodha. 6. kAusagna-kAyAnA vyApArane tyAga karI dhyAnamAM rahevuM. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. * dhyAnanA prakAra-4 dharmadhyAna, zukaladhyAna--e meAkSanA kAraNa che. Ata dhyAna, raudradhyAna--e durgatinA kAraNu che. ArtadhyAnanA prakAra-4 : (1) apriya vastunA saMyAgathI enA viyeAganI ciMtA. (2) vedanA-zarIranI pIDAthI chUTavAnI ciMtA. (3) priya vastunA viyeAgathI enI prAptinI ciMtA. (4) paraleAkamAM dharmAMnA phaLanI ciMtA. raudra dhyAnanA prakAra-4: (1) hiMsA saMbaMdhI ciMtana karavuM. (2) asatya saMbaMdhI ciMtana karavuM. (3) cArI saMbadhI ciMtana karavuM. (4) viSayeAnI rakSA mATe ciMtana karavuM. dharmadhyAnanA prakAra-4 : (1) AjJA - vItarAga prabhunI AjJAmAM bahumAnanuM ciMtana, (ra) apAya-doSothI bacavA sanmAnI ciMtA. (3) vipAka-karmInA vipAkanA viSayanI ciMtA. (4) saMsthAna-14 rAjaleAkanA svarUpanuM ciMtana. zukla dhyAnanA prakAra-4 : (1) pRthakktva vitaka -savicAra (2) ekatva vitaka vicAra. A e prakAranAM dhyAna 11-12 mA guNasthAnake rahelA pUdhara munione hAya che. (3) sUkSma kriyApratipAti. (4) vyuparata kriyAnivRtti. A be prakAra 13-14 mA guNasthAnake rahelA kevalIne hAya che. 1. A, 2. raudra, 3. dhama, 4. zukala. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 AmAM bAhyata5 e mukhya IndriyenA jaya mATe che. jyAre atyaMtara tapa manane vaza karavA mATe che. bAhAtapa e atyaMtara tapane piSaka he joIe. dareke pitAnI zakti anusAra tapamAM udyama kare joIe. baMdha tavaH 4 bheda baMdha-pratisamaya dareka saMsArI jIva (mithyAtva avirati kaSAya-ga) cAra hetuonA sevanathI kArpaNa vagaNanA pugalane grahaNa kare che. ane te grahaNa karelA karmapugale AtmAnA pradeza pradeze kSIra-nIravat yA leha-agninI jema ekameka thaI jAya che. A kiyAne karmabaMdha kahevAya che. je samaye karmabaMdha thAya che, te ja vakhate cAra vastu nakkI thAya che. 1 prakRti-kamane svabhAva nakakI thaye te. 2. sthiti-je karma bAMdhyuM te AtmAnI jeDa keTalA kALa sudhI raheze nakakI thavuM te. 3. rasa-tIvra ke maMda phaLa ApavAnI zaktinuM nakakI thavuM. jemAM cAra ThANIo, traNa ThANIo vigere. vaLI jema kaSAyanI ugratA tema azubhano maMda rasa, ane zubhane tIvra rasa baMdhAya (zubha prakRtine eka ThANIe rasa baMdhAto nathI.) 4. pradeza-karmanA aNuone ja nakkI tha. kamanI mULa 8 prakRti che, tenA uttara bheda 158 che Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanI prakRti 1 jJAnAvaraNa 2 dazanAvaraNa 3 vedanIya 4 mADunIya 5 AyuSya uttara bheda 5 anata jJAna 9 ana'ta darzana 2 AtmAno kayA svabhAva-guNane DhAMke 28 * avyAbAdha sukha anaMta caritra akSaya sthiti ka kAnA jevuM? AMkhe pATA bAMdhavA jevuM dvArapAla jevuM madhanA lepavAnI taravA cATavA jevuM dArU pIvA jevuM eDI jevuM utkRSTa 30 kaDAkADI sAgarodhama 79 sthiti 77 70 kADAkADI sAgarApama 33 sAgaropama jaghanya aMtamuhUta , 12 muhU aMtamuhUta 97 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di nAma 103| arUpIpaNuM citArA jevuM 20 kaDAkaDI sAgarepamAM 8 muhUrta 7 gotra 2 | agurulaghupaNuM kuMbhAranA ghaDA jevuM 20 kaDAkaDI sAgarepama 8 aMtarAya | anaMta zakti 158 | khajAnacI jevuM : 30 kaDAkaDI sAgaropama aMtarmuhUrta dareka jIva pratisamaya AyuSya vinA 7 karmo bAMdhe che karma baMdhanI sAthe ja udaya-udIraNuM-sattA paNa saMkaLAelA che. baMdha e bIja jevuM che, bIjamAMthI samaya jatAM phUla, phaLa thAya che, tema karma baMdha thayA pachI udaya (phaLa) vacce je samaya che, tene abAdhAkALa kahevAya che. abAdhAkALI-je karmanI jeTalA keDAcheDI sAgaropamanI sthiti haya, teTalA se varSa (jema mehanIya karmanI 70 keDAcheDI sthiti te abAdhAkALa 70 se eTale 7000 varSano) gaNAya. udIraNuM-jema kAcI kerIne ghAsa AdinI garamIthI pAkI karavAmAM Ave che, tema udayakALa pahelA karmo bhegavI levAya te udIraNA kahevAya. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 sattA--benkanA selpha DIpeAjhITanI jema je karmonA udaya kALAMtare thAya te pahelAnA kALane sattA kahevAya. jIva pradezA sAthe karma pudgaleAnA thatA khaMdha 4 prakAre che. 1 pRSTa ( zithila ) baMdha-secanA DhagalAmAMthI seAMya chUTI paDe tema mAtra pazcAttApathI (prasannacadrajInI jema) chUTI jAya 2 ad--sAMyanA peka pekeTamAMthI seAMya kADhatA thADA prayatna karavA paDe tema alpa kae ( aimruttAnI jema ) AleAcanAthI chUTI jAya. 3 nidhatta--sAMyane kATa kADhavA sAdhananI jarUra paDe tema tapa Adi anuSThAna vaDe ( arjunamALInI jema ) ghaNA kaSTe kSaya thAya. 4 nikAcita--sAMya kaTAI ne gaThTho thayo hoya tevA nikAcita baMdha : ( zreNika-kRSNanI jema ) avazya bhAgavavA paDe. mukhyatve sthiti ane rasa baMdhanA nirNaya kaSAyA kare che. kaSAye jema vadhu tema sthiti aMdha vadhu thAya. ane kAyA jema AchA tema sthiti aMdha ocho thAya. kaSAyanI jema tIvratA tema azubha karmonA rasa vadhu ane zubha karmonA rasa eche. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 kaSAyanI jema maMdatA tema zubha karmonA rasa vadhu ane azubha karmone rasa che. lImaDAnA svAbhAvika rasane eka ThANIe kahevAya, eja rasane ukALIne aDadhA rAkhIe teA e ThANIe kahevAya. eja rasane ukALIne 3 bhAga rAkhIe te traNa DhANIe kahevAya, ane eja rasane OM bhAga rAkhIe te cAra ThANIo kahevAya. e pramANe jIvanA kaSAye| maMda, madaMtara tIvratara, tIvratama samajavA. jo karma nikAcita khadhAyuM hoya te kaI paNa pheraphAra thaI zakatA nathI paraM'tu je nikAcita nathI te udayamAM Ave te pahelAM pheraphAra thaI zake che. te mATe ATha karaNu samajavA joI e adhyavasAyanA baLane kareNu kahevAya che. karaNa-8 1 baMdhana karaNa-kANu vaNA Atma joDAya te. pradeza sAthe 2 nidhatta karaNa--ka DhIlA khaMdhAyA hAya paNa pachI tenI praza'sA karavAmAM Ave te te karyuM nidhattapaNAne pAme che. je kama niyatta avasthAne pAme tenI sthiti ane rasa adhyavasAya dvArA ghaTADI zakAya paNa tenI udIraNA ke sakramaNa thaI zake nahi. mATe azubha karmo karyAM pachI te pApanI kadI prazaMsA karavI nahi. " Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 3 nikAcanA karaNu--kama mAMdhyA pachI atyaMta ullAsa Ave, rAjI thAya tenI vAravAra puSTi kare te e krama nikAcita ane che. tenA upara pachI bIjA keAI karaNanI asara thAya nahi. dhRSTa--baddha -- nidhattane nikAcita karanArUM nikAcanA karaNa. 4 utanA karaNa--kanI sthiti ane rasa vadhe te uta nA karaNa. 5 apavatanA karaNukanI sthiti ane rasa ghaTe te apavanA karaNa. azubha karmo bhAgavavAnA kALanuM pramANa tathA tIvratA niIta hAvA chatAM AtmAnA ucca koTinA adhyavasAye dvArA nyUnatA karI zakAya che. 6. saMkramaNu karaNa--kamanI prakRtimAM parivatana thAya te saMkramaNa karaNa. saMkramaNu sajAtIya prakRtimAM thAya che, jema azAtA vedanIyanuM zAtA vedanIyamAM, ane sAtA vedanIyanuM azAtA vedanIya bane. 7 udIraNA karaNa--kanA udayanA je kALa niyata thayA hAya te pahelAM je kama udayamAM Ave te udIraNA kahevAya. je karmAM ucamAM AvyA nathI te karmane viziSTa adhyavasAya dvArA uddayamAM lAvavA. jema kAcA papaiyAne mIThAnI keAThImAM tathA kerIne ghAsamAM rAkhavAthI jaldI pAke che. te rIte kama paNa prayatna dvArA pahelA ucamAM lAvI zakAya che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G adhyavasAyanA maLe karmAM zAMta paDyA rahe eTale udaya-udIraNA na thAya. jema agArA jalI rahyA hAya tenI upara rAkha nAkhIye tA ThaMDA paDI jAya. A hAlatamAM kramanI unAne apava nA temaja saMkramaNa thaI zake che. 8 upazamanA karaNa--yAga ane je karmAM udayAvalikAmAM praveza pAmI cUkayA hAya tene karaNu na lAge. khIjA badhAne lAge-jema AtmA samaye samaye karma grahaNa kare che, eTale khaMdhana karaNa cAlu che, te samaye DhIlA karmAM majabuta bane ane majabuta vadhAre majabuta ane eTale nidhatta ane nikAcanA thAya che. keTalAka karmAMnI sthiti ane rasamAM vadhArA ghaTADA thatA hAya eTale utanAapavatanA paNa cAlu hAya che, te vakhate kamanI sajAtIya prakRtie palaTAtI hoya eTale saMkramaNa paNa cAlu hoya, e vakhate udaya ke udIraNA paNa cAlu hAya che, keTalAka kame+ zAMta thatA hoya che eTale upazamanA karaNa paNa hoya che. jema eka yaMtranA adhA bhAge| sAthe kAma kare che tema karaNA kAzIla hAya che. mAkSa tattva meAkSasa karmInA kSayathI AtmAnuM zuddha svarUpa sapUrNa kamathI mukta thayela jIva eka ja siddhazilA upara leAkanA aMte paheAMcI jAya che. ana'tA siddhanA jIvA hAya che. siddhanA jIvAne pAchu' saMsAramAM AvavuM paDatuM nathI. siddhanA jIvA prati samaya sarva padArthAMnA traNe kALanA paryAyAne juve che ane jANe che. ane anaMta sukhamAM mahAle che. thavuM te. samayamAM tyAM khIjA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhanA jIvane janma, jarA, maraNa, bhUkha, tarasa, ga, ciMtA daridratA, kaleza vagere kaIpaNu duHkhe kadi paNa bhegavavAnA nathI. - janmanuM kAraNa karma hatuM, tene nAza thavAthI have kadIya mekSamAM gayelA jIvane janma le paDatuM nathI.' mekSa tatvanI nava (9) dvArathI vicAraNA karavAnI che. 1 sapada prarUpaNu-mokSa e satya vastu che.sat-vidyamAna che. 2 dravya dvAra-mokSanA ne vicAra, jema mokSamAM jIve pAMcame anaMte che. vaLI ochAmAM ochA eka che ane utkRSTA eka sAthe 108 jI meze jAya che. 3 kSetra dvAra-siddhanA cha 45 lAkha jananI siddhazilA upara lekanA agra ( Toca ) bhAgane spazIne rahelA che. eka siddha jema lekanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. tema sarva siddho paNa lekanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. saMsArI jI jaghanyathI 2 hAtha ane utkRSTA 500 dhanuSanI kAyAvAlA kSe jAya che. jyAre e AtmA mekSe pAme tyAre jIvenI avagAhanA 3 bhAga ghaTI jAya che. arthAt jaghanyathI 1 hAtha ane 8 aMgula pramANa ane utkRSTathI 333kuM dhanuSya eka ja samayamAM jIva leAkAte jaI sthira thAya che. AgaLa dharmAstikAyane abhAva che. tethI alekamAM kaI jaI zakatuM nathI. kAkAzamAM ja cha dravyo rahelA che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 4 spanA dvAra jayAM eka siddha che, tyAM anaMtA siddho paNa rahelA che. eka bIjAne sparzIne rahyA che. eka paramANu leAkAkAzanA eka pradezamAM avagAhele che, paNa te cha dizAnA pradezeAne sparze che, tema siddhanA jIveA cha dizAne sparze che. 5 kAla dvAra--eka siddhane AzrIne sAdi ana ta ane sa siddhane AzrIne anAdi anaMta kALa sudhI siddhanA jIve meAkSamAM rahevAnA che, vakhata saMsAramAM AvavAnAM nathI. pharI koI 6 antare dvAra--eka bIjA vacce AMtarU nathI, vaLI eka jIva mekSe gayA pachI utkRSTa cha mAse avazya khIjo jIva mehne jAya che. eTale jaghanya aMtara eka samayanuM ane utkRSTa aMtara cha mAsanuM haiya che. have khIjo bhava grahaNa karavAnA hotA nathI. eTale kALa AzrayI aMtarane abhAva che. 7 bhAga dvAra--sarva jIvAnI apekSAe siddhanA jIve anatamAM bhAge ja che. jyAre jyAre kevalI bhagava'tane pUchavAmAM Ave ke keTalA jIvA mekSamAM gayA te eka ja javAba maLe ke eka nigedane ana tame bhAga mekSe gayA che. 8 bhAva dvAra-upazama, kSAyika, kSayepazama, audicaka, ane pAraNAmika A pAMca bhAveAmAMthI mekSanA jIva kSAsika ane pAriAmika e bhAve che. bAkInA traNa bhAvA kama sAthe apekSita che. siddhone kevaLa jJAna, kevaLa dana kSAyika bhAve che. ane jIvattva pAraNAmika bhAve che, Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 alapa bahuva dvAra-napuMsaka sauthI cheDA mokSe jAya che. strIo tenAthI saMkhyAta guNI mokSe jAya che. purUSe tenAthI saMkhyAta guNA mese jAya che. mULa 14-mArgaNanA uttara bheda dUra che (1) gati-4 naraka gati, tiryaMca gati, manuSya gati, deva gati. ( 2 ) Indriya-pa ekendriya, beIndriya, teIndriya, cauridriya, paMcenidraya. (3) kAya-6 pRthvI, apa, tela, vAyu, vanaspati, trasakAya (4) ga-3 mane vega, vacana ga, kAya ga. (5) veda-3 purUSa veda, strI veda, napuMsaka veda. (6) kapAya-4 krodha, mAna, mAyA, lebha. ( 7 ) jJAna-5 mati, zrata, avadhi, mana:paryava, kevalajJAna, ajJAna-3 mati ajJAna, zruta ajJAna, virbhAgajJAna, ( 8) saMyama-7 sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddhi, sUkSma saMparAya, yathAkhyAta, dezavirati, avirati (9) dazana-4 cakSu darzana, acakSu darzana, avadhi darzana, kevaLa darzana. (10) lezyA-6 kRSNa, nIla, kAti, teje, padma, zukala. (11) bhavya-2 bhavya, abhavyA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 (12) samyakatva-6 kSApazamika, upazama, kSAyika, * mithyAtva, sAsvAdana, mizra. (13) saMsI-2 saMsI, asaMsI. (14) AhAra-2 AhArI, aNahArI, uparanI mArgaNAomAMthI mULa dazamAMthI ja mela thAya che. manuSya gati, paMcenidraya jAti, trasakAya, kevaLajJAna, yathAkhyAta cAritra, kevaLa dazana, bhavya, kSAyika samyakatva, saMsI, anAhArI. akaSAyI, avedI, agI, alezI jI mele jAya che. sabhyatva jIvAdi nava padArthone je jANe che, tene samyakatva heya. tevI rIte bhAvathI zraddhA rAkhanArane paNa samyakatva hoya che. Ama nava tattvonuM jJAna, ane te uparanI zraddhA e baMne samyatvane utpanna karanAra che. samyaktatvane TakAvavA tAvika bhUmikAnI jarUra che. A bhUmikA cha siddhAMtane svIkAravAthI thAya che. (1) jIva che. (2) jIva nitya che. (3) jIva zubhAzubha karmane kartA che. (4) jIva zubhAzubha kamane bhaktA che. (5) jIva sarva kamane kSaya karI mekSa meLavI zake che. (6) mekSane upAya sadUdhama che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samyakatva guNa pragaTyA vinA keI guNa pragaTa thata nathI, dharmanuM AcaraNa paNa yathArtha svarUpe thaI zakatuM nathI. jJAna ane cAritra paNa mekSa mArganA sAdhaka banI zakatA nathI. mohanIya karmanI 69 kaDAkoDInI sthitithI kaMI vadhAre khape ane kaMIka nyUna keDIkeDI sthiti bAkI rahe tyAre ja samakti AtmAne sparze che. tyAra bAda Atma guNane uttarottara vikAsa thatAM jIva sarva karmathI mukta thaI paramAtma dazAne pAme che. e mATe Atma zuddhinA-jIvana vikAsanA 14 guNasthAnaka che. guNasthAnaka eTale AtmAnA guNanuM (jJAna-darzanacAritranuM) sthAna. 14 guNasthAnaka 1 mithyAtva guNasthAnaka-A avasthAmAM gADha rAga dveSanA kAraNe jIvane jIvananI sAcI dizA sUjhatI nathI. jethI karavAnuM hoya te na kare, ane na karavAnuM hoya te kare che. paNa keI sallurUne satsaMga thAya, ane rAga-dveSanI granthIne bheda thAya pachI aMtamuhUrtamAM sarva prathama jIva upazama samyakatva rUpa 4 thA guNasthAne sparze che. ( koI jIva 5-6-7 guNasthAnane paNa pAme. ) 2 sAsvAdana guNasthAnaka -- upazama samyakatva pAmelA jIvane keI nimitta pAmI paDe tyAre pahelA mithyA pahoMcatA jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI cha AvalikA mATe samyatvano svAda rahI jAya tyAre A guNasthAnaka Ave. ( A guNasthAnaka paDatAne ja hoya che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 mizra guNasthAnaka- vItarAga kathita dharma prati rUci arUci baMnemAMthI eka paNa na hoya, tevI sthiti A guNasthAne hoya che. AvA pariNAma aHmuhUrtathI vadhu AtmAmAM TakatA nathI. ahiM jIva parabhavanuM AyuSya bAMdhate nathI, ke marate paNa nathI. 4 avirati samyagdaSTi guNasthAnaka-samyaga darzana pAmelo jIva A guNasthAnake Ave che. A guNasthAnake AyuSya baMdhAya te devagatinuM ja baMdhAya, Atmazuddhine vikAsa ahIMthI zarU thAya che. mekSa prApita sudhI AtmAnA vikAsamAM A guNasthAnaka mahatvane bhAga bhajave che. heya (choDavA jevuM) ane upAdeya (svIkAravA jevuM) mAM jJAnInA vacanemAM pUrNa vizvAsa jAge che. eka bhavamAM be vAra ane bhavacakramAM aupazamika samyakatva pAMca vAra, kSApazamika asaMkhyAtI vAra ane kSAyika samyatva eka ja vAra thAya che. aupazamika sabhyatva-aMtamuhUtathI vadhAre vAra na Take, kSApazamika sabhyatva-66 sAgarepama sudhI Take che. kSAyika samyakatva-sAMdi anaMta kALa rahe. 5 dezavirati guNarathAnaka-sAvadya pApamaya vyApAranA sava tyAganA lakSyane najara sAme rAkhI maryAdita tyAgamAM Ave tyAre A guNasthAnaka pAme che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 6 pramata sayata--sAMsArika baMdhanothI chUTI sarve sAvadyapApamaya vyApArAnA tyAganI pratijJA dvArA saMyama mAnI ArAdhanA karatA jIva A guNasthAnake hAya che. 7 apramatta sayata - sayama mAnI sarvAMttama sAdhanA sAthe AtmAmAM ( svaguNumAM) ramate jIva A guNasthAne heAya che. A (6-7) ane guNusthAnakamAM jIva dezeAna- pUrvI keDiTa kALa (krADa pUrva) sudhI rahe che. - apUva karaNa-apUrva adhyavasAyanA baLe cAritra meAhanIya kamanA upazama ke kSaya mATe ahiMthI upazama zreNI ke kSepaka zreNinA prAraMbha thAya che. upazama zreNi karanAra jIva upazama samikatI yA kSAyika samakitI haiAya che. jyAre kSapaka maNi karanAra niyamA kSAyika samitI hAya che. upazama zreNi--karanAra 8-9-10sethI 11me - guNa sthAnake jAya che. kSepaka zreNi--karanAra 8-9-10maithI 12me guNusthAnake jAya che. upazama zreNimAM niyamA patana be prakAre thAya che. (1) AyuSya pUrNa kSaye--(bhAye), (ra) guNasthAnakane kALapUrNa thaye ( kALakSaye ). ( 1 ) bhavaceanuttara vaimAnikamAM jAya. ( 2 ) kALakSaye--jema caDhyo hoya tema nIce utare, thAvat pahele mithyAtva guNaThANe paNa jAya. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 anivRtti bAdara saparAya-cAritra mohanIyanI (saMjavalana lebha sivAya) sarva prakRtine ahIM , upazama athavA kSaya thAya che. 10 sUkSma saM5rAya-saMjavalana lebhane ahIM upazama athavA kSaya thAya che 11 upazAMta meha-cAritra mehanayanI sarva prakRtio ahIM upazAMta hoya che. A guNasthAnakathI niyama jIva pAcho paDe che. 12 kSINa meha-hanIyanI sarva prakRtie ahIM kSaya thAya che. aMtamuhUrta rahI zeSa traNa ghAtI karmane kSaya karI AgaLa vadhe che. 13 sogI_kevaLa jJAna, kevaLa darzana, anaMta cAritra, anaMta vIrya A cAra AtmaguNa ahIM pragaTa thAya che. pUrvanA trIjA bhave jemaNe tIrthakara nAma karma nikAcita karyuM che, teo samavasaraNamAM birAjI caturvidha saMghanI sthApanA rUpa tIrthanI sthApanA karI saMsAranA jIne mekSane mahAmArga batAve che. AyuSya vinA bAkInA traNa (nAma-gotra-vedanIya) aghAtI karmanI sthiti jemane vadhAre hoya te kevalI bhagavaMte kevalI samughAta kare che. chellA aMtarmuddate bAdara-sUma yegane nirodha karI agI 14mAM guNasthAne jAya che. 14 agI kevalI-merU jevI niSkapa avasthAmAM rahelA AtmA 5 hasva svara (a-I-u-trA-) pramANa kALa rahI aghAtI cAre karmane kSaya karI nirvANa padane pAme che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinezvara bhagavaMte kahela vacane asatya na ja heya, e jeNe nirNaya heya tenuM samyatva nizcala samajavuM. jemaNe samyakatva sparyuM tene saMsAra arthe pudagala parAvata eTale ja bAkI rahe che. anaMta utsapiNI avasarpiNIne pudgala parAvarta kALa kahevAya. tevA anaMtA pudagala parAvarte bhUtakALamAM thayA tethI anaMta pudgala parAvarto bhaviSyakALamAM thaze. siddhanA paMdara bheda ja mokSamAM kaI avasthAmAM kevI rIte jAya, te mATe paMdara bheda jANavA. 1. jina siddha :-tIrthakara thaIne mokSe jAya. jema trASabhadeva. 2. ajina siddha :-tIrthakara pada pAmyA vinA sAmAnya kevalI thaI mekSe jAya. jema gaNadhara bhagavaMte. 3. tIrtha siddha tIrtha cAlu hoya tyAre jAya. jema jaMbusvAmI. 4. atItha siddha tIrthanI sthApanA pUrve athavA tIrthanA viccheda pachI meho jAya. te jema marUdevA mAtA, 5. gRhastha siddha - gRhasthapaNamAM mokSe jAya. jema bharata cakravarti. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. anyaliMga siddha :-tApasAdi vezamAM me jAya. te jema valkalacIrI. 7. svaliga siddha :-sAdhu vezamAM mokSe jAya. te jema prasannacaMdra rAjarSi. 8. strIliga siddha :-- strI mokSe jAya. te jema caMdanabALA. 9 purUSaliMga siddhaH-purUSa mokSe jAya te jema gautamasvAmI. 10. napusakaliMga siddha :-napuMsaka mokSe jAya. te jema gAMgeya. 11. pratyekabuddha siddha :-keI nimittathI bodha pAme. te jema karaThaMDu. 12. svayaM budhdha siddha : pitAnI jAte bodha pAme. te jema kapila. 13. budhabAdhita siddha :-bIjAnA upadezathI mese jAya. te vAyubhUti. 14. eka sidhdha :-eka samaye eka mokSe jAya. jema - zrI mahAvIra svAmI. 15. aneka sidhdha :-eka samaye aneka kSe jAya. jema zrI trASabhadeva. eka samaye vadhumAM vadhu 108 jI mekSe jAya. Saa kakaDa, che iti zrI navatatva saMpUrNa che Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka prakaraNa jIva vicAramAM jInuM svarUpa, ane navatatvamAM AkhA vizvanuM tattvajJAna Ave che, have daMDaka prakaraNamAM jIva tavanA guNa-svabhAva-zakti vagere upagI saMgraha bALajIne saraLatAthI samajAvyo che. pUjya Agama granthomAM vistArathI ghaNuM padArtho batAvyA che. prAthamika vidyAthI AgaLa meTA granthonA viSayamAM sahelAyathI praveza karI zake e mATe jagatanA tamAma sajIva padArthone 24 daMDakamAM saMgraha karyo che. kayA jIvamAM kayA kayA guNa-zaktio che, te jANavA mATenuM A paddhatisaranuM padAMtha vijJAna che. maMgalAcaraNa-zarUmAM 24 tIrthakara bhagavaMtene namaskAra karIne 24 daMDaka dvArA saMkSepathI 24 dvArene saMgraha karyo che. 24-daMDaka sAta nArakane -1, daza bhuvanapatina-10, pAMca sthAvarenA-pa, vigalendriyanA-3, garbhaja tiryaMcane-1, garbhaja manuSyane-1, vyaMtara-1, jyotiSI-1, vaimAnika-1 = 24 daMDaka 24-dvAre 1luM zarIra dvAra- (1) dArika-devo ane nAraka sivAyanA tamAma ane hoya che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8S , (2) vaikiya -nAnuM-moTuM, dazya-adazya thAya. (1) deva-nArakane-bhavapratyayika heya. (2) labdhivALA tiryaMca manuSyane- labdhipratyayika heya. (3) AhAraka-A zarIra labdhivALA cauda pUrvadhArI muni mahAtamAo banAve che. A zarIra racavAnuM prajana-pUrvadhara purUSe keI saMzaya paDe, ke zrI tIrthakara bhagavaMtenI samavasaraNAdi trAddhi jovA, dUra ke najIka vicaratA kevalI bhagavaMte pAse mekalavA mATe (muThI vALelA) eka hAtha jevaDuM banAvI mokale che. tyAM vaMdanAdi karI pAchuM Ave che. ane tenA Atma pradeze mULa audArika zarIramAM dAkhala thatAM tarata ja vIkharAI jAya che. A zarIra AkhA saMsAracakramAM 4 vAra ja karI zakAya che. (4) tejasa zarIra-zarIramAM ke jaTharamAM je garamI jaNAya che te tejasa zarIra. A zarIra dvArA bIjAne krodhathI zApa ApI bALI zakAya che. athavA anugraha buddhithI baLatA padArthone ThaMDaka ApI bujhAvI zakAya che. tene te je vezyAnI labdhi, tathA zIta lezyAnI labdhi kahevAya che. (5) kAmaNu zarIra - jIva dareka samaye kArpaNa vargaNanA pugale grahaNa karI AtmA sAthe bAMdhe che. tene kamabaMdha kahevAya che. AtmA vaDe grahaNa karAtA pudgalenI AThe karmapaNe vahecaNI thavAthI tene kAmaNa zarIra kahevAya che. A zarIra AtmA sAthe anAdi kALathI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joDAyeluM che. A zarIra hoya tyAM sudhI karmabaMdha thAya che. parabhavamAM tejasa-kAzmaNa be zarIra sAthe ja rahe che. A be zarIranI madadathI ja utpanna thatAM prathama samaye jIva AhAra grahaNa kare che. 2 ju avagAhanA dvAra-zarIranI laMbAI, UMcAI, utkRSTa jaghanya ema be prakAre che. 3ju saMghayaNa dvAra-hADakAne bAMdhe te cha prakAre hoya che. (1) vaja rUSabha nArAca-vajaHkhIle, rUSabha=pATe, nArAca=be bAju, markaTa baMdha eTale vAMdarIne bacu vaLagI rahe tenA je bAMdhe te markaTa baMdha, upara pATe tenA upara khIle. tenA jevI majabutI thAya, te hADakAne bAMdhe che. vaja rUSabha nArA saMghayaNa kahevAya. (2) gaSabha nArAca-be bAju markaTa baMdha upara pATe heya e hADakAne bAMdhe. (3) nArAca-be bAju mAtra markaTa baMdha vALe hADakAne bAMdho. (4) ardhanArAca - eka bAju markaTa baMdhavAle hADakAne bAMdhe. (5) kalikA-markaTa baMdha vinAnA sAMdhA upara khIle heya. (6) vaDuM-be cheDe khAMDaNImAM rAkhelA muzaLanI peThe eka cheDAnI bhaNamAM bIjA cheDAno bhAga spazane rahelA hoya, jethI paDI jatAM bhaNamAMthI nIkaLI gayelA hADakAne "hADakuM utarI gayuM" ema kahevAya che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4thuM saMjJA dvAra-4-6-10-16 che. ( 1 ) AhAra, (2) bhaya, ( 3 ) mithuna, (4) parigraha, ( 5 ) gha-(pUrva saMskAra ), ( 6 ), lekalaukika kalapanA ( jema kutarA yamane dekhe che. (7-8-9-10) dha, mAna, mAyA, lebha. ( 11 ) meha, (12) dharma, ( 13 ) sukha, (14) duHkha, ( 15 ) jugupsA, ( 16 ) zeka. devane-mukhya parigraha ane lebha saMjJA heya che. nArakane-mukhya bhaya saMjJA ane kedha saMjJA hoya che. tiryaMcane - mukhya AhAra tathA mAyA saMjJA heya che. manuSyane-mukhya mithuna saMjJA tathA mAna saMjJA he.ya che. 5 muM saMsthAna dvAra-sAmudrika-zAstra mujaba, pramANa yukta yA pramANa rahita zarIrane AkAra te saMsthAna kahevAya che. (1) samacaturansa-zarIranA sarva avaye pramANasara heya, paryakAsane beThelA manuSyanA DAbA DhIMcaNathI jamaNe kha, jamaNa DhIMcaNathI DAbe khabhe, DAbA DhIMcaNathI jamaNe hIMcaNa, madhyabhAgathI nAsikAne agrabhAga, A saMghayaNavALe purUSa pitAnA aMgulathI 108 aMgula uMce hAya. (2) codha-vaDa vRkSanI peThe nAbhithI uparanA avaya pramANu yukta hoya. nIcenA avayave pramANa rahita hoya. (3) sAdi-pagathI nAbhi sudhIne pramANu yukta hoya, uparane aDe bhAga pramANa rahita hoya te. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 (4) vAmana--mastaka-grIvA-hAtha-paga e cAra pramANa yukta hoya, ane zeSa (pITha-udara-chAtI) pramANu rahita hoya. (5) kubja----vAmanathI viparIta mastakAdi pramANu rahita, ane pIDha vigere zeSa avayave pramANu yukta hAya. (6) huDaka-sarva avayavA pramANu rahita hoya. 6 huM kaSAya dvAra--krodha, mAna, mAyA, lAbha e cAra che. su' laizyA dvAra--prANI mAtranA ( lAgaNI ) svabhAvanuM janmathI khadhAraNa hoya che, AvA svabhAvanA baMdhAraNane lezyA kahe che. (1) kRSNa, (2) nIla, ( 3 ) kApAta, ( 4 ) tejo, ( 5 ) padma, ( 6 ) zukala. 8 su* IndriyA dvAra--AtmAnI maitanya zakti chadmastha jIvA indriyA dvArA ja jANI zake che. (1) ekendriya, ( 2 ) eindriya, (3) taiindriya, (4) caurindriya, (5)paMcendriya. 93' samuddAta dvAra--jIva samuddhAta ane ajIva samuddAta ema samuddAta e prakAre che. ajIva samruddhAta--keAI ana ta pradezI skaMdha tathAvidha vizrasA pariNAma vaDe 4 samayamAM leAkAkAzamAM vyAsa thaI bIjA 4 samayamAM mULa avasthAvALA thAya te ajIva samuddAta. jIva samudghAta-Atma pradezA mahAra nIkaLI kama nI udIraNA kare te. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) vedanA samudyAta-vedanA vaDe vyAkula thayela AtmA, pitAnA keTalAka Atma pradeza bahAra kADhI, udIraNuM karaNa vaDe ghaNuM karma pradeza udayamAM ANI vinAza pamADe te. (2) kapAya samughAtakaSAya vaDe vyAkula thayela AtmA udIraNu vaDe kaSAya mehanIya karmanA karma pudgala udayamAM lAvI vinAza pamADe che. ane ghaNu navA karma pradeza bAMdhe paNa che. (3) maraNa samuddaghAta -maraNa vakhate vyAkula thayela maraNathI aMtarmuhUrta pahelAM Atma pradezane bahAra kADhI jyAM utpanna thavAne che, te sthAna sudhI laMbAvI, aMtamuhUrta sudhI tevI ja avasthAe rahI maraNa pAme che. e avasthAmAM AyuSya karmanA ghaNA pudgalene udIraNa vaDe udayamAM lAvI " vinAza pamADe che. ahIM navIna karyagrahaNa nathI. (4) vaikiya samudraghAta-kriya labdhivALe AtmA pitAnA Atma pradezane bahAra kADhI vaikriya nAma karmanA pradezane udIraNa vaDe udayamAM lAvI vinAza karavA sAthe racavA dhArelA vaikiya zarIra egya kriya pudgale grahaNa karI vaikriya zarIra banAve che te prasaMge A samughAta hoya che.' (5) tejasa samuddaghAta--te lezyAnI labdhivALo AtmA potAnA Atma pradezone zarIra bahAra kADhI pUrvopArjita tejasa nAma karmanA pradezone udIraNa vaDe udayamAM lAvI nirjaravA sAthe tejasa pudgalene grahaNa karI teja lezyA athavA zIta lezyA mUke che te prasaMge heya che. (6) AhAraka samudUghAta-AhAraka labdhivAlA cauda pUrvadhara muni mahAtmA zrI jinezvaranI samavasaraNAdi Rddhi Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 darzana athavA zrutajJAnamAM upajelA sa MdehanuM nivAraNa mATe peAtAnA Atma pradeze bahAra kADhI pUrvapArjita AhAraka nAma kamanA pudgale uddIrA vaDe udayamAM lAvI niravA sAthe AhAraka pudgaleA grahaNa karI AhAraka zarIra banAvavAnA prasaMge A samudghAta kare che. (7) kevala sasughAta--kevala bhagavaMtane nAma-gotra ane vedanIya e 3 karmanI sthiti AyuSya kama nI sthitithI vadhu khAkI rahe te te traNeya kramanI sthitione AyuSya karmInI jeTalI sthitivALI manAvavA Atma-pradezAne mahAra kADhI 1le samaye 14 rajju pramANa uMcA ane svadeha pramANa jADe Atma-pradezanA IMDAkAra racI, 2 je samaye kapATa AkAra banAvI, 3je samaye leAkAMta sudhI bIje kapATa AkAra banAvavA pUrvaka ravaiyA (maMthAna) AkAra banAvI, 4thA samaye cAra AMtarA pUrI te kevalI bhagavaMtanA AtmA saMpUrNa leAkAkAzamAM vyApta thaI jAya che. mAda 5mA samaye AMtarAnA Atma pradeze| sa'harI 6 thA samaye mathAnanI be pAMkhanA Atma pradezeA saharI cha mAM samaye kapATa sahurI 8mAM samaye daMDa saMhurI pUrvavat saMpUrNa dehastha thAya te kevala samudghAta AmAM pUrvokta 3 kama nA apavanAthI nAza thAya che. kALa keli samuddhAtanA 8 samaya ane mAkInA samudghAtanA aMtarmuhata kALa hAya che. kaSAya samuddhAtamAM--navA karma ghaNAM ja grahaNa thAya che, tenA pramANamAM junAM AchA khape che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA-maraNa-kevali samughAtamAM-pUrvanA karmone nAza thAya che, paraMtu navA kama grahaNa karAtAM nathI. vaikiya-AhAraka-tejasa samudaghAtamAM-pUrva karmane nAza thAya che, navA karmo grahaNa thatA nathI. vedanA-kaSAya-maraNa-IrAdA pUrvaka karI zakAtA nathI. vaikriya-AhAraka tejasa-te te zarIra racanArane, te te zarIra racatI vakhate avazya heya ja. 10 muM daSTi dvAra-(1) mithyAdaSTi - mithyAtva mehanIyanA udayathI sat ne asat jANe ane asatane sata jANe dharma ne adharma jANe ane adharmane dharma jANe te mithyAdeSTi. (2) samyagadaSTi-mithyAtva mehanIyanA upazamathI, kSapazamathI ane kSayathI khare khyAla kare sat ne sat ane asat ne asat eTale. vastu jevA svarUpe hoya tevA svarUpe samaje te samyagadaSTi. (3) mizradaSTi - mizra mehanIya karmanA udayathI sarvajJa bhagavaMte kahelA tava, pratye rUci nahi, tema arUci paNa nahi te mizradaSTi 11 muM dazana dvAra- padArthomAM rahelA sAmAnya-vizeSa baMne dharmamAMthI phakta sAmAnya dharmane jANavAnI zakti te darzana. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) cakSu dazana - cakSuthI sAmAnya dharmane jovAnI zakti. (2) acazuM dazana - cakSu sivAya Indriya ane manathI sAmAnya dharmane jANavAnI zakti. (3) avadhi darzana-avadhi jJAna vaDe rUpI padArthomAM rahelA sAmAnya dharmane jANavAnI AtmAmAM rahelI zakti. (4) kevala darzana - sakala padArthomAM rahelA sAmAnya dharmane jANavAnI zakti te. 12 muM jJAna dvAra-padArthomAM rahelA sAmAnya-vizeSa e - be dharmamAMthI vizeSa dharma jANavAnI zakti te. ( 1 ) matijJAna-mana ane IndriyenA nimittathI thAya te matijJAna. ( 2 ) zrata jJAna-zabda uparathI arthane ane artha uparathI zabdane saMbaMdha jANavAnI zakti te zrata jJAna, ( 3 ) avadhi jJAnarUpI padArthomAM rahelA vizeSa dharmane IndrionA nimitta vinA sAkSAt AmAthI jANe te avadhi jJAna. (4) mana:paryava jJAna-aDhI dvIpamAM rahelA saMsI jIvanA mane gata bhAva AtmA dvArA jANe te mana:paryava jJAna, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) kevala jJAna -sarva padArthomAM rahelA sarva dharmanuM sAkSAt AtmA dvArA saMpUrNa jJAna thAya te kevala jJAna. 13 muM ajJAna dvAra-viparIta jJAna te ajJAna, ulaTuM samajAya. (1) mati ajJAna, (2) zrata ajJAna, (3) vibhaMga jJAna. jema-dvIpa-samudra asaMkhyAta che, paraMtu zivarAjarSi nAmanA trASine 7 dviIpa ane 7 samudra jeTaluM avadhi jJAna thatAM ATalA ja che, adhika nathI, evI zraddhA thavAthI vibhaMga jJAna gaNAyuM. tyAra bAda bhagavaMtanA vacanathI asaMkhya dvIpasamudranI zraddhA thaI. tyAre te avadhi jJAna tarIke gaNAyuM. 14 ega dvAra-ma ga-4, vacana ega-4, kAya yega-7 = 15 ga. 1 satya mane yoga-je vastu je rIte hoya te rIte vicAravI. jema sudeva-sugurU sudharmane vicAre. 2 asatya manAyega-satya vastuthI virUddha vicAravuM, adharmane dharma mAne. - 3 satya mRSA maneyega-(mizra) kaMIka satya ane kaMIka asatya vicAravuM, AMbAnA ghaNA jhADa vALA vanane AMbAnuM vana kahevuM. 4 asatya amRSA-vyavahArathI sAcuM ke khoTuM na kahevAya jema "Ave, bese." 4 prakAre vacana ga-upara pramANe. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 audArika kAyayega-dArika zarIrane pravartata vyApAra. 2 odArika mizra kAyasega-dArika sAthe kAmaNane mizra vyApAra. 3 vaikriya kAyaga-kriya zarIrane pravartate vyApAra, 4 vaikiya mizra kayaga-kriya sAthe kArmaNane mizra vyApAra. 5 AhAraka kAyama-AhAraka zarIrane pravartate vyApAra. 6 AhAraka mizra kAyoga-AhAraka sAthe audyArikane mizra vyApAra. 7 kAmaNa kAyAga-kAmaNa ane tejasa zarIrane mizra vyApAra. 15 muM upaga dvAra- 8 prakAre sAkAroga ( jJAna 5 + 3 ajJAna ) prakAre-nirAkAre paga | ( darzana-4) 12 16 muM upapAta dvAra-kayA daMDakamAM 1 samayamAM keTalA jI utpanna thAya. 17 mu yavana dvAra-kayA daDakamAMthI 1 samayamAM keTalA cha mare. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 muM sthiti dvAra-1 jaghanyathI keTaluM AyuSya. - 2 utkRSTathI-keTaluM AyuSya. 19muM paryApti dvAra-(1) AhAra, (2) zarIra, (3) indriya, (4) zvAsozvAsa, (5) bhASA, (6) mana ema cha (6) paryAptio che. AtmA jyAre utpanna thAya che, tyAre utpanna thatAnI sAthe ja (keyalAmAM sparzelA agninI jema) prati samaya AhAranA pagale grahaNa kare che. tethI AtmAmAM je zakti utpanna thAya che te zaktine paryApti kahe che. prati samaya AhAra grahaNa-temAMthI sAta dhAtu rUpetemAMthI IndriyapaNe, temAMthI zvAse zvAsa-vacana uccAra- mAnasika vicAro ema cha paryAptithI AtmAne zarIra dhArI tarIke jIvavAnI zakti prApta thAya che. labdhi paryAptA-svayega paryAptio pUrI kareja labdhi aparyAptA-svaga paryAptio pUrI najakare. karaNa paryAptA-je prAraMbha karyo te samApta karyA bAda karaNa paryApta kahevAya, labdhi paryApta jIva ja karaNa paryApta thaI zake che. - karaNa aparyAptA-jyAM sudhI samApta na thAya, tyAM sudhI karaNa aparyApta. ( labdhi aparyApta jIvane karaNa, paryAptapaNuM thavAnuM ja nathI. ) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 muM kimAhAra dvAra-kaI dizAne yA keTalI dizAne AhAra? keI paNa jIvane ochAmAM ochI 6 dizAmAMthI AhAra maLe che. cauda rAjalekamAM cheDe rahelA ane 3-4-5-6 dizAono AhAra hoya che, 21 muM saMjJA dvAra-(1) hetuvAdyapadezikI saMjJA - jemAM vartamAna kALanA viSayane ja upaga heya. ISTanI prApti ane aniSTane tyAga eTalI ja saMjJAvALA jI. (2) dIrghakAlikI saMjJA-saMsAra vaiSayika bhUtakALa ane bhaviSyakALanA vicAravALI saMjJA. arthAt A saMjJAvALA ja te saMjJi, ane A saMjJAthI rahita che te asaMgni ( dIrdhakAlano vicAra kare te saMgni. ) (3) daSTivAdepadezikI saMjJA-viziSTa zrutajJAnanAM kSapazama yukta samyakatvavALI saMjJA.. arthAt je jIva samyam daSTi hAya sAthe ahita AcaraNane tyAga ane hita-kalyANa mArganI pravRttivALo hoya tevA mekSa mAga abhimukhI chadmastha jIvane A saMjJA heAya che. 22 muM gati dvAra - kyA daMDakane jIva kayA daMDakamAM upaje. 23 muM Agati dvAra - kayA daMDakamAM kayA daMDakanA jI Ave. ' 24 muM veda dvAra-(1) strI veda-purUSa sAthe viSaya bhegavavAne abhilASa. A veda aDAyAchANAnA agni sarakhe vilaMbe utpanna Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI vilaMbe zAntI thAya che. A vedanA bAhya lakSaNo-ceni, sAta dhAtumAM zukrane sthAne kAma salila, raja-rudhira, zarIranI kamaLatA, mUrkhatA, stana, caMcaLatA, avicArIpaNuM, mAyA (kapaTa) adhIratA ItyAdi lakSaNo hoya che. (2) purUSa veda-strI sAthe viSaya bhegavavAne abhilASa. A veda ghAsanA agni sarakho zIghra utpanna thaI, zIdhra zAnta thAya che. A vedanAM bAhA lakSaNo-sAta dhAtumAM zukra-vIrya dhAtu hoya, zarIranI karkazatAdaDhatA hoya, parAkrama (baLa) zizna (purUSa cihna) abhatA, gaMbhIrapaNuM, dADhImUccha heya, chAtI Adi sthAnomAM vALa hAya, vairya heya. (3) napuMsaka veda-strI - purUSa ubhaya sAthe viSaya bhegavavAne abhilASa, A veda nagaradAha sarakhA zAMta thave azakayaugra hoya che. A vedanA bAhya lakSaNepurUSanA ane strInAM baMne lakSaNo mizra hoya. eni-stana hoya, ane mUcha paNa heya, te strInapuMsaka. zizna-dADhI-mUcha chatAM strInA je svabhAva, keDe hAtha daI laTakAthI cAle ItyAdi lakSaNa hoya te te purUSanapuMsaka. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Daka 3 4 24 daMDaka naraka 1 ratnaprabhA zarkarAprabhA 3 vAlukAprabhA 4 5 kaprabhA 5 dhUmaprabhA huM tamaHprabhA cha tamatama:prabhA 10 bhuvanati 1. asuryakumAre 2 meghakumAre 3 suvarNakumAra 1 zarIra vai. te. kA. "" " "" " "" " " " 91 jamanya utkRSTa 3 hAtha 2 mULa zarIranI avagAhanA hA dhanuSa 6 AM. 15mA dhanuSa 12 AM. 31aa dhanuSa kA dhanuSa 125 dhanuSa 250 dhanuSa " 12 NA tuSa 6 AMgaLa 15aa dhanuSa 12 AMgaLa 315 dhanuSa aMgulanA asa`khya bhAga rAM dhanuSa 125 dhanuSaM 250 dhanuSa 500 dhanuSa 7 hAtha "" "" uttara vaikriyanI avagAhanA jAnya utkRSTa aMgu,asa, 15mA dha bhAga 12 . " "3 19 " 19 "" 315 dhanuSa dazA dhanuSa 125 dhanuSa 250 dhanuSa 500 dhanuSa 1000 zy 1 lAkha jojana 39 102 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 daMDaka 1 zarIra uttara kriyanI avagAhanA mULa zarIranI avagAhanA jaghanya utkRSTa, aMgulane asaMkhya bhAga che : 7 hAtha jadhanya vai. te. kA. 1 lAkha jojana : = = = = 4 vidyutakumAra 65 agnikumAra 7 | 6 dvipakumAra 8 | 7 udadhikumAra | 8 dizikumAra 10 | pavanakumAra 10 mevakumAra pRthvIkAya apakAya teukAya 15 | vAukAya 16vanaspatikAya . te. ka. | aM. a.bhA. aM. saM, bhA. X w X w X aM. a. 2 ,, | aM. a. bhA. - 1 hajAra | - yojanathI adhika X = Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 daMDaka zarIra uttara vakriyanI mULa zarIranI avagAhanA avagAhanA jaghanya utkRSTa | jaghanya | aM. a. bhA. 12 ejana I Size X * 3 gAu * X 1 yojana * X 17 | beIndriya au. te. kA. Indriya 19 | caurindriya | garbhaja tiryaMca | au. 2. te. kA. | bhaja manuSya o. vai. A.. tekA. vyaMtara ve. te. kA. tiSi 1 hajAra jana 3 gAu ha0 saMbhA, 900jana , 1lAkha jajana 4 aMgula , 1 lAkha jana 7 hAtha Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara kriya 24 daMDaka [ saMjJA zarIrane kALa. saMghayaNa saMsthAna kaSAya - ka naka 1 ratnaprabhA aMtarmuhUrta | nathI haMDaka cAra kaSAya 2 zarkarA prabhA 3 vAlukAprabhA 4 paMkaprabhA 5 dhUmaprabhA ke tama:prabhA 7 tamAma:prabhA | 15 divasa samacaturasa 2] 10 bhuvanapati 1 asurakumAra Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara kriyA zarIrane kALaT saMjJA saMghayaNa | | saM sthAna kAya samacaturastra 10-16 4 kaSAya 2 nAgakumAra 4. 3 suvarNakumAra 4 vidyutakumAra | 5 agnikumAra | 6 dvipakumAra 7 udadhikumAra 8 dizikumAra 9 pavanakumAra 11 / 10 meghakumAra pRthvIkAya masuranI dALa ardhacaMdrAkRti parapoTA jevuM 13 | apakAya Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 kaDaka 14 teukAya 15 | vAukAya 16 | vanaspatikAya 17 eIndriya 18 teIndriya 19 | carindriya 20 garbha ja tiyAca 21 | garbhaja manuSya 23 vyaMtara 23 || jyortAiya 24 | vaimAnika uttara vaikriya zarIranA kALa X aMtamu hata X * X * 4 mu 19 15 divasa "9 3 sathayaNa nathI devara' } saMyaNa "" nathI nathI 4 saMjJA 4-6 10-16 97 "" 11 13 "" 13 ', 33 19 pa saMsthAna sAMyanI aNI jevuM 4 kaSAya dhvajA jevuM aneka prakAra hUMDaka "" 39 6 saMsthAna "" samayasa kAya " * 97 "" "" "" ( "" * toc Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 24 ka | leyA | Indriya samRghAta che | zana kRSNa nIla kApata pAMca pahelA | mithyA | cakSu acakuM cAra | samyapha mizra | avadhi 1 2tnaprabhA 2 zarkarA prabhA 3 vAlukAprabhA 4 paMkaprabhA 5 dhUmaprabhA 6 tama:prabhA cha tamastamaprabhA 2 | 10 bhuvanapati | | pahelI cAra 1 asurakumAra lezyA pahelA | pAMca Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 daMDaka lezyA (samudraghAta dRSTi - 1 darzana pahelI cAra vezyA pAMca pahelAM pAMca . | mithyA | cakSu acakSu samyaka mitra che avadhi 2 nAgakumAra 3 suvarNakumAra 4 vidyutakumAra 5 agnikumAra 6 dvipakumAra | cha udadhikumAra 8 dizikumAra 9 pavanakumAra 10 meghakumAra pRthvIkAya pahelI cAra lezyA 1 | pahelAM 3| mithyA daSTi | acalsa darzana apakAya teukAya kRSNa nIlA kApota Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acakSu darzana pahelAM ja ! pahelAM 3 mithyA sabhyapha - che 15 vAukAya kRSNanala kApo 16 | vanaspatikAya | | pahelI ja lesyA beIndriya kRSNa nIla kApo teIndriya caundriya | garbhaja tiryaya ! 6 lezyA garbhaja manuSya vyaMtara pahelI jalezyA! 23 | tiSi tejalezyA vaimAnika che. chellI 3 zubha | { cakSu-acakSu pahelAM pasamyapha mizra cakSu-acakSu mithyA | adha 4 darzana pahelAM pa! cakSu acakSu avadhi Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka | 3 4 24 daMDaka napha 1 ratnaprabhA 2 zarAprabhA 3 vAlukAprabhA 4 5kaprabhA pu dhUmaprabhA " tamaHprabhA 7 tamastaHprabhA 10 bhuvanati 1 asuryakumAra 2 nAgakumAra 3 suvarNa kumAra 4 vidyutakumAra 12 jJAna mati zruta adhi - "} "1 " 31 "" "" ,, 13 ajJAna mati zruta vibhaga "" "" " '' 23 "" .. " 11 }} 14 yAga 4 mana 4 vacana 3 kAyA "" " "" ,, ,, " ,, ,, 15 upayAga OM jJAna 3 ajJAna 3 krUna '' " 99 91 "? '' "" " " 16 upapAta sakhyAtA asaMkhyAtA 19 " "" 114 "" 19 "" "" ? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 24 daMDaka 12 jJAna | 13 ajJAna 14 ga - 16 upaga ) upapAta 5 agnikumAra | mati-buta | avadhi mati-zruta vibhaMga 4 mane 4 vacana 3 kAyA. 3 jJAna 3 ajJAna 3 darzana saMkhyAtA asaMkhyAtA 6 dvipakumAra 7 udadhikumAra 8 dizikumAra 9 pavanakumAra 10 meghakumAra pRthvIkAya 2 ajJAne | 3 kAyAnI 2 ajJAna | asaMkhyAtA 1 darzana apakAya. 14 | teukAya 15vAukAya 16 | vanaspati anaMtA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. 24 daMDaka 13. | zAna | ajJAna | 14 15 | ga | upaga ! upapAta - 17| beIndriya 2 jJAna 1 2 ajJAne 1 vacana 3 kAyA ( 2 jJAna { 2 ajJAna 1 acakSu saMkhyAtA asaMkhyAtA 18 | Indriya 19. caurindriya 20 | gabhaMja tiya ca 113 ( 2 jJAna re ajJAne 2 darzana ( 3 jJAna { 3 ajJAna (3 darzana 5 jJAna { 3 ajJAna ! (4 darzana (3 jJAna 21) garbhaja manuSya | traNa jJAna | 3 ajJAna IT 4 mana 3 4 vacana 5 kAyA. | pAMca jJAna 4 mana 4 vacana ( 7 kAyA. traNa jJAna | 3 ajJAna 4 mana J{ 4 vacana 3 kayA | saMkhyAtA rara | vyaMtara che saMkhyAnA asaMkhyAtA as 3i darzana 23] tiSi 24 | vaimAnika '' Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. 10 24 daMDaka 18 AyuSya vana paryApti naka 1 ratnaprabhA saMkhyAtA asaMkhyAtA jaghanya utkRSTa | 10 hajAra varSa 1 sAgaropama 1 sAgaropama | 3 sAgaropamAM 2 zarkarA prabhA 3 vAlukAprabhA 4 paMkaprabhA 5 dhUmaprabhA 6 tama:prabhA 7 tamasta prabhA 2] 10 bhuvanapati 1 asurakumAra . 2 nAgakumAra 22 33 10 hajAra varSa | 1 sAgaropamathI, adhika 2 palyopamathI *| 3 suvarNakumAra 5 | 4 vidyutakumAra Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 daMDaka 17. vyavana. 18 AyuSya paryApti I saMkhyAtA asaMkhyAtA | 10 hajAra varSa 2 palyopamathI | nyUna - - 5 agnikumAra 6 dvipakumAra 7 udadhikumAra 8 dizikumAra 9 pavanakumAra | 10 meghakumAra - - - - - - - pRthvIkAya asaMkhyAtA aMtarmuhUrta | rara hajAra varSa kichic . che teukAya | 3 he ra trI 3 hajAra varSa | vAukAya 16 ! vanaspatikAya anaMtA 10 * * Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - 17 cyavana 19 - 24 daMDaka - AyuSya - | paryAti ". - 17 beIndriya saMkhyAtA asaMkhyAtA aMtarmuhUrta | 12 varSa 49 divasa teIndriya caurindriya garbhaja tiryaMca 6 mAsa 3 palyopama che. je garbhaja manuSya saMkhyAtA vyaMtara | 10 hajAra varSa | 1 palyopama saMkhyAtA asaMkhyAtA tiSi U palyopamano 8 mo bhAga 1 palyopama 1 lAkha varSa 24 vaimAnika palyopamAM 33 sAgaropama Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 - 24 24 daMDaka miAhAra 21 saMjJA gati Agati veda | (2) garbhaja- (1) gaja | 2 dizAne | tIrtha taya". napuMsaka ICS. 1 ratnaprabhA mahAra - - - - - 2 zakaraprabhA 3 vAlukAprabhA 4 5kabhA 5 dhamaprabhA 6 tama prabhA che tayastama:prabhA 2 | 10 bhuvanapati 1 asurakumAra 3] 2 nAgakumAra 4) 3 suvarNakamAra 5 4 vidhutakumAra [ strI-puruSa pR-a-vati-ma-(5) - - - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 - 24 daMDaka kimahAra saMjJA Ata 6 dizAne AhAra | dIrghakAlikI a-va- girbhajatiyA ti-ma-(5) [ manuSya (2) | strI-puruSa 6 | 5 agnikumAra 6 dvipakumAra | 7 udadhikumAra 8 dizikumAra 9 pavanakumAra 11 10 medhakumAra 12 pRthvIkAya 3-4-5 -6. napuMsaka 13] apakAya 14 | teukAya 1pa | vAukAyA 16 | vanaspatikAya Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 eindriya 24 4 ka 18 | teindriya 19 | carindriya 20 r ' garbhuja tiryaMc gala ja manuSya re re vyaMtara 23 : jyeAtiSi 24 | vaimAnika 20 kimAhAra 6 dizAne AhAra .. "" ,, " "1 1 sajJA hetuvAdapadezikI " "" dIrghakAlikA dIrghakAlikI dRSTivAdApa dezikI dIrghakAlikI "" * gati 10 34 ,, 24 24 ma 5 pa 23 Argata 10 10 10 24 mera 14 veda napuMsaka 19 '' strI-puna 17 strI-pu " 119 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 alpa bahutva paryAptA manu sauthI thoDA tethI bAdara agnikAya asaMkhyAta guNA tethI vaimAnika deve bhavanapati deve nAraka jIve che , tethI vyaMtara deve che , tethI tiSI de caurindriya che ,, paMcendriya tiryaMca vizeSAdhika beIndriya che , tethI teIndriya che tethI pRthvIkAya che asaMkhyAta guNA tethI apakAya che . , tethI vAukAya che ke , tethI vanaspatikAya anaMta guNa phri 2 2 2 2 4 tethI evI kaI jAti nathI, ke ni ke kSetra, ke kula nathI ke jemAM save ja anaMtavAra na jamyA hoya ke na maraNa pAmyA heya arthAt save jAtimAM, yonimAM, sthAnamAM ane kuLamAM save jIve anaMtavAra jamyA che, ane maraNa pAmyA che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , . baT. - aMDa thkha kI - puxed a | 'saMva ke khaMDa. avi E W ka - prasa ! -- Yash . A N. -- - I * * * che . : : : Fka paLa] : BC m : - -- che na :: T: tapAsa - * * * *** - - mArI nama: * s, ' : (R . upara kara . ' ke '' ka che ] 9 1 ja uilE* yaka [ = A . lavaNa (sama' ' je ) g-S nara'. kApatI karI. hite ( T8 dIkara aDhIsUma udhAra kAla TlA pa aThI - ja /* 5 che . 18, madhyakhaMDa 1 - dhuLe apataUL TU arata che. naksa-GS che ! ISBkare I Sii 5 . FpUrvaka - - aia s ves , II rIpe sUkSmatAno pratyakSa purAvo. eka IMcanA daza lAkhamAM bhAga jeTaluM bAjumAM raheluM A eTama-ANuM"nuM citra che. tene sADIsattAvIsa lAkhaghaNuM moTuM karyuM tyAre daSTigocara thayuM, ane pheTe AvI zakyo. 11 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI jambUdvIpa saMgrahaNI yA laghu saMgrahaNI jIvavicAra-navatatva-daMDakanA abhyAsa pachI punajema, AtmAnuM nityapaNuM ane mekSa jevAM zAzvata padArthonI sAcI pratIti thAya che. pachI jIva sva-svakarmAnusAra judA judA svarUpe kyA kSetromAM utpanna thatuM haze? enA vicAramAM kAleka akhila vizvanA jJAnanI jarUra che. hAlanuM sAyansa hajI zodhAya che, te zodhe apUrNa che. ane teonA nakakI karelA ghaNuM siddhAMte paNa pAchaLathI taddana badalAI gayA che. Aje paNa vijJAnanI je vAta ke zedha mATe karoDo rUpIA kharcAya che, te ja vAta jaina dharmanA siddhAMtanA eka ja pada ke gAthAmAM anaMtakAlathI batAvI dIdhI hoya che. prabhu mahAvIre kevalajJAnathI jANelA padArtho jagatanA chanA kevaLa upakAra mATe ja kahyA che, kemake prabhu pite svArtha ke rAgadveSathI rahita hatA. tethI emanA vacanamAM jarA paNa zaMkA lAvavAno avakAza nathI. vaLI padArthone ATalo vistAra, cakkasa saMkhyA, ane vistRta svarUpa asarvajJa kahI zake nahi. ApaNe je sthAne rahIe chIe te tichaloka che, nIce sAta nArake adholokamAM che, upara siddha zilA sudhI sAta rAjalaka e urviloka che, tisthalekamAM madhyabidumAM rahela jaMbudvIpanuM saMkSepamAM svarUpa samajAvavA zrI haribhasUri mahArAje jambudvIpa saMgrahaNI prakaraNa racyuM che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 A jamUdrIpa, sa dvIpe| ane samudrInI vacce thALI AkAre gALa che, ene krUratA enAthI bamaNI paheALAIvALA lavaNu samudra che. tenI pharate dhAtakIkhaDe, tenI pharate kALAdadhi samudra, enI pharatA puSkaravara dvIpa ema asaMkhyAta dvIpa samudro madhyaleAkamAM che. ahIM ja zrRdvIpanuM varNana che. jaMbudrIpanI laMbAI, paheALAI tathA jADAI 1 lAkha jojana che. madhyamAM merU parvata che, te 1 hajAra yojana jamInamAM ane 9 hajAra cAjana uMcAImAM ema 1 lAkha jojanane gaNAya che. mahAvideha kSetramAM 1 hajAra ceAjana nIce adheAgrAma che. titilAka 1 rAjapramANa lAMkha ane upara nIce maLI aDhArasA yAjana vistAramAM che. (daza) zAzvatA padArthAMnuM varNana laghusa'grahaNImAM Ave che. 1 khaDe ( khAMDavA ) bharata athavA airAvata kSetranI paheALAI jevA keTalA khaDA thAya te. * 2 yAjana--1AjananA laMbAI paheALAIvALA samacArasa khaMDa keTalA thAya te. 3 va vAsakSetra) manuSyane rahevAnA kSetreA. 4 pavatA--gALa ane lakhacArasa patAnuM varNana. 5 zikharA--parvata upara zikhara, jamIna upara zikharA. 6 tIrthA--samudramAM utaravAnA evArAnI saMkhyA. 7 zreNI--vaitADhya pava tA upara vidyAdharAnA zahero ane abhiyAgika daivAnA bhavaneAnI zreNI. 8 vijaya--cakravatIonA vijaya meLavavAnA kSetre jaMbudrIpanA nakaze! peja naMbara 35 upara. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 9 kahe-kuDA, huda-nAnA sarovare. 10 nadI -moTI nadIo tathA nAnI peTA nadIo. 1 kheDA-thALI jevA geLa jaMbudvIpanI eka lAkha jejananI pahoLAIne 190 thI bhAgatA pa26 jana ane 6 kalA Ave te khaMDa kahevAya. e bharatakSetranI pahoLAI che. (1 jana=19 kalAo) khaDe jana-kalA khaDa ejana-kalA 1 parada-6 bharatakSetra 1 para6-6 airAvata kSetra 2 1052-12 himavaMta parvata 2 105ra-12 zikharI parvata 4 2105-5 himavaMta kSetra 4 2105-5 hiraNyavaMta kSetra 4 4210-10 mahA himavaMta 8 kara10-10 rUkima parvata parvata. 16 84ra1-1 harivarSa kSetra 16 84ra1-1 ramyapha kSetra 32 1684ra-2 niSadha parvata 3ra 1684ra-2 nIlavaMta parvata khaMDa-63 63 khaMDe 33156-36 jana kalA 63 bIjI bAjunA 33156-36 jana kalA 64 mahAvidehanA... 33684-4 jana kalA 190 kheDA 996-76 kalAnA - 4 cAra ejana 100000 (eka lAkha) jana 2 cAjana-jabUdvIpanI paridhine 25000thI guNavA vaDe jana pramANunA samarasa khaDe thAya che. gAthA 9-10 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana gAu dhanuSa AMgaLa 3373 jabUdvIpanI paridhi 316227-3 - 128 - 13 ---4 1549 jana gAu dhanuSa AgaLa x 25000=795694150-1-151560 kSetraphaLa thAya. 3 varSa--( vAsa-kSetre) bharata, airAvata, mahA vadeha e 3 karmabhUmi, himavaMta, harivarSa, hiraNyavaMta, ramyapha, devakurU, uttarakurU e 6 akarmabhUmi che. 4 parvata-34 vaitADhaya dIgha (rUpAnA) 25 pejana uMcA mULamAM pa0 jana jADA 4 , gALI (ratnanA) 1000 jana uMcA 1000 ejana jADA juo-bAkInA anusaMdhAna peja-126, 127 5 bhUmi zikharo -bhUmi upara zikhare che. A 34 3SabhaphaTa cetrIza vijemAM 8 kariTa merU upara 8 jaMbUkUTa jaMbU vRkSa upara 8 zAmalikUda zAlmali vRkSa upara 58 bhUmi -zikharo che. 6 tIrtho-mahAvidehanA 32 vijaye tathA bharata airAvatanI eka eka ema 34 vijayemAM mAgadha-varadAmaMprabhAsa nAmanA 3-3 tIrtho che. eTale 3*3= 102 tIrtho che. dareka tIrtha samudranA kinArAthI dUra, devanI rAjadhAnIvALA dvIpa che. cakravatI divijaya karavA nikaLe tyAre akrama karI devane jIte che. tyAre deva cakavatIne zaraNe Ave che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna peja 125 nuM 16 vakSaskAra (suvarNanA pILA) 500 ejana uMcA 500 ejana pahoLA (mahAvidehamAM) ( 2 citra-vicitra (suvarNanA pILA) 1000 me 1000 me " | (devakaramAM) . 2 camaka-samaka (suvarNane pILA ) 1000 , , 1000 - (uttarakurUmAM) 200 kaMcanagiri (suvarNanA pILA) 100 ma ma 100 , (devakura-uttarakurUmAM) 4 gajadata (lAla-pILA, talIlA) pa00 che pa00 che ( devakurU-uttarakurUmAM) 1 mera [ bahAra 9000 che 1 lAkha ke (mahAvidehamAM) aMdara 1000 ma 1 lAkha che jana-kalA 105-12 4ra10-10 I ! 16842-2 100/2000 6 vaSadhara (pILo-ta-lAla-lIla) kula 269 parvata Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uMcAI 500 ejana ratnamaya zikhare- anusaMdhAna peja 126 parvate zikhare 16 vakSaskAra - 64 1 saumanasa | 1 gadhamAdana 2 rUkima mahAhimavaMta che 34 vaitADhaya vidyAbha-mAlyavaMta 27 63 , ratna suvarNa pa00 , ratnamaya 127 1000 T500 T 500 2 niSadha-nIlavaMta 2 laghu himavaMta ! zikharI ! 1 parvata 11 } 47 zikharo Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bahucaramAM krame thI sArI kamI che haramAne to 7 zreNIo-mahAvidehanI 32 tathA bharata-airavata maLI kula trIza vaitADhaya upara vidyAre tathA Abhigika devonA bhavananI zreNIo cAra cAra hovAthI kula 3444 ' =136 zreNuo hoya che. 8 viye-cakravartIne jItavA gya mahAvidehamAM 32 tathA bharata-airavata maLI kula- 34 vijaye hoya che. mahAvidehanI 8mI puSkalAvatI, 9mI zrI vatsa, 24mI nalinAvatI. 25mI vipra vijayamAM krame zrI sImaMdhara svAmI, zrI yugamaMdhara svAmI, zrI bAhu svAmI ane zrI subAhu svAmI e cAra viharamAna tIrthakara vicare che. lAkhe pahoLe uDe nivAsa 9 mahA kahe -1 padmahada-sula himavaMta upara 1000-pa00 - 10 se. zrI devIne - 2 mahApadya-mahA ,, ,, 2000-1000-10 ke. hI devIne 3 tigicchi-niSadha parvata , 4000-2000 10 e dhI devIne 4 paMDarika-zikharI ,, ,, 1000-500-10 .lakSmI devIne 5 mahApuMDarIka-rUkama,, , 2000-1000-10 che. buddhi devIne 6 kesarI-nIlavaMta ,, ,, 4000-2000-10 ye kIrti devIne upara kahela devIo parivAra sahita uparanA 6 mahAdrahanAM mukhya kamaLamAM nivAsa kare che tenuM svarUpa khAsa jANavA jevuM che.. ja Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ daza laghu hRda- draha = sarevara) niSadha, devakara, suraprabha, sulasa ane vidyutaprabha A pAMca devakurUmAM che, ene bhedIne sItAdA nadI vahe che. nIlavaMta, uttarakura, candra airAvata, mAlyavaMta A pAMca uttarakurUmAM che. ene bhedIne sItA nadI vahe che. 10 nadIo-bharatakSetramAM-gaMgA ane sidhu 2 nadIo, padmadrahamAMthI nIkaLI 14-14 hajAra nadIo sAthe samudrane maLe che. airAvata kSetramAM-ratA-rAvatI 2 nadIo puMDarIka drahamAMthI nIkaLI 14-14 hajAra nadIo sAthe samudrane maLe che. himavaMta kSetramAM-rehitA-hitAMzA - 2 nadIo 28 hajAra nadIonA parivAra sAthe samudrane maLe che. hiraNyavaMta kSetramAM - suvarNakulA - rUkulA 2 nadIe 28 hajAra nadIonAM parivAra sAthe samudrane maLe che. harivarSa kSetramAM-harisalilA-harikAMtA 2 nadIo 56-56 hajAra nadIo sAthe samudramAM maLe che. ramaka kSetramAM-narakAMtA-nArIkAMtA 2 nadIo pa6-56 hajAra nadIo sAthe samadramAM maLe che. * Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 mahAvideha kSetranI 16 vijyanI 3ra nadIone darekane cauda cauda hajAra nadIone parivAra sItA nadIno che. e ja pramANe mahAvidehanI 16 vijayanI 32 nadIo darekane cauda hajAra nadIone parivAra rIte dA nadIono che. sarve nadIone kula parivAra cauda lAkha chappana hajAra che. gaMgA ane siMdhune vistAra mUlamAM 6 jana che. ane cheDe daza guNa darA jana jeTalA moTA pravAhavALI che. vaLI himavaMta Adi kSetranI nadIo bamaNu pahoLA paTavALI che. sItA sItAdA prAraMbhamAM 50 jana ane paryane pa00 jana pahelI che. (antara nadIo 78+13=90 che.) parva tenuM pramANa tathA raMgo zikharI ane cula himavaMta se jana uMcA suvarNamaya che, rUkima ane mahAhimavaMta base jana uMcA ane anukrame cAMdI ne suvarNamaya che. niSadha ane nIlavaMta cAraso jana uMcA che. niSadha tapanIyamaya ane nIlavaMta vairya ratnamaya che. merU sivAyanA aDhIdvipanA parvate pitAnI uMcAIthI cothA bhAganA bhUmimAM che. zAzvata padArtho - je bUDhIpamAM 2 sUrya, 2 caMdra-je candra-sUrya Aje uge te bIje divase na ugatAM trIje divase uge che. vaLI 56 nakSatra, 176 graha ane 13350 keDIkeDI tArA jabUdvIpamAM che. jaMbudviIpanI jagatI ane 4 dvAra-jaMbudvIpane pharate koTa che, te mULamAM 12 jana pahoLa, upara 4 yojana paheLa, 8 jana uMce paridhi jeTalI laMbAIvALe valayAkAre Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tene jagatI kahe che. tene vijaya-vijayaMta-jayaMtaaparAjita e nAme 4 dvAra che. 34 vaitADhayanI 68 guphA-dareka vatAyanI tamistrA gupha ane khaMDaka prapAtA nAmanI be guphAo che. je cakravartinA rAjya vakhate ughADI rahe che. te pachI sadA kALa baMdha rahe che. A guphA 8 jana ucI, 12 jana pahoLI, ane 50 ejana lAMbI che. cakravarti kAkiNI ratnathI baMne bAjunI bhate prakAzamaMDale citarI bahAra nIkaLI tyAM rahelA 3 anAya khaMDane jItI bIjI guphAmAM thaI tyAM paNa prakAza-maMDala citarI pitAnA khaMDamAM pAcho Ave che. 2 vaitADhayanAM 144 bIla-bharata ane airAvatanA ghatAtyamAM baMne bAju gaMgA-sidhu Adi nadInA be be paDakhe nava, nava bIla = guphAo che. kula dareka pretAtyanI 72 guphAo che. bharata-eravatanI baMne maLI 144 guphAo che. avasarpiNanA chaThThA ArAmAM pralaya-saMhAra kALa Avaze tyAre e guphAomAM bharAyelA manuSya-pazuoja jIvatA raheze. pharI e bIja rUpa manuSya ane pazuothI manuSya ane pazuonI vRddhi thaze. ( 4 ane 34 tIrthaMkara-34 vijayamAM 1-1 tIrthaMkara gaNavAthI utkRSTa kALe jaMbudvipamAM 34 tIrthakara hoya che. ane jaghanyathI mahAvidehamAM 4 tIrthakara heAya. matAMtare jaghanyathI 2 mahAvidehamAM kahyA che. cakravarti-vAsudeva-baLadeva-utkRSTA mahAvidehamAM 28 cakravarti, 28 vAsudeva, 28 baLadeva hoya che, te ja vakhate Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 bharata--airavatamAM cakravati hAya tAjaMbudvipamAM utkRSTA 30 cakravati hAya che. mahAvidehamAM 28 cakravarti hAya tyAre zeSa 4 vijayamAM 4 vAsudeva tathA 4 baLadeva hAya che. eka vijayamAM cakravarti ane vAsudeva e sAthe na hoi zake. pa uka manamAM 4 abhiSeka zilA-merUparyaMta upara 5Duka vana che temAM 500 yAna lAMbI, 250 ceAjana paheALI, 4 ceAjana jADI ( uMcI ) cAra dizAmAM cAra mahAzilA zveta suvarNanI che. te zilA upara te te dizAmAM janmelA zrI tIrthaMkarAne janmyAbhiSeka thAya che. ja avRkSa-zAmalIvRkSa-A be vRkSe uttarakurU ane devakurUmAM che. 8 yeAjana uMcA, nA yAjana UMDAM ane 8 ceAjana vastAra vALA che. jamUvRkSa upara anAdata nAmane adhipati deva, ane zAlmalI vRkSa upara garUDa deva rahe che. ane vRkSa 'pRthvIkAyamaya ratnanAM che. te zAzvatA che. e vRkSane pharatAM evAM ja khIjA nAnA meTrA luhyA che. 34 rAjadhAnI--ceAtrIsa vijayamAM ayeAdhyA vigere nAma vALI 34 mukhya nagarI che, te rAjadhAnIe kahevAya che. 90 kuMDa--14 mahAnadI tathA 64 mahAvidehanI nadIo tathA 12 aMtara nadIe pava tamAMthI nIkaLI te paryaMtanI nIce kuMDamAM paDI bahAra nIkaLe te kula 90 kuMDa che. 8 mahAvana--mahAvidehanA be cheDe be-e vana, jagatI pAse che, te cAra vana tathA merUparyaMtanAM bhadrazAla-naMdana sAmanasa ane paDuka vana e cAra vana maLI kula 8 mahuAvanA che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 mahAnidhi gaMgA nadInA pUrva kinAre nidhio che, te dareka 12 yojana lAMbA, 9 jana paheLA, 8 ejana uMcA, piTIonA AkAravALA suvarNanA ATha ATha cakra upara rahelA che. temAM dareka sthitine darzAvanAra zAzvata pustaka hoya che. dareka nidhimAM nidhi sarakhA nAmavALA adhipati deve hoya che. 34 vijayamAMnI dareka vijayamAM nai5 Adi navanava nidhio pAMcamA khaMDamAM mahAnadInA kinArA pAse hoya che. dareka cakravarti pAMcamo khaMDa sAdhIne e 9 nidhione paNa sAdhe che. cakravarti digavijaya karI potAnA nagaramAM Ave che, tyAre te nidhie paNa pAtAla mArge cakavatinA nagara bahAra AvI jAya che. - 20 rane - dareka cakravartine cakra-chatra-daMDa-carma-khargamaNi-kAkiNI e 7 ekendriya ratna tathA senApatigAthApati-vArdhakI-purohita-azva-hasti-ane strI e 7 paMcendriya ratna maLI 14 ratno hoya che, utkRSTa kALe 30 cakravarti hovAthI jaMbudvIpamAM 4ra0 rane heAya che. A uparAMta bIjA paNa keTIzilA vigere zAzvatA padArtho jaMbudvIpamAM che, te bIjA granthathI savistara jANavA gya che. iti jaMbUDhIpa saMgrahaNa pariziSTamU Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya jaina dharmanI ArAdhanA karavAnI IcchAvALA bhavya jIe A grantha avazya bhaNavA jevuM che. bALa ja ucca Agama-bhAgya-cUNi vigere na samajI zake mATe tapagacchanA Adya A. zrI jagazcandra sUrinA ziSya A. zrI devendra sUrIzvarajIe upakAra buddhithI A grantha racyuM che. A granthamAM batAvela uttama AcAra pAlavAthI karma nirjarA tathA paraMparAe mokSa prApta thAya che. vaLI A grantha Agama para parA tathA gurU paraMparA anusAra racela hovAthI prAmANika che. A hakIkata samajavA paMcAgInuM svarUpa samajavuM atyaMta Avazyaka che. * paMcAgInI samaja :-(1) sUtra-tIrthakare kevaLa jJAna vaDe jANelA traNa kALanA bhAvone upadeza dravya-kSetrakALa ane bhAva sahita Ape che. te hakIkate gaNadhara bhagavaMte. svarUpe guMthe che. cauda pUrvIo tathA pratyeka buddho je guMthe che, te paNa sUtra kahevAya che. aMga-upAMge vigere pavitra mULa Agama che. (2) niyaMti-sUtra sAthe saMbaMdha dharAvatA padArthonuM naya-nikSepAdi pUvaka sUtranuM samajAvavuM te. zrI cauda pUrvadharakRta prAkRta bhASAmAM gAthA baddha hoya che. (3) bhASya-sUtra ane niryuktimAM je khAza kahevAnuM hoya, te saMkSepamAM samajAve che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135. (4) cUrNi --uparanA traNe ageAne spaSTa rIte samajAve te. A prAkRta bhASAmAM hoya che,( temAM saMskRta bhASAnuM mizraNa hAya che. ) (5) vRtti-( TIkA ) uparanA cAre agAne lakSyamAM rAkhI vistArathI saMskRta bhASAmAM racAyela hAya che. jaina AgamonA uparanA A pAMca aMga (5'cAgI) kahevAya che. vamAnamAM ghaNA sUtreAnI pacAgI vidyamAna che. traNa prakAranAM Agama (1) tIrthaMkara paramAtmAnA upadeza te AtmA-Agama (2) gaNadhara bhagavaMtanI racanA te anantara-Agama (3) A khanene anusaratI suvihita purUSonI badhI racanAe te paraMparA-Agama kahevAya che. A traNe prakAranA AgamA pramANa mAnavA temAM sa Mdeha karavA e mithyAtvanuM lakSaNa che. samajavA mATe prazna karavAmAM doSa nathI. A grantha pa'cAgI anusAre che, mATe pramANabhUta che. kemake Agama paraparA ane gurU para parA anusAre A granthanI racanA karI che, te batAvavA AcAya devendrasUrie prathama gAthAmAM sUyANu sAreNa pada mUkayuM che. caitya = jina maMdira ane jinapratimA e a che. zrI tIrthaMkara paramAtmAmAM parameAcca cAritra, tapa, vIya anaMtajJAna heAya che. peAte kRta-kRtya chatAM tIrUpa zAsana Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApIne sadAcAra ane pavitratA lAMbA kALa sudhI TakI rahe te uMcAmAM uMce Adarza ApaNane Ape che. tethI aneka tevuM Adarza jIvana jIve che, ane ghaNuM che tevuM jIvana jIvavAno prayAsa kare che. Aje je pramANikatA, niyamabaddhatA, suleha, zAMti, sadAcAra, sadguNe, paropakArI bhAvanA, sArA baMdhAraNa pracalita che, te badhe pratApa tIrthaMkara paramAtmAno ja che. mATe kaI paNa samaju kRtajJa mAnava paramAtmA pratyenI bhakti karavAnI pharaja cUke ja nahi, cUkavI joIe ja nahi, ane jyAre jyAre anukULatA maLe tyAre lokottara vinaya karavA cUkavuM nahi. paramAtmAnA lekottara vinaya karavAnA aneka prakAra che. te sarvamAM caityavaMdana mukhya che. bALakane nizALe javAnuM prajana, jJAna meLavavAnuM che, chatAM "jJAna meLavavA jAuM chuM" ema belavAne badale "nizALe jAuM chuM " ema bole che, te pramANe paramAtmAnI bhakti karavAnI kendrabhUta saMsthA citya che, tyAM bhaktine badale "huM caityavaMdana karavA jAuM chuM? ema belAya che. mukhya dvAre (2074 peTabhede ) (1) daza trika, (2) pAMca abhigama, (3) be dizi, (4) traNa avagraha, (5) 3 prakAre caityavaMdana, (6) paMcAga praNipAta (khamAsamaNa), (7) namaskAra ( sleka), (8) 1647 akSara, (9) 181 pade, (10) 97 saMpadA, (11) pa daMDaka, (12) 12 adhikAra, (13) 4 vAMdavA yogya. (14) 1 smaraNa karavA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yegya, 15) 4 prakAranA jina, (16) 4 stuti. (17) 8 nimittA, (18) 12 hetuo, (19) 16 AgAra, (20) 19 deze, (21) kAusagnanuM pramANa, (22) stavana, (23) 7 vAra caityavaMdana, (24) 10 maTI AzAtanAne tyAga. ( 1 ) dazAMtrika (1) nisAhi vika-(1) derAsara jatAM ghara saMbaMdhI vyApAra tajavA pahelI nizIhi. (2) dravya pUjA vakhate maMdiranA vacamAM derAsara saMbaMdhI vyApAra tajavA bIjI nisahi. (3) caityavaMdana rUpa bhAva pUjA karatAM dravya pUjA saMbaMdhI vyApAra tajavA trIjI nisIhi. (2) pradakSiNu trika-prabhunI jamaNI bAjuthI jJAna darzana-cAritranI ArAdhanA mATe 3 pradakSiNA devI. ( 3 ) praNAma trika-(1) aMjali baddha-prabhune dekhI be hAtha joDavA. (2) ardhAvanata-aDadhuM aMga namAvavuM. (3) paMcAMga - pAMca aMga vaDe bhUmine sparza pUrvaka namavuM. (4) pUjA trika--(1) aMga pUjA-prabhune aDIne je pUjA thAya te abhiSeka, aMgabhUMchaNa, vilepana Adi. (2) agra pUjA-prabhunI AgaLa dhUpa, dIpa Adi karAya te. (3) bhAva pUjA-prabhunI AgaLa stavanAdi belavA te. 12 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) avasthA trika-(1) piMDastha-snAtra-pUjA vakhate chadmasthAvasthA vicAravI. (2) padastha -8 prAtihArya vaDe kevalIpaNAne vicAra kara. (3) rUpAtIta--siddhAvasthAne vicAra kare. chAstha avasthA 3 prakAre (1) janmAvasthA-merU parvata upara deve abhiSeka kare te bhAvavuM. (2) rAjyAvasthA-puSpa, alaMkAra, mukuTa caDhAvatAM rAjyAvasthA bhAvavI ke AvI rAjaddhine tyAga karI prabhu zramaNa thayAM. (3) zramaNAvasthA-kesa rahita mastaka-sukha joI zramaNa avasthA bhAvavI. (6) 3 dizi jevAne tyAga- jamaNI bAju, DAbI bAju, pAchaLa ema 3 dizA javAno tyAga. darzanapUjana-caityavaMdana samaye pitAnI dRSTi prabhunI sanmukha rAkhavI. (7) pramAjanA vika-paganI nIcenI bhUmine 3 vAra pramAjavI. te ( 8 ) AlaMbana trika- (1) varNAlaMbana-sUtranA akSara zuddha belavA. (2) arthAlaMbana-sUtranA arthane vicAra kara. (3) pratimAlaMbana-jina pratimA tarapha ja dhyAna rAkhavuM. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mudrA vika-(1) gamudrA-paraspara AMgaLIo AMtarAomAM rAkhI be hAthane kamaLanA DeDAne AkAre banAvI piTa upara ke rAkhavI. A mudrAthI caityavaMdana stavana kahevAya. (2) jinamudrA-kAusagga karatI vakhate be paga vacce cAra aMgulanuM aMtara rAkhavuM, ane pAchaLa kaMIka ochuM aMtara rAkhavuM. (3) muktA zukti mudrA-chIpanI jema be hAtha joDIne pilA rAkhI kapALe lagADavA. A mudrA vaDe jAvaMti ceIyAI, jAvaMta kevi sAhu, jaya vIyarAya sUtra bolAya che. bIjI mudrAo - (1) pratikramaNa ThAvavAmAM mayUra mudrA. (2) vAMdaNamAM-yathAjAta mudrA. (3) vaMditAmAM-dhanuSya mudrA. (4) gurU vaMdanamAM-paMcAga mudrA. (10) praNidhAna vika-jAvaMti ceIcAI jAvaMta kavi sAdu, jayavIyarAya A traNa praNidhAna sUtra che. athavA mana, vacana, kAyAnI ekAgratA rUtha praNidhAna trika gaNAya che. (ra) pAMca abhigama abhigama eTale jina maMdiramAM jatAM sAcavavA lAyaka AcAra. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 (1) sacitta vastuono tyAga, (2) acittane tyAga na kare, (3) mananI ekAgratA rAkhavI, (4) baMne cheDe dazavALuM uttarAsaMga rAkhavuM, (5) prabhujIne dekhatAM ja be hAtha joDIne mastake lagADavAM. rAjA vigere mATe (5) rAjacihno tyAga karavA (1) chatra, (2) mejaDI, (3) talavAra, (4) mukura, (5) cAmara. ( 3) dizA dvAra ( purUSe prabhunI jamaNI bAjue, ane strIo DAbI bAju ubhA rahIne stuti kare, tethI vinaya-maryAdA sacavAya che. (4) traNa prakAranA avagraha avagraha eTale prabhuthI keTalA dUra rahI caityavaMdana karavuM jaghanyathI nava hAtha ane utkRSTathI (60) sAMTha hAtha dUra rahIne rItyavaMdana karavuM. bAkIne vacce madhyama avagraha jANu. prabhune pitAne ucchavAsAdi ke potAnA kapaDA na aDe te khyAla rAkho. ATha paDe mukha keza bAMdhI bhakti pUratuM gabhArAmAM javuM. ( 5 ) caityavaMdana dvAra (1) jaghanya-namaskAra vaDe, (2) madhyama-eka thAya ane daMDaka sUtra vaDe, (3) utkRSTa-2 thAya jeDA, pAMca daMDaka vaDe. pauSadhamAM devavaMdanamAM A caityavaMdanA thAya che. ( 6) praNipAta (khamAsamaNu) 2 hAtha, 2 DhIMcaNa, 1 mastaka e pAMca aMga bhUmine lagADavAM te. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 ( 7 ) namaskAra dvArA - 1 thI 108 sudhI ke vItarAga prabhunA guNAvALA prazasta arthavALA pUrvAcAryoe banAvelA kahevA. ( 8) devavaMdana sUtranAM 1647 akSara navakAra, khamAsamaNa, IriyAvahiyA, tathA zakastava vigere pAMca daMDaka sUtra tathA praNidhAna sUjhe (1 jAvaMti, 2 jAvaMta, 3 jaya vIyarAya) Adi 9 sUnAM vaNuM. 147 thAya che. (9) devavadana sUtranA 181 pade navakAra, IriyAvahiyA, namutthaNuM, maityastava, legasTa, pukharavaradI, siddhANaM budvANuM AdimAM 181 padanI gaNanA thAya che. (10) devavaMdana sUvanA 97 saMpadAo navakAra, IriyAvahiyA, zakrestavAdimAM 97 saMpadAo che. ( 11 ) devavaMdanamAM pa daMDaka sUtra zakrastava, daityastava, nAmastava, zrutastava, ane siddhastava A pAMca daMDaka sUtre che. ane temAM 12 adhikAra che. ( 12 ) bAra adhikAra adhikAra-eTale kayA sUtramAM tenI stuti thAya che te. 1-2 adhikAramAM-namuthuNaMmAM " jiabhayANa sudhI bhAva jinane, tyArabAda "je A aIA siddhAthI dravya jinane vaMdanA karI che. arihaMta ceIyANathI" sthApanA jinane vaMdanA karI che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 4-5 "logassAmAM nAma-sthApanA-dravya-bhAva e 4 - nikSepAthI nAmajinane tathA savaloe arihaMta ceIyANuM"thI sthApanA jinane vaMdanA che. 6-7 "pukharavaradInI pahelI gAthAmAM rA dvIpamAM vicaratA jinene tathA 3 gAthAmAM zrutajJAnane vaMdana na thAya che. 8 thI 12 adhikAra - "siddhANaM buddhANaMmAM" me sarvasiddhane, 9 me viraprabhune, 10 me zrI giranAra upara tIrthapati zrI nemijinane, 11 me aSTApade birAjamAna 24 jinene, 12 me 'veyAvaccagarANuthI samyam dRSTi devane smaraNa karavA rUpa adhikAra gaNAya che. ( 13 ) vaMdana karavA gya 1 jinezvara deva, ra muni mahAtmAo, 3 zrutajJAna, 4 siddhabhagavaMte. (14) smaraNa karavA gya samakti daSTi devadevIo smara karavA yogya che. ( 15 ) cAra prakAranA jina (1) tIrthakaranuM nAma te nAma jana, (ra) pratimAo te sthApanA jina, (3) jinezvaranA cha dravya jina, (4) samavasaraNamAM birAjamAna bhAva jina. (16) cAra stuti 1 lI mukhya tIrthaMkara prabhunI, 2 jI sarva tIrthakaronI, 3jImAM jJAnanI pradhAnatA, 4 thImAM zAsanadevanI. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 (17) kAusaganAM ATha nimitto (prajana-uddeza) 1 gamanAgamanathI thayela pApa khapAvavA mATe, 2 vaMdana karavA nimitta, 3 pUjana karavA nimitte, 4 satkAra karavA nimite, pa vinaya-upacAra nimite, 6 samakitanA lAbha nimitte, 7mekSa prApti nimitta, 8 zAsananAM adhiSThAyakanA smaraNa karavA nimitte. (18) kAusagnanA bAra hetu (kAraNu-sAdhana) kAusaggane udeza pApa khapAvavAne che, te te kevI rIte khape! te mATe "tassauttarI karaNeNaM sUtramAM 4 hetu tathA "arihaMta cethANe" sUtramAM batAvela saddhAe vigere 5 hetu, tathA vaiyAvacagarANe sUtranA 3 hetu malI 12 hetu thAya che. (19) kAusagganAM AgA-chUTa 12+4=16 - kAusaggamAM rakhAyela apavAda rUpa chUTothI kAusagga na bhAge. 12 annattha sUtramAM zvAsa le, zvAsa mUko, khAMsI, chIMka, pabagAsuM, oDakAra (urvIvAyu), vAchuTa ' (adhovAyu), bhamarI (cakarI), vamana, sUkSma kAyakaMpa, sUkSma kSema saMcAra, sUkSma dRSTi saMcAra ( A bAra eka sthAne rahevA AzrayIne che.). ( 4 bIje sthAne javA chatAM kAusagga akhaMDa gaNAya (1) agnine prakAza zarIra upara paDavAthI zarIranA sparzathI agninA jIvone nAza aTakAvavA cAlu kAusagnamAM vastra oDhavuM paDe, yA khasavAthI kAusano bhaMga na thAtha. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 44 (2) uMdara vigere pacendriyanI ADa nivAravA khase te kAusagganA bhaMga na thAya. (3) pacendriya jIvanA ghAta thatA hoya ane AgAra gaNAya che. cA samyaktvane harakata Ave sthaLe jaI zakAya che. te (4) peAtAne yA parane sarpa Adi karaDavAnA sa`bhava hAya tA paNu AgAra che. ( 20 ) kAusagganAM 19 dAyA dRSTi nAsikA upara sthApIne, kapyA vinA ke Ama tema joyA vinA mAnasika jApathI mauna ane dhyAnastha rahIne kAusagga karavA joie. temAM nIcenA kAraNe dveSa lAge che. gheADAnI peThe paga rAkhe, latA mAphka zarIra ka pAve, thAMbhalA-bhIMtane TekA de, 4mALa ke meDhIne mAthuM lagADe, pae paga bhegA kare, paheALA paga kare, bhIlaDInI mAphaka ubhA ra3, 8meghA ke caravalA gheADAnI lagAmanI mAphaka rAkhaveA, 9mAthu nIcuM rAkhavuM, vastra lAMbu rAkhavuM, 11chAtI upara vastra ADhI rAkhavuM, 12Akhu zarIra DhAMkavuM, 13AMgaLInA veDhAM ke netranAM bhavA pheravavA, 14kAgaDAnI mAphaka Amatema jovuM, 15kapaDuM be paga vacce dabAvI rAkhavuM, mAthuM halAvavuM, 17muMgAnI mAphaka huM huM avAja karavA, 18khaDakhaDATa karavA, 19vAnaranI jema uMce nIce jovuM. A deASAmAM 1011-12 e 3 doSa sAdhvIjIne na hAya, ane 9 mAM doSa sahita 4 doSa zrAvikAne na lAge. 1 ( 21 ) kAusagganuM pramANu lAgasa sUtranA khase te paNa khI ' ca Mdresa nimmalayarA 'sudhI 25 caraNa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAda samAna 25 zvAse zvAsanuM pramANu, ane navakAranI 8 sa'padmA che, te ekeka saMpadA ekeka pA4 tulya pramANu) gaNAya che. ( zvAseAzvAsa ( 21 ) stavana megha sarakhA gaMbhIra ane madhura svarathI ane vairAgya utpanna kare tevu' pUrvAcArya racita ( 23 ) sAta caityavadane (1) rAI pratikramaNamAM vizAla lecananuM, (2) caityamAM dana samaye, (3) AhAra karyAM pahelA-paccakakhANu pAratAM, (4) sAMje paccakakhANu samaye, (5) devasI pratikramaNamAM nameAstu va mAnAyanuM, (6) sa'thArA peArisamAM casAyanuM, (7) savAre kusumiNu dusumiNanAM kAusagga pachI jagaciMtAmaNInuM, bhakti-jJAnastavana kahevuM. pratikramaNa karanAra gRhasthane 7 vAra yA pAMcavAra karavA ane pratikramaNa nahi karanArane 3 saMdhyAkALanI pUjAnA 3 vAra karavA ( 24 ) deza mATI AzAtanAA zrI jinezvara bhagava'tanA madiranAM killAmAM-kapAunDamAM, takhela, pIvAnuM, khAvAnuM, pagarakhA paheravAnuM, maithuna, suvu, thuMkavuM, pezAkha, jhADA, jugAra Adi AzAtanA tajavI, madhyama AzAtanA 4ra che. utkRSTa AzAtanA 84 che. samApta caityavaMdana bhASya Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guruvaMdana bhASya vinaya e dharmanuM mULa che, deva-gurU pratye vinaya bhakti ke namratA na hoya te dharmanuM kAMI phaLa nathI. guNavaMta gurUnI bhakti vidhi pUrvaka vaMdanA karavAthI thAya che, mATe caityavaMdana bhASya pachI gurUvaMdana bhASya kahevAya che, gurUvaMdana traNa prakAre thAya che. (1) phiTTA (pheTa) vaMdana-mastaka namAvavAthI, hAtha joDavAthI, aMjalI karavAthI. te saMghamAM paraspara thAya che. temAM sAdhvI te sAdhu-sAvIne kare, sAdhu te kevaLa sAdhune ja kare. (2) chabha vaMdana-paMcAga praNipAtathI khamAsamaNa pUrvaka vaMdana karavuM. zrAvaka-sAdhune kare, zrAvikA-sAdhu-sAdhvI baMnene kare, sAdhu-vaDIla sAdhune kare, sAdhvI-keIpaNa sAdhune tathA vaDIla sAthvIne kare. zrAvaka utkRSTa kriyApAtra tathA bhAvathI cAritranI IcchAvALe heya te paNa tevA zrAvakane khamAsamaNa daI vaMdanA thAya nahi kare te jinAjJA ghAtaka thAya. (3) dvAdazAvata vaMdana - 2 vAMdaNuM vALuM-vaMdanaka sUtravALuM, caturvidha saMgha e vaMdana AcArya Adi padavIdharane kare. ahi gurUvaMdana bhASyamAM mukhya adhikAra A dvAdazAvata vaMdananI vidhine ja kahevAze. mukhya 22 dvAre ( 42 uttarabheda) (1) gurUvaMdananAM nAma-5, (2) daSTAMta-5, (3) avaMdanIya5, (4) vaMdanIya-5, (5) vaMdana adAtA-4, (6) vaMdana dAtA-4, Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LUE (7)niSiddha avasara-5, (8) aniSiddha avasara-4, (9) va'jainanAM kAraNu-8, (10) Avazyaka-25, (11) muhapatti paDilehaNA25, (12) zarIranI DilehaNA-25, (13) vaMdananA doSa-32, (14) vaMdanathI guNa-6, (15) gurU sthApanA-1, (16) avagraha2, (17) akSara-226, (18) 54-58, (19) adhikAra ziSyanA prazno-6, (20) gurUnA vacana-6, (21) gurUnI AzAtanA-33, (22) vidhi-2 = ( 492 bhede ) (1) gurUvadananAM pAMca nAme (1) vaMdana karyuM-prazasta mana-vacana-kAyAthI vadana thAya te 2 prakAre mithyAdRSTinI gurU stavanA temaja upayoga rahita samyag dRSTinI stavanA te dravya vaMdana karUM ane upayega sahita samyagUSTinuM bhAva vaMdana karyAM, (2) citikrama - rajoharaNAdi upadhi sahita kuzala karmanuM saMcaya te 2 prakAre. tApasAdrinI tApasI kriyA, temaja upayoga rahita samyagdRSTinI kriyA te dravya citikama ane uparAga sahita samyagdRSTinI kriyA te bhAva citikama (3) kRti kama--meAkSArthe namanAdi kriyA karavI te 2 prakAre nindvava vigerenI kriyA, temaja upayoga rahita samyag deSTinI namaskAra kriyA te dravya kRti krama ane upayega sahita samyagdaSTinI kriyA te bhAtra kRti ka. (4) pUjA ka--mana-vacana-kAyAnA prazasta vyApAra te 2 prakAre mithyAtvIenI kriyA temaja upayoga rahita samyag dRSTinI kriyA te dravya pUjA krama ane upayoga sahita samyagdRSTienI kriyA te bhAva pUjA ka. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (5) vinaya ku--jenA vaDe kamanA vinAza thAya tevI pravRtti te 2 prakAre mithyAtvIonA vinaya temaja upayAga rahita samyag dRSTine vinaya te dravya trinaya kama ane upayega sahita samyagdaSTinA vinaya te bhAtra vinaya karyAM, ( 2 ) dRSTAMta-pAMca 1 vaMdana ka'zItalAcAnuM 4 kevalI bhANejane rASathI vana te dravya vaMdana karyAM, phrI aparAdha khamAvI vaMdana karatA kevalajJAna pAmyA te bhAva vaMdana kareM. 2 citi kamajIllakAcA nA rajoharaNAdinA sacaya te dravya citiva`dana ane prAyazcita vakhate eja upakaraNAnA sa'caya te bhAva citi vaMdana karyuM. 3 kRti ka--kRSNa mahArAjAe zrI temanAtha prabhune bhAvathI vaMdana karatA kSAyika samyakatva ane tIrthaMkara nAma upArjana karyuM, temaja sAtamI narakanuM bAMdheluM AyuSya trIjI narakanuM karyuM te bhAva kRti kama ane kRSNanuM mana sAcavavA vIrake vaMdana karyuM. te dravya kRti ka. 4 pUjA ka--kRSNa vAsudevanA abhavya evA pAlaka nAmanA kumAre lAlacathI vaMdanA karI te dravya pUjA ka ane zAstrakumAre bhAva vaMdanA karI te bhAva pUjA kareM. pa vinaya karmIe rAjasevakAmAMthI eke darabAramAM jatAM sAdhu mahArAjanA zukana mAnI bhAvapUrvaka pradakSiNA karI te bhAva vinaya karyAM, jyAre khIjA rAjasevake bhAva rahita anukaraNathI vaMdana karyuM te dravya vinaya ka Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 (3) avaMdanIya-pAMca (1) pAzvastha, (2) avasAna, (3) kuzIla, (4) saMsA , (5) yathAda. 1 pAstha-jJAna, darzana, cAritranA sAdhana pAse rAkhe, paNa seve nahi te avaMdanIya che. (1) sarva pAWdarzana, jJAna, caritra rahita . kevaLa veSadhArI. (2) deza pArthastha-zayyAtara piMDa, rAjapiMDa, nityapiDa, agrapiMDane vinA kAraNe bhegave, kula nizrAe vicare, sthApanA kulamAM praveza kare, jamaNavAra jete phare, gRhasthanI stavanA kare. 2 avasatra-sAdhu sAmAcArImAM zithila hoya te avaMdanIya che. (1) sarva avasagna-vAraMvAra saMthAre kare, zeSakAle pATa, pATalA vAparanAra, sthApanA bhejI tathA prAkRtikA bhajI. (2) deza avasagna -- pratikamaNa, paDilehaNa, svAdhyAyAdi sAdhu sAmAcArI na kare, ke hInAdhika kare, gurUnA vacanathI balAtkAra kare. 3 kuzIla-kutsita (mAThA) AcAravALo kuzIla avaMdanIya che. (1) jJAna kuzIla - 8 prakAranA jJAnAcAranI - virAdhanA kare te. (2) darzana kuzIla-8 prakAranA darzanAcAranI virAdhanA kare te. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) caritra kuzIla-yaMtra, maMtra, camatkAra, tiSa, svapna phaLa, jaDIbuTTI, vazIkaraNa, lakSaNa - lAbhAlAbha kahe, kAmaNuM, snAnAdi vibhUSA kare. 4 saMsata-guNa ane deSa baMne hoya te avaMdanIya che. (1) saMkilaSTa saMsakta-prANAtipAtAdi pAMca Azrava yukta, (rasa-traddhi-zAtA) 3 gArava yukta, strI ane gRha sahita. (2) asaMkilaSTa saMsata-jyAM jAya tyAM te AcAra pALe. 5 ahAIde (yathAdI-AgamanI apekSA vinA potAnAM chaMde cAlanAra, usUtra prarUpaNA kare, matika95nA pramANe artha prarUpe, gRhasthanA kArya kare, vAraMvAra krodha kare, vigaIne upabhegathI sukhazIla rahe. A pAMcene vaMdana karavAthI kAyakaleza ane karmabaMdha thAya. vaLI pramAdI sAdhumAM rahelA sarve pramAdasthAne paNa vaMdanIya thAya. anamedananuM pApa lAge, bIjAone pramAdamAM pretsAhana maLe. jJAna-darzana-cAritra ke saMghanA gADha kAraNe keI vakhata AvA pArzva sthAdikane vaMdana karavAnuM kahyuM che. kemake samyakatvathI bhraSTa thayelA na hoya te vaMdanA karavI. prathama paricaye sAdhuveSa dekhI ucita vinaya vaMdana kare, paNuM avaMdanIya lAge te vaMdanAdi karavA gya nathI. paryAya, brahmacarya, pariSadu, purUSa, kSetra, kALa, Agamane vicAra karIne ja lAbhAlAbha jANa satkAra kare egya che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vaMdanIya pAMca AcArya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira temaja ratnAdhika e pAMcane nirjarAne arthe vaMdana karavuM joIe. 1 AcArya-gaNanA nAyaka, svArthanA jANa, arthanI. vAcanA Ape. 2 upAdhyAya gaNanA nAyaka thavAyegya, sUvathI vAcanA Ape. 3 pravartaka-sAdhuone kriyAkAMDa vigeremAM pravartAve. 4 vira-mArgathI kheda pAmI patita pariNamI thatA hoya, tene mArgamAM sthira kare, dIkSA paryAya vaDe. adhika heya. 5 ratnAdhika-jJAna paryAya, dIkSA paryAya, vaya paryAyamAM adhika heya. (5) vaMdanA kenI pAse na karAvavI (1) dIkSita mAtA, (2) dIkSita pitA, (3) dIkSita moTAbhAI (4) ratnAdhika-jJAnAdi guNa vaDe adhika e 4 pAse vaMdanA na karAvavI. paraMtu gRhasthapaNAmAM rahelA mAtAdika pAse vaMdanA karAvavI. ( 6 ) cAra jaNe vaMdanA karavI (1 sAdhu, (2) sAdhvI, (3) zrAvaka, (4) zrAvikA e cAree vaMdanA karavI. ( 7 ) vaMdanA mATe anavasara pAMca (1) gurU vyagra-vyAkuLa hoya, (2) parAkSukha (samukha na heya), (3) krodhamAM-nidrAmAM hoya, (4) AhAra-nihAra Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 karatA hoya. (5) AhAra nihAra karavAnI taiyArImAM hoya tyAre vaMdanA na karavI, e pAMca vakhate vaMdanA karavAthI (1) dharmane aMtarAya, (2) vaMdananuM avadhAraNa (alakSya), (3) krodha, (4) AhArane aMtarAya, (5) rega-laghunIti-vaDInIti barAbara utare nahi. ItyAdi deSa prApta thAya che. ( 8 ) aniSiddha avasara cAra (1) gurU prazAMta cittavALA hoya, (2) Asana upara beThelA hoya, (3) krodhAdi rahita upazAMta heya, (4) vaMdana vakhate ziSyane chaMdeNa ItyAdi vacana kahevA tatpara hoya e cAra prasaMge buddhimAna ziSya gurUnI AjJA mAgIne vaMdana kare. (9) vaMdananAM ATha kAraNa (1) pratikramaNa, (2) svAdhyAya, (3) kAusagna(ganI kriyAmAM), (4) aparAdha khamAvatA, (5) vaDIla sAdhu mAheNu padhAre tyAre, (6) AlocanA-prAyazcita karavuM hoya tyAre, (7) saMvara-paccakakhANanA saMkSepa samaye, (8) uttamAthe-anazana tathA saMlekhanA samaye ema ATha kAraNe gurUne vaMdana karavuM ( 10 ) Avazyaka pacIza - avazya karavA yogya kriyA te Avazyaka, te gurUvaMdanamAM vaMdana sUtra belatI vakhate paccIza Avazyaka sAcavavA yogya che. 2 avanata-be vAMdaNamAM be vAra mastaka namAvavuM, 1 yathAjAta-janmyA hatA tevA AkAravALA thaIne gurUvaMdana karavuM, 12 Avata-gurUnA caraNa upara tathA mastake hAtha Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApavA rUpa kAyAne vyApAra te Avata, 4 zIba-gurUnA be vAra zIrSa ane ziSyanA be vAra zIrSa namana-vaMdana, 3 gutimana-vacana-kAyAnI gupti, ra praveza-vAMdaNa detA gurUnI AjJA laI avagrahamAM be vAra praveza kare, 1 niSkamaNabIjI vAra avagrahamAM rahIne ja sarva sUtrapATha bolavAno hoya che. jethI praveza be vAra paraMtu niSkramaNa eka ja vAra heya che. te kAraNathI ja " AsiyAe pada bIjIvAra bolavAmAM AvatuM nathI. e pramANe 25 Avazyaka che temAMthI eka paNa AvazyakanI virAdhanA kare te vaMdanathI thatI karma nirjarAnuM phaLa maLatuM nathI. (11) muhapattinI pacIza paDilehaNuM (1) daSTi paDilehaNa-daSTithI barAbara tapAsavuM, (6) urva pazkeDA-muhapattine cheDe traNa traNavAra be bAju khaMkhera, (9) akakhaDA-muhapatti 4 aMgulIonA 3 AMtarAmAM bharAvI traNa traNavAra khaMkheravA pUrvaka kAMDA sudhI laI javI. (9) pakaDA-upara pramANe traNa traNavAra nIce utaratI vakhate pramArjanA karavI. te 9 pramArjanA 9 pakaDA kahevAya che. ema kula muhapattinI 25 paDilehaNA thAya che. te vakhate paccIza bola manamAM citavavAnAM che. te nIce pramANe- kaI paDilehaNa vakhate? kayA bola? bela paheluM pAsuM tapAsatAM ! sUtra artha tava karI sahuM 1 bIjuM pAsuM tapAsatAM ! 13 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 kai paDilehaNA vakhate ? pahelA 3 purima vakhate bIjA 3 purima vakhate 9 1lA 35khkhADA rajA 3 akakhADA 25 1lA 3 akhkhADA karatAM | rajA rajA 3 pukhkhADA 3jA 3 akakhADA { 3jA 3 pukhkhADA 3 mukha uparanA "" "" ,, "" ,, ,, "" 29 154 99 mAla kayA mela ? samakti meADunIya, mizra mA. 3 mithyAtva mA pariharuM kAmarAga-sneharAga dRSTirAga pariha sudeva-sugurU-sudharma AdarUM 3 kudeva-kugurU-kudharma pariharUM 3 jJAna dana cAritra AdarUM 3 33 ( 12 ) zarIranI pacIza paDilehaNA 3 DAbA hAthanA 3 bhAga paDilehatAM--3 hAsya-rati-ati pariharUM 3 jamaNA 7 99 3 mastakanA --3 bhaya-zAka-duga chA --3 kRSNa-lezyA, nIla lephsA kApAta lezyA pariharU -3 rasa gArava, Rddhi gArava, sAtA gArava pariharUM "" 09 3 virAdhanA 3 pariharUM managupti-vacanagupti kAyagupti AdarUM 3 3 manadaMDa-vacanadaMDa-kAyada Da parihar 25 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 3 hRdayanA , -3 mAyA zalya, niyANuzalya, mithyAtva zalya pariharuM 4 2 khabhA, 2 pITha malI 4 bhA. pati-4 krodha, mAna, mAyA, lebha, pariharuM 3 jamaNe paganA 3 bhAga ,, -3 pRthvIkAya, apakAya, teukAyanI rakSA karUM 3 DAbA 9 ka >> -3 vAyu kAya, vanaspati kAya, trasa kAyanI - jayaNu karUM. 25 bela ( 13 ) vaMdananA batrIza deSa (1) anAdata-anAdarapaNe, utsukatA sahita vaMdana kare. ( 2 ) stabdha-akkaDa-abhimAnathI vaMdana kare. (3) praviddha-bhADutanI peThe adhUruM kare. (4) paripiMDita-eka ja vaMdanAthI sarvane vAMde. (5) Telagati-tIDanI mAphaka kudakA mArate vAMde. (6) aMkuza-rajoharaNane aMkuzanI peThe jhAlI vaMdanA kare. (7) kaccha parigita-kAcabAnI peThe calAyamAna thaI vaMdanA kare. ( 8 ) matsyadatta-mAchalAnI jema zarIra ghumAve. (9) mana:praduSTa-manamAM asUyA rAkhe. (1) vedikA bada-hAthanI sthApanA vaDe baddhayukta thaI vaMdana kare. (11) bhajanta-mArI sevA karaze ema dhArI vaMdanA kare. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 (12) bhaya-vaMdanA na karUM te bahAra kADhaze e bhayathI vaMdanA kare. (13) gAra-garvathI-mAnathI vaMdana kare. (14) maitrI-mitratAnA kAraNe vaMdana kare. (15) kAraNa-vastra-pAtra lAbhanA kAraNathI vaMdanA kare. (16) tena-bhayathI ceranI jema vaMdanA kare. (17) pratyanIka-vaMdanA nahi karavAnA avasare vaMdanA kare. (18) rUSTa-gurU reSamAM hoya yA pote krodhamAM vaMdana kare. (19) tajanA-vacanathI yA kAyAthI tarjanA karate vAMde. (20) zaTha-vizvAsa upajAvavA kare, yA nhAnuM kADhI na kare. (21) hIlita-vacanathI helanA-avajJA karate vAMde. (22) vipali(ri)kucita - vacce vacce dezakathAdi vikathA kare. (23) daSTA dRSTa-aMdhArAmAM ubho rahe, gurU dekhe te kare. (24) IMga-"aho kAya kAya" uccAra vakhate lalATe be hAtha lagADI na karatA be paDakhe hAtha lagADe. (25) kara--arihaMta bhagavaMta rUpI rAjAne yA gurUne kara-TekSa mAne. (26) karamecana-rAjAnA karathI chUTyA paNa gurUne vAMdaNuM devA rUpa kara cukavavA sarakhuM samajI vaMdana kare. (27) AzliSTa anAliSTa - ahokAyaM ItyAdi Avate vakhate be hAtha joharaNane ane mastake na lagADe. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) nyUna-25 Avazyaka pUrNa na kare. (29) uttara cUlikA-vaMdana pachI cUlikA rUpe adhika bele. (30) mUka-mUMgAnI peThe sUtranA akSaro gaNagaNIne bele. (31) hara--ghaNA mATe sAde bole. (32) cuDalika-baLatuM umADIyAnI jema rajoharaNane bhamAve. uparanA batrIza deSa rahita dvAdazAvarta vaMdana kare te sAdhu vigere zIgha mekSa pAme yA vaimAnika deva thAya. ( 14 ) vaMdana karavAthI thatAM 6 guNe (1) vinopacAra-vinaya guNa utpanna thAya che. (2) mAnabhaMga-abhimAna-ahaMkAra nAza thAya che. ( 3 ) gurUpUjA-gurUjananI samyak pUjA-satkAra thAya che. ( 4 ) AjJAnuM ArAdhana - zrI tIrthakaranI AjJAnuM pAlana thAya che. (5) zratadharmanI ArAdhanA - vaMdana pUrvaka ja zrata grahaNa karAya che. (6) akriyA-paraMparAe siddhi prApta thAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke he gautama ! zAstra zravaNanuM phaLajJAna, jJAnanuM phaLa-vijJAna, vijJAnanuM phaLa-paccakakhANa, pacakakhANanuM phaLa-saMyama, saMyamanuM phaLa-(anAzrava)-saMva2, saMvaranuM phaLatapa, tapanuM phaLa-nirjarA, nirjaranuM phaLa-akriyA, akriyAnuM phaLa-makSa. gurUne vaMdana na karavAthI? abhimAna - avinayaniMdA - lekane tiraskAra - nIca zetrano baMdha Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasamyakatvane alAbha ane saMsAranI vRddhi A che deSa utpanna thAya che. ( 15 ) gurUnI sthApanA gurUnA abhAve sthApanA akSa - 2varATaka (keDA) - kASTha - 4pusta (lepya karma) - "citrakarmamAM sthapAya che. vartamAnamAM te sthApanA sAdhu paraMparAnA mULa gurU " zrI sudhama gaNadharanI" jANavI. A sthApanA saddabhAva ane asadubhAva ema be prakAranI che. vaLI te Isvara (a5 kALanI) ane yAvat kathita (jyAM sudhI kAyama rahe tyAM sudhInI) akSa ane koDAmAM gurUnI sthApanA abhAva jANavI. caMdananA kAThamAM gurU sarakhA AkAra banAvI sthApavA te saddabhAva sthApanA. tathA cAritranA upakaraNa dAMDo-o sthApavA te asaddabhAva sthApanA. pustalepya karma raMga vigerethI AlekhavI. athavA pustaka jJAnanuM upakaraNa sthApavuM. citrakama-pASANa ghaDIne yA kerIne gurU mUrti banAvavI. upara kahelI baMne prakAranI sthApanA cAlu dharma kriyA sudhI ja sthApavI te "Izvara sthApanA ane pratiSThAdi vidhi pUrvaka karelI sthApanA kyAM sudhI rahe tyAM sudhI "cAvatu kathita sthApanA jANavI. A sthApanA sAkSAt gurU tulya gaNI tenI sAkSIe dharmakriyA karavI. gurUnI jema gurU sthApanAnI AzAtanA na karavI. sAkSAt tIrthakarane viraha hoya tyAre jinezvaranI pratimAnI sevA saphala thAya tema gurUnA abhAve gurUnI sthApanA samakSa karelI dharmakriyA paNa saphaLa thAya che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) avagraha-gurUthI keTalA dUra rahevuM purUSa Ayi purUSa strapakSa, ane strInI apekSAe strI strapakSa, tathA purUSa apekSAe strI, ane strI apekSAe purUSa parapakSa ema be prakAranA avagrahuM jANavA. tyAM svapakSe aa hAtha, ane parapakSe 13 hAtha dUra rahevuM. e avagrahathI gurUnuM samAna sacavAya che. gurUnI AzAtanAo TaLe che. temaja peAtAnuM zIla-sadAcAra sArI rIte sacavAya che. ( 17 ) vaMdana sUtranAM sarva akSara vadana sUtramAM sa akSara 226 che, temAM laghu akSara 201 ane gurU akSara 25 che. 159 ( 12 ) vadana sUtranA pada vaMdana sUtramAM sarva pada para che. ( 19 ) ziSyanAM 6 prazno (sthAna) 6 (1) IcchA- IcchAmi khamAsamaNA vakri.. jAvaNijAe nisIhiyAe '-e pAMca pada khAlI vadananI icchA mattAvI che. (4) yAtrA (2) anujJA~ aNujANuhu me miggaha~e 3 pada vaDe avagrahamAM praveza karavAnI AjJA mAgI che. (3) avyAbAdha-- nisIhiMthI naI ta' sudhI 12 padma vaDe gurUne avyAbAdha-sukhazAtA pUchI che. 66 * jantA pUchyuM jatA se"e 2 pada vaDe te = huM bhagava ta ? " * sayamayAtrA sUkhapUva varte che te che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) cApanA -javaNije ca bhe" e 3 pada vaDe gurUnI zarIranI samAdhi sukharUpatA pUchI che. (6) aparAdha kSamApanA-khAmemi khamAsamaNa devasi vaIkrama e ja pada vaDe te divase thayelA aparAdhane jamAve che. ( 20 ) gurUnA uttararUpa 6 vacane (1) deNu-ziSya vaMdana karavAnI IcchA jaNave tyAre vaMdana karAvavuM hoya te gurU "deNu kahete 1luM vacana. (2) aNujANumi - ziSya avagrahamAM pravezanI AjJA mAge tyAre gurU rajA Ape tyAre "aNujANami" kahe te 2ju vacana. (3) tahatti-ziSya sukhazAtA pUche tyAre "tahatti" e. * 3 ju vacana. (4) bhapi vaTTae--ApanI saMyama yAtrA sukhapUrvaka varte che? ema pUche tyAre gurU "tulaMpi vae" kahe e 4thuM vacana. (5) eva- ziSya dehanI samAdhi pUche te gurU "eva" kahe. (6) ahamavi khAmemi tuma-ziSya aparAdha khamAve tyAre gurU "ahamavi khAmemi tuma kahe e 6thuM vacana. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 ( 21 ) gurUnI 33 AzAtanA ( ( 1 ) puregamana-kAraNa vinA gurUnI AgaLa cAle. ] ( 2 ) pakSagamana-paDakhe barAbarImAM dekhAya tema najIka cAlavuM ( 3 ) Asanna-gurUnI pAchaLa najIkamAM cAle te AzAtanA. (khAMsI, chIMkathI lema, thuMka uDe mATe dUra cAlavuM.) (4) pura:stha- gurUnI AgaLa ubhA rahevuM te. (5) pakSastha-gurUnI paDakhe najIkamAM ubhA rahevuM. ( 6 ) Asannaccha-gurUnI pAchaLa najIkamAM ubhA rahevuM. (7) pure niSadana-gurUnI AgaLa besavuM te. } ( 8) pakSa niSadana-gurUnI paDakhe najIkamAM besavuM. (9) Asana niSadana-gurUnI pAchaLa najIkamAM besavuM. (10) Acamana-gurUnI pahelAM hAthapaganI zuddhi kare te. (11) Alocana-gurUnI pahelAM gamanAgamana AvavuM. (12) apratizravaNa-rAtre gurU pUche tyAre javAba na Ape te. (13) pUrvAlApana-gRhasthane gurUe bolAvyA pahelA pite bolAve.. (14) pUrvAcana - pahelA bIjA pAse gocarI Ale. (15) pUrvopadarzana-ocarI gurU pahelA bIjAne dekhADe che. (16) pUrvanimaMtraNu-gurU pahelA bIjAne vAparavA belAve, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) khAddha dAna-gurUnI AjJA vinA madhura AhAra bIjAne vaheMcI de. (18) khaddhAdana-madhura AhAra pite vAparI le, (19) apatizravaNa-divase guru belAve tyAre na bele te. (20) khaTTa (bhASaNa)-karkaza moTA ghAMTA pADIne bele te. (21) tatragata ( , )-pitAnA Asane beThA beThA ja javAba Ape. (rara) kima ( , )-zuM che? zuM kahe che? ItyAdi bele te. (23) tuma ( , )-tuM, tane, hArA tyiAdi techaDAIthI (24) tajajAta ( , )-gurU zikhAmaNamAM je vacana kahe te ja javAbamAM sAme ulaTo javAba Ape. (25) sumana-IdhyathI dubhAte hoya tema varte, gurU pratye sArUM mana-viveka na darzAve. (26) nesmaraNu-gurU dharmakathA kahetA hoya tyAre tamane yAda nathI, ema na heya ItyAdi kahe. (27) kathA cheda-gurU dharmakathA kahetA hoya tyAre e kathA huM tamane samajAvIza ItyAdi kahI kathA bhaMga kare. (28) pariSadU bheda--gurU kathA kahetA hoya tyAM vacce AvIne samaya thaI gayo che ItyAdi kahI sabhAno bhaMga kare. (29) anusthita kathA-gurU dharmakathA kahetA hoya, teTalAmAM pitAnI caturAI batAvavA e ja kathAno vistAra kare. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 (30) sathAra pAda ghaTTana-gurUnA saMthArA upakaraNa vigerene paga lagADo. (31) saMthArAvasthAna-gurUnA saMthArA vigere upara ubhA rahevuM. (32) ucAsana-gurUnA karatAM uMcA Asane besavuM. (33) samAsana-gurUnA sarakhA Asane bese te AzAtanA. uttama zince gurUnI AzAtanA varjavI. AzAtanA nahi karanAra ziSya upara gurUnI paramakRpA hoya che, ane tethI jJAnAdika prApta sugama thAya che. zrAvakane paNa A AzAtanAo yathAyogya TALavI. gurUne paga lagADa e jaghanya AzAtanA che paNa gurUnI AjJA na mAnavI, AjJAthI viparIta karavuM. AjJA sAMbhaLavI nahi, kaThera bhASaNa karavuM. e utkRSTa AzAtanAo che. ( - zrAddhavidhi-vRtti. ) ( rara ) vidhi-2 laghupratikamaNuM savAra-sAMjanI savAranA pratikramaNanA niyamavALAe sAmagrI ke zaktinA abhAve karavAnI savAra-sAMja be vidhisavAre--IriyAvahI-kusumiNane kAusagga,tyavaMdana, muhapatti be vAMkaNuM, rAIcaM AlouM. savvassavi. vAMdaNa, khAmaNuM, vAMdaNa, paccakhANa, 4 bhavaMdana, be sajajhAyanA Adeza. sAMjanA-IriyAvahI, cityavaMdana, muhapatti. vAMdaNA. paccakakhANa vAMdaNa. devasie AlouM, savassavi, vAMdaNAM, khAmaNuM, 4 chobhanaMdana, devasia pAyacchitta, kAusagga, sajajhAyanA 2 Adeza. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra-upadeza gurU vaMdana karanAra cAritra-kriyAmAM upagavALA sAdhu pUrvabhavanA ekaThAM karelA anata karmone khapAve che. tAtparyA-cAritra kriyAmAM kuzaLa sAdhu guru vaMdana vidhipUrvaka na kare te karmanI nirjarA tathA mukti pada na pAmI zake. mATe kriyAvaMta sAdhue vaMdanavinayamAM AdaravALA thavuM. praznottara --dharma saMgraha-vRtti. prazna-he bhagavaMta? gurUvaMdana vaDe jIva zuM lAbha meLave? javAba-he gautama? ATha kama gADha baMdhAyA hoya te zithila kare. dIrghakALanI sthiti hoya te te, alpakALanI kare. tIvra rasavALI hoya tene, maMdarasavALI kare. ghaNA pradezane samuha heya te,a95 pradezane samuha kare. nIca netra kama khapAve ane ucca gotra karma bAMdhe. anAdi anaMta saMsAra rUpa aTavImAM bhramaNa na kare ane pAra pAme. apratihata AjJAnuM phaLa saubhAgyavALuM mukti pada pAme. - Iti-dharmasaMgraha vRtti. zrI kRSNa mahArAjAe zrI neminAthaprabhunA aDhAra hajAra sAdhune bhAvapUrvaka vaMdana karavAthI cAra nArakInA pUrve bAMdhelA karma apAvyA hatA. samApta guliMdane bhAgya Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paccakakhANa bhASya paccakkhANa eTale pratijJA-niyama, amuka prakArano tyAga, e melanuM parama aMga che. dravya paccakkhANa karatA karatA bhAva paccakakhANanA pariNAma jAge che. bhAva paccakakhANa vinA mukti nathI. A zraddhA na hoya te mithyAtva mehanIya karmane udaya gaNAya che. dareka paccakhANamAM AgAra-chUTa saMkaLAyela che, AgArathI paccakakhANa akhaMDa rAkhI zakAya che, ane pratijJA bhAMgatI nathI. jyAre paccakakhANa na letA phakta mananI dhAraNa karanArane AgAra te che ja nahi, tethI bhUla thatAM dhAraNa bhAMge che. vaLI mananI dhAraNamAM te pApa nahi Acare te ya aviratinuM pApa lAge che. vaLI kaIvAra manane thAya ke, mAre niyama kyAM che? lAvane khAI lauM? jyAre niyamavALAne te eka jAtane aMkuza rahe che. paccakakhANa dvArA pApothI chUTA cheDA (Divorce) levAya che, ane pApa nahi karavAnI jAhera noTIza apAya che, A neTIza bahAra mUke eTale pApa jIvanamAM pravezI zake ja nahi. jema bhAgIdArInI peDhImAMthI chUTA thavAnI neTIza na Ape te pote jAte vepAra na kare te paNa nukazAnIne bhAga Apavo paDe. ja paccakakhANathI kAyA aMkuzamAM Ave che. manane aMkuzamAM lAvavAno dhIme dhIme abhyAsa vadhe che. keIne na game ke na male tenuM paNa paccakakhANa le te tenI AzA chuTe che, have maLe te ya na levuM e bhAvathI lAbha thAya che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja paccakkhANa vinAne zAstramAM moTuM prAyazcita-doSa mAnya che. niyama bhAMgI jAya te nAnuM prAyazcita che. 9 gurUnI pAse lIdhelA niyama pALavAne preraNA maLe che. ethI niyama sahelAIthI maLe che. paccakkhANanA AlaMbanathI sAro bhAva jAge che. ja niyamamAM TevAI javAthI viSayane raMga e thAya che. zreNika ane kRSNa bIjAnA vrata joIne AnaMda pAmatA hatA. ane bhAvimAM trata laIne mokSe jaze. paccakakhANunAM 9 dvAre (1) paccakkhANa-10, (2) uccAra vidhi-4, (3) AhAra 4 prakArane, (4) AgAra-rara, (5) vigaI-10, (6) niviyAtAM-30, (7) paccakkhANunA bhAMga, (8) zuddhi cha prakAranI, (9) be prakAre phala. (1) daza prakAranA paccakakhANe 1 anAgata pazcakakhANu--bhaviSyamAM karavAnuM paccakkhANa kAraNasara paheluM karI levuM. paryuSaNamAM aThThama karavAne veyAvAdinA kAraNe pahelA karI le. 2 atikAnta paccakakhANu-paryuSaNadinA aThThama vigere tapa, veyAvacca vigerenA kAraNe paryuSaNAdi parva vyatIta thayA bAda kare. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 keTi sahita pacca--be tapanA be cheDA maLatA hoya evuM. jema upavAsa karIne bIjA divase pharI paracakakhANa karavuM. 4.niyaMtrita paccaka-nizcaya pUrvaka jemake mAMde heluM ke sAje he, yA game tevuM vizna Ave te paNa mAre tapa kare. A pacca0 jinakalpI ane cauda pUrvadhara tathA prathama saMghayaNIne hatuM. 5 anAgAra paca0-anAga ane sahasAgAra e be AgAra vajIne bAkInA AgAra rahita paccakakhANa karavuM. 6 sAgAra pacca0-22 mAMthI yathAcogya AgA2 sahita paccakakhANa karavuM. 7 niravazeSa pacca0-cAre prakAranA AhArane sarvathA tyAga karavo. (A paccakakhANa vizeSataH aMta samaye saMlekhanA samaye karAya che.) 8 parimANu kRta paccaka-dati, kavala, ATalA ja gharanI bhikSA, dravyanuM pramANa, Adi pramANa nakkI karI zeSa bhajanane tyAga. 9 saketa (saMketa) pazcaka-paurUSI Adi paccakakhANa pUrNa thayA chatAM kSaNa mAtra paNa paccakakhANa vinA na rahevA mATe ATha prakAranA cinhamAMnuM kaMI paNuM cinha dhAravuM. A paccakhANa zrAvakane temaja sAdhune paNa hoya che. te A pramANe- (i) aMguSTha sahita-muThThImAM aMguTho vALIne chUTe na karUM tyAM sudhI paccakakhANa. * 1 A be AgAra aNaciMtavyo akasmAta bane che. tyAga , , Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (1) muSThi sahita-muThThI vALIne chUTI na kare tyAM sudhI. ( i ) granthi sahita-vastra ke derAnI gAMTha chUTI na kare tyAM sudhI. (iv) ghara sahita - gharamAM praveza na kare tyAM sudhI. (v) veda sahita-parasevAnA biMdu na sUkAya tyAM sudhI. ( i ) ucchavAsa sahita-ATalA zvAsozvAsa na thAya tyAM sudhI. (vi ) tibuka sahita - jaLanA biMdu na sUkAya tyAM sudhI. (viii ) dIpaka sahita dIpaka na bujhAya tyAM sudhI. uparane AThamane koI paNa saMketa pUrNa thayA pahelAM mukhamAM koI vastu le te paccakakhANa bhAMgavAthI AlecanA levI paDe. A paccakakhANe 1 athavA 3 navakAra gaNIne pAravA. A paccakakhANa karavAthI bhejana sivAyane kALa virativALo gaNAya che. dararoja ekAsaNuM karanArane eka mAsamAM 29 upavAsa, ane bIyAsaNuM karanArane 28 upavAsane lAbha maLe che. chUTA zrAvakane paNa viratipaNAne lAbha maLe che. mATe kSaNa mAtra paNa aviratimAM na rahevuM. zrAvaka tathA sAdhune A paccakakhANa pratidina upayogI che. 10 addA paccakakhANa-addhA eTale kALa. kALanI maryAdAvALA navakArasI, pirisI, sAddhaparisI, purima, ava, ekAsaNuM upavAsa vagere addhA paccakakhANa kahevAya che. tenA 10 prakAre che :pUrve 10 prakAranA paccakakhANamAM dazamuM addA paccakakhANa kahyuM, tenA 10 bheda dvArA bIjI rIte teja dvArA darzAvAya che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 addA paccakakhANunAM 10 bheda---navakArasI, pArisisAdha pArisI, purimA-apAya ( aTTu), keekAsaNu, paekalaThANuM, Aya mila, ubhaktA, apavAsa, carima- (divasacirama-bhavacirama ) abhigraha, 1.vigaI. 1. navakArasahiya'--sUryodayathI 1 muhUta ( 2 ghaDI=48 miniTa sudhInuM pUrNa thaye 3 navakAra gaNIne pAravuM. ( A paccakakhANu sUryadaya pahelA dhAravuM-karavuM joI e. nahiM te azuddha gaNAya. 2. pArisI--savAramAM purUSanI peAtAnI chAyA jeTalI thAya, te eka paheAra gaNAya che, mATe sUryodayathI eka paheAra sudhI perisI gaNAya che. sAtapArisI e doDha paheAranu che. A sUcediya pahelAM dhAravA joie. 3. puriyAdha -- divasanA aDadhA bhAganuM - e prahara sudhInuMpurimatlR. ane sUryAMyathI 3 paheAranuM apAdha (avaDhDha). 4. ekAsana--divasamAM eka vAra bhAjana ( uThIne punaH na esI zakAya, temaja beThAM beThAM paNu khasI na zakAya.) nizcala AsanathI karavuM te. ahiM bhAjana karyAM bAda tivihAra cA cavihAra karavA. 5. ekasthAna (ekalaThANu^)--jemAM jamaNeA hAtha ane sukha e e agAsavAya koI aMga hAle nahi evuM nizcala AsanavALu ekalaThANuM kahevAya. ahIM uThatI vakhate cavihAra karavA joIe. 6. AyaMbila~~AmAM mukhyatve vigaI ane khaTAzanA tyAga hAya che. eTale rasa-kasa vinAnA AhAra levAnA hoya che. 7. abhaktAtha (upavAsa)-- AjanA sUrya+yathI AvatI 14 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlanA sUryodaya sudhI A divasa ane rAtri AhArane yA pANI sivAya 3 AhArane sarvathA tyAga hoya che, tivihAravALAne phakta divase uSNa jaLa pIvuM ka9pe che. rAtrie tene paNa tyAga hoya che. A upavAsanAM AgalA divase ekAsana ane pAraNAnA divase paNa ekAsana karIe te 4 vAranA bhejanane tyAga karavAthI eka upavAsanuM nAma caturtha bhakta (cetha bhakta) kahevAya che. AgaLa chaThuM vagerenI AsapAsa ekAsana nahi hoya te paNa chaThTha-aDrama-dazamanI saMjJA rUDha che. 8. carima-divasanA chelalA bhAganuM paccakakhANa te divasa carima ane AyuSyanA chellA bhAganuM-maraNa vakhatanuM paccakkhANa te bhava carima kahevAya emAM divasa carimasUryAstathI 1 muhUrta pahelAM gRhasthoe duvihAra tivihAra cauvihAravALuM karavuM. ane munine te cavihAravALuM ja hoya che. ekAsaNAdivALAne pANahAra karavAnuM hoya che. 9 abhigraha-amuka kArya thAya tyAre ja mAre amuka bhajana karavuM. te dravya-kSetra-kALa ane bhAvathI 4 prakArano che. dravya-amuka AhAra, kaDachI Adi vaDe Ape te ja AhAra le. kSetra-amuka ghara-grAma ke amuka gAu dUrathI AhAra le. kALa-bhikSA kALa pahelAM yA kALa vityA bAda le. bhAva-rUdana karate, beThe, ubhe purUSa yA strI vaharAve te - le. 10. vigaI-IndriyonA viSayene prabaLa karanArA dUdha-dahIM ghI-tela-geLa ane pakavAnna e 6 bhakSya vigaI gaNAya che. temAMthI 1-2 yAvat 6 vigaIno tyAga kare. ane enA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 nIviyAtAne yathAsaMbhava tyAga kare te nIvi paccakkhANa kahevAya. mAMsa-madha-madirA ane mAkhaNa e 4 abhakSya vigaIno te haMmezane mATe sarvathA tyAga he ja joie. (2) cAra prakAranI uccAra vidhi 1. uccAra vidhi-uggae sUre namukkArasahie paccakkhAI. ,, ,, -uggae sUre pirisie (sADha parisiaM) paccakkhAI 3. , , -sUre uggae purimaThuM (avaThTha) paccakakhAmi. 4 ,, ,, -sUre uggae abhattavRM paccakakhAmi. uggae sUre pAThamAM paccakakhANe sUryodaya pahelAM dhAravA-karavAM. sUre uggae pAThamAM paccakakhANe sUryodaya bAda paNa karI zakAya. gurU jyAre paccakkhAI kahe tyAre ziSya paccakakhami kahe. ,, ,, siraI ,, ,, ,, vosirAmi kahe. paccakakhANa levAmAM lenArane upaga ja (dhAreluM paccakakhANa ja) pramANa che. paraMtu akSaranI bhUla pramANa nathI. paccakUkhANa je dhAryuM hoya te ja pramANe gaNAya che. paccakakhANamAM AvatA 5 prakAranA uccAra sthAnanA 21 bheda 1 uccAra sthAna-namu-parisi sADha-puri-avaThTha-saMketa mn , vigaIAyaMbila-nirivagaI = 3 , egAsaNuM-biyAsaNuM-ekalaThANuM , pANasanA cha AgAranuM uccAra sthAna = 1 , dezAvagAsika (divasa carima)uccAra sthAna= 1 4 , 5 ,, sh m Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 upavAsanA pAMca uccAra sthAna 1 uccAra sthAna- * caturtha bhaktathI cetrIsa bhakta sudhInuM. , - namukkAra sahiye Adi-5 saMketa-8nuM. 3 ,, , - X pANussanA cha AgAranuM sthAna. 4 , , - dezAvagAsikanuM sthAna. , - yathAsaMbhava pANahAranuM (3) cAra prakArane AhAra AhAra-sudhAne zAMta kare te azana-pAna-khAdima-svAdima. 1. azana-maga Adi kaThoLa, bhAta, ghauM, roTalA, pakavAnna, phaLa vigere. 2. pAna-kAMjI, chAzanI Aza, nALiyeranuM pANI, zeraDIno rasa vigere. 3. khAdima-zekelAM dhAnya, caNa, dALIyA, mamarA, khajura, khAreka, kerI vigere. 4. svAdima-suMTha, jIrU, ajamo, elacI, lavaMga, sopArI, variyALI, suvA, madha, goLa, khAMDa, sAkara vigere. anAhArI liMbaDAnA aMga, gemUtra, gaLo, kaDu, karIyAtu, ativiSa, * 1lA bhagavaMtanA zAsanamAM eka sAmaTuM 12 mAsanA upavAsanuM, bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanamAM sAmaTuM 8 mAsanA upavAsanuM, chellA tIrtha. karanA zAsanamAM sAmaTuM 6 mAsanA upavAsanuM paccakakhANa apAtuM hatuM. paraMtu hAlamAM saMghayaNa-baLa vigerenI hAninA kAraNe sAmaTA 16 upavAsathI adhika paccakakhANa ApavAnI AjJA nathI. X chuTo zrAvaka uoNuM jaLanA niyamavALo hoya te pAchussanA AgAra uccArAvavA. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 * rAkha, haLadara, upaleTa, java, haraDe, behaDAM, AmaLAM, khAvaLachAla, dhamAsA, AsaMdhi, enIe, gugaLa, kheraDI, kaMtherI, keramULa, ``ADa, maMjI, meLa, citraka, ku darU, phaTakaDI, cimeDa, ghuvara, AkaDA vigere paccakakhANunA kALamAM auSadha tarIke laI zakAya paraMtu sAthe pANI AgaLa pAchaLa e ghaDI sudhI na vaparAya. (4) bAvIza AgAra 1. annatthaNAbhAgeNu (annattha-sivAya, anAbhAga=visarI javuM) bhUlathI keAI cIja mukhamAM nAMkhe te paccakakhANu bhaga na gaNAya. (paNa yAda AvatAM khAvAnuM khaMdha karI cIja bahAra kADhI nAkhavI. paraMtu gaLe utAravI nahi. pharI pariNAma malina-niHzaMka na thAya mATe bhUlAnuM prAyazcita levuM.) 6. sahasAgAreNu --acAnaka mukhamAM paDI jAya. ( chAsa valAvatAM chAsanA chATA uDIne peAtAnI meLe sukhamAM paDI jAya.) 3. pacchanakAleNu --sUrya DhaMkAI javAthI paccakkhANa thaI gayuM jANI pAravAmAM Ave te bhaMga na thAya. (kALa thayeA nathI e jaNAtA aTakI javuM) 4. disAme haiMNu --pUrva dizAne pazcima dizA jANe, kALa pUrNa na thayA chatAM pUrNa jANI paccakkhANa pAre te bhaga . na thAya. l. sAhuvayaNeNu - sUrdayathI 6 ghaDI vItyA bAda sUtra perisI pUrNa thAya che, tyAre muni mahArAja " "bahu paDipunnA perisi" kahIne muhapatti paDilehaNA kare tyAre kAI gRhastha * * munione pahelI 6 ghaDImAM sUtra bhaNAya mATe pahelI 'sUtra perisa ' ane khIjI 6 ghaDImAM sUtra bhaNAya mATe bIjI artha perisa ' tethI sUtra perisa pU thaye muhapatti paDilehI athanuM=ritra vigerenuM bIjuM vyAkhyAna vAMce tyAre pauSadhavALA paNa muhapatti paDilehe ane zrAvikA vizeSa svAdhyAya arthe gaDuMli gAya che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pirisI pUrNa thaI ema jANI paccakkhANa pAre te pazcaka khANuno bhaMga na thAya 6. savvasamAhittiyAgAreNuM - vedanAthI pIDA pAmatA purUSane A dhyAna ane raudradhyAna thavA saMbhava che ane te durgAnathI te jIva durgatimAM jAya che. jethI tevuM duSyane thatuM aTakAvavA auSadhAdinA kAraNe paccane kALa pUrNa thayA pahelA pacca pALe to pacca.no bhaMga na thAya. athavA tevI pIDA pAmatA sAdhu yA dharma AtmAonuM auSadha karavA janAra vaidya vigere paNa apUrNa kALe pacca. pAre te vaidyAdikane paNa pacca. bhaMga na gaNAya A AgAra sAdhu Adikane mATe ane vaidyAdikane mATe paNa che 7. mahattarAgAreNuM-saMghanuM athavA caityanuM athavA plAna muni AdinuM kaMI moTuM kArya AvI paDyuM hoya ane te kArya bIjAthI thaI zake tevuM na hoya te prasaMge pacca. pAre to paccana bhaMga na gaNAya. 8. sAgArIAgAreNuM-ekAzanAdikamAM muninI apekSAe keI guDastha Ave (sapa-agni-jaLa-gharanuM paDavuM ItyAda) ane zrAvakanI apekSAe jenI dRSTithI anna pace nahi e manuSya Ave te uThIne bIje sthAne jaI bhejana kare te ekAsanane bhaMga na gaNAya. 9. AuTapasANuM-ekAsanamAM hAthapaga saMkocatAM temaja lAMbA karatAM bhaMga na thAya mATe A AgAra che. gurU abhuphaNeNuM-gurU mahArAja padhAre, vaDIla prahaNa sAdhu padhAre te vinaya sAcavavA ubhA thavA mATe A AgAra che. kamuni keIpaNa gRhasthanA dekhatAM bhejana na kare. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 11. pAriphAvaNiyAgAreNa-vidhipUrvaka vahereluM hoya ane vidhipUrvaka vAparatAM vadhyuM hoya te te paraThavavA gya gaNAya che. paraMtu paraThavatAM aneka doSa jANI gurU mahArAja pa.vALA munine vAparavAnI AjJA kare te pacca. bhaMga na thAya e mATe A AgAra che. AhAra vAparanArane gurUnI pavitra AjJA ja ArAdhavAnI che paNa lAlupatA rAkhavAnI nathI. calapaTTAgAreNuM-vastra na paheravA chatAM paNa avikArI rahenArA evA jitendriya mahA munio vastranuM paNa abhigraha pacca. kare che. teo vastra rahita beThA hoya ane kaI gRhastha Ave te uThIne turta elapaTTa paherI le te tene pazcIne bhaMga na gaNAya. 13. levAleveNuM-na kape evI vigaI vaDe kaDachI vigere kharaDAyelI hoya te luchI nAkhyA chatAM kiMcita aMza rahI javAthI AhAra grahaNa karatA bhaMga na gaNAya mATe A AgAra che. 12. hindu saMsaNuM-A AgAra munine mATe che, kemake munine pitAnA mATe nahi banAvela bhikSA levAnI che. eTale gRhastha vigaI vaDe saMsRSTa-mizra karela hoya tevA a85 sparzavAlA bhojanathI paccIne bhaMga na gaNAya. 15. ukipara vivegaNuM-A AgAra munine mATe che. piMDa vigaIne alaga karI hoya te paNa kiMcit aMza rahI jAya tevI vastu vAparatAM pacca.ne bhaMga na thAya te mATe A AgAra che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 16. pahuccamakikhaaNu reTalI vigerene kumaLI-suMvALI karavA vigano hAtha devAmAM AMgaLIothI luvAne kicita masaLavAmAM Ave che, teA tevI alpa lepavALI rATalIthI paccaranA bhaMga na thAya. have pANInA 6 AgAranA atha kahevAya che. 17. leveNuvA zuddha pANI na maLe te AsAmaNanuM pANI (dANA vinAnuM) ityAdi lepakRta pANI maLe jemAM rajakaNA mizra thayelA hAya, te kAraNasara levAthI paththaranA bhaMga na gaNAya. 18. aleveNuvA zuddha pANInA abhAve seAvIra-kAMjI (chAsanI Acha) ityAdi pANI maLe te paccaranA bhaga na gaNAya. 19, accheNuvA *3 ukALA vaDe ukALeluM pANI acitta thAya che. muniene AvuM ja pANI pIvAnu hoya che, zeSa pAMca AgAravALA pANI apavAdathI kAraNasara pIvAnA hAya che. 20. mahuleveNuvA--talanuM dhAvaNu, taMdulanuM dhAvaNa vigere bahula jaLa pIvAthI paccane bhaMga na thAya mATe A AgAra che. 21. sasittheNuvA--dhAnyanA dANA sahita esAmaNu vigere pANI temaja talanuM dhAvaNuM, taMdulanuM dhAvaNu vigere mATe A AgAra che. 1. kALA Avela pANI gheADu acitta. ra. kALAvALu tethI vadhu acitta ane 3. kALAvALuM pANI sathA acitta thAya che, mATe 3 kALAvALuM ja pANI pIvuM. * Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 277 rara. asitthaNavA-sasintha jaLane gALavAthI sthUla rajakaNe na Ave tevuM jaLa pIvAthI paNa pacca ne bhaMga na thAya. kayA paccakakhANumAM keTalA AgAra ! navakArasI-2 annatthanAbhogeNaM, sahasAgAreNuM. parisI-sADha pirisI-6 annA saha. pacchanna disA sAha0 savA purimahU-avaThTha-7 pUrvavat+1 mahattarAgAreNuM. ekAsaNa-biyAsaNa-8 annaya saha sAgAri0 AuTa gurU pAri0 maha0 sava ekalaThANuM-7 AuMTa vinA ekAzanAvatuM. vigaI- nIvi (piMDa vigaI)-9 anna saha0 levA gahantha0 ukipatta paDucca0 pAri0 maha0 savavigaI-nIvi (kava vigaI-8 ukipatta vinA AyaMbila-8 pahuca0 vinA upavAsa-5 anna saha0 pAri0 maha0 savva pANahAra-6 levenTa aleka accha bahuleTa sasintha asilveTa abhigraha (saMketa saha)- anna saha0 mahA sabdha pAvaraNa-5 anna saha calapaTTA maha0 savya, divasa (bhAva) carima. desAvagA-4 anna saha maha0 sava Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) cha bhakSya vigaInA ra1 bheda (1) dUdha - 5 gAya, bheMsa, uMTaDI, bakarI, gheTInuM. (2) dahiM - 4 gAya, bheMsa, bakarI, gheTInuM. (3) ghI - 4 , , , , (4) tela - 4 tala, sarasava, kusulmI, aLasInuM. (5) geLa - 2 piMDa goLa, drava geLa. (6) pakavAna- 2 telamAM taLeluM, ghImAM taLeluM. cAra abhakSya vigainA 12 bheda (1) madha-kutiyAnuM, mAkhInuM, bhamarInuM - 3 (2) madirAkASTa (vanaspatinI) piSTa leTanI)- 2 (3) mAMjalacara, sthalacara, becaranuM- 3 (4) mAkhaNa-ghInI jema (chAsathI juduM pADela)- 4 A cAra vigaI vikAra upajAvanArI hevAthI mahA vigaI kahevAya che. emAM ghaNuM sthAvara ane trasa jaMtuo utpanna thAya che jethI abhakSya kahevAya che. AmAsu ya pakkAsu ya, vipazcamANAsu maMsa pesIsa ! samaye ciya uvavAo, bhaNio ya nigaya jIvANuM nA artha-kAcA mAsamAM. rAMdhelA mAMsamAM, raMdhAtA mAMsamAM e traNa avasthAmAM anaMta nigada jIvanI niraMtara utpatti kahela che. te sivAya beInidraya Adi asaMkhya trasa jIvenI utpatti hoya che. vaLI jIvathI juduM paDyA bAda turta ja jItpatti thAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 majaje mahuzmi saMmi. navaNIyami urthIe ! upUjajaMti anaMtA, tavanA tatya jaMtuNo dharA madirAmAM, madhamAM, mAsamAM ane mAkhaNamAM emAM sarakhA varNavALA (aneka) anaMta jaMtuo (trasa jIve) utpanna thAya che. (6) cha bhakSya vigaInA 30 nIviyAtAM dUdhanAM pAMca nIviyAtAM 1. payasADI-drAkSa sahita rAdheluM dUdha. (bAsudI) 2. kSIra (khIra)-ghaNA cekhA sahita rAMdheluM dUdha. 3. piyA-a5 tala sahita rAMdheluM dUdha. 4. avalehikA-taMdUlanA cUrNa (loTa) sahita saMdheluM dUdha. 5. dugdhATI-kAMjI Adi khATA padArtha sAthe rAMdheluM dUdha. ghInAM pAMca nIviyAtAM 1. nirbhajana-taLAI rahyA bAda vadheluM baLeluM ghI 2. vispedana-dahIMnI tara ane leTanI banelI kulera. 3. pakaSadhi tarita-auSadhi nAkhIne ukALela ghInI tara, 4. kiTTI--ukaLatA ghI upara je mela tarI Ave che. pa. pakava vRta-AmaLAM vigere nAkhIne ukALeluM ghI. dahiMnA pAMca na viyAtAM 1. karaMba dahiMmAM bhAna meLavyuM hoya te karaMba. ra. zikhariNI-dahiMmAM khAMDa nAMkhI vastrathI chaNeluM. (zIkhaMDa) 3. salavaNa-lugu nAkhIne maLeluM, (hAthathI aDavALeluM) 4. ghela-vastrathI gALeluM dahIM. 5, lavaDA-ghela nAkhI banAvelAM vaDAM. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ telanAM pAMca nIviyAtAM 1. tilakkI-tala tathA geLa khAMDI ekarasa banAve te. 2. nirbhajana-pakavAnna taLyA bAda vadheluM baLeluM tela. 3. pakava tela-auSadhio nAkhIne pakAveluM tela 4. pakavauSadhitarita-auSadhio nAkhIne pakavAtA telanI tarI. 5. tila malI-ukALelA telanI kiSkri-mela. geLanAM pAMca nIviyAtAM 1. sAkara-je kAMkarA sarakhI hoya che te 2, gulapAnaka-geLanuM pANI je pUDA sAthe khavAya che te. 3. pAya (pAko geLa)-khAjA upara lepa (geLanI cAsaNI 4. khAMDa-sarva prakAranI khAMDa 5. adhakathita Iznarasa-ardha ukALeluM zeraDIne rasa. pakavAna (kaDAha) vigaInA nIviyAtAM 1. dvitIyApU5-tavImAM saMpUrNa samAya e pUDale taLIne eja ghI-telamAM taLAyela bIjA puDalA, purI. 2. tasneha caturthAdi ghANa-3 ghANa taLyA bAda purIo. 3. guDa dhANI-gaLane pAye karIne meLavelA pANInA lADu 4. jala lApasI-taLyA bAda vadheluM ghI kADhI lIdhA pachI ghauMne bharaDe zekI, goLanuM pANI reDI banAvela zIre ke lApasI. 5. pitakRta pUDale-telanuM-dhInuM pituM daIne karavAmAM Ave che. * goLane pAya karI (gaLane ukALIne pAke goLa karI) tala bheLavAya che. te talasAMkaLI nIviyAtAmAM kapi, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 nIviyAtAM 30 tathA sa'sRSTa draSye tathA uttama dravye nIvinA paccamAM munine apavAde kalpe che. kevA munine kahyuM ? tA je muni ceAga vahana kare che, paNa vizeSa sAmarthya na hoya, dIrghakALa sudhI nIvinI tapazcaryA cAlu hAya, yAvajIva vigaInA tyAga hoya, bahu tapasvI hAya, nIvinA tapa sAthe glAnamuni tathA gurU tathA trIjA sAdhuonI vaiyAvRtya-(kAyika sevA) karanAra haiAya tevA munine azakti prApta thatAM te vaiyAvRtyAdimAM vyAghAta thatA hAya te tevA muniene gurUnI AjJAthI nIvimAM A traNe prakAranA dravya kalpe, para'tu jijhAnA leAbhathI e dravyo nIviyAtAM hovA chatAM paNa nIvimAM levA kalpe nahiM. kemake e dravye susvAda rahita tA nathI ja, temaja sathA vikRti rahita paNa nathI. tapazcaryAM te svAdiSTa AhAranA tyAgathI ja sArthaka gaNAya che, tapazcaryAmAM svAdiSTa AhAra levA e tapazcaryAMnuM kharU lakSaNa nathI. tapazcaryAmAM ujamALa thayelA AtmA te svAdriSTa AhAranA tyAganI bhAvanAvALA hoya, tapasvInuM lakSya jema bane tema aMte nIrasa AhAranA paNa tyAga karavA tarapha hAya che. te tevA tapamAM svAdiSTa AhAranA avakAza kayAMthI hAya? vaLI A vigaonA nIviyAtAM manAvavA chatAM paNu Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 vigaIo sarvathA vikRti rahita thatI nathI. zrI nIzitha bhASyamAM kahyuM che ke - viMga" vigabhIe, vigaIgaya. jou bhujae sAdna / vigaI vigaI sahAvA, vigaI vigaI khalA neI 54nA a--durgAMtithI bhaya pAmeleA sAdhu viga--nIviyAtAMsa'sRSTa dravye-uttama drabyAne khAya te A traNe prakAranI vastuo indriyAne vikAra upajAvavAnA svabhAvavALI hoya che, mATe te viMgati-durgatimAM baLAtkAre lai jAya che. arthAt vinA kAraNe rasanA svAdanA leAbhathI vigaI vAparanAra sAdhune te vigaIA baLAtkAre dutimAM pADe che ane sayama mArgathI bhraSTa kare che. je muni vividha tapa karavAthI duLa-azakta thayA hoya ane vigaIne sarvathA tyAga karavAthI uttama anuSThAna tathA svAdhyAya adhyayana vagere na karI zake tema heAya te tevA munine vigaInA tyAgamAM te nIviyAtAM Adi utkRSTa drabyA gurUnI AjJA haiAya te pe che. (7) paccakkhANunAM bhAMgA ahIM paccakkhANa lenAra judI judI rIte 49 prakAre athavA 147 prakAre laI zake che. eka ja paccakkhANu lenAra 49 jaNu athavA 147 jaNu hAya tA te darekane judI judI rIte ApI zakAya che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 karaNa ane 3 yogane bhAMgA nIce pramANe che. 1luM sasaka raju samaka 3ju samaka 1 manathI karuM nahi 1 manathI karAvuM nahi 1 manathI anuduM nahi 2 vacanathI , , 2 vacanathI , , 2 vacanathI 3 kAyAthI 3 kAyAthI , 3 kAyAthI 4 manavacanathI 4 mana-vacanathI ,, 4 mana-vacanathI 5 mana-kAyAthI ,, ,, 5 mana-kAyAthI , ,, 5 mana-kAyAthI ,, ,, 6 vacanakAyAthI che 6 vacana-kAyAthI , 6 vacana-kAyAthI 7 mana-vacana-kAyAthI , , 7 mana-vacana-kAyAthI ,, ,, 7 manavacana-kAyAthI , kazuM samaka 5 muM samaka 1 manathI karUM nahi, karAvuM nahi 1 manathI karUM nahi, anuduM nahi 2 vacanathI 2 vacanathI , 3 kAyAthI , 3 kAyAthI , 4 mana-vacanathI, 4 ma. vIthI .. 5 mana-kAyAthI ,, 5 ma. kA.thI , 6 vacana-kAyAthI, 6 va.kA thI , 7 ma, va.kA thI 7 ma va kA thI , Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 6thuM sasaka 1 manathI karAvuM nahi, anuduM nahi 2 vacanathI 3 kAyAthI 4 mana vacanathI 5 mana kAyAthI 6 vacana kAyAthI cha mana vacana kAyAthI , 7 muM saptaka 1 manathI karuM nahi, karAvuM nahi, anuduM nahi 2 vacanathI 3 kAyAthI 4 mana-vacanathI . 5 manakAyAthI 6 vacana-kAyAthI , 7 mana vacana kAyAthI , bhUtakALamAM je AcaraNa thayuM tenI niMdA karuM chuM. vartamAnamAM je je anucita hoya tene rokuM chuM. ane bhaviSyamAM nahi karuM ema traNa kALanA viSayathI 147 bhAMgAthI paccakakhANa thaI zake che. upara pramANe 49 bhAMgAne 3 kALathI guNatAM 147 bhAMgA thAya. mokSa mArga jevA mahAna lAbha mATe ane Atmadharmane pragaTa karanAra paccakkhANunuM parama AdarapUrvaka rakSaNa karavuM. kemake vyavahAramAM paNa lIdhelI pratijJA pALanAra ati vyavahAra kuzaLa gaNAya che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8, paccakkhANu karanAra ane karAvanAranA 4 bhAMgA thAya che. 1 paccakkhANu karanAra pote jANu, tathA karAvanAra paNa jANukAra. paNa 3 4 " ,, 13 "" 91 99 "" 99 35 ajANa ,, ane +3 AmAM ceAthe bhAMge azuddha che, paNa traNe bhAMgAmAM AjJA che. (8) paccakakhANunI 6 zuddhi 1. spezita (phAsia)-divasa ugyA pahelA uccarIne kALa pUrNa thatAM gurUne vaMdana karI pacca0 grahaNa kare te. 2. pAlita--paccakkhANune vAraMvAra sabhAyu hoya te. 3. zASita (zAlita)-gurUne vaheArAvatA zeSa vadhyu' te leAjana karyuM... hAya te zAdhita-yA zAbhita-(zuddha karyu* yA zAbhAvyuM) 4. tIrita -kALa pUrNa thayA bAda adhika kALa pachI bheAjana karavuM. 5. kItita--AAjana samaye 'mAre pacca. hatuM te pUrNa thayu' ema elavuM. 6. ArAdhita-pUrvakti pAMce zuddhithI kareluM ArAdheluM kahevAya. bIjI rIte 6 ddhi 1. zraddhA--zAe je rIte je kALe je avasthAmAM karavAnuM kahyuM che teja rIte karavuM tevI sacATa zraddhA. 17 " ',' 19 ajANa. jANuM. ajANa. 2. jJAna-paccakkhANunuM svarUpa kai rIte thaI zake te jANavuM, 3. vinaya--gurUne vaMdana karavA pUrNAMka pacca. karavuM. 4. anubhASaNa--gurU paccakkhAI kahe tyAre paccakkhAmi ane ane veAsiraI kahe tyAre vAsirAmi elavuM. 15 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 5. anupAlana--saMkaTa Ave te paNa pacca. bhAMgavuM nahi. 6. bhAva--AleAka ke paraleAkanA sukhanI abhilASA rahita rAgadveSa rahita mAtra kakSayAthe pacca. karavuM. azuddha paccakkhANu rAga-gurUne rAgI banAvavA, leAkeAne bhaktibhAvavALA banAvavA priya vastu prApta karavA (bAdhA rUpe), camatkArI zaktie prApta karavA, paugalika sukha mATe, tathA mAyA ke dhana-kIrti AdinA leAbhathI pacca. azuddha che. dveSa-na bhAvatI, na gamatI, yA virAdhIne saMtApa uparjAvavA labdhi-zakti prApta karavA, yA krodha karavA, dveSa karaveA, rIsa karI AhAra tyAga karavA tathA mallinAtha prabhunA pUrva bhavanA jIvanI peThe karavA te mAyAthI yA bIjA prakArane mAyA- pracaca karavA, vigere sarva prakAranA rAga-dveSa rahita thaI pacca. karavuM. (9) paccakkhANunu be prakAranu phaLa dhammilakumAre cha mAsa sudhI AyaMbilane cavihAra tapa, dravyathI muniveSa, zuddha gAcarI, navakAranA nava lAkha jApa ane gheADazAkSarI maMtrane cha mAsa sudhI jApa vagere karavAthI devanI prasannatAthI temaja pUrvabhavanA azubha karmonA kSayathI rAjya srI-putrane vaibhava Adi sukha prApta karyuM. aMte cAritra laI 12 mAM devalAke gayA. tyAMthI mahAvidehamAM cAritra laI kevalajJAna pAmI meAkSe jaze. dAmannake pUrvI bhavamAM duSkALanA samaye paNu mAMsAhAranA tyAga karyAM. aMte 3 divasanuM aNusaNu karI zreSThi putra thayeA. tyAM ATha varSanA thatAM sarva dukha rogathI maraNa pAmyuM. tyAre Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja nagaramAM sAgaradatta zeThane tyAM nokarI rahyI. tyAM sAmudrika zAstranA jJAnI munie sAthe AvelA munine kahyuM ke, A dAmajaka zeThanA gharane mAlika thaze, evI muninI vANuthI te zeThe tene mArI naMkhAvavA ghaNA prayatna karyA paNa e bacI gaye ane zeThane jamAI thaye. pharI zeThe mAravAne upAya karatA pitAne putra ja haNa. chevaTe zeThe gharano mAlika karyo. rAjAe nagarazeThanI padavI ApI. gurU mahArAje pUrva bhavamAM mAMsanuM pacanuM smaraNa karAvyuM. tethI samyakatva pAmI devalokamAM gaye. tyAMthI mahAvidehamAM utpanna thaI kSe jaze. jinezvare kahelA A paccakkhANane bhAvathI AcarIne bhUtakALamAM anaMtajI mekSa pAmyA che. vartamAnamAM (mahA videha kSetramAM) aneka jIva mekSa pAme che, ane bhaviSyamAM anaMta jIve mokSa sukha pAmaze. prabhue pharamAvela paccakhANu dharmanuM pAlana karavuM e manuSyabhava ane jaina dharma pAmyAnuM zreSTha phaLa che. vIryAntarAya karmanA udayathI tevI zakti na hoya te bhAva paNa na thAya ane AcaraNa na karI zakIe tepaNa paccakakhANa e mokSanuM parama aMga che. bhAvathI e prApta nahi thAya tyAM sudhI AtmAnI mukti nathI evI zraddhA avazya rAkhavI. che kapravacane che paccaphakhANanI bhAvanAthI patita karanArA je laukika kupravacane che, tene tyAga karavo. 1 manathI dhArI levuM te paccakakhANa che, hAtha joDavAthI zuM vizeSa che e kapravacana. 2 marUdevA mAtAe kayAM paccakhANa karyuM hatuM ? ema kahevuM e paNa kupravacana. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 3 bharata cakravarti vrata niyama vinA kevaLajJAna pAmyA ema kahevuM e kupravacana. 4 zreNika rAjAe pacca na karavA chatAM tIrthakara gotra bAMdhyuM ema kahevuM e kupravacana. 5 dAna-ziyala-tapa ane bhAvanAmAM bhAva pradhAna che paNa dAna vigere nahi ema kahevuM e kupravacana. 6 paccA e te kriyA che, kriyA jJAnanI dAsI che, vrata-niyama e uttama nathI e kahevuM te kupravacana. 7 pacca laIne pALI na zakAya te mahA deSa thAya mATe pacca0 vinA pALavA tema kahevuM te kupravacana. 8 paccaka laI mana kAbumAM rahetuM nathI, tyAre pacca0 lIdhuM zuM kAmanuM? ema kahevuM e kupravacana. 9 aNubhAvatI ke alabhyanuM pacca0 kare, tenI hAMsI kare ke nA malI nArI tyAre bA brahmacArI" te e kahevuM te kupravacana. 10 ThAThamAThathI pa0 e ADaMbara che ema kahevuM e kupravacana. bIjA paNa aneka kupravacane e dharmathI patita karanArA hevAthI jIe bAlavA nahi, sAMbhaLavA paNa nahi. A graMthamAM mati deSathI bhUlacUka thaI hoya tenuM mithyA duSkata . * samApta . Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 pariziSTa jIva rAzine krama 1 avyavahAra rAzimAM sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyanA anaMta jIve che. je kadI e sthitimAMthI bahAra nIkaLyA ja nathI. vyavahAra rAzimAM sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyanA anaMta jIve evA che ke jeo vyavahAra rAzimAM AvavA chatAM paNa pAchA pharI avyavahAra rAzi jevI sthitimAM paDyA che, chatAM te kahevAya che vyavahAra rAzinAM jI. 3 avyavahAra rAzimAMthI nIkaLelA ja keTalAka sUkSma pRthavIkAya AdimAM jAya che. pachI - 4 sUkSma pRthvIkAya AdimAMthI nIkaLI bAdara nida (bAdara sAdhAraNa vanaspatikAya) thaI bAdara pRthvIkAya. AdimAM jAya che. pachI vikalendriya, paMcendriya vagere thaI manuSya thaI guNasthAnake caDhI mokSe jAya che. paraMtu vacce vacce pAchA utarI paDe te pAchA sUkSma nigada sudhI paNa pahoMcI jAya che. 5 vyavahAra rAzimAMthI jeTalA mokSe jAya teTalAM ja avyavahAra rAzimAMthI ja bahAra nIkaLe che. avyavahAra rAzimAM keTalAka che anAdi sAMta heya che. jyAre keTalAka abhavya ane durbhavya jInI sthiti anAdi anaMta hoya che. 7 vyavahAra rAzimAM rahelAnI sthiti sAda sAMta hoya che. 6 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sAmAnya rIte X aDhI kSetrapudgala-parAvartana - paMca saMgrahamAM kahI che.) - sUkSma nigadanA A jaghanyathI aMtarmuhUrva ane utkRSTathI asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI sudhI temane temAM ja utpanna thayA kare che. bAdara nigadanA jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI 70 kaTAkaTI sAgaropama sudhI temane temAM ja utpana thAya che. dareka vanaspati utpanna thatI vakhate anekAya ja hoya che. pachI je te anaMtakAya jAtinI hoya te te anaMtakAya ja rahe che. nahIMtara pratyeka thaI jAya che. vanaspatimAM eka jhADa e ghaNu badhA ne eka meTo khaMDa samaje, temAM eka eka phaLa e eka eka moTA gAma samAna jANavuM. eka eka gAmamAM paNa zerIe mahollAo hoya tema eka eka phaLamAM paNa judA judA vibhAgamAM judA judA aneka jI hoya che. 12 keTalIka vanaspatinI racanA manuSyanA zarIranI jevI vicitra hoya che. jemake - nALiyerane coTalI, moTuM ane AMkhe " hoya che. bAvaLa vagerenA thaDamAM uchera pramANe paDa hoya che, ane vacce rasa cUsavAne TheTha sudhI sIdhe saMbaMdha hoya che. vanaspatimAM vaLI magajane sthAne majajA, cAmaDIne sthAne chAla ni = utpatti sthAna, mAthAne sthAne agrabhAga ItyAdi racanAo hoya che. 4 aDhI kSetra pudgala parAvartana = anaMta usarpiNI avasarpiNI. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 vanaspati comAsAmAM barAbara sArI rIte AhAra kare che, unALAmAM madhyama rIte AhAra kare che. pachI heMmata tumAM tathA vasaMta RtumAM AhAra dhIme dhIme ocho kare che. unALAmAM keTalAka jhADe dekhAvamAM suMdara dekhAya che. tenuM kAraNa e che ke uSNa nivALA jIvo te vakhate temAM ghaNA upanna thAya che. che pAMca sthAvara nI saMkhyAnI samajaNa che i 1 pRthvIkAya-AmaLA jeTalI pRthvImAM je jIve che, te tuM je kabutara jeTalA thAya te lAkha jajananAM che jaMbudvipamAM samAya nahi. vaLI pRthvIkAyanA nAsikAnA chidrapramANa kaNIyAne cakravartinI dAsI 21 vAra vATIne cALe, te topaNa keTalAka pRthvIkAyanA jIne sparza paNa na thavAthI maratA nathI, eTale ke pRthvIkAyanA eka che kaNIyAmAM asaMkhyAtA jIve che. che. ra apakAya-pANIne eka biMdumAM je jIve che, te pratyeka sarasava jeTalA thAya te lAkha jojananAM jaMbudvipamAM samAya nahiM. che 3 teukAya-agninA cokhA jeTalA kaNiyAmAM je jIve che, te khasakhasanA dANA jevuM zarIra banAve te, jaMbudvipamAM samAya nahi. 4 vAukAya-vAyunA lIMbaDAnA pAna jeTalI jagyAmAM rahelA che je mAthAnI lIkha jevuM zarIra banAve te AkhA ja budvipamAM na samAya. 5 sAdhAraNa vanasapati-seyanA agrabhAga upara je jIve che che te anaMtA che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peIja zuddha jIbha ema traNa pApama traNa sAgaropama 10 192 zuddhi patraka lITI azuddha 14 ema be sAgarepama , adhika prANa-14 ni prANa-10 4 kroDa varSa pUrve 7 bhava chellI 7 bhava ,, koDa varSa pUrva pahelI koDa varSa pUrva pahelI 7 bhava 18 maMda 19 tIvra 3 ubhaktArtha 3 apavAsa 14 lAkha 7-8 prANa pUrva koDa varSa 78 bhava 78 bhava pUrva keDa varSa pUrva krioDa varSa 78 bhava tIvra maMda abhaktArtha apavAsa upavAsa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2traka) AjanA yuvakanI dharma pratye bedarakArI mATenI javAbadArI mAtA# pitAnI che. bALakane gaLathuthImAM jainatvane khorAka je na Ape te che tame vizvAsadhAtI che. baccAnA eka bhavanA jIvanane sudhAravAno vicAra che tame karI che, paNa tenA aneka bhavanA jIvanane sudhAravAne mATe kaMI paNa che thatuM nathI. Agama ddhAraka pU. A, zrImad bhAgavAnada sUrIzvarajI ma. che ApaNe dharmane utkRSTa maMgaLa mAnatA hoIe, AlAka ane che paralokanuM kalyANa karanAre samajatA hoIe to dhArmika zikSaNa paheluM che ane vyavahArika zikSaNa pachI e krama yeja joIe. e -pU. AcArya devazrI vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma. 2 huM bALakathI buDhDhA sudhI sarvane vighAthIM mAnuM chuM. vidyArthI eTale 2 vidyAnI jarUravALA. paisA koInA rahyA nathI ane sAthe rahetA nathI, to sadupayoga karI tamArA banAvI le. tamAru dhana koI laI jAya che evA cinhA AjanA vAtAvaraNamAM dekhAI rahyA che, te koI laI jAya che te pahelAM tame svecchAe tamAruM dhana zubha kAryamAM khacI nAkhe, -sva. pU. AcArya deva vijaya valabhasUrIzvarajI ma. che je avasare comera jaDavADano pavana jorazorathI phUMkAto hoya, che evA avasare AtmAnA vikAsamAM ananya sahAyaka dhArmika AdhyAtmika zikSaNa mATe sahu koIe pitAnI samagra zaktino bhAga ApavA taiyAra rahevuM joIe. -sva. pU. zrImad vijaya dhabha sUrIzvarajI ma. e AjanA viSamaya vAtAvaraNamAM mAtA pote ja prauDha vaya thavA che che chatAM udhADe mAthe phare, bArIka-jhINAM vastro pahere game tyAre game tyAM che. rakhaDe, vadhAre paDatI TApaTIpa zAbhA kare, to te bALakamAM sArA saMskAra che kevI rIte reDI zakAze ? zatAvadhAnI pU , A. zrImad vijaya kIrticaMdra sUrIzvarajI ma. | 'pAThazALA vikAsa' pustakamAMthI sAbhAra. che nuasanasanasraauracanso lan Evasa je eta, rANA 'mehana prinTarI', navApurA navIsaDaka sarata, org/ ka sarata Vain Education internationa SE