Book Title: Aradhanano Marg Author(s): Bhadrankarvijay Publisher: Mahavir Tattvagyan Pracharak Mandal Catalog link: https://jainqq.org/explore/022936/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cANavALo mAI pU. paM.zrI bhadraMkaravijyajI gaNivarya zrI mahAvIra tacvajJAna pracAraka maMDaLa | aMjAra(kaccha) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /2 ics/ 1 / 5 2 S - - : zahera A rAdhi nA no mAM - pR. 5. zrI bhadrakavijayajI gaNivarya na A E . New ( ' Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IkAzaka : zrI mahAvIra tatvajJAna pracAraka maMDaLa zrI vAsupUjya svAmI-jinAlaya aMjAra (kaccha) lekhaka-paricaya : pU.pAda vyAkhyAnavAcaspati AcAryadeva zrImada vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA zikhara pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya prathama saMskaraNuM : nakala 2000 vIra saM. 255, tA. 14-12-78 vi. saM. 2035, mAgasara suda 15 prinTarsa: avani Teksa bIje mALe, ratALanA nAke, gAMdhIroDa, amadAvAda-1, mUlya rU. 5-5o : prAptisthAne H gUrjara graMtharatna kAryAlaya gAMdhIroDa, phUvArA sAme - amadAvAda-1, somacaMda DI. zAha suvA kAryAlaya, jIvananivAsa sAme, pAlitANA (saurASTra) sevaMtIlAla vI. jaina 20, mahAjana galI, 1le mALe jhaverI bajAra, muMbaI-2, sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapaLa, hAthIkhAnA amadAvAda-1, zrI pAnAcaMdabhAI C/o bhArata meDikala sTorsa jUnA nAgaradAsa reDa, kedAranAtha bhuvana, aMdherI (isTa) muMbaI-69, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 lu maMgaLakArI ArAdhanA prakaraNa ne jI DAvazyaka prakaraNa 3 jI ArAdhakanA guNa prakaraNa 4 tha mithyAtva prakaraNa 5 mu upakAraka tyAga prakaraNa 6 DuM prakaraNlR 7 mu anIti ane hiMsA prakaraNa 8 su sahunuM parama kartavya prakaraNa 9 mu ArAdhanAnA mAnA e prakAra upakAraka karaNI prakaraNa 10 su aMtima ArAdhanA prakaraNa 11 su maMtrAdhirAja mAhAtmya prakaraNa 12 su sAmAyika vrata prakaraNa 13 mu ... paramapada-pradAyaka sAmAyika prakaraNa 14 muM sAmAyikanI kriyA prakaraNa 15 su sAmAyika prakaraNa 16 mu pratikramaNathI prIta prakaraNa 17 su indriya-jaya : : : : : : : : : : : : : : : : : anukramaNikA * : : ... ... 1-12 13-19 20-20 31-40 4151 para-60 }-}} }cha--kara 73-23 .:. 84-93 94-106 ...107-113 ..114-124 ...125133 ...134-144 ...145151 ...152-160 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. paM. zrI bhadra karavijayajI gaNuivarakRta prApya-aprApya pustakAnI nAmAvali (1) jainamAnI pichAna (ra) anuprekSA ( kiraNa 1-2-3 sAthe ) (3) pratimA vRjana (4) prAthanA (5) jinabhakti (6) dhama zraddhA (7) namaskAra-mImAMsA (8) namaskAra-dAhana (9) pratikramaNanI pavitratA (10) AstikatAnA Adaza (11) ArAdhanAnA mArga (rekajhIna mAinDIMga) ?" ( cAlu bAinDIga) (12) parameSThi namaskAra ane sAdhanA (13) devadarzana (14) namaskAra mahAmatra (15) tattva-dAhana (16) mahAvIradevanu jIvana * mukhya vikretA gUrjara graMtharatna kAryAlaya phUvArA sAme, gAMdhImAga, amadAvAda-1 4-50 6-50 7-00 1-50 3-00 6-00 5-00 2-50 1-50 7-50 5-50 3-50 (presamAM) ,, >> (aprApya Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have te ArAdhanA e ja tarApAya e, chatva ane zivatvathI sarva che sAthe sAmya dharAvatA dharmajane ! katalakhAnAMomAM cAlatI pazuonI aghAra kaleAma samayanI kAramI ciciyArIo tamane kAne saMbhaLAtI nathI? emanI tIkSaNa vedanAo tamArI AMkhe caDI nathI ? Dhagale thaIne DhaLI paDatI e kAyAo tamArA cittapradezamAM kyAreya UpasI nathI ? hAya ? A badhAne bacAvaze koNa? emane belI banaze koNa ? nirdoSa bicArA anaMta jI ! baTATA, lIla, phUga vageremAM beThe che! emane zekI, bhejI, sUkavIne khAI javAmAM Ave che ! re ! A badhAne bacAvaze keNa? - Dhora-DhAMkharanI kevI lAcAra, paravaza ane becena duniyA ! anaMtazaktinA e svAmIo khAvA-pIvAne ya azakta ! pUrNa rIte svatannaI. saMpUrNapaNe gulAma dazAmAM! nArakanI dharatInA cheenI te zI kathA karavI ? anaMta sukhanA. e mAlike upara mahAduHkhanI taravAre pharI rahI che. emane bhaDake jalatI aganajavALAomAM pheMkIne jIvatA saLagAvAI rahyA che ! "nahi mAravAnI" karuNa kAkaludIo te adhama devAtmAe lAta mArIne TukarAvI rahyA che. are ! Amane keka te bacAva ! sAce rAha sujhADe! jarUra karI nAkhyAM che temaNe pApa! paNa keka te da gujAre!. temanI kevI karuNa cIse A dharatIe jANe saMbhaLAI rahI che. - vAtmAo tarapha najara kare. IbrAM, atRpti ane mithyAtvanA dAvAnaLamAM asaMkhya devAtmAo bhaDathuM thaI gayA che! : Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadevInA cyavanakALanI virahavyathA; karuNusvaranA virahanA vilApa ! hAya ! sAMbhaLyA sabhaLAtA nathI. tRpta ja rahevAne sA`celA AtmA atRptinAM 'kalaUAmAM khUMpI rahyo che ! para guNane joI ne prameAda karavAnA ja svabhAva pAmeleA AtmA IrSyAthI maLI--jaLIne khAkha thaI rahyo che ! are, e ! A deva thayA aa ya mAnava karatAM ya nIce UtarI gayA che! emane kAka tA kAna pakaDIne samajAveA. unmArgethI pAchA vALA ! hAya joyu, jAtuM nathI temanAM pApI puNyAnuM vikarALa tAMDava ! asakhya AtmAone jhaDapIne bharakhI letuM ! : malAkanA mAnavAnI paNa kevI durdazA thaI che ! jene paramAmAe 'mahAna ' kahyo e mAnava vAsanAnA bhUkhyA thaI ne keTalI hada sudhI aSTama thaI rahyo che ! elA dhanADhyonI Alame tarapha najara tA karA ! jANe vAsanAonAM sukha kadI AreAgyAM ja na heAya e rItechappanIAnA dukALIAnI jema trATakayA che; vAsanAenAM sAdhanA upara ! are ! are ! emane eTaluM te kaheA ke A badhAM maDadAM che maDadAM ! emanI upara jyAphata uDAve te te gIdhaDAM kahevAya che; gIdhaDAM ! AnaMdanAM zAzvata jharaNAMnA svAmIe ! tamAruM teA A svapnAvasthAnu ya jIvana nathI ! A dharmAtmAe ! tamane tevI hajArA strIo nathI dekhAtI; je dArUDIA ke kreAdhI patinA hAthe mUDha mAra khAtI hAya ane 'acAve acAvA 'nI cIso pADatI hAya ! tamane evI hajAro kanyAe nathI dekhAtI ? jenAM saubhAgya kaMkaNu TUMkA ja samayamAM nadavAI gayAM hAya ! nakhApA khanI jatAM bALaka; svapnamAM * bApA !' kahIne bUma pADatAM hAya ! mAtAthI vikhUTAM paDelAM saMtAneA ! mA....mA....karatAM jyAM tyAM doDatAM hAya! Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : garIba! bekAra! tyaktAo ! vidhavAo ! yuddhabhUmi upara kapAtAM kalevara ! UDatAM dhaDa-mAthAMo! vachUTatI lehInI picakArIo! madaDAM cUMthatAM gIdhaDAMo ! . . . . ' hospiTalanA regIo! maraNapathArIe paDIne chellAM DacakAonI taNa vedanA bhegavatA mAnavo ! vAsanAnI pAchaLa pAgala banIne jIvana pheMkI detA zrImaMta ! vikAnA udrakane kAraNe AMtara-rUpa gumAvI daIne kurUpa banI jatI rUpagavitAomuni-jIvanathI bhraSTa thaIne riga karatAM ya bhUMDA bheganA rasAsvAda levA mATe saMsAra prati Daga bharatA AtmAo ! ' . . . . ' hAya ! anaMta catuSTayanA svAmIonAM sukha, zakti, puNya, buddhi ane samayanA kevA kurakuracA uDI rahyA che ! duHkhe ane pApe ! " ' o, dhamajane ! jIvatvanA nAte jIva mAtra ApaNuM baMdhuo che! emanA karmabhanita trAsa joIne zuM ApaNane keI saMvedana na thAya? lAkho Tana mAchalAM hajAre maNa deDakaM; lAkha gADare ane baLado, hajAre vAMdarAM, sasalAM ane kIDAo, lAkho bhUDa ane DukakaranI kaleAmathI; dhanavAnI AlamamAM UbharAyelAM kAtIla pApathI thatI AtmaguNanI kaleAmathI; garIbonA jIvananAM AdhyAna ane raudradhyAnanI heLIomAM bhaDathuM thaI jatI Atma-tatvanI svabhAva dazAthI zuM ApaNe vyathita nathI banI zakatA? * AkhuM vAyumaMDaLa kaleAmathI UbharAyuM che. cIro ane ciciyArIothI gaganamAM advaita vyAkhyuM che. zuM A badhAnI vacce ApaNane koI puNyAnuM sukha maLI jatuM heya te te manapasaMda paDe tevuM che? zuM tevA sukhamAM ApaNane AnaMda che? api nathI? majA che? becenI nathI?' , , mAruM zuM? e pachI vAta karazuM. A badhAnuM zuM? e vAta pahelI karavI paDaze. . Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' che A yuvedana ApaNane hADohADa lAgI jaze te e sarvarakSA mATe ApaNe ekadama sajaja banI jaIzuM. badhI ja zithilatAone khaMkherI nAkhavA mATe kaTibaddha banI jaIzuM. . ane pachI gharamAtmAe pharamAvelI sarvaviratidharmanI, chevaTe dezaviratidharmanI uttamottama sAdhanAnAM sopAna upara dhamamaH Daga mAMtA jaIzuM. - seTIsanA tatvajJAnathI prabhAvita thaI jaIne mahAna kavi gaNAtA pleToe potAno kAvyasaMgraha bALI mUko ane sokreTIsane ziSya anIne mATe philasUpha banI gaye. paramakRpAlu, paramapitA, trilekaguru, tIrthaMkara paramAtmAnI sarva rakSAnI parama karuNAmAMthI pragaTI jatI svarakSAnI philasUphIthI ApaNe prabhAvita thayA nathI ? je prabhAvita thayA hoIe te enI khAtara ApaNI saghaLI eSaNAo ane kAmanAone saLagAvI devI joIe. - je haiyee mahApharuNunuM gIta pragaTa thaI javo te sarva rakSArtha anivArya ane Avazyaka evI svarakSA mATe ApaNe ekadama taiyAra. thaI zakazuM. pachI svarakSAnuM e jIvana game teTaluM kaThora kAM na hoya?. savarakSAnuM vizuddha jIvana jIvanAra eka paNa AtmA A praratI upara haze tyAM sudhI sUrya potAnI Aga e zakaze nahi, samuho mAjhA mUkI zakaze nahi, pApa prajavaNIne mAnavaprajAnuM AdhyAtmika vyaktitva naSTa karI zakaze nahi. che. A badhuM tyAre ja banaze, jyAre eka paNa AtmA "svarakSAnI sAdhanAnI vedikA upara beThe nahi hoya ! ahe! ahA ! eka ja AtmAnA svarakSAjanita puNyanI paNa keTalI tAkAta : -ke jAtIya dhIraja rAkhavI paDe ! -ke sUrajane caM kAbUmAM rahevuM paDe! ' . : -ke samada paNa maradI banavuM paDe! ke kALAM pApone paNa cUpacApa besI rahevuM paDe ! Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te AtmavizvAsa pragaTAvIe, svarakSAnA vizuddha puNyamAM ane enI sarvarakSAsAdhaka zaktimAM. - keI nabaLA vicAra karo mA. jamAnAvAdane aMdhakAra bezaka vadhu ne vadhu jama thaI hyo che ane jAme pADI hRAo che. paNa sabUra ! bIjI bAju dharma ane puNyanA baLane prakAza paNa vadhI rahyo che, ghere ane gADha banI ja rahyo che. aMdhakAranuM kAma aMdhakAra kare che. prakAze paNa enI kUca have AraMbhI che. bhasmagraha paNa Utaryo che, hatAzAne hAla te avakAza che ja nahi. che. paNa te dhanya vAyumaMDaLanuM gaganethI avataraNuM karAvavA mATe ApaNe nimittabhUta te banavuM ja paDaze. kaI paNa vastu ekAeka ApameLe to UtarI paDatI nathI ke AvI jatI nathI. evuM te ApaNuM puNya ja kyAMthI ke bhasmagrahanA vidAyanI veLAmAM ApaNuM jIvana heya saMkrAntinAM e varSomAM ApaNuM sAdhanA hiya? bhAvInA prakAzamaya bhavya gaganamAM ApaNe nimitabhAva heya ! cAle, cAle, tyAre...UThe...UbhA thAo. khUba pirasa caDe tevI A vicAraNA che. haladIghATInA yuddhanA vAtAvaraNamAM rANuM pratApanA azva cetakane ca pirasa caDI gayuM hatuM ane pitAnA mAlikanI IcchA mujaba zatrusainyamAM dhasI jaIne zatru-rAjA mAnasiMhanA hAthInA peTa upara pitAnA paga TekavI daIne mAlikane zatrunI ADI sudhI pahoMcADI dIdho hato. re! e hAthIne ya cetaka upara khunnasa bharAI gayuM hatuM, tethI teNe koI senikanI talavAra sUMDhathI AMcakI laIme cetakanA paga upara jhIkI laIne tene laMgaDAte karI dIdhA hatA. A A kSatriyonAM pazuone ya raNamedAnamAM porasa caDe ane sarvarakSAnI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. suMdara prakriyA sAMbhaLyA bAda ApaNane svarakSA sAdhI levAnuM pirasa na caDe e kema ja bane ? re! bhavAyA paNa bhavAImAM nATakIo veSa pahere che to ya te ja bhAva bhajavI jAya che. siMha banelA bhavAyA mukhIe; pitAnI. pUMchaDI sAthe ramata karatA chokarAne tyAM ne tyAM ja khatama karI nAMkhe hatA ane vaLate ja dI satIne pATha laIne kharekhara citAmAM te jIvate baLI mU hate. - oha! nakalI veSa paNa asalInuM kAma karI jAya te ApaNe asalI dharmAtmA sarva jIvonI rakSA kAje svarakSAne asalI dharma nahi ArAdhI zakIe zuM? ' yAda rAkho ke jinazAsana sarvanA hitanuM sAdhaka zAsana che. ene varelA AtmAne keInuM paNa ahita joyuM jAya nahi. eTale sarvanA hitamAM pariNAmanuM je kaI paribaLa hoya tene prApta karI. levA mATe mathyA vinA te rahI zake nahi. sarvanA hitamAM rASTranA hitamAM, prajA, saMskRti ane dharmanA hitamAM jinazAsananA hitamAM je svarakSAnI ArAdhanA pariNamanArI hoya te tene prApta karavA dila UchaLe ja. ' te svarakSArtha sUmanA baLanuM sarjana ane puNyanuM utpAdana jarUrI hoya te tene paNa te sAdhe.. - te mATe parameSTi-zaraNAgati Avazyaka hoya to tene acUka vare. - sAdhako! juo, vizvamAM sarvatra ghera saMhAralIlA cAlI rahI che. nathI mAtra hajI pUrajozamAM bhAratamAM. . . che kAraNa ke svarakSAnA sAdhake ahIM ja che. temanA baLe ja saghaLI aMdhAdhUMdhIone "rUka-jAone Adeza Apela che. jyAM sudhI e baLa jIvaMta ane vardhamAna raheze tyAM sudhI kazI AMca nahi Ave eka munine ke eka sAdhvIjIne dazavidha yatidharmane suvizuddha AcAra paNa saMghaLI Apattione sthagita karI devAnuM pratihata sAmarthya dharAve che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " basa tyAre, have te sarvarakSAnI, saMskRtirakSAnI ke zAsanarakSAnI ApaNuM hAthamAM nADa AvI gaI ke parameSThi-zaraNAgati dvArA sUmanuM baLa vadhArIne svarakSA kare. - A zaraNAgatinAM be svarUpa che. eka che; varNamAtRkAnA sthAnanI bhUmikA sAthenI japa, stava vagere vidhisvarUpa ane bIjI che parameSTinI AjJAonA yathAzakya pAlanasvarUpa ArAdhanAo-A AjJApAlana eTale azakyanuM pAlana ane azakaya ke duHzakyane jIvaMta sApekSabhAva. - e, suzrAvake ane suzrAvikAo! svarakSArtha tame sahu svadravyathI UchaLatA bhAvalAsavALI jinapUjAmAM lAgI paDo. o; sAdhake ! zramaNa ! zramaNIo! ApaNe sahu paramAtmAnI AjJAonA suvizuddha pAlanamAM lAgI paDIe. viziSTa keTinI paramAtmA-bhakti gRhanA jIvanamAM baLa utpanna karaze. viziSTa keTinuM jinAjJA-pAlana aNagArenA jIvananI tAkAta banI jaze. be ya bhegA maLIne zAsanarakSAthI mAMDIne sarvarakSA sudhInI tamAma rakSAone yajJa mAMDaze. prastuta grantha svarakSA dvArA sarvarakSAnI hAkala pADato grantha che. svarakSA mATenI ArAdhanAo kayI? enI avidhio ane AzAtanAo kayI? enA vipAko kevA? vagere aneka zAstrAdhArita vAtethI khIcokhIca bhareluM pratyeka pAnuM che; pratyeka phakaro che. vAcaka! A granthanA lekhakazrI pUjyapAda vAtsalyamUti paM. bhaga. zrImad bhadrakavijayajI mahArAjA sAhebane te zuM paricaya ApuM? teo jainasaMghamAM AbAlagopAla prasiddha che. vega ane adhyAtmanI viziSTa ArAdhanAo dvArA prApta karelA sUma baLanA teo svAmI che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temA maunamAM vANI vahe che; temanA smitamAM vAtsalyane nakharAnA pApa jhalake che. temanA satsaMgamAM paramAna ve che. A mahApuruSa rAjasthAna jevA pradezanA kAI khUNe paNa ArAdhanAnA yajJa mAMDe che tAtha seMkaDo ArAdhake thase tevAM kaSTa veThavAnI taiyArI pUrvaka tyAM paNa doDI jAya che. A eka ja vAta kAnamAM kahI jAya che ke te kupALunA sUkSma ke ekadama jIvaMta banI gayA che. vijJAne lAvelA jI jIvAtI nyu veva 'nA bhISaNa tAMDavanI vacce A mahApuruSanuM - astitva mAtra aneka jIvene sAcI zAtA ane sAcA ArAdhanA-mA khavADavAnI saphaLatA hAMsala karI cUkayu che. amara tapeA ! e puNyAtmA... juga juga jIve ! e cegIrAja ! sahu keI chA granthanuM vAMcana-manana karIne "mArAdhanA" paTTA ne enA mULabhUta sAcA svarUpamAM prIche, pAme ke jethI tenA vaDe uttpanna thaelA sva-para hitakara puNya dvArA vizvamAtranA sarvAM jIvA sAcAM sukha, sAcI zAntine pAme. 2035, kA. va. 13 sa bhAyakhalA, su:khaI-27. li. gurupAda padmaraNu suni candrazekharavijaya Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa paheluM maMgaLakArI ArAdhanA kema ArAdhanA zabdano artha : ArAdhana karavuM eTale sAdhavuM, prApta karavuM ane saMtuSTa karavuM A traNa arthomAM ArAdhanA zabdano prayoga karavAmAM Ave che. koI paNa kArya siddha karavuM heya, kaI paNa vastu prApta karavI. hoya athavA kaI paNuM vyaktine saMtuSTa karavI hoya, tyAre te kArya, te vastu agara te vyaktinuM ArAdhana karavAmAM Ave che. te ArAdhanathI te kArya niSpanna thAya che, te-te vastunI prApti thAya che ane te-te vyakti prasanna thAya che. A rIte traNa arthamAM ArAdhana zabdane vyavahAra thate jagatamAM jovAmAM Ave che. e ja rIte sevA arthamAM paNa ArAdhana zabdane pravega rUDha che. sevA, bhakti, paricaya, prasAdanA, upAsanA, zuzraSA, varivasyA, paryaSaNa, upacAra vagere ArAdhanAnA ja arthane kahenArA zabda che. ' ahIM paNa ApaNe ArAdhanA zabdathI siddhi, prApti, tuSTi ane sevA vagere saghaLA artho grahaNa karavAnA che. A, 1 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArga ArAdhanAnA mArga eTale sAdhanAnA mArga athavA sevA-upAsanA vagerenA mA. muktisAdhanAnu' ja dhyeya : eTaluM teA nakkI che ke, zrI jainazAsana je mArga batAve, te soMsAranI sAdhanAnA tA hAya ja nahi, zrI jainazAsananI dRSTie saMsAra e tyAjya vastu che. zrI jinezvaradevanA zAsanamAM saMsAranI heyatAne eka nahi paNa anekAneka pramANAthI sAbita karavAmAM AvI che. sa'sAranI taiyatA ati na thAya, tyAM sudhI zrI jainazAsana hRdayamAM praveza pAmavu ja azakya che. saMsAra kharekhara cheDavA jevA che e satyanuM pratipAdana karanAra zrI jainazAsana, je ArAdhanA yA sAdhanAnA mArga batAve, te sAMsAra sivAya anya koI vastunA ja hAvA joie, e vAtamAM lavaleza zaMkA karavAnuM koI kAraNa nathI. ArAdhanA karavA ceAgya e vastu zu che, evu paNa spaSTa pratipAdana, zrI jainazAsana kare che. e khIjI koI nahi, paNa kevaLa mokSa che. kAraNa ke mAkSa ane tenA kAraNa sivAyanI koI paNa vastunI sAdhanA cA upAsanA te saMsAranI ja upAsanA che. saMsAra ane mAkSa e be pratipakSI vastuo che: sasAra e baddhAvasthA che. mAkSa e muktAvasthA che. AtmAnI aMddhAvasthAnuM nAma saMsAra che ane muktAvasthAnu nAma meAkSa che. je zAsanane saMsAranI sAdhanAnuM pratipAdana nahi karavAnI pratijJA che, te zAsanane mukti sivAya trIjI koI vastunI sAdhanAnuM pratipAdana karavu, e pAtAnI pratijJAthI viruddha che. eTalA ja mATe zrI jainazAsane darzAvele ArAdhanAnA mA ApaNe jANavA hAya te te muktinA mA ja hAI zake, paNa anya kAI mArga hoI zake nahi.. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLakArI ArAdhanA ATale nizcaya karI zakanAra AtmA e vAta sahelAIthI samajI zakaze ke, zrI jinamatanA anuyAyI banavAnI IcchA dharAvanAre sauthI pahelAM saMsArathI sita thaelI pitAnI matine muktithI vAsita karavI joIe. muktithI vAsita mati : mArga prApti mATe sauthI pahelI zarata zAstrakAranI hoya to te e ja che ke, mukti pratye adveSa keLave. e eka niyama che ke, pratipakSI vastu pratye dveSa jAgyA vinA enI sAmenI vastu upara adveSa AvatA ja nathI. - ApaNe joI gayA ke muktinI pratipakSI vastu saMsAra che. e saMsAra pratye thoDo paNa aNagame utpanna thayA vinA, mikSa pratyene aNume dUra thave azakya che. saMsAra pratye jyAM sudhI hadathamAM bahumAna beThuM che, tyAM sudhI mikSa pratye bahumAna jAge e kaI paNa kALe zakya nathI. eTalA ja mATe bhAvAbhinaMdI (bhavarasika) AtmAone dharmanI prApti mATe ayogya mAnyA che. bhava eTale saMsAra ane tenuM abhinaMdana eTale prazaMsA athavA bahumAna. e jenA hRdayamAM beThuM che, te AtmAne dharmanI sanmukha kare, e keri upaye paNa zakya nathI. e kAraNe zAstrakAranI pahelI -zarata "muphatyaSa" arthAt mokSa pratye aNagamAne abhAva che. saMsArane rAga AtmAne anAdi kALane che. e rAganA kAraNe muktinA svarUpanI jhAMkhI karavA jeTalI taka paNa te prApta karI zakyo nathI. saMsAranA rAge ene kAyama mATe muktine veSI banAvI rAkhe che. | mukti ane tene dveSa kAyama hovAnA kAraNe ja. dharmanI prApti vinA te anAdikALathI saMsAramAM bhaTakI rahyo che. - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAno mArga zrI jainazAsananuM kArya eka ja che ke mukti pratye virAgI banI beThelA AtmAone muktinA virAgI maTADI saMsAranA virAgI banAvavA. saMsArane virAga ane muktine rAga AtmAmAM janme, e mATe jeTalA prayatna karavA gya che, te saghaLA prayatna zrI jainazAsane mAnya karelA che. saMsAranI virakti, e AtmAne saMsArathI tAranArI. che. ane muktinI virakti, e AtmAne saMsAramAM DubADanArI che. muktinuM svarUpa : | mukti eTale baMdhanane abhAva. enuM svarUpa samajavA mATe AtmA upara kevA prakAranAM baMdhane lAgelAM che ane e baMdhanethI baMdhAelo AtmA, vartamAnamAM kevI parAdhIna dazA bhogavI rahyo che, ene vicAra karavuM Avazyaka che. - AtmAnuM baMdhana e kaI doraDAnuM, leDhAnuM ke senAnuM baMdhana nathI. e baMdhananI barAbarI karI zake evuM baMdhana A jagatamAM bIje kyAMya hayAta nathI. . . . . doraDAnuM baMdhana kAtara vaDe kApI zakAya che, leDhAnuM baMdhana ghaNanA prahAre vaDe teDI zakAya che ane senAnuM baMdhana, sonInA ojAra vaDe chedI zakAya che, jyAre karmanA baMdhanane kApavA mATe kaI kAtara kAma karI zakatI nathI yA kaI dunyavI hathiyAra samartha thaI zakatuM nathI. - e baMdhana eTaluM te sUkSama che ke dunyavI koI hathiyAra tene aMzataH paNa chedI zakatuM nathI. AtmA pite jyAM sudhI sAce prayatnavAna na bane, tyAM sudhI kaI paNa vastu AtmAne lAgelA baMdhanamAMthI AtmAne mukta karavA samartha thaI zakatI nathI. zubha adhyavasAyarUpI ghaNunA ghA paDayA vinA, AtmAnAM Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLakArI ArAdhanA baMdhanemAMnuM eka paNa baMdhana jarA paNa DhIluM paDe, e vAta saMbhavita nathI. zubha adhyavasAya sivAyanA prayatnothI tUTelAM baMdhane anekaguNa navAM baMdhane AtmA upara vadhArIne, pachI ja pite jAya che. - sarva prakAranAM karmabaMdhanathI mukta thavuM, e zrI janazAsane mAnelI temaja svIkArelI muktinuM svarUpa che. karmanAM baMdhanathI mukta thatAMnI sAthe ja AtmA pitAnA svarUpane prApta kare che. anaMtajJAnAdi catuSTaya (kevaLajJAna, kevaLadarzana, kevaLa cAritrya ane kevaLa vIrya) e AtmAnuM svarUpa che. e catuSTayanI saMpUrNa prApti, e zrI jainazAsane mAnelI mukti che. , catuSya ane kevaLa caturthanA ArAdhanAne mArga : ApaNe joI gayA ke "janadaSTie ArAdhanAne mArga eTale muktinI sAdhanAne mArga. je mArganA anusaraNathI muktinI prApti thAya, te janadaSTie ArAdhanAne mArga che. ene bIjA zabdomAM AtmasevAno mArga, paramAtmAnI bhaktine mArga, deva-gurunI upAsanAne mArga ema aneka rIte saMbaMdhI zakAya che. e sarva zabdonI pAchaLa, 'muktinI sAdhanA" e eka ja artha rahela che. | muktinI sAdhanA na thAya tevI AtmasevA, paramAtmAnI bhakti ke devagurunI upAsanA, e zI jinezvaradevanA zAsanamAM ArAdhanAnA mArga tarIke gaNAtAM nathI. je AtmasevA, je Izvarabhakti ke je devagurunI parya pAsanA muktine sAdhI ApanArI thatI nathI, te AtmasevA, te bhakti ke te upAsanA ArAdhanAsvarUpa che, ema mAnavAnI zrI janazAsana sApha nA pADe che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mA AthI ApaNe e nizcaya karI zakIe chIe ke, muktinI sAdhunAnA mArga e ja sAcA ArAdhanAnA mArga che. OM paraMtu muktinI sAdhanA eTale zuM ? koI paNa eka prakAranA du:khathI yA baMdhanathI chuTakAro meLavavA, enuM ja nAma mukti nathI. ahIM je muktinI sAdhanAnuM ApaNe varNana karavuM che, te bIjI koI mukti nahi paNa janma jarA ane maraNanA duHkhathI mukti agara tenA kAraNabhUta meAhanIya Adi kamAMthI chuTakAro e ja che. janma-maraNanA kAraNabhUta anAdinAMka-adhanAthI mukti. e ja sAcI mukti che. te sivAyanI mukti e yathArtha * mukti ' nathI. muktinA arthamAM te mukti ' mukti ' kahevAya nahi. duHkhanuM yA karmInu eka baMdhana tUTavA chatAM, jyAM sudhI duHkhanA yA ka`nAM anya gaNita baMdhanA AtmAne lAgelAM che, tyAM sudhI pAtAne mukti prApta thaI ema mAnI levuM e pAtAnA AtmAne chetaravAnI vAta che. amuka prakAranAM tuccha ane praulika baMdhanomAMthI chuTakAro meLavavA, enuM ja nAma jo mukti hAta, te Aje kSudramAM kSudra paNa koI evA jaMtu nathI, ke je thADA kALa mATe paNa sukhano anubhava na karI zakatA hAya. sukha-duHkha ubhayanA anubhava eka kALe hAI zakatA nathI. je kALe AtmA sukhane anubhava kare che, te kALe teTalA vakhata mATe tene duHkhathI mukti maLelI hoya ja che. evA prakAranAM du:khAnI muktine paNa jo ' mukti ' tarIke oLakhI yA eLakhAvI zakAtI hAya te sarva AtmA muktine pAmelA ja che. pachI mukti mATe prayatna karavAnA rahe che ja kacAM ? paraMtu te sAcI mukti ja nathI, ke je muktinI prApti pachI AtmAnu koI paNa duHkha ke baMdhana bAkI rahI. jatuM hoya. AtmAnAM saghaLAM ya duHkhA ane saghaLAM ya baMdhanA hayAta rahevA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLakArI ArAdhanA chatAM ekAda vastune dhyeya banAvI, tenA baMdhanathI chuTakAro meLavI ApavAnI vAtane mukti meLavI ApavAnI vAte tarIke uccAravI, e kArya uttama AtmAonuM nathI, paNa svArtha sAdhuonuM che. nivAthI ane paropakAra karavAmAM sadA tatpara jJAnI puruSe te, jemAM yathArtha mukti nathI temAM muktinI vAta kadI karatA ja nathI. paugalika baMdhane UbhAM thavAM yA temAMthI chuTakAro meLave e karmanuM phaLa che. enI prApti yA aprApti, e zubhAzubha karma janita che. e mATe karelA prayatna paNa teTale ja phaLadAyI thAya che, ke jeTaluM pUrvakRta karma e prayatnane sahAyaka hoya che. paugalika baMdhana yA tevI muktinA viSayamAM, pUrvakRta karma karatAM adhika phaLa ApavAnI tAkAta kareDe prayatnamAM paNa nathI. AvuM jJAna dharAvanAra tattvajJa mahApuruSe duniyAdArInI tuccha vastuonI sAdhanAnA mArgane muktinI sAdhanAnA mArga tarIke oLakhAvavAnuM sAhasa kadI paNa na kare. karmanAM AMtarika baMdhane TALyA sivAya, bAhyanAM paugalika baMdhane kadI paNa TaLanAra nathI, kintu eka yA bIjA rUpamAM sAme AvIne UbhAM ja rahevAnAM che. AvuM zraddhApUrvakanuM jJAna dharAvanAra AtmAo anya baMdhanenI jeTalI darakAra karatA nathI teTalI darakAra temane karmanAM baMdhanenI hoya che. karmanAM AMtarika baMdhane tUTyA vinA tUTelAM bAhya baMdhane eka yA bIjA rUpamAM AtmA upara avazya caDhI besatAM hoya che. eTaluM ja nahi paNa e bAhya baMdhanane teDavA mATe lIdhelA aya upA te anekaguNa adhika badale paNa sAthe letA Ave che. A paristhitithI mAhitagAra popakArI mahApuruSo pitAne game teTalI nAmanA maLI zakatI hoya, te paNa ajJAna AtmAone muktinA nAme adhika baMdhananA bharaDAmAM bheravavAnuM pApakArya kadI karatA nathI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdharAnAnA mA yathArtha mukti : sAMsArika svAnI ADe AvatA avarodhane dUra karavA tenu nAma jema ' mukti ' nathI, tema muktinA nAme paralokanI kapAlakalpita ke asat vastuenI prApti kAje prANIone preravA temaja prayatnazIla banAvavA te paNa yathArtha muktinA pratipAdananA upakAraka mArga nathI ja. AtmAe aneka rIte muktinA ' * muktinI prApti karavI sa`jJa zAsanathI aparicita svarUpanuM pratipAdana kare che. koI kahe che ke, eTale zUnyAvasthAnI prApti karavI', koI kahe che ke ' mukti meLavavI eTale caitanyavAna maTI jaDavat banI javuM, koI kahe che ke * mukti meLavavI eTale bhAvarUpa maTI abhAvarUpa banavuM, 6 " mAkSanI A vyAkhyAomAM sajJanA vacananA AdhAra nathI. jene jema manamAM Avyu` ke buddhimAM eThuM', tema muktinA viSayamAM kalpita zAstro racyAM che. e saghaLI kalpanAonI sAme zrI jainazAsananu kahevu che ke, - je muktimAM jJAnI maTI ajJAnI banavAnuM hoya, bhAvarUpa maTI abhAvarUpa banavAnuM hoya, gheADIghaNI paNa svAdhInatA che, tene gumAvI sadAne mATe parAdhIna banavAnuM hAya, evI mukti mATe prayatna karavA, enA karatAM saMsAramAM thoDA paNa jJAnanI, gheADA paNa sukhanI ane cADI paNa svAdhInatAnI sadAne mATe hayAtI che. ' adhika sukha meLavavAne addale, thADA paNa sukhathI rahita thavu, adhika jJAna prApta karavAne badale thoDA paNa jJAnathI vaMcita rahevu tathA adhika svatantratA prApta karavAne badale sadAne mATe paratantratA svIkAravA taiyAra thavuM, emAM nathI buddhimattA ke nathI yuktimattA. je buddhi, je yukti ke je Agama jJAnazUnya, sukhazUnya ke Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagaLakArI ArAdhanA svAdhInatAzUnya muktinuM pratipAdana kare, te buddhi, te yukti ke te Agama koI paNa kALe ziSTa puruSone upAdeya banI zake ja nahi. ziSTa puruSA pAtAnI ziSTa matithI e joI zake che ke koI paNa AtmAne jJAna, sukha ke svAdhInatA e duHkharUpa nathI paNa sukharUpa che. jo ke alpa jJAna, sukha ke alpa svAdhInatA AtmAne jarUra duHkha de che, to paNa sa`thA jJAnarahita, sukharahita ke svatantratArahita banavuM. "e teA koI paNa AtmAne kadI paNa svIkArya nathI. zrI jinezvaradevanAM AgamA je muktinuM pratipAdana kare che, te mukti saMpUrNa jJAnasvarUpa che, sa`pUrNa sukhasvarUpa che ane sa'pUrNa svatantratAne prApti karAvI ApanAra che. e ja mukti buddhithI paNa grAhya che tathA yukti ane AgamathI paNa svIkAya che. buddhi ke yuktinuM koI paNa prakAre chaLa karavAmAM na Ave, te pratyeka vicArazIla mAnavI, zrI jainazAsane prarUpelI 'mukti' e ja meLavavA jevI che e niNa ya para AvyA sivAya rahI zake tema nathI. kAraNa ke pratyeka AtmA pUrNa jJAna, pUrNa sukha ane pUrNa svAdhInatA mATe nira Mtara jhaMkhe che. muktinA mAga : saMpUrNa jJAnamaya, saMpUrNa sukhamaya ane sadAkALa zAzvata rahevAvALI muktine svIkAryAM bAda, te muktine prApta karAvI ApanAra mA kayo hoI zake emAM bahu vivAda jevuM rahetuM nathI. jJAnI bhagavA pharamAve che ke, 'sa`pUrNa jJAna ke sa'pUrNa sukha AtmAmAM nahAtu te muktimAM meLavavAnu che evu nathI; para Mtu e jJAna ane e sukha, anAdikALathI kanAM je AvarAthI Avirata che, te AvaraNAne sathA khaseDI nAMkhavAM enuM ja nAma mukti che. mukti zabda ja baMdhananA abhAvane sUcave che. AtmA upara Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ArAdhanAnA mA lAgelAM AvaraNAnAM baMdhanA khasI javAthI je avasthA prApta thAya che, te AtmAnI muktAvasthA che. sabhyajJAna ane samyaqakriyA vaDe satata abhyAsa karavAthI ajJAna ane rAgadveSanAM AvaraNA AtmA uparathI cAlyAM jAya che. eTalA ja mATe muktimArganuM thADAmAM thoDA zabdo dvArA jyAre mahApuruSA pratipAdana kare che, tyAre e ja pharamAve che ke, 'samyagdaza na, samyAna ane sabhyacAritra ' athavA 6 samyagjJAna ane samyakriyA ' e ja mokSanA mArga che. e sivAyanA mA, mAkSanA mArga nathI; kintu meAkSathI viparIta je sa`sAra che tene sAdhI ApanArA e mAga che. samyagradaza na, samyagnajJAna ane samyaqacAritra e mekSanA mAga che. ema siddha thayuM. tyAre have e mArge cAlavA mATe, pragati karavA mATe AtmAe kevA prakAranA prayatnomAM rata banavu joI e, enu jJAna meLavavuM e anivAya che. zrI jinezvaradevAnu zAsana meAkSanA mArge cAlavA mATe sahuthI prathama je pharamAna kare che te zuM che, tene ApaNe ahI. prathama vicAra karavA che. mokSamArge cAlavA mATenuM prathama kramAna jagatamAM zrI jinezvaradevAnA zAsananI sthApanA thaI tyArathI mAMDIne tenA aMta sudhI tenA anuyAyI mATe avasya karavA lAyaka koI paNa padArthonuM nirUpaNa te zAsanamAM karavAmAM AvyuM hoya to te paDAvazyaka (cha Avasyaka) che. SaDAvacakanA artha ja e che ke niraMtara avazya karavA ceAgya cha nyA. muktimArge prayANa karavA icchanAra AtmAnu Adi kanya che. te cha AvazyakanI niraMtara ArAdhanA karavI. enI racanA, geAThavaNI ane paripATI saMsAratAraka tInA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLakArI ArAdhanA sthApaka zrI tIrthaMkaradevanA mahAna zilvee karelI che. sakaLa zAstra-- samudranA pArane pAmelA tathA sarva vidyAonA parama dhAma tulya evA zrI jinezvaradezanA mukhya ziSya zrI gaNadhade SaDAvazyaka racayitA, pratipAlaka ane prasAraka che. zAsananI AdithI aMta sudhI dararoja karavA gya e SaDAvazyaka zI vastu che ? enuM jJAna meLavavuM e mukti tarapha prayANa karavA mATe jAgRta thaelA AtmAonuM prathama kartavya che. ene barAbara. jANI laI niraMtara zrI jinAjJA mujaba eno amala karavA mATe tatpara rahevuM e teo mATe paramAvazyaka che. SaDAvazyaka zrI jinezvaradevanA zAsanamAM "paDAvazyaka" e dararojanA prati-. kamaNanI kriyA tarIke atyaMta suprasiddha che. ethI paDAvazyaka kevaLa. kriyArUpa che evuM nathI, paNa jJAna-kiyA uzayAtmaka che. zrI jinamatamAM koI paNa kiyA jJAnazUnya pratipAdana karelI nathI. jJAnazUnya kiyA eTale upagazUnya kriyA. je dravyakiyA che, ema zrI jainazAsana pratipAdana kare che. AthI ema nathI samajavAnuM ke, sUtrane mukhapATha ke tenA arthonuM jJAna e ja mAtra jJAna che ane evA jJAnavALAnI kriyA e bhAvakriyA che. pratyeka sUtrane zuddha uccAra ane tenA arthanuM sArAmAM sAru jJAna hevA chatAM, kriyA karatI vakhate zuddha uccAra ke arthanA upagathI zUnya AtmAnI, bAhya daSTie jaNAtI zuddhamAM zuddha kiyA paNa dravya-kiyA che. zrI jinazAsanamAM upagane ja bhAva mAnela che. AthI upagapUrvakanI kiyA e ja bhAvakiyA che. ane upagazUnya kiyA e dravyakiyA che. zrI jainazAsana spaSTapaNe pratipAdana kare che ke, upazamanI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ArAdhanAne mArga maMdatAthI azuddha paNa uccAravALe ane ochA paNa arthajJAnavALe -je kriyA karatI vakhate kiyAnA upayogamAM vate che, te te bhAvakriyA karanAre che. ane kSapazamanA vegathI zuddha uccArapUrvaka belavAnI -zakti dharAvanAre tathA sUtronA arthone samajavAnI zaktivALo paNa kiyA karatI vakhate upagazUnyapaNe kriyA kare che, te te dravyakriyA karanAre kahevAya che. bhAvakiyAnuM keI paNa sAdhana heya, te te sUtra ane -arthanA jJAnanI sAthe AtmAne upaga che. upayogane anyatra rAkhanAra ane kiyA paDAvazyakanI karanAra AtmAnuM paDAvazyaka jJAna, jJAna-kiyA ubhayAtmaka banI zakatuM nathI. upayoga sahitanI je paDAvazyaka kiyA, te jJAna-kiyA ubhayAtmaka banI mokSamArganI sAdhaka bane che. - te SaDAvazyaka kriyAne viSaya keTale mahAna ane gaMbhIra hovo joIe, enuM anumAna karavuM te have duSkara pratIta nahi thAya. e SaDAvazyaka-kriyA maMgaLarUpa che, kAraNa ke emAM parama mAMgalika vastu- enuM ArAdhana samAyeluM che. e mAMgalika vastuo eTale, "sAmAyika, zrI caturvizati -stava, sadguruvaMdana, pApapratikamaNa, kAyetsarga ane paccakhANa." muktirasika AtmA, A cha Avazyaka daraja upagapUrvaka karyA sivAya na ja rahI zake. svAdhyAya sAdhujIvanane prANu svAdhyAya e sAdhujIvanane prANa che. svajana ane viSayane saMga tyajIne sAdhu thayA pachI svajanamamatava pharI vaLagI na jAya, e khAtara tathA saMskArarUpe aMtarane AvarI beThelA viSayarasane nirmULa karavA khAtara zAstra-svAdhyAya e ja eka amedha zakti che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa bIjuM SaDAvazyaka " A dhanA zabane bhAva:: ApaNe e joI gayA che, jene anya leke sAdhanAne umA. sanAne ke sevAne mArga kahe che, tene ja zrI jainadarzana ArAdhanAnI bIjA darzanakAra jema pite mAnelI nitya naimittika kriyAone. sevA ane upAsanA Adi zabdothI saMbaMdhe che, tema zrI jainadarzane. vihita karelAM nitya, naimittika, sAMvatsarika yA mAraNuMntika kAryo . ArAdhanA zabdathI oLakhAya che. jema ke, zrI AvazyakAdi e nitya-ArAdhanA che, aSTottarI. snAtrAdi mahApUjAe e naimittika-ArAdhanA che, tIrthayAtrAdigamana. e sAMvatsarika-ArAdhanA che ane saMleSaNAdi e mAraNatika-. ArAdhanA che. zrI jainazAsanamAM ArAdhanA zabda rUDha thavAnuM kaI paNa kAraNa hoya, te te eka ja che ke, ArAdhanA zabda e muktimArganI sAdhanA mATene ekane eka vyApaka zabda che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ArAdhanAnA mArga sAdhanA, sevA, upAsanAdi zabdo pota-potAnAM bhinna--bhinna : kSetrane sparze che, jyAre ArAdhanA zabda kevaLa muktinI sAdhanA mATenA ja sa arthAne sparze che. ArAdhanA yA. ArAdhaka bhAva, e zabdo bolatAMnI sAthe ja enA --saMbaMdha sIdhA muktimArgInI sAthe thAya che. sAdhanA, sevA ke upA-sanAdi zabdonA saMba Mdha tevI rIte kevaLa muktimAnI sAthe thatA nathI, e ja ArAdhanA zabdanI tAttvika vizeSatA che. :: :: sevA, upAsanA ke sAdhanA laukika padArthAnI ke laukika vyaktiAnI paNa hAI zake che, jyAre ArAdhanA e zrI jainazAsanamAM dI laukika vastu ke vyaktio mATe hotI ja nathI. laukika vastuonI prApti mATe ArAdhanA zabdanA prayoga lokamAM paNa khAsa kazatA nathI. e ja kAraNe ArAdhanAnA mArga kahevAthI mAkSamAnI pratIti sivAya, khIjI koI pratIti zrI jainazAsanamAM thatI nathI. ArAdhaka-virAdhaka bhAva : mAM che, tyAre e prathama AvazyakatA che. sivAya zakatra nathI. ArAdhanAnA mArgo, e jyAre mAkSanA sAga pratye prema thavA mATe mAkSanA premanI ane mAkSanA prema, saMsAranA prema A thayA ' saMsAranA prema jyAM sudhI pUrepUrA che, tyAM sudhI ArAdhaka anavA mATenI ceAgyatA meLavavA mATe jarUrI evA ' mudveSa ' arthAt mukti pratye aNagamAnA abhAva e guNa pragaTa thaI zakatA nathI. ane e guNa meLavyA sivAya ArAdhaka banI zakAtu nathI. sasAra pratyenA rAga Ache thayA vinA mukti pratye adveSa pedA thatA nathI. mATe sa`sAra pratye dveSa pedA thavA, e paNa ArAdhaka AtmA mATe khAsa jarUrI che. hRdayamAM sasAra pratye tItra rAganA abhAva ane mukti pratye adveSa pragaTayA vinA vihita anuSkAnAnuM sevana paNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzyaka 15 zrI jinamata pramANe ArAdhaka bhAvavALuM nathI. arthAt niSphaLa che. eTaluM ja nahi paraMtu jo te sevana sa`sAra pratye dveSa keLavavAne badale, rAga keLavAne mATe hoya che, te te virAdhaka bhAvavALuM che arthAt nukasAnakAraka che. ArAdhaka bhAvavALu anuSThAna saMsAra pratyenA dveSa ane mukti pratyenA mAgavALuM hAvu joi e. athavA sasAranA dveSa ane muktinA rAga pedA karanAruM hovu joI e. e bemAMthI eka paNa na heAya, tA te anuSThAna AtmAnA ArAdhaka bhAva naSTa karIne AtmAne virAdhaka bhAva dhumADe che. ArAdhaka bhAva ane virAdhaka bhAvanuM rahasya jo kAMI paNa hAya tA te A ja che. saMsAradveSa ane mudveSa e ArAdhaka bhAva pamADenAra che ane sa'sAra pratyenA rAga tathA mukti pratyenA virAga e virAdhaka bhAva pamADanAra che. jyAM sudhI ArAdhaka-bhAva prApta thayA nathI, tyAM sudhI e AAzvaka bhAva prApta thAya, e isake paNa zAstrokta anuSThAnonu sevana e vihita che, kintu e sivAyanA irAde avihita che. Lei mAdaka koNa ? ArAdhanAnA mArga samajavA mATe ArAdhaka bhAva kone kahevAya ? e samajavuM joI e, e samajyA pachI, ArAdhanA karavAnI konI ? e eka ja vastu samajavAnI mAkI rahe che. zrI jainada ne darzAvelA ArAdhanAnA mArga jyAre ApaNe jANavA che, tyAre e mAnA darzAvanArane paNa jANavA joI e. * e mA darzAvanAra che. zrI jinezvaradevA ane emanA Adya ziSyA zrI gaNadharadevA. zrI jinezvaradeva ane zrI gaNadharadeva e evA tAraka bhagavatA che ke emaNe darzAvelA mArgamAM koI ne paNa zako UbhI thavI e zakaya ja nathI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga paNa AtmA upara jyAM sudhI mithyAtva mehanIyanuM jora che, tyAM sudhI je pitAnuM nathI temAM pitApaNAnI buddhi ane je pitAnuM che temAM parAyApaNAnI buddhi thAya che. paraMtu je AtmAonuM mithyAtva. mehanIya karma prabaLa nathI; kintu kudaratI rIte ja maMda thaeluM heya. che, te AtmAo zrI jinezvaradeva ane zrI gaNadharadevanA AptapaNanA nizcayamAM lavaleza paNa saMdehayukta hotA nathI. asatya vacana ane apUrNa jJAnanAM kAraNe A jagatamAM je koI paNa heya, te te rAga-dveSa ane maha che, ema niHzaMkapaNe kahI zakAya. kAraNa ke rAga-dveSa ane mahine sarvathA kSaya na thAya, tyAM sudhI jJAnAvaraNIya karmanA saMpUrNa kSaya dvArA prApta kevaLajJAna prApta thaI zakatuM nathI. - je e traNa de arthazA aSTa thAya, tenuM varcana kadI esatya hotuM nathI ke tenuM jJAna kI saMpUrNa rahetuM kathA.. " AthI ja samajavuM joIe ke, rAga, kaSa ane meha e traNa meTA doSa che. ane te ja saMpUrNa jJAnanA pratibaMdhaka ane asatya vacananAM kAraNe che. . . . zrI jinezvaradeve e traNa deSathI sarvathA rahita hoya che ane zrI gaNadharadeve, doSarahita zrI jinezvaradevanAM vacanane ja kAzita karanArA hoya che, tethI e ubhaye darzAvela mArga, keI paNa vicakSaNa manuSya mATe avizvanIya hoya e zakya ja nathI. ArAdhanAnA mArga tarIke emaNe kaI vastu pradarzita karI che, te jaNAvavA mATe ApaNe e joI gayA chIe ke, sahuthI prathama vastaArAdhanA karavA gya-temanA taraphathI vihita karavAmAM AvI hoya, te te zrI paDAvazyaka che. paDAvazyaka eTale ubhayakALa avazya karavA lAyaka cha kartavya. enAM nAma-sAmAyika, caturvizati stava, guruvaMdana, pratikramaNa, kAtsarga ane pratyAkhyAna.' Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAvazyaka 17 enA adhikArI che saviratidhara munivaro ane dezaviratidhara suzrAvako tema ja ArAdhaka bhAvavALA, ane ArAdhaka bhAvavALA banavAnI icchAvALA sarva manuSya. AtmAmAM ArAdhaka bhAva prApta karavAnI pUrva taiyArI tarIke mudveSa ' guNa e jema Avazyaka che, tema bIjA paNa aneka guNAnI AvazyakatA che. paraMtu e vAta paNa sAthe ja dhyAnamAM rAkhavAnI che ke eka ' mudreSa ' guNa evA che ke je guNa ArAdhaka bhAva mATe jarUrI bIjA aneka guNAne kheMcI lAve che. mukti pratyenA dveSa yA virAga DhaLyA, enI sAthe ja tapa pratye prema, sadAcAra pratyenA rAga, tapasvIe ane sadAcArIo pratyenI bhakti vagere guNA ApeAApa Ave che. jeone guNavAna ke upakArIo taraph zakti nathI,. sadAcAra tapa pratye Adara nathI, teone mukti pratye adveSa che, e paNa mAnavA ceAgya nathI ... $j]; ArAdhaka banavA mATe ' mutyadveSa ' jeTalA jarUrI che. teTalA ja tapa ane sadAcAra pratyenA rAga tathA guNavAna ane upakArI pratyenI bhakti paNa jarUrI che. bIjA zabdomAM kahIe teA guNavAna ane upakArInI bhakti vinA tathA tapa ane sadAcAranA prema vinA, sa'sAranA dveSa ke muktinA rAga jAgatA ja nathI. ''' * d je guNavAnanA anAdara kare che, upakArI prati kRtaghna ane che, sadAcArane neve mUke che tathA tapa pratye kudRSTi rAkhe che, tene saMsAra-rAga utkaTa prakAranA che. tevA AtmAe ArAdhaka paNa nathI ane ArAdhaka banavA mATe cAgya paNa nathI. evA AtmAnI Avazyaka kriyA sva ke parane lAbha karavAne badale ulaTI nukasAnakAraka ane che. Avazyaka kriyA Adi tAraka kriyAo paNa jo koI paNa kAraNe nidAtI hAya, to te doSa Avazyaka Adi kriyAonA nathI, kintu ArAdhaka bhAvathI zUnyapaNe te-te kriyAo karanArAonA ja te doSa che. athavA muktimArganA nikone te doSa che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga ArAdhaka bhAva pAmIne agara pAmavAnI buddhie je kaI paNa -zrI jinezvaradeve upadezela Avazyaka Adi kriyAone ubhayakALa ArAdhe che, teo mokSamArgane dIpAvanArA che ane sva-para ubhayane mokSamArga pratye AkarSAnAra che. saMsAranA premI ane muktimArgane dveSI sivAya evA AtmAonI Avazyaka Adi kiyAone niMdavAnuM dila kadI kiIne paNa thaI zake tema nathI, evA prakAranI e uttama kiyAo che. - zrI jinezvaradevenI AjJA mujaba e kiyAonuM vidhi-bahumAnapUrvaka niyamita AsaMvana karanAra AtmA nikaTabhavI ke alpasaMsArI ane emAM koI prakArane paNa zaka nathI. . zrI jinezvadevanA zAsanamAM upadezAelAM pratyeka anuSThAne AtmAne nikaTabhavI yA alpasaMsArI banAvavA mATe samartha che, te paNa te sarvamAM paDAvazyaka anuSThAnane mahimA ghaNe miTo che. eTalA mATe zrI jinazAsananA anuyAyI caturvidha zrIsaMghamAM, pahelA ane chelA zrI tIrthakara denA zAsanamAM mukhya zrI zramaNasaMgha mATe e iii phAti vihita karavAmAM AvI che. | cAhe AjanA dIkSita heya yA se varSanA dIkSita haya, cAhe sAmAnya sAdhu heya- yA moTAmAM moTA AcArya heya, cAhe aSTapravacana mAtAnA jJAtA hoya yA cauda pUrvanA jJAtA hoya, paNa te dareka mATe ubhayakALa Avazyaka kriyA, e zrI jainazAsanamAM pharajIAta che. - jJAnanA nAme, dhyAnane nAme, svAdhyAyanA nAme yA tapanA nAme "kaI paNa e kiyAne apalApa karavA mAgatuM hoya, te te zrI jina-zAsanamAM zakya nathI. - mAMdagImAM ke niregAvasthAmAM, nagaramAM ke jaMgalamAM, asvAdhyAyamAM ke svAdhyAyamAM, ubhayakALa Avazyaka nahi karanAra sAdhu, sAdhu rahI zakato nathI. yAvatu cauda pUrvadhara ke cAra jJAnanA dhaNu banela zrI gaNadharadeva paNa zrI Avazyaka kisanA pharajIAtapaNAmAMthI mukta thaI zakatA nathI , Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 paDAvazyaka Avazyaka kiyAne mahimA samajavA mATe AthI vizeSa pramANanI keI AvazyakatA nathI. tIrthanI AdithI aMta sudhI niraMtara karavA cagya kiyA tarIke e kriyA vihita thaelI che. sAdhu ane sAdhvI saMgha mATe jema e kiyA pharajIAta che, tema zrAvaka ane zrAvikA saMgha mATe paNa e avazya karavA lAyaka anuSThAna tarIke vihita thaelI che. e kiyA pratye jene Adara nathI, tene mokSamArga pratye paNa Adara nathI. ratnatrayI e mokSamArga che. ane Avazyaka kriyA vinA e ratnatrayInI zuddhi ane vRddhi mATe jema Avazyaka kriyA Avazyaka che, tema ratnatrayInI prApti mATe paNa te Avazyaka che. A kAraNe ratnatrayInI zuddhinA tema ja vRddhinA athI pratyeka AtmA mATe "paDAvazyaka" e ArAdhanAne sauthI moTo ane jarUra mAge che. tenI jarA jeTalI paNa upekSA Arodhaka bhAvanI upekSAmAM simIne jIvane saMsAramAM adhika phasAve che. pravRtti ane nivRtti jaina dharma pravRtti ane nivRtti ubhaya mArgAvalaMbI che. jyAM sevAvRttine prasaMga che, tyAM pravRttimArga che. jyAM bhagavRttine prasaMga che tyAM nivRttimArga che. bIjA pAsethI pite suvidhA grahaNa karavAmAM pravRttine AgaLa karavI ane bIjAne potAnI suvidhA arpaNa karavAmAM nivRtta thavuM - e anekAMta ane ahiMsAnuM vikRta svarUpa ane spaSTabhaMga che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa trIjuM ArAdhakanA guNa ArAdhanAne artha : - ArAdhanA zabdanI vyutpatti uparathI ApaNe e joI gayA ke, sAdhanA, prApti, sevA vagere zabdo ArAdhanAnA bhAvane ja kahevAvALa che. chatAM zrI jainazAsanamAM e badhA zabdo karatAM ArAdhanA zabdane ja agrima pasaMdagI ApavAmAM AvI che. - sAdhanA, sevA Adi zabdo je bhAvane darzAve che, tenA karatAM adhika viziSTa bhAva, ArAdhanA zabdamAMthI pragaTe che. ane e viziSTatA bIjI kaI nahi paNa eka muktimArganI ja sAdhanA, ArAdhanA zabdathI dhvanita thaelI che te che. sAdhanA ane sevA paugalika vastu mATe paNa hoI zake che. jyAre ArAdhanA je bhAvamAM zrI jinezvaradevanA zAsanamAM rUDha thaelI che, te paudgalika sivAyanI vastu mATe che. arthAt zrI jinazAsanamAM mekSa, paraleka ke sadgati sAdhavI." e ja ArAdhanAne artha che. ArAdhanA upara aruci zAthI? ane e ja kAraNe AjanI duniyAmAM ArAdhanA zabda arucikara Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhakanA guNa 1 thaI paDayA che. AjanA mANasone 'sAdhanA' zabdane agara teA 'sevA' zabdanA prayoga jeTalA priya lAge che, teTalA ' ArAdhanA ' zabdane prayAga priya lAgatA nathI. 'ArAdhanA' zakhsanI aruci ja mokSamArga, paraleAkanAM sAdhana ane jIvanI gati sudhAravAnA upAye pratyenI teonI aruci vyakta kare che. mukti pratye aruci dharAvanArA AtmAone tattvajJa puruSoe anadhikArI tarIke, darzAvyA che. eka mukti pratyenI aruci, e saghaLA doSanuM mULa che. saMsAra pratyenI ati ruci, e muktinI aruci mATenuM kAraNa che. saMsAra pratye hRdayathI aruci jAgyA vinA, mukti pratyenI aruci kadI haTatI ja nathI. e ja kAraNe upakArI mahApuruSoe potAnA saghaLAye jJAna ane zaktinA upayAga jIvAnI soMsAraruci zIghra nAza pAme, e mATe ja karyAM che. e mATe ja te duniyAnI STie sukhI lAgatA saMsArane paNa tyAga kare che. e mATe ja teo gurukuLavAsamAM rahIne guruonI jIvanaparyaMta sevA kare che. e mATe ja teo jJAnanA abhyAsa kare che, granthAnI racanA kare che ane pratikULatAenI sAme thaI tapa ane sayamanuM ghAra AcaraNa kare che; tathA dUra dezAmAM vicarI jIvAne tenA upadeza Ape che. sAcA upakAra : sAcA upakArInAM jJAna ane zakti, A rIte jIvAnI saMsArarucino nAza karavA mATe vaparAya che, tyAre upakAranA yathArtha svarUpane nahi samajanArA ajJAna AtmA potAne maLela zakti ane jJAna dvArA jIvAnI sahajasiddha sAMsAraruci dR, rUDha ane gADha banAve che. tattvajJa puruSAnI dRSTie, jIvAnA enAthI adhika moTo apakAra Ijo koI nathI. saMsAranI ruci jeTalI dRDha, jeTalI rUDha ane jeTalI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ArAdhanAne maNa gADha teTalI ja paraleka ke mekSa pratyenI aruci paNa deva, rUDha ane gADha bane che; ane jeTalI paraka ke mokSa pratyenI aruci daDha, rUDha. ane gADha, teTalI ja ArAdhanAnA mArga pratyenI aruci daDha, rUDha ane gADha hoya che. e arucinA kAraNe ja che sadA ArAdhanAnA mArgathI vimukha rahe che. jenI e aruci naSTa thAya che. teone ArAdhanAnA mArga pratye aMtaraMga prema jAge che. e prema jema jema daDha banatuM jAya. tema-tema AtmA saddagati mATe, paraleka mATe ane mukti mATe viziSTa gyatAne prApta karate jAya che. ArAdhanAnA adhikArI : ArAdhanAnA adhikArI banavA mATe "mukSyadraSa" arthAt mukti. pratye arucine abhAva, e guNa jema jarUrI che, tema tapa ane sadAcArI vyaktionI bhakti vagere guNe paNa Avazyaka che. SaDa Avazyaka Adi mahAna ArAdhanAone paNa jagatamAM vita. svarUpa apAvanAra koI hoya, te te tene agya rIte anadhikArIpaNe ane ArAdhaka bhAvazUnya hRdayathI ArAdhanArAo. ane tenI niMdA karanArAo che. anyathA zrI jinezvaradeve upadezelo ekAMta hitakara ArAdhanAene prabhAva jagatamAM adhikAdhika vistaryA sivAya na ja rahe. ( pratikramaNAdi Avazyaka kriyAone, catuH zaraNagamanAdi nitya kriyAone ane saMleSaNuM Adi aMtima. vizuddha yiAone, suvizuddha bhAva vaDe ArAdhanAra ArA-- dhaka AtmAo, ArAdhanAnA adhikArI banI je tene ArAdhe, te teo jagatamAM ArAdhanA--taraphI jabara vAtAvaraNa janmAvI zake. zrI jinezvaradeva ane zrI gaNadharadeva vaDe upadezelAM uparyukta Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ArAdhakanA guNa anuSThAnenA sAcA ArAdhake Aje paNa tattvajJa-jagatanA dilane AkaSI rahela che. aphasanI vAta eTalI ja che ke, jaDavAdanA viSama pracArathI AjanI duniyAmAM tattvajJa ane vicAraka manuSyanI saMkhyA khUba alpa banI gaI che. ghaNI moTI saMkhyAnA manuSya sayAsatya ane sArA-- sArane viveka karavAnI zakitathI vimukha banatA jAya che. AvAM kAraNosara amegha sAmarthyane dharAvanAra ArAdhanAne mArga ane tenA ArAdhake. vidyamAna hovA chatAM, te jagajAhera banI zakatA nathI. ArAdhakamAM jarUrI guNa : ArAdha tema chatAM, ArAdhaka AtmAmAM je guNa hevA jarUrI che, tene prApta karavAnA prayatna karavAmAM Ave, te te ArAdhako AjanA viSama vAtAvaraNamAM paNa zrI jainazAsananI bhAre prabhAvanA karI zake tema che. badhA guNamAM "muphatyaSa" e sauthI pahele ane jarUrI guNa che. kAraNa ke e eka guNanI hAjarI vinA bIjo eka paNa sAce guNa AvI zakato nathI. jema tapa ane sadAcArano prema, muktinA adraSamAMthI janme che, tema ArAdhaka AtmAmAM jarUrI haiye, audArya, gAMbhIrya, aucitya, dAkSiNya, viveka, kRtajJatA, pApajugupsA, paropakAraparAyaNatA Adi guNe paNa e guNamAMthI ApoApa jame che. ArAdhaka AtmAmAM A saghaLA. guNonI ekIsAthe jarUra paDe che. emAMthI eka paNa guNanI kacAza. enA ArAdhakapaNAmAM khAmI lAve che. AthI keIe ema mAnI levAnI jarUra nathI ke, "ATalA badhA guNo AtmAmAM ekasAthe zI rIte Ave ? ane AvatA hoya te e badhA guNe pratyeka ArAdhakamAM kayAM jovA maLe che ? mATe e vAta azakya che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. ArAdhanAne mAga ArAdhanAnI sAcI tamannA : ArAdhaka gaNatA AtmAomAM A guNo najare na paDatA hoya, tethI ema mAnI levAnuM nathI ke, A badhA guNothI zUnya AtmA paNa paripUrNa ArAdhaka banI zake che. pratyeka AtmAe guNahIna dazAmAMthI ja guNayukta dazAmAM AvavAnuM hoya che. paNa je AtmAo ArAdhaka dazA mATe jarUrI guNothI rahita hovA chatAMya, pitAnI jAtane ArAdhaka tarIke mAne ane manAve che, te AtmAo kadI ja guNahIna maTI guNavAna banI zaktA nathI. audAryAdi saghaLA guNo ArAdhaka dazA pAmavA mATe jarUrI che, ema upakArI bhagavaMte bhArapUrvaka pharamAve che. tyAM guNahIna AtmAo paNa pitAnI jAtane ArAdhaka mAnavAnuM abhimAna rAkhe te vyartha che. vAta te tyAM che ke, "ArAdhanA mATe paNa jarUrI badhA guNe pAmavA zakya che ke azakya ?" e vAta yAda rAkhavA jevI che ke, sAcA upakArIo, kadI paNa azakya vAtanuM pratipAdana karatA nathI. tethI jarUrI tarIke darzAvelA guNonI prApti azakya che, e prazna ja raheto nathI. je zakya che, te kahevAtA ArAdhakemAM te guNa kema najare paDatA nathI ?? e prazna paNa teTale ja nirarthaka che. kAraNa ke ArAdhaka gaNatI vyaktio AvI kema che ane tevI kema che, e prakAranI phariyAda teo ja kare che, ke jeone koI paNa bahAnA nIce sAcA ArAdhaka banavuM nathI. jeone ArAdhaka banavAnI sAcI tamannA che, teo ArAdhanAnA viSayamAM pArakAnuM meM jeIne besI rahevAmAM nathI ja mAnatA. temane saghaLe utsAha ane rasa ArAdhanAnI puSTi pAchaLa ja sArthaka thatuM rahe che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhakanA guNa guNenI saMlanA: ArAdhaka banavA mATe jarUrI che je guNanuM darzana jJAnI puru Sie karAvyuM che, te badhA ja guNa evI keTinA che ke, kharI rIte eka AvyA pachI bIje AvyA sivAya rahI zakatA ja nathI. e vAta te jagavidita che ke, eka kevaLajJAna guNanI prAptinI sAthe ja anya anaMtAnaMta guNa AtmAmAM ekasAthe UghaDI jAya che. e ja rIte bIjA keI paNa viziSTa guNa mATe e ja krama che ke-te AtmAmAM sAcI rIte pragaTI jAya, te tenI sAthe tenI jAtinA bIjA aneka guNe pragaTyA sivAya rahe ja nahi. muphatyaSa" e paNa eka e viziSTa keTine AtmaguNa che. e guNanI prApti je koI AtmA kare che, ne AtmAmAM - audAryAdi saghaLA guNe - AvirbhAva pAmyA sivAya rahetA nathI. muphajyaSa" guNamAM evuM zuM mahattva chupAeluM che, ke jethI e eka ja guNa mahattvanA bIjA aneka guNane pitAnI sAthe kheMcI lAve che ? e prazna gaMbhIra vicAraNuM mAge che. ArAdhaka banavAnA umedavAre A guNa upara UMDI vicAraNuM karavI jarUrI che. jyAM sudhI "muphatyaSa" guNane bAdhaka pravRttio aTakAvI devAmAM nahi Ave ane e guNane sAdhaka pravRttione vega ApavAmAM nahi Ave, tyAM sudhI ArAdhaka banavA mATenA karelA saghaLA prayatna araNyarUdana samAna banI javAnA. je hRdaya mukti pratye dveSarahita ane saMsAra pratye dveSasahita banyuM nathI, te hadaya aniSTa paugalika padArtho pratye dveSarahita ane ISTa padgalika padArtho pratye rogarahita banI jAya, e Ti upAye paNa zakya nathI. saMsAranI abhilASA eja rAga ane dveSanI jaDa che. e saMsAranI abhilASA, jemanI tema banI rahe ane AtmA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mArga zAnta, dAnta, jitendriya, dhIra, vIra, udAra, gaMbhIra, pare-- pakArI ane kRtajJa banI jAya, e vAta AkAzamAM phUla UgavA barAbara che, e ja kAraNe mithyAdaSTi AtmAnA zAnti, kSamA, dhIraja, sahanazIlatA Adi guNene jJAnIoe mAtra mehanI succha tarIke ane kevaLa saMsAraphaLane ApanAra tarIke varNavyA che. sarva guNanuM mULa : * "sarva prakAranA Atmika guNanuM mULa zuM che?" e zedhavA mATe, "sarva prakAranA durguNonuM mULa zuM che ?" enI pahelI zodha karavI jarUrI che. | durguNanuM mULa kAyama rahI jAya, e prakAranA maratha sevavA, e mAtra svapnasevana che. ethI phaLasiddhi kAMI thatI nathI. vicAra karavAmAM Ave te denuM mULa pudgala pratyeno mithyA meha che. e mohamAMthI janme che rAga ane dveSa, ane e rAgadveSamAMthI janme che saghaLA doSenI paraMparA. pudgala pratyene mithyA meha AtmAne Ajane nathI paNa anAdi kALane che. e ja kAraNe AtmAne saMsAra che. jaDa pudagalano meha AtmAne jaDa karmothI bAMdhe che ane jaDa karmonuM baMdhana AtmAmAM jaDa-pudgalane meha pedA kare che. A rItanI paraMparA anAdi kALathI cAlyA kare che. e paraMparAne uchera kare e ja sAce puruSArtha che. bAkI bIjA puruSArthe mAtra nAmanA ja che. jaDapudagalane meha ane e mehanA ge jaDa karmonuM baMdhana, e ja AtmAne saMsAra che. eTale e saMsAra, pratyenI rUci ane e saMsArathI chUTavA pratyenI aruci e Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhakanA guNa denuM mULa che. tathA e saMsAra pratyenI aruci ane. e saMsArathI chUTavA pratyenI ruci e saghaLA guNenuM mULa che, e siddha thaI jAya che. audArya :: audArya e kRpaNutA nAmanA durguNane pratipakSI saguNa che.. saguNanI AvazyaktA paNa ArAdhanAnA mArgamAM anivArya che. jyAM. sudhI kRpaNatAne tyAga thatuM nathI, tyAM sudhI AtmA sAce ArAdhaka: guNa pAmI zakatA nathI. kRpaNutAnuM mULa paNa pudgalano rAga che. pudagalane rAga. che tyAM sudhI saMsAranI abhiruci che. saMsAranI e abhiruci mukti pratyenA dveSathI janmelI che. e kAraNe sAcI ane . parama udAratA te AtmAo ja pAmI zake che, ke jeone mukti pratye arucibhAva tathA saMsAra pratye rucibhAva sarvathA gaLI gayo che. jeTalA pramANamAM mukti pratye arucibhAva naSTa thAya che ane saMsAra pratye arucibhAva pAme che, teTalA pramANamAM ja kRpaNurUpI doSa dUra thAya che ane audArya guNa pragaTa thAya che. e sivAyanI udAratA guNanI koTimAM AvI zakatI nathI. : T bairya e paNa asthiratA, caMcaLatA, hAyabhItatA Adi durgaNone. pratipakSI sadguNa che. jeTalA pramANamAM saMsAra pratyenI Asakti zame , che ane mukti pratyene rAga pragaTe che, teTalA pramANamAM ja AtmAnI asthira avasthA, caMcaLa avasthA ke asvastha avasthA maTe che. jeTalA pramANamAM saMsAranI Asakti nathI zamI ane muktine prema nathI. jAge, teTalA pramANamAM asthiratA, caMcaLatA ane bhayabhItatA paNa. kAyama ja rahe che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga gAMbhIrya : gAMbhIrya e kSudratA, tucchatA, adhamatA Adi durguNene pratipakSI - sadguNa che. je AtmA e sadguNa nathI pAmate, te AtmA ArA"dhanAnA mArgane kadI pAmI zakatA nathI. AtmAnI parata--tA jemane khUMcatI nathI ane temAMthI chUTI, mukta banavAnI abhilASA jemAM pragaTI nathI te AtmAo kyAM -sudhI gaMbhIratA dhAraNa karI zakaze e eka vicAraNIya prazna che. saMsAranA premInI gaMbhIratA, tyAM sudhI ja gaMbhIratA tarIke TakI - rahe che, jyAM sudhI enI e gaMbhIratA enA saMsArane hAni pahoM- cADanArI thatI nathI. bIjI bAju karmanA svarUpathI mAhitagAra ane eka kamabaMdhanathI ja chUTavAnI tamannAvALe samartha AtmA prANAMta Apatti sudhI paNa pitAnI gaMbhIratA choDatuM nathI. anyane hAni thAya evA prasaMge gaMbhIratA na choDavI ene e cAvata muktinI prApti sudhI kartavyarUpe gaNe che. evA AtmAne enI gaMbhIratAthI calAvavA mATe duniyAne kaI paNa padArtha sAmarthya dharAvatA nathI, kAraNa ke duniyAnA saghaLA padArtho ane enA saMgenI tucchatAne ene saMpUrNa khyAla AvI cUkyo heya che. kRtajJatA, guNAtA ane paropakAra : bIjAe potAnA upara karelA upakArane na bhUlI javA, guNe ane doSane viveka karI, guNone svIkAravA ane doSane tajavA, pitAnA nimitte anya AtmAone kaI paNa prakAranuM duHkha na devuM e vagere saguNe jagatamAM paNa saddaguNa tarIke gaNAya che. tema chatAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsadhakanA guNa te sadgaNone AtmasAt karanAra AtmAo te te ja che, ke jeo muktinA dveSI maTI saMsAranA dveSI banyA che. jyAM sudhI jeTalA pramANamAM hRdayamAM saMsArane prema beTho che ane mekSane prema nathI pragaTa, tyAM sudhI teTalA pramANamAM AtmA akRtajJa, aguNajJa ane parane saMtApa, pahoMcADanAra paNa rahevAne ja che, emAM kaI saMdeha nathI. ArAdhanAnA AMdhakArI..?" ' A rIte vicAra karatAM saghaLA durguNonuM mULa saMsAranI ruci. che ane mokSanI aruci che. zrI jinezvaradeve anaMtajJAna vaDe A. guNadoSanA mULane yathAsthita jANI jagata sanmukha rajU kare che. sukhane mArga samajAvatAM, sauthI prathama te tArake nI saMsAra pratyenI Asakti TaLe ane mokSa pratyeno prema jAgRta thAya, tevA. prakArane upadeza Ape che e tAraketA mArgane samajanArA ane yathA-- zakti te mArgane anusaranArA mahApuruSe paNa jagatanA jIvana uddhAra, mATe te ja eka mArga apanAve che. ane te sivAyanA koI paNa upadezane prAdhAnya ApatA nathI. je AtmA zrI jinezvaradevanA zAsanane A upadeza ane tene.. A marma pArakhI zaktA nathI, te AtmA ArAdhaka banavAnI saghaLI yegyatA gumAvI bese che. sAcA hadayanA ArAdhaka AtmAne zrI jinazAsananA upadezane! A marma samajAve e kaThina nathI. ArAdhanAnA mArganI parAgamukha, muktinA dveSI ane saMsAranA ja ekamAtra premI AtmAonI AgaLa, ArA-- dhanAne A mArga raju karavAnI spaSTa "nA" upakArI bhagavaMtee pharamAvI che. kAcI mATInuM vAsaNa pANI bharavA mATe gaNAtuM nathI. tema ArAdhanAnA mArga mATe adhikArI banavAne A upadeza muktithI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsAdhanAnA bhA -paroMgamukha ane sa'sArAbhimukha AtmAe jhIlI zakatA nathI. arthAta te A upadeza mATe pAtra nathI. UlaTu', ayogyane ApelA upadeza, e upadeza ane enA pAtra ubhayanA nAza kare che. e kAraNe teonA paNa ekAMta upakArane mATe tevAonI sanmukha A upadeza dharavAnI anaMta karUNAnA nidhAna zrI jinezvaradevA manA kare che. pAlana karavA mATe samajAvavAno kadI abhilASI ceAgya enI paNa te zrI jinezvaradevAnI A AjJAnuM akha MDita bhavabhIru maharSio ayAgya pAtrane zAsananA mama prayAsa karatA nathI. sAthe sAthe ArAdhaka banavAnA " AtmAo A upadezathI vaMcita paNa na rahI jAya, tArako pUrepUrI kALajI rAkhe che. anekAMta eTale zuM? anekAMta eka prakAranI vicArapaddhati che,. sa mAjI khullA rahIne jovAnI eka mAnasacakSu che, jJAna, vicAra ke AcaraNane saMkucita dRSTie jovAno te niSedha kare che. satya ane yathA tA upara te TakI rahela che. anekAMta e kevaLa kalpanA nathI paNa satya-siddha kalpanA hAvAthI tattvajJAnasvarUpa che. vivekayukta AcaraNasvarUpa hovAthI te dharma che. anekAMta vicAra, anekAMta AcAra ane anekAMta vANI ema traNe tene sparze che. anekAMta jevI udAra ane vizALa-STi bIjI eka paNa nathI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa ceAthuM mithyAtva 4|||||||||||||||------------------...................................................................................................................................................... mahAzatruo : mULa che ane rAga ApaNe joI gayA ke, mAhu e sa'sAranuM paNa te mAddhamAMthI ja janme che. eTalA ja mATe zrI ari tadevanuM zAsana rAga, dveSa ane mAne *ja ari mAnavAne upadeza Ape che kAraNa ke e traNa AmAMnA sAdhAraNuM nahi paNa mahAzatru che. e traNa doSo AtmAnu je hita kare che, tevu ahita bIju kAI karI zakatu nathI. *. ema paNa kahI zakAya ke e traNa doSone cheDI anya koI vAstavika ari, AtmAnA A duniyAmAM che ja nahi. e traNa paramAtha zatruo upara vijaya meLavavA mATe ja zrI jinezvaradevanA zAsananI jagatamAM sthApanA thaelI che. jina eTale rAga dveSa ane mehane jItanArA - cothA guNa sthAnathI mAMDIne khAramA guNasthAnaka sudhInA - AtmAo. tenA iza eTale svAmI ane te ja sarvAMgadeva kahevAya che; jeoe rAga, dveSa ane mAhane sarvAMge jItyA nathI, te sarvajJadeva paNa nathI, ane alpAMze jItyA nathI, te jina paNa nathI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArga rAga-dveSa ane mAhane jItanAra teramA ane caudamA guNasthAnake rahelA zrI sajJadevA che. ane alpa yA adhikAMze jItanAra cothA guNasthAnakathI mAMDIne TheTha khAramA guNasthAnaka sudhInA AtmA che ane te paNa * jina ' tarIkenA thanane lAyaka che. kara jo ke 'kSINa mAhu' nAmanA khAramA guNasthAnake paheAMcelA rAga- dveSa ane mAhanA sathA kSaya karI nAkhelA hAya che, teA paNa teone hejI anaMtajJAnI banavA mATe thADA kALanuM aMtara che. tethI teone mATe paNa ApaNe sanadevanuM kathana (padeza ) nahi karatAM jina zabdanu ja kathana karIe chIe. ( ahIM eTaluM samajI levuM joie ke, temA ane caudamA guNasthAnake rahelA AtmAe be prakAranA hoya che. eka tA sAmA vaLajJAnIM mahiSa A ane zrI tIrthaMkara nAmaka nAmanI sa puNyaprakRtinA upabhoga karanArA zrI tI karadevanA AtmAo. teramA ane caudamA guNasthAnake rahelA sAmAnya kevaLajJAnI mahiSa e paNa rAga ane dveSane jItI lenArA hovAthI cothA Adi anya guNasthAnakoe rahelA avadhi Adi jinAnA Iza' eTale svAmI manavAne lAyaka che.. paNa teo zrI tItha kara nAmakama nAmanI puNyaprakRtinA mAlika nahi hAvAthI, tItha karadevAnA AtmAnI apekSAe sAmAnya jina ja kahevAya che. arthAt zrI jineza ke zrI jinezvara padma zrI tI karadevAnA AtmA mATe ja rUDha che, paraMtu adhi Adi jinAnI apekSAe sAmAnya kevaLajJAnI mahiSa ene paNa zrI jineza kahI zakAya che, ane e apekSAe ja ApaNe ahIM teramAcaudamA guNasthAnake rahelA mahiSa A mATe sAmAnyatayA zrI saOjJadeva zabda vAparyAM che. * tA. zAsananA mAlika ane sthApaka zrI tI karadevA hAya che, tethI zrI jinezvaradeva tarIke zrI tIrthaMkaradevAne samajavAnA che ane zrI sanadeva tarIke sAmAnya kevaLI ane zrI tItha kara kevaLI e ubhayane samajavAnA che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva mehanI muska: alpAze paNa rAga, dveSa ane mohane jItanAra je jina kathanane lAyaka che, te prathamanA traNa guNasthAnakee rahelA AtmAe paNa ochA-vadhatA pramANamAM rAga-dveSa ane mehanI maMdatAvALA dekhavAmAM Ave che, te temane paNa jina kema na kahevA ? A zaMkAnuM samAdhAna e che ke, prathama traNa guNasthAnakamAM rAga, dveSa ane mehanI maMdatA hovA chatAM paNa, te traNa guNasthAnakavartI AtmAe mithyAtva mehanIya karmanI prakRtithI yukta che. ahIM jina ane ajina kathananuM koI mukhya kAraNa haiya te te mithyAtvane abhAva ane sadbhAva (vidyamAnatA) mAtra che. mithyAtvanA sarbhAvamAM rAga, dveSa ane mohanI game teTalI maMdatA paNa AtmAne cethA guNasthAnakanI prApti karAvI zakatI nathI ane cethA guNasthAnakanI prApti thayA sivAya AtmA jina nAmanA kathanane lAyaka banI zakyuM nathI. rAga, dveSa ane mahine abhAva ja je anaMtajJAna mATe kANu che, te pachI prathamanAM traNa guNasthAnakamAM thanArI tenI maMdatA jinapadanI prAptimAM sahAyaka zA mATe na mAnavI ? " e zaMkA paNa ahIM utpanna thAya tema che. paraMtu mithyAtvanI hAjarImAM thanArI rAga, dveSa ke mehanI maMdatA e kSaNika maMdatA che. micchAdaSTi AtmAne rAgabhAva (rAgane abhAva) dveSamAMthI janmele hoya che ane zreSAbhAva (breSane abhAva) rAgamAMthI janmela hoya che. e rIte mithyASTi AtmA moharahita jaNAte hoya, te paNa te vakhate rAga yA dveSane vazavartI nathI ema samajavAnuM nathI. keI vakhate te AtmA rAga, dveSa ane mehathI rahita je jaNAtI hoya, te paNa tenI te dazA eka prakAranI mehanI ja prabaLa mucchasvarUpa hoya che. A. 3 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mA mithyAtvanA nAca : ema thavAnu kAraNa e che ke, saghaLAya doSo ke kaSAyAnu mULa, jo koI hAya, tA te mithyAtva che. enI vidyamAnatAmAM koI paNa guNanI yathArtha rIte prApti thaI zakatI nathI, ke koI paNa doSanA vAstavika abhAva thaI zakatA nathI. guNanI prAptimAM ane doSanA tyAgamAM mithyAtva pratiba Mdhaka che. e pratibaMdhaka mithyAtvano tyAga thayA sivAya, samyagdarzananuM darzIna vu' paNu azakaya che. samyagdarzananI prApti vinA cAthA guNasthAnaka ke tyAra pachInAM pAMcamA Adi guNasthAno zAstrakAroe mAnyAM ja nathI. mithyAtvanuM ATaluM badhuM prAbalya zAstrakAro zAthI darzAve che. e kharekhara vicAraNIya che ja. mithyAtva e buddhinA eka prakAranA viSasa ( bhrama ) che. asanI pragaTa mana vagaranA ) jIvAne te anyakata hAya che ane saMjJI ( pragaTa manavALA ) jIvAne te vyakta hoya che. para padAne viSe svapaNAnI buddhi, e mithyAtvanI vyApaka vyAkhyA che. pudgalAdi para padArthoM ane dehArdi jaDa padArthAmAM huM ane mArApaNAnA na chUTI zake tevA tIvra adhyavasAya, e AtmA uparanuM eka prakAranuM gADha AvaraNa che. ane enu ja nAma mithyAtva che. e AvaraNathI DhaMkAyelA AtmA rAga, dveSa ane mehanI aneka prakAranI vikRtione anubhava kare che. je je upara enI atya ane mamatvanI vRtti hAya che, te te padArthAMmAM thanArAM saghaLA piravanA tenA AtmAmAM paNa parivana karyAM kare che. A prakAranA nAca, mithyAtvanA pheMdAmAM phaMsela pratyeka prANI A jagatarUpI raMgabhUmi upara pratikSaNe nAcI ro che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva . pa apUrva karaNa : ' para padArthAMmAM huM ane mArApaNAnI vRtti e ja jo mithyAtva che, te caturtha Adi guNasthAnakoe rahelA AtmAe paNa echAvadhatA aMze aa tevI vRtti dhAraNa karanArA hoya che, mATe temane paNa prathama Adi guNasthAnakoe rahelA zA mATe na mAnavA ? ' evI zakA ahIM avazya thAya tema che. paraMtu e dhyAna rAkhavuM joie ke, prathama Adi guNasthAnakoe rahelA AtmA, para padAnI je prakAranI AsaktithI pIDAya che, tenA eka zatAMza bhAga jeTalI paNa Asakti caturtha Adi guNasthAnakone pAmelA AtmAmAM hAtI nathI. Asakti vacce ATaluM mATuM aMtara paDI javAnu koI paNa kAraNa hoya, to te apUrNAMkaraNa che. apUrvakaraNa e AtmAnA evA prakAranA zubha adhyavasAya che, ke je prakAranA zubha adhyavasAya anAdi bhavabhramaNamAM pUrve kI paNa anubhavyeA hAtA nathI. e apUrvakaraNa adhyavasAyanA maLe rAga, dveSa ane mehanI tIvratama granthinA paNa bheda thaI jAya che. jethI pharIvAra te AtmAne pUva jevI para padArthAnI Asakti rahetI nathI. granthibheda thayA pachInA adhyavasAyA ane te pUnA adhyavasAye vacce AkAza-pAtALa jeTalu aMtara paDI jAya che. pUrvanA adhyavasAye yAvat cha. koDAkoDI sAgaropamanI kamasthitine ekaThI karanArA hatA, jyAre granthibheda pachInA adhyavasAye eka koDAkoDI sAgaropama pramANa kama sthitinuM paNa kadI ja uddhR dhana karI zakatA nathI. pUrvanA adhyavasAyA ana Mta pudgala parAvata pa tanA saMsAra paribhramaNa karAvavAnuM sAmarthya dharAvatA hatA, jyAre tyAra pachInA adhyavasAyeA adhikamAM adhika adha--pudgala parAvata kALamAM te avazya muktinA apAvanArA thAya che, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. AganAnA mA tInA prabhAva : AthI siddha thAya che ke, mithyAtva sahitanI Asakti ane mithyAtva rahitanI Asakti vacce mATuM aMtara che. tema chatAM catu Adi guNasthAnakoe rahelA AtmAne jeTalA pramANamAM para padArthAne viSe ahuM ane mamatvanI buddhi varte che, teTalA pramANamAM te AtmA paNa jJAnAvaraNIyAdi ane mehanIya Adi kamethiI gherAelA rahe che. eTalA ja mATe tee paNa zrI sarvAMtadeva padmane alaMkRta karavAnI. lAyakAta dharAvI zakatA nathI. zrI sanadeva padane alaMkRta karavAnI lAyakAta tA te ja AtmAo dharAve che, ke je rAga, dveSa ane mAhanA sarvothA kSaya karI, jJAnAvaraNIya Adi cAra ghAtimAMthI sa thA rahita banI, anaMta jJAna ane anaMta darzanane pAmatA hAya che. zrI sarvajJapadanI lAyakAta meLavavA mATe A rIte anaMta jJAna. prApta karavAnI AvazyakatA sauthI jarUrI che. ApaNe je paramezvaranI AjJA samajavA IcchIe chIe, te paramezvaramAM tA anaMta jJAna uparAMta bIjA paNa anya AtmAne asulabha evA niratizaya atizayeAnI hAjarInI AvazyakatA che. ' anaMta jJAna ane anaMta danane dhAraNa karanArA paramAtmA paNa paramAtmA tarIke pUjya hovA chatAM, * paramezvaranI AjJAnI ArAdhanA' eTale zu' e samajavA mATe vizvopakArI tInA sthApaka zrI ari tadevanA AtmAne oLakhavAnI parama AvazyakatA che. abhanya ( mekSe javAnI cAgyatA vagaranA) jIvAne ghaDIne anya. sarva AtmA zrI ariha tadevAe sthApana karelA tInA Ala manathI. apAra A saMsArasAgaranA eka kSaNamAtramAM pAra pAmI zake che. jeTalA siddha bhagavaMte Aja sudhImAM sidda thayA, vartamAnamAM sidda thAya che ane bhaviSyamAM siddha thaze, te Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva" sarve paNa e zrI arihaMta devAe sthApana karelA tInA prabhAve peAtAnI siddhi sAdhI zakyA che ane sAdhI zakaze, ema kahevAmAM jarA paNa atizayAti nathI. tInA A prabhAva, tInA sthApaka zrI tItha karadevAne paNa name tIsa 'e zabdathI mAnya che. su sevA eTale zuM? tribhuvanahitakara zrI tIrthaMkaradevA je zAsananI sthApanA kare che, tenI sevA karavI e pratyeka AtmAnI moTAmAM moTI tathA agatyanI pharaja che. e zAsananI sevA, e zAsane batAvelA mArganI ArAdhanA dvArA ja zakaya che. tethI e zAsane ArAdhanA mATe kayA mA darzAvyA che, te spaSTa svarUpamAM jANI levuM parama Avazyaka che. te pahelAM eka vAta samajI levI joI e ke, 'zAstrakAra maharSi A' taraphathI ' zAsananI sevA karavI ' evuM jyAre paNa pharamAna karavAmAM Ave che tyAre te ' sevA ' zabda kevA uddAtta arthamAM vaparAele che. : ' sevA ' zabdane jyAM-jyAM prayoga karavAmAM Ave che, tyAMtyAM satra jenI sevA karavAnI che, tene prasanna karavA mATenI kriyAnA amAM te zabda vaparAya che. G jema ke laukika dharmomAM guruNInI sevA vagere saghaLA karavAnA artha chupAelA che. izvarasevA, deva-devInI sevA, guruprayAgAmAM sevyanI prasannatA saMpAdana lokavyavahAramAM paNa e ja niyama che. jema ke rAjasevA, mAApanI sevA, guru-zikSakanI sevA, strI- putrAdinI sevA, svajana--parirU vAranI sevA, lAkanI ke dezanI sevA, e saghaLA prayAgAmAM te-te vyaktinI prasannatA saMpAdana karavAnA hetu, vyakta ke avyakta rIte helA ja che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ArAdhanAne mAthe zAsanasevA e AtmasevA: zrI jainazAsananI sevAmAM uparyukta arthathI sarvathA nirALe artha ja rahe che. e kahevAya che zAsananI sevA, paNa enAthI thAya che, pitAnI ja sevA. e oLakhAya che koI zAsananA nAyakane rIjhavavAnuM kArya, paNa enI bhAremAM bhAre sevAthI zAsanane eka paNa nAyaka kadI prasanna thatuM nathI. e dekhAya che keI bIjAne prasanna karavAnuM kArya, paNa enAthI thAya che pitAne AtmA prasanna. zrI jainazAsananI sevA e kaI camatkArika vastu che. ene zAsananI sevAnuM kArya kahevuM, enA karatAM pitAnA AtmAnI sevAnuM kArya kahevuM, e ja vadhu vAjabI che. chatAM te "zAsanasevA" zabdathI oLakhAya che. tenAthI koIne paNa khoTo bhrama pedA thavA na pAme e khAtara A khulAso karyo che. zrI jainazAsane darzAvelA AcAra vicAre : zrI jainazAsananI sevA, eNe batAvelA ArAdhdhanAnA mArgathI ja thaI zake che. zrI jainazAsana ArAdhanA mATe je mArga batAve che, te mAtra granthanI robhArUpa che." evA udgAre paNa AjakAla kyAMka kyAMka sAMbhaLavA maLe che. keTalAka ema paNa kahe che ke, "vartamAna jamAnAmAM tenA AcAra ane vicArenuM pAlana lagabhaga azakya che." ane e ja kAraNe te je AcAro ane vicAro darzAve che. te bIjAonA mukAbale "sarvazreSTha hovA chatAM, mAtra pithIomAM ja rahI gayA che. vartamAna jamAnA upara tenI kaI paNa asara nahi. athavA te te tevA prakAranA keTalAka, "mAtra jU nuM te ja senuM" evA prakAranA Agrahane daDhapaNe Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva 39 pakaDI rAkhanArA tathA tene kaI paNa bhege nahi choDanAza (orthodox) leke upara ja rahI che." zrI jainazAsana ane tenA vartamAna custa anuyAyIo upara A prakArane AkSepa, gaMbhIra vicAraNuM mAge che. zrI jainazAsane darzAvelA AcAre ane vicAre, enuM pAlana ane AcaraNa vartamAna jamAnAmAM azakya che, e kAraNe vartamAna duniyA tene apanAvatI nathI ke zakya hovA chatAM bIjAM ja keI kAraNasara tene apanAvavA mAgatI nathI e tapAsavuM bahu jarUrI che. e ja rIte enA vartamAna alpa saMkhyAvALA anuyAyIo baddhAgrahane kAraNe tene pakaDI rAkhe che ane choDatA nathI ke temane tema karavAnuM bIjuM paNa kaI prabaLa ane vicAraNIya nimitta astitva dharAve che? A praznonI jhINavaTapUrvaka chaNAvaTa karavAmAM na Ave te saMbhava che ke, eka sazakya ane upakAraka zAsananI ArAdhanAthI jagatane vinA kAraNe vaMcita rAkhavAnuM thAya ane eka sarvazreSTha zAsanane suvicArapUrvaka AdaranAra suvivekI vargane ghora anyAya pahoMcADavA jevuM thAya, zrI jainazAsane darzAvelA AcAre ane vicAre mAnavIne potAnA nityajIvanamAM keTalA upakAraka che, tenA pAlanathI te keTakeTalA bAhya anarthothI vinA prayane paNa bacI javA pAme che, ene e daSTithI jyAre jyAre vicAra karavAmAM Ave che, tyAre tyAre e zAsananA darzaka mahApuruSo tarapha keI apUrva bhaktibhAva jAgRta thayA sivAya rahe tema nathI. AjanI barabAdI: mAnavajAtane vividha ApattiomAMthI ugArI levA mATe Aje aneka prakAranI navI navI zekheLe thaI rahI che ane tenI pAchaLa dara varSe kare ane abajo rUpiyA kharcAI rahyA che. chatAM ApaNe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mArga sAMbhaLIe chIe ke, mAnavajAta uparanI Apattio ghaTavAne badale roja ne roja vadhatI jAya che. , nitya navAM-navAM auSadhe zodhAya che, tema nitya navA-navA rega paNa vadhatA jAya che. nitya navA-navAM kArakhAnAM baMdhAtAM jAya che, tema nitya navA-navA bekAre paNa vadhatA jAya che. nitya navA-navA hunnaraudyoge zedhAya che, tema bajAramAM nitya navI-navI maMdI paNa AvatI jAya che. cheDA hunnara hatA tyAre jhAjhI gharAkI hatI. hunnara vadhu thayA te gharAkI mATe bajAre khUTI paDyAM. nitya na utpanna thate zekabaMdha mAla khapAvavA mATe eka rAjyanI bIjA rAjya para daSTi doDI ane eka rASTranI bIjA rASTra upara hakumata sthApavAnI vRtti thaI. bhUmi, lakSmI ke strIonI khAtara yuddha thatAM sAMbhaLyA che, paNa mAla khapAvavAnAM bajAre hAtha karavA yuddha thatAM kadI sAMbhaLyAM nathI. AjanA hunnara-udyoga ane zedhakhoLanA jamAnAmAM mAla khapAvavA mATenAM bajAro hAtha karavA mATe lAkho manuSyane ghAtakI saMhAra jenI pAchaLa rahele che, evA ghera raNasaMgrAme laDAya che; ane ene aMta kyAre Avaze enI keIne khabara nathI. - khetIvADI ane ojArenAM sAdhano vadhyAM te tenAthI nIpajate mAla khapAvavAnAM sAdhane ghaTyAM. mAnavajAtanA sukha ane saMrakSaNa khAtara Ama jeTajeTalAM sAdhana vadhatAM jAya che teTateTalAM tenAM duHkha ane ApattimAM adhika vadhAre karanAruM ja thatAM jAya che. | zrI jainazAsananA Adeza ane upadezane zakti mujaba amala karanAra mAnavI A saghaLI prakAranI Apattio ane duHkhomAMthI kevI rIte bacI jAya che te samajavA jevuM che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa pAMcamuM upakAraka tyAga IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII bhAjanane prabhAva : zrI jainazAsananA Adeza ane upadezane zakti mujaba amala karanAra regathI gherAte nathI evuM nathI, paraMtu mAtra karmodayajanya reganI pIDA ja ene sahavI paDe che. zakti ane saundarya mATe navI navI davAono upayoga karavAthI utpanna thatA navA navA raMgone bhegA te kadI paNa thatuM nathI, davAono upaga nahi karavAnI sAthe, teNe mAnya rAkhelA -zAsananA Adeza mujaba te abhakSya ke anaMtakAyanuM paNa kadI bhajana karI zakato nathI. zrI jainazAsane mAnelA abhakSya ke anaMtakAya, e evI jAtanA padArtho che ke tenuM bhajana karanAra AtmA, pUrvano tIvra puNyadaya na hoya te bhAgye ja AgaMtuka regone bhega thato bacI zake. vAsI ke vidaLa, tuccha phaLa ke ajANyA phaLa, calita rasa ke eLa-athANAM, mAMsa ke madirA, madha ke mAkhaNa, barapha ke karA, bahubIja ke anaMtakAya, rAtribhojana ke bhUmikaMda e vagerenuM bhakSaNa e badhA reganuM ghara che. enI kaMInAthI nA pADI zakAya tema che nahi. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga AhArazAstranA adhyayanathI samajAya che ke manuSyane thatA vyAdhiemAMthI seMkaDe navvANuM vyAdhio agya khAnapAna temaja hada bahAranA bhajanathI thAya che. batrIsa jAtanAM pakavAna ane tetrIsa jAtanAM zAkathI pIraselI zrImaMta mANasanI dabadabAvALI patarALImAM ajIrNa, saMdhivA, jadara, jvara temaja bIjA aneka rega guptapaNe chupAelA hoya che. manuSyane nirogI rAkhavuM hoya te paNa jema abhakSya-bhakSaNanA tyAganI jarUra che, tema tene dayALu rAkhe hoya te paNa tenI ja jarUra che. chatAM tene amala jeTalo jainakuLamAM thaI rahyo che, tenA eka lAkhamA bhAga jeTale amala paNa bIjAothI je zakya nathI. e abhakSya-bhakSaNano tyAga Aje eka bALakathI mAMDI vRddha paryaMtanA (zrI jenazAsanano Adeza uThAvanAra) tamAma AtmAo, pUrepUrI daDhatAthI keI paNa jAtanA dabANa, abhimAna ke ADaMbara vinA naisargika rIte pALI rahyA che e satyano keIthI paNa InkAra thaI zake tema nathI. mahArane paNa choDavA joIe: abhakSya-bhakSaNane jIvanaparyata tyAga, e jema zrI jainazAsanane Adeza che, tema AjIvikA yA jIvananirvAhanAM sAdhano meLavavA mATe temaja vyApAranI vRddhi mATe paNa jemAM mahA-AraMbha arthAt yAvata paMcendriya prANIone bhayaMkara vinAza rahe che, evA dhaMdhAo nahi. karavA mATe paNa pharamAna kareluM che. - A pharamAnathI tete dhaMdhAmAM nAza pAmatA prANIone abhayadAna che; eTaluM ja nahi paNa evA mahA-AraMbha-janita vyApArathI kRtrima rIte utpanna thatA ane manuSyanAM sukha ane sagavaDamAM vadhAre karI ApavAnuM kalpita birUda dharAvatA saMkhyAbaMdha padArtho, mAnavajAta upara aneka prakAranI navI Apattio UbhI kare che te aTakI jAya che. AthI e barAbara samajAI jaze ke jIvarakSAnAM vizuddha pari Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka tyAga methI AjIvikAdi mATe paNa thatA mahAraMbhene tyAga vagere mAnavajAtanA sukha ane zAntimAM vadhAre karanAra che. jyAre e sivAyanA upAya, e nirarthaka Apattione ghasaDI lAvI mAnavajAtane nAzanA. chelle pATale laI janArA che. tyAgamAM nirbaLatA nathI :: abhakSya-bheMkSaNa ane mahAraMbha (prANIone ghora vinAza jemAM che tevA) dhaMdhAone tyAga A rIte mAnavajAtane pitAnA upara AvI paDatI nirarthaka ApattiothI bacAvI laI, sukha ane zAntinA. vAstavika mAge laI janAra che. tyAre zrI jainasaMghamAMnA ja keTalAka bhAIo avaLI gatine vaza thaIne koI paNa jAtane bhaya ke saMkeca rAkhyA sivAya uparyukata baMne niyame upara ja zApa varasAvatAM kahe che ke, "abhayanA tyAganA upadeze ja zrI jainasaMgha nirmAlya banate. jAya che ane mahAraMbhathI baMdhAtA pApanI bhaDake ja zrI jainasaMghanA bhAIo dhaMdhAvihoNuM thatA jAya che." A kathananI pAchaLa vicAra, viveka ke samajadArIne aMza paNa nazI. zrIsaMghane unnata banAvavAnI cheDIka paNa AMtarika lAgaNI, je aMtaHkaraNamAM hoya te uparyukta udgAre kadI paNa na ja nIkaLe. jainasamAja nirmAlya che, tenuM kAraNa abhakSyabhakSaNane tyAga. yA tene upadeza che athavA jaina samAja paiseTake nirdhana thatuM jAya che, tenuM kAraNa mahAraMbhAdikane tyAga yA tenA tyAgano upadeza che" ema kahevuM e nyAyanI daSTie sarvathA aghaTita che. abhakSya-bhakSaNane tyAga to ApaNe upara joI AvyA tema navA utpanna thatA rogone aTakAvanAra che tathA tattvaguNane vadhAranAra che ane mahAraMbhAdikano tyAga paNa mAnavajAtano vinAza aTakAvI, tenI dayAnI. lAgaNIne viksAvanAra che. enI sAthe ja jaina samAjanA adhaHpatanane jeDI devuM e to irAdApUrvaka upakAraka vastuono ja droha che. " e tarata enI sAthe janArA aTakI ja che ane Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANakanA mArga jainasamAjanI nirmAlyatA yA nirdhanatAnA kAraNa tarIke tenA uttama keTinA AcAre ke upadezane kalpavA te kevaLa buddhihInatAnuM ja kArya che. eTaluM ja nahi paNa e kalpanAnI pAchaLa tyAga yAne - tyAganA upadezaka dharma pratye bhArebhAra aruci UbharAI rahelI che. dharmanI khAtara cheDe paNa tyAga Aje mAnavIne akAro thaI paDayo che. paNa e vAta dhyAnamAM rAkhI levI joIe ke jyAM sudhI manuSyanI e kaTTara svArthavRtti upara cheDe paNa aMkuza nahi Ave, - tyAM sudhI tenAthI bIjAM prANIo karatAM adhika anartho jagatamAM thavAnA ja. kArya-kAraNane abAdhita niyama: jIvana-jarUriyAtanI be vastuo, bhajana ane vyApAra, tenA upara zrI jainazAsane darzAvelo aMkuza e keTalo upakAraka che ane enuM AcaraNa Aje paNa keI paNa jAtanI ahika AkAMkSA vinA zuddha rIte thaI zake che temaja thaI rahyuM che, e vAta lakSyamAM AvyA pachI zrI jainazAsane darzAvela mArga e azakya AcAravALe che eTalA mATe ene keI AcaratuM nathI." ema kahevAnI hAma keI paNa bhIDI - zakaze nahi. zrI jainazAsane darzAvela mArga azakya AcAravALe paNa nathI ane binajarUrI paNa nathI. paraMtu enuM AcaraNa mAnavajAtane aneka prakAranA pAramArthika lAbha ApavA uparAMta A lokanA anarthothI paNa acAvI lenAra che. tevA uttama AcAra patye paNa arucinuM kAraNa, kAM te ajJAnatA che ane kAM te dharmarucine abhAva che. e dharmarucinA abhAvane kAraNe "ja, Aje jenakuLamAM janmavA jeTaluM puNya laIne AvelA puNyavAna AtmAo paNa, pitAnA sarvazreSTha AcArathI bhraSTa thatA jAya che. dharmaruci jAgRta karavA mATe pagalika-ISTa padArtho tarapha vadhatI jatI tIvra Asakti ghaTADavAnI jarUra che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAska tyAga ahIM eka khulAse kara khAsa jarUrI lAge che ane te e ke, . abhaya-bhakSaNane tyAga AcaranArA tathA ghera prAvadha jemAM che, . tevA vyApAra nahi karavAnI jIvanaparyatanI pratijJAone dhAraNa karanAra, paNa aneka prakAranA rogothI grasta rahe che tathA dayAnA pariNAma vinAnA.. dekhAya che ane ethI viparIta paNe vartanArA sArA paNa dekhAya che. te evo niyama kyAM rahyo ke abhakSya-bhakSaNa e ja roganuM kAraNa che. ane prANavadhavALA dhaMdhA e ja dayAnA nAzanAM nimitta che? hinda.. sivAyanA dezamAM abhaya-bhakSaNa karavAvALA paNa rega-rahita kAyAvALA. hoya che tathA prANavadhavALA dhaMdhA AcaranArA paNa dayAnA pariNAmavALA. hoya che ane A dezamAM paNa tevuM keTalIka vAra anubhavAya che tenuM zuM ?" uttama prakAranA keI paNa vrata-niyamanA aMgIkAranI vAta Ave tyAre A prakAranI zaMkA UThe ja che. tethI e zaMkAnuM mULa zuM che. te ApaNe barAbara samajI levuM joIe. kevaLa A lokanAM ja kAryo ane pariNAma uparathI dharmakriyA ke adharmakriyAonAM mApa kADhavAnI taddana saMkucita ane ajJAna daSTi, e ja A prakAranI zaMkA ane kutarkonuM mULa che. eka vAta sauthI pahelAM nakkI karI levI paDaze ke, A leka, e te bhUta ane bhAvi anaMta paralokane aMza. che. e aMza eTalo mAne che ke anaMta mahAsAgaranA eka bindunI upamA paNa tene ApI zakAya ema nathI.' jJAnIo A bhavanA AyuSyane vIjaLInA jhabakArAnI ke DAbhanA agrabhAga upara rahelA jhAkaLanA bindunI upamA Ape che. tetrIsa . sAgarepama paryatana ati dIrgha evA anuttara devalokanA devanA AyuSyane ! paNa jJAnIo kSaNika kahe che. enAthI vadhu dIrgha AyuSyavALe keI: bhava nathI, chatAM te paNa anaMtakALathI AgaLa te eka bindutulya, paNa nathI. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mAga evA kSaNika ane zeDo ja kALa rahevAvALA eka ja bhava uparathI manuSyanAM saghaLAM kRtyonA phaLanuM anumAna kADhavuM ke kADhavAne Agraha -rAkhave e IrAdApUrvaka tatvathI vaMcita rahevA jevuM che. agya kriyAo karanArA paNa A bhavamAM pUrvabhave karelI gya "kiyAonA baLe sukhI rahI zake che, ane egya kriyAo karanArA paNa A bhavamAM pUrva--bhave sevelI agya kiyAonA baLe duHkhI thaI zake che. ethI adharmathI sukha ane dharmathI duHkha, e niyama keI hisAbe phalita thaI zakato nathI. "dharmathI sukha ja thAya ane adharmathI duHkha ja thAya" e niyamane bAdhita karavA mATe kevaLa A lekanAM ja phaLe paryApta nathI. e niyama te kArya-kAraNanA abAdhita niyama upara avalaMbele che. mATInA piMDathI paTa ke suratanA tAMtaNAthI ghaTa thate kadI keIe - je nathI, tema bIjAone duHkhI karavAthI sukha ke bIjAone sukhI karavAthI duHkha kadI saMbhavI zakatuM nathI. eka vakhata anyanI pIDAmAM nimitta banAyuM, ke tenuM azubha phaLa lalATamAM lakhAyuM ja che. e ja rIte eka vakhata bIjAnA sukhamAM nimitta banAyuM, ke tenuM zubha phaLa te ja vakhata nizcitta thaI jAya che. dharmAdharmanI racanA kArya-kAraNanA abAdhita niyama upara racAelI che. e niyamane keI nAstika paNa anyathA karavA zaktimAna nathI. phaLane anubhava thavAmAM vilaMba thave ke avilaMba thave e sAdhana-- sAmagrInI prApti upara AdhAra rAkhe che. tevA prakAranAM sAdhanA - abhAve ati utkaTa puNya ke ati utkaTa pApanuM phaLa A bhavamAM na paNa bhegavI zakAya ane janmAMtaramAM anubhavAya, ethI kAryakAraNanA da niyamane lezamAtra bAdhA pahoMcatI nathI. " atyuna puNyapApAnAmihaiva labhyate phalam / " Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka tyAga - eka janmamAM baMdhAelA karmonuM, eka ja janmamAM saghaLuM phaLa maLe, e niyama bAMdhI zakAya tema nathI. kAraNa ke eka ja janmamAM ? baMdhAtAM zubha agara azubha karmo anaMta che ane te badhAMnAM zubhAzubha phaLa bhegavavA mATe samaya ane sAdhane parimita che. tethI ema mAnavuM ja rahyuM ke, koI paNa janmamAM upArjana karelAM karmonAM phaLane vAstavika ane saMpUrNa anubhava te ja bhavamAM thai zakata nathI, kintu janmAMtaramAM ja thAya che. zrI jinamatanI mAnyatA mujaba kamane vipAka (phaLAnubhava) dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhavanI apekSA rAkhe che. tethI AtmAne je prakArane bhava prApta thAya che, te prakAranA bhavamAM jevAM dravya, kSetra, kALa ane bhAva rahelA hoya che, te mujaba ja te pUrvabaddha karmane bhegavaTo karI zake che. puNyakriyA ane pApaDiyA paranI pIDA e pApa ane para upakAra e puNya,"e jema sarva zA vaDe nizcita thaelo siddhAnta che, tema "pApathI duHkha ane dharmathI sukha" e paNa sarva vAdIo vaDe teTale ja sunizcita ele siddhAnta che. paranI pIDA e pApa che, to tenA phaLarUpe sukhanI prApti kadApi na thAya ane parane upakAra e puNya che, te tenA phaLarUpe duHkhanI prApti kadApi na thAya." A prakAranA abAdhita niyamamAM lezamAtra saMdeha rAkhavAnI AvazyakatA nathI. jo ke adhyavasAyanA bhede eka ja prakAranI kiyAthI puNyabaMdha paNa thAya che tathA pApabaMdha paNa thAya che, te paNa eka ja prakAranA adhyavasAyathI karmabaMdhamAM bheda mAnele nathI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mAma | zubha agara azubha adhyavasAyanI prApti, e moTe bhAge bAhya. kriyA upara AdhAra rAkhe che. e kAraNe bAhya zubha agara azubha kiyAne paNa puNya agara pApabaMdhanuM kAraNa mAnela che. kavacita e niyamane apavAda paNa hoya che, paraMtu e apavAda samajavA mATe heya. che, AcaravA mATe nahi. tethI ekaMdare ema kahI zakIe ke, "zubha AcAra, zubha. vicAra ane zubha uccAra e puNyabaMdhanAM kAraNe che ane azubha AcAra, azubha vicAra ane azubha uccAra e pApabaMdhanAM kAraNe che. puNyathI sukha prApta thAya che ane pApathI duHkha prApta thAya che. AcAra, vicAra ane uccAranI zubhAzubhatA moTe bhAge paranI pIDA ane apIDA upara AdhAra rAkhe che. hiMsA e pApa che, kAraNa ke te parane pIDA poMcADe che. ahiMsA. e puNya che, kAraNa ke te paranI pIDAthI nivRttirUpa che. asatya e pApa che, kAraNa ke te sAkSAt yA paraMparAo paranI pIDAmAM nimitta che. satya e puNya che, kAraNa ke tenAthI paranI pIDAne asaMbhava che. e ja rIte cerI, pasTArAgamana Adi pApa che ane enAthI viparIta kriyAo puNya che. ene hetu mAtra paranI pIDAthI nivRtti yA paranI pIDAmAM pravRtti che. abhakSya-bhakSaNa ane hiMsaka vyApAra Adi paNa paranI pIDAmAM prabaLa nimitta che, tethI tenuM phaLa zubha kadI paNa hoI zake nahi. ane tethI ja e prakAranI azubha pravRttiothI virAma pAmavuM e pitAne svAdhIna hatuM, chatAM virAma na karyo te tenuM tIvra azubha phaLa paNa tene AcaranArAonA lalATe lakhAeluM ja che. zubha yA azubha karmanA baMdhane egya kriyA karyA pachI, tenA. phaLamAMthI chaTakI javuM e devendro mATe paNa zakya nathI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka tyAga dharmakriyAnuM mahatva : eka dharma kiyAmAM ja e sAmarthya che ke, te baMdhAelAM kamene. vipAkedaya nahi thavA detAM, tene pradezadayathI kheravI nAkhe che. arthAta karma-phaLane anubhava sukha-duHkha ke rAgadveSAdirUpe nahi thavA detAM (pradezadayathI tene bhegavaTo karAvI) Atmapradeza uparanI tenI sattA nAbUda karI zake che. dharmakriyAnuM anupama A mahattva jANyA pachI, karyo e mUrkha AtmA hoya ke je A zubha karmabaMdhane haTAvanAra ane zubha karma baMdhane apAvanAra athavA zubha-azubha ubhaya prakAranAM karmonI sattAmAMthI AtmAne mukta karAvanAra e dharmakriyA ane tene darzAvanArA mahAna zAsananI ArAdhanA pratye AdaravALe na bane ? - zrI jenazAsane darzAvelA ArAdhanAnA mArganI A ja eka vAstavika mahattA che. teNe batAvelAM pratyeka anuSThAne ane pharamAvelI pratyeka AjJAo AtmAne navA (azubha) karmabaMdhathI reke che ane pUrvabaddha karmathI choDAve che. zrI jainazAsane darzAvelA A tatvanI mahattA samajanArA mahApuruSa pharamAve che ke A kamANA te, vAco . AvaH sarvathA hera, 3 saMvara: . Azrayo bhavahetuH syAt, saMvaro mokSakAraNam / itIyamAItI muSTi,-ranyadasyAH prapaJcanam / / he prabhe! sadAkALa tArI AjJA heya ane upAdeyane viSama karanArI che ane te e che ke, Azrava e sarvathA heya che ane saMvara e sarvathA upAdeya che! Ava e saMsArane hetu che, ane saMvara e mekSanuM kAraNa che. e zrI arihaMtanI muSTi yA zrI. jinArAnuM svastha che. bIjuM saghaLuM e, (rahasyane ja vistAra che ..3 A. 4 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga AtmAmAM anya rUpe pariNamate kamene pravAha aTakAva, e zrI jinAjJAne sAra che, ane e ja kAraNe kamane Azrava karAvanArI kriyAo tyAjya che ane AvatAM karmone rokanArI kiyAo upAdeya che. - zrI jainazAsane ArAdhanAnA aMga tarIke darzAvelA pratyeka anukAnanuM A tatva che. eNe darzAvela eka paNa anuSThAna ethI viparIta phaLane ApanAruM nathI. eTalA ja mATe zrI jainazAsananuM vacana avisaMvAdI gaNAya che. eNe prarUpelA siddhAnta ke AcaravA mATe upadezelA AcAre paraspara aviruddha che, tethI keIthI paNa khaMDita thaI zake evA nathI. karmodaya ane kAryavAhIe yAne karaNa : abhakSya-bhakSaNane tyAga karanArA paNa regathI grasta rahetA hoya, te tenuM kAraNa temaNe karela abhakSya-bhakSaNane tyAga nathI, kintu pUrva karmodayajanya AzAtAne udaya ja che athavA A bhavamAM AcarelI bIjI aniSTa badIonuM phaLa che. mahA AraMbha Adine jIvanaparyata tyAga karanArA vratadhArI AtmAo paNa dayAnI lAgaNI vagaranA dekhAtA hoya, te tenuM kAraNa temane AraMbhAdikane tyAga nathI, kintu temanAmAM rahelI anya ane gyatAo che. AraMbhAdine tyAga te temanA jIvanamAM te tyAga pUratI kamaLatA lAve ja che. zarata eTalI ja ke, e tyAga daMbharUpa have joIe nahi. - ahIM karmodayavaza thatI ayogya kAryavAhIone daMbharUpa mAnI levAnI paNa AvazyakatA nathI. daMbharahita mahApuruSo paNa azubha karmonA udayane AdhIna thaI jaI na karavA egya karmo karI nAkhe che. paraMtu temAM teonI (tevI) cittavRtti nahi hevAthI, agya kAryavAhI thaI javA chatAM paNa, te ja janmamAM te mahApuruSane uddhAra paNa thaI zake Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daupakAraka tyAga che. ane e uddhAra thavAmAM kAraNa keI paNa hoya, te moTe bhAge temanuM pUrve gALeluM niyamabaddha jIvana ja hoya che. e niyamabaddha jIvanamAM paDelA zubha saMskAra punaH nimitta maLatAM jAgRta thAya che ane e jAgRti emane tarata ja pUrva karatAM bamaNuM utsAhathI azu"bhanA tyAga ane zubhanA svIkAramAM pariName che. mArganI upakArakatA: zrI jainazAsane darzAvele ArAdhanA mArga A rIte AtmAnI unnatimAM uttarottara sahAyaka banatuM jAya che, ane e mATenAM seMkaDo daSTAnta zrI jinAgamamAM suprasiddha che. parama upakArI, carama tIrthapati bhagavAna zrI mahAvIra svAmIjInuM pUrva (bhavenuM) jIvana, AtmAnI caDatI-paDatInAM AbAda daSTAne pUrAM pADe che , zAsananirdiSTa ArAdhanAne mArga e ja eka upakAraka nIvaDe che, te pachI anya AtmAo mATe te mArganA upakAronuM varNana pUrepUruM te thaI ja zI rIte zake? arthAt avarNanIya che. zrI jinezvaradevanA AtmAo carama bhavamAM kevaLajJAna pAmyA pachI paNa, pitAnA upara thaelA zAsananA e upakAranuM smaraNa karavA (karAvavA) "name tIththassa" e zabdonA uccArapUrvaka tIrtha arthAt zAsananuM bahumAna kare che. evA pavitra ane pUjanIya zAsane batAvelA ArAdhanAnA mArga pratye leza paNa azraddhA AvI, e pitAnI hayAtImAM ja azraddhA ANavA barAbara che. evI azraddhA AvI jAya, te tene paNa te ja vakhate TALI devA mATe prabaLa puruSArtha Adare jaIe. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa chaDuM ArAdhanAnA mArganA be prakAra gacchanuM paheluM lakSaNa : zrI jainazAsane darzAvelA ArAdhanAnA mArgane be prakAramAM, pahelo prakAra sAdhumArga che ane bIjo prakAra zrAvakamArga che. - zrAvakamArgamAM rahelA AtmAthI AtmAonuM prathama kartavya, zrI arihaMtanI sevA, bhakti ane upAsanA che. jyAre bIjuM kartavya zrI arihaMtanI AjJAne pALanAra, zuddha prarUpaka nigraMtha guruonI upAsanA Adi che. e guruo kevA prakAranA gacchamAM heI zake ene oLakhavAmAM lakSaNe paNa zAstramAM kahyAM che. te lakSaNomAM sahuthI paheluM lakSaNa e che ke " jattha ya usahAdINaM, titthayarANaM suriMdamahiyANaM / kammaTThAvamukkANaM, ANaM na valijjai so gccho||" jyAM aTakarmavimukta ane devendrapUjita zrI kaSabhAdi tIrthakara devenI AjJA AlanA pAmatI nathI, te gacchane gaccha jANa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArganA be prakAra paNa zrI jinAjJAnI mahattA : AthI samajI zakAze ke, zrI jinanI AjJAnuM akhalita pAlana, e munisamudAyanA gacchanuM mukhya lakSaNa che. je gacchamAM suvihita munione vAsa hoya, te gacchamAM gacchanAyaka tarIke AcArya, gaccharakSaka tarIke upAdhyAya ane paraspara-sahAyaka tarIke munisamudAya, e seve paNa zrI jinanI AjJAnA akhaMDa upAsaka hevA joIe. kAraNa ke, zrI jinanI AjJA e ja tapa che, zrI jinanI AjJA e ja saMyama che tathA zrI jinanI AjJA e ja dAnAdika dharma che. AsArahitapaNe karele dharma, e ghAsanA DhagalA jevuM che. AjJArahitapaNe AcarelAM anuSThAne niSphaLa che, e vAtane darzAvatA jJAnIo eTale sudhI darzAve che ke, 'jaha tusakhaMDagamayamaMDaNAi ruNNai sunnrnnNmi| vihalAi taha jANasu, ANArahiyaM aNuThANaM // 1 // - phetarAne khAvuM, maDadAne zaNagAravuM tathA zUnyAraNyamAM raDavuM, e jema phogaTa che, tema AjJArahita anuSThAna paNa viphaLa che. AsArahitapaNe moTA ADaMbarapUrvakanI trikALa zrI jinapUjA paNa nirarthaka che. kahyuM che ke, ___ 'ANAkhaMDaNakArI, jai vitikAlaM mhaavibhuiinne| pUei vIyarAyaM, savvApi niratthayaM tassa // 1 // ' zrI vItarAganI AjJAnuM khaMDana karanAra traNe kALa bheTI vibhUtipUrvaka zrI vItarAganI pUjA kare, te paNa tenI te sarva kiyA nirarthaka che. sajAnI AjJAnuM khaMDana karavAthI eka ja vAra nigraha, daMDa yA zikSA thAya che. jyAre zrI sarvajJa paramAtmAnI AjJAne bhaMga karavAthI aneka janmone viSe anaMtIvAra nigraha thAya che. arthAt chedana, bhedana, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ArAdhanAnA mArga tADana, tana, roga, zAka, jarA, vyAdhi, mRtyu Adi zikSAonA bhAga thavu paDe che. te ja gaccha ( muninA samudAya ) zrI jinapravacanamAM pUjanIya che, ke je gaccha zrI jinAjJAnuM A mahattva samajatA hoya ane prANAMte paNa tenu ullaMghana na karatA hAya. zrI jinAjJA, e zrI jinAgamanA paryAya che. arthAt zrI jinAgamanA eka paNa vacananuM ullaMdhana karanAra na hAya te gaccha ja gaccha che. zrI tI karAne paNa pUjya je saMgha che, te samajavA ane je AjJAsahita hoya te saMgha mAnanAro tathA samyagdarzana ane samyAtrathI alaMkRta ja hoya. AjJAsahita samyagajJAnane pradhAna e rIte ratnatrayInA parama upAsaka heAya te sagha ja che. te sivAyanA samudAya mATo paNa hAya, te paNa saMgha nathI. zrI jinAjJAnuM mahattva ghaNuM moTu che. bhagavAna zrI haribhadra- sUrijI Adi sUripura darAne paNa kahevu paDyuM che ke,---- 6 kattha amhArisA pANI, dUsamAdosasiA / maiM ! gaLAdA ! daM kuMtA, na huMto kharU nizApamo // SamakALanA doSathI dUSita amArA jevAM prANIe kayAM ? hA! khedanI vAta che ke, jo zrI jinAgama vidyamAna na heAta, teA anAtha * evA amAruM zuM thAta ? arthAt trilokanAtha zrI tIrthaMkara devarUpI nAthanA abhAvamAM zrI jinAgamanA sadbhAva na heAta, tA anAtha evA amArA bUrA hAla thAta. A paMcamakALamAM zrI jinAgamarUpI nAthathI ja ame sanAtha chIe. bhagavAna zrI haribhadrasUrijI Adi sUripuMgavAne paNa zrI jinAjJAnu pratipAdana karanAra zrI jinAgamanA ja eka AdhAra hatA ane paMcamakALamAM e AdhArane pAmavAthI ja pAte potAnI jAtane Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArganA be prakAra parama sanAtha mAnatA hatA. te ja zrI jinAgama Aje ApaNane prApta thayAM che, tene joIne, vAMcIne, bhaNIne ke sAMbhaLIne paNa je harSavibhera na thavAya, te samajI levuM joIe ke, "ArasI jovA maLI' paNa aMdhAne, kinnaranAM gIta sAMbhaLavA maLyAM, paNa baherAne. eTalA ja mATe kahyuM che ke, "AtmahitanA abhilASI AtmAe Agamane Adara kara joIe. jeNe Agamane Adara karyo che, teNe tIrthanAtha zrI tIrthaMkaradeva, zrI sadguru tathA zrI sarvajJaprapita dharma, e sarvanuM bahumAna karyuM che. zrI jinAjJA yAne zrI jinAgamanuM A mahatva samajI zakanAre AtmA, e vAta paNa samajI zakaze ke, je zAsanamAM buddhi nidhAna pUrvAcAryoe paNa je AgamanuM ATaluM bahumAna karyuM che ane enA bahumAnamAM ja pitAnuM ane paranuM kalyANa mAnyuM che te zAsanamAM te AgAme akSara ke kAnAmAtranA paNa pheraphAra sivAya. Aja sudhI jaLavAI rahe emAM kazuM ja Azcarya nathI. zrI jinAjJAnI sAcI oLakhANa, zrI jinAgama che. te jyAM sudhI vidyamAna rahevAnAM che, tyAM sudhI zrI jinArA paNa vidyamAna rahevAnI ja che. gacchanAM vadhu lakSaNa : guruguNane dhAraNa karanArA guruonA samudAyarUpa gacchanuM prathama lakSaNa ApaNe joI gayA. enAM bIjAM paNa eka-be lakSaNe have joI laIe. upAsya guruo je gacchamAM vase, te ga7nuM bIjuM lakSaNa darzAvatAM jJAnI bhagavaMte pharamAve che ke, "je gacchamAM vasanArA munio maraNAMte manathI paNa pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane vividha prakAranA trasa jIvane pIDA nathI IcchatA ke nathI karatA te ga7 e ga7 che." Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga - jIvanaparyata A prakAranA AcAranuM pAlana zI rIte zakya ane evI zaMkA na karavI. kAraNa ke tevA prakAranA suganAM anya lakSaNenuM varNana karatAM eka lakSaNa evuM paNa pharamAvyuM che ke, 'jahiM natthi sAraNA vAraNA ya, ifoya 2 mA so agAcho gaccho , saMjamakAmIhiM muttavbo // 1 // ' - saMyamanA kAmI evA uttama munivarae tevA gacchano tyAga karI devuM joIe, ke je ga7mAM vismRta thatA jJAnAdinuM maraNa karAvavArUpa smAraNa, asaMyamAdinI pravRttithI rekavArUpa vAraNA, hitakara pravRttiomAM thatA pramAdathI cetavavArUpa cAyaNa ane vAraMvAra cetavavArUpa pratiyaNa thatI nathI, e gaccha e agaccha che. ArAdhaka ane vidhika AvA prakAranA uttama gacchamAM vasatA tathA sadAya gacchanAyakanI AjJAmAM rvatatA mahAmunivare jyAre paNa najare paDe, tyAre teonI vaMdanA, prazaMsA, bahamAna, stuti Adi bhakti karavI, e samyagRSTi AtmAonuM parama kartavya che. - ema karanAra AtmA prabhujInI AjJAne ArAdhaka thavA sAthe sva-para samyakatvarUpI ratnane nirmaLa karanAra thAya che. enAthI viparIta rIte vartanAre AtmA, prabhujInI AjJAne virAdhaka banI, sva-paranA edhibIjane nAza karanAre thAya che. AgaLa vadhIne kahIe to gurunuM bahumAna karanAra zrI tIrthakarU devanuM bahumAna karanAra che ane gurune anAdara karanAra zrI tIrthaka devano anAdara karanAre che, ema zrI jainazAsana spaSTapaNe pharamAve che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArganA be prakAra tethI guru tarIkenA guNane dhAraNa karanAra eka paNa gurunI avagaNanA na thaI jAya, tenI pUrepUrI sAvacetI rAkhavAnI AvazyaktA che. . e ja rIte gurupadanI viDaMbanA karAvanAra kugurue paNa guru tarIke na pUjAI jAya tenI paNa teTalI saMbhALa rAkhavAnI che. AcAra-pAlana azakaya ke du:zakya nathI, - susAdhuonAM lakSaNo joyA pachI zrI jinamatamAM suzrAvaka kene kahevAya te jovAno avasara AvIne Ubho rahe che. te pahelAM eka vAta samajI levI joIe ke, "sAdhu ke zrAvaka, enAM je lakSaNa ke AcAra ahIM batAvavAmAM Ave che, te mAtra pustakanAM pAnAM zebhAvavArUpa nathI, kintu athI AtmAo tene sukhapUrvaka AcarI ane pALI zake evAM che. "zrI jainazAsane azakya pAlanavALe AcAra batAvyuM che, e ja kAraNe AjanI duniyA tenAthI dUra rahI che ane te acAra game teTale UMce ya to paNa tenuM pAlana duniyAnA eka khUNAmAM ja rahI gayuM che, A prakArane AkSepa karanAra ke abhiprAya uracAranAra AtmA, jANatAM ke ajANatAM paNa abAlavRddhaparyata sarvathI sukhapUrvaka pALI zakAya evA AcArane batAvanAra eka mahAna zAsanane ghara anyAya karI rahyo che. * zrI jinazAsane darzAvelo sAdhu ke zrAvakano AcAra, e A kALamAM pALI zakAve sarvathA azakya che, ema kahevA karatAM bhavAbhinaMdI arthAt saMsAlupa ane viSayapipAsu AtmAo mATe pALI zako azakaya che, ema kahevuM haju paNa vyAjabI che. kintu, "vartamAna saMsAra badhA tevA ja AtmAothI bhareluM che ane vartamAna saMsAramAM bhavathI paragamukha ane viSayathI virakta vRttivALA keI AtmA che ja nahi ane keI tevA banI zake tema paNa nathI." ema mAnavuM ke kahevuM e pitAnI adhamatAne baLajabarIthI AkhA jagata upara ThekI besADavA jevI kSudra vAta che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mAga zrI jinAgamanI vidyamAnatAvALA kALamAM tamAma jagata kadI paNa adhama heI zakatuM nathI. zrI jinAgamanI vidyamAnatAvALA kSetramAM jyAM adhama hoya tyAM uttama AtmAo jyAM sudhI jagatamAM rahevAnuM che, tyAM sudhI zrI jinakathita uttama prakAranA susAdhu ane suzrAvakenA AcAronuM pAlana paNa suzaya rahevAnuM ja che. ane cheDA paNa evA uttama AtmAonA uttama AcArenuM pAlana jeIneadhama AtmAone paNa adhamatA choDI uttamatA pAmavAnuM AlaMbana maLavAnuM che. kaI paNa kALe adhama AtmAone uttama banavA mATe e ja mArga che. azakya ke du:zakya AcAronA nAme, e mArga sarvathA baMdha karI devAno sIdhI ke ADakatarI rIte, mana-vacana ke kAyAthI prayAsa karanAra AtmAo jagatanA kharekharA hitazatruo che. uttama vicAre, zakya paNa uttama AcArene suzakya banAve che. je AtmAone pAlana karavAmAM sarvathA azakya jevA lAge che, te. ja AcAre bhavavirakta mahApuruSane pAlana karavAmAM sAva sahelA lAge che. enuM kAraNa ubhayanI bhinna-bhinna vicArasRSTi che. zrI jainazAsane pharamAvelA vicAre keTalA ucca keTinA che, e eka vakhata jANI lIdhA pachI, e zaMkA karI ja nahi rahe ke, "evA uttama vicAronA vAtAvaraNamAM rahenArA uttama AtmAone mATe paNa zrI jainazAsane darzAvelA susAdhu ane suzrAvakanA AcAranuM pAlana azakya ke duzakya che." zrAvaka :: zrAvaka" zabdanI vyAkhyA karatAM zAstrakAra maharSie pharamAve che ke, "je samyagu-daSTi AtmA sAdhumukhe svadharmane niraMtara sAMbhaLe te zrAvaka. sAdhu agara zrAvakane yegya je AcAre che, tenuM nitya. navA-navA saMvegabhAvapUrvakanuM pAlana te sivAya zakya ja nathI. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArganA e prakAra 59 chatAM. AcAra pratye bhAre zithilatA keTalIka vakhata jJAna vadhavA dekhavAmAM Ave che, tenuM A eka ja kAraNa che ke te jJAna sAdhumukhe grahaNa thaeluM nathI. AcAranuM pAlana karanAra hAya, te ja AcAranuM pAlana karAvI zake. A eka sIdhA nyAya che. gRhasthapaNAmAM sthira jJAnarUpI dIpaka zrI jinagame mAnyA ja nathI. tema chatAM udyamI AtmA gRhasthapaNAmAM paNa jJAna bhaNI zake, enI nA nathI. paraMtu e jJAna jo gurunizrA vinA grahaNa karavAmAM Ave, te te sajJAnarUpe bhAgye ja pariNamI zake. ane vizALa jJAna paNu jo sabhyajJAnarUpa na ane, te te AcArapAlanamAM jarA paNa sahAyaka banI zake nahi, AcAranA makkama pAlanamAM te ja jJAna gurunizrAe grahaNa thaela hAya ane samyak zraddhArUpe pariNamela hoya. . gurumukhe nitya sAmAcArInuM zravaNa : Aje jainakuLamAM janmelA AtmAe paNa peAtAnA AcArAnA pAlanamAM zithila banyA ke banatA hAya, teA tenuM mukhya kAraNa gurumukhe sAmAcArInA zravaNanA abhAva athavA anAdara che. jyAM sudhI e zAstrokta zravaNa guNa khUle nahi-pragaTe nahi, tyAM sudhI sAdhu ane zrAvaka saMbadhI AcAro game teTalA ucca hAya, to paNa tenuM samyak prakAre pAlana thavu zakaya nathI. gurumukhe nira Mtara zravaNu karavAmAM AvatI sAmAcArI, e aprApta: samyagdarzanane pamADanAra che ane prAptane sthira temaja zuiddha anAvanAra che. tethI samyagdarzana prApta thayuM hoya ke na thayuM hoya, te paNa . zrAvakapaNa!nA abhilASI pratyeka AtmAnI e khAsa pharaja che ke nitya gurumukhe sAmAcArInu zravaNa karavu. ethI samyagraMdananI prApti nahi thaI hoya tA thaze, thaI haze to te adhika nirmaLa thaze, nirmaLa haze.. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ArAdhanAnA mArga tA nimaLatara thaze ane pariNAme aNuvrata tathA mahAvratAdinI prAptirUpa cAritradharmAMnI prApti thatAM paNa vAra nahi lAge. dha zravaNanA prabhAva : nitya gurumukhe dharma-zravaNa karavAthI nava!--navA saMvega, aMtaH karaNanI AMtA, saMsAra pratye usInatA ane mekSa pratye tIvra abhi* lASA thaze. saMvegAdithI sabhyajJAnane AvaraNa karanArAM karmonA adhika yezama thaze, adhika kSaye pazamanA prabhAve tattvAtattvanA yathA medha thaze ane tattvAtattvanA yathArtha ane nizcita beAdha thavAthI, AtmA * atattvanA tyAgI ane tattvane rAgI banaze. zrI jinavacananuM zravaNa karavAnA pariNAme atmAne A rIte aneka lAbheAnI paraparA prApta thAya che. jyAre enI upekSA karanArane emAMnA eka paNa lAbhanI prApti nathI thatI. eTaluM ja nahi paNa jIvanaparyaMta apAra evA deha, dhana ane svajanAdinI mamatAmAM aneka prakAranAM pApAnAM poTalAM bharI, duSkRtimAM cAlyA javAnu thAya che. zrI jinavacanana! zravaNamAM avarodha pedA karanAra je svajanAniA rAga che, te tuccha che. jyAre tenA upara vijaya meLavI zrI janavacana - sAMbhaLavu e mahAna phaLane ApanAra che. kahyu` che ke, * hoi daDhaM anurAo, jiNavayaNe parama nivvuIkarammi | savaLA poyaro lai, siiTraksa gIvaghna / / ? || ' parama nivRttikara arthAt utkRSTa samAdhine ApanAra zrI jinavacananuM zravaNa karavAthI, sabhyaSTi AtmAne (tattvamAMnI) zraddhA ane -anuSThAnaviSayaka arcata dRDha anurAga thAya che. * Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa sAtamu anIti ane hiMsA ------------------------------------------------------- ------------------- su abhakSya-bhakSaNatyAga AdithI thatA lAbha: ' agAu A pustakamAM A viSayane sparzatu lakhANa AvI gayu hAvA chatAM punaH A viSayane AlekhavA pAchaLanA amAro hetu eka ja che ke, jeo Aje thoDI-ghaNI pazu pAlana thatI zrI jinApaSTi dhama kriyAonA ane vrataniyamAne tene ajJAna-kaSTa kahIne upahAsa kare che ke aMdhazraddhA kahIne niMde che, temAM paNa je koI zuddha dRSTivALA hAya, teA tee pAtAnI te zuddha dRSTithI ATalA vivecana pachI joI zakaze ke itarajanAne pAlana karavAmAM lagabhaga azakaya jevI jaNAtI svAtyAga ane ApabhogathI bharapUra ke parama tyAgI ane parama AtmabhAgI zrI jinezvaradeva ane gaNadharadevA vaDe pAlana karAelI ane upadezAelI, uttama prakAranI kriyAonu Aje paNa zakti ane kSApazama anusAra je pAlana thaI rahyuM che, te upekSA ke upahAsane pAtra nathI, kintu pUratA Adarane cogya che, hArdika praza sAne pAtra che. ' evuM paNa pAlana jo Aje jagatanA itara samAjomAM cAlu thaI ya, te aneka prarAranAM kaSTo ane upAdhinA aMta AvI jAya. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga jemake, abhakSya-bhakSaNane tyAga karavAthI abhakSya padArthonA bhejanathI utpanna thanArA aneka prakAranA roga, bahu AraMbha (prANIvadha) - vALA dhaMdhAonA tyAgathI yuddha, bekArI ane parasparanI IrSyA, cauda niyama Adine niyamita dhAraNa karavAthI khAvA-pIvA, paheravA-oDhavA ane haravA-pharavA AdinI niraMkuza pravRttio upara aMkuza. parigraha parimANa ane anarthadaMDa-viramaNa vrata Adi tothI aghaTita lebha ane tRNa upara jarUrI niyamana ane nATaka-sinemA Adi vinAzaka badIone sarvathA aTakAva, sAmAyika pauSadha Adi satravRttiothI atizaya duSkara evA tyAgane niyamita abhyAsa, zrI jinapUjA tathA saddagurunA satkAra AdithI kRtajJatA guNanuM pAlana sarvocca keTinA AdarzonuM satata sevana ane maLela svadravya AdinuM ucita mAge vAvetara e vagere apUrva phAyadAonuM grahaNa ane aniSTonuM nivAraNa thaI zake tema che eTaluM ja nahi paNa evAM suvizuddha AcaraNonA - satata pAlanathI duHkhI pratyenI dayA, duSkarmanA bhege anAtha ane nirAdhAra avasthAne pAmelA AtmAonI sevA, temanAM duHkha dUra karavAnI addhi, te mATe jarUrI audArya, dhairya Adi saguNanuM sahelAIthI - pAlana-AcaraNa thaI zake che. dharma sevanArAo uparane aghaTita AkSepa: uparokta vidhAnanI sAme Aje evI pharIAda karavAmAM Ave che ke, je tame kahe che tevuM ja hoya, to tame e gaNavelA AdhA- ronuM pAlana karanArA AtmAo paNa saMkhyAbaMdha evA maLI zake tema che, ke jeo anukaMpA vinAnA che, pApa karatAM acakAtA nathI ane abhakSya-bhakSaNa Adine AcaranArA karatAM paNa adhama koTinI nirdayatA "cAraNa karanArA hoya che.' zrI jinezvaradeve prakAzelA dharmanuM sevana karanArA AtmAe Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anIti ane hiMsA B upara jyAre A prakAranA AkSepa karavAmAM Ave che, tyAre temAM tathya zu che e ApaNe zeAdhavu ja joI e. enA pratyakSa purAvA mATe ahIM mAtra be ja vastunA vicAra ApaNe karavA che. eka ' jIvayA ane bIjI pApanA pazcAttApa ". dhAnI nItione AgaLa karI, Aje jeo dharmAcaraNa karanArA jenA upara nirdayatAno Aropa mUke che, teo dharmAcaraNa pratyenA pAtAnA dveSamAM e bhUlI jAya che ke, ' dhaMdhAnI anIti e game teTalI namaLI hoya, te paNa niraparAdhI prANIonA prANane nAza karavA jeTalI krara nathI.' 2 anItithI paraMtu dhana haraNa karanAro, paranA prANanuM haraNa karavA karatAM paNa moTuM pApa kare che ema zrI jaina zAstrakArA kahe che kharA. paraMtu te vacana apekSApUrvaka kahevAeluM che. ane te apekSA e che ke, paratu dhana haraNa karavAthI, paraparAe te, dha-kamathI rahita anIne A lAka tathA paraloka ubhayathI bhraSTa thAya che eTalu ja nahi, paraMtu dhananA abhAve tenAM kuTubIjanA duHkhI paNa thAya che. tethI te adhAMne du:khI karyAnuM phaLa anIti AcaranArane maLe che. A apekSAe anIti e prANavadha karatAM paNa vadhu bhayAnaka manAelI che. paraMtu prANIvadhamAM paNa saghaLI Apattio rahelI ja che. dA. ta., eka AtmAnA prANanA nAza karavAthI paNa, te AtmA asamAdhi maraNane varIne durgatimAM jAya che. ane tenA AdhAre nabhatu kuTuMba paNa tenA javAthI du:khI thAya che. jyAre anIti karatAM prANavadha vizeSa bhayAnaka eTalA mATe che ke, anItithI dhana, lUMTanAro AtmA, sAmA AtmAnuM mAtra dhana ja haraNa karatA heAvAthI tenA upara AveluM e duHkha bIjA dayALu AtmAothI dUra karI zakAya tevuM che. jyAre game tevA dayALu AtmA paNa paranA gaelA prANa pAchA meLavI ApI zakatA nathI. tethI te Apatti na TALI zakAya evI, anItithI utpanna thanArI Apatti karatAM paNa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ArAdhanAne mA hIna kenTinI ja rahevAnI che. ane e ja kAraNe anya vratoe ahiMsArUpI dharmakSetranI mAtra vADa tarIke varNavAelAM che. vADanI kiMmata paNa kSetranI kiMmata che, te che. tema satya acauryAdi vratanI kiMmata ahiMsA ja dharmarUpa che te ja che. e ahiMsA dharmanuM pitAnI pratyeka pravRttimAM chaDecoka khaMDana karanAra AtmA, laukika svArtha AdinA kAraNe nItinuM pAlana karavA. mAtrathI ahiMsAdharmanA saMrakSaNa khAtara potAnI pratyeka pravRttimAM sAvadha rahenAra AtmA karatAM kadI paNa caDhIAta banI zakti nathI. thoDA kALanuM manuSyajIvana nibhAvavAnI khAtara jeo paMcendriya prANIone vadha kare che yA karAve che ke tevA vadhathI taiyAra thaelI vAnagIone keI paNa jAtanI kaMpArI vinA pitAnA peTamAM nAkhe che, te AtmAo, nirava jIvana jIvanArA ane ekendriya jIvonI paNa pitAthI hatyA na thaI jAya tevI bhAvanA sevanArA dayAvRttithI chalechala bharelA AtmAonI tulanAmAM UtaratI kakSAnA gaNAya te nisaMdeha hakIkta che. anati e pApakarma hovA chatAM, jIvahiMsAnuM pApa te tenA karatAM khUba ja khataranAka che. prastuta viSayamAM anItinuM muddala samarthana nathI paraMtu anItine AgaLa karIne temaja enI bhayaMkaratA varNavIne prANavadha karatAM paNa e duSTakarma vadhu kharAba hovAnI chApa upasAvavAne je prayatna AjakAla Thera Thera Adarate jovAya che, tenI sAme yathArthatAnuM nirUpaNa che. anItimAM hiMsA kharI, paNa te AMzika, jyAre prANavadhamAM te dayAnA sarva aMzenuM khUna che. anIti paNa AcaravA jevI te nathI ja. tenuM nivAraNa paNa sava-para ubhaya mATe kalyANakara che. ArAdhanAmaya jIvanane pavitratA sAthe puSpa ane suvAsa je saMbaMdha che enuM sahue sadA smaraNa, rAkhIne rAhanurUpa niSNA. jIvana jIvavA prayAso AdaravA joIe. . ' Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anIti ane hiMsA laukika svArtha mATenuM nItipAlana dha nathI paMcendriyavadha, e sAkSAt raudra pariNAmane janaka che. jyAre anIti Adi mAyAsvarUpa hovAthI tene ArtadhyAnanAM kAraNe mAnelAM che. jo ke enuM satata sevana pariNAme raudra adhyavasAyane lAvanAra hovAthI, te paNa raudra dhyAnanI jema sarvathA tyAjya che. paraMtu e vAtane AgaLa karI, "paMcendriyavadha Adine nahi AcaranArA karatAM paNa tene AcaranArA sArA che." ema kahevuM e leza paNa vyAjabI nathI. jeo anIti Adine pApa mAne che, teoe te paMcendriyavadha Adine ethI paNa ghora pApa mAnavuM ja joIe. arthAt anItine pApa mAnIne tene tajanAre, paMcendriyavadha Adi duSTa kiyAone to AcarI zake ja nahi. chatAM jeo paMcendriyavadhane choDavA ke tene pApa paNa mAnavA taiyAra na hoya, te tenI pAchaLa te na paNa AcaratA hoya, te tenI pAchaLa teono kaI paNa laukika hetu rahe che ane e hetu A lokanA svArthanI siddhi sivAya bIje kaI che nahi. nItinuM pAlana karavA chatAM ane anItinuM AcaraNa nahi karavA chatAM paNa je teone kavacit pitAnA Ihalaukika svArthanI siddhi thatI mAluma na paDI, te te ja kSaNe nItine lAta mAratAM ane anItinA mArgane svIkArI letAM, teo kadI acakAvAnA nathI. ane anubhava paNa ema ja kahe che ke tethI tevA AtmAonI prazaMsA karavI e vAstavika vargane bhAre dhakko pahoMcADanArI pravRtti che. vAstavika dharma, pApanA parityAgamAMthI janme che ane e parityAga na thaI zake tyAM sudhI tenA pazcAttApamAM rahelo che. je jyAM pApane pApa mAnIne parityAga paNa nathI ane pazcAttApa paNa nathI, tyAM dharmanI mahera-chApa mAravA taiyAra thaI javuM, e vAstavika dharmanI pichANanA abhAvanuM lakSaNa che eTalA ja. mATe pApane sarvathA parityAga e zreSTha jIvana che. ane e na thAya tyAM sudhI ene ja eka A. 5 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mArga Adarza mAnIne zakya teTale pApa parityAga kare ane thaI rahelA pApanA satata pazcAttApUrvaka jIvana gujAravuM, arthAt tenAthI paNa chUTavA mATe niraMtara bhAvanA bhAvatA rahevuM e ja dharmI jIvana jIvavAne upAya che. evuM jIvana jIvanArA ja dhama banI zake che. - emAMnI eka paNa vAta jeonA jIvanamAM nathI, tevAone 'UMcI kakSAmAM mUkavAnuM teone ja mana thAya, ke jeone dharma pratye leza paNa Adara nathI balake dveSa che. anyathA jIvarakSA ane pApanA pazcAttApathI bharapUra jIvana jIva-nArA AtmAo pratye ucca keTine sadbhAva pedA thAya ja thAya. mokSamArga jIvanAM paraspara saMbaMdhanuM jJAna, te jJAnapUrvaka sAcA sneha ane te snehapUrvaka sAco AcAra e ratnatrayI che. evI rIte ajIva tattvanuM jJAna, jIvatatva sAthenA enA saMbaMdhanuM jJAna ane e jJAna mujaba ajIvatatva pratye audAsinya, e audAsinyapUrvaka ajIva tatva sAthenuM ucita AcaraNa e paNa ratnatrayIne bIjo prakAra che. e baMne prakAra maLIne mekSamArga bane che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa AThamuM sahunuM parama kartavya IIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIIIIIIIIII daMbhanuM mULa have eka vAtane khulAse karavAnuM rahe che ane te e che ke, jIvadayAnA uttama AcArane pALanArA ane amane pApane pazcAttApa che ema kahenArA athavA niraMtara pApanI mAphI mAgavAnI kriyAo karanArA paNa keTalIka vAra bIjAo karatAM adhama keTinA dekhAya che tenuM kema? " A praznanA javAbamAM jaNAvavAnuM ke, jIvadayAnA AcAra pALanArA ane niraMtara pApanI mAphI mAgavAnI kriyA karanArA bIjAo karatAM nIcI keTinA hoya che, ema mAnI levuM e bhUlabhareluM che. eka vakhata doSadaSTine tyAga karI daI DI paNa guNagrAhI daSTinuM AlaMbana laI, tevA AtmAonA jIvananI bIjA AtmAonA jIvananI sAthe sarakhAmaNI karI levA jevI che. e rIte madhyastha bhAvathI je ubhayane sarakhAvI jovAmAM Avaze, te jIvadayAnA AcAra pALanArA ane nahi pALanArA, tathA pApane pazcAttApa dhAraNa karanArA ane nahi karanArA, e ubhaya prakAranA AtmAo vacce raheluM AkAza-pAtALa jeTaluM aMtara spaSTa tarI Avaze. jo ke Aje azraddhAnuM vAtAvaraNa vadhyuM che ane tenI chAyA dhamAM AtmAo upara paNa vyakta rIte paDI che, tethI temanAmAM paNa dAMbhiktA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mAga praveza pAmI heya te nA na kahI zakAya. paNa tenA mATe javAbadAra azraddhAnuM vAtAvaraNa phelAvanArAo che, nahi ke dharmakriyAo, tenA AcaranArAo ke upadezake. dharmane AcaranArAomAM dAMbhiktA praveza pAme, e ghaNI ja aniSTa bAbata che. keTalIka vakhata dAMbhikapaNe dharmane AcaranArAo karatAM nahi AcaranArAo sArA, ema kahevAnuM mana thaI jAya che. kAraNa ke dAMbhikapaNe dharmane AcaranArA svayaM kaI lAbha pAmatA nathI ane bIjAone dharma pratye anAdara-buddhivALA banAve che, jenA pariNAme zAsananI hIlaNA thAya che, zAsananI hIlaNA karanAra ane karAvanAra ghaNuM nIca pApakarma bAMdhe che jenA pariNAme AtmAnuM bhavabhramaNa khUba ja vadhI jAya che e daSTie dharmamAM dAMkitA. praveza na pAmI jAya, tenI pUratI kALajI rAkhavAnI AvazyaktA che. paraMtu e dAMbhikatA zAthI pedA thAya che, e samajavA jevuM che. azraddhA e dAMbhiktAne pedA karavAnuM bIja che. je dharmakriyA pote kare che. tenA phaLa pratye zraddhAno abhAva, e ja dAMbhikatAnI janetA che. phaLanI zraddhA nahi hovA chatAM e dharmakriyAne Acare che, enuM kAraNa dharmanI mahattA che. dharma eka evI cIja che ke, te sarva kSetra ane sarva kALamAM bIjI badhI vastuo karatAM kImatI ja rahevAnI che. e kAraNe dharma nahi AcaranArA paNa-ame adhamI chIe" ema kahevaDAvavA taiyAra nathI. e paNa pite dhamI hovAne ja dA kare che. arthAt dharmane Azraya sarvane priya che, e ja ema batAve che ke, dharmane mAnanAra ke nahi mAnanAra, sahu keI dharmanI kiMmata bIjI badhI vastuo karatAM adhika AMke ja che ane ethI dharmanA Azraye janArA bIjAo karatAM zreSTha manAya ja che. e kAraNe dharmakriyAonA phaLa pratye leza mAtra zraddhA nahi dharAvanAra varga paNa ghaNI vakhata dharmakriyAone Acare che ane e dvArA jagatamAM pite pUjanIya che ema manAvavA prayatna kare che, paraMtu enuM e AcaraNa kevaLa garUpa hovAthI, loke jyAre tenA e. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahunuM parama kata vya Dhagane kaLI jAya che, tyAre te vyakti(nA Dhaga) tarapha durbhAvavALA anavAne badale loko dharma pratye ja durbhAvavALA bane che. arthAt dharmane binajarUrI ane anarthakara mAnavA lAge che. vastutaH dharma e binajarUrI ke anarthakara nathI, kintu jarUrI ane phAyadAkAraka che. tenI aMdara praveza pAmate heMga e ja binajarUrI ane e Dhaga atizaya kImatI evA dharma pratyenI azraddhAmAMthI janme che, tethI e azraddhAne ja nAza karavA mATe puruSArtha pheravavA tatpara banavuM joIe. unnata vicArenI chAyA kImatI vastu upara paNa akImatIpaNuMnI buddhi hoya che. tyAM sudhI tenA pratye sadbhAva jAgI zakatA nathI. dA. ta., senA upara paNa pittaLapaNAnI buddhi hoya che, tyAM sudhI tenA pratye senA jeTalo Adara jAgI zakatA nathI. e ja rIte dharma upara paNa zraddhAnI buddhi jAgatI nathI, tyAM sudhI dharmakriyAo karavA chatAM paNa, tenA tarapha hArdika adira pragaTI zakatA nathI. paraMtu teno artha e thato nathI ke te dharmakriyAo AcaravAlAyaka nathI ke Adara na thAya tyAM sudhI choDI devAlAyaka che. Adara na thAya tyAre paNa dharmakiyAe te avazya ArAdhana karavA egya che. mAtra Adara nahi thavA devAmAM aMtarAyabhUta thanAra azraddhAne dUra karavAnI jarUra che. badhAno sAra e che ke dharmakriyA karanAramAM paNa daMbha praveza pAmate hoya to tenuM kAraNa dharmakiyAonuM pAlana nathI. paNa dharmakiyAonA phaLa pratye azraddhA pedA karanAra vAtAvaraNa che. e vAtAvaraNane pedA karAvanAra koNa che, enA mULa sudhI jo pahoMcavAmAM Avaze te e vAta spaSTa thaI jaze ke moTe bhAge dharma tarapha jemane mudala Adara nathI evA varga taraphanA pracAra kAryanuM e phaLa che. - zrI jainazAsane spaSTapaNe darzAvelA vicAre, ke jenuM AchuM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga darzana ame upara karAvyuM te satya ane pramANabhUta nakkara hakIkatothI evuM sabhara che ke tenA pratye avizvAsa thavAnAM kAraNa bahu ochAM che. jainakuLamAM te vicAronuM vAtAvaraNa, kaI paNa prakAranI paMDitAInA ADaMbara vinA cAre bAju gUMjatuM hoya che. jo ke pAzcAtya zikSaNa AdinA vadhu paDatA pracArathI Aje e vicAronI asara jainakuLamAM paNa bhUMsAtI jAya che, te paNa haju Thatara kuLanI apekSAe jainakuLamAM uparokta vicAre ThIka-ThIka pramANamAM jIvaMta che. chellAM trIsa varSomAM rithati ghaNI bagaDI che, te paNa jeo dharmAcaraNa cAlu rAkhI rahyA che. tathA jainakuLAnA AcAroe makkamapaNe pALI rahyA che, tenA upara te zrI jainazAsane darzAvelA AtmannatisAdhaka unnata vicAronI prabaLa chAyA paDelI hoya che. agara je e chAyA na hoya, te ATalA mehaka kALamAM ATalI kaDaka dharmakiyAonuM AcaraNa suzakya rahyuM na hota. bhAratanA ahiMsaka kahevAtA rAjadvArI raNasaMgrAmane uddezIne eka patrakAra lakhe che ke, "A rithati kAMI ekAeka udbhavI che athavA te enI pAchaLa dekhAdekhI che ema mAnavAnI jarUra nathI. lAThI khAvAmAM, duHkha sahana karavAmAM athavA te ziranAM saTAM ke kAyAnAM balidAna dharavAmAM lukhI ke uparachallI doravaNI kAma lAgatI ja nathI. e pAchaLa to baLatAM hadanI jarUra che. bArIkAIthI vicAra karIzuM to jaNAze ke AjanuM vAtAvaraNa dhIme dhIme sarajAtuM AvyuM che. emAM keTalAe dAruNa ane dila mAMgaLAve evo ItihAsa bhale che." vagere vagere. tema ApaNe paNa kahI zakIe tema chIe ke, IndriyenA bhegI tyajavAmAM, jIvanaparyata kaDaka niyamanuM pAlana karavAmAM, ghera tapa acaravAmAM divasa sudhI lakhuM khAvamAM, maLelA ane pAnano divasa sudhI chApUrvaka tyAga karavAmAM, saMyamanA kaDakamAM kaDaka niyama pALavAmAM te khAtara strI-pura-parivAra AdinA saMsargane tyajavAmAM lukhkhI ke uparachallI doravaNI kAma AvatI nathI. emAM bIjAnA nAde doDAtuM paNa nathI. enI pAchaLa te AtmaciMtAthI baLatAM hRdayanI jarUra che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahunuM parama kartavya AtmaciMtA pragaTAvavA mATe svavicAraNAnI AvazyakatA che. svavicAraNA mATe bIjAonI doravaNI kAma AvatI nathI. kintu satya vicArone prakAzita karanArA anaMtajJAnI mahApuruSanAM vacananI deravaNInI AvazyaktA che. zrI jainazAsana je vicAre darzAve che te kAMI AjakAla koIe upajAvI kADhelA nathI. enI pAchaLa jugajUne ItihAsa che. e vicAre pAchaLa* lAkha puruSonAM AtmabalidAne che. hajAre bhavanA AtmamaMthana pachI prApta thaelI vizuddha daSTimAMthI e vicArono jharo vahyo che. enuM samarthana karanArA puruSanI saMkhyAne sumAra nathI. e vicArane darzAvanAra eka eka vacananA AlaMbanathI anaMtAnaMta AtmAo muktine varyA che. e saghaLA vicArane gUMjAravarUpI mayUrIonAM nRtya kyAM cAlI rahyAM hoya, tyAM kubuddhi ane kadAgrahathI bharelA kuvicArarUpI sane pharakavAne paNa avakAza nathI. zraddhAnuM pAna kare ane karAve paraMtu je kALamAM kumatigrasta AtmAo taraphathI phelAvAtA duvicArarUpI sarpone bhaya na rAkhavAmAM AvatuM hoya ane e sarponA jherane utAranAra gADIonA maMtrane agara marIonAM nRtyone ja bhaya dhAraNa karavAmAM AvatuM hoya, te kALamAM tevA AtmAone bacAvavAmAM, mahAna upakArIo paNa samartha na nIvaDe temAM kAMI Azcarya nathI. jeo dharmakriyAomAM praveza pAmanArA daMzathI DaranArA che athavA aMdhazraddhAe thatI dharma kiyAone niSphaLa jatI mAnanArA che, teonI te vizeSa karIne e pharaja thaI paDe che ke, dharmakriyAomAM praveza pAmatA daMa ane aMdhazraddhAnA jherane utArI nAkhanAra zraddhAnAM pAna pote kare temaja bIjAne karAve. satyanI kaseTI para se TacanI zuddhi dharAvatA zrI jinAgamamAMthI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ArAdhanAnA mArga jharatA suvicAcanAM jharaNAMo upara leAkonI sukAtI jatI zraddhAne pharI navapallavita banAve. jeo e kAya karavAne badale ethI viparIta kA ja karatA hAya arthAt zrI jinAgame kahelA vicAro pratye zraddhALu AtmAonI zraddhAno paNa nAza karavAnA prayatno karatA hAya te AtmAe keTalA adhama koTinA vicArothI grasta heAvA joI e. e vAMcakoe svaya vicArI levuM ke jethI evA AtmAonA svaparahitaghAtaka pracArakAya thI svayaM kheMcI zakAya ane anyane paNa bacAvI zakAya. sahunuM parama kartavya atyAra sudhI ApaNe e joI AvyA ke, zrI jainazAsane darzAvelA ArAdhanAne mArga, e vamAna duniyA mATe binajarUrI che agara jarUrI hoya teA paNa pAlana karavA mATe te! suthA azakaya che, ema kahenAranI dalIleA vastu nAnI che; eTaluM ja nahi paNa vartamAna duniyAne sahuthI adhika jarUra jo koI paNa vastunI heAya, to te zrI jinaza!sane pharamAvelA acAro ane vicArAnA pAlananI che. vanamAnamAM upasthita thaelI bAhya ane AMtarika upAdhione TALavAnuM ena!thI caDhIA umIjI eka paNa saMgIna, nirdoSa ane sahuthI AcarI zakAya tevu sugama sAdhana nathI. enI upakArastAnA jagatane khyAla Ave tevA prayatna karavA, e paropakAra rasika puruSonu kavya che. e vyanI ADe AvavuM, e prANIonA sAcA hitanA mAmAM kAMTA veravA jevu che. ajJAna, svArtha yA kruSTa svabhAva adghinA kAraNe je koI AtmAe jagatanA A ajoDa kalyANupayamAM kAMTA veravAnu` kA` karI rahetA heAya, teone temanA te prayatnamAM saphaLa na thavA devA ane ekAMta pokAra vRttithI prerAelA satpuruSonI sanmAne prakAzita karavAnI pravRttiomAM sahAyabhUta thavu e pratyeka kalyANakAmI AtmAnuM parama kaMbya che, * Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa navasu' upakAraka karaNIPage #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAno mArga e ja rIte samyagadaSTi zrAvakane paNa sammacAritranI niraMtara zuddhi ane vRddhi mATe te ja kriyAne moTo AdhAra che. e SaDAvazyakamAM zuM vastu che? tene saMkSepamAM ahIM vicAra! karavuM Avazyaka che. te saMbaMdha siddhAntamAM kahyuM che ke, 'sAvajjajoga viraI ukittaNa guNavao a paDivattI / khaliyassa ya niMdaNA, vaNati giccha guNadhAraNA ceva // 1 // " artha :-- sAvadya (pApavALA) yogathI virAma pAmavuM, e "sAmAyika' nAmanA prathama AvazyakanI vastu che. ArAdhanAno mArga sauthI prathama batAvanAra zrI jinezvaradevanuM kIrtina karavuM, e "cauvisalya" nAmanA bIjA AvazyakanI vastu che. mULa ane uttara guNene dhAraNa karanAra nigraMtha guruonI bhakti. karavI e "vandanaka" nAmanA trIjA AvazyakanI vastu che. mULa ane uttara guNonA pAlanamAM thaelI khalanAone niMdavI, e "pratikramaNa" nAmanA cothA AvazyakanI vastu che. vratamAM lAgelA aticArarUpI bhavatraNane rUjhavavAnI kriyA e kItsarga" nAmanA pAMcamA AvazyakanI vastu che. ane virati Adi navA-navA guNone dhAraNa karavAnI kriyArUpa. pratyAkhyAna e "pazcakhANa" nAmanA chaThThA AvazyakanI vastu che. A cha AvazyakanA svarUpanI vizada spaSTatA A mujaba che. "sAmAyika" nAmanA AvazyakathI AtmAnA cAritraguNanI vizuddhi thAya che. kAraNa ke sAmAyikamAM sarva prakAranA sAvadya (pApavALA) yegA (mana-vacana-kAyAnA vyApAra)nuM varjana che ane niravadya (pAparahita) vegenuM sevana che. - cauvisa" arthAt "catuvi zati stava" nAmanA AvazyakathI AtmAnA darzanaguNunI vizuddhi thAya che. kAraNa ke temAM ati adbhuta guNone dhAraNa karanArA zrI jinezvaradevenuM kIrtana che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka karaNI 75 vandanaka nAmanA AvazyathI AtmAnA jJAnAdi guNenI, zuddhi thAya che. kAraNa ke temAM jJAnAdi guNone dhAraNa karanArA munilanI bhakti che. pratikamaNa' nAmanA AvazyakathI paNa te ja jJAnAdi guNonI; ArAdhanAmAM thaelI khalanAonA vidhipUrvaka niMdA temaja gaha che. kAnsa nAmanA AvazyathI cAritrAdi guNothI ArA- - dhanAmAM thaelI khalanAonI bAkI rahelI zuddhi, vraNa-cikisAnA. dRSTAnta mujaba thAya che. arthAt traNa eTale gUmaDAne kApyA pachI tene rUjhavavA mATe cikitsA karavAnI jema AvazyakatA rahe che, tema " prati- . kramaNa" nAmanA AvazyakathI nahi zuddha thaelA doSane zuddha karanAra - kAryotsarga" Avazyaka che. paccakhANa" nAmanA AvazyakathI tapanA AcAramAM lAgelI azuddhionI zuddhi thAya che. kAraNa ke temAM virati Adi guNenuM dhAraNa che. atmAnA vIryaguNanI vizuddhi arthAt vIryAcAranI zuddhi sarva Avazyake vaDe thAya che. matalaba ke sarve AvazyakemAM mana-vacana. ane kAyAnuM baLa pheravAnuM hovAthI, tenA vaDe vIryAcAranI vizuddhi thAya che. A rIte "sAmAyika thI mAMDI paccakhANuparyatanA chae: AvazyakothI, samyaggadarzana Adi aprApta guNonI AtmAne prApti thAya che. ane prApta samyagadarzana Adi guNonI nirmaLatA, vRddhi tathA. sthiratA thAya che. dehanI zuddhi mATe jema snAnanI AvazyakatA rahe che tathA dehanI. puSTi, vRddhi ane rakSA mATe jema havA, prakAza ane rAkanI AvazyaktA rahe che, tema AtmaguNanI malinatA TALavA mATe ane tenI puSTi, vRddhi ane rakSA mATe A Avazyaka kiyAonI AvazyaktA rahe. che, ane zuddha bhAvathI ane apramattapaNe AcaranAra AtmA, pitAnA jJAnAdi guNenI zuddhi, vRddhi ane puSTi avazya karI zake che. e Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga kriyAonI sahAya vinA, AtmaguNanI vRddhi AdinI abhilASAvALA - AtmAo vaDe paNa te vRddhi Adi thaI zakatAM nathI. pUjya upAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAjA eka sthaLe pharamAve che ke - "junavat yadunAnA-nA mRA saMcita jAtaM na pAtayedbhAva-majAtaM janayedapi // 1 // " artha:- sankriyA e utpanna thaelA bhAvathI AtmAnuM patana thavA detI nathI ane nahi utpanna thaelA bhAvane paNa pedA kare che. kAraNa ke (AvazyakAdi) sa&iyAo vaDe guNavAna AtmAonuM bahumAna thAya che tathA aMgIkAra karelA vrataniyamonuM nitya smaraNa thAya che. catu:zaraNu-gamanAdinI mahattA paDAvazyaka rUpI ArAdhanA e jema zrI jinamArgamAM rahelA - sAdhuo ane zrAvako mATe ubhaya kALa (savAra-sAMja) avazya Ara dhavA gyA che, tema ApaNe have evI eka ArAdhanA jevI che, ke - jenuM ArAdhana sAdhuo ane zrAvake ubhaya mATe nitya trikALa karavA gya che. eTaluM ja nahi paraMtu saMkaleza vakhate vAraMvAra karavA lAyaka che. - jethI AtmA samAdhine pAmI zake che ane asamAdhithI bacI zake che. e ArAdhanAnuM nAma che, "catura zaraNagamana, dukRtagartA - ane sukRtAnumodana" e traNa prakAranI ArAdhanAnuM varNana devAdhideva zrI vIrabhadramunie zrI "catura zaraNa prakIrNa ka" nAmanA graMtharatnamAM kareluM che. ane tenA aMte lakhyuM che ke - A catudazaraNAdine niraMtara Acarate zubha pariNAmavALe jIva, navInavI zubha (puNya) prakRtiene bAMdhe che tathA pUrve bAMdhelI - zubha (puNya) prakRtione zubha anubaMdhavALI banAve che. pUrve bAMdhelI maMda rasavALI puNyaprakRtiene tIvra rasavALI kare che tathA azubha Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka karaNI OG: (pApa) prakRtine anukha dharahita kare te ane tIvra rasavALI azubha . (pApa) prakRtine maMda rasavALI banAve che. e kAraNe paMDita puruSoe saMkaleza (rAgAdi Apatti) vakhate ene vAraMvAra AcaravI ane asaMkaleza (Apatti sivAyanA kALa)mAM trikALa AcaravI. jenA cege AtmA puNyAnubaMdhI puNyane upArjana karanArA thAya che. manuSyabhava pAmavA chatAM jeee A 'cAra'nu zaraNu aMgIkAra karyuM" nathI, duSkRtanI niMdA ke svapara-sukRtanI anumedanA karI nathI, teonA janma niSphaLa gayA samajavo. catuHzaraNa-gamanAddinu traNe kALa adhyayana e pramAdarUpI moTA duzmanano nAza karanAra che, bhavanA aMta karanAra che ane mukti sukhanuM sacATa kAraNa che. " zrI paMcasUtranA racayitA bhagavata tathA te sUtra para TIkA racanArA bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA paNu, zrI paMcasUtranA prathama sUtramAM ja A ArAdhanAnuM mahattva suMdara zabdomAM sthApana kare che ane AdimAM ja pharamAve che ke-- * lAkamAM ( traNa jagatamAM) A jIva nizce anAdi che, jIvana sasAra anAdvi che ane e saMsAra anAdikama saMcAgathI nirmAele che, duHkharUpa che, duHkhaphalaka che ane duHkhannA anubhava karanAra che. e saMsAranA nAzanA upAya zuddha dharmanu Asevana che. zuddha dharmAMnI prApti pApakarmInA vigamathI thanArI che ane pApakanA tathA bhavyAdinA paripAkathI thAya che. te tathA bhavyAdi bhAvane paripakava karavAnAM sAdhanA te, 'catuHzaraNagamana, duSkRtagaM' ane sukRtAnumeAdana ' che. e kAraNe kalyANakAmI bhavya AtmAee nira'tara mananI ekAgratApUrvaka tenu sevana karavu joie ane saMkaleza vakhate tA vAravAra sevavAM joI e... " 6 catuH zaraNagamana eTale (1) zrI arihaMta paramAtmA, (2) zrI siddha paramAtmA, (3) zrI sAdhu bhagavaMta ane (4) kevaLI bhagava tAe prakAzelA dha. AcAranuM zaraNa svIkAravArUpa je sahama. te catuH-zaraNugamana nAme prasiddha che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANadhanAnA mArga duSkRtagAM eTale bhavabhavAMtaramAM A jIve jANatAM ke ajANatAM manathI, vacanathI ke kAyAthI je koI duSkRta sevyuM hoya, sevarAvyu hAya yA anyanA koI paNa duSkRtanI yA AtAnA paNa duSkRtanI anumedanA karI hoya tenI trividhe--triviSe niMdA karavI te, gA~ karavI te, kaTumAM kaTu AlecanA karavI te. ""; 17. sukRtAnumAdana eTale bhavabhavAMtaramAM A jIve temaja traNa jagata"mAMnA je kaI AtmAoe sukRtA karyAM hoya, karAvyAM hoya temaja tevAM sukRtAnI trividhe-trividha anumodanA karI heAya tenI caDhate pi NAme mana-vacana-kAyAthI anumodanA karavI te. A ArAdhanAnuM sa MskRta yA prAkRta bhASAmAM adhyayana nahi karI --zakanAra AtmAo upara upakAra karavA mATe pUjya zrI yazeAvijayajI * mahArAjA gujarAtI padyomAM nIcenA AkAre rajU kare che. jenu nAma che * zrI amRtavela 'nI sajjhAya. cetana jJAna anuALIe, TALIe mAha saMtApa re, citaDuM DamaDALatu vALIe, pALIe sahaja guNa Apa re....cetana0 1 upazama amRtarasa pIjIe, kIjIe sAdhu guNagAna re, adhama vayaNe niva khIjIe, dIjIe sajjanane mAna re....caitana0 2 krAdha anubaMdha nive rAkhIe, lAkhIe, vayaNa sukha sAca re, samakIta-ratna ruci joDIe, cheDIe kumati mati kAca re....cetana. 3 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RupakAraka karaNI zuddha pariNAmane kAraNe, cAranAM zaraNa dhare citta re, prathama tihAM zaraNa arihaMtanuM, jeha jagadIza jagamitta re...cetana 4 je samavasaraNamAM rAjatA, bhAMjatA bhAvika saMdeha re, dharmanAM vacana varase sadA, puSparAvarta jima meha re..cetana 5 zaraNa bIjuM bhaje siddhanuM, je kare karma cakacUra re, bhagave rAja zivanagaranuM, jJAna AnaMda bharapUra re...cetana 6. - sAdhunuM zaraNuM trIjuM dhare, jeha sAdhe ziva paMthe re, mULa-uttara guNe je kAryA, bhava taryA bhAva nirgastha re...cetana7 zaraNa zuM kare dharmanuM, jehamAM vara dayA bhAva re, je sukha hetu jinavara kahyo, - pApaLa tAravA nAva re....cetana 8 cAranAM zaraNa e paDivaje, vaLI bhaje bhAvanA zuddha re, durita savi ApaNAM niMdIe, jema hee saMvara vRddhi re...cetana 9 Iha bhava, para bhava AcaryA, - pApa-adhikaraNa mithyAtva re, je jinAzAtanAdika ghaNe, niMdIe taDa guNa ghAta re....cetana- 10 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ArAdhanAne mAthe gurUtaNAM vacana je avagaNI, gUMthiyAM A5 mata jALa re, bahu pare lekane bheLavyAM, niMdIe teha jaMjALa re cetana11 jeha hiMsA karI AkarI, jeha belyA mRSAvAda re, jeha para dhana harI harakhiyAM, kIdhela kAma unmAda re..cetana- 12 jeha dhana-dhAnya muccha dharI, sevaA cAra kaSAya re, rAga ne dveSane vaza huA, - je kiye kalaha upAya re...cetana- 13 jUTha je ALa parane diyA, je kya pizunatA pApa re, rati-arati niMdA-mAyA mRSA, valI ya mithyAtva saMtApa re cetana14 pApa je ehavA sevI, - niMdIe teha trihu kALa re, sukRta anudanA kIjIe, ja jima hoe karma visarAma re.. cetana15. vizva upakAra je jina kare, . * sAra jina nAma saMga re, teha guNa tAsa anumahIe, - puNya anubaMdha zubha ga re.cetana- 16 siddhanI siddhatA karmanA, - kSaya thakI upanI jeha re, jeha AcAra AcAryanA, . caraNu-vana siMcavA meha re....cetana1 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka karaNI je uvajhAyane guNa bhale, sUtra sajhAya pariNAma re, sAdhunI je vaLI sAdhutA, mULa-uttara guNa dhAma re...cetana 18 jeha virati deza zrAvaka taNI, je samakita sadAcAra re, samakata daSTi suranara taNe, teha anumodIe sAra re cetana19 anyamAM paNa dayAdika guNa, je jinavacana anusAra re, sarva te citta anumodIe . samakIta bIja niradhAra re...cetana20 pApa navi tIvra bhAve kare, jehane navi bhavarAga re, ucita sthiti jeha seve sadA, teha anudavA lAga re...cetana. 21 thele paNa guNa para taNe, sAMbhaLI harSa mana ANa re, deSa lava paNa nija dekhatAM, nirguNa nija Atama jANa re....cetana rara ucita vyavahAra avalaMbane, ema karI sthira pariNAma re, bhAvIe zuddha naya bhAvanA, pAvanAzaya taNuM ThAma re....cetana23 deha, mana, vacana, pudgala thakI, karmathI bhinna tuja rUpa re, akSaya, akalaMka che jIvanuM, - jJAna AnaMda svarUpa re...cetana 24 A. 6 " Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjavAne bhAga karmathI kalpanA Upaje, pavanathI jema jaladhi vela re, rUpa pragaTe sahaja ApaNuM, dekhatAM draSTi sthira mela re....cetana. 25 dhAratAM dharmanI dhAraNA, | mAratAM miha vaDara re, jJAna ruci vela vistAratAM, vAratAM karmanuM jora re....cetana26 rAga viSa doSa utAratAM jAratAM TheSa rasa zeSa re, pUrva muni vacana saMbhAratAM, sAratAM karma nizeSa re....cetana27 dekhiye mArga zivanagara, je udAsita pariNAma re, teha, aNa choDatAM cAliye, pAmIe jema parama dhAma re...cetana28 zrInayavijaya guru ziSyanI, zIkhaDI "amRtavela re, eha je catura nAra Adare, te lahe sujaza raMgarela re.... cetana ra9 sahu keI samajI zake tevI saraLa ane saMgItamaya bhASAmAM trikAlecita ArAdhanAnuM svarUpa upakArI mahApuruSe A eka ja svAdhyAyamAM gUMthI ApyuM che. jene ArAdhanAnA athI pratyeka AtmAe kaMThastha karIne trikALa paThana karavA yegya che. prathamanI cAra gAthAmAM pIThikA karI, bIjI cAra gAthAmAM zrI arihaMtAdi cAratuM zaraNa svIkAravAnuM pharamAvyuM che. te pachInI sAta Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka karaNI 83 gAthamAM duSkRtanI niMdA ", sAta gAthAmAM 'sukRtanI anumodanA ' ane chellI sAta gAthAmAM * zeSa-ArAdhanA'nuM svarUpa vaLyuM che. ' A sajjhAyamAMnA pratyeka zabda pramAdI AtmAne jAgRta kare che. tathA ArAdhaka AtmAne jIvana kevI rIte vItAvavu joie, tenA spaSTa khyAla Ape che. A sajjhAyanuM vAMcana ane manana parama lAbhaprada hAI tene vAraMvAra mananapUrvaka vAMcavA ane vicAravAmAM sva temaja para ubhayanu hita samAeluM che. * navI draSTi mithyAtva avasthAmAM potAnA svArtha, ane tenu pASaNa, tathA bIjAe pratye dveSa ane IrSyAbhAva hAya che. tyAre samyakatva pAmyA pachInI avasthAmAM peAtAnI AsapAsanAM jIvAmAM peAtAnI samAna AtmatattvanuM duzmana hAya che. tethI tenA pratye sneha, sahAnubhUti, kAruNya, vAtsalya AdinI bhAvanA utpanna thAya che. ane je azubha vRttienA kAraNe jIvAmAM saMgha pedA thAya che te vRttio pratye virakti jAge che. A navI sRSTinA phalasvarUpa samyakatvanAM lakSaNA pragaTe che tenAM nAma zama, saMvega, niveda, anukaMpA ane Astikaya che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..........................................................................................................................................................................................----------------PNE prakaraNa dasamu* aMtima ArAdhanA aMtima kALanI ArAdhanA : ane 'SaDAvazyaka catuHzaraNagamanAdi 'e e ArAdhanA ( , uparAMta trIjI ArAdhanA zrI jainazAsane darzAvI che te * aMtima kALanI ArAdhanA ' kahevAya che. ane uparokta ane prakAranI ArAdhanA karatAM apekSAe te adhika mahattvanI lekhAya che. ' d : A jainazAsanamAM sAdhu ane gRhastha mATe jema aneka prakAranAM vratA darzAvavAmAM AvyAM che, tema A * aMtima-ArAdhanA * yAne " saleSaNA vrata paNa darzAvavAmAM AvyuM che. sAdhu yA zrAvakanA jIvanamAM anya tratAnI jeTalI upayogitA che, tenA karatAM anekagaNI adhika upayogitA A saMzleSaNA vratanI che. jIvanamAM karelI saghaLI ArAdhanAnI saphaLatAnA AdhAra A aMtima ArAdhanA upara che. aMtima kALe arthAt AyuSyanA aMta samaye karavA ceAgya ArAdhanA karyA vinA ja mRtyu thaI jAya, to game tevA ArAdhaka AtmAnI paNa gati bagaDI jAya. eTaluM ja nahi, paNa ka vazAta jIvanaparyaMta je AtmA ArAdhanA nathI karI zakayo, te Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima ArAdhanA AtmA paNa je A samaye ArAdhanAne sAdhI le, te tenI gati sudharI jAya, e A "aMtima ArAdhanA ane mahimA che. - janmAMtaranI gatine AdhAra, maraNanI chellI ghaDIe paDelA AyuSyanA baMdha upara che. e baMdha vakhate je AtmA bhUla kare che, te sugatinA AyuSyathI bhraSTa thAya che. eka vakhata durgatinuM AyuSya baMdhAI gayuM, pachI pUrvanI saghaLI ArAdhanAne karamAI javAnI paristhiti pedA thAya che. viparIta sAmagrIo maLavAthI, pUrvanI ArAdhanAnA vege upArjita thaela puSya yA nirjarA karatAM anekagaNuM adhika pApa ane karmabaMdhane saMcaya thAya thAya che. ane pUrvanA puNyane paNa pAparUpe palaTAvavAne prasaMga prApta thAya che. e kAraNe AyuSyanI chellI ghaDI bahu saMbhALavAnI hoya che, ane e saMbhALa upara zrI jainazAsane pUre bhAra mUkyo che. AyuSyano baMdha kayAre: AyuSyane baMdha jema AyuSyanI cheka chellI ghaDIe thAya che, tema te pUrve paNa nathI thatuM evuM nathI. AyuSyanA trIjA bhAge janmAMtaranA AyuSyane baMdha mAnele che. arthAt 81 varSanuM AyuSya hoya te 54 mA varSo ane 14 varSanuM AyuSya hoya te 36 mA varSe ane 36 varSanuM AyuSya hoya te 24mA varSe AyuSyane baMdha paDI zake che. te samaye baMdha na paDe te AkI rahelAM varSonA trIjA bhAge paNa te paDe che ane te samaye paNa na paDe te bAkInAM varSonA be bhAga gayA pachI ema yAvat AyudhyanI chellI kSaNa (chellA aMtamuhUrta ) sudhI AyuSyano baMdha mAne che. paraMtu te eka ja vakhata thAya che ane thayA pachI pharate nathI. AyuSya-baMdha mATe aMtima samayane mukhya mAnelo che, tenAM ghaNAM kAraNo che. papAtika deva ane nArakInA bhAmAM apavatI (ochuM nahi thanAruM) AyuSya hevAthI, tyAM AyuSya-baMdha mATe che Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mA mAsane niyama che. arthAt AyuSya cha mahinA jeTaluM bAkI rahe che. tyAre janmAMtaranA AyuSyane baMdha thAya che. asaMkhya varSanA anAvartI AyuSyavALA manuSya, tiryaMca ane bIjA paNa nirupamakamI anapavatI AyuSyavALA zalAkA puruSe Adi mATe paNa te ja niyama che. te sivAyanA manuSyanuM AyuSya apavartanIya ane sepakamI hoya che. viSa-zastrAdinA pragathI te AyuSyanuM apavartana (o) thAya che. eTale ghaNuM divasee bhegavavA lAyaka te thaDA samayamAM bhagavAI jAya che. Te janmAMtaranuM AyuSya bAMdhyA vinA keInuM paNa maraNa thatuM nathI.. e kAraNe sepakamI apavartanIya AyuSyavALA manuSya-tiryaMcone ghaNe bhAge AyuSyanA aMtakALe ja janmAMtaranuM AyuSya bAMdhavAne vakhata Ave che ane tethI temane aMtima samaya bahu mUlyavAna gaNAya te svAbhAvika che. maraNa samaye karavAnI daza kiyAe zAmAM kahyuM che ke, je AtmA maraNa samaye "bhaktaparijJA" nAmanA "prakIrNaka"mAM kahelA vidhi mujaba mare che, te AtmA nizcayathI vaimAnika kalpamAM utpanna thAya che, eTaluM ja nahi paNa utkRSTathI sAtamA bhave siddha avazya siddha thAya che." maraNapathArIe rahele mAMdo mANasa, sagurune namaskAra karIne vinave ke, "he bhagavan! have mane avasarane ucita pharamAve. tenA javAbamAM gurumahArAja tene chevaTanI ArAdhanA karI levA mATe nIce mujaba pharamAve. gurune ega na hoya te uttama zrAvakanA mukhe tenuM zravaNa kare. guru kahe che ke, "maraNa samaye" (1) aticArane AvavA joIe. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima ArArthanA (2) vrata uccaravAM joIe. (3) jIvane kSamA ApavI joIe. (4) aDhAra pApasthAnakane visarAvavAM joIe. (5) zrI arihaMtAdi cAranAM zaraNa grahaNa karavA joIe. (6) duSkatanI niMdA karavI joIe. (7) sukRtane anumodanA karavI joIe. (8) anazana AdaravuM joIe. (9) zubha bhAvanA bhAvavI joIe. (10) zrI paMcaparameSTi bhagavaMtane namaskAra karavo joIe. aMtima ArAdhanAnAM A daza prakAranA kartavyomAM zrI arihaMtAdi cAranuM zaraNuM, duSkRtaniMdA ane sukRtanI amedanAM e traNe kartavya te nityanI ArAdhanAmAM AvI ja jAya che. te paNa maraNa vakhate te savizeSapaNe karavAM joIe. janma lIdhA pachI maraNa pAmyA sivAya keIne paNa cAlatuM nathI. te paNa paMDitamaraNanI vidhie maraNa pAmanAra AtmA, adhika sAta yA ATha bhavamAM ja janma-maraNanI paraMparAmAMthI chUTavA samartha banI zake che. - jyAM sudhI mRtyunA bhayanuM nivAraNa karI zakAyuM nathI, tyAM sudhI bIjA bhayenuM nivAraNa kiMmata vinAnuM mAneluM che. khare bhaya ja mRtyune che. e bhaya nAza nathI pAmya, tyAM sudhI bIjA bhAthI thaeluM saMrakSaNa kSaNajIvI che. evAM kSaNajIvI saMrakSaNamAM rAcavuM e tattvavettAonuM kArya nathI. e mATenA prayatna e sAce puruSArtha nathI. sAco puruSArtha mRtyunA vijayamAM che, ane ene sAdhanArA ja sAcA mahAna puruSe che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga aticAra AlecanA maraNa vakhatanA dazakartavyomAM cothuM kartavya aticAranI AlecanA che. sAdhu ane zrAvakane pALavA cogya pAMca AcAra zrI jaina zAsanamAM darzAvelA che. tenAM nAma che jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra. A pAMca AcAranA pAlanamAM jeTalI bedarakArI hoya athavA tenAthI virud prakAranuM AcaraNa karyuM hoya, te ahIM "aticAre" samajavAnA che. jemake sAmarthya hovA chatAM jJAnIone anna, pAna, vastra, pAtra Adi vaDe sahAya na karI hoya, temanI avajJA karI hoya, matidhRtAdi pAMca prakAranA jJAnanI niMdA karI hoya, upahAsa karyo hoya athavA upaghAta karyo hoya, jJAnanAM sAdhana - pustaka, kAgaLa, kalama AdinI AzAtanA karI hoya. te badhA jJAnanA aticAre che. tenI hRdayathI mAphI mAgavI joIe. e ja rIte darzananA aticAre, jevA ke zrI jinezvaradeva ane temanAM biMbanI bhAvathI bhakti na karI hoya agara abhakti karI hoya, zrI jinabhakti nimitte utpanna thayela dravyane vinAza karyo hoya athavA vinAza thate jovA chatAM, chatI zaktie upekSA karI hoya, zrI jinamaMdira vagerenI AzAtanA karI hoya agara AzAtanA karanAranI upekSA karI heya tenI kSamA yAcavI joIe. cAritranA aticAra, jevA ke pAMca samiti ane traNa gupti sahita cAritranuM pAlana na karyuM hoya agara pAlana karanAranI bhakti na karI hoya; pRthvI kAyAdi ekendriya jIve : zaMkha, chIpa, pura, jaLa, aLasI Adi. beIndriya jIveH kIDI, maMDI, ju, mAMkaDa, lIkha, kaMthuA Adi teIndriya jI vIMchI, mAkhI, macchara Adi cauridri Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima ArAdhanA che ane pANImAM vasanAra, jamIna upara rahenAra ke AkAzamAM uDanAra paMcendriya jIvenI virAdhanA karI hoya, bdhathI, lebhathI, bhayathI, hAsyathI ke paravazatAthI asatya vacana uccAryA hoya, mAyAdinuM sevana karIne anyanuM nahi ApeluM dhana paNa grahaNa karyuM hoya, deva saMbaMdhI, manuSya saMbaMdhI ke tiryaMca saMbaMdhI maithuna sevyuM hoya, te sevavAnI abhilASA karI hoya, dhana-dhAnyAdika navavidha parigraha saMbaMdhamAM je mamatvabhAva poSya hAya tathA rAtribhejanatyAgamAM je kaMI aticAre lAgyA hoya, te kSarvanI AtmasAkSIe niMdA karavI joIe ane guru sAkSIe gaha karavI joIe. tapa saMbaMdhI aticAro jevA ke, anazana, udarI Adi cha prakArane bAhya tapa ane prAyazcita, vinaya Adi cha prakArane atyaMtara tapa zakti pramANe na karyo hoya, tenI niMdA ane gaha karavI joIe. vIrya saMbaMdhI aticAra, jevA ke jJAna, darzana, cAritra ane -tapanI ArAdhanAmAM, mana-vacana-kAyAnuM chatuM baLa gopavyuM hoya tathA varyAcAranuM pAlana karanAranI niMdA karI hoya, upekSA karI hoya, tenI niMdA-ha karavI joIe. vaccAraNa prANAtipAta-viramaNa Adi vrata pUrve lIdhelAM hoya, te tene pharI ucaravAM joIe ane pUrve na lIdhAM hoya, to atyAre levAM joIe. sarva-jIva-kSamApanA pRthvIkAyAdi coryAsI lAkha chavAyonimAM rahelA enA je aparAdha karyA hoya, tene khamAvavA joIe tathA te chAe karelA aparAdhane khamavA joIe. pUrve baMdhAelAM verane dUra karIne sarva jInI sAthe maitrI ciMtavavI joIe. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga pApa sthAnaka AlecanA. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, dha, mAna, mAyA, lebha, roga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, rati, arati, paraMparivAra, mAyA-mRSAvAda ane mithyAtvazalya, e aDhAra pApasthAnakene mokSamArgamAM viddhabhUta tathA durgatinA kAraNabhUta samajI, tene tyAga kare joIe. pUrve sevelAM te pApane niMdavAM ane gaIvAM joIe. catu zaraNagamana. cAranuM zaraNuM svIkAravuM joIe. jema ke, trIsa atizayathI yukta, kevaLajJAna ane kevaLadarzana vaDe jagatanA bhAvane jANavA ane jevAvALA tathA devaracita samavasaraNamAM birAjIne dharmopadeza ApavAvALA, ghAtI karmathI sarvathA mukta, ATha pratihAryonI zebhAthI yukta tathA ATha prakAranAM sadasthAnethI rahita, saMsArarUpI kSetramAM jemanuM pharI UgavuM nathI, bhAvazatruone nAza karavAthI jeo pUjanIya banyA che tathA traNa jagatane jeo pUjanIya che, te zrI. arihaMtAnuM mane zaraNa heje. ' bhayaMkara duHkhanI lAkho laharIovALA dastara saMsArasamudrane jeo tarI gayA che ane jeone siddhisukhanI prApti thaI che, taparUpI ghaNu vaDe jemaNe karNorUpI beDIo teDI nAkhI che, dhyAnarUpI agninA saMgathI jemaNe saghaLe karmabaLa bALI nAkhe che, jemane janma nathI, jarA nathI, maraNa nathI, cittane uga nathI ke krodhAdi kaSAya. nathI, tevA suvarNa samAna nirmaLa zrI siddhonuM mane zaraNa heje. betALIsa doSarahita bhikSA aMgIkAra karanAra, pAMce iMddhine vaza karavAmAM tatpara, kAmadevanA mAnane teDanArA, brahmacaryavratane dhAraNa karanArA, pAMca samitiothI samita, traNa guptiothI gupta, mahAvrata rUpI merUne bhAra vahana karavAmAM vRSabha samAna, muktiramaNanA anu Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atima ArAdhanA rAgI, sarvasaMganA parityAgI, tRNamaNi ane zatru-mitrane samAnapaNe jonArA, mekSanA sAdhaka ane dhIra evA munivarenuM mane zaraNe he.. keDo kalyANane utpanna karanArI tathA sarva prakAranA anarthonI. paraMparAne nAza karanArI, jIvadayA jenuM mULa che tathA je jagatanA. sarva ne hitakara che, kevaLajJAna vaDe bhAskara sarakhA devAdhideva, trilekanAtha zrI tIrthaMkaradeve vaDe prakAzita che, pApanA bhArathI bhAre. thaelA jIvone kugatirUpI UMDI gartAmAM paDatAM dhAraNa karI rAkhanAra che, svarga ane apavarganA mArgamAM sArthavAha tulya che ane saMsArarUpI. aTavInuM ullaMghana karAvI ApavA mATe samartha che, evA zrI sarvabhASita dharmanuM mane zaraNa heje. duSkatagahe. A pramANe cAra prakAranA zaraNane svIkArIne e cAranI sAkSIe ja pitAnAM duSkatanI niMdA karavI joIe. jema ke, "mithyAtvathI mahita thaIne bhAvamAM bhaTaktAM meM Aja - sudhI mana, vacana ke kAyAthI jeTalA kumatanAM sevana karyA hoya, te sarvanI niMdA karuM chuM. zrI jinamArgane pAchaLa pADyo hoya ke asatya. mArgane AgaLa karyo hoya ane bIjAone pApanA kAraNabhUta banyo. houM, te sarva duSkRtenI huM have niMdA karuM chuM. jaMtuone trAsa, ApanAra, haLa, musaLa Adi adhikaraNo meM karAvyAM hoya ane pApathI. kuTuMbanAM piSaNa karyo hoya, te sarvanI have huM niMdA karuM chuM." sutAnumodanA. sva temaja paranAM sukRtanI trividha anumodanA karavI joIe. jema ke, "zrI jinabhuvana, zrI jinapratimA, zrI jina-Agama, ane caturvidha zrI saMgha. e uttama prakAranAM sAte kSetramAM je vanabIja. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Tara ArAdhanAne mArga meM vAvyuM hoya, agara manavacana-kAyAthI tenI bhakti karI hoya, te sukRtanI huM vAraMvAra anumodanA karuM chuM. A saMsArarUpI samudramAM jahAja samAna ratnatrayInuM samyak prakAre - je Asevana mArAthI thayuM hoya, te sarva sukRtanI huM anumodanA karuM -chuM. zrI arihaMta, zrI siddha, zrI AcArya, zrI upAdhyAya, zrI sAdhu, zrI sAdhamika ane zrI siddhAntane viSe meM je bahumAna karyuM hoya, tenI anumodanA karuM chuM. sAmAyika, caturvizatistava Adi SaDAvazyakamAM meM je kAMI udyama karyo hoya te sukRtanI anumodanA karuM chuM. zubha bhAva maraNa samaye zubha bhAva lAvavA prayatna kare joIe. jema ke, A jagatamAM pUrve karelAM puNya ane pApa e ja sukhaduHkhanAM kAraNe che. sukhaduHkhanuM kAraNa bIjuM kaI nathI, ema samajI - zubha bhAva bhAve. pUrve bAMdhelAM karmo bhagavyA sivAya chUTake ja nathI, ema jANIne zubha bhAva rAkhe. zubha bhAva vinA cAritra, zrata, tapa, - zIla, dAna Adi sarva kriyAo AkAzakusumavat niSphaLa che, ema - samajI zubha bhAva lAvavA prayatna kare. narakamAM nArakIpaNe A AtmAe -tIvra kalezane anubhava karyo che, te vakhate kaI paNa sahAya karavA AvyuM nahotuM, ema samajI zubha bhAva rAkha. anazanano svIkAra , * t aMta samaye cAre prakAranA AhAra tyAga kare joIe ane vicAravuM joIe ke, "A jIve Aja sudhI mera parvatanA samUhathI "paNa adhika AhAra khAdhe chatAM tRpti thaI nathI mATe cAre prakAranA - AhArano svecchAe tyAga kare e ja hitakAra che.' deva, manuSya, tiryaMca ane naraka, e cAre gatiomAM AhAra sulabha che. paNa enI virati ( tyAga) atyaMta durlabha che, ema samajI cAre AhArano tyAga kare. jIva samudAyanA vadha sivAya AhAra taiyAra na thatuM nathI, tethI bhavabhramaNanA kAraNabhUta jIvavadhathI virAma karAvanAra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93. atima ArAdhanA caturvidha AhAranA tyAga karavA. je AhAranA sakAmapaNe tyAga karavAthI devAnu indrapaNuM paNa svAdhIna thAya che, ane atyaMta krUra evA meAkSanuM sukha paNa nikaTa Ave che, te cAre prakAranA AhAranA tyAga karavA. . zrI namaskAra mahAmatra aMtima ArAdhanA mATe chelluM kRtya, zrI namaskAra mahAmaMtranu smaraNa che. te smaraNu aMta samaye avasya karavu joI e. kAraNa ke, zrI namaskAra mahAmatra, e jo atyaMta pApaparAyaNa jIvane paNa ata samaye prApta thaI jAya, teA tenI gatine sudhArI nAkhe che : arthAt te devapaNuM yA uttama koTinu manuSyapaNuM prApta kare che. strIe maLavI sulabha che, rAjya maLavuM sulabha che, devapaNuM maLavuM sulabha che, paNa zrI. namaskAra mahAmaMtranI prApti thavI te dubha che. eka lavamAMthI bIjA bhavamAM jatI vakhate zrI navakAra ma MtranI sahAyathI prANIo manavAMchita sukhAne pAme che. je zrI navakAra maMtranI prAptithI bhavarUpI samudra paNa gAyanI kharI jeTalA thaI jAya che tathA je zrI navakAramaMtra meAkSasukhanA kAla samAna che, te zrI namaskAra maMtranu' aMta samaye mananI aMdara vAravAra smaraNa karavuM. zrI poMcaparameSThi navakAra maMtranuM smaraNa karavAmAM tatpara zrI rAjasiMhakumAra maraNa pAmIne pAMcamA devalAkamAM indrapazu pAmyA ane tenI zrI ratna vatI paNa te ja prakAre zrI navakAra-smaraNanA prabhAve pAMcamA kalpane viSe sAmAyika devapaNuM pAmI. tyAMthI cavI, mAnavAva pAmI. sa krama khapAvI ane meAkSamAM jaze. e rIte zrI namaskAra mahAmaMtra janmAMtaramAM jatAM prApta thaI jAya, teA pApanA praNAza karI devagati Adi uttama padone ApanAra thAya che. tethI a`ta samaye tenuM ekacitte ArAdhana karavuM: ane e rIte aMtima ArAdhanAne sArI rIte ArAdhI maraNa pAmanAra AtmA bhavanA zIghra aMta karI nAkhe che. bhavanA aMta karavA e ja zrI jainazAsane darzAvelI ArAdhanAnu eka parama dhyeya che. kAraNa ke e vinA AtmAne satya sukhanI prApti kadI thatI nathI. X Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa agiyArasu maMtrAdhirAja mAhAtmya ................................................................. maMtrAdhirAja mahimA : pAchalA prakaraNamAM ApaNe joI gayA ke aMta samaye vAravAra zrI namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavAthI jIva satinA bhAgI thAya che, dugatimAM jatAM khacI jAya che. AvA agAdha mahimAzALI maMtrAdhirAjano paricaya temaja mahimA ahIM varNavavAmAM Ave che. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImad vijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA svaracita zrI 'cogazAstra'mAM pharamAve che ke ' yatpadAni pavitrANi, samAlambya vidhIyate / tattvayaM samAcAtuM, dhyAna siddhAntAvai // ? / / ' " siddhAnta-sAgaranA pAragata puruSAe padmastha-dhyAna tene kahelu che, ke je dhyAna pavitra padonuM Alekhana aMgIkAra karIne karavAmAM mAve che. ,, e pavitra padomAM pazu zrI paMcaparameSThi namaskAra mahAmatranA DasaTha akSaro atizaya pavitra che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satrAdhirAja mAhAtmya 95 e aDasaTha akSarA nava pada ane ATha sapannAmAM vaheMcAelA che. tene pUrvAnupUrvI, pazcAnupUrvI ane anAnupUrvI e nira tara gaNavAthI thatu mahA-phaLa zAstrAmAM darzAvelu che. zrI namaskAra maMtranA kalpamAM (racanA saMvata 1497) tapagaccha nAyaka paramaguru zrI sAmasu darasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya zrI jikIti sUrijI mahArAjAe pharamAvyuM che ke-- " " ca ALuvyimudde, maMne samAMM viJAniOM no 3 / bhAveNa guNa, niccaM, so siddhisuhAI pAve // 1 // chammAsi varisi, taveNa tibveNa jijjhai pAtraM / namukkAra aNaNupubbI, guNeNa tayaM khaNadveNa // 2 // jo guNa aNuputrI, bhaMge sayale vi sAva hANa maNA / daDharosa veriehi, baddho vi sa muccae sigdhaM // 3 // eehiM abhimaMti, vAseNaM. siri siri vattamitteNa / sAiNibhUappamuhA, nAsaMti khaNeNa savvagahA // 4 // annevi a uvasaggA, rayAAibhayAI duirogAya / navazya maLAjIputhvI, kheLanaMti vasAmAM dh / / " artha :- zrI paMca parameSThi namaskAranA AnupUrvI Adi bhagAne je sArI rIte samajIne bhAvapUrNAMka gaNe che, te AtmA siddhisukhAne prApta kare che.: (1) cha mAsI yA vArSika tIvra tAthI je pApa nAza pAme che, te pApa namaskAranI anAnupUrvI gaNavAthI a kSaNamAM nAza pAme che. (2) je manuSya sAvadhAna mAnavALA banIne anAnupUrvI nA sa bha MgAne gaNe che, te manuSya atizaya kopAyamAna evA zatrue vaDe badhAelA hAya, tA paNa zIghra mukta thaI jAya che. (3) e maMtrathI abhimatrita 'zrIve' nAmanA vAsathI zAkinI, bhUta, duSTa gRha Adi eka kSaNamAtramAM zamI jAya che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga, (4) bIjA paNa upasargo (upadra) rAjA AdinA bhaya tathA duSTa rega, zrI paMcaparameSThi namaskAra maMtranI anAnupUva gaNavAthI zAnta thaI jAya che. e ja kalpanI svapajJa vRttimAM AcAryadeva zrI jinakItisarijI mahArAjA zrI paMcaparameSThi namaskAranA mahAbhyane varNavatAM. pharamAve che ke "eSa zrI pazcaparameSThi namaskAra mahAmantraH, sakalasamIhitta prApaNa kalpadrumAbhyadhikamahimA, zAntika pauSTikAdhaSTakarmakRt, aihika pAralaukika svAbhimatArthasiddhaye yathA zrI gumniAyaM dhyaatvyH|" artha :- A zrI paMcaparameSThi namaskAra mahAmaMtra, sarva samIhita padArthonI prAptinA mATe kalpataruthI paNa adhika mahimAvALe che, zAntika-pauSTika Adi ATha kAryone sAdhaka che ane A leka tathA paralokanA vAMchita arthonI siddhi karI ApanAra che. tethI guruAmnAyapUrvaka tenuM dhyAna karavuM joIe. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA paNa zrI paMcaparameSThi namaskAra maMtrane mahimA varNavatAM pharamAve che ke " tathA puNyatamaM mantraM, jagatritaya pAvanam / yogo paJcaparameSThi namaskAraM vicintayet // 1 // trizuddhyA cintayaMstasya, zatamaSTottaraM muniH|| bhujjAno'pi labhataiva caturtha tapasaH phalam // 2 // enameva mahAmantraM samArAdhyeha yoginaH / trilokyApi mahIyante'dhigatAH paramAM zriyam // 3 // . kRtvA pApa sahasrANi hatvA jantu zatAni ca / . amuM maMtraM samArAdhya, tiryaco'pi divaMgatAH // 4 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satrAdhirAja mAhAtmya 97 artha :(1) tathA traNa jagatane pavitra karanAra atizaya pavitra zrI paMca parameSThi namaskAra maMtranuM cagI puruSa dhyAna kare. (2) vizuddhi vaDe zrI namaskAra maMtranuM 108 vAra dhyAna karanAra muni bhojana karavA chatAM upavAsanA phaLane pAme che. (3) cogI puruSo A ja maMtranu N samyak prakAre ArAdhana karIne parama lakSmIne pAmI traNa leAka vaDe pujAya che. (4) hajArA pApAne karanArA tathA seMkaDo jaM tune haNanArA tiya cA paNa A ma MtranI yathArtha rIte ArAdhanA karIne, divya gatine pAmyA che. A uparAMta zrI mahAnizItha Adi sUtromAM, zrI vizeSAvazyaka--mahAbhASya Adi granthAmAM tathA bIjA paNa aneka parama prAmANika grantharatnomAM zrI namaskAra maMtrane ati adbhuta mahimA vaNa velA che. (f zrI navakAranA eka akSaranuM bhAva sahita karavAmAM AveluM ciMtana sAta sAgaropamanAM saMcita pApAne kSaya kare che. eka AkhA padyanuM ciMtana, pacAsa sAgaropamanAM saMcita pApAnA nAza kare che, ane samagra zrI navakAranA nave padonuM ciMtana, pAMcA sAgaropamanAM saMcita pApAnA kSaya kare che. e sabadhI Agama granthAmAM pharamAvyuM che ke, navakAra eka akkhara, pAvaM pheDei satta arANaM / pannAsaM ca paraNaM, sAgara paNasya samaggeNaM // 1 // jo guNai lakkhamegaM, pUeI vihI jiNanamukAraM / titthayara nAmagoaM, so baMdhai natthi saMdeho // 2 // aThevaya aThThasayA, ahasahassa ahalakkhA ahakoDIo / no guLarU ttinuro, so pAvarU sAsaruM DhALa || 2 || a:-zrI navakAra maMtranA eka akSara sAta sAgaropamanuM pApa nAza kare che. A cha Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ArAdhanAne mArga | zrI navakAra maMtranA eka pada vaDe pacAsa sAgaropamanuM pApa nAza pAme che. ane samagra navakAra vaDe pAMcase sAgarepamanA pApane kSaya thAya che. je eka lAkha vAra zrI navakArane vidhipUrvaka gaNe che, te niHsaMdeha zrI tIrthakara-nAmakarma upArjana kare che. je bhaktiyukta AtmA ATha, ATha, ATha hajAra, ATha lAkha ke ATha karoDa namaskArane gaNe che, te zAzvata padane prApta kare che. prAcIna zAnA ullekhanA AdhAre zrI "lokaprakAza" Adi granthanA racayitA zrI vinayavijayajI mahArAja paNa zrI namaskAra mahAmaMtrane prabhAva varNavatAM suprasiddha "ArAdhanAstavamAM pharamAve che kedazame adhikAra mahAmaMtra navakAra, manathI navi mUko, zivasukha phaLa sahakAra e japatAM jAye, durgati doSa vikAra; - supare e sama cauda pUrvane sAra. 1 janmAMtara jAtAM, je pAme navakAra te pAtika gALI, pAme sura avatAra e navapada sarIkha, maMtra na keI sAra; A bhava ne parabhave sukha saMpatti dAtAra. 2 juo bhalabhIlaDI, rAjA-rANI thAya; navapada mahimAthI, rAjasiMha mahArAya. rANa ratnAvatI behu pAmyA che. surabhega; eka bhava pachI leze, zivavadhU saMjoga. 3 zrImatIne e vaLI, maMtra phaLe tatkALa; phaNIdhara phITIne, pragaTa thaI phUlamALa. zivakumAra jogI, sevana parise kIdha; ema eNe maMtra, kAja ghaNAnAM siddha. 4 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satrAdhirAja mAhAtmya 99 zrI navakAra maMtra yA zrI navakAra maMtranA khIjathI vAsita kaI paNa maMtra, tenA ArAdhaka AtmAne janmAMtaromAM aneka prakAranA phAyadA kare che; eTalu ja nahi paNa A bhavamAMya te aneka prakAranA sAkSAt lAbha Ape che. temAMnA keTalAka phAyadAone vadhu vatAM kalikAlasajJa AcArya deva zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAja zrI ceAgazAstra 'mAM pharamAve che ke, ' thAyatoDanAti saMkSidvAna, varnAnetAna yathAvidhi / naSTAdiviSaye jJAnaM, dhyAturutpadyate kSaNAt // 1 // a:- maMtrAronA A anAdisa Msiddha varNAnu vidhi mujama dhyAna karanAra dhyAtAne naSTAdi viSayaka jJAna utpanna thAya che. e ja zlokanI svApanna vRttimAM teozrI eka prAcIna zleAka TAMkIne paNa anAdisa Msiddha maMtrAkSaronA jApathI thanArA phAyadAonu bhAna karAve che. te zlAka nIce mujaba che : " jApAjjayetkSayamarocakamagnimAndyaM, kuSThodarAsmakasana zvasanAdi rogAn ! prApnoti cApratimavAg mahatIM mahadbhyaH, pUjAM paratra ca gatiM puruSottamAptAm // 1 // artha :-anAdi saMsiddha maMtrAkSaronA jApathI A leAkamAM zarIranA kSaya, khArAkanI aruci, jaTharAgninI maMdatA, koDhanA rAga, udaranA roga, bhasmaka rAga, zvAsa ane damanA rogeA ityAdi upara vijaya prApta thAya che. apratima vacananI prApti thAya che tathA meTAo taraphathI paNa mahAna pUjAnI prApti thAya che. ane paraleAkamAM zrI tIrthaMkara gaNadharAda mahApuruSoe prApta karela parama gati ( yuktisthAna)nI prApti thAya che. phaLa viSe za'kA aAgya ja che : zrI namaskAra mahAmaMtra yA padmastha dhyAnanA A prabhAva khAkhatamAM ghaNAne e zakA thavAnA saMbhava che ke,-- Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 jamano Agraha ga dIna ane du:khI atizayoktibharI za ArAdhanAne mArga - "zA kahelI A badhI vAte pUrvakALa mATe sAcI paNa haze, kintu vartamAnamAM te zrI navakAra maMtranA jApathI koI paNa prakAranI siddhi thatI anubhavAtI nathI. eTaluM ja nahi paNa jApane Agraha karanAra vargamAM moTo varga dIna ane duHkhI dekhAya che. jyAre evI atizayoktibharI zAstrIya vAta upara aghATita vizvAsa nahi dharAvanAra AtmAo (keI paNa prakAranA jApanI prakriyAne nahi AdaravA chatAM) sArI rIte sukhI jIvana gujAratA hoya che. Ama pratyakSa pramANathI viruddha jatI zAstrIya vAtane akSarazaH sAcI mAnIne cAlavuM, e aMdhazraddhAne ja eka prakAra che. ane evI aMdhazraddhanA mArge samAjane dore, e zuM puNyanuM kArya che ?" zrI navakAra maMtra yA pratyeka dharmAnuSThAna sAmenI A prakAranI phariyAdanA khulAsAmAM jaNAvavAnuM ke, "padastha Adi sadhyAnane prabhAva A kALamAM nathI" ema kahevuM e sadaMtara khoTuM che. jagatane pratyeka jIva keI ne koI prakAranuM dhyAna te karyA ja kare che. sadhyAnanI prApti thayA pahelAMnuM pratyeka prANInuM e dhyAna, duryAnanI kakSAmAM AvI jAya che. tevA prakAranA dudhyAnane zArmA ArtadhyAna ane raudradhyAna" tarIke varNavavAmAM AvelAM che. jIvane anAdi kALathI A be dhyAna ane tadanurUpe ciMtana koThe paDelAM che. eTale ekAeka tene tyAga karIne "dharmadhyAna ane "zukladhyAna" dhyAvAne prayAsa kare te paNa tene temAM ekadama saphaLatA sAMpaDI zakatI nathI. dharmazAmAM saddadhyAnene je prabhAva varNavyo che, te sadhyAnanA prAraMbhamAM ja dareka dhyAtAne prApta thaI jAya che, ema samajavAnuM nathI. paraMtu samajavAnuM e che ke, e dhyAnenA paripAka kALe duniyAnI evI kaI paNa trAddhi ke siddhi nathI, ke je dhyAtAne prApta na thAya. chatAM dhyAnanI abhyAsa dazAmAM yA te tenA prAraMbhakALamAM zAstromAM varNavelI keI paNa uttama sthiti prApta thatI nathI, ema Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAja mAhAmya 101 kahevuM e sAcuM nathI; balake Ad ane raudra prakAranAM azubha dhyAnane aTakAvavAne e ja eka prabaLa upAya che. abhyAsanA AraMbha kALe ekAeka Arta ane zaidradhyAnanI prabaLatA ochI thaI jatI na hovA chatAM AtmAne dharmadhyAnanI asara to thAya ja che. rasoDAnI dIvAla upara cUnAne pahele hAtha pragaTa saphedI na ANI zake eTalA mAtrathI ema na kahevAya che "cUno bAtala ga." tema anAdi kALathI azubha dhyAnanI asaramAM rahelA AtmA upara dharmadhyAnanI tatkAla pragaTa chAyA na vistare eTale ema te na ja kahevAya ke, "dharmadhyAna niSphaLa gayuM." zA je kAMI phaLone nirdeza karelo che. te zAstra nirdiSTa vidhipUrvaka thatI ArAdhanA mATe samajavAnuM che. viparIta vidhi ke avidhithI thatI ArAdhanAnuM phaLa paNa paripUrNa vidhiyukta ArAdhanA jeTaluM ja mAgavuM e keI paNa rIte nyAyasaMgata nathI. e vAta sAcI che ke vidhinA rAga ke pazcAttApapUrvaka thatI, avidhi ke viparIta vidhipUrvakanI ArAdhanA paNa vidhinA mArge laI janArI hovAthI zAtre tene niSedha karelo nathI; te paNa saMpUrNa phaLanI sAthe te paripUrNa vidhithI yukta ArAdhanA ja saMbaMdha rAkhe che. paripUrNa vidhipUrvakanI ArAdhanA A kALamAM zakya nathI mATe zAtre kahevuM anuSThAna A kALamAM nirarthaka che." ema belI nAkhavuM te artha vagaranuM che. zAtre kahelAM anuSThAne mAtra eka bhavanI apekSAe nirmANa karelAM hotAM nathI. e anuSThAne te janma-janmAMtare sAthe gADha saMbaMdha dharAve che. AtmAnI muktinuM mahAkArya eka ja bhavanI ArAdhanAthI siddha thaI javuM te azakyaprAya che. temAM zrI marudevI mAtA AdinAM kavacit saLatAM daSTAnta zAmAM AzcaryarUpa gaNAyAM che. anAdi kALanA asadu abhyAsane TALavA mATe eka bhavane abhyAsa Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ArAdhanAne mAga pUrato nathI. aneka bhavenA abhyAsanA pariNAme AtmA tevA prakAranA mabaLane hAMsala karI zake che, ke je tene te ja bhavamAM siddhi apAve che. A vAtane samajI zakanAra AtmA, "A kALamAM yA kaI paNa kALamAM darmAnuSThAna nirarthaka che," ema kahevAnI hiMmata kadApi karI zakaze nahi. AthI ema paNa samajavAnuM nathI ke, "dharmAnuSThAna e janmAMtaramAM ja phaLanArI cIja che ane A janmamAM tenuM kAMI paNa phaLa nathI." jeone A janmanA phaLanI ja darakAra che, teo mATe te dharmAnuSThAna nirarthaka ja che, ema mAnavuM e paNa nyAyaviruddha che. ema te pratyeka kriyA, pachI te dharmAnuSThAna ho ke adharmAnuSThAna he, pUrNatayA te janmAMtaramAM ja phaLe che. A janmamAM tenuM je phaLa prApta thAya che te svalpa ja hoya che. anekanAM khUna karanArane eka ja phAMsI maLe che ane ekanuM khUna karanArane paNa eka ja phAMsI maLe che. je A janmamAM prApta thatA phaLathI ja anuSThAnanA phaLanI samApti mAnavAmAM Ave, te evAM ghaNAM anuSThAne che ke jenuM pari pUrNa phaLa bhogavavA mATe A bhavamAM pUratI sAmagrI ja nathI. eka jIvane abhayadAna ApanAra yA eka jIvane prANata ApattimAMthI ugAranAra AtmAne paNa, je puNya baMdhAya che tene badale meLavI ApavAnI sAmagrI A duniyAmAM nathI. te pachI jIvanamAM aneka jIvane abhayadAna ApanAra ane aneka AtmAone prANuta ApattiomAMthI ugAranAra AtmAone baMdhAtA puNyano badale A ja janmamAM kaI rIte prApta thavAne ? arthAt yathArtha yA ayathArtha kaI paNa anuSThAnanuM sAcuM phaLa janmAMtaramAM ja prApta thAya che. A janmamAM je phaLa prApta thAya che, te adhUruM, alpa ane kSaNika hoya che. tethI tevA adhUrA, alpa ane kSaNika phaLa uparathI dharmakiyAnA phaLanuM mApa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAja mAhAsya 103 kADhavAne prayatna kare e ghAsanI pattInI aNI vaDe samudranA pANInuM mApa kADhavAno prayAsa karavA jevI kuceSTA che. arthAt tRNanA agra bhAgathI samudranuM pANI mApI zakAtuM nathI tema A janmanA yatkiMcit banAvethI sArI yA narasI kriyAonAM phaLa mApI zakAtAM nathI. sArI yA narasI kiyAonAM phaLa paraMparAo anaMta banavA jAya che tethI dhamanuSThAnanAM anaMta phaLanuM zAstrIya pratipAdana keI paNa rIte khoTuM karatuM nathI. zrI namaskAra mahAmaMtranI mahattA : padastha dhyAna, e paNa dharmAnukAnane eka mukhya prakAra che. pavitra padonuM AlaMbana, e tene viSaya che. ane zrI namaskAra maMtranA nava pado, ke je ATha saMpadAo ane aDasaTha akSarethI banelAM che, te sarvaziromaNi bhAvane bhaje che. e padonI sarvaziromaNitA ane zAzvatatA zrI paMcaparamejhionA pratApe che. zrI arihaMta Adi pAMca parameSTi bhagavaMte parama (sauthI zreSTha) pade birAjamAna che. tathA pravAhanI apekSAe zAzvata che tene jaNAvanAra zrI navakAra maMtranAM pa paNa sarvazreSTha ane zAzvata che. e zAzvata maMtranuM dhyAna karanAra AtmA zubha dhyAnanA prabhAve, ArtA ane raudradhyAnanA bhayAnaka svarUpanI paravazatAmAMthI chUTIne anukrame dharma ane zukaladhyAnanI bhadraMkara prAptine lAyaka bane che. tethI kaMI paNa kalyANakAmI AtmAne koI paNa kALe e maMtrAdhirAjanA dhyAna vinA eka kSaNa paNa cAlI zake tema nathI. jeo e maMtrAdhirAjanA dhyAnane pAmyA nathI, te AtmAo aneka prakAranA durgAnane vaza paDI, A anaMta saMsAra-sAgaramAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ArAdhanAne mAga anaMta kALathI rakhaDI rahyA che. ane jyAM sudhI e maMtrAdhirAjanA dhyAnane nahi pAme tyAM sudhI temanA paribhramaNane aMta paNa AvanAra nathI ja. anaMta saMsAra-sAgaranA paribhramaNane aMta lAvavA mATe aneka prakAranAM dharmadhyAnamAM pratyeka avasthAmAM eka sarakhuM upakAraka padasthadhyAna che. ane temAM paNa zrI paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtrano jApa mahA upakAraka che. enA upara eka kalamathI varNavI zakAya tema nathI, ke eka jIvAthI gAI zakAya tema nathI. hajAra kalama ane hajAre jIvAe paNa tenA pUrA guNa gAI zake tema nathI. zAstra ane guru-paraMparA dvArA je koI puNyavAna AtmAo tene mahimA samajI yathAgya vidhi mujaba tenuM ArAdhana karavA tatpara bane che, te AtmAo, naraka-tiryaMcAdi duSTa durgatiene chedI nAkhI, a5 kALamAM ja svargApavargAdi uttama sthAnamAM gati ane sthiti prApta karavA bhAgyazALI banI zake che. emAM leza mAtra saMdeha nathI. ArAdhaka AtmA, pUrvanA pApe duHkhI ane anArAdhaka AtmA, pUrvanuM puNya sukhI hoI zake. bIjA maMtra ane dharmAnuSThAnone ArAdhavAne vidhi che, tenA karatAM zrI navakAra maMtrane ArAdhavAne vidhi judo nathI paNa eTale vizeSa che ke, ApattinA samaye azuci Adi dUra na thaI zake tema hiya, te paNa zrI navakAra maMtranA jApa, maraNane niSedha nathI. arthAt kaI paNa deza ke kaI paNa kALa zrI navakAra maMtranA smaraNAdi mATe niSiddha nathI. eTaluM ja nahi paNa ga, Apatti ke maraNa samaye te te atyaMta Adeya (karavA lAyaka) che. je vakhate AtmAmAM samAdhi pragaTAvavA mATe jJAnasthAnAdi sarva Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAja mAhAtmya 105 upAyA niSphaLa nIvaDe che, te vakhate zrI namaskAra mahAma MtranuM smaraNa ameAgha ane che. zrI namaskAra mahAmaMtranA padonA zravaNa mAtrathI, manuSyA ja nahiM kintu tiya ce. paNa potAnI gati sudhArI gayA che, evAM asaMkhya varNanA zAstrAmAM che. eva! upakAraka mahAmaMtra zrI navakArane jApa karanArA paNa dIna ane du:khI dekhAya che, jyAre enA sAme paNa nahi jonArA sukhI ane khAdIbharyu jIvana gALatA najare paDe che, e vAta sathA sAcI nathI paraMtu koI sthaLe kayAreka AvA dAkhalA jovA maLe che tenAM paNa kAraNeA che. ane te e ke, jee vamAnamAM sukhI ane AkhAdIbharyuM jIvana jIvI rahyA che. teoe pazu pUrvajanmamAM zrI navaka.ranI ArAdhanA dvArA upArjana kareluM tevA prakAranuM puNya ja hAya che. e ja rIte vamAnamAM zrI namaskAra maMtranuM ArAdhana karanAra paNa koI dIna ane du:khI dekhAtu hAya, te! tenu kAraNa tenI vamAnanI mArAdhanA nathI, pazu janmAMtaramAM upArjana karelu` pApakama che. zrI namaskAra maha!maMtranA ArAdhaka AtmA dIna ane duHkhI na hAya evuM je zAstravacana che, tene AthI koI paNa prakAranA mAdha UpajatA nathI, pradyuta zrI namaskAra ma MtranI tenI vartamAnakAlIna ArAdhana! pUrvanAM pApakamAMnA cege Avela dInatAne ane duHkhane ghaNA aMze haranArI thAya che. zrI navakAra ma MtraneA sAce! ArAdhaka bahArathI duHkhI paNa dekhAtA hAya, te paNa aMtarathI te duHkhI hAteA nathI. arthAt te addIna hoya che. jyAre zrI namaskAra mahAmaMtranA zaraNane nahi pAmele AtmA bahArathI sukhI paNa dekhAtA hoya, te paNa aMtarathI sukhI hote nathI. kintu dIna ane raka hoya che. zrI namaskAra mahAmaMtranA ekaniSTha ArAdhaka AtmAnI viSayanI bhUkha tathA AzA ane tRSNAnI tarasa bhAgI gayelI hAya che, tethI te sadA tRpta heAya che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ArAdhanAne mArga jyAre te sivAyanA AtmAo viSapabheganI bhUkhathI bhUkhyA ane pudgalanI AzA ane tRSNAnI tarasathI sadA tarasyA hoya che. tethI teonI dInatA sadAne mATe sthira banI rahe che. saMsAra-sAgaramAM jahAja samAna zrI navakAra mahAmaMtranuM zaraNuM svIkAravAthI AtmA, kharekhara UgarI jAya che, tarI jAya che, DUbavAnA badhA bhayathI mukta thaI jAya che. ArAdhanAnA amRtathI chalochala chalakAtA maMtrAdhirAjanAM padomAM prANane pavavAthI anAdithI keThe paDelI pudgalAsakti, pAkelA phaLanI chAlanI jema pAtaLI paDI jAya che. ArAdhanAne khare khapI, maMtrAdhirAjane pAke japI hoya e niHsaMdeha che. dharma kyAre A gaNAya? duHkhane virAga jIva mAtrane hoya che. paNa tethI kaMI jIvanI zuddhi thatI nathI. virAga pApa pratye ane pApanuM kAraNa, je bhautika sukha, te pratye hovo joIe. te virAga Ave tyAre ja dharma AvyuM gaNAya. pApa pratye virAga TakAvI rAkhavA mATe paNa sAMsArika-sukha pratye vizaganI jarUra che. bhautika sukha pApa karyA vinA maLatuM paNa nathI ane bhegavAtuM paNa nathI. bhautika sukhanI icchA e aviratijanya doSanuM pariNAma che. duHkha vakhate dhairya ane sukha vakhate becenI e dharma pAmyAnI nizAnI che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa bAramuM sAmAyika vrata ArAdhanAne mArga: ArAdhanAne mArga pAma temaja pAmyA pachI te mArga para TakI rahevuM te ghaNuM kaThina kArya che. tema chatAM rAgadveSanA abhAvarUpa AtmAnA madhyastha pariNAmavALA e mArga para TakI rahe che eTaluM ja nahi, paraMtu AgaLa paNa vadhe che. zrI jinAjJAnI virAdhanA svapnamAM ya na thaI jAya evI apUrva AMtarika jAgRti ArAdhakanA aMgabhUta bane che tyAre ja te ArAdhanAnA mAne mahApravAsI banI zake che. sAmAyika vrata : rAga-dveSanA abhAvarUpa AtmAnA madhyastha pariNAma vakhate AtmAne thata jJAna, darzana ane cAritrarUpa guNone lAbha, tene zAstrakAra bhagavaMte "sAmAyika" kahe che. "samAna - mohaM ti samAna nAmanAM jJAna - harzana - cAritrANAMmAyaH - lAbhaH - samAyeH, samAya eva sAmAyikam / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '108 ArAdhanAne mArga sama eTale jJAna, darzana, cAritrarUpa mekSa prApta karavA mATe samAna sAmarthyavALA AtmAnA guNe, tene lAbha eTale sAmAyika. je pariNAmane dhAraNa karavAthI AtmA samavRttivALe bane, rAgadveSa rahita thAya, sarva prANuone potAnA AtmAnI jema jue, te sAmAyikanAM pariNAma che. sAmAyika e sarva mULa-guNonA AdhArabhUta che. kAraNa ke te sarvasAvadya vyApAronA tyAgarUpa che. kahyuM che ke, sAmAyikaM guNAnAmAdhAraH khamiva sarva bhAvAnAm / nahi sAmAyika hItAvaraNAdiguNAnvitA yena // 1 // tasmAjjAgada bhagavAn sAmAyikabhava nirupamopAyam / zArIra mAnasAneka duHkhanA zazya mokSasya // 2 // artha -AkAza jema sarva bhAvene AdhAra che, tema sAmAyika sarva guNone AdhAra che. sAmAyikathI rahita che cAritrAdi guNethI saMpanna thaI zakatA nathI. te kAraNe zArIrika ane mAnasika aneka duHkhonA nAzarUpa mokSane nirUpama upAya, bhagavAne eka sAmAyikane ja kahyo che. jIva jyAre sama-pariNAmavALo bane che, tyAre prati kSaNa navAnavA jJAna, darzana ane cAritranA A paryAye saMkalezanA vicchedaka ane nirUpama sukhanA hetu bane che. tethI zAmAM tene ciMtAmaNi, kalpataru ane kAmadhenuthI paNa adhika prabhAvazALI kahyAM che. acintatya prabhAvazALI A sAmAyikanA pariNAmanI prApti, jIvane sarvasAvadya go (pApa vyApArIne tyAga karavAthI ane nirava yogo (niSpApa vyApAro)nuM sevana karavAthI thAya che. vastutaH sarva jI sAthe maitrI Adi prazasta bhAvane dhAraNa karavA e ja sAmAyika che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika vrata 109 paraMtu e bhAvAne jIvanamAM sakriya rUpa ApavA mATe sarvAMsAvadya ceAgAnA tyAganI ane niravadya ceAgeAnA sevananI pratijJA levI paDe che. e pratijJAnA grahaNa ane A sevanane ' sAmAyika vrata ' kahevAmAM Ave che. A sAmAyika vratanuM bIjuM nAma, 'ahiMsA dharma ' che. ahiMsA : dharmImAM AtmaupamyanI dRSTi che. ane e ja dRSTi sAmAyika vratamAM che. jIvanamAM ahiMsAnA paripUrNa amala karavA mATe sAmAyika vratanI pratijJA anivAya che. sAmAyikanA sIdhA atha' samatA' che, kahyuM che ke, * bAmanaH prativRni parevAM na samAyarek' * potAne pratikULa vastuo bIjA pratye na AcaravI e dhanA sAra che.' sa jIvA jIvavAne icche che. koI maravA icchatuM nathI, mATe tAre koI paNa prANInI hiMsA na karavI ke na karAvavI e tArA dhama che. jeene dharmanI jarUra che, teoe jIvanamAM ahiMsAne sthAna Avu ja joI e. ane kAI paNa jIvanI theADI paNa hiMsA peAtAnA pramAdathI thAya te tene adhama nu kAraNa mAnavuM joI e. AvI nirapavAda ahiMsAne siddha karavA mATe pratijJA paNa AkarI joI e ane tenA pAlana mATenA niyame paNa kaDaka joI e. ahiMsA e dharma che ane tenI siddhi mATe satyAdi vrata ane brahmacaryAdi niyameAnA upadeza Ache--vadhate aMze sa dharmomAM gavAeleA che. sAmAyikanI pratijJAmAM te upadezane pUrNatAe paheoMcADavAmAM Avyo che. kahyu` che ke-- niravadyamidaM jJeyaM, ekAntenaiva tattvaH / kuzalAzaya rUpatvAt, sarva yoga vizudvitaH // 1 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga artha -kuzalAzayarUpa hovAthI ane sarva gonI vizuddhirUpa heivAthI, A sAmAyikane pariNAma ekAMte niravadya che. je vicAra te ja AcAra ane je AcAra te vicAra e tAtvika pariNAma che. sAmAyikamAM sarva jIve sAthe maitrIbhAva che. ane tevuM ja ahiMsAyukta AcaraNa paNa che. tethI te ekAMte niravadya che. e kAraNe sAmAyikanI pratijJA aMgIkAra karanArathI pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati jevA sUkSama jIvenI hiMsA paNa thaI zakatI nathI. ane te hiMsAthI bacavA mATe khAvA-pIvA, belavA-cAlavA, sUvA-jAgavA jevI kriyAo karatI vakhate ghaNuM saMbhALabharyuM jIvana jIvavuM paDe che enuM ja nAma sakriya ahiMsA ane AtmIpamyanI daSTinuM jIvaMta pAlana che. sAmAyikane artha : - sAmAyikanI pratijJAnA arthathI prarUpaka zrI tIrthakara de che ane sUtrathI racanA karanAra zrI gaNadhara bhagavaMte che. sAma, sama ane sanma e traNa "sAmAyikanA paryAyavAcI zabdo che. sAma eTale madhura pariNAma. sarva jI sAthe maitrInA pariNAma. sama eTale trAjavA jevA samAna pariNAma. sarva saMge ane viyege pratye sarakhA pariNAma samma eTale khIra-khAMDanI jema paraspara maLI javAnA pariNAmajJAna, darzana, cAritranI ekatAne pariNuma, cAritrarUpI khIranI sAthe jJAna-danarUpI khAMDa ane sAkaranuM ogaLIne ekarUpa thaI javuM te samma pariNAma che. TUMkamAM sAmAyika e sarva pApa-vyApAranA tyAganI ane niSpApa- vyApAranA sevananI pratijJArUpa che. tethI temAM sarva jIvenI maitrI, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika vrata 15 mAdhyasthya ane sa sadguNAnA pAlana pratyenA utsAharUpa prazasta adhyavasAye rahelA che. sAmAyikanA prakAra : sAmAyikanA mukhyatve cAra prakAra che: (1) zruta sAmAyika (2) samyaktva sAmAyika (3) dezavirati sAmayika (4) sarvavirati sAmAyika, zruta sAmAyika amuka samaya sudhI zAstrapATha bhaNavAnA niyamarUpa che. saccatva sAmAyika zraddhA guNanI zuddhirUpa che. devirita sAmAyika e ghaDI paMta (48 miniTa sudhI ) sAvadya vyApAranA tyAganA niyamarUpa che. savirati sAmAyika jIvanaparyaMta niravadya vyApAranA pAlananI pratijJArUpa che. ema paNa kDI zakAya ke zruta--sAmAyika zAstrAbhyAsa vaDe thaI zake che. samyaktva-sAmAyika zama, sa Mvega, nivedya, anuka pA ane astitrya Adi guNAnA Asevana vaDe thaI zake che. dezivarita sAmAyika sthUla hiMsA, sthUla asatya, sthUla cArI vagere pApavyApArAne tajavA vaDe thaI zake che. ane sati sAmAyika hiMsAdi prApanyApAronA sathA tyAga vaDe thaI zake che. sAmAyika eTale zikSAvrata : sAmAyikane zrAvakanA khAra teAmAMnuM navamuM vrata paNa kahyuM che. tene zikSAvrata kahevAya che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga zikSA eTale abhyAsa. AtmAnI nirmaLatAne abhyAsa, pApa bhArathI halakA - phera thavAne abhyAsa, jIva mAtra pratye samatAbhAva keLavavAne abhyAsa. A vratane vAraMvAra abhyAsa thatuM rahevAthI AtmA sarvavirati dharmane lAyaka bane che. tethI tene sAdhutAne abhyAsa paNa kahI zakAya. dararoja ochAmAM ocho be ghaDI eTale samaya, A sAdhutAnA abhyAsamAM sArthaka karavAthI gRhasthane te ati lAbhadAyI nIvaDe che. ethI zAMtavRtti, saMtoSavRtti tema ja rAga-dveSanA hetuomAM paNa rAgaTheSa na karavArUpa samatAvRtti keLavAya che. sAmAyika karavuM eTale cittavRttione zAnta karavAne, samabhAvamAM sthira thavAne, madhyasthabhAva keLavavAne, sarva jI pratye samAna vRtti ane sarvAtmabhAvane keLavavAne prazasta abhyAsa. e abhyAsanuM ja bIjuM nAma sAmAyika che. dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI paNa sAmAyika cAra prakAranuM che. dravyathI dhapakaraNa sivAyanAM bIjAM sarva dravyane tyAga kare. kSetrathI sAmAyika karavA jeTalI jagyAne cheDIne bIjI jagyAne tyAga karavo. kALathI be ghaDIparyata sAmAyikamAM rahevAne niyama kare. bhAvathI rAga-dveSarahitatA ane samabhAvasahitatA keLavavI athavA azubha dhyAnane tyAga ane zubha dhyAnane svIkAra kare. azubha dhyAna, Arta ane raudra svarUpa che. e be dhyAnane tyAga karavA mATe taiyAdi cAra ane anityatvAdi bAra bhAvanAonuM ciMtana karavuM tathA vacana kAyAnA sAvadya vyApArathI bacavA mATe teTalA vakhata sudhI sarva sAMsArika pravRttione sadaMtara tyAga kare, enuM nAma sAmAyika che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika vrata 113 vividha upamAghara sAmAyika sAmAyikanI A pratijJA, vaTemArgune vRkSanI chAyAnI jema, saMsAranA trividha tApathI saMtapta AtmAne zAMti meLavavA mATenuM parama vizrAma sthaLa che. pApane aMdhakAra dUra karavAnuM mATenuM ajoDa vijaLI ghara che. A vrata jIvane adhyAtmamArganA raste caDhAvavA mATe parama bhUmi che. durgatinA dvAranI argalA ane sadgatinA dvAranI cAvI che. jeTale vakhata sAmAyika vratamAM-samatA bhAvamAM citta coMTeluM rahe che, teTale vakhata azubha karmone uccheda thAya che. eTalA vakhata mATe zrAvaka sAdhu samAna bane che. te kAraNe AtmAthI jIe sarva kALa ane vizeSa karIne cAturmAsanA kALamAM vadhu ne vadhu sAmAyika karavAM te hitakAraka, sukhakAraka ane kalyANakAraka che. ane pakavavAmAM je bhAga agni bhajave che, tenAthI anekagaNe caDhIAto lAga dharmanI ArAdhanAne puSTa karavAmAM A sAmAyika vrata bhajave che. jJAna badhu baLavAna ajJAna che ke jJAnane dabAve che. paraMtu tene saMpUrNa naSTa karI zakAtuM nathI. tyAre jJAna ajJAnane saMpUrNa naSTa karI pitAnI saMpUrNa zakti pragaTAvI zake che. ethI ajJAna karatAM jJAna vadhu baLavAna che. e ja rIte vibhAva karatAM svabhAva ane karma karatAM dharmanuM baLa adhika che. : Ama, 8 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa teramu paramapada-pradAyaka sAmAyika "...............||||||||||---------------------------------------------------############# sa sAmAyikanA upadezaka gata prakaraNamAM ullekha karyA mujaba, sAmAyikanI pratijJAnA arthathI prarUpaka parama tAraka zrI tIrthaMkara devA che ane sUtrathI racanA karanAra zrI gaNadhara bhagavaMtA che. pote jAte AcaraNa karIne anubhavelA sAmAyika dharmAMnA amegha phaLarUpa kevaLajJAna sarvajJapaNuM pAmIne zrI tItha karadevo dhama tAnI sthApanA kare che. A dhamatI nA Azraya laine jIve sAmAyika dharmanI ArAdhanA kare ane tenA parama suMdara phaLasvarUpa zAzvatapadmane pAme che. dharmatInI sthApanA A dharmAMtI nI utpatti samavasaraNa bhUmimAM thAya che. samavasaraNa bhUmi eTale jagatanA sarvottama padAthaeN ane vaibhave nuM AhlAdaka romAMcaka subhaga milanasthaLa. samavasaraNu eTale prakRtinI paramAtmAne sarvottama a Mjali. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapada-pradAyaka sAmAyika 115 dharmanI sthApanA, dharmane pracAra ane dharmanAM sarva aMgenI vyavarita racanA A samavasaraNabhUmimAMthI thAya che. eka jana pramANe alaukika bhUminA madhyabhAgamAM sphaTikanA siMhAsana para birAjamAna thaIne sarvajJa, sarvadaza zrI tIrthakara paramAtmA tribhuvana hitakara mokSano sarvotkRSTa mArga prakAze che, tethI teo dharmacakravatI kahevAya che. tribhuvana pUjya bane che. - pUjyatama evA devAdhideva zrI tIrthakara bhagavaMtenuM darzana, vaMdana ke pUjana paNa sAtvika cittaprasannatA ane samAdhi sukhane ape che, te pachI temanA sukha-kamaLathI dharmopadezanA zravaNanuM te kahevuM ja zuM? nirvANa paryaMtanAM saghaLA sukhanuM te kAraNa bane che. samavasaraNa bhUmimAM ekatra thaelA supAtra che e upadezanuM sAcA dilathI zravaNa kare che. adhikArI pAtro samyatva, dezavirati ane sarvaviratinI dIkSA aMgIkAra kare che. ane bIjA pAtra mAM paNa teno prasAra kare che. e rIte dharmano pavitra prabhAva vizvamAM rilAya che. name titkasa zrI tIrthakaranuM A samavasaraNa ane tenI madhyanuM siMhAsana, darzana-jJAna ane cAritrasvarUpa sAmAyika dharma nuM kendra bane che. tene svayaM zrI tIrthapati ane tIrthanA anuyAyIo paNa traNa pradakSiNA Ape che. name tirthassa" e mahAmUlA zabda vaDe dravyatIrtha ane e dvArA anAdi anaMta ratnatrayAtmaka bhAvatIrthane praNAma kare che. ane pachI siMhAsana para birAjamAna thaIne zrI tIrthakarade dharmopadeza Ape che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ArAdhanAne mArga upadezAmRtanI asara : samavasaraNanA madhya bhAgamAM birAjIne, jyAre zrI tIrthaMkaradeve pite pitAnA jIvanamAM sAkSAt anubhavelA sAmAyika dharmanI dezanA sarvAtizAyinI vANI vaDe Ape che, tyAre puSkarAva meghanI anavarata dhArAthI kaMIka Adra banatA magaLIA paththaranI jema kaThora haiyAM paNa kaMIka kUNAM paDe che. mIThA meghanI dhArAthI khUlatAM temaja khIlatAM kadaMbanAM puSponI jema deva, manuSya, tiryaMcanAM haiyAM vikasita thAya che. pratyeka puNyazALI chetA pitAnI ceyatA pramANe kaMIka ne kaMIka vikAsane pAme che. te vikAsanI bhUmikAo apunarbandhaka avasthAthI mAMDIne zelezI paryata hoya che. te badhA sAmAyika dharmanA ArAdhaka bane che. svabhAvathI ja nivaNane nahi IcchatA abhavya AtmAo paNa yathA pravRttIkaraNanI ucca bhUmikAne sparza kare che. ane yatkiMcit zruta sAmAyikane lAbha meLave che. bIjAo samyakatva sAmAyika, dezavirati sAmAyika, sarvavirati sAmAyika ane tethI paNa AgaLanI bhUmikAone prApta kare che. zrI tIrthakara bhagavaMtenA upadezane jhIlanAra prathama varganA pAtra, bIjabuddhinA dhaNI zrI gaNadhara bhagavaMte che. teo bhagavaMtanA zrImukhathI tripadInuM zravaNa karI aMtamuhUrtamAM ja dvAdazAMgI zrutanI racanA sAmAyika zrutathI mAMDIne dvAdazAMgI zruta paryatana kRtajJAnanuM ArAdhana karanArA zruta sAmAyikanA ArAdhaka gaNAya che. samyaktva sAmAyikanA ArAdhakanA paNa aneka prakAra paDe che. upazama samyakatva, kSayopazama samyakatva, kSAmika samyakatva vagerene pAmanArA che samyakatva sAmAyikanA ArAdhake kahevAya che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapada-pradAyaka sAmAyika 117 dezavirati ane sarvavirati sAmAyika dharmanA ArAdhake paNa aneka prakAranA hoya che. eka vratathI mAMDIne bAra vratane dhAraNa karanArA mahAvratadhArIomAM sAmAyika cAritrathI mAMDIne yathAkhyAta cAritra sudhInA tathA nircamAM bakuzakuzIlathI mAMDIne nirgastha-snAtaka sudhInA save sarvaviratidhara dharmanA ArAdhake kahevAya che. nirvANune amegha upAya : mAnavasRSTi pravAhathI anAdi che. tenI sarva jarUrIAte anAdinI che. tenI nirvANanI IcachA paNa anAdinI che. tethI tenAM sAdhano pUrAM pADanArI cejanA paNa anAdinI che. je kSetramAM ane je kALamAM koI paNa mAnavahRdayamAM alpamAM alpa paNa nivRttinI IcchA jAgRta thAya che, tyAre tene egya sAmagrI paNuM utpanna thavA mAMDe che ane jyAM sudhI amuka cokkasa hadavALI nivRttinI IcchA cAlu hoya che. tyAM sudhI te sAmagrI kAyama rahe che. nirvANa prApta karavAne, janma-jarA-mRtyuthI kAyamane mATe mukta thavAne kaI paNa amegha upAya hoya te te sAmAyika dharma che. te sAmAyika dharmane pAmavAnuM amedha sAdhana, zrI tIrthaMkara devee sthApeluM tIrtha che. A tIrtha e eka evI adbhuta racanA che ke temAMthI nirvANanI abhilASAvALA jIvone pitAnI bhUmikAne gya nirvANanAM sAdhane maLI rahe che. pravAhathI cAlyA AvatA anadi-anaMta A saMsAramAM mAnavajIvana paNa pravAhathI zAzvata che. temaja jIvanI jarUrIAta paNa zAzvata che, ane pUrNa karavAnI sAmagrI paNa zAzvata che. mAnavajIvananI anekavidha jarUrIAtamAM AdhyAtmika jarUrIAta mukhya che. temAM paNa nivRttinI, zAntinI ane zAzvata sukhanI icchA e mAnavajIvananI ati mahatvanI jarUrIAtanI vastu che. nivRttinI Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ArAdhanAne mAga A IcchA paNa pAtrabhede tIvra-maMdAdi aneka prakAranI hoya che, tene chevaTane prakAra te ja janmamAM pUrNa nirvANecchAne che. " jyArathI zrI tIrthakara bhagavaMte aglAnapaNe dharmopadeza ApavA mAMDe che, jagatanA jIvane ArAdhanAmaya jIvananI sarvAMgasuMdaratA pIrasavA mAMDe che, tyArathI nirvANanI IcchAne pUrNa karavA mATenI sAdhanA-sAmagrI utpanna thatI jAya che. je sAmAyika dharmanuM zrI tIrthakara bhagavaMte e vyaktigata AcaraNa karyuM hatuM, te sAmAyika dharma have tIrthanuM aMga banI jAya che. tene arthathI upadezanArA zrI tIrthakara bhagavaMte, sUtrathI racanArA zrI gaNadhara bhagavaMte, tenuM anuSThAna karanAra caturvidha zrI saMgha, tenI pratijJA levA mATenuM "karemi bhaMte sUtra tathA tenI viziSTa samajaNa ApanAra anya saghaLAM zAstro maLIne eka tIrtha bane che. te tIrthane zrI tIrthakara bhagavaMte paNa namaskAra kare che, kAraNa ke temane tIrthakarapade pahoMcADavAmAM tene asAdhAraNa hisso hoya che. sAmAyikanI kriyA : sAmAyika dharmanI ArAdhanAnA artha mATe AtmA eTale zuM ? dravyathI te kevo che? kSetrathI te kevo hoya ? kALathI keTalo che? bhAvathI tenAmAM jJAna keTaluM che? baLa, vIrya ane parAkrama keTaluM che? te sthira che ke asthira ? dhruva che ke adhuva? saMgAthI, lakSaNathI, prajanathI tenuM svarUpa kevuM che? e vagere viSayone vicAra Avazyaka banI jAya che. deha-dehI svarUpa : AtmAne samajavA mATe pahelAM zarIrane samajavuM paDaze. kAraNa ke moTA bhAganA jIvane pitAnA zarIramAM ja "AtmApaNuM"nI buddhi Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 paramapada-pradAyaka sAmAyika hoya che. jyAM sudhI zarIramAM tenA nAmanA, tenA saMbaMdhIomAM AtmApaNAnI buddhi che, tyAM sudhI jIva sAmAyika dharmane adhikArI banI zakatuM nathI. zarIra Adi ane aMtavALuM che. AtmA cetana che. anAdine che. anaMtakALa paryata rahevAnA svabhAvavALe che. zarIra mUrta che, AtmA amUrta che. zarIra IdrayagrAhya che, AtmA atIndriya che. zarIra para che, AtmA "sva" che. zarIramAM "mama' buddhi thAya che, AtmAmAM "ahaM" buddhi thAya che. zarIra aneka che, AtmA eka che. zarIra bhagya che, AtmA joktA che. zarIra dazya che, AtmA draSTA che. zarIra vinAzI che, AtmA avinAzI che. zarIra roga, jarA ane maraNa svabhAvavALuM che, AtmA aregI, ajara, amara che. zarIra karma janita che, AtmA ajanya che, dhruva che, zAzvata che. e rIte zarIra ane AtmA baMnenA svabhAva temaja svarUpa eka nathI, paNa dina che; enuM jJAna thavuM e sAmAyika dharmanI yegyatA pAmavAnuM prathama pagathiyuM che. AtmA e deha nahi, paNa dehI che. zarIra nahi, paNa zarIrI. che. zarIra e AtmAne rahevAnuM ghara che. AtmA e gharamAM vasanAre. gharane svAmI che. Idriye e zarIrarUpI gharanAM bArIbAraNuM che. | mana ane buddhi e IndriyethI paNa sUkSama che. manane dUradarzaka yaMtra (Telescope) kahI zakAya, te buddhine sUkSmadarzaka yaMtra (MicroScope ) kahI zakAya. paraMtu AtmA te baMnethI para ane nirALo che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ArAdhanAno mArga zarIramAM ke IndriyamAM, manamAM ke buddhimAM je kaMI jevAnI ke jANavAnI, cAlavAnI ke vyavasthita kArya karavAnI zakti che, te teonI pitAnI nahi paNa AtmAna che. kehInUra hIre A duniyAmAM ati kImatI gaNAya che. keTalAka tene "tejane parvata kahe che te keTalAka kaustubha maNi paNa kahe che. jenI pAse te hI hoya te zahenazAha gaNAya. A ati durlabha temaja mUlyavAna hIre paNa tene jovA mATe jene AMkha na hoya tene mana keTalI kiMmatano gaNAya? kahe ke keDIne ke tethI paNa UtaratA mUlya temaja mahattvane. kevaLa kehInUra ja nahi, kintu tevA asaMkhya hIrAo jenA vaDe dekhI zakAya che, te cakSunI kiMmata karaDenI nahi, paNa abajonI AMkIe to paNa ochI ja gaNAya. e hIre paNa hoya, cakSu paNa hoya, paNa mana na heya te? mana paNa hoya ane buddhi na hoya te? matalaba ke yathArtha mUlya hIrAnuM nahi, paNa cakSunuM che. bAhya ratnane cakSu e ja kharuM ratna che. athavA cakSu vaDe dekhelA bAhya rananI parIkSA karIne tenI kiMmata AMkanAra mana ane buddhi e kharAM ratna che. e mana ane buddhi paNa jenI sahAyathI kAma kare che ane jenA vinA kAMI karI zaktA nathI, te AtmArUpI ratnanI kiMmata to AMkI zakAya tema che ja nahi. AvA aNamola AtmaratnanI darakAra karanArA Aje keTalA? aMtardaSTi kare te ja tenI kiMmata cheDIghaNu paNa samajAya tema che. deha-IndriyathI bhinna evuM Atmaratna e ja sAcuM ratna che. ane enI kiMmata e ja sAcI kiMmata che. duniyAnAM bIjAM dravya nAma mAtrathI dravya che. sAcuM dravya e Atmadravya che. - e AtmAnI UMcAI keTalI? e AtmAnuM mApa kevaDuM? e AtmAnuM jIvana keTaluM ? ane e AtmAnuM baLa keTaluM? Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapadma-pradAyaka sAmAyika 121 UMcAmAM UMce! merUparyaMta, tenAthI paNa te UMcA che. UDAmAM UDe svayaMbhUramaNa samudra, tenAthI paNa te UDo che. paheALAmAM paheALu leAkAkAza, tenAthI paNa te paheALe che. lAMgAmAM lAMbA bhUtakALa, tenAthI paNa te lAMbA che. bhaviSyakALa jeTalA lAMbA che, tenAthI paNa lAMbuM AtmAnuM jIvana che. patanI UMcAI, sAgaranI UMDAI, pRthvInI paheALAI, AkAzanI jADAI ane kALanI laMbAI paNa jenI AgaLa tuccha che, te AtmAnI UMcAI ke jADAinuM mApa nIkaLI zakatuM nathI; kAraNa ke te asIma ane amApa che. pazuomAM baLavAnamAM baLavAna hAthI ane siMha, manuSyAmAM khaLavAnamAM baLavAna cakravatI ane vAsudeva, devAmAM baLavAna IMdra ane amidra, tenAthI paNa adhika maLavAna AtmA che. hAthI, siMha, cakravartI, vAsudeva, IMdra ke ami dramAM je khaLa che te maLa bIjA koInuM nathI, paNa te-te zarIramAM rahela AtmAnuM che. Atmadravya ja eTaluM baLavAna che ke te dhAre tA kSaNamAM alakane lAka ane leAkane aleAkamAM pheravI zake che. paraMtu tevuM sAmarthya tenAmAM tyAre ja pragaTe che ke jyAre tenAmAM tevI kutUhalavRtti jA paNa rahetI nathI. pANI pAcuM nathI : bahAranA padArthA bAhya indriyothI jANI zakAya che. aMdaranI vastue aMtaHkaraNathI jANI zakAya che. ahirindriyathI pANI karatAM paththara kaThaNa jaNAya che. te ja pANIne vicArarUpa AMtara-indriyathI jotAM tethI viparIta jaNAya che. paryaMtanA kaThaNamAM kaThaNa paththaro paNa paMtanI nadInA pANInA vegathI tUTIne TukaDA, TukaDAmAMthI kAMkarA ane kAMkarAmAMthI retInA rUpamAM palaTAI jAya che. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ArAdhanAne mArga Ama paththaranA TukaDA, TukaDAnA kAMkarA ane kAMkarAnI retI banAvanAra, bIjuM kaI nahi paNa picuM dekhAtuM evuM varasAdanuM ke nadInuM pANI che. bAhya sparzanendriyathI oLakhAte kaThaNa paththara paNa pANI karatAM vadhAre narama che ane bAhya IndriyathI oLakhAtuM narama pANI paNa kaThaNa paththara karatAM vadhAre kaThaNa che, vadhAre majabUta che, vadhAre baLavAna che. lokhaMDano eka TukaDo pANIthI bharelA eka pyAlAmAM mUkI rAkhavAmAM Ave te DA divasa pachI te TukaDo pANIthI kaTAI jAya che, tenI jhINI jhINI lAla retI thaI jAya che ane te retI bArIka thaIne havAmAM UDI jAya che. A hisAbe lekhaMDa karatAM paNa pANuM vadhAre baLavAna puravAra thAya che. AtmA acinya zaktizALI che: bAhya dRSTithI ke bhUla daSTithI vicAratAM karma kaThina temaja baLavAna lAge che ane AtmA poca-nirbaLa jaNAya che. paraMtu jyAre te ja vAtane AMtaradaSTithI vicAravAmAM Ave che tyAre pANInI jema baLavAna AtmA, dhyAnarUpI jaLanA baLathI paththara ane lekhaMDanI jema karmone teDI zake che, bhedI zake che, cUrecUrA karI zake che, sarvathA nAmazeSa karI zake che. zarIra ane AtmAne saMbaMdha. zarIra ane AtmAne saMbaMdha vyaMjana ane svaranA saMbaMdha jevo che. mULAkSaramAM ", za, rU" vagere svare che. ane "ku, khU, " vagere vyaMjane che. | - cAM jAnate rUtti 1: pitAnI meLe jene sadA uccAra thayA. kare te svare che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 paramapada-pradAyaka sAmAyika vyaMjana eTale jene svaranI sahAya maLe to ja pUrNa uccAra, thaI zake. nahitara pUrNapaNe belI paNa na zakAya. lakhavAmAM paNa je kheDA lakhAya. jema svaranA uccAra zAzvata che, tema zarIrarUpI vyaMjanamAM. rahele AtmA, avinAzI, nitya ane zAzvata che ane vyaMjananI mAphaka zarIra anitya, vinAzI, parAdhIna ane azAzvata che.: ATha mukhya karmomAM jaladamAM jalada tAkAtavALA mehanIya karmanI sthiti 70 keDAcheDI sAgaropama jeTalI lAMbI che. jyAre bIjI bAju, mAnavInA AyuSyanI vartamAna sthiti 100-125 varSa jeTalI che. bAhya daSTie vicAratAM ATalI dIrgha karma sthiti 100-125 varSa jeTalA alpa AyuSyanI aMdara kevI rIte haTAvI zakAya ema lAge paNa kharUM. aMtardaSTithI vicAratAM AtmAnI sthiti anaMta keDAcheDI sAgarepamathI paNa adhika tenI AgaLa 70 keDAcheDI zuM hisAbamAM ? 70 keDAcheDIne aMta che. AtmA anaMta che. mehanIya kAma uparAMta sarva karmone aMta AvI zake che, kintu AtmAne keI kALe. paNa aMta AvI zakatuM nathI. jema bahAra rahelI vastunuM darzana, sUryanA prakAzamAM paNa carmacakSu kholyA sivAya thaI zakatuM nathI, tema aMtaramAM rahelI mahAna vastunuM darzana paNa AMtara-cakSu vivecakSuvicAracakSu-ughaDyA sivAya thaI zake nahi. bAhya vastu jagata che. AMtara vastu AtmA che. Atma caitanyarUpe che. jema dIvAne jovA mATe bIjA dIvAnI jarUra paDatI nathI, paNa e ja dIpakanA prakAzathI dI jovAya che, tema AtmAne jovA mATe bIjA jJAna-prakAzanI jarUra nathI. paraMtu aMtaramAM rahelo jJAna-prakAza, jemAMthI e prakAza vahI rahyo che, te AtmAne paNa joI zake che.. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra4 ArAdhanAne mArga A rIte AtmA avinAzI, mahAnamAM mahAna, baLavAnamAM baLavAna, sarvajJAnamAM ziromaNi ane niravadhi sukhathI paripUrNa che. jJAna kriyApyAM mArA zA AtmAne saMpUrNa vikAsa karavA mATe jaina dharma be sAdhane mukhya mAnyAM cheH (1) jJAna (2) kriyA jJAna kriyAkhyAM mokSa e tenuM TaMkazALI sUtra che. je pratyeka ArAdhakanA lakSyane yathArtha mArga cIMdhatuM rahe che. AtmAnI paripUrNa zuddhi mATe ekaluM jJAna ke ekalI kriyA basa nathI. jJAna vinAnI kriyA ke kiyA vinAnuM jJAna, manuSyane AtmavikAsanI Toce pahoMcADI zake nahi. ubhayane saMga thAya tyAre ja pUrNa vikAsa thaI zake che. sAmAyika e anuSThAna che, vidhi che, kriyA che. anuchAne e sAdhana che. tene yathAvidhi anusaravAthI manuSyanuM sAdhya tenI tarapha doDI Ave che. ArAdhanAnA mArgamAM vidhinuM paNa eTaluM ja mahattva che, jeTaluM prazasta praNidhAnanuM che. dharmakriyAnuM dhyeya dharmakiyAnuM dhyeya manane chevuM te che. kapaDAM jema roja melAM thAya che, tema mana paNa reja ne reja meluM thAya che. mATe kapaDAnI jema manane paNa reja chevuM joIe. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa caudamu sAmAyikanI kriyA AtmavikAsanu sAdhana : dareka dharmanA anuyAyIone tenA praNetAoe AtmavikAsa karavAnAM bhinna-bhinna sAdhane batAvyAM che. khristIone prArthanA, musalamAnone namAja, hinduone nityakarmo, brAhmaNone saMdhyAo, pArasIone avastAo tema jainene AtmavikAsanI Toce pahoMcavAnuM sAdhana, zrI tIrthaMkara paramAtmAoe sAmAyika dharmane kahyuM che. sAmAyikaM ca mokSAgaM paraM sarvajJabhASitam / / vAsIcandanakalpAnA - muktametanmahAtmanAm // 1 // niravadyamidaM jheyaM, ekAntenaiva tattvataH / kuzalAzayarupatvAt sarva yoga vizudvitaH // 2 // sAyika vizudvAtmA, sarvathA ghAti krmnnH| kSayAt kevalamApnoti, lokAloka prakAzakam // 3 // artha - sAmAyika e mokSanuM-sarvASita parama sAdhana che.. vAMsalAnuM chedana ane caMdananuM vilepana e baMne pratye samAna vRtti Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ArAdhanAnA mArga vALA mahApuruSone athavA vAMsalA pratye caMdana kalpavRttivALA satpuruSAne te hAya che. (1) tattvathI A sAmAyika, ekAntapaNe niravadya (pAparahita) che, kAraNa ke te kuzalAzaya (mokSapraNidhAna) rUpa che, eTaluM ja nahi paNa "sarva cogAnu vizuddhirUpa che. (ra) AvA sAmAyikathI vizuddha thaelA AtmA ghAtI karyAMnA sa prakAre kSaya karIne leAkAlAka prakAzaka kevaLajJAnane meLave che. (3) apakArI ane upakArI ubhaya pratye samAnavRtti athavA apakArI pratye paNa upakAra karavAnI vRttivALuM A sAmAyika, mokSanuM utkRSTa sAdhana che. A sAmAyikamAM cittanA zubha Azaya uparAMta mana-vacana ane kAyA e traNeyanA vyApArAnI vizuddhi rahelI che. ghAtI kameAMnA sathA kSaya karavA mATe, AnA samAna khIjuM sAdhana jagatamAM che nahi. sarva AtmAe sattAe samAna che. sane sukha priya che, ane duHkha apriya che. svarupathI sarva AtmA anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta vIne dhAraNa karanArA che. evu jJAna thayA pachI paNa e jJAnane anurUpa kriyA thayA vinA AtmA vikAsa sAdhI zakatA nathI. sAmAyikanI kriyAmAM AtmAsvarUpanu jevu yathArtha jJAna thayuM che, tenA prakAzamAM tevI yathArtha kriyA karavAnuM zAstranuM pharamAna che. temAM kevaLa sarvAM jIvo pratye zubhecchA khatAvIne ke saMnuM duHkha dUra cA ane sarvone sukha maLeA, evI kevaLa bhAvanA karIne ja aTakI javAmAM AvatuM nathI. kintu koI paNa jIvane duHkha thAya ane sa koIne sAcuM sukha prApta thAya, e jAtanu` sakriya vaMna upadezeluM che. sAmAyikamAM kevaLa mananI bhAvanA ke vANInI zubhecchA ja nathI, ntui kAyAne paNa bhAvanA ane zubhecchAnusAra pravartAvavA mATenI pratijJA che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanI kriyA 17 sarva prakAranA azubha vyApAra pachI te karavArUpa haya, karAvavA rUpa hoya ke anumodanArUpa hoya, tene mana-vacana-kAyAthI tyAga ane sarva prakAranA zubha vyApArane mana-vacana-kAyAthI Adara kevaLa karavArUpa ja nahi, kintu zakti anusAra karAvavA ane anumedavArUpa paNa vihita karela che. kaI paNa zubha vicAra jyAM sudhI AcaraNamAM Avate nathI, tyAM sudhI te kevaLa vicAra ja che, paraMtu AcAra nathI. AcArane anurUpa vicAra ane vicArane anurUpa AcAra ghaDAya tyAre ja te dharmarUpa bane che ane te dharma ja jIvane dhAraNa kare che, durgatipAta aTakAve che, saddagati apAve che. sAmAyikanA ATha paryAye batAvyA che. temAM kevaLa vicAra nahi, kintu AcAyukta vicArane ja sthAna ApeluM che. sAmAyikanA ATha paryAye daSTAnta sahita batAvatAM kahyuM che ke - tamArU, samarUAM, snehA, samAsa, saMve che aNavajjaM ca pariNaM, paccakkhANe ya te aTha // damadaMte, meyajje, pUcchA cilAiputteya / dhammarui, ilA, teilI sAmAia aTTha udaahrnnaa|| artha - samabhAva, dayAbhAva, samyaguvAda, samAsa, saMkSepa, anavadya, parijJA ane pratyAkhyAna A ATha sAmAyikanA paryAya che. te upara anukrame damadaMta, metArya, kAlakasUri, cilAtIputra, lokikAcAra paMDita, dharmaruci, IlAputra ane teTalIputranA udAharaNa che. upasarga ane satkAra pratye samAna bhAva rAkhanAra damadaMta rAjarSi, kauMca pakSInA prANanI rakSA khAtara pitAnA prANa ApanAra metArya munivara, datta purohitane satya vacana kahenAra kAlasUri, upazama, viveka ane saMvararUpa mAtra traNa padanA vicArathI ghora upasargane samatAbhAve Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ArAdhanAne mArga sahanAra mahAtmA cilAtIputra, zeDA akSaremAM ghaNuM rahasya batAvanArA paMDite, "anAkuTTI" zabdane sAMbhaLatAMnI sAthe niravadya munipaNuM aMgIkAra karanAra dharmaruci aNagAra, sAcA tyAganuM dazya jevA mAtrathI pratibaMdha pAmanAra IlAputra kevaLI ane nimitta maLatAM ja tyAgamArgane pratibaMdha pAmanAra teTalIputra AcArya e sAmAyika-pAlananAM ane te dvArA Atmasiddhi pAmanArA mahApuruSonAM dRSTAnta che. | sAmAyikanuM mULa samyagradarzana che, sAmAyikanuM phaLa samyaphacAritra che. bahirAtmabhAva: A saMsAranuM, baMdhananuM, duHkhanA sAgaranuM, ajJAnarUpI mahAaMdhakAranuM, saharAnA raNathI badatara bhavATavInuM mULa kAraNa keI hoya te te mithyAtva che. tene keTalAka "mAyA" kahe che. keTalAka tene Devil sin' kahe che. buddha tene "mAre" kahe che. jene tene mithyAtva" kahe che. temaja te bahirAtmabhAva' nAme paNa oLakhAya che. Atmabudhe ho kAyAdika grahyo bahirAtama agharUpa." (AnaMdaghanajI ) A saMsAramAM moTAmAM moTuM koI pApa hoya te te mithyAtva che ane mithyAtva eTale bahirAtmabhAva, kAyAdine "huM" mAne che. kAyA, vANI, yauvana, dhana, svajana ane mana AdinI pravRttimAM nizcayathI "huM" ane "mArApaNanI ajJAna-buddhi e ja bahirAtmabhAva che, e ja mithyAtma che ane e ja avidyA ane ajJAnarUpI moTAmAM moTuM pApa che. manuSya jene "huM" mAne che ane jemAM pitApaNAnI kalpanA kare che, tene uddezIne ja te saghaLI pravRttio rasa temaja umaMgathI karate hoya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanI kriyA 129 ' dehane ja huM' mAnavAthI manuSyamAM rahelAM keTalAMka gamya ane agamya sAmarthyanI tene khabara paDatI nathI. dehamAM rahenAra koNa che? tenI zeAdha tarapha te vaLe che. tyAre temAM rahela akhUTa khajAnAnI tene mAhitI maLe che. sAmAyika e akhUTa khajAnA khAlavAnI eka ajaba cAvI che. tena samatAnA parama prabhAva : karma jIvaM ca saMzliSTaM parijJAyAtmanizcayaH / vibhinnI kurate sAdhuH sAmAyikazAlAkyA // 1 // rAgAdi dvAMta vidvaMse kRte sAmAyikAMzunA / svasmin svarupapazyanti yoginaH paramAtmanaH // 2 // - kalikAlasarva jJa bhagavaMta zrI hemacandrasUrIzvarajI ] artha :-paraspara ekameka thaelA jIva ane kamane jANIne karyAM che. AtmAnA nizcaya jeNe, evA sAdhu sAmAyikarUpI zalAkA vaDe e ene judA kare che. (1) sAmAyikarUpI sUrya vaDe rAgAdi adhakAra nAza pAme chate, cAgI puruSo pAtAnA AtmAmAM paramAtmAnA svarUpane jue che. (2) ayaM prabhAvaH parama samatvasya pratIyatAm / yat pApinaH kSaNenApi padamiyati zAzvatam // 1 // artha :- samatAne A parama prabhAva che ke jenAthI pApI AtmA paNa eka kSaNavAramAM zAzvata paTTane prApta kare che. AtmA zarIradvirUpa nathI : manuSya bhatra uttamamAM uttama kharo paNa jo zarIra vagere jahe vastune 'huM" karIne mAne te tenA janma-bhava mahApAparUpa banI A. 9 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ArAdhanAnA mAga jAya che. uttamatAnI uttamaMtA uttama AzayapUrvakanI sarvottama ArAdhanAmAM samAelI che e sahue yAda yAda rAkhavA jevu che ja. zarIra vageremAM jo sAkSIbhAva, adhiSThAnabhAva dhAraNa kare, AtmAne hRdayastha karIne varte, te tenAmAM rahelo AtmA potAnA paramAtmapaNAne pragaTa karI zake. 8 kAyAdika 'nehA sAkhI aMtara ghara rahyo, AtamarUpa. (Ana ghanajI) AtmA zarIrAdvirUpa nathI, paNa zarIrAdinA sAkSI che. zarIra, mana, ahaMkAra, yauvana, dhana, mAlamilakata ke svajana-snehIo AtmArUpa nahi paNa Atmabhinna che. AtmA to sanA sAkSI, draSTA che. e rIte aMtarAtmabhAva pragaTa thatAM saspeMsAramAM thatAM sukha-duHkhathI jIva para banI jAya che. pachI ema lAge che ke sukha-duHkha kama`sa Mge AvI maLelA ane thoDA kALa rahI vinAza pAmI janArA Aga tuka che. AtmA enAthI para che. A sthiti AvyA pachI AMtaracakSuthI paramAtma-dana karavAnI ceAgyatA prApta thAya che. AtmA ane paramAtmAnA saMbaMdha yathArthapaNe samajAya che, hRdayagata thAya che. dehArdikathI AtmA alaga che, tema paramAtmA tarapha jotAM karmAdrikathI paNa te nizcayathI alaga che, evu bhAna thAya che. ane karmAMthiI alaga 4 avalakhI sAmAyika Adi pravRtti vacce AvatAM vighnAne dUra karatA pragaTa kare che. thavA mATe potAnA AtmavIya ne karatA rahe che ane dhIme-dhIme jaI potAnA paramAtma svarUpane pUjya * jJAnAnaMde hai| pUraNa pAvane, vacchata sakala upAdhi. sujJAnI atIndriya guNamaNi AgaruM, Ima, pumAtama sAdha. sujJAnI zrI Ana daghanajI mahArAja paramAtma svarUpanuM varNana karatAM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanI kriyA lA pharamAve che ke jJAna ane AnaMdathI paripUrNa, pavitra, sakaLa bAhya upAdhi--para dravyanA saMbaMdha tenAthI rahita, atIndriya, guNu samUharUpI maNuionI khANa evA paramAtmAne aMtarAtmAvavALA AtmA sAdhI zake che. sAmAyikanI kriyA karatAM e kriyAnA artha ane pachI bhAva jema-jema prApta thatA jAya che, aMtaramAM ughaDatA jAya che, pariNAmastha banatA jAya che, tema-tema paramAtmasvarUpane paricaya vadhatA jAya che, pAkaTatA dhAraNa karatA thAya che. paramAtmA indriyethI jaNAtA viSayAthI para che, chatAM indriyothI para evA AtmA, paramAtmAne jANe che ane indriyA tathA tenA viSayA paNa jANe che. sAmAyikanuM phaLa : yu sAmAyika vaDe sAvadha ceAganI vikRti thAya che. tenu phaLa eTalu mATu kahyu che ke tenI sarakhAmaNI senA ane cAMdInA DhagalAothI paNa thaI zake nahi. " divase divase lakkhaM dei suvannassa khaMDiyaM ego / ego puNa sAmAiyaM, karei na pahappae tassa // 1 // artha :- eka mANasa rAja suvaNaeN nI eka lAkha khAMDI (eka khAMDI kharAkhara pa6 maNa) zubha kSetramAM dAna kare che. ane bIjo eka mANasa rAja eka sAmAyika kare che, to te dAna ApanAra, sAmAyikanA phaLane pahoMcatA nathI. sAmAyikamAM pApa-vyApAranA tyAga vaDe je jIvAnA prANAne abhaya maLe che, te prANAnuM mUlya, samasta pRthvInA mUlya karatAM paNa adhika che. tethI sarva dAnAmAM abhayadAna mukhya che. vaLI kahyuM che ke, sAmAiyaM kuNaMto samabhAvaM sAvao a ghaDiyadugaM / Au suresa baMdha, ittiya mittAI pAliyAI // 1 // '' artha :-sAmAyikamAM samabhAvane dhAraNa karatA zrAvaka e ghaDImAM ANu karoDa lyeApamathI jhAjheru devAyuSya bAMdhe che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra ArAdhanAnA mArga sAmAyikaM dviSaTikaM cirakarmabhedI, caMdrAvataMsa vaducca dhiyo'tra kintu / sparze'pi satyamudakaM malinatvanAzi, ghoraM tamo harati vAkRta eva dIpaH // 1 // artha :- be ghaDInuM (48 miniTa ) sAmAyika, cirakALanA kamane ucca buddhivALA zrI caMdrAvata saka rAjAnI jema (ka ne ) bhedanAruM che. sparzathavA mAtrathI jaLa malinatAnA nAza kare ja che, dIpaka pragaTa karatAMnI sAthe dhAra aMdhakAra tatkALa nAza pAme ja che. tivvaM tavaM tavamANo jaM navi niTThayai jammakoDIhi / taM samabhAva bhAviacitto khavei kammaM khaNadveNaM // 1 // artha :- karoDo janmo sudhI tIvra tapane tapatAM je kama kSaya nathI thatA, te karma samabhAvathI bhAvita cittavALA a kSaNamAM nAza kare che. jevi gayA mokkhaM, je viya gacchati je gamissaMti / te savve sAmAiyamAha peNa mujJeyanA ? // artha :* bhUtakALamAM je koI mAkSe gayA che, vamAnakALamAM jAya che ane AgAmI kALe jaze te sarve sAmAyikanA mAhAtmyathI che, ema jANavu, kiM tivveNa taveNaM, kiM ca javeNaM kiM ca caritteNaM ? samAyAi viNa mukkho na hu huo kahavi na hu hoi // 1 // artha :- tIvra tapa vaDe, japa vaDe ke cAritra vaDe zuM? samatA. vinA koI nA mAkSa thayA nathI, thavAnA nathI. mATe jyAre jyAre avasara maLe, tyAre-tyAre sAmAyikanA abhyAsa karI. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanI kriyA 133 nA nA 3 tAde sAmApha vaphA ' zrI bhagavatI sUtra artha - jyAre avasara maLe tyAre sAmAyika kare. 'yadA savva sAmAiyaM kAumasatto tadA desa sAmAyiyaMpi jAva bahuso kujjA / tathA jattha vA visamai acchai vA nivvAro samvattha samAiyaM karei / (zrI AvazyakacUrNi) artha - jyAre sarva-sAmAyika karavAne zaktimAna na hoya, tyAre paNa deza (dezavirati) sAmAyika bahu vAra kare tathA jyAre-jyAre vizrAMti maLe athavA bIjuM kaMI kArya na hoya, tyAre-tyAre sarvatra sAmAyikane kare. jIvo pamAyabahulo bahuso viabahuvihesu anthesu| eeNa kAraNeNa bahuso sAmAiyaM kujjA // 1 // sAmAyika niryukti. artha :- jIva pramAdathI bharelo che. bahu prakAranA arthamAM vAraMvAra otapreta thaele che, e kAraNe vAraMvAra sAmAyika karavuM joIe. ArAdhanAne prANa: samatAbhAva ArAdhanAne prANa che. samatvabhraSTa virAdhaka lekhAya che. virAdhanA AtmAne saMsAramAM TheraThera rajhaLAve che. AtmAnA A rajhaLapATanA kAyamI aMta mATe puNyazALIoe samatAnA gharamAM sthira karanArI ArAdhanAmAM ekAkAra thavuM rahyuM. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa paMdaramuM sAmAyika vivin ipulliniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii AtmA e ja sAmAyika che : "bhagavAI aMge bhAkhiye, sAmAyika artha; sAmAyika paNa AtmA dhAre sudhe artha [, upA. zrI yazovijyajI ma. sA.] artha - zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke, "sAmAyikane artha ane sAmAyika e kharekhara AtmA ja che." A zuddha artha tame dhAraNa kare. nizcaya daSTithI AtmA e ja sAmAyika che. eTale sAmAyikanI kiyA Atmatatvane pragaTAvanArI che, Atmatatvane anubhava karAvanArI che. sAmAyika zabdanA uccAra sAthe sAmAyika upara vicAra karavAmAM Ave ane uMcAra temaja vicAra mujaba AcAra ghaDavAmAM Ave te Atmatatva pragaTa thayA sivAya rahe nahi. Atmatatvane sAkSAtkAra karavAnuM TUMkAmAM TUMkuM sAdhana sAmAyikanI kriyA che. * sAmAyika kAra lagna vihi , A cAra caye sAmA te mATe ane cAra Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika 13pa sAmAyikanuM lakSaNa : jJAna-darzana-cAritra e traNa ekatra maLIne mokSane mArga bane che. te traNa jyAre sama pramANamAM prApta thAya che, tyAre tene "sAmAyika' kahevAya che. jevo uccAra te ja vicAra ane je vicAra te ja AcAra jyAre sAmAyikane eTale samatAbhAvane thAya che, tyAre jJAna-darzanacAritranI ekatA prApta thAya che. samabhAva sakriya bane che. sarva che ane temanI avasthAo pratye sAmyabhAva-madhurabhAva, sarva pugale ane tene paryAmAM samabhAva-mAdhyasthabhAva ane sarva guNe ane tenA mokSasAdhaka sAmarthyamAM samyagubhAva-AdarabhAva e sAmAyikanuM lakSaNa che. e lakSaNamAM sAmAyikanA sarva aMgone saMgraha thaI jAya che. te AtmavikAsanAM mukhya sAdhana : AtmAne saMpUrNa vikAsa karavA mATe mukhya be sAdhana che. eka jJAna, bIjuM kiyA. kiyA vinAnuM jJAna ke jJAna vinAnI kevaLa kiyA mAkSasAdhaka banI zakatAM nathI. dareka dharmane be aMga hoya che. eka darzanazAstra (Philosophy ane bIjuM AcArazAstra (Ethics). AcArazAtre batAvelA pratyeka prayogane anuSThAna kahevAmAM Ave che, dareka anuSThAnanI pAchaLa tenuM sAdhya, tenAM sAdhana, tenAM vine, tenI siddhi ane tenuM bIjAone pradAna hoya che. sAdhanI spaSTatA : ArAdhake je anuSThAna karavuM hoya tenuM mukhya sAdhya zuM che, te Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ArAdhanAne mArga prathama nakkI karavuM joIe. ApaNe je meLavavuM che te nakkI thayA vinA ApaNuM pravRtti baLavatI banatI nathI. ApaNuM uddeza ane sAdhyamAM ApaNI jeTalI prIti-bhakti, teTalI baLavatI pravRtti sAdhyane mATe thaI zake che. tethI adhika thaI zakatI nathI. je mANasane Adarza paisA che, te mANasa pitAne deza, gharabAra, sagAMvahAlAM, mitre ane kuTuMbane mUkI yurepa--amerikA nathI jato ? jAya che, kAraNa ke tene Adarza pase che. e vAta kharI ke keTalAka paripUrNa Adarzane te ja bhavamAM na paNa vare; tathApi temanA puruSArtha ane puNya mujaba DeghaNe lAbha te hAMsala kare ja che. te ja pramANe zAstramAM je vidhAna karyuM hoya, tene barAbara samajI, tenA upara prItibhakti keLavI, baLa-vIrya gopAvyA vinA pravRtti AdaravAmAM Ave te sAdhyanA keTalAka aMzene prApta karatAMkaratAM eka kALe paripUrNa Adarzane pahoMcI zakAya. e rIte prathama Adarzane nakkI karI sAmAyikanI pravRttimAM praveza kare joIe. vidhrA, siddhi ane viniyoga: Atma-samabhAvanI prAptimAM mithyAtva e ja moTAmAM moTuM vina che. jema-jema sAdhaka enA upara vijaya meLavate jAya che, tema-tema Atmika guNo pragaTatA jAya che. sAmAyikanI kriyAne artha ane pachI tene bhAva jema jema prApta karatA javAya che, tema tema vidane saheje dUra thaI jAya che. e dUra thatAMnI sAthe ja siddhi prApta thAya che. siddhi prApta thatAMnI sAthe sAdhakanA AtmAmAM je sAma pitAne pragaTa thayAM che, te jagatanA anya jIvone paNa prApta thAya tevI bhAva-dayA pragaTe che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika 137 A rIte sAdhya nakkI karI, tadanurUpa pravRttine amalamAM mUkI, vacce AvatAM vidanene parAsta karI. siddhi prApta karI, tene anyanA kalyANa mATe viniga kare, e dhArmika anuSThAnenI sarvazreSTha vaijJAnika paddhati che. TALavAnA doSa : je kriyA ke anuSThAna karavAmAM Ave tenuM phaLa AtmavikAsa sivAya bIjuM kAMI paNa IcchavuM na joIe. mAnasika vidane cAra prakAranAM gaNAvyA cheH (1) avidhi. (2) ati pravRtti (nyUna pravRtti ke apravRtti Adine AmAM samAveza thaI jAya che. (3) dagdha (eTale AtmavikAsa sivAyanA phaLanI vAMchanA) ane () zunya (eTale upaga vinAnI ja kriyA karavI te). ArAdhake A cAre doSa TALavA joIe. namanane hetu : sAmAyikanI pravRttimAM maMgaLane mATe prathama zrI navakAra maMtra gaNavAmAM Ave che. temAM zrI paMca parameSTi bhagavaMtane namana che. namana karavAne hetu, namanIyamAM jevA guNe pragaTa che, tevA ja guNe potAnA AtmAmAM pragaTe. bhAvapUrvakanA vidhiyukta namana vaDe pitAmAM rahelA apragaTa guNo pragaTa thAya che. bahArathI dekhAvamAM ema lAge che ke eka AtmA bIjA AtmAne name che, paraMtu tAtvika rIte tema nathI. tattvadaSTie jotAM namana karanAre pitAnA AtmAmAM rahelA apragaTa guNene pragaTAvavA, e guNo jemanAmAM pragaTa thaelA che, tevA nirmaLa AtmAne namana karate heya che.. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ArAdhanAne mAna zrI paMca parameSTi bhagavate ? . .. 1 zrI paMca parameSTi eTale utkRSTapade-utkRSTa sthAne birAjamAna vizvopakArI bhagavaMte. - temane bhAvapUrvaka namana karatAM ApaNe AtmA teonA jevA ja guNene pragaTa karI, AtmavikAsanI Toce pahoMcavAnI bhAvanA rAkhe che. zrI paMca parameSimaya navakAra maMtranA pAThathI, uccAraNathI ane bhAvanAthI sarva duHkhonI nivRtti ane sarva prakAranAM sukhanI prApti thAya che. chevaTe parama, avyAbAdha anaMta AnaMda maLe che. | vyaMjana (zuddha uccAra) artha (zuddha vicAro ane tadubhayathI utpanna thate zubha bhAva, A traNe prakAranI vidhi vaDe zrI navakAra maMtrano jApa karavAmAM Ave te sakaLa pApane, sakaLa duHkhane nAza thAya che. sarva prakAranA maMgaLa, puNya, sukha, mAnavajIvananuM sarvocca sAdhya prApta thAya che. | zrI navakAranA yathArtha sevanathI, paMca parameSThi eTale jAtithI pAMca ane vyaktithI anaMta mahAna AtmAo-Adarza AtmAonuM smaraNa, vaMdana, namana, ciMtana, dhyAna thAya che ane tethI ArAdhakane mahAna AnaMdarU5 AtmasAmrAjyanI prApti thAya che. * sAdhya ane sAdhaka : zarIrane "huM" mAnanAra paramAtmAnuM yathArtha samaraNa karI zake nahi. paraMtu zarIramAM rahenAra amara AtmA, aMtarAtmA paramAtmAnuM smaraNa karI zake sAdhaka alpajJa che, sAdhya sarvajJa che. eka pAse eka paise che, bIjA pAse karoDa rUpIA che. baMne paisAvALA che. sAdhaka aMtarAtmA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika 18 che. sAdhya paramAtmA che. baMne jJAnavAna, guNavAna che. taphAvata guNane nathI, kintu guNanA vistArane che. Ama sAdhaka-sAdhyane yathArtha saMbaMdha samajI zrI navakAra maMtramAM ucAra, vicAra ane bhAva vaDe praveza kare joIe. zrI navakAranA padane uccAra hoya, arthane vicAra paNa heya, chatAM ghaNI vAra bhAva sudhI pahoMcAtuM nathI. zabda e cakamaka che, artha e phalaka che. cakamaka phalaka sAtheathaDAya che, tyAre taNakhA jhare che. taNakhArUpe prakAza bahAra Ave che. tema vyaMjanazuddha zabda, zabdanuM zuddha uccAraNa, artha, zuddhaartha, arthane spaSTa vicAra ane tadubhaya; e baMne bhegA thavAthI uccAraNa ane vicAraNA ekatra maLavAthI bhAvarUpa prakAza pragaTe che. sAdhakane pratIti thatI jAya che ke je paramAtmAnuM huM smaraNa karI rahyo chuM, tenA pragaTa guNo jevA ja mArAmAM apragaTa guNa che. ane tene huM satata maraNa, sevana, rAdhana vaDe dhIme-dhIme pragaTa karate jAuM chuM. mastaka namAvavuM eTale zuM ? A pramANe zrI paMca parameSThi bhagavaMtane namaskAra karyA pachI. temAM rahelA trIjA namo vArikALa' padanI sthApanA karI paMciMdivya nAmanuM sUtra kahevAmAM Ave che. temAM bhAva-AcAryanA chatrIsa guNanuM varNana che. te dvArA paNa namana karanArAmAM rahelA apragaTa 36 guNane pragaTa karavAne hetu che. gurumahArAjanI gerahAjarImAM "paMciMdiya" belI, gurUnI sthApanA karI, gurune vaMdana karatAM "masthaLa vaMdana" kahevAya che. A upavAkyane hetu e che ke AkhA zarIramAM mastaka e uttama aMga che. jeNe mastaya namAvyuM teNe sarva namAvyuM. namana karanAre AtmasamarpaNa karyuM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ArAdhanAne mArga sAmAyika lenAranI kabulAta : - mastaka namAvIne sAmAyika lenAra kabUle che ke, "mArI sarva dharmakriyA ApanI AjJA pramANe karIza." - vaLI temAM kahevAya che ke "rAvaLajJANa nirIhiNa" sarva bAhya -vyavahAra, pApavyApAre cheDIne, zakti gepavyA vinA vaMdana karuM chuM." vaLI kahe che ke, "he kSamAzramaNa ! huM Apane vaMdana karavA IcchuM chuM. Apa kSamAzramaNa che. kSamA e ja Apane mukhya vyApAra che. huM Apane vaMdana karI, mArAmAM kSamA guNane vikAsa karavA IcchuM chuM.' kAusagga : sAmAyika levA mATe kAusagga karavAmAM Ave che. ane te pUrve IriyAvahIne pATha kahevAmAM Ave che. kAusagga eTale kAyAnA bhAvane, dehAdhyAsane, karmabhAvane teDI, AtmabhAvamAM AvI, paramAtmabhAvamAM ektA karavI te. IzciAvahImAM sarva jIvarAzinI sAthe kSamApanA karAya che. daza prakAranI virAdhanA karatAM je pApa thayuM hoya tenI zuddhi kAryotsargarUpa zubha dhyAna vaDe thAya che. kahyuM che ke _ 'pAvANaM kammANaM nigghAyaNaTAe ThAmi kAusaggaM / ' - pApakarmanI nirdhAtAne arthe dehabhAva choDI, AtmabhAvamAM rahI, mArA AtmAne paramAtmabhAvamAM sthApuM chuM. kAyetsarga (kAusagga) karatI vakhate AtmA kAyAnuM bhAna choDI -daIne aMtarAtmabhAvamAM praveze che ane tyAM rahIne paramAtmAnuM smaraNa kare che, tyAre aMtarAtmabhAvathI paNa para banI paramAtmabhAvamAM tallIna thAya che. e tallInatAthI AtmapradezamAM vyApelA azubha karmonI nirdhAtanA (nirjara) thAya che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika 14 jainadarzana pUrNa che? jainadarzana pUrNa eTalA mATe che ke temAM mAtra kalpanAne sthAna. nathI. kintu AtmasaMzodhana AtmAvalaMbana vaDe AtmAne paramAtmA banAvavAnI prakriyA che, e prakriyA paNa sarvajJa zrI tIrthaMkara para mAtmAe prakAzelI hAIne sarva kALamAM tadanurUpa ArAdhanA karanArA. AtmA, zuddha AtmasvarUpanA prAgaTayanI dizAmAM AgaLa vadhatA rahe che.. dehabhAva cheDevAthI videhabhAva - aMtarAtmabhAva pragaTe che temAMthI paNa chUTIne, karmabhAva dUra karIne, zuddhAtmabhAvamAM rahetAM zIkhIe, te. mahAvideha, kevaLajJAna ane muktine egya banIe chIe. AtmAmAM asIma baLa che : AtmAnA ekeka pradezamAM amApa, anaMta baLa che. kharo parvata te che ke, game tevI vIjaLI paDe te paNa temAM phATa paDe nahi. game te bhAre varasAda varase te paNa tene eke ya kAMkare khare nahi. pariSaharUpI vRSTie ane upasargarUpI vIjaLIo jemane parAbhava karI zake nahi, te kharekhara mahApuruSe che. dehabhAva. chUTyA pachI te sAmarthya maLe che. AtmasAmarthya AgaLa, trilekanA bAhya sAma mastaka jhukAve che. jainazAstrane anekAntavAda e samAdhAnavAda che. alpa sAmarthya hoya tyAre prazasta AlaMbana levuM, sAmarthya vadhe tyAre svAlaMbI banavuM.. Ama mumukSue kramathI AgaLa vadhavuM joIe. kamanI AvagaNanA karavAthI AtmavikAsane mArga avarodhAya che. prathama, pApane puNya vaDe dUra karI, pachI puNyanA phaLamAM anAsakta rahI, zuddha Atma svarUpa tarapha prayANa karavuM joIe Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mArga puNyakarma ane pApakarma baMne bhalanI jAtanA che. pApa lUMTa ronI jAtinuM che ane puNya vaLAvIAnI jAtinuM che. jeTale taphAvata lUMTArA ane vaLAvIomAM (bhemiyAmAM) che, -teTale ja pApa ane puNyamAM che. pApa AtmAnA guNane lUMTe che. puNya te luMTArAthI bacAve che ane vaLAvIArUpa thaI mikSanagaranA dvAra sudhI pahoMcADe che. kotsarga pachI muhapatti paDilehaNA che. temAM puruSe 50 prakAranI ane strIe 40 prakAranI bhAvanA karavAnI hoya che. sAmAyikanI pratijJA : tyAra bAda sAmAyikanI pratijJA levAmAM Ave che. "he bhagavana ! ApanuM upadezeluM sAmAyika huM karIza. ApanI AjJA e ja mAro dharma che." prAmANika sevaka te kahevAya ke je sevya, zeTha ke svAmIne AjJA karatAM thakave paNa pite AjJA pALatAM thAke nahi. karemi bhaMte mAM je pratijJA levAmAM Ave che, temAM pUrvAbhyAsane laIne, dehAdhyAsa ane mahAdhyAsane laIne je bhUla thaI jAya tene, "gNamAmi nivAmi jimi bALa sAmi' huM AtmasAkSIe nirdu chuM, guru sAkSIe gahuM ane pUrvanA azuddha AtmAne sirAvuM chuM. AvI bhUle pharI huM karIza nahi." ema kahIne huM mArA zuddha svabhAvamAM pAcho pharuM chuM. che. Ama karatAM karatAM jyAre eka paNa doSa na thAya, na sevAI jAya, tevuM sAmAyika thAya tyAre sAmAyikanI siddhi samajavI. A dehabhAve kriyA kare te nisaraNI vATe upara caDhe che ane AtmabhAve kare te prakAzanI jhaDape patAnA ISTa sthAne pahoMce che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAmAyika yoga : je sAdhanA, AtmAne sAdhyanI sAthe joDe te sAdhanAnuM nAma cAga che. mana-vacana-kAyArUpI sAdhanAne bahAra jatAM rokI AtmAmAM vALavAthI cAgI, paramAtmapadma prApta kare che. Le daza prakAranI virAdhanA aMdha thatAM ja jIvamAM bhAva jAge che. ane e samabhAva jAge eTale sarva sevA-ArAdhanA karavA mAMDe che. ArAdhanA : samabhAva-AtmajIvAnI rakSA-- virAdhanA karI jIva jyAre naragati sAdhatA hatA, tyAre ArAdhanA karavAnI bhAvanAthI tIrthaMkarapadma ane siddhapada pAme che. AtmadRSTi saMsAramAM ucca padavI apAvI palAkamAM uttamAttama sthitie pahoMcADe che. ' A jIva e zarIra nathI, kama nathI, kaSAya nathI, kintu zuddha AtmA che. e dekhAtAM ja rAgadveSa, bhaya ane Asakti cAlyAM jAya che. AtmA potAnA zuddha svarUpamAM rahI, sarva AtmAo sAthe samabhAve hI, anaMta AnaMda anubhave che, sAmAyikamaya jIvana : jyAM sudhI 'mane sAmAyikanI pratijJA che, tyAM sudhI vizvanA tamAma jIvAne huM' mArA jIva samAna gaNIza ane e adhyavasAyamAM dRDhatA keLavavA mATe mana, vacana, kAyAnA yAgathI koI paNa sAvadha vyApArane karIza nahiM, karAvIza nahi ke anumodIza nahi, AveA niyama jiMdagI sudhI jemAM aMgIkAra karavAnA hAya che, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ArAdhanAne mAga te jAvajIvanI sAmAyikanI pratijJA che, ane te pratijJA anusAra je jIvana jIvavAnu hAya che, te sAmAyikamaya jIvana che. sAdhubhava tAne jAvajIvana' sAmAyika vhAya che. je sarvavirati sAmAyika kahevAya che. zrAvaka vagane e ghaDInuM sAmAyika hAya che je dezivarita sAmA yika kahevAya che. dezavirati sAmAyikanA satata abhyAsa dvArA ArAdhaka AtmA, savirati sAmAyika 'gIkAra karavAnI cAgyatAne paripakava karI zake che. ArAdhanAnI phaLazruti che samatAbhAva, AtmaupacyabhAva. A bhAva pAke che eTale bhavasthitine pAkavu ja paDe che. * ahiMsA ane anesaMta ahiM sAnAM upadezamA mukhya bhAra manuSyanI mAnasika zuddhi upara che. jIvA pratye Atmatulya vRttie TakAvI rAkhavA mATe ahiMsA ane anekAMtanI apekSA rahe che. vicAra--vaiSamyanuM nivAraNa anekAMtathI thAya che. kriyA- svAtaMtryanu niyaMtraNa ahiMsAthI thAya che. anekAMtavAdathI satyanuM ane ahiMsakabhAvathI sattvanuM pAlana thAya che. prANIomAM rahela prANu ane vANImAM rahela satya, bahumAna ane AdaranI najare jovAlAyaka che. vicAramAM rahela satya, AcAramAM Utarela ahiM'sA jeTalu ja kImatI che. ekamAM nyAyanI ane khIjAmAM satyanI rakSA thAya che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa sALamu pratikramaNathI prIta //////--------------------------------------------------------------------------------|||||||| adhyAtma : ArAdhanAnA mArga te dharmInA mArga che, AtmakalyANanA mArga che, adhyAtmanA mArga che. uttama prakAranA AlakhanAnAM sevanathI AtmAmAM utpanna thatA zubha bhAvane zrI jainazAsanamAM adhyAtma kahe che. jema pANInI saravANIvALA sthaLamAM kheAdavAthI pANI acUka UbharAya che, tema samyagdaSTa AtmAonI aMdara rahelA zubha bhAvAnI abhivyakti pratikramaNAdi zubha anuSThAnA vaDe thAya che. devapUjana, pratikramaNa, upadeza--zravaNa Adi pratyeka kriyA, bhinna granthivALA jIvane sAnubaMdha mithyAtvamaiAhADhi prakRSTa kama maLanA vinAzanA hetu bane che. sAnubaMdha zubha anuSThAnane ItarAe paNa suvaNu ghaTa samAna kahyuM che. zrI jainazAsanamAM paNa 2 thI 9 palyeApama pramANa mAhanIya krama nA kSaye, dezivarati saMkhyAtA sAgaropamanA kSaye anukrame sava*virati, upazamazreNi ane kSazreNi mAnelI che. A. 10 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ArAdhanAne mArga sArA pazamavALA jIvanA lakSaNa tarIke anukrame mArgAnusAritA, surucitA, prajJApanApriyatA, guNarAgitA, zakyAraMbhitA vagere gaNavela che. AvA sulakSaNa ArAdhakane bhavabhavAMtaranAM cIkaNAM karmo, ArAdhanAnA mArgathI khaseDIne unmAge ghasaDI jAya che, kAraNa ke saMsArI jIva upara kanI bahulatA ane vicitratA aneka prakAranI hoya che. dezavirati Adi cAritranI prApti thayA pachI adhyAtma Adi pAMca prakAranA genI prApti thAya che. temAM adhyAtmaganI vyAkhyA nIce mujaba che : aucityapUrvaka AvratAdinuM pAlana, zrI jinezvaradevanA vacana pramANe jIvAdi padArthonuM ciMtana tathA prANa Adine viSe maitrI Adi bhAnI pradhAnatA tene adhyAtmavizArada adhyAtmayoga kahe che. ' adhyAtmaganA prabaLa prabhAve jJAnAvaraNIya Adi kilaSTa karmonI prakRtione vilaya, vIryane utkarSa, cittanI samAdhi tathA zAzvatajJAnanI prApti thAya che. adhyAtma e ati dArUNa meharUpa viSanA vikAranuM nivAraNa karanAra levAthI sAkSAta , svAnubhavasiddha gIonuM amRta che. tatvaciMtana, japa, svaaucitya-Alecana (pitAnI yogyatAnuM yathArtha avelekana, caityavaMdana Adi anuSThAnarUpa dharmamAM pravartana vagere paNa adhyAtma che. aucityapUrvaka ane maithyAdibhAva sahita thatuM tenuM ArAdhana, bhAvavizuddhine hetu che. yegyatAnuM paryAlacana, prazastagamana, zubha bhASaNa tathA niSpApa ciMtana svarUpa mana-vacana-kAyAnA vyApArathI, lekapravAhathI tathA prazasta zakuna, zabda ane anya nimittanA anveSaNathI zake che. - e rIte kareluM dharma pravartana ekAMta phaLane ApanAruM thAya che. ' kAraNa ke te zubhabhAvapracura ane dharma pratibaMdhayukta hoya che. aucityanI yathArtha AlecanA vinA karavAmAM AvatAM dharmAnuSThAnane Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atikramaNathI prIta bhaMga thaI javAne bhaya che. aticAra lAgavAno saMbhava che. e kAraNe tattvaniSTha puruSa aucityane jovA temaja pArakhavAnuM kahe che. . . cittanI viparIta hAlata vakhate guru Adine Azraya upakAraka nIvaDe che. bhaya vakhate killAne Azraya, rega vakhate cikitsAne Azraya ane viSa--vikArAdi samaye jema maMtrAdine Azraya levAya che, tema pitAnA AtmAnI pratikULa pravRtti vakhate guru, deva tathA sAdharmikAdine Azraya avazya levo joIe. ethI unmArgagamananA hetubhUta azubha karmone nAza thAya che. ane ArAdhanAnA mArgamAM barAbara susthira rahI zakAya che. devAdivandanaM samyak pratikramaNameva ca / maitryAdi cintanaM caitatsatvAdiSvapare viduH // 1 // devaguruvaMdana, pratikramaNa ane maiyAdinuM ciMtana paNa adhyAtma che. sthAna, kALa ane kamathI yukta, zabda ane arthane viSe upaga sahita, pitA sivAya te anuSThAnamAM pravRtta bIjAone aMtarAya na pahoMce tevI rIte, akRtrima pulakanA ubhavapUrvaka, vadhatA zubha Azaya sahita, niravadya mudrAo vaDe vizuddha evuM devaguru AdinuM vaMdana abhipreta che. matalaba ke devagurune vaMdanA A rIte thAya, thavuM joIe. pratikramaNaH e rIte pratikramaNa paNa pramAdanA vege doSa sevAya ke na sevAya te paNa ubhaya saMdhyAe (devasi temaja rAI) avazya karavA gya che. A pratikramaNamAM cha Avazyakene samAveza thaI jAya che. jenuM varNana A pustakamAM karavAmAM AveluM che. pramAda eTale guruvinaya, samiti, gupti AdinA pAlanamAM - anAdithI thaele bhaMga vagere pratikramaNanA viSaya che, tethI te (pratikramaNa) aMtaHkaraNanI nirmaLatAnuM parama kAraNa che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAne mArga - adhyAtmaciMtakoe maitrI, prameha, kAruNya ane mAdhyathyane paNa adhyAtmanA aMgabhUta kahelA che. maitrInA viSaya tarIke sarva ja gaNAya che. pradanA viSaya tarIke guNanI adhikatAvALA AtmAo lekhAya che. regI, apaMga, azakta vagere karUNabhAvanAnA viSaya tarIke gaNAya che. ane zaTha, laMpaTa, khUnI vagere mAdhyastha bhAvanA viSaya tarIke gaNAya che. A cAra prakAranA pariNAmathI rahita evI cittavRtti mArgAnusAri, gaMbhIra ane vivekI AtmAone kadI hotI nathI. gata mohAdhikAraNAmAtmanamadhikRtya vA / pravartate kriyA zuddhA, tadhyAtma jagujinAH // evaMbhUta nayathI adhyAtma tene kahevAya che ke, jemAM AtmAne uddezIne paMcAcAranuM pAlana raheluM che. ane vyavahAra nathI adhyAtmanI vyAkhyA te che ke, jemAM bAhya vyavahArathI upabhraM hita ane maitrI AdithI vAsita evuM nirmaLa aMtaHkaraNa hoya che. e rIte bane nayathI zrI jainazAsanamAM adhyAtma tene ja mAneluM che ke jemAM gauNa-mukhyabhAve jJAna ane kiyA ubhaya rahelAM che. kriyAnI upagitA karmajJAna vibhedena sadvidyA tatra cAdimaH / AvazyakAdi vihita - kriyArupa prakIrtitaH / / ga be prakAranA che. eka jJAnaga ane bIjo koga. temAM kamoga AvazyakAdi vihita kriyArUpa che. tene karmavega eTalA mATe kahe che ke temAM zArIrika spaMdanarUpa karma hoya che ane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 pratikramaNathI prIta zrI jinezvaradevanI vANuM upara sAga heya che. tethI jIva, prazyalakSaNa karmane upArjana kare che. pariNAme svagapa varganA sukhene bhaktA thAya che zuddha karma paNa zraddhA-medhAdinA gavALuM hoya che te jJAnaroganuM ullaMghana karatuM nathI. ane muktinA hetu tarIke akSata rahe che. nizcayamAM ekalIna cittavALAne kiyA ati upagI nathI, paraMtu vyavahAra dazAvALAne te ati guNakArI che. - jyAM sudhI aMtaHkaraNa sudaDha thayuM nathI ane caMcaLapaNe varte che, tyAM sudhI ArAdhake zAstrokta kriyAmAM niraMtara sakriya rahevuM joIe, temAM jarA paNa DhIlAza na lAvavI joIe. viSayanA vairAgya ane sarjiyAnA satata abhyAsa vaDe ja caMcaLa manane jItI zakAya che. kriyA vakhate mananI vRtti, sUtranA akSaremAM arthomAM ane pratimA Adi AlaMbanemAM rahevI joIe. pratikramaNa sUtranI gaNadhararacitatA : tatvArtha sUtramAM kahyuM che ke, "zrutajJAna be prakAranuM che. aMgabAhya ane aMgapraviSTa. . aMgabAhya aneka prakAranuM che. jemake sAmAyika, caturvizati stava, vaMdana, pratikamaNa, kAyotsarga, pratyAkhyAna, dazavaikAlika, uttara dhayayana, dazA, ka5, vyavahAra, nizItha, RSibhASita ItyAdi. - AcArAMga, sUtrakRtAMga ItyAdi je sarvajJa, sarvadazI zrI tIrthakara paramAtmAoe pravacana-pratiSThApananA phaLarUpa paramazubha evA tIrthaMkaranAmakarmanA udaya vaDe svabhAvathI ja prakAzela che ane atizayavALA, uttama vANuM ane buddhinA dhaNI evA zrI tIrthakara bhagavatenA prathama zi-gaNadhara-vaDe sUtrarUpe racAela che te aMgapraviSTa zruta che. ane zrI gaNadhara bhagavatenI pachI atyaMta vizuddha AcAyavALA, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mArga parama prakRe vANI, mati, buddhi ane zaktine dhAraNa karanArA AcAryo vaDe alpamati ziSyanA anugraha mATe kahevAyuM te aMgabAhya zruta che." * tatvArtha bhASyanA A ullekhathI keTalAka ema kahe che ke, "sAmAna yika Adi sarva Avazyaka aMgabAhya hevAthI gaNadhararacita nathI, kintu sthavirakRta che." temanuM A kathana, zAstranA apUrNa abhyAsanuM phaLa che. zrI jaina zAsanamAM eka zAstra anya zAstranA saMbaMdhavALuM hoya che. eTale jyAM bIjAM zAnuM paripUrNa parizIlana karyuM hotuM nathI, tyAM sudhI eka paNa zAstrane sAcA artha karI zakAtuM nathI, tenuM A udAharaNa che. zrI ThANAMga sUtramAM kahyuM che ke, "aMgabAhya be prakAre che. eka Avazyaka ane bIjuM Avazyaka vyatirikta. Avazyaka gaNadhararacita ane Avazyaka sivAyanAM virakRta e rIte vizeSa Avazyaka bhASyamAM aMga ane anaMga-sUtranA bheda batAvatAM traNa vibhAga pADI batAvyA che. temAM pahele gaNadhararacita te aMgasUtra ane sthavirakRta e anaMgadyuta bIje tripadI-praznonA uttaramAM racAeluM te aMgakRta ane te sivAya gaNadhara bhagavaMte vaDe racAeluM te anaMtazruta. trIne sarvajJa zrI tIrthakaradevanA zAsanamAM samAnapaNe raheluM dhruvakRta te aMgakRta ane taMdula yAliya pramukha adhuvakRta te anaMtakRta ahIM anaMga ane aMgabAhA eka ja arthamAM vaparAelA zabdo che. tethI jeTaluM aMgabAhya che teTaluM sthavirakRta che, paNa gaNadharakRta nathI, ema kahevuM te mithyA kare che. Azcakaniryukti vagere aMgabAhya jema virakRta che, tema. Avazyakamala vagere aMgabAhya gaNadhararacita paNa che. A vAta vistArathI zrI vizeSAvazyaka bhASya, zrI lekaprakAza Adi Akara granthamAM siddha karavAmAM AvI che. ' Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNathI prIta 151 pratikramaNa e doSarUpI traNane chedavA mATenI zastrakriyA che. kAyetsarga e chedelA traNane rUjhavavAnI kriyA che. ane paccakhANa e pachI thatA paththajananI jema AvelI azaktine dUra karanAra AtmAnI kAntine vadhAranAra kiyA che. zastrakriyA mATe jema niSNAtonA AzrayanI jarUra paDe che, tema ahIM paNa guruvaMdana, caturvizatistava Adi Avazyaka vaDe te viSayanA niSNAtane Azraya levAya che. ane emanA Azraye vidhipUrvaka dUra karelA doSe vaDe, AtmAne prApta thatuM svAstha e ja sAmAyikanuM vAstavika svarUpa che. e rIte chae Avazyaka paraspara saMbaMdhavALA che. ekanA paNa abhAve anya AvazyakenuM svarUpa TakI zakatuM nathI. tethI daDhadhamI , ane priyadhamI AtmAoe niraMtara chae prakAranA AvazyakemAM ughukta rahevuM e parama zreyaskara che. mAchalI ne jaLa jevI prIta, ArAdhake A AvazyakemAM khIlavavI joIe. ApaNuM keTaluM ? ' khAIe teTaluM ApaNuM nahi, paNa pace tejuM ApaNuM gaNAya. tema bhaNyA teTaluM ApaNuM nahi, paNa pariNAma pAme teTaluM ApaNuM samajavuM! Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa sattaramuM Indriya-jaya IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIII ArAdhaka joga : AtmAnA ArAdhake, AtmAnI saMpUrNa zuddhi sAmenAM sarva tapasthAne, baLatA gharane choDI jatA zANu mANasanI jema tatkAla cheDI devAM joIe. anAdi avidyAne vaza paDele jIva, deha temaja indrimAM mArApaNanI buddhithI je ramaNatA vadhAre che te tenI ja saMsArabhramaNatAnuM kAraNa banI rahe che. zAstrakAra mahaSie pharamAve che ke, succi ya saro so ceva, paMDio taM pasaMsimo niccaM / iMdriyo sayA, na sudiye rasa vALadhaM I ? | artha - te ja nizca zUravIra che, te ja kharekhara paMDita che ane tenI ja ame nitye prazaMsA karIe chIe, ke jenuM cAritrarUpI dhana sadAne mATe IndrirUpI cere vaDe lUMTAyuM nathI. sAcI zUravIranA ane pAkI paMDitAI IndrinA vikArone vaza Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriya-jaya nahi thavAmAM che. jeo indriyanA dAsa che, teo paMDita paNa nathI ane zuravIra paNa nathI. A jagatamAM sAcA prazaMsanIya te ja che. ke jeo IndriyenA vijetA che. IndriyenA gulAmenI prazaMsA e sAcI prazaMsA nathI, kAraNa ke jagatamAM te unmArgane vadhAranArI thAya che. IndriyenA vijetAonI prazaMsA e ja sAcI prazaMsA che, kAraNa ke te jagatamAM sanmArgane vikasAve che. sAcuM sukha: A saMsAramAM be prakAranuM sukha che. eka viSayanuM ane bIjuM viSayanA tyAganuM. viSayajanya sukha parAdhIna, vinazvara ane sadAya atRpta che. jyAre viSayanA tyAgamAMthI janmatuM sukha e svAdhIna, sthAyI ane parama tRptine bakSanAruM che. tAttvika daSTie viSenuM sukha e AtmAnA duHkha, parAdhInatA ane janma-maraNane vadhAranAruM mahAduHkha che. khasavALe mANasa khasane khaNatI vakhate jema duHkhane ja sukha mAne che. tema mahAtura manuSya mohanI pIDAne kSaNavAra zamAvanAza bhegA saMbaMdhI duHkhone ja sukha mAne che. ghara saMsArasAgaramAM jene bhaTakavAnuM kAraNa viSayenI AkAMkSA che. e AkAMkSAne choDI devAmAM Ave, te A saMsArasAgarane pAra karavAnuM kAma lezamAtra duSkara nathI. viSayanI vAMchanAvALA jIve A saMsAramAM bhaTake che, ane viSayathI nirapekSa banelA che A saMsArane tarI jAya che. e kAraNe samasta siddhAntane keI sAra hoya te te eka ja che ke, viSanI vAMcchAthI rahita batavuM. . . .. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ArAdhanA mArga e traNe lekamAM Aja sudhI chae je kAMI ati tIvra duHkho , anubhavyAM hoya, te sarva viSayenI vRddhine pratApa che. ane je kAMI uttama sukhone anubhava karyo hoya te viSayathI virakta thavA prabhAvane che. moTA hADakAne cATate kUtare jema pitAnA tALavAnA rasane zeSa che, kintu hADakAmAMthI rasanuM eka TIpuM paNa nathI prApta karate chatAM hADakAne ja sukha ApanAra mAne che, tema strIonI kAyAnuM sevana karanAra puruSa paNa, strIonI kAyAmAMthI sukhanA eka bindune paNa nahi prApta karavA chatAM, pitAnI ja kAyAnA parizramathI thanArA sukhane, strIonI kAyAnA sevanathI thatuM sukha mAne che, e enuM ghora ajJAna che. lemamAM paDelI mAkhI, potAnI jAtane jema temAMthI choDAvI zakatI nathI, tema viSayarUpI zleSmamAM phaselA kAmAMdha AtmAo paNa pitAnI jAtane temAMthI ugArI zaktA nathI. pAMce IndriyenA viSenA tyAgathI thanArA vitarAgatAnA sukhane. je anubhava vItarAga puruSe karI zake che, tene te mahApuruSo ja jANuM zake che. gaMdakInA khADAmAM ALoTatuM bhUDa jema devakanA sukhane jANa zake nahi. tema viSayarUpI gartAmAM magna thaelA AtmAo paNa viSNu virata mahApuruSanA virAgajanya sukhane jANI zake nahi. viSa viSathI paNa bhayaMkara che: " viSama evA viSayonI tRSA ane ati tIvra ane anAdi kALanI che. pAMca Indriya ati durjaya che. kAraNa ke tene preranAra citta ativAya caMcaLa che. upakAraka jJAnI puruSe A jIvane uddezIne kahe che ke, "he jIva! zuM tuM AMdhaLe che! athavA zuM te yaMtra para che ? athavA zuM tuM savipata vaDe gherAele che? ke jethI amRtatulya dharmane tyAga karI daI viSatulya viSayenA sevanAM racyopacce rahe che ? athavA viSama evA viSanuM ja amRta jeTaluM bahumAna kare che ? : Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriya-jaya 15 dravya-prANone haranAra viSa karatAM paNa viSayarUpI viSa adhika bhayAnaka che. kAraNa ke viSapAna te eka bhavane aMta ANanAruM nIvaDe che, jyAre viSayanuM dhyAna ane sevana te jIvane bhavobhavane viSe rakhaDAvI-rajhaLAvIne apAra yAtanAone zikAra banAve che. - ema kahI zakAya ke ujajavaLa ArAdhanAmaya jIvananuM gaLuM gheTI. nAMkhavAmAM je bhAga, pAMca IndriyanA viSayamAMnI ruci bhajave che, tene nirmaLa pUrNacandrane DhAMkI detA kALA vAdaLanI upamA paNa ochI paDe - je prANI alpa evA viSayasukhanI khAtara mahAna evA manuSya bhavane hArI jAya che, te prANI tuccha evI sakhanI khAtara amUla" evA gazIrSa caMdanane bALI nAkhe che. bekaDAnI khAtara airAvaNa hastIne vecI nAMkhe che athavA eraMDAnA vRkSanI khAtara kalpavRkSane UkheDI nAMkhe che viSatpattinA bIjabhUta gAdi doSanA vikAre AtmAne je duHkha Ape che. te duHkha ApavAnI tAkAta kopAyamAna zatrumAM, viSamAM, pizAcamAM ke vetAlamAM paNa nathI ane prajavalita thaelA hutAzanamAM paNa nathI. jeo zagAdi doSane vaza che teo lAkho duHkhone vaza che. ane jeonA vazamAM rAgAdi doSe che teonA vazamAM sarva prakAranA sukha che. viSaya-kaSAyanA pAzamAM, bhamIe kALa anaMtajI. rAga-dveSa mahA ceriTA, lUMTe dhamane paMthajI.... A zAktio paNa uparanA vidhAnanuM saceTa samarthana kare che zrI jinavacana ane indriya jya : A rIte viSayanI pipAsAthI thanArAM akalpita ane sAcA duHkhanuM varNana, zrI jinAgamamAM pade-pade bhareluM che. te AgAme Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAno mArga bhaNanAra, bhaNAvanAra, sAMbhaLanAra ke saMbhaLAvanAra mahApuruSe durjaya Indrio upara paNa vijya prApta karavA bhAgyavAna banI zake che. IndriyArUpI mahAna saddaguNane jIvanamAM otapreta banAvavA mATe tathA tenI suMdara phaLane zAzvata kALa mATe tathA tenAM suMdara phaLane zAzvata kALa mATe yatheccha upaga karavA mATe, sauthI prathama jarUra zrI jinAgamanA zravaNanI che. * e zravaNathI ubuddha thanAre IndriyajyarUpI sadgaNa upara -khAra vAstavika bane che ane kadI paNa khasI jatuM nathI. paraMtu dina-pratidina daDha thatuM jAya che. ane e sthiti AvIne UbhI rahe che ke kAmAMdha strIonI kAmuktApUrNa vividha ceSTAo paNa te AtmAo upara pitAnI vikArI asara nIpajAvI zakatI nathI. A bAbatamAM sAdhu-avasthAmAM ati duSkara- duSkara kArya karanAra ane coryAsI covIsI sudhI nAma amara karI janAra mahAmuni zrI sthUlabhadrajInuM daSTAnta ane zrAvaka-avasthAmAM zrI jinezvaradevanA zAsananA parama bhakta niSkalaMka zIlane dhAraNa karanArA mahAzrAvaka zrI sudarzana zeTha ane emanI zIlavatI bhAryAnuM daSTAnta che. paraMtu e avasthAnI pAchaLa je vastu kArya karI rahI che, te vastu zrI jinAgamathI bhAvita mati che. zrI jinavacananA akhalita svAdhyAya sivAya e sthiti prApta thaI zakatI nathI. IndriyathI thanArA phAyadAne varNavatAM anaMtA jJAnIonAM vacanane anusaranArA mahApuruSee ja pharamAvyuM che ke, - 'guNakAriyAI ghaNiyaM, dhiharajjuniaMtiAI tuha jIva / niyayAiM iMdiyAI, valliniattA turaMgubvA / / artha - dhRtirUpI rajaju (doraDA thI niyaMtrita karAelI pitAnI Indriye jIvane lagAmamAM rAkhelA gheDAnI jema atyaMta guNa karanArI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriya-jya 17 e ja rIte, sArI rIte vaza karelA mana-vacana-kAyAnA cege. guNa karanArA thAya che ane nahi vaza karAelA te madonmatta hAthInI. nAphaka, zIlarUpI vanane ujADanArA nIvaDe che. mana-vacana-kAyAnA doSe jema-jema virAma pAme che ane jemajema viSaye pratye vairAgya vadhato jAya che, tema tema jIva, muktinI. vadhu najIka sarakato jAya che. anaMta AnaMda ane asIma sukhanA svAmI evA AtmAne. IndriyenA viSacenA bhegavaTA vaDe sukha pahoMcADavAno prayatna kara e. cakavatIne kANA paisA vaDe saMtuSTa karavA jevI bAliza ceSTA che. viSaye svayaM jaDa hovA chatAM cetanane AkarSe che, tenuM kAraNa anAdinI bhavavAsanA che. pratyeka bhavamAM, e bhava vAsanAthI, viSa sukharUpa che, ema mAnIne enI sAthe vartAva karavAmAM AvyuM che, kintu e eka bhrama che; ema zrI jinavacana ane svAnubhavathI sAbita thAya che. e ubhayanuM AlaMbana laIne have te AtmAe evA. prakAranA prayAsa karavA joIe ke jethI te viSayenuM AkarSaNa tene. sadudharmathI-ArAdhanAnA mArgathI-lavaleza paNa calita karI zake nahi. IniSTha jaDa viSayamAM thatI rAgadveSanI pravRtti, e ja AtmAnI. sAthe jaDa karmanA baMdhanuM mULa che. e mULa upara kuThArAghAta thAya. ane baMdhanA kAraNane dina-pratidina zithila banAvAya, e prakArane. udyama kare, e vivekarUpI ranane pAmelA puruSonuM kartavya che. ane e kartavyanuM pAlana karavA mATe jaDa viSaye ke tenA upabhegamAM. sahAyaka thanAra jaDa Indriye, bemAMthI ekene nAza karavAnI AvazyakatA nathI, kintu e viSaye ane IdriyenuM vAstavika svarUpa samajI laI temAM rAgadveSanI pariNati ja mAtra tyajavA egya che. je AtmAo IndriyanigrahanA athI che ane te dvArA thanArA anupama lAbhane prApta karavAnA abhilASI che, te AtmAone eka ja Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAnA mArga bhalAmaNa che ke, Aja sudhI teee te mATe AcarelA ke bhaviSyamAM AcaravA dhArelA anya anya upAyAnA parityAga karI daI, vidhipUrvaka samyag jJAnarUpI amRtanuM nira Mtara pAna karI, sa Mvega arthAt mekSAbhilASarUpI rasanI AtmAmAM vRddhi karavI, ane e rasanI ADe AvanAra viSayarasanA astitvane AtmAmAMthI nAbUda karavA pramaLa puruSArtha karavA. pariNAme sa` icchita vastu hAthamAM AvIne UbhI raheze. ArAdhanAnA prANa : * hu' saOjJa, sarvaidazI" zrI tIrthaMkara paramAtmAe prakAzelA tribhuvanahitakara dharmAMnA ArAdhaka chuM, e mA` para ja cAlavAnI mArI dRDha bhAvanA che, e sivAyanA mArge rakhaDI-rakhaDIne Aja sudhI maiM anaMta jIvAnI virAdhanA karavAmAM koI ja kacAza rAkhI nathI. paNa have mane bhavasvarUpanI bhayaMkaratA tema ja zivasvarUpanI akhaMDa bhadra karatA kharAbara samajAI gayAM che. eTale AjanI A paLathI huM mArI vRttione tema ja pravRttine ArAdhanAnA maMgalamaya mArgone saMthA anurUpa banAvavAmAM jarA paNa pramAda nahi sevuM. virAdhanAnI vikarALa vATe mane ghasaDI janArA rAga ane Sane huM jinanI AjJA tarapha vALIne jIvanA dveSathI kheMcIza, jaDanA rAgathI kheMcIza.' jinanI AjJAnuM trividhe pAlana e ja ArAdhanAnA prANa che. e ja ArAdhakanuM trANa che, e ja akSaya sukhavI khANa che. emAM ja matA rahIne huM saMsAra-ramaNatAnA samULa uccheda karIza." * * ArAdhanAnA mArga 'e ja sAcA ane zreSTha jIvanamA che. jenA para cAlavAthI muktinI maMgaLa dizAmAM AgaLa vadhI zakAya che temaja sakIne! kSaya karIne meAkSanA akSama-avyAbAdha sukhanA bhAgI anI zakAya che. A mAne pAmIne jagatanA jIvA, paramapadanA ArAdhaka ane ! Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che karmabaMdhanuM kAraNa sAthe rahenAre parasparanA hitanI ciMtA karavI joIe. je te na karAya te sAthIo mATe karmabaMdhanAM kAraNa banAya che. parasparanAM hitanI ciMtAne adhyavasAya hoya te ja sAthe rahenAranA karmabaMdhanuM kAraNa na banAya, je te na hoya te dUra rahenArA karatA sAthe rahenArAo mATe adhika karmabaMdhanuM kAraNa banAya che. anugraha ane anurAga anugrahathI anurAga ane anurAgathI anugraha vadhe che. anurAga e bhaktanI Receptivity che ane anugraha e bhagavAnane Response che. anugraha anurAganI apekSA rAkhe che ane anurAga anugrahanI apekSA rAkhe che. baMne zabdomAM "anupazcAta" zabda rahelA che, te sUcaka che. anugraha ane anurAga paraspara sApekSa che, ema te sUcave che. anugraha ane anurAga maLIne namaskAra padArtha bane che. anugraha dvArA sahajamaLane hAsa thAya che ane anurAga dvArA tathA bhavyatvano vikAsa thAya che. rAga-AtmAnI avajJA ! dveSa-vizvanI avajJA ! rAga AtmAnI avajJA rUpe che. ane dveSa vizvanI avajJArUpa che. baMnemAM jIva tatvanI avajJA hovAthI rAga-dveSa baMne ya karmabaMdhanamAM ane bhavabhramaNamAM hetu che. rAgamAM iSTa prAptinI utkaTa IcchA che. TheSamAM aniSTa tyAganI utkaTa icchA che. eka IcchA ja viSayabhede rAga-dveSa banIne rahe che. rAgane viSaya sukha che, dveSane viSaya duHkha che. sukha ane duHkha satyapadArtho nathI, paNa kAlpanika che. IcchAne kapanAnukuLa nahiM paNa satyAnukuLa 2 vaLAMka Ape e ja rAga-dveSane sekavAne upaya che. : 2 lijhala lAvADa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhAM ane buddhinAM e mA pe!tAnI bhUla jovAnA mArga e zraddhAnA mArga che. khIjAnI bhUla zeAdhavAnA mArga e buddhine mArga che. zraddhA khIjAnAM guNa jue che. buddhi khIjAnA doSa jue che. bIjAnI bhUla khamI khAvI, peAtAnI nahi-e zraddhAnuM lakSaNa che. bIjAnAM guNu vakhANavA, paNa peAtAnAM nahi e paNa zraddhAnu lakSaNa che. puNya ane pApa puNya tattva--je duHkha pUrvaka aMdhAya ane sukhapUrvaka bhAgavAya te puNya tattva ! e puNya tattva khaMdhAya nava prakAre ane bhAgavAya beMtAlIsa prakAre ! pApa tattva--je duHkhapUrvaka bhAgavAya ane sukhapUrvaka aMdhAya te pApa tattva ! e pApa baMdhAya 18 prakAre ane bhAgavAya 82 prakAre zubhAzubhanI asara eka dravyanI bIjA dravya upara asara thavAnI cAgyatAnAM kAraNe ja jIvanuM bhavabhramaNa che, ayeAgya-dravyanI ayeAgya asara mAnanAre ceAgya-dravyanI cAgya asara mAnavI ja rahI. paradravyanAM saMbaMdhamAM AvavAnI ceAgyatA te sahajamala che, te jIvanA dhAriNAmika bhAva che. paradravyanAM saMbaMdhamAMthI chUTavAnI yogyatA paNa jIvanI aMdara rahelI che. te tathAbhavyatva guNa che. te paNa pAriNAmika bhAva che. * Page #174 -------------------------------------------------------------------------- _