________________
મંગળકારી આરાધના
આટલે નિશ્ચય કરી શકનાર આત્મા એ વાત સહેલાઈથી સમજી શકશે કે, શ્રી જિનમતના અનુયાયી બનવાની ઈચ્છા ધરાવનારે સૌથી પહેલાં સંસારથી સિત થએલી પિતાની મતિને મુક્તિથી વાસિત કરવી જોઈએ.
મુક્તિથી વાસિત મતિ :
માર્ગ પ્રાપ્તિ માટે સૌથી પહેલી શરત શાસ્ત્રકારની હોય તો તે એ જ છે કે, મુક્તિ પ્રત્યે અદ્વેષ કેળવે.
એ એક નિયમ છે કે, પ્રતિપક્ષી વસ્તુ પ્રત્યે દ્વેષ જાગ્યા વિના એની સામેની વસ્તુ ઉપર અદ્વેષ આવતા જ નથી. - આપણે જોઈ ગયા કે મુક્તિની પ્રતિપક્ષી વસ્તુ સંસાર છે. એ સંસાર પ્રત્યે થોડો પણ અણગમે ઉત્પન્ન થયા વિના, મિક્ષ પ્રત્યેને અણુમે દૂર થવે અશક્ય છે. સંસાર પ્રત્યે જ્યાં સુધી હદથમાં બહુમાન બેઠું છે, ત્યાં સુધી મિક્ષ પ્રત્યે બહુમાન જાગે એ કઈ પણ કાળે શક્ય નથી.
એટલા જ માટે ભાવાભિનંદી (ભવરસિક) આત્માઓને ધર્મની પ્રાપ્તિ માટે અયોગ્ય માન્યા છે.
ભવ એટલે સંસાર અને તેનું અભિનંદન એટલે પ્રશંસા અથવા બહુમાન. એ જેના હૃદયમાં બેઠું છે, તે આત્માને ધર્મની સન્મુખ કરે, એ કેરિ ઉપયે પણ શક્ય નથી. એ કારણે શાસ્ત્રકારની પહેલી -શરત “મુફત્યષ” અર્થાત્ મોક્ષ પ્રત્યે અણગમાને અભાવ છે.
સંસારને રાગ આત્માને અનાદિ કાળને છે. એ રાગના કારણે મુક્તિના સ્વરૂપની ઝાંખી કરવા જેટલી તક પણ તે પ્રાપ્ત કરી શક્યો નથી. સંસારના રાગે એને કાયમ માટે મુક્તિને વેષી બનાવી રાખે છે. | મુક્તિ અને તેને દ્વેષ કાયમ હોવાના કારણે જ. ધર્મની પ્રાપ્તિ વિના તે અનાદિકાળથી સંસારમાં ભટકી રહ્યો છે. -
