________________
દેવદેવીના ચ્યવનકાળની વિરહવ્યથા; કરુણુસ્વરના વિરહના વિલાપ ! હાય ! સાંભળ્યા સભળાતા નથી. તૃપ્ત જ રહેવાને સા`ચેલા આત્મા અતૃપ્તિનાં 'કલઊામાં ખૂંપી રહ્યો છે ! પર ગુણને જોઈ ને પ્રમેાદ કરવાના જ સ્વભાવ પામેલેા આત્મા ઈર્ષ્યાથી મળી—જળીને ખાખ થઈ રહ્યો છે ! અરે, એ ! આ દેવ થયા ા ય માનવ કરતાં ય નીચે ઊતરી ગયા છે! એમને કાક તા કાન પકડીને સમજાવેા. ઉન્માર્ગેથી પાછા વાળા ! હાય જોયુ, જાતું નથી તેમનાં પાપી પુણ્યાનું વિકરાળ તાંડવ ! અસખ્ય આત્માઓને ઝડપીને ભરખી લેતું !
:
મલાકના માનવાની પણ કેવી દુર્દશા થઈ છે ! જેને પરમામાએ ‘મહાન ’ કહ્યો એ માનવ વાસનાના ભૂખ્યા થઈ ને કેટલી હદ સુધી અષ્ટમ થઈ રહ્યો છે ! એલા ધનાઢ્યોની આલમે તરફ નજર તા કરા ! જાણે વાસનાઓનાં સુખ કદી આરેાગ્યાં જ ન હેાય એ રીતેછપ્પનીઆના દુકાળીઆની જેમ ત્રાટકયા છે; વાસનાએનાં સાધના ઉપર ! અરે ! અરે ! એમને એટલું તે કહેા કે આ બધાં મડદાં છે મડદાં ! એમની ઉપર જ્યાફત ઉડાવે તે તે ગીધડાં કહેવાય છે; ગીધડાં ! આનંદનાં શાશ્વત ઝરણાંના સ્વામીએ ! તમારું તેા આ સ્વપ્નાવસ્થાનુ
ય જીવન નથી !
આ ધર્માત્માએ ! તમને તેવી હજારા સ્ત્રીઓ નથી દેખાતી; જે દારૂડીઆ કે ક્રેાધી પતિના હાથે મૂઢ માર ખાતી હાય અને ‘અચાવે અચાવા ’ની ચીસો પાડતી હાય !
તમને એવી હજારો કન્યાએ નથી દેખાતી ? જેનાં સૌભાગ્ય કંકણુ ટૂંકા જ સમયમાં નદવાઈ ગયાં હાય !
નખાપા ખની જતાં બાળક; સ્વપ્નમાં · બાપા !' કહીને બૂમ પાડતાં હાય !
માતાથી વિખૂટાં પડેલાં સંતાનેા ! મા....મા....કરતાં જ્યાં ત્યાં
દોડતાં હાય!